De
maatregelen tot uitvoering
van de motie-Groen
RADIO
Het aordappeldrama in lengte en breedte
uitgemeten
Moeilijke situaties. in het bouwbedrijf
t
DERODEPAARDEN
Eindelijk na r
tot beslissing gekomen
OpendeMinister onvervulbare
KLOOSTERBALSEM
De strijd om de
Middelenwet
Van New Look naar aardappelmoeheid
SPIERPUN
PAC. 4
(Van onze parlementaire redacteur)
I^E KAMER HEEFT INDERTIJD door middel van de motie-Groen
U uitgesproken, dat men de landbouwbedrijven op de lichte
gronden tegemoet moest komen. De regering heeft aan deze
wens gevolg willen geven, doch niet zonder tegelijk een wets-
ontwerp op de tafel te leggen, waarin de dekkingsmogelijkheden
zijn vervat voor de benodigde millioenen. Dit wetsontwerp kwam
nu gisterenmiddag in behandeling en daarbij bleek, dat de be-
reidwilligheid van de Kamer om de gevraagde gelden te vote-
reft omgekeerd evehredig was aan de bereidwillige wijze waar-
op zij maanden geleden aan de in moeilijkheden verkerende
agrarische sector het oor had geleend.
PROGRAMMA
Dankwoorden
van Prinses Wilhelmina
De laatste 5 ton munitie, die de Hulpverleningsdienst,in de duin-
strook tussen Leiden en IJmuiden heeft bijeengezocht, is naar
de bodem van de zee gezonden, waar zij geen gevaar meer kan
opleveren. Daarmee is een werk voltooid, waarmee in Septem
ber 1946 een aanvang is gemaakt. De laatste kist wordt over
boord gezet.
Drie doden bij ramp
met Britse Dakota
Duizenden eieren
in beslag genomen
De West-Duitse vlag
Maatregelen op korte termijn
Jaarbeursfilm is gereed
20 jaar geeist tegen
ex-burgemeester
van Amersfoort
Voorzichtigheid geboden
De eerste Thee-veiling
Granaat opgegraven
FEUILLETON
FAMILIEROMAN VAN MORTEN KOCfH
Uit het Deens vertaald
i
De minister van financien i
oorspronkelijk van plan geweest de
benodigde middeien te vinden door
een verhoging va de ondernemers
belasting-, van de tabaksaccijns en
door een uitbreiding van het weel
detarief. De heer Lieftinck heeft
echter een goede poiitieke neus en
deze had inmiddeis at ingesnoven
dat voor een verhoging van de ge
noemde belasting zeker geen meer
derheid zou zijn te vinden. Dus
koos hij eieren voor zijn geld en
schrapte dit deel. IViaar het was
hem deze middag aan te zien, dat
hij het nu dan ook maar moeilijk
verwerken kon, dat de Kamer des
niettegenstaande nog verder wilde
gaan. Deze wrevel kwam vooral tot
uiting bij het amendement-Ducas
(K.V.P.), dat de bedoeling had het
volksijsje van prijsverhoging vrij te
stelien. Onaanvaardbaar, zei de ge
irriteerde bewindsman, daarmede
zijn ministeriele lot met de ijswafei
verbindend.
De heren Lucas (K.V.P.) en v. d
K'euvel (A.R.P trokken Gen lijn in
hun afwijzing van de gevolgde me-
thode. Huns inziens was het niet
juist voor nodig gebleken uitgaven
een afzonderlijke dekking te vra
gen. Was de heer Lucas echter be-
reid voor dit keer te berusten, de
heer v. d. Heuvel nodigde de minis,
ter zelfs uit om het hele ontwerp
terug te nemen. Ook voor de oor-
logsschade zou mqn nog dekking
moeten vinden en dus ware het lo-
gischer dit alles dan in Gen ontwerp
te behandelen.
De heer Hooccarspel (Com.) dacht
natuurlijk nog ruimer, hij consta.
teerde kort en goed. dat verzwaring
van de belastingdruk onder de hui.
dige omstandigheden niet verant-
woord was. Als men toch geld wil
de vinden dan kon men bij de on-
dernemersaterecht en ook was er
nog altijd de mogelijkheid om de
exportartikelen met hoge winst te
belasten. De minister van financien
zet men echter niet zo gauw kiefn
en wat dit betreft, wist hij zich dan
ook wel met ongetwijfeld sterke
argumenten te verdedigen. Alles in
GGn ontwerp was makkelijker ge-
zead dan gedaan. Bij de jongste
prijsverhogingen heeft men gezien
dat de situatie telkens wisselt, dat
zal ook weer het geval zijn als men
straks de huren zou willen verho
gen. Het was dus wel niet doenlijk
op een gegeven ogenblik te zeggen,
dat vragen we en nu zijn we voor
de eerste tijd klaar. En dan had de
minister nog een pijl op zijn boog.
Wij gaan ,nu aan de boeren zoveel
miilioen geven, maar dan moet het
ook tegelijk ergens anders aan het
volksvermogen onttrokken worden,
doen wij dit niet dan ontstaan ge-
vaarlijke montaire spanningen.
Daar was dus wel weinig tegen
in te brengen. Een ander geschil-
punt was echter de duur van de
verhoging der tabaksaccijns. De
minister had geen tijdslimiet ge-
steld. toch wel mogelijk zeiden
's ministers tegenstanders, want de
gelden worden voor een bepaald
do°l sevraagd. als de kosten eruit
zijn, kan men er mee ophouden.
De heer Lucas (KVP) sprak in hit
verband van twee jaar, de heer v.
d. Wetering (C.H.) gaf wat meer
speling en wilde tot drie jaar gaan.
Bij zijn verdediging stelde de minis,
ter voorop, dat wilde de zaak klop.
pen in elk geval een tijdsduur van
ZATERDAG 20 NOVEMBER
HILVERSUM II, 415 M.
7.UU Nieuws, 7.15 Koor en orkest,
7.35 Gramofoonmuziek, 7.45 Mor-
gengebed, 8.00 Nieuws, 8.15 Piuk de
dag, 9.05 Revue-orkest, 9.35 Morgen-
concert, 10.00 Voor kleuters, 1U.15
Muziek houdt fit, 11.00 De Zonne-
Dloem, 11.45 Muziekcursus, 12.15
Koor, 12.30 Weeroverzicht, 12.33
Amusementsorkest, 13.00 Nieuws,
13.25 Amusementsorkest, 13.50 Eilm
en toneel, 14,10 Richard Crooks,
14.20 Engelse les, 14.40 Omroep-
orkest, 15.20 Harmoniemuziek, 16.UU
Tenor en piano, 16.30 Het Gregori-
aans, 17.00 De Wigwam, 18.00 uude
melodieen, 18.30 Weekoverzicht,
18.45 Plaat raden, 19.00 Nieuws, 19.15
Promenade Orkest, koor en solisten,
19.45 Lezing, 20.00 Nieuws, 20.U5 De
gewone man, 20.12 Orkest, 20.20
Lichtbaken, 20.50 Orkest, .21.00
Negen heit de klok, 21.45 Kadio-
estafette, 22.00 Orkest zonder naam.
22.30 Actualiteiten, 22.45 Avond-
gebed, 23.00 Nieuws, 23.15 Kamer-
muziek.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws, 7.30 Ochtendklanken,
8.00 Nieuws, 8.18 Lichte klanken,
9.30 Koor, 10.20 Voordracht, 10.35
Voor continu-arbeiders, 11.45 so-
praan, 12.00 Marsen en walsen, 12.30
Weerpraatje, 12.33 Orgel, 13.00 Voor
de Ned. Strijdkrachten. 13.30 Gra
mofoonmuziek, 14.00 Het Nederland.
se lied, 14.20 Orkest. 14.30 Militaire
kapel, 15.00 'n Gronings dichter,
15.25 Kamerorkest, 16.15 Maiando's
orkest, 16.45 Sportpraatje, 17.00 Pia.
tenmarkt, 18.00 Nieuws, 18.15 Zang
met orkest, 18.30 Voor de Nederl.
Strijdkrachten, 19.00 Artistieke
gtaalkaart, 20.00 Nieuws, 20.15 Om.
Jaarskermis, 22.00 Sextet, 22.25 Flits
uit het leven, 22.40 De jonge Fiiere.
roeporkest. koor en alt. 21.15 Na-
fluiters, 23.00 Nieuws, 23,15 Dansmu.
ziek.
drie jaar nodig zou zijn, maar
hierom ging het niet alleen, de be
doeling was deze verhogmg te ge-
bruiken als een aanpassingi aan de
prijzen in Belgie, dit zou terzijner.
tijd toch moeten gebeuren. Hier
raakte de Kamer echter geertszins
overtuigd. Wie dan leeft, wie dan
zorgt, redeneerde de heer Lucas. Als
het zover komt, zou men dan alles
ineens kunnen regelen. Dat zal te
grote schokken veroorzaken, waar-
schuwde de minister, waartegen de
heer Lucas op zijn beurt weer aan-
voerde, dat die grote schokken dan
toch binnen Gen jaar zouden moeten
worden opgevangen, wil de Benelux
tenminste 1 Januari 1950 een felt
zijn. Zoals reeds gezegd, de minister
maakte zich onderwiji een beetle
boos en ook de toon van de heer
Lucas werd er niet. vriendelijker op.
Hij had reeds een amendement voor
een tijdlimiet van twee jaar mge-
diend, hij wijzigde dat in drie jaar,
maar daar hield hij dan ook aan
vast.
De heer Hofstra (FvdA) deed niet
mee. Dan maar minder roken, zei
hij gul, gul althans voor de minister
en ook in het algemecn was hij
reeds van mening geweest: Geen
geld, geen Zwitsers. Het was met
billijk deze minister de dubbelroi
van Sinterklaas en Zwarte Piet te
laten speien. Maar desmettegen-
staande kwam het amendement er
toch met 48 tegen 21 stemmen, voor
KVP, St. Ger. WD, Welter, CH,
met uitzondering van de heer Kroi
en AR, ook weer met uitzondering
van de heer Gcrbrandy, die vanwe.
ge zijn Londense tijd een zwak voor
de Benelux heeft gehouden.
En dan nog het nodige geharrewar
over het ljsje. Stel het volksijsje vrij
had de heer Lucas gevraagd. Kan
niet, zei de minister, is met te schei.
den van het andere ijs en het zou
fraude in de hand werken. Verschii.
lende sprekers vielen de heer Lucas
bij. Natuurlijk ook de heer Hoog.
carspel (Com.), de kleine ijssalons
waar het werkende volk zich kwam
verfrissen, hadden zijn hart. Verder
nog de heer Ritmeester (WD),
overigens moeilijk te verstaan. De
minister voerde tegen dit alles, dat
het hier eigenlijk helemaal geen
prijsverhoging betrof, er zat ftu al
leen maar een paar gram minder
tussen de wafels. Het mochtmet
baten, de tegenstanders raakten met
overtuigd, de heer Lucas handhaaf.
de zijn motie. Een nieuwe zege was
in het zicht, doch de minister had
nog een beslissend wapen in- deze
koude oorlog. Hij zei: Onoverko-
menlijk bezwaar, het zou teveel kos.
ten, hetgeen een ander woord is
voor veto. Toen bleef er voor de hr.
Lucas wel niets anders over dan zijn
amendement in te trekken.
Een derde amendement van de hr.
Lucas om de actetassen vrij te stel.
len, had andermaal onderwerp van
strijd kunnen worden, maar om de
succesjes niet al te ongelijk te ver-
delen legde de minister o\ zijn
beurt het hoofd in de schoot, hij
nam het amendement over. Het
wetsontwerp werd vervolgens aan-
genomen met alleen de Communis-
ten tegen. En nu nog het voornaam.
ste: de boeren kunnen dus hun geld
krijgen!
H. K. H. Prinses Wilhelmina
heeft aan de Commissarissen der
Koningin in alle provincies een
door haar persoonlijk ondertekend
schrijven doen toejcomen van de
„De talloze gelukwensen en blij
ken van medeleven, die mij uit
bijna alle gemeenten van het land
hebben bereikt ter gelegenheid van
mi.rn verjaardag en mijn regerings
jubileum, hebben mij diep getrof
fen,
Waar het mij tot mijn leedwezen
niet mogelijk is, alien, die mij ge
lukwensen, persoonlijk te bedan
ken. zoude ik het zeer op prijs
stelien, indien u gemeentebesturen
gemeenteraden en bevolking van
uw gewest mijn hartelijke dank
zoudt willen betuigen".
Drie inzittenden van de Britse
Dakota, die Woensdagavond in de
Sovjetzone is neergestort, zijn ge
dood, zo wordt in een Britse com
munique medegedeeld. Een overle-
vende werd in de- Sovjetzone, in
tegenwoordgheid van een Britse
arts van de luchtbasis van Lubeck,
geopereerd. Hij verklaarde, dat de
Dakota bij een lanclingspoging bo-
men had aangeraakt en midden-
door brak.
Onder Geesteren nabij Almelo
hebben C.C.D. ambtenaren een ex-
pediteur uit Zenderen aangehouden,
die enige duizenden ..zwarte"
eieren vervoerde. De expediteur is
gearresteerd.
De West-Duitse constituerende
vergadering te Bonn heeft besloten,
dat de nationale kleuren van d'
West-Duitse staten zullen zijn:
zwart, rood en goud, dezelfde als
van de republiek van Weimar.
TENEINDE EEN HELDER LICHT te (laten) werpen op de moei
lijke situatie, waarvoor de ondernemers in het bouwbedrijf
jich opder de huidige omstandigheden zien geplaatst, belegde
het bestuur van de Raad van Bestuur Bouwbedrijf en van de
Bedrijfsgroep Bouwindustrie een bijeenkomst in de grote Tivoli-
zaal te Utrecht, waarin geen plaats onbezet bleef. Vertegenwoor-
digers waren er van de minister van Wederopbouw, Economi-
sche Zaken, Financien, Sociale Zaken, Oorlog en Waterstaat;
voorts waren daar o.a. leden van de Staten-Generaal, de direc-
teur-generaal van de Wederopbouw, colleges van B. en W. van
diverse gemeenten, leden van Prov. en Gedep. Staten, vertegen-
woordigers van de Stichting van de Arbeid, de Rijksbemidde-
laars, diverse Rijks- en gemeentelijke bureaux etc. etc.
aldus spr., dringend
Het doel van deze bijeenkomst, zo
constateerde de voorzitter van de
bijeenkomst, ir. J. v. Hoek uit Lei
den, is uit nood geboren: er heerst
wanbegrip over de positie van de
ondernemers in het bouwbedrijf op
dit ogenblik en dit heeft consequen-
ties,-die leiden tot een houding van
het grote publiek en tot maatrege
len van overheidswege, die ingaan
tegen de belangen- van de bouw-
ondernemers en hun voortbestaan
in gevaar brengen. Tot zijn spijt
moest spr. constateren, dat nage-
noeg geen gebruik is gemaakt van
de bereidverklaring tegenover de
minister van wederopbouw, advies
te geven en overleg te plegen over
alles wat dit vak betreft, terwijl
slechts op enkele gebieden een be
redigend overleg plaats heeft zon
der vooralsnog'.over de resultaten
een vreugdekreet te kunnen laten
horen. Op andere gebieden bestaat
voortdurend een bedroevend gebrek
aan medewerking. Het is onze over-
tuiging, aldus spr., dat een lang-
durig woningtekort aan de morali
teit van ons volk groter schade zal
toebrengen dan jaren van Duitse
bezetting hebben kunnen doen. De
strijd tegen de woningnood moet
daarom gezien worden als een wer-
kelijke strijd. Hierna werden een 6-
tal toespraken gehouden. De heer
H. Klein Stiphout te Haarlem sprak
over de loonsituatie in het bouw
bedrijf. die z.i. chaotisch is. Spreker
waarschuwt er voor, dat de werke-
lijke samenleving geen sociaal-eco-
nomisch iaboratorium is en vraagl.
zich af, of het bouwprogramma wel
een reeel werkschema is, doch veel-
eer een simpele illusie, die wan
orde wekt. Het bouwbeleid heefl
men van ieder beleidskarakter- ont.-
daan en tot een avontuur gemaakt.
De overheid dient alle krachten te
mobiliseren, om het huidige ge-
slacht onder dak te brengen. „Over
de moeilijkheden van de burgerpa-
troon en kleine aannemers in deze
tijd" sprak de heer A. Mulder te
Oosterbeek. die er over uitweidde,
hoe de burgerpatroon in de klem
zit tussen het publiek en de over
heid, terwijl als dilemma geldt:
meer betalen of geen arbeiders, ter
wijl dit laatste veelal zijn econo-
mische dood betekent. Minder pa-
troons, aldus spr., zouden voor de
rechter worden gedaagd. mdien de
principalen en de arbeiders even-
eens verantwoordelijk werden ge-
steld voor hun daden. De heer P.
Zanen uit Heemstede besprak de
loon- en prijsregeling in het wegen-
en waterbouwkundig bedrijf. Spr.
ziet de mogelijkheid verbetering te
brengen in de moeilijke situatie
door het aankweken van wederzijds
vertrouwen en waardering tussen
ambtenaren en het particuliere be
drijf en verder door de ambtenaren
het ambtelijke te laten, de hande-
laren de handel en de aannemers
het bouwen, zoals dat historisch is
gegroeid. Na de panze sprak de heer,
P. v. d. Raadt uit Deventer over de
loon- en prijsregeling in het aan-
nemersbedrijf, die met klem be-
toogde, dat een goede tariefregeling
in plaats van kostenverhogend be-
slist kostprijsverlagend werkt en
van de overheid eiste. dat deze open
oog en oor zal hebben voor de
moeilijkheden in dit bedrijf en de
aannemers te beschermen in plaats
van hen de woestijn in te jagen. De
..bouwondernemer in 't ecopomisch
stelsel" was het onderwerp der toe-
spraak van de heer H. v. d. Schaar
te Amsterdam, die zijn betoog als
volgt regelde: de bouwondernemer
in het stelsel van de marktecono-
mie, van befehlseconomie en van
roofeconomie; de woningvoorziening
is thans zodanig ontwricht, dat de
bevolking als haring in een ton
wordt gepakt, terwijl. tegelijkertijd
een normale productie van de bouw
ondernemer wordt gestagneerd en
een ambtelijk apparaat in het leven
is geroepen, dat loden last legt op
het bedrijfsleven.
En over het wederopbouwbeleid
sprak de heer J. Blok uit Sneek.
De fout is volgens spr., dat men de
oorzaak van het te gering bouw-
tempo en de te hoge bouwkosten
miskent. De grondoorzaak van de
onjuiste gang van zaken is geiegen
in het verstoorde evenwicht tussen
de hoeveelheid'-in uitvoering te ne
men werk en het beschikbare aan-
tal bouwvakarbeiders en materiaal
Sneller en goedkoper bouwen is
volgens spr. alleen mogelijk door
radicaal het aantal in uitvoering
zijhde bouwobjecten terug te bren
gen tot een verantwoord peil en
wel op korte termijn.
De conclusics
Aan het einde dezer bijeenkomst
hield de voorzitter een samenvat-
tend betoog, waarin geconcludeerd
werd, dat er voor het heden en voor
de naaste toekomst een belangrijke
verhoging van de productie-omvang
in de bouwnijverheid, -en een be
langrijke verlaging van de produc-
tiekosten in deze bedrijfstak boven,
resp. beneden het th'ans bereikte
peil. dringend noodzakelijk is. Tot
het bereiken van deze doeleinden
De geluidsfilm vervaardigd met
het doel de betekenis van de agra
rische afdeling van de najaarsbeurs
niet alleen in woord, maar ook in
beeld te kunnen duidelijk 'maken
is gereed. De film toont hoe een
boer, werkende volgens de klas-
sieke methode met een span jpaar-
cien en een biibehorende piocg ge-
inspireerd wordt door een publi-
catie over de bexekenis van. tracto-
ren. Bij een bezoek aan de agrari
sche afdeling der najaarsbeurs be-
sluit hij een der vele tractoren aan
te schaffen teneinde zich te kun
nen aanpassen aan de vereiste zo
moderne productiemethoden.
Het ligt in de bedoeling van ir.
G. J. Goemans deze film te gebrui-
ken ter illustratie van een aantal
Iezingen, die hij deze winter zal
houden over de agrarische afdeling
der jaarbeurs.
20 jaar met aftrek luidde de eis
tegen de ex-burgemeester van
Amersfoort J. G. L. Harloff, die
Donderdag voor de Utrechtse ka
mer van het Amsterdams bijzonder
gerechtshof terecht stond. Mr. L. W.
M. M. Drabbe achtte alle punten
van de tenlastelegging bewezen.
De kroon op het werk van Har
loff aldus mr. Drabbe was
wel de bestrijding der opdergrond-
se actie. Deze heeft hij gesteund
door op de begroting hiervoor eeri
bedrag van 4.000 gulden te voteren
en dit bedrag is inderdaad door de
vend, voor dit anti-Nederlandse doel
gebruikt en H. is hierdoor mede
verantwoordelijk voor de gevallen
illegale strijders.
achten wij,
noodzakelijk:
1. Het .op korte termijn in over-
eenstemming brengen van de om-
vang van het bouwprogramma met
de beschikbare hoeveelheden arbeid,
materiaal en kapitaal. Dit geldt voor
al'le uit te voeren werken in de
gehele bedrijfstak.
2. Het nem'en van zodanige maat
regelen, dat grotere hoeveelheden
arbeid. materiaal en kapitaal ter
beschikking van de bouw komen.
Hiertoe wordt met klem aanbevo-
len: het opvoeren van de arbeids-
prestatie, het uitbreiden van het
beschikbare aantal bouwvakarbei
ders, het weer ter beschikking stel
ien van grotere hoeveelheden mate
riaal, alsmede het bevorderen van
het particulier initiatief .en de in-
vestering van particulier kapitaal
in de bouw aantrekkelijker te ma
ken.
pijnlijlce, stijve sp»ere«
moet U driemaal daags
behandelen met Kloostefbalsem. Krachtig laten
wrijven, opdat de geneeskrachtige stollerv
diep m de weefsels kunnen doordcingen.
Ook bij spit, rheumatiek. stramheid en ischias;
(Van onze eigen redacteur)
IN DE DONDERDAG gehouden vergadering van de vakgroep
Akkerbouwers, van de L.T.B., werd zoals te begrijpen valt het
gehele aardappeldrama in voile lengte en breedte uitgemeten.
De vergadering brak zich het hoofd over de vraag, waar de
verbiisterende prijsval van dit hoogst belangTijke product toch
wel aan geweten moet worden. Immers het staat geenszins vast
dat er teveel aardappelen zijn, integendeel, het bliift mogelyk
dat met enige export, gedurende Maart of April nog een tekort
ontstaat. Overigens stelde ir. Smeenk van de Stichting van de
Landbouw aan de hand van feiten vast, dat het practisch uitge-
sloten zal zijn om 300.000 a 400.000 ton aardappelen extra naar
de fabrieken te brengen, om ze tot aardappelmeel te vermalen.
Het hoofd van bureau cnminele
voorlichting, afdeling poiitie van
het Ministerie van Justitie, Kaam-
weg 47 te 's-Gravenhage, waar
schuwt hen, die een woning willen
laten bouwen, de nodige voorzich-
tigheid te betrachten bij het opne-
men van contact met bureaux en
personen, die daartoe hun bemidde-
ling aanbieden
Bij twijfel orhtrent de betrouw-
baarheid van bureaux of personen
is het raadzaam zich voor inlich-
tingen tot de poiitie te wenden.
In dit verband zij opgemerkt, dat
door het Ministerie van Wederop
bouw voorschriften zijn gegeven
met betrekking tot het bouwen van
volkswoningen. het verstrekken van
bijdragen enz. Bij de uitvoering van
deze voorschriften is aan de ge
meentebesturen en aan de provin.
ciale directies van de wederopbouw
en volkshuisvesting een belangrijke
taak toegewezen.
Daarenboven is het gewenst
ter vdorkoming van teleurstellingen
zich tot genoemde instantles te
wenden voor het verkrijgen van in-
lichtingen omtrent bouwvergunnin-
gen, financierings-mr\-Uijkheden
enz.
Kort na het openingswoord van
de heer H. A. Giesen, bijzonder ge-
richt tot de G.A. Rector v. d. Hoog-
te, Algemeen Voorzitter Kamp-
schoer, de heer Jorissen van de
Zuidhollandse Landbouw en het
Tweede Kamerlid v. d. Weijden,
vond een verkiezing plaats. Hierbij
wGrd met algeniene stemmen de
heer Giesen in het bestuur en als
voorzitter herkozen, terwijl de heer
Jacobs uit Bleiswijk zijn mandaat
eveneens verlengd kreeg.
In het uitvoerige jaarverslag werd
bijzonder gewezen op het grote
succes en nut van de werktuigen-
cursussen die op verschillende
plaatsen in samenwerking met an
dere organisaties worden ingesteld.
De heer v. d. Wenden
voerde de vergadering rechtstreeks
in het labyrinth van aardappel-
puzzle's, na eerst met eeni zekere
tevredenheid te hebben vas'tgesteld
dat in de volksvertegenwoordiging
veel meer begrip voor de toestand
van de boer bestaat dan ten jare
1 §30.
JMaar de boer heeft daar ook
recht op. Hij was bereid om in de
dagen van ho'ogconjunctuur zijn
producten voor betrekkelijk veel
lager prijzen af te staan ter wille
van het algemeen belang. Nu eist
hij van de overheid dat zij hem
een rendabele bedrijfsvoering mo
gelijk maakt, niet in de laatste
plaats cm massale werkloosheid te
weren.
Niemand, ook de Kamerleden
niet, begrijpen waarom de regering
wel maximumprijzen vaststelde,
maar nu geen minima, m.a.w.: de
boer heeft zijn plicht gedaan, de
boer wordt bedanakt.
Van Vondeling was het een beet
le onsportief om maar meteen met
3 moties klaar te staan. Daaruit
proeft men het overbrengen op po-
litiek terrein. Op practische gron
den kwam de vergadering tot de
overtuiging, dat alleen het beschik-
baar stelien van de 3Vt miilioen gld.
winst de aardappelbouwers uit bet
moeras kan helpen. De bewering
van de minister, dat het bedrijfs
leven de kans om deze winst te
maken, maar had moeten aangrij-
pen. is in strijd met de feiten. Im
mers alleen het Riik was in staat
en in de gelegenheid daartoe.
New look
Zowel de heer v. d. Weijden. als
de heer Smeenk bespraken uitvoe-
rig de drastische wending van het
landbouw-politieke roer. Nu is het
afgelopen met het vaststellen van
prijzen voor alle producten. Alleen
voor melk, varkensvlees en mis-
schien eieren zal dit zo blijven,
doch alle andere artikelen worden
verder gewaardeerd naar hun resp.
consumptiewaarde, voor mens of
dier. In beginsel zal eens per jaar
een monopolie-heffing voor de ge-
importeerde granen worden vastge-
steld, vermoedelijk op f 3.doch
de verdere bescherming denkt en
hoopt men te bereiken door 't ver-
nauwen van de importsluizen. De
vergadering bleek over 't algemeen
wel waardering te hebben voor deze
veranderingen, waarvan ieder re-
sultaat echter nog moet worden af-
gewacht.
„Oogstvoorzlening"
In de hoek?
Door de uittrekking van een mi-
nimaal te n&emen rijkssubsidie, is
het instituut van de Oogstvoorzie-
ning in de knel gekomen. In het
Brabantse en Gelderse noemt men
deze instelling wellicht ten onrech-
te een premie voor het grootbedrijf.
Men vergete evenwel niet. dat dit-
zelfde bureau miilioen in de schat-
kist terug liet vloeien voor poiitie
ke delinquenten en uitgespaarde
overbruggingssteun. Voor het hand-
haven van het C.A.O. en bestrij-
den van de zwarte lonen is het in
stituut van onschatbare betekenis
gebleken, plus voor de bedrijfsge-
noten de zekerheid van de oogst.
Nu valt een loonopdri.iving zonder
zonder weerga te duchten. ook al
heeft de minister beloofd een wa-
kend oog op de gang van zaken te
houden.
Menggebod nog steeds van kracht
De besprekingen als gevolg van
een uitlating van de Wieringermeer.
se afgevaardigde Bergmans toonde
aan dat het menggebod nog steeds
van kracht is. en dat dit zo nodig
weer zal worden toegepast. Niette-
min is dit middel niet zo bijzonder
effectief, omdat het slechts om toch
onveranderlijk vaststaand kwantum
graan gaat. Reeds in de verschilien.
de voorstellen, trad de wens naar
voren om de cooperatieve gedachte
meer en meer door te voeren bij de
afzet van de producten. Immers de
tussenhandel strijkt winstmarge's
op die in geen verhouding meer
staan tot de prijs der producten. In
Zeeland worden nu de aardappelen
al verkocht voor f 2.75 per 100 kg
en er zijn winkels waar ze nog 24 ct.
per kg. kosten.
Weer aardappelen
Vrijwel alle afdelmgen nadden
voorstellen resp. vragen ingediend
over het aardappelvraagstuk. Zuid
Beveland was bovendien niets ge.
rust op het resultaat van de motie
Vondeling, en vreesde dat dit iap-
middel nog veel te laat zou komen.
Hier was de gehele vergadering het
mee eens. Men bezon zich dan ook
ernstig op mogelijkheden voor de
afzet van het blijkbare (maar
geenszins vaststaande teveel aan
aprdappelen. Stomen voor verduur-
zaamde veevoeder wordt in steeds
grotere mate toegepast, maar ver
dere uitbreiding van het aantal sto.
mers laat Min. Lieftinck niet toe.
Grasdrogerijen kunnen slechts bij
hoge kosten uitkomst geven, dus
onuitvoerbaar. Exporteren ja, maar
waarheen? Het zal te uit en te na
geprobeerd worden, maar het is af-
wachten. Weggegeven, voor de en
kele vracht aan het hongerige bui-
tenland, in de hoop dat het restant
een goede prijs opbrengt verdient
overweging. Ja de Stichting van de
Landbouw heeft de Minister dit
alles handig voorgerekend; zij was
er vlugger mee klaar dan hij, ter-
wille van de 3'/i miijoen, waar Mm.
Lieftinck angstvallig op zit. Maar
met de hr. Smeenk en v. d, Weyden
blijft men aan deze hazenjacht twij.
felen. Tenslotte besprak laatstge-
noemde nog de mogelijkheid van
het verplicht afnemen van ruwe
aardappelen door de veehouders, al
naar gelang ze gemengd voeder ko-
pen. En hierin zal o.i. wel wat te
bereiken zijn, omdat de veehouders
tenslotte in een veel gunstiger posi.
tie verkeren, en zij deze aardappe
len voor de voile waarde in melk
kunnen omzetten.
De tarweprijs
De voorstellen dienaangaande zijn
grotendeels door de recerfte beslui.
ten overbodig geworden. Want af-
gaande op de uiteenzettingen van
de hr. Smeenk, staat wel vast,' dat
de granen slechts een onderdeel vor.
men, van het produceren van vere-
delingsproducten: melk, varkens
vlees en eieren. En deze producten
moeten het buitenland weer zo
goedkoop mogelijk geleverd worden.
Afgezien van zaai- en pootgoed,
waarbij hoofdzakelijk de kwaiiteit
de doorslag geeft. Immers dat zelfde
buitenland, dat voor kort nog ge-
heel onze afnemer was, is nu zeif
op de wereldmarkt met deze artike
len verschenen, en doet ons geduch.
te concurrence aan, vooral in de B.
klassen.
Pootaardappelen
Wanneer het inkrimpen van het
eerstelingen areaal noodzakelijk
blijkt, dient dit te geschieden ten
nadele van de landbouw, omdat dit
steeds het terrein van de tuinder is
geweest. Met Bintje ligt de zaak
weer heel anders, omdat men daar-
op vrijwillig is overgegaan. Het
prineipe van gedeeltelijke plombe-
ring is nog niet geheel van de baan,
al kon er door allerlei oorzaken dit
jaar niets van komen. Nu de reg'e-
ring niet bereid is om redelijk steun
te verlenen, gaat de Stichting van
de Landbouw zelf de bedrogen
pootaardappelverbouwers s-eunen,
tot een zeker kwantum en bedrag,
afhankelijk van de vooruitzichten in
Oost Europa.
Het voorstel tot een verlaagde
benzineprijs voor de landbouw werd
afgewezen als zijnde ongemotiveerd.
Worden deze kosten hoog, dan dient
alleen gestreefd te worden naar ver.
discontering van de kosten. Over
kosteloze wegenkaarten voor land,
bouwtractoren, voor afvoeren van
producten en aanvoeren van beno-
digdheden, zijn onderhandelingen
gaande.
Aardappelmoeheid
Niet alleen de vergadering was
moe van al deze aardappelen, in
Engeland, en ook in ons land in
mlndere mate, treedt aardappelmoe
heid op, veroorzaakt door een aaltje.
Kort en goed, dient het ernstig ge
vaar dat hieruit voortvloeit, door de
organisatie zelf bestreden te worden.
De bedrijfsgenoten krijgen in eigen
hand, om bij klaarblijkelijke nood-
zaak, te bepalen, dat het land maar
eens in de 3 jaren met aardappels
mag worden beteeld. Dit is de
enigste mogelijkheid om totale on-
vruchtbaarheid van het land te
voorkomen. Een dergelijke bepallng
krijgt volledige kracht van wet.
De eerste theeveiling, die na de
oorlog werd gehouden, is Donderdag
met meer dan gewone belangstel-
ling, zowel van importeurszijde als
van de kant der pakkers, gehouderp
Het aanbod bestond uit 5104 kis-
ten Javathee en 300 kisten Sumatra-
thee, directe aanvoer. De opbrengst-
prijzen liepen van 138 tot 242 cent
per halve kg in entrepot, behoudens
een enkele partij, die door kwali-
teitsafwijking 130 cent opbracht.
Bij graafwerk voor de aanleg van
de nieuwe haven bij het Maas-
Waalkanaal in West Nijmegen werd
gisteren door de arbeiders opge
graven een 250 kg zware splinter-
bom, zoals er tientallen op Nijme
gen zijn geworpen door Ameri-
kaanse vliegers bij de vliegeraan-
vallen op 22 Februari 1944. De bom
werd vrijgegraven en door de ge-
alarmeerde hulpverleningsdienst on-
schadelijk gemaakt.
84.
Een feit was het dat
een bedrag van dertig duizend kro
nen ontbrak. Dit geld was van een
legaat, dat uitbetaald zou worden
bij de dood van Munk. Deze had
schriftelijk deze som op Zita over-
gemaakt en had zich door het zet-
ten van zijn handtekening garant
gesteld voor de aanwezigheid van
het bedrag, en nu was het geld
spoorloos verdwenen. Nog was de
zaak niet voor geweest, maar Bente
wist ervan. Zij had op het gerechts
hof moeten komen, en sedert had
ze zo verslagen en met zulk een
verdrietig gezichtje rondgelopen,
dat het Ole door de ziel sneed, haar
te zien. Hij had haar niet eens kun
nen helpen en troosten. Bente wilde
er niet met anderen over praten
en sloot zich met haar verdriet op.
Werken hielp haar nog het beste.
Van de vroege ochtend tot de late
avond werkte ze met de paarden,
vooral met Junker, en spande zich
nog-meer in dan gedurende de tijd,
voorafgaande aan de wedrennen te
Kopenhagen.
Op een mooie avond liep Ole
over zijn akkers. Als hij thuis was,
kon hij alles van zich afzetten, wat
hij ook nu deed. Hij genoot van
de aanblik van zijn land, hij had
de koeien gezien op de klaverwei-
de enwas daarna naar de paarden
gegaan, die liepen te grazen biftnen
een omheining. Hij keek naar de
renpaarden Palle en Prins, die bei-
de aan de wedrennen deel hadden
genomen en die. al hadden ze zich
niet weten te placeren, toch klei-
nere prijzen hadden gewonnen.
Dicht bij hen liep Moster te gra
zen, de mooie rode merrie, de moe-
der van alle Rode Paarden.
Moster was volkomen mak en
kwam naar Ole toe om'zich te la
ten aanhalen. Het veulen liep om
haar heen en bleef ten laatste
staan, Ole met niguwsgierige ogen
aanziend. Ole wilde ook het veu-
lentje op de hals kloppen, maar
dat was schuw en trok zich tel
kens op het laatste ogenblik terug,
maar Ole hield vol en tenslotte
lukte het hem. Hij lachte blij, hij
had met zichzelf gewed, gelijk hij
dikwijls deed, en nu had hij ge
wonnen.
Olq ging onder de haag. die langs
de rand van het bos liep, zitten;
hij had de hele dag hard gewerkt
en had behoefte aan rust. De 'haag
was een weelde van wilde rozen en
kamperfoelie. Met diep genot snoof
hij de lieflijke geuren op, uitziend
over zijn landerijen en over de
fjord. In gedachten verzonken. ver-
gat hij zijn zorgen. Gedurende de
maanden, welke hij op Enekaer had
doorgebracht, was hij innerlijk sterk
gegroeid. Hij was een nieuwe we-
reld binnengereden, hij was gerijpt,
een man geworden.
Bijna alles. wat in verband stond
met zijn leven van vroeger was op
de achtergrond gedrongen, het enige
wat nog steeds sterk in hem leefde,
was de herinnering aan zijn moe-
der. Alles, wat haar betrof, stond
hem van dag tot dag duidelijker
voor de geestw „Je zult gelukkig
worden, m'n jongen," had ze zo dik
wijls gezegd. „Je moet alleen de
weg tot het geluk vinden, en dan
zul je alle hindernissen overwin-
nen en steeds verder gaan." Die
lieve, goede moeder, duidelijk zag
Ole haar voor zich, het was of ze
hem tegemoet kwam, het smalle
pad langs onder de-bloeiende haag.
Ze knikte hem toe en glimlachte
op haar vluchtige, roerende wijze.
Hoe zou ze denken over wat hij nu
gedaan had. Hij had gespeeld met
iets heiligs en kostbaars, dat wist
hij best. Hij had het mede gedaan
uit weerspannigheid en trots, om
dat Henriette hem bedrogen had.
Ja, hij wist het wel, Maar in de
allereerste plaats had hij het toch
gedaan om zijn vader te helpen, en
moeder had zelf gezegd, dat hij
zijn vader altijd helpen moest en
zich, zo nodig, voor hem moest op-
offeren.
Het lot had hem op Enekaer ge-
bracht, nu moest hij zijn woord ge-
stand doen en opkomen voor het
landgoed en voor Bente. Wonder-
lijk, zo lief Enekaer hem geworden
was, de gedachte, er afstand van
te moeten doen. was hem ten enen-
male ondragelijk. Bente was hem
opgedrongen, hij had haar be-
schouwd als een noodzakelijke (last,
een kruis, dat hij dragen moest. Hij
zou goed en vriendelijk voor haar
zijn; maar zij scheen meer te wil
len. Steeds groter werd de plaats,
welke ze in zijn hart innam. bijna
voortdurend waren zijn gedachten
met haar bezig.
Hij zag hoe ze door hard wer
ken haar ongerustheid en verdriet
trachtte te vergeten. Graag had hij
haar willen helpen, hij had gehoopt
dat ze hem in vertrouwen zou ne
men, maar dat deed ze niet. Ze
was altijd even vriendelijk en lief
wanneer hij probeerde haar nader
te komen, maar wees hem onver-
biddelijk terug. Toch had hij het
gevoel dat ze hem nodig had en
dat Tfi naar zijn steun en troost
verlangde. Herhaaldelijk *had hij
haar blik opgevangen, ze had hem
aangezien of ze hulp zocht.
De volgende dag zou waarschijn-
lijk beslissend zijn voor de afloop
van het proces: als het maar goed
mocht gaan.
(Wordt vervolgd.)
