DE GODSDIENSTIGE TOESTAND
IN HET NA-OORLOGSE POLEN
Van de nazi-regen in de rode drup
r
v.
RADIO
Een persiflage van dr. v. d. Wey
Vier fonteinen spuiten
in Marino het edel£ druiven sap
DERODEPAARDEN
if
Belasting
Waar de Sovjets verschijnen
verdwijnt het katholieke leven
J
Driehonderd Keulse
kinderen
naar Nederland
Als Felix Kersten ons alien van de dood
heeft gered
Van de balkons regenen de trossen
op de feestelingen neer
Gezinsmaaltijd
voor de Missies
Duitse klacht
„Beroering in de wereld der accountants"
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Vrijdag 22 October 1948 1948
PAG. 4
(Speciale correspondentie)
VAN KERKELIJKE ZIJDE werden ons uit Rome de volgende
mededelingen verstrekt over de godsdienstige toestand in
het na-oorlogse Polen. Dit land is in alle opzichten verzwakt uit
de tweede wereldoorlog gekomen. Omdat het een derde van
zijn gebied aan Sovjet-Rusland moest afstaan, gaf men het in
rail daarvoor Duitse gebieden tot aan de Oder en de Neisse.
De kwestie van deze gebiedswijzigingen zal pas bij het sluiten
van het vredesverdrag met Duitsland definitief geregeld kunnen
worden.
Brand op vliegveld
Valkenburg
Sleepboot sloeg om
Chinese officieren
terechtgesteld
Mgr. G. Vermolen t
E.C.A.-hulp voor
Indonesie
In de uitstekend geredigeerde
Nieuwe Eeuw" schrijft pater
dr. A. v. d. Wey, O Carm.,
een beschouwing over de
vraag, of het waar is, dat de
lijfarts van Himmler, dr. Fe
lix Kersten, ons alien van de
dood heeft gered. Het kan
bezwaarlijk anders dan als
een persiflage (een spottend
relaas) worden opgevat, en
daarom is het te meer le-
zenswaard. Dr. v. d. Wey:
WIJNFEEST INGESTELD NA SLAG BIJ LEPANTO
EEN OPROEP VAN
KARDINAAL SPELLMAN
Winkels en Ambachts-
bedrijven op 1 November
gesloten
OVER DE HOGE BEZETTINGS-
KOSTEN
Congres van Europese
federalisten te Rome
De Damesbeurs komt
weer in Amsterdam
FEU'ILLETON
FAMILIEROMAN VAN MORTEN KOCH
Uit het Deens vertaald
Polen heeft een vijfde deel van
zijn inwoners verloren op het slag-
veld, in de concentratiekampen,
door massa-executies, dwangarbeid,
gedwongen volksverhuizing, epide-
mieen en ondervoeding. Sinds 1939
zijn 6 millioen Polen gwtorven. De
overlevenden zijn geestelijk en li-
chamelijk ten zeerste verzwakt.
Materieel is het land volkomen ver-
nield. Het openbare en private
eigendom werd geplunderd of in
beslag genomen. De cultuurschat-
ten verzamelingen, musea, biblio-
theken, monumenten zijn groten-
deels verwoest. In het algemeen kan
gezegd worden, dat in Polen de
beste krachten en waarden verloren
zijn gegaan. Het is dan ook geen
wonder, dat ook in het religieuze
leven diepe wonden zijn geslagen.
Verloren gebieden, verloren
katholicisme
In de aan de Sovjets overgedragen
gebieden behoort het katholieke
leven tot het verleden. Vier bloei-
ende bisdommen Wilna, Pinsk,
Luck en Lemberg zijn bijna ge
heel opgeheven. Volgens het Pau-
selijke Jaarboek van 1946 waren er
in deze vier bisdommen 1900 ker-
ken. 1110 pastorieen, 1950 priesters
en 3.248.000 gelovigen, alien van de
Latijnse ritus. Wat is hiervan over-
gebleven? Is het diocees Luck hele-
maal niets. In het bisdom Wilna 6
dekenaten met 250.000 katholieken
en 132 priesters. In het bisdom Pinsk
5 dekenateh met 110.000 gelovigen
en 48 priesters. Is het diocees Lem
berg 2 dekenaten, 60.000 gelovigen
en 41 priesters. De inwoners moes-
ten naar andere gebieden verhui-
zen, hun bezittingen zijn in beslag
genomen en zo dit mogelijk was
weggesleept naar Oost of West.
West Polen
Van de westelijke diocesen werden
er enige ogenblik-kelijk na het be
gin van de Duitse bezetting geheel
of gedeeltelijk bij het Duitse Rijk
ingelijfd. In deze bisdommen wer
den de kerken welhaast zonder uit-
zondering gesloten, ontwijd en voor
andere doeleinden bestemd. De
meeste priesters werden gevangen
genomen, naar concentratiekampen
gebracht, in kerkers vastgehouden
en afgemaakt. Enigen konden vluch-
ten, zich verbergen of naar het
gouvernement-generaal Polen ont-
komen. De priesters, die hun ambt
in deze ingelijfde gebieden nog kon
den uitoefenen, waren oi» de vin-
gprs van een hand te tellen: in de
meeste districten was in doorsnee
nog maar £en kerk over.
Het g'ebruik van de Poolse taal
was in de kerk, ook bij de biecht
en het toedienen der laatste Heilige
Sacramenten, ten strengste verbo-
den. Kerkelijke huwelijken waren
verboden. Met groot levensgevaar
moesten de katholieken hun geloofs-
leven ondergronds leiden. De bevol-
king van deze gebieden moest gro-
tendeels al haar eigendommen in de
steek laten. Het was gebruikelijk
dat men binnen 20 minuten zijn huis
moest verlaten en have en goed
moest achterlaten. Slechts 20 kilo
bagage mocht gewoonlijk worden
meegenomen. De rest behoorde
voortaan aan de nieuwe Duitse he-
ren, die men soms nog slavendien-
sten moest bewijzen, zo men ten-
minste niet als dwangarbeider naar
het Duitse Rijk zelve werd ge
stuurd.
Van deze westelijke diocesen heeft
het bisdom Kulm het meest gele-
den. Van de 643 priesters werden er
in 1939 onmiddellijk bij de Duitse
intocht reeds 230 gedood, terwijl
73 hunner in gevangenissen en kam-
pen omkwamen. Dan volgt het bis
dom Posen: van de 681 priesters
werden er 212 gedood. Voor de an
dere diocesen zijn de getallen als
volgt: Wloclawek 213 priesters op
de 433;.Gnesen 180 op de 396; Lem
berg 128 op de 347; flock 109 op de
322; Czestochowa 56 op de 385;
Katowice 43 op de 489; Lomza 48
op de 292.
Midden-Polen
Het centrale deel van Polen, on
der de Duitsers aangeduid als het
gouvernement-generaal, heeft naar
verhouding het minst geleden, doch
ook daar kan thans niet meer van
een normaal godsdienstig leven ge-
sproken worden. Onder de Duitsers
werden de Zon- en feestdagen af-
geschaft, slavenjachten gehouden
om arbeiders voor het Reich te
krijgen. Uit stratcn. wijken. trams
en kerken werden de mensen weg
gesleept. Twee millioen mannen en
vrouwen waren het. die een bijzon
der merkteken moesten dragen. in
Duitsland geen kerk binnen moch
ten en in de grootste zedelijke nood
verkeerden. Zelfs in het gouverne
ment-generaal konden de gods-
dienstoefeningen nauwelijks meer
worden bijgewoond. Daarbi* kwam
de onderdrukking van het vereni-
gingsleven, de geleidelijke ophef-
fing van de katholieke pers, de
sluiting van de katholieke scholen
en het opsluiten van de katholieke
leraren in concentratiekampen.
Zo moest het godsdienstig leven
in Polen wel verzwakt te voorschijn
komen uit de oorlog en de bezet
ting. De innerlijke godsdienstige
geest bleef echter' ongebroken. Na
het vertrek der Duitsers bloeide het
godsdienstig leven weer op en in
korte tijd werd alles gereorgani-
waren bij de toewijding van Polen
aan de H. Maagd van Czestochowa
op een dag in dit bedevaartsoord
meer dan een millioen gelovigen
tezamen gekomen.
De communistische regering ziet
het als haar doel, de volksziel om
te vormen in marxistisch-materia-
listische zin. Deswege ontzegt zij de
katholieken de vrijheid van me-
ningsuiting. opvoeding en vereni-
ging. Zij beheerst de pers, de radio,
de bioscoop en het verenigingsle-
ven, Al deze organen worden ge-
bruiktom afbreuk te doen aan de
godsdienst. Niettemin vermijdt de
regering momenteel nog een open-
lijke bloedige vervolging. Hetze en
leugenpropaganda moeten voorlo-
pig dienen om het volk van de Kerk
te vervreemden. De recente Pause-
lijke brief aan de Duitsers werd op
deze wijze misbruikt teneinde be-
roering te verwekken, door de Paus
voor te stellen als een tegenstander
van Polen.
Door de opzegging van het Con-
cordaat met de H. Stoel krijgt de
Kerk niet langer regeringssubsidies.
Dit belemmert de wederopbouw en
het onderhoud van de onderwijsin-
stellingen. Daarbij komen nog de
enorme belastingen, de verplichte
seerd. Sindsdien biedt het Poolse
katholicisme zeer krAchtig weer-
stand aan de vernietigende krachten
van het communisme.
Huidige toestand
De huidige kerkelijke organisatie
in Polen biedt het volgende beeld:
Eind 1946 leefden er op 310.112 km2
meer dan 21.340.000 katholieken,
over 5.889 parochies verdeeld, met
8.806 wereldgeestelijken en 1499
ordesgeestelijken. Aangezien de
Poolse communistische regering on
middellijk het Concordaat met de
H. Stoel opzegde, had deze de vrije
hand bij de bisschopsbenoeming.
Vier Poolse bisschoppen waren door
de Duitsers vermoord, terwijl enige
anderen door gevangenisstraf en
deportatie niet meer in staat waren
om te werken. In de nieuwe wes
telijke Poolse gebieden werden vier
Apostolische Administraturen ge-
sticht. Tengevolge hiervan is het
aantal Poolse kerkelijke bestuursge-
bieden tot 25 en dat van de prela-
ten tot 42 verhoogd. Het aantal pa
rochies is met ongeveer 10 pet. ge-
stegen, doch het aantal priesters is
tengevolge van de oorlogsverliezen
met 2000 ingekrompen. Polen is
thans voor 90 pet. katholiek, het-
geen het religieuze leven zeer ver-
gemakkelijkt.
Evenwel is de huidige toestand
verre van rooskleurig. De boeien
van het nazisme zijn verbroken. die
van het communisme blijven echter.
Dat de godsdienstige geest tot dus-
verre nog niet aan kracht heeft in-
geboet, bewijst het succes van de
volksmissies en het aandeel dat de
bevolking neemt aan kerkelijke
plechtigheden van iedere aard. Zo
deelneming van de jeugd aan de
communistische zomerkampen enz.
Z.H. de Paus heeft de Polen
geprezen, omdat zij het volk zijn,
dat zich het beste verzet tegen het
communisme. Hoe lang zal de
morele kracht van het volk nog
toereiken? Aangezien van de zijde
der mensen geen uitzicht op red
ding bestaat, bljjft nog slechts
deze enige hoop: Gods voorzienig-
heid en de hulp van Maria, Re-
gina Poloniae, de Koningin van
Polen.
Donderdagmorgen om half negen
brak brand uit in een houten vlieg-
dienst-gebouw van het vliegkamp
Valkenburg. De brand is grotendeels
met eigen middelen bestreden. De
brandweren uit Katwijk, Leiden en
Wassenaar waren op het terrein
aanwezig. De materiele schade is
gering. Er zijn geen vliegtuigen be-
schadigd.
De sleepboot ..Diewertje ,Goed
koop" is Woensdng bij het slepen
van het motorschip „Waal" plotsc-
lmg omgeslagen in de nabijheid van
de Surinamekade. De drie opvaren-
den konden worden gered. De sleep-
boot ging plotseling over stuurboord
doordat de „Waal" plotseling op
voile kracht voorwaarts ging en
daarbij een zware golfslag maakte.
De machinist en de stuurman van
de sleepboot sprongen overboord. De
kapitein, die opgesloten was in de
studrhut. verkeerde een ogenblik in
een gevaarliike positie. Doch door
het openslaan van een raam kon hij
zich eveneens redden. Een roeiboot
van de ..Waal" nam de drie drenke
iingen aan boord.
PROGRA^MA
KIU de naam van minister Lief
tinck voor niemand in Ne-
derland geen onbekende meer
is, heeft het Evangelie van vo-
rige Zondag wel een heel bizon
dere actuele waarde. Wij moe
ten aan God het Zijne geven en
ook aan de wereldlijke macht
De staat, de fiscus heeft recht
op het heffen van belasting van
alle burgers, een ieder overeen-
komstig zijn draagvermogen. We
moeten dat beginsel niet uit het
oog verliezen, want het heeft
dikwijls de schijn, dat men het
wel doet. Zeker, een belasting-
biljet ontvangt men niet graag
en voldoet men met een zekere
tegenzin. Meent men redelijke
klachten te hebben, dan kan men
die indienen ter b evoegde plaat-
se, maar het recht van de staat
dient erkend. „Geeft> de keizer
wat de keizer toekomt''.
MARCUS
ZATERDAG 23 OCTOBER
HILVERSUM II, 415 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Peer Gynt suite
7.33 Maria ter ere, 7.45 Morgenge
bed, 8.00 Nieuws, 8.15 Pluk de dag.
9,05 Zang, 10.00 Voor kleuters, 10.15
Muziek houdt fit, 11.00 De Zonne
bloem, 11.45 Schoolradio, 12.15 En
semble, 12.30 Weeroverzicht, 12,33
Ensemble, 13.00 Nieuws, 13.25 Piano
13.50 Film en toneel, 14.20 Engelse
les, 14.40 Gramofoonmuziek, 15.00
Quatre-mains, 15.30 Gramofoonmu
ziek, 16,00 Melodieen, 16.30 Het Gre
goriaans, 17.00 De Wigwam, 18.00
Promenade Orkest met koor en so-
listen, 18.30 Weekoverzicht, 18.45
Plaat raden. 19.00 Nieuws, 19.15 Pia
no en orgel, 19.30 Septet, 19.45 Re
portage, 20.00 Nieuws, 20.05 De ge
wone man, 20,12 Marion Anderson,
.alt; 20,20 Lichtbaken, 20.50 Altzan
geres, 21.00 Negen heit de klok
21.45 Hit Parade, 22,00 Orkest zon
der naam, 22.30 Actualiteiten, 22.45
Avondgebed, 23.00 Nieuws, 23.15
Symphonie van Brahms.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws, 7.30 Gramofoonplaten
8.00 Nieuws, 8.18 Lichte klanken.
9.30 Koor, 10.20 Voordracht, 10.35
Kamermuziek, 11.00 Voor arbeiders
in continubedrijven, 12.00 Lichte
orkesten, 12,30 Weerpraatje, 12.33
Orgel, 13.00 Voor de Nederlandse
Strijdkrachten, 13.40 Kwartet Jan
Corduwener, 14.00 Het Nederlandse
lied, 14.20 Militair orkest, 14,50
Streekuitzending, 15.15 Kamerorkest,
16.15 Zangsterren. 16.45 Sport, 17.00
Pianoduetten, 18.Q0 Nieuws, 18.15
Honolulu Birds, 18.30 Voor de Ne
derlandse Strijdkrachten. 19.00 Ar-
t.istieke staalkaart, 20.00 Nieuws,
20.15 Omroeporkest en bas, 21.15
AUerhande", 22,00 Sextet, 22.25
Voordracht, 22.40 Sextet, 23.00 Het
Nieuws, 23.15 Graag gehoorde platen
Gedurende de a.s. inzamelings-
week voor de noodlijdenden in
Duitsland en Oostenrijk kdmt
Dinsdag 26 October a.s. het eerste
transport van 300 Duitse kinderen
uit het zo zwaar getroffen' Keulen.
De Bisschoppeliike Huh# ctie van
het Bisdom Haarlem plaatst deze
kinderen bij welwillende pleeg-
ouders, woonachtige in de dekena
ten Ouderkerk a. d. Amstel, Be-
verwijk en Noordwijk, Een groep
van 400 andere kinderen wordt na
niet te lange tijd verwacht uit
Aken en de verdere grensgebieden.
Deze zullen worden uitbesteed door
het R.K. Huisvestingscomite.
Het Duitse Charitasverband heeft
gezorgd voor een sfrenge selectie.
zodat alleen die kinderen naar Ne
derland kemen voor wie het op
medische of sociale gronden (wo-
ningnood) beslist noodzakelijk is.
De Nederlandse regering heeft
indertijd gemeend, gezien de voed-
selpositie in het eigen land alleen
dan toestemming te moeten verle-
nen. indien Amerika levensmiddelen
beschikbaar zou stellen. De N. C.
W. C. heeft daarop 50.000 pond le.
vensmiddelen naar Nederland ge-
zonden.
Generaal Hsiehsjihjen, de voor.
malige chef.van het tweede bu
reau van het garnizoen der hoofd-
stad van de provincie Hopei, is
met vier officieren van zijn hoofd-
kwartier te Nanking terechtgesteld
Zij waren ter dood veroordeeld
wegens „samenwerking met de
•communisten"- en waren er van be-
schuldigd in het afgelopen voorjaar
belangrijke militaire inlichtingen
te hebben verstrekt aan de com
munisten te Peking, tijdens de
slag in Hopei, waar de nationalis-
ten een grote nederlaag hadden
gfeleden.
Te Huijbergen is overlpden mgr.
G. Vermolen, rector van het Insti-
tuut St. Marie en Geheim Kamer-
heer van Z. H. den Paus.
De overledene bereikte de leef-
tijd van 66 jaar. Ruim 35 jaar is
hij verbonden geweest aan het In-
stituut St, Marie. Hij was o.m. Bis-
schoppelijk inspecteur van het la
ger onderwijs en geestelijk advi-
seur van de K.O.B. in het Bisdom
Breda.
WASHINGTON, 21 Oct. (ANP,
Aneta). De Economic Coopera
tion Administration heeft gisteren
aan Indonesie een machtiging ver
strekt voor de aankoop van textiel-
machines van Japan, tot een bedrag
van 50.000 dollars.
VOLGENS de memoires van Felix
Kersten zette Hitler in 1941 zijn
handtekening onder het doodvonnis
van het Nederlandse volk. Een
doodvonnis immers moet men het
noemen: de uitdrijving van alle
bewoners uit Nederland naar de
Oostgouw, dus ergens in Polen.
Stel u voor als wij daar gezeten
hadden op het eind van de oorlog.
Waarschijnlijk zouden duizenden
de tocht niet hebben overleefd en
millioenen niet de oorlogshandelin-
gen. Misschien hadden de Russen
de overlevende Nederlanders ge-
transporteerd naar Syberie. Als het
plan van Hitler ware volvoerd
dan zou het Nederlandse volk zijn
gerui'neerd en vrijwel vernietigd.
Realisering van dit doemvonms is
zo luguber, dat wij er onwillekeung
voor terug deinzen. En toch moeten
wij het ons realiseren, want dan al
leen kunnen wij enigermate besef-
fen voor welke onuitsprekelijke
ramp wij alien zijn gespaard. Dan
alleen zullen wij ook behoorlijk
dankbaar kunnen zijn tegenover de
man. die dit doodvonnis geen door-
gang deed vinden,
EN wat voor eer, dank en belo-
ning kreeg de redder van het
Nederlandse volk, de nieuwe „va:
der des vaderlands"? Hebben wij
alien onze weldoener geeerd en ge-
dankt die ons redde van de dret-
gende' vernietiging? Werd deze
grootste verzetsman niet lmstemjk
ontvangen aan het koninklijk Nof.
Vereerden wij hem niet met het
ereburgerschap? Kenden wij hem
niet de hoogste onderscheiding toe,
die ooit aan iemand werd uitge-
reikt? Bracht ons volk met spon-
taan bljdragen bijeen om een stand-
beeld op te richten, hem ter eer?
Neen, dat deden wij niet. De mees-
ten kennen nauwelijks z n naam en
weinigen zijn heldendaden. Hoe
komt dat toch? Zijn wij dan zo
ondankbaar? Gij zult zeggen: Nog
nooit van dit wondere geval ge-
hoord! Wie is dan die redder van
het Nederlandse volk?
ONS aller redder heet Dr Felix
Kersten, de lijfarts van Himm
ler! Het is werkelijk een allerwon-
derlijkst geval: Ons volk eert zijn
sportkampioenen, maar denkt met
eens aan ziin grootste verzetsman
en redder! Hoe komt dit toch? On-
wetendheid? Maar niet enkel onwe-
tendheid. Er zit nog iets anders
achter. lijkt me: een zekere twijfel.
Wij horen voor het eerst en het
doodvonnis 6n de veriideling van
Dr. Kersten zelf. Het is waar, vele
weldaden heeft deze man reeds be-
wezen aan talloze Nederlanders in
Duitse gevangenissen en concentra
tiekampen. Men heeft hiervan ob-
jectieve bewijzen. Maar van dat
enorme, van dat allerverschrikke-
lijkste, daarvan nienen velen nog
geen overtuigende bewijzen te be-
zitten. Heimelijk denken sommigen
aan een al te mooie zelfverheer-
lijking!
Er blijft echter ook nog een an
dere veronderstelling mogelijk: een
voor ons gelukkige samenloop van
omstandigheden. Immers Himmler
zegt wel „nu heb ik uw wens ver-
vuld", doch vrijwel in een adem
voegt hij er aan toe, dat de Duit
sers op dat ogenblik geen voldoende
transportmiddelen ter beschikking
hebben voor deze volksverhuizing.
Het wordt dan twijfelachtig of
Kerstens voorspraak of de situatie
zelf het meest heeft bijgedragen
tot opschorting van het fatale plan.
Mochten echter Kerstens mening
en voorstelling van zaken juist zijn,
dan zouden wij spelen met onze na-
tionale eer, met de meest primitieve
wetten van fatsoen en dankbaar-
heid, als wij zijn relaas enkel als
kennisgeving naast ons neerleggen
Het lijkt me dus een nationale ere-
zaak om zekerheid te winnen over
de waarachtigheid van Kerstens
verhaal. Blijkt eenmaal de betrouw-
baarheid en waarheid van ziin me
dedelingen. heeft hij dus Himmler
succesvol bewerkt om bij Hitler het
doodvonnis over Nederland in te
trekken. dan de vlaggen uit! Laten
wij dan dankbaar koninklijk eren
de man. die ons alien bewaarde voor
onnoemelijko ellende en trieste on-
dergang! Een nationale dankdag,
een standbeeld, de hoogste onder
scheiding, een rovale liifrente en
luisterriike fotopagina's in al onze
bladen. is nog veel te weinig voor
zulk een nobele mensenredder!
(Bijzondere correspondentie)
MARINO, een onoo V\jk dorpje in
de Albaanse heuvels, die ten Zui-
den van Rome liggen, ziet sedert
eeuwen, op de tweede Zondag van
October zijn nauwe straatjes op-
gepropt met duizenden bezoekers
uit de hoofdstad en de omliggen-
de Castelli Romani, om op die
dag met de Marinezen het wijn-
feest der druiven te vieren. Elke
pelgrim van de Eeuwige Stad
heeft tijdens zijn bezoek kenms
gemaakt met de wijn uit Marino,
welke met die van Frascati en
Grottaferrata door de Romei-
nen wel het meest geliefd is.
Weinigen zullen echter vermoed
hebben, dat hun halve liter „Ma-
rino", dpor hen als ongeoefende
wijndrinkers als „voortreffelijk,
maar nogal sterk" bestempeid, op
slechts 28 kilometer afstands van
de stad door bevallige meisjes-
voeten geperst is uit de goudgeie
druiven van de wijngaarden, die
de rijkdom van Marino vormen.
Hangende prielen van Bacchus
De Marinezen weten deze rijkdom
op prijs te stellen. Ter ere van wijn
gaarden en druiven en het product
hiervan, de wijn, welke in hun da-
gelijks leven dezelfde betekenis
heeft als het water voor de overige
stervelingen, wordt door hen elk
jaar een wijnfeest gevierd, waarop
voedsel en drank voor mens en dier
slechts uit druiven en wijn schijnt
te bestaan. Op die dag worden de
balkons der huizen, zo menigyuldig
in dit warme land, in hangende
prielen omgetoverd. waarvan de
wanden en "daken uit kilo's zware
druiventro6sen zijn opgebouwd. De
vier waterfonteinen van het dorp
verdienen voor 6en dag deze bena-
ming niet meer, Ze zijn veredeld
en tot wijnfonteinen gepromoveerd.
In de namiddag van het wijnfeest,
als het dorp letterlijk vol is van
bezoekers en de rapste jongens op
de klokkenstoelen in de toren van
de hoofdkerk zijn geklauterd om
door vrolijk klokkenspel het hoog-
tepunt van het feest aan volk en
landen te verkondigen, spuiten deze
fonteinen wijn. echte Marinowijn,
waaraan elke bezoeker zijn dorst
naar hartelust kan laven. Bergen
druiven, op vrachtauto's gestapeld,
worden onder de mensendrommen
uitgedeeld; van de balkons regenen
de trossen op de menigte neer; drui
ven en wijn. wijn en druiven in een
hoeveelheid en van een kwaliteit,
die dit feest tot een sprookje ma-
ken.
De dorstigen gelaafd
De met mensentrossen behangen
tramwagens brengen steeds meer
bezoekers uit Rome aan, maar de
bergen druiven minderen niet en
uit de in de dorpsfonteinen onder
wingerdgroen vernuftig verborgen
duizendlitertonnen vloeit het gou-
den nat nog steeds bij straaltjes en
vindt zijn weg naar de kelen der
dorstige liefhebbers. En wanneer
tegen het vallen van de avond deze
geheimzinnige fonteinen hun origi-
nele taak van waterspuiten weer
hebben opgenomen, klinken er nog
vrolijke stemmen uit een tiental
..trattorie" van het dorp, drinkge-
legenheden waar wijn geschonken
wordt van nog verfijnder smaak
dan die uit de fonteinen.
De oorsprong van dit feest der
wjjnspuitende fonteinen dateert
van de slag bij Lepanto op 7 Oc
tober 1571. De door Paus Pius V
uitgeruste vloot, bemand met sol-
daten uit de Kerkelijke Staten,
onder wie enige honderden jon
gens uit Marino, versloeg in deze
zeeslag een Turkse vioot van 282
schepen, waarvan er slechts 40 de
Turkse havens weer konden be-
reiken.
Bij de terugkeer dezer dappere
jongens in Marino moest er uiter-
aard feest gevierd worden. Te hun
ner eer werd bij wijze van overwin-
ningsmonument de nu nog bestaan-
de Morenfontein op het marktplein
opgericht en wel zo, dat in de fon-
tein zelf een vat van duizend liter
inhoud geborgen kon worden met
de bedoeling het effect te verkrij-
gen, waarvan men nu nog elk jaar
getuige kan zijn.
Was de Morenfontein aanvanke-
lijk de enige wijnspuitende fontein
in het dorp, in de loop der eeuwen
heeft men voor dit feest ook de
overige dorpsfonteinen voor dit
doel omgebouwd.
Op het wijnfeest der druiven is
Marino als een sprookjesdorp. Aan
de horizont van de Romeinse vlakte
blinkt de Middellandse Zee als een
onmetelijke spiegel in het felle zon-
licht; in tegenovergestelde richting
in een wijde kring de met wijngaar
den overdekte heuvelhellingen,
waarvan het groen afgewisseld
wordt door de kalkwitte kleur van
de vele villatjes, waarin de Romei-
nen in de hete zomermaanden be-
schutting zoeken tegen de branden-
de Romeinse zon; het dorp zelf vol
vrolijke mensen. die sedert lange
tijd al Pius V en de Turken verge-
ten zijn, en nu met muziek en dans
de natuur prijzen, welke met zulk
een overdaad haar beste gaven met
weelderige kwistigbeid op een van
vreugde en wijn vervulde menigte
doet neerd«len.
„Ik vraag dit jaar van ieder
uwer, die leeft in dit land van
vrjjheid en overvloed, uit dank-
baarheid daarvoor minstens de
kosten van een gezinsmaaltijd af
te staan voor de missionarissen.
Door deze gave van een gezins
maaltijd kunnen onze missionaris
sen tien tot honderd gezlnnen voe-
den in de landen waar vrees en
hongersnood heersen!"
Deze oproep richt Kardinaal
Spellmann, aartsbisschop van New
York tot zijn gelovigen in een her-
derlijk schrijven, uitgevaardigd ter
gelegenheid van de Missie-Zondag
op 24 October.
„Ik vraag u, meer te geven dan
u op gemakkelijke wijze kunt uit-
sparen. Bij hun werk voor de ver-
drukten en onontwikkelden, meten
onze missionarissen hun gaven niet.
Hun gaven zijn de allergrootste: zij
geven zichzelf! We kunnen ons niet
met hen vergelijken, maar het is
ons een voorrecht en een plicht om
grootmoedig onze missionarissen te
steunen. Van ons alleen kunnen
zij immers het geld en de stoffe-
lijke giften krijgen om Christus'
werk op aarde voort te zetten."
De Ned. Kath. Middenstandsbond
heeft al zijn leden verzocht ter ge
legenheid van het feest van Aller-
heiligen op. Maandag 1 November
a.s. hun winkels en bedrijven te
wiilen sluiten.
In verband hiermee doet de Kath.
Middenstandsbond een beroep op
het publiek om zoveel mogelijk in-
kopen en bestellingen v66r de lste
November te willen doen of deze
tot de volgende dag te willen uit-
stellen.
Op deze wijze kan ieder l^atholiek
eraan medewerken. dat deze feest-
dag ook door ambachtslieden en
winkeliers als Zondag kan worden
gevierd.
Dr Paul Binder, voormalig minis
ter van financien van Zuid-Wiir-
temberg, christelijk-democratisch lid
van de Duitse constituerende verga-
dering, heeft in deze vergadering
een aanval gedaan op de „over-
matig hoge" geallieerde bezettings-
kosten in West-Duitsland. „Indien
generaal Clay meent dat de gealli-
eerden het vraagstuk van de ver-
mindering dezer kosten niet behoe-
ven te onderzoeken, zal hij omstan
digheden scheppen, die sterker zijn
dan hij," aldus dr Binder. „Geen
Duitse minister van financien zal
bezuinigingen aan zijn parlement
durven voorstellen, voordat hy er
eerst in is geslaagd, de bezettings-
kosten te verminderen. De Ameri-
kaanse voedselimporten zi^jn alleen
noodzakelijk geworden, omdat de
annexatie van Duits gebied en de
verdrijving van 7 millioen Oost-
Duitsers. waartoe men te Yalta be-
sloot, de Duitse nood veroorzaakt
heeft."
Van de zijde van de algemene
vereniging van accountants- en ad-
ministratiekantoren deelt men ons
het volgende mede:
„IJet bestuur van genoemde or
ganisatie is zeer pijnlijk getroffen
door het in het „Nieuw NoordHol-
lands Dagblad" van 29 September
1948 opgenomen artikel betreffende
de op 25 September 1948 te Utrecht
gehouden vergadering van accoun
tants. Genoemde organisatie is in-
derdaad een stichting, doch van de
zijde van het bestuur heeft men
hiervan nimmer een geheim ge
maakt en het is dan ook geenszins
een wereldschokkende ontdekking,
die men op 25 September 1948 open-
baar maakte. Uit het feit trouwens,
dat de oprichtingsacte der stich
ting notarieel verleden is, blijkt
wel dat hier stellig niet van een
laakbare manoeuvre gesproken
mag worden.
Betreffende de financiele verant-
woording door het bestuuT der
stichting valt op te merken, dat de
organisatie reeds sedert haar op-
richting een financiele commissie
kent, waarin ieder jaar andere le
den zitting hebben. Aan deze com
missie wordt rekening en verant-
woording gedaan en deze commissie
dient het financieel beleid goed te
keuren. De organisatie dier com
missie is zodanig, dat het bestuur
op de samenstelling ervan geen in-
vloed kan uitoefenen. Over het
jaar 1947 werd de rekening even-
zepr goedgekeurd, terwijl er toen
iemand van deze commissie deel
uitmaakte. die thans behoort tot
de oppositionele kringen, die Zater-
dag 25 September 1948 te Utrecht
zo hoog van de toren geblazen
hebben.
Waar door de zegsman in het „N.
N.H Dagblad" zelf medegedeeld
wordt. dat veel accountants reeds
.sedert jaren georganiseerd zijn in
genoemde vereniging. en zij in die
tijd blijkbaar geen klachten hadden
de organisatie te verlaten, heeft t
bestuur der stichting de belangen
der leden, of donateurs toch blilk-
baar niet zo slecht behartigd, als
wordt voorgegeven.
Betreffende de proeven van vak-
bekwaamheid werd te Utrecht een
geheel scheve voorstelling van za
ken gegeven. Er bevonden zich on
der dp leden personen, die zich ac
countant noemden, doch hoogstens
als administratiekantoor-houder
warpo =an te merken. Teneinde het
kaf o-' ~=zins van het koren te
scheit1-- werd de genoemde proeve
van vakb»kwaamheid door het be
stuur geeist. Zii, die niet aan dp
nroef wensten deel te nemen, of
niet slaagden, zouden wel lid der
vereniging kunnen blijven. doch dan
als houder van een administratie-
kantoor en niet als accountant. Van-
zelfsprekend hadden de zwakkere
broeders tegen dit onderscheid ma-
ken bezwaar en hierdoor is ver-
moedeltjk de plotseling oplaaiende
oppositie te verklaren.
Het organiseren dier proeve van
bekwaamheid zou stellig geen
f 20.000 opgeleverd hebben en bo-
vendien zou dit geld dan nog aan
de stichting en niet aan de stichter
persoonlijk ten goede gekomen zijn.
Dat een buitenstaander in twee
maanden tot een volwaardig ac
countant zou kunnen worden opge-
leid is door het bestuur vanzelf-
sprekend nimmer beweerd.
In het vakblad worden inderdaad
artikelen uit andere tijdschriften
opgenomen, doch daarnaast ver
schijnen er artikelen in van be-
stuursleden en andere personen,
steeds academisch gevormde krach
ten."
Naar het A.N.P. verneemt zal van
7 tot 11 November te Rome een con
gres van Europese federalisten wor
den gehouden, op initiatief van de
,.U«ion Europeenne des Federalis-
tes", in samenwerking met het
..European Joint Committee". De
Gasperi en Leon Blum zullen als
voorzitters optreden. Ook is het
mogelijk, dat Churchill en Spaak
aanwezig zullen zijn. De president
van Italie zal het congres openen.
De organisatoren van de Dames
beurs delen mede, dat van 11 tot
en met 20 Maart 1949 in het R.A.I.-
gebouw te Amsterdam opnieuw een
Damesbeurs zal worden gehouden.
Deze zal groter en uitgebreider
zijn dan de vorige, aangezien thans
ook op de bijzaal beslag kon wor
den gelegd. Het ligt in de bedoeling
om naast een Modeshow enkele
zeer bezienswaardige attracties te
brengen, die door het vrouwelijk
publiek ten hoogste zullen worden
gewaardeerd.
Dat de verwachtingen voor deze
Damesbeurs bij de standhouders
zeer groot zijn, blijkt al uit het
feit, dat velen reeds hebben inge-
schreven en nog dagelijks vele aan-
vragen ontvangen worden.
Ook voor de beurzen, die in 1949
in een vijftal andere plaatsen zul
len worden georganiseerd, bestaat
thans reeds belangstelling. Vele
vooraanstaande firma's hebben toe-
gezegd, om hun bedrijf in werking
te tonen, zodat deze komende Da
mesbeurs zeer zeker in het mid-
delpunt van ieders belangstelling
zal komen te staan.
61
„Ja. maar je houdt van me, Ole,
dat weet ik en je kunt haar onmo-
gelijk liefhebben".
Ik wil niet graag onbeleefd te
genover u zijn, juffrouw Brink,
maar u dwingt me er zelf toe. Ik
heb mijn vrouw verteld dat alles
tussen ons afgelopen is, en dat meen
ik. Ik wil hopen dat u me nu be-
grijptOle sprak luid en nadruk-
kelijk, uit zijn evenwicht gebracht
als hij was. Het zweet parelde hem
in kleine druppeltjes op het voor-
hoofd. In werkelijkheid streed hij
een zware strijd. Henriette was zo
aantrekkelijk, haar stem en blik
brachten hem sterk in verleiding.
Gedurende een seconde stond hij op
het punt haar in zijn armen te knel-
len; maar eensklaps zag hij Bente
in de geest voor zich zoals ze naast
hem in het hok bij het zieke kalfje
gelegen had, hij zag het ,fijne, zui-
vere ovaal van haar gezichtje, de
blik van haar heldere. eerlijke ogen.
Het duurde alles slechts een onder-
deel van een seconde, toen was zijn
strijd uitgestreden.
„Dus zij staat me in de weg", zei
Henriette, achteruit gaand. „Ze
heeft je gedwongen, en je hebt haar
je woord moeten geven en haar al-
lerlei beloften moeten doen, en je
bent te trots en te eerlijk om daar
op terug te komen. O, wat haat ik
die lieve, deugdzame schepsels".
Heftig ging Henriettes borst op en
neer, ze zag Ole met bliksemende
ogen aan.
„Nee, U kent Bente helemaal
niet", antwoordde Ole, plotseling
volmaakt kalm. „Op onze trouwdag
sprak Bente over je, toen ze je in
de kerk had gezien, ze wist direct
wie je was".
„En jij, wat heb jij toen gezegd?
Ik wou dat ik je antwoord had
kunnen hooren".
„Ik zei. dat als ik vrij zou kun
nen kiezen tussen Bente en U, ik
Bente zou nemen, en zo denk ik
er nog over". Ole zei het ernstig en
met zo'n grote nadruk, dat Hen
riette begreep dat hij het werkelijk
meende.
Een ogenblik bleef ze onbeweeg-
lijk staan. Ze had een gloeiende
kleur gekregen, het kostte haar
moeite, uit haar woorden te komen.
„Adieu dan, groet je lieftallige
vrouw van me!" siste ze ten laatste,
zich omkerend en haastig naar het
hek lopend.
Ole wachtte tot hij de hoefslagen
van haar paard hoorde, daarop ging
hij de stal in. Terwijl Ole nog stond
te luisteren, kwam Bente overeind
in het hok van het zieke kalfje. Ze
was er eerder dan Ole naar toe
gegaan en had ieder woord ver-
staan. Tegen het eind van het on
derhoud had ze tussen de kieren
van het houten hok door, Ole en
Henriette zien staan. Nu glipte ze
licht en onhoorbaar door de tegen-
overliggende deur naar buiten.
Even bleef ze staan om haar ont-
roering meester te worden. Ook zij
luisterde naar de hoefslagen van
Henriettes paard, en terwijl ze zo
luisterde kwam er een blijde glans
in haar ogen. Even later ging ze \e
stal weer binnen en liep naar net
had van het kalfje.
Volkomen kalm zag Ole haar
aan. „Het gaat best", zei hij, „we
zullen nog wat wachten, en dan
zullen we hem voorzichtig masse-
ren en proberen hem wat melk van
z'n moeder te geven".
..Goed, Ole; ik zal toch zo, blij
zijn als hij weep beter wordt. Wie
reed daarnet met zo'n vaart weg?"
vroeg ze even later.
Ole keek op en zag haar in de
ogen. „Dat was juffrouw Brink",
zei hij.
„0. was zij dat," zei Bente. ,.Tk
heb haar al twee maal eerder ge
zien. Ze reed heel langzaam voor-
bij, ze keek zeker naar jou uit."
„Ik denk niet dat ze nog meer
zal komen," antwoordde Ole, op-
staand.
Bente knikte, dankbaar voor de
wijze waarop Ole haar geantwoord
had. Hij had niet getracht, iets voor
haar te verbergen; en evenmin had
hij gepocht op zijn eigen houding.
Haar hart klopte luid, ze durfde
hem niet aanzien. Daar ze graag in
het hok wilde, tilde Ole haar oVer
het schot, waarop ze in het stro
ging liggen, terwijl Ole de pols van
het kalfje voelde. Het was nu wak-
ker en keek hen weer aan met zijn
glanzende, bruine ogen. Het voelde
zich blijkbaar veel beter en pro-
beerde een ogenblik later overeind
te komen. Het zwaaide heen en
weer, maar eindelijk stond het toch,
en liep, waggelend als een dronken
men naar z'n etenstrog.
Ole haalde wat melk van de moe
der, die het kalfje opdronk, waarna
ze het diertje samen masseerden.
®nder het werk door praatten ze
ongedwongen met elkaar en kwa-
men elkaar nader dan ooit te voren.
Toen ze gereed waren, ging Bente
naar de paarden. „Nu ben ik een
uur achter, ik heb het druk van-
daag," zei ze.
„Je werkt veel te hard, Bente,"
vond Ole. „Ik wou dat je jezelf wat
meer ontzag." Met een blik vol ge-
negenheid keek hij haar na.
Het zou een veelbewogen dag
worden voor Ole fn Enekaer. De«
middags zag hij, op weg naar huis,
dat Bente bezig was Top te oefe-
nen op de baan; juist wilde hij naar
haar toe gagn, toen een grote auto
het erf opreed.
(Wordt vervolg'd.)
