Het 8 October-feest werd goed ingezet
Het feest von de vrijheid
Een voorwaarde voor ons onafhankelijk volksbestaan
ssfis&s «s.8""de f «,k;.enpw
HERDENKINGSREDE
Mr. C. J. DE LANGE
li
14
Lichtstoet met vrolijke kinderen
trok door de versierde straten
v__
J
A lovely well come
Miep beslisf,
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD- Vrijdag 8 October 1948
Gala-hat voor
Engelse gasten
Onze agenda
Hockeywedstrijd
Bath Alkmaar
EEN WANDELING DOOR
DE VERLICHTE STAD
Dansavond voor
Katholieken
Hoe men vroeger
8 October vierde
KAASMARKT
i i
De 8 Octoberfeesten zijn gister-
avond uitstekcnd ingezet met een
lampion- en fakkeloptocht, waar-
aan honderden kinderen hebben
deelgenomen. Een optocht die uit-
stekend geslaagd is, hetgeen voor-
namelijk wel te danken was aan
het uitzonderiijk mooie October-
weer.
Tegen zevenen stroomden drom-
men mensen de binnenstad in, de
meeste kinderen waren al vooruit
gegaan, en toen wij even voor het
vertrekuur op het Waagplein aan-
kwamen, leek het plein een deinen-
de, joelende massa. Hoe die zich
door het Fnidsen en de Hekelstraat
heeft gewrongen, blijft ons ten
enenmale een raadsel. maar een feit
is, dat ze het klaar speelde!
De stad wps gezeliig versierd,
overal branden de liehtjes en de
stemming op straat werd er echt
door opgefleurd. Er was dan ook
een geweldige massa volk op de
been, die zich in het centrum der
stad opstelde om de l>inderstoet te
zien voorbij trekken.
Sprookjesstoet.
De optocht, die zeker een kwar-
tier lang voorbijtrok en ongeveer
1500 a 1600 kinderen telde, waarvan
verscheidene door zorgzame moe-
ders, kindermeisjes (en in een enkel
geval ook door grootmoeders) ver-
gezeld waren. werd opgeluisterd
door de muzikale medewerking van
vier muziekcorpsen n.l. St. Caecilia,
'nog altijd zonder uniformen). De
Postharmonie, met haar verlichte
mutsen. Soli Deo Gloria en Excel
sior. Voor deze lange stoet eigenliik
nog te weinig. De kinderen voerden
allerlei attributen mede. van een
voudige gekochte lantaarns en lam
pions. tot de meest vernuftige, zelf-
gemaakte lampjes. er waren hele
dozen bij. Die zelfgemaakte lam
pions zi,jn veel al het mooist en
voldoen het meest. ook dp dondge-
wone, wel eens sesmade fakkel, le-
vert een romantisehe aanblik op
met dip altiid rusteloze vlammen.
Via de Stenenbrug, het Verdron-
«,kenoord en de Kraanbuvrt. trok de
joelpnde stoet over de Mient naar
het Waa«olein om vervolgens lanes
de Houttil de Langestraat door te
trekken. waar een grote meni"te,
meest vaders en moeders natmirlijk.'
het passeren der stoet gadesloeg.
Ook op dp Choorstraat was het ge-
weldig druk terwiil op de Oudo
Graeht de meesten zich verzameld
hadden bij het verlichte hnis van de
beer Ringirs. Door de Zilverstraat
ging het ru naar het Kennemerpark
waar, de lichtstoet tussen het don-
kere geboomte pen mooi effect
maakte. Op het Ritsevoort kreeg
men even ruimte en werd er do pas
flink ingezet om via Laat, Pavglop.
Achterstraat en de smalle Magda-
lenenstraat over de Nieuwesloot
naar de brandweerkazerne te gaan,
alwaar de stoet ontbonden werd.
De jeugd vermaakte zich 's avonds
reeds op de kermis, opgesteld op
het Canadaplein en de Paarden-
markt. Tot laat in de avond heb
ben de oudere Alkmaarders geno-
ten van de gezeliig versierde stad,
waarover wij elders in onze ko-
lommen nog uw aandacht vragen
en vooral ook van het heerlijke
herfstweer, dat ee.n wandeling door
de stad dubbel aangenaam maakte.
Reveille en aubade.
Een stadsfeest zou niet echt zijn,
als er geen reveille was. De feest-
vierende burger wordt dan niet
door zijn wekker tot de orde geroe-
pen, maar door de feestelijke klan-
ken van de muziekcorpsen ver-
sterkt en aangevuld door kinder-
stemmen, die de blijheid al vroeg
uitzingen. Op de Stenenbrug had
de heer Jonker reeds voor achten
zijn plaats ingenomen en toen de
torenklok acht uur sloeg, zwaaide
hij zijn dirigeerstok over een flin-
ke schare kinderen, die uit voile
borst. een tweetal liederen zongen,
..Van Alkmaar de Victoria" en het
8-Octoberlied. Soli Deo Gloria on-
der de heer Schoen, luisterdp de
korte plechtigheid op, waarna de
stoet zich in beweging zette voor
een gang naar het stadhuis, waar
aan de burgemeester, die met mevr,
Wytema op het hordes diad plants
genomen. een aubade werd t
braeht. Voorts bevonden zich daar
Weth. van Slingerlandt en mr.
Veendorp. de gemeente-secretaris,
beiden met hun echtgenoten. Na
het Vietorialied, dat door de kin
deren o.l.v. Cor Jonker met piano
begeleiding van Nieo Akkerrnan
werd gezongen. boden twee meis-
jes. Emmy Jonker en Henny van
Brink, mevr. Wytema een bouquet
aniers aan, -
De plechtigheid. die een traditie
geworden is en iedere keer weer
boeit, en die door een vrij talrijk
publiek werd biigewoond, werd be-
sloten met het WiJhelmus, De heer
Jonker hief daarna een ..lang levo
onze burgemeester" aan, waarop de
kinderen, die met oranje en de
stadskleuren getooid waren, hun
vlaggetjes zwaaiden.
De hurgemeester riep enthousiast:
..Jullie hebt nog nooit zo mooi ge
zongen. En wat er nu gebeuren gaat,
dat weten jullie ook wel". Mevr.
Wytema nam daarna de traditie van
haar voorgangsters over en ont-
haalde de kinderen in de hall van
het stadhuis op een reepje choco-
lade.
De burgemeester ontvangt
In de versierde raadszaal, waar
het Victoriebeeld prijkte tussen
vlaggen, de stadsviag en de Engelse
vlag, zulks ter ere van onze gasten
uit Bath, ontving burgemeester Wy
tema het bestuur van de 8-October-
vereniging, een plechtigheid die an-
ders altijd in de bilrgemeesterswo*
ning plaats vindt. Mr. C. J. de Lange,
voorzitter der 8-Octobervereniging,
hield hier een korte toespraak,
waarin hij er aan herinnerde dat
er tijden waren waarop deze dag
eiiopgemerkt voorbij ging. Dat was
in de jaren 18601880, toen de feest-
viering zich beperkte tot 't gooien
van voetzoekers door de jeugd op
het Waagplein. Het streven om de
feestviering in betere banen te lei-
den; leidde tot oprichting van de
8-Octobervereniging. De laatste 25
jaren kan er van een algemene
feestviering worden gesproken, dank
zij de medewerking van verschil-
lende groepen der bevolking en die
van het gemeentebestuur.
Vanaf den beginne was het de
gewoonte de feestviering te be-
ginnen met een aubade aan de
hoogste magistraat en spreker
apprecieerde het, dat ook mevr.
Wytema van het verre Beilen naar
hier is gekomen om het feest mee
te maken. Voor u en mevrouw,
aldus spreker, is het de eerste 8-
Octoberviering en spreker hoopt,
dat de wijze van viering de in-
stemming van de burgemeester
moge endervinden. Spr. is dank-
baar dat de burgemeester de tra
ditie van deze ontvangst heeft
willen voortzetten en mevr. Wyte
ma de jeugd, die de aubade had
gebracht, weer heeft willen trac-
teren.
Burgemeester Wijtema rekende
het zich tot een voorrecht deze
traditie te magen voortzetten, al
speet het hem, dat hij dit niet,
zoals gebruikelijk, in zijn woning
kon docn. Spr. wees op de beteke-
nis van een waardige viering van
het ontzet, vooral voor onze jeugd
en verheugde zich over de leiding
die de 8-Octobervereniging aan
deze viering geeft.
Deze dag herinnert ons aan iets,
waaraan wij zo af en toe herinnerd
mogen worden. Als wij bedenken,
dat dit feest eens verboden is ge-
weest, dan doorvoelen wij, wat 8
October betekent voor het Neder-
landse volk.
Spr. eindigde met de hoop uit te
spreken. dat hij nog van vele 8-
Octobervieringen getuige mag zijn
onder de bekwame leiding van het
ijverig bestuur.
Nadat ook mevr. Wytema, die zich
intussen van haar taak als burge-
megstersvrouw had gekweten, zich
bij het gezelschap had gevoegd.
werd koffie aangeboden en onder-
hielden de heer en mevr. Wytema
zich met het bestuur en de ver-
schillonde commissieleden.
Koraalmuziek
Intussen bood Soli Deo Gloria Ko
raalmuziek aan, die vanaf het hor
des van het stadhuis ten gehore
werd gebracht. Geopend werd met
een psalm uit het midden van de
zestiende eeuw en het „Wilt heden
nu treden" uit Valerius' Gedenck
Clanck.
Mooi was het arrangement van de
Dirigent op een lied van Jacqueline
van der Waals „Die mijns harten
vrede zijt". Het programma, dat vlot
werd afgewerkt en met veel be-
langstelling werd aanhoord, bestond
verder nog uit een Hernhutterse
melodie uit de 18de eeuw, een bede
voor het Vaderland uit Valerius'
werk, een tweetal Hollandse Liede
ren gevolgd door een lied uit de 17e
eeuw, ..Dankt nu alien God" terwijl
besloten werd met het Victorie-
lied.
Feest voor de jeugd
Om tien uur begon een feest voor
de jeugd. dat bestond uit doel
schieten en hindernisloop voor jon-
gens op de Laat en een gecostu-
meerde optocht. ze leren het nu
schijnbaar al vroeg, voor de meisjes
op het Hofplein. Op de Laat, waar
g -amophoonmuziek door de heer
Kamper werd gegeven, was de
stemming opperbest.
Demonstrate
Op het Waagplein waar onze gas-
ten uit Bath, vergezeld van hun
gastheren het Vrijdagse gebeuren
kwamen bezichtigen gaven de drie
gymnasttekverenigingen „De Hal
ter", ..Turnlust" en ,.Jong Holland"
een demonstrate opgeluisterd door
het muziekkorps „Soli Deo Gloria".
De beiaardier, de heer B. J. van
der Veen bjspeelde het carillon
van de Waagtoren met een pro
gramma dat opende met het „VIc-
torielied" en eindigde met het „Wii-
faelmus". Om 11 uur werden dfe gas-
ten uit Bath op het Stadhuis ont-
vangen. Wij korfien hierop nader te-
rug. Tegen 12 uur formeerde zich
onder de stralende zon, die reeds
van het vroege morgenuur de fees-
telijk versierde rijk-vlaggende stad
overstraald had, op de Breestraat de
stoet voor een tocht naar het Vic
toriebeeld, waar om 12 uur de offi-
ciele herdenking begon. Tal van
autoriteiten alsook onze gasten uit
Bath woonden deze plechtigheid bij,
die werd opgeluisterd door zang
van het mannenkoor ..Orpheus" dat
o.l.v. Karel Bohne ..Scheepspraet"
van Jac. Bonset en ..Hollands vlag"
van J. P. Wierts ten gehore bracht.
Na de feestrede van mr. de Lange,
die elders in dit blad is opgenomen
zong het koor het Wilhelmus. Met
het Victorielied door alle aanwezi-
gen gezongen, werd deze plechtig
heid gesloten.
Ter ere van de Engelse gasten uit
Bath, ongeveer een vijftig personen,
zal er Zaterdagavond in het Victory-
hotel een galabal worden gegeven,
dat zal worden opgeluisterd door
een tweetal dansorkesten onder lei
ding van Aldert en Antoon Dekker.
Het ligt in de bedoeling van de
organisatoren tot dit bal een ieder
toegang te verlenen, die met de
Engelsen keftnis wenst te maken en
de uitwisseling tussen Bath en Alk
maar een warm hart toedraagt.
Daartoe zijn een aantal introducties
verkrijgbaar gesteld, die kuhnen
worden afgehaald, v66r Zaterdag
avond, bij ii1. W. Stoel, Luttik
Oudorp 25; mr. A. V. M. Leesberg,
Kennemerstraatweg 29 of mr. G. van
Hilten, Oudegracht 102. Er zijn nog
een aantal kaarten beschikbaar, zo-
dat aan de wens van velen, om aan
dit festijn deel te kunnen nemen,
tegemoet kan worden gekomen.
Wie heeft van Alkmaar niet
gehoord?
Van 't strijden aan de
Friese Poort
Voor meer dan zesmaal
vijftig jaren?
Deze, aan iedere Alkmaarder be-
kende versregels uit het gedicht
„Van Alkmaar de Victorie" van C.
Coster, krijgen op een dag als 8
October gestalte, ze gaan voor ons
leven en de betekenis van het vers,
dat in grote trekken de vrijheids-
strijd der Alkmaarders beschrijft,
dringt op deze feestadg diep tot ons
door.
De vreugde om de overwinning,
behaald in een langdurige strijd, is
en blijft de kern van het Alkmaarse
8-Octoberfeest, zoals dat ook de kern
is van de feestpn, die in Leiden
telkenjare worden gevierd. De ge-
dachtenis aan grote mannen en uit-
zonderlijke figuren, moet uiteinde-
lijk voor deze gedachte wijken,
Vraag het de eenvoudige burger,
het gaat hem niet om deze of gene
held, ze zijn hem allemaal om het
even, maar hij eert ze alien te-
zamen, omdat zij streden voor de
vrijheid. Als er ooit een volk is, dat
zich vrij wil voelen niet alleen,
maar vrij wil zijn, dan is dat zeker
het Nederlandse. Het kan veel ver-
dragen, het zal lang, als het moet
zelfs zeer lang zijn tanden op elkaar
houden, maar als het eenmaal de
spuigaten gaat uitlopen, als men aan
zijn huiselijke en zijn religieuze
vrijheden gaat tornen, dan is het
gedaan met. het geduld, dan merkt
men weer dat de leeuw tanden en
klauwen heeft.
Dat is dan ook in de afgelopen
eeuwen meer dan eens duidelijk ge-
bleken; zo was dat tijdens de
Spaanse overheersing, zo was dat
ook ten tijde van Napoleon, die
overigens, en dat wordt ook erkend,
nog niet zo gek regeerde zijn
broeder Lodewijk droeg men in
Holalnd zelfs geerr kwaad hart toe
en zo is dat ook geweest tijdens
de Duitse bezetting. De Nederlan-
der wil vrij zijn, dwingelandij ver-
draagt hij niet, en als het noodlot
hem treft, en enige tijd van zijn
vrijheid berooft, poogt hij alles in
het werk te stellen om dat hoge
goed te heroveren.
Het 8-Octoberfeest, er is al eens
over gediscussieerd of het nog wel
zin heeft, is dan ook voornamelijk
te zien als een uiting van waarde-
ring voor hen, die voor deze vrij
heid streden. En daarom zal dat 8-
Octoberfeest ook altijd een zinvol
feest blijven, onverschillig of de
tijden het toelaten of niet, om dat
feest groots te vieren. Want de echte
feeststemming laat zich toch niet'
be'invloeden door meer of minder
vlaggen, door meer of minder lek-
ker eten. Daarom, burgers van Alk
maar, viert feest en herdenkt daar-
bij in alles de grote gave van de
vrijheid, die wij geluk.kig weer
bezitten.
GULDEN VLIES; 8 u. Vrolijk
8-Octoberfeest.
HISTORISCHE OPTOCHT om
14.30 uur.
NATIONALE WINDHONDEN-
COURSES om 16.30 uur.
CONCERT IN DE OR. KERK
om 19.30 uur.
BIOSCOPEN:
HARMONIE: Het lied van de
Woestijn, 18 jaar, 8 uur.
A.B.T.: Down Mexico Way, 14
jaar, 8 uur.
VICTORIA; De betovering om
La Boheme, 18 jaar, 8 uur.
CINEMA: Persued, 18 j., 8 u.
APOTHEKEN: Dr. H. Har-
tong van Ark,, Lang'estr. 1.
NACHTDIENST TAXI's: Adr.
Louwe, Geestersingel 26
Telef. 2290.
Zo noemde een onzer vrienden
uit Bath gisteravond de ontvangst,
die hen ten deel viel in Kinheim,
waar de gastvrouwen en gastheren
van de bijna 50 Bathonians om tien
uur hun gasten verwelkomden.
Hoewel aanvankelijk het bericht
was doorgekomen, dat het wel elf
uur zou worden, kwam het gezel
schap toch op de aangekondigde
tijd: met de trein van tien uur.
Het was voor velen een vrolijk
weerzien sinds de dagen van de
Assembly, waar 26 Alkmaarders
nog steeds aangename herinnerin-
gen aan bewaren.
Onder de gasten uit Bath bevon
den zich ook de mayor, mr. Sam
Day en de mayoresse, mrs. Gallard.
Zij werden door burgemeester Wy
tema welkom geheten.
Ook mr. Wills en mr. Berry be
vonden zich bij het gezelschap en
werden door hun vele Alkmaarse
vrienden hartelijk verwelkomd. 'n
Enkele Alkmaarder had de attentie
zijn vroegere gastvrouw met bloe-
roen te verwelkomen.
Nadat de gasten thee was aange
boden, vertrokken zij met hun gast
heren, die niet nalieten hun gasten
nog even de verlichte binrienstad
te laten zien. Het was a lovely well-
come, een hartelijke ontvangst.
De reis was door mooi weer be-
gunstigd en de gasten gaven geen
blijk van bijzondere vermoeidheid,
ofschoon zij Woensdag om half 12
reeds Bath verlaten hadden.
Wij wensen onze vrienden uit
Bath aangename dagen in Alkmaar
toe.
In verband met de ingebruikne-
ming van de nieuwe terreinen van
de Alkmaarse Mixed Hockeyclub
wordt, zoals bekend is, Zaterdag-
middag om drie uur een hoekey-
wedstriid gespeeld tussen Bath en
Alkmaar. De onstelling van de elf-
tallen is als volgt:
Bath: doel: Brocksom: achter: H.
Peel. N. de Wolff-Peereboom: mid
den: miss H. Pope. H. de Crooper,
R. Morgan; voor: D. Asmond. miss
P. Kea. D. Burraugh, miss J. Fortt.
G. Fortt.
Alkmaar: do"!: P. Adolf: achter:
miss T Rolff. H. Kirkenimy midden:
miss E. de Lange, J. Evssen, ,T.
Kevzer: voor: miss L. Rolff. H.
.^chmmman. F. Beek, D. Edens, miss
B. Rolff.
Scheidsreohtprs de heren G. van
Hilten en H. Huibers.
Er ziin verder nog enige mt<le-
werkenden, d>'e een klein aandeel
in deze wedstrijd zullen hehben.
Dit ziin de burgemeesters van Bath
en.Alkmaar. die de beginhully zul
len vernchteu, en de burgemeester
van Heiloo, die het heginsignaal zal
geven Naar wli verder vernemen
kan dit een heel interessante wed-
striid worden.
VERPEDIGINO MEERVOUDIGE
KAMER
In ons verslag over de zitting van
de Meervoudige Kamer te Alkmaar,
Dinsdag gehouden, kwam voor de
zaak tegen de groentehandelaar V.,
die ijs verkocht zonder de nodige
vergunningen. De advocaat, die
daar de verdediging voerde bleek
niet te zijn Mr. Mulder, doch Mr.
de Vos van Steenwljk.
dat het weliswaar
October is, maar
dat w(j daarom nog
niet altijd winter-
kost hoeven eten
Het is ten ene male onmogelijk
om de verlichting van de gevels
van de door particulieren versierde
huizen toe te lichten, daarom zullen
wij ons moeten bepalen tot de voor-
naamste straten. De Mient heeft de
zelfde verlichting als tijdens de ls us erf blij met de aanbe-
Kroningsfeesten. Het is er gezeliig, Y®:ln£ va'' Mevr. R. Eotgering-
de stemming is vredig, wat mis- Uebrand voor
schien vooral komt door de oud WORTELTJES
Hollandse lantaarns. De prachtige 1 kg kleine worteltjes weinig wa-
verlichte boot van de Volendam- ter, zout, fijngeknipte peterselie
mers die zorgen voor de muziek, de 25 gr boter, desgew. een theelepel
De Langestraat is er weer met de m t zov|Pf a£V6n m# ze
rode en witte lampions, het is zo k a*er als er °P verko-
langzamerhand bekend. Het verlich- I e" sulker op het vuur
te torentje van het raadhuis, het n ze> onder af en toe om-
Hoge Huys, de verlichte etalages, schudden gaar worden. Voeg viak
vooral die van de pas heropende en y°9r "et opdoen boter en fijnge-
vernieuwde zaak van Soecker, trek- I knipte peterselie toe.
ken nog de aandacht. De heen en Maak worteltjes niet lang vobr de
weer wandelende leugd ontbreekt bereiding schoon. Laat geschrapte
ook met. Natuurlijk met, anders was wortelties (zo »knr-hu 5
de Langestraat de Langestraat niet. I dag in het wmpr ^Lg nhalr
De Laat valt ons eerlijk gezegd a'f staan. Daarby
tegen. We hadden er meer van ver- S ®P g,e"r, en smaak en waardevoile
wacht. Laatbewoners. volgend jaar de'en verloren. Kook ze
Goed zo. Afgesproken. aitijd met weinig water, de lek-
De Hqkelstraat laat zien dat het zoet9 smaak van kieine wor-
met eenvoudige middelen ook gaat. teltjes blijft anders niet bewaard
Het ziet er fleurig en smaakvol uit. Een toetje, dat het altijd doet
De Hekelstraters hebben hun beste tjruiVpn f_-
beentje voorgezet. J UIVen' fr,s Iekker en zoet.
Het Fnidsen is de moeite waard.
De ronde hoepels met lampen, het pub] rpntr R
dennengroen. de bloemen, de vlag- veilineen Tuinbouw.
gen, het draagt allemaal bij tot een I s
ware feeststemming.
De' Koorstraat en het Ritsevoort
met hun zuilen, die van bovenuit i u/cci)c\/rBii/j/»ii»,.,-
verlicht werden. zijn aardig. Maar WEEKS VER WACHTING
lijdt aan het zelfde gebrek als de Medegedeeld door het K N MI te
Langestraat. Ieder jaar weer aan De Bilt, geldig tot Zaterdagavond-
verlichte zuilen met bloembakken.
Voor de mensen van buiten mooi.
voor de Alkmaarders.... Ik weet
het niet.
Elke keer trekt ons de Schouten-
straat. Er is een frisse en t°ch z0
eenvoudige versiering aangebracht.
De rood, wit en blauwe vlaggen in
het half-licht. Ja, heus het voldoet
uitstekend.
De Spoorstraat? Aardig wel. De
straatbewoners hebben hun best ge
daan. Het valt te waarderen.
Het Scharloo heeft deze keer ook
eer met ziin versiering^ ingelegd en
de bewoners van de Lindelaan we
ten van versieren mee te praten.
Het Hofplein zou ik een oase wil
len noemen, vooral voor de dans-
liefhebbers. Smaakvol verlicht, ge-
zellis. muziek. Mens wat wil je nog
meer?
De Nieuwe Sloot heeft het in het
licht gezocht. Geen gek idee
maar volgend iaar zetten we ook de
blnemptjes buiten, nietwaar?
De Oudegrachtwoont daar nu
alleen mijnheer Ringers en staat
dam alleen maar het gebouw van
de Gemeentcwerken. Kom nu! Mijn
heer Ringers, nroficiat en wat hot
gebouw der Gemeentewerken be
AANHOUDEND FRAAI
HERFSTWEER!
Tameljjk heldere nacht met
hier en daar vorming van ne-
yel of mist en op sommige
tegen de wind beschntte plaat.
sen nachtvorst. Morgen over-
dag: droog weer met voorna
melijk in het Noorden van het
land enkele overdrijvende
wolkenvelden en iets lagere
temperatuur. Overigens vrij
zonnig en ongeveer dezelfde
temperatuur als vandaag.
Zwakke tot matige wind tus
sen noord-oost en oost.
treft.het'is oke!
Bij het doorbladeren van en
kele oude jaargangen van ons
blad, vonden wij verschillende ge-
beurtenissen, die voor de ouderen
van onze stad heslist interessant
zijn. Het is natuurlijk onmoigelijk
om jaar na jaar door te nemen.
Daarom zullen wij vanaf 1933 te
enige grepen doen.
Wist U.
dat in 1933 Prinses Juliana in on
ze stad was? En dat het Victoria-
beeld dag en nacht bewaakt moest
w worden tegen revolutionairen, die
Daar de eerste dansavond gehou- met vunzige pamfletten en emmers
den m het Gulden Vlies op 19 Sept. kalk rondgingen om de trottoirs
1,1., welke stond onder de eminente met leuzen te bekladden?..
leiding van de h'eer Joh. v. Berkum, dat in 1934 een gilde-optocht ge-
buitengewoon geslaagd mag heten, houden werd, waaraan kaasdragers,
wordt de tweede dansavond gehou- brandweerlieden, bakkers, handels-
den op Zondag 10 October a.s., weer an kantoorbedienden enz. hun me-
in het Gulden Vlies. Deze avond ?eYvev5in? verleenden? Dat er op
staat onder leiding van de heer "et Doelenveld een variet6-pro-
Jack Smit; riVuzikale verzorging gramma gegeven? Er waren
door de heer W. Ligthart. I ffrohaten uit het buitenland.
TR0UW AAN ORANJE
Bij de officieje herdenking in het Victoria-park hield de land en Oranje aan elkaar verbonden. Niet steeds in deze
voorzitter van de 8-Octobervereniging de volgende feestrede:
„In zijn „Kort Verhaal van de belegering van Alkmaar",
waarin de Raad en Pensionaris van deze stad, Nanning van
Foreest, de belangrijkste gebeurtenissen gedurende het beleg
van dag tot dag optekende, staat ten opzichte van de 8ste
October vermeld:
„Op den agsten van die zelve maand bij den dageraad
..zagen wij dat alle de Spanjaards tot en toe van Oudorp na
„Bergen trokken, nadat zij die twee groote stukken, welken
„wjj gezegt hebben dat aan den meelmoolen nog overgeble-
„ven waren, reeds te vooren in den nagt hadden weggevoert;
„de voetknegten, welken den agtertogt hadden, uit de sterkte,
„die zij aan den meelmoolen hadden, eindelijk uittrekkende,
„hebben eenigen tijd met onze bezettelingen geschermutselt,
„maar de onzen hen voortdrijvende, hadden zij een behouden
,,aankomst bij de-hunnen: Dus heeft de vijand, als hij een
.weinig tijds bij Huiswaard was blijven staan, ten laatste
„zijn geheele leger, 't welk ten Noorden gelegert was, na
„Bergen afgevoert."
Zo was de stand vna zaken op de 8ste October 1573, nu
375 jaar geleden.
Slaan wij het boek der geschiedenis nog enige bladzijden
terug, dan zien wij, dat in 1567 Alva in de Nederlanden was
gekomen met de opdracht van Koning Philips de Tweede,
om, de opstandlge gewesten te onderwerpen. Wilde de bevol
king ook nu nog aan de verwezenlijking der vroeger gestelde
dot-leinden vasthouden, dan zou ook zij geweldmoeten ge
bruiken,
Oranje tegren Spanje.
Op 14 April 1568 ontving Prins Willem van Oranje te
Dillenburg in Nassau de Nederlandse afgezanten, die hem tot
de vrijheidskamp opriepen. Er werd besloten de vijand van
vier zijden aan te vallen^-Dit besluit werd ten uitvoer gelegd,
maar de aanvallen misten het verwachte gevolg. Adolf van
Nassau, een broeder van de Prins, sneuvelde bij Heiligerlee,
Enige andere pogingen werden ondernomen, maar met even
weinig resultaat. Het besehikbare kruit was ras verschoten,
de geldmiddelen waren uitgeput en zo hopeloos was de toe-
stand. dat de Prins in het begin van 1569 besloot naar zijn
bezittingen in Duitsland terug te keren en daar gunstiger
omstandigheden af te wachten.
Danger dan drie jaren zou dit verblijf duren. Dan onver-
wachts een gebeurtenis van groot belang: op 1 April 1572
nemen de Watergeuzen in naam van de Prins Den Briel in.
De uitwerking is geweldig. Van alle kanten steekt het verzet
weer op en uit talrijke steden worden de Spanjaarden ver-
dreven. In Augustus 1572 verlaat de Prins zijn Duitse bezit
tingen en valt met een gering aantal troepen de Spaanse
macht aan, nu in het Zuiden van het land nabij Reermond
en vandaar in Westelijke richting optrekkend. Weer wordt
hij versiagen en tot de aftocht gedwongen, hetgeen de Span
jaarden de gelegenheid geeft een nieuwe veldtoeht ter onder-
drukking van de opstandelingen te beginnen. Mechelen, dat
voor de Prins zijn poorten had geopend, wordt geplunderd.
Zutphen en Naarden worden uitgemoord. Meer weerstand
biedt Haarlem, maar na een maandenlaqg beleg moet het
zich overgeven.
Dan is Alkmaar aan de beurt. Gedurende zeven weken
weerstaat het de Spaanse aanvallen en als, dank zij de be-
middeling van Prins Willem, tot het doorsteken der djjken
is besloten, verdrijft het water de Spaanse belegeraars. Uit
de drassige landerijen rondom de stad worden de troepen
teruggetrokken naar het wat hoger gelegen Bergen, om van
daar Iangs de duinrand naar het Zuiden te worden wegge-
voerd. Op de vroege ochtend van de 8ste October aanschou-
wen de Alkmaarders het begin van dit gebeuren. De stad is
ontzet, voor goed bevrijd van de Spaanse overheersing en
met haar het gehele Noorderkwartier. In nauwe samenwer-
king hebben Alkmaar en Oranje deze goede afloop bevor-
derd en daarmede mogelijk gemaakt de voortzetting van onze
strjjd voor vrijheid en onafhankelijkheid, die ecrst in het
jaar 1648 b(j de Vrede van Munster hun openltjke erkenning
zouden verwerven.
Nederland en Oranje.
Driehonderd vijf en zeventig jaar, ja meer nog, zijn Necjer-
lange tijdruimte is dit verbond even hecht gebleven. Herin
neren wij ons slechts de stadhouderloze tijdperken, waarin
Nederland zijn vertrouwen aan Oranje had opgezegd, even-
als de tijd na het uitwijken van St&dhouder Prins Willem de
Vijfde, toen de Bataafse Republiek werd geconstitueerd. Ook
onze vrijheid is sedert de Vrede van Munster niet steeds
onverzwakt blijven bestaan. Gedurende hoevele oorlogen in
de 17e en 18e eeuw werd zij niet bedreigd en later gedurende
de Franse overheersing en in onze tijd gedurende de Duitse
bezetting tijdelijk tenietgedaan?
Maar op dit ogenblik en dit is voor het heden en voor
de toekomst van ons volk van groot belang mogen wii
zeggen, dat nimmer onze vrjjheid zo sterk was verzekerd en
de band, die Nederland en Oranje samenhoudt, zo krachtig
was gesnoerd als nu.
Was, zo zult gij mij vragen, onze vrijheid nooit zo sterk
verzekerd als nu het geval is? Vergeet ge dan, zo vraagt gij
mij vervolgens, de spanningen, die niet alleen ons were^d-
deel, maar welhaast de gehele wereld in haar voegen doen
trillen en die voor onze vrijheid een grotere bedreiging dan
zij ooit te verduren had, betekenen?
Onderschatte vrijheid.
Ik geef u de verzekering, dat- ik die spanningen geenszins
uit het oog verlies of de betekenis ervan onderschat, Maar
belangrijker acht ik het, dat nu het Nederlandse volk, even-
als vele andere volkeren, in vrijwel al zijn geledingen de
onschatbare waarde van vrijheid en onafhankelijkheid ten
voile beseft, terwijl- dit een betrekkelijk gering aantal jaren
geleden niet het geval was. Wie heugt zich niet de tijd, waar
in grote groepen der bevolking iedere poging om ons land
tegen een vijandige inval te beschermen, als een uiting van
iaakbaar militairisme veroordeelden en hun medewerking
daartoe in woord en geschrift weigerden? Hoeveel maal is
niet met een verwijzing naar de geringe oppervlakte van ons
gebied en het geringe aantal van onze bevolking in verge-
lijking met naburige volkeren, onze weerloosheid als de
meest-aanvaardbare zaak verkondigd? Hoe dikwijls zijn niet
zij, die de verborgenheden der toekomst beter zagen dan de
massa, verguisd en veroordeeld als lieden, die uit eigen
belang de twisten der volkeren bevorderden? Maar ook:
wanneer in vroegere jaren de vrijheid werd geprezen, heeft
men daarbij in voile omvang beseft, hoe onmetelijk de waarde
van vrijheid is? Hoe dikwijls zal op deze plaats en elders in
den lande de lof der vrijheid zijn bezongen, zonder dat men
haar zegeningen in voile omvang besefte!
Vanwaar deze omkeer, vanwaaj- dit betere inzicht? Laat
ik u een in rijmloze verzen geschreven gedicht van ean der
bekendste dichters van onze tijd, J. C, Bloem, mogen voor-
lezen, hetwelk als opschrift voert:
NA DE BEVRIJDING
Schoon en stralend is, gelijk toen, het voorjaar,
Koud des morgens, maar als de dagen
Opengaan, is de eeuwige lucht een wonder
Voor de geredden.
In 't doorzichtig waas over al de brake
Landen ploegen weder de trage paarden
Als altijd, wijl nog de nabije verten
Dreunen van oorlog,
Dit beleefd te hebben, dit heellijfs uit te
Mogen spreken, ieder ontwaken weer te
Weten: heen is en nu voorgoed, de welhaast
Duldloze knephtsehap.
Waard is het, vijf jaren gesmacht te hebben,
Nu opstandig, dan weer gelaten, en niet
Een van de ongeborenen zal de vrijheid
Ooit zo beseffen.
Deze laatste woorden: ,,Niet een van de ongeborenen zal
de vrijheid ooit zo beseffen", behelzen het antwoord op mijn
"Wat de versiering betreft.... deze
was matig. alleen de Bergerbrug
was schitterend verlicht
dat de originele versiering van de
Langestraat bestaande uit grote
achten welke om de beurt rood en
wit geschilderd, dateert uit 1925 en
dat er van gemeentewege de Ac-
cijnstoren fantastisch geillumineerd
was? Ook werden destjjds in oud-
Hollands costuum volksdansen ge
houden op het Stationsplein.
dat in 1936 de kinderen op het
Waagplein ballonnen hebben opge-
laten? Dat er in dat jaar geen his-
tonsche maar een Oosterse optocht
werd gehouden? O.a. was er een
Javaanse Bruidstoet, een tafreel uit
.De Kalief van Bagdad" en de bruid
Prinses Badroulboudour met haar
zoeven gestelde vraag: Om de vrijheid ten voile te kunnen gevolg. Ook was er een praalwaeen
waarderen moet men de knechtschap, de onderdrukking ge- met Alladin met de wonderlamn
kend hebben. omringd door zeven kwade en ze-
Welnu, knechtschap en onderdrukking heeft het Neder
landse volk gekend engehaat. Als gevolg daarvan is
„vrijheld" niet langer een klank, een begrip, waarvan men
de betekenis wel kent, maar waarvoor men zich niet warm
ven goede geesten
En tot slot iets uit 1938.
Wist U, dat het op 8 October 1938
kletterde van de regen maar on-
aanks dat het toch een pracht dag
maakt, omdat men haar steeds heeft genoten en zich nauwe-1 lSr0otW°r^en? De ■opto?llt was niet
lijks kan indenken, hoe het tegendeel zou zijn. Neen, wij pmaak
weten _wat vrijheid waard is, en wij moeten het tot een van Alkmaar was on de been Men vier-
nn7P nnncrcto nllr»ntmn rolronnn rlo rmrtoVmrannv." I vier-
onze hoogste plichten rekenen „de ongeborenen'
mogelijk van deze waarde te doordringen.
was volop muziek, heel
i mitmaar was on de been M<
zoveel| de een echt 8 Octoberfeest.
Hoe is het vandaag?
Edele Vorstlnnen
Mijn bewenng, dat de band tussen Nederland en Oranje ALKMAAR. Aanvoer 45 000 ks-
nooit tevoren zo hecht was als nu, behoeft minder toelich- 14 sttapels fabriekskaas f 80.en
ting. Ons komt het zo begrijpelijk voor, dat het Nederlandse 11 stapels boerenkaas f 80 p 50 kg
volk zijn liefde en aanhankelijkheid aan Oranje schenkt. Handel goed
Maar betrekkelijk kort is het geleden, dat velen voor ons land
de waarde van het koningschap in twijfel trokken of het H.V.Z.-NIEUWS
koningschap als een door de loop der geschiedenis 'ontstaan or de leden- die a.s. Zondag
instituut aanvaardden, met alle aehting voor Haar, die de mejgaa,nnaar Haarlem, delen wij
troon bezette, maar lauw en liefdeloos. Ook in dit opzicht me zli met de trein van 10.10
hebben de vijf jaren van „welhaast duldloze knechtschap" hun I1ur "i* ^lkma9r dienen te vertrek-
invloed gehad. De 31ste Augustus 1948 en de daarop volgende Lfden, die nog mee willen
dagen hebben aan het licht gebracht, dat nu vrijwel de gehele i°pen. k"nnen zich in Haarlem bij
bevolking begrijpt, welk een edele vorstin wij in Haar, die u .startbureau alsnog laten in-
wij zo lang Koningln Wilhelmina mochten noemen, hebben schrl*ven'
bezeten en welk een geheel gelijkgeaarde vorstin wij in WELFENCOMPFTITIF iqib <<ia
Koningin Juliana hopen te bezitten. Wat reeds lang in vele Stand Afd A 1348~49
harten sluimerde, maar als gevolg van politieke overtuiging Alkm. Boys
of uit andere oorzaak werd onderdrukt, is tot het bewustzijn Kolp. Boys
doorgedrongen en Vervolgens uitgebroken in ontroering en H. S. V.
jijbel. Naar mijn oordeel heeft de schrijfster Top Naeff aan Vrone
de gevoelens. die de troonswisseling in millioenen harten Alcmaria
heeft opgewekt, op de innigste wijze uiting gegeven in haar Bergen
gedicht
TWEE KONINGINNEN
Wij weten niet wie ons de liefste is
In dit bewogen uur van gaan en komen....
De Koningin van onze kinderdromen,
Die de Eerste blijft in macht en heugenis
En, nu Zij aflegt wat haar werelds tooit,
Om in 't historisch rijk haar plaats te winnen
Te midden van de grootsten der vorstlnnen,
Ons inniger bestaat wellicht dan ooit
Ons dankbaar hart viert einde en begin,
Prinses, die thans de zware kroon gaat dragen.
Het Kind-van-Staat onzer benardste dagen.
In 't vuur gestaald: -de jonge Koningin!
Mens onder mensen in een levend land,
Een grijze Vrouw daalt van de hoogst.e treden
En op de troon, bij jubel en gebeden,'
Heft blonde jeugd haar hand in schoon bestand.
Randers
R. K. A. F. C.
Foresters
Koedijk
Berdos
Afdeling B
Alkm, Boys b
Alcmaria c
A. F. C. b
Alcmaria b
Randers b
A. F. C. c
Afdeling C.
A. F, C. d
Alkm. Boys c
Alcmaria d
Alcmaria e
A. F. C. e
2
3
2
2
3
3
3
2'
3
1
0
Wij vragen niet, wie ons het dierbaarst is:
Moeder en Dochter beiden, niet te scheiden.
Een zegen in de baaierd dezer tijden,
Schat van Oranje's edele erfenis.
A.s. Zaterdag:
Vrone aKolping Boys a
Berdos aBergen a
Alkm. Boys a—A. F. C. a
Foresters aH. S. V. a
Koedijk a—Randers a
Alkm. Boys bA. F. C. c
Alsmaria b—Randers b
A. F. C. bAlcmaria c
Zo wordt dan „in de baaierd dezer tijden" het Neder- v,!km' Boy,s C—A- F- c- e
iandse volk door twee krachten gesterkt. Het zijn dezelfde Alcmana d—Alcmaria e
krachten als eens de burgenj van Alkmaar deden besluiten, REPETITIE ZANOVERENIGING
met de Spanjaarden, maar de troepen van de Prins toegang OUDORP Aan de leden v-n de
tot de stad te verlenen en zich tot het uiterste tegen de R K Gem Zangveremgine Su. si,m
onderdrukker te verzetten: de onweerstaanbare zucht de kort Corda" wordt medegedeeld riat T
KTttSTC schokk'en^vertrouwen ?n
op^yn'vru'en^°nafvoortbesta'an 'hopem' M
4 uur
4 uur
4 uur
4 uur
4 uur
2.15 u.
4 uur
3 uur
3.15 u.
3 uur
