jr-
Republiek wil onderhandelingen
met Nederland hervatten
Hongarije zal
met het
geheel afrekenen
kapitalisme
van Goede Diensten
Maione produceerde leugens
Een bedekte spanning bij de gedachtenwisseling
en een bruusk antwoord van de Minister
Premier Dobi doet scherpe aanval
op Kardinaal Mindszenty
EDI TIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN SCHAGEN
Toch weer onderhandehi?
met de Republiek?
Het is nu uit
Hevige gevechten
om Peiping
Verklaring van Soemitro te Washington
Onder auspicien van Commissie
Ministerraad
over Indonesie
Nederland gebruikte geen Marshall-geld
voor het leger in Indonesie
Wat wil men met het Open baa r Onderwijs?
Het kleuteronderwijs
Was de geestelijke
verzorging
voldoende?
C.v.G.D. naar Djogja
vertrokken
Prins Charles
van Edinburgh
Dus toch?
Buiten God
veilig
pen
Pagina 1
Woensdag 15 December 1948 44e jaargang No 1 1439
Kcrotoren: ALKMAAR. Langestraat 42 A. teL adm. 2046, rod. 2047 K 2200; HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, 1eL 4362 K 2290; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, tel. 459 K 2240
Duits partisanenleger in
de Oostzee-staten?
Het gezelschap van Anton Burgdorffer en Koos Brusse treedt
voor de in Oost-Java verspreide legeronderdelen op. In de troep
draagt het de naam van „C-6", een code-uitdrukking voor „Co-
mediespelen met zijn zessen". Hier arriveren zij op een open
truck in Soerabaja voor een tournee in de omgeving van
Bondowoso.
Koning George was
gisteren jarig
.ONDERWIJS" IN DE TWEEDE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)
WEERSVERWACHTING
Zweden kreeg onlangs zijn
eerste vrouwelijke diplomate,
toen de jonge advocate Barbro
Sellden uit Orebro met zeven
mannelijke candidaat-attache's
aan het ministerie van buiten
landse zaken werd verbonden.
Zij zal te werk worden gesteld
bij de afdeling voor Commer-
ciele Betrekkingen. Miss Sell
den bekijkt de globe eens, zich
afvragend, waar ter wereld zij
haar functie zal moeten aan-
vaarden.
Belg lief zijn vrouw
neersehiefen
DE PRESTWICK-RAMP
BARON v. BOETZELAER
overhandigt zijn
geloofsbrieven
Goedewagen tot twaalf
jaar veroordeeld
De 15000
DE NAMEN VAN DE ZOON
VAN PRINSES ELIZABETH
Nieuuu
Abonnementsprljs 14.25 per kwartaal, f 1.43 per
maand, Incluslef Incasso Advertentie-tarief
par edltle 16 ct per m.m., minimum f 2.50; In alle
edltlei 26 ci per m.m., minimum f 4.famllle-
berlchten 20 ct., resp. 50 ct per m.m. Bij
contract belangrljke kortlng. Dlrecteur E. 3. M.
Stumpel, Hoofdredacteur H. N. Smlts, Rayon-
redacteuren Fr. Otten, M. P. Janssen, 3. Toes.
Bankrelatles: Noorderbank. Nederl. Credietbank
HET
t nergens
(Vondel)
VAN HEDEN
I AAT HET nu uit zijn, schreven
wij op 25 November, toen Ne
derland zijn laatste poging deed, cm
inzake de Indonesische kwestie tot
overeenstemming te komen
Het is nu uit. Wat Jhr. v.' d Goes
van de P.v.d.A. voorspelde, is ge-
beurd: de laatste kans is gemist, het
wordt een drama, Het is een
ernstige toestand. waarvan het rege
rmgscommunique van jl. Zaterdag
deed blijken.
Besprekingen met de republiek
hebben geen zin meer. Voor de zo-
veelste maal is gebleken dat er
..diepgaande verschillen" zijn. Het
Bewind Indonesie in overgangstijd
7 ii,frim"regering wordt in-
gesteld. Voor de republiek blijft de
plaats gereserveerd.
En dat zij derhalve nog een kans
*ri.igt, blijkt ook uit het jongste re-
gerings communique, dat voortzet-
ting van de discussie geen zin heeft
„z o 1 a n g (wij spatieren) de repu
bliek haar standpunt ten aanzien
van het nakomen van aangegane
verplichtingen niet radicaal wijzigt.
Dit is de kans voor de republiek
en het dient, als recht en billijkheid
nog inhoud hebben in de Interna
tionale verhoudingen, haar e n i g e
kans te zijn.
Hie kans mag niet gelegen zijn
in speculaties op de Veiligheidsraad.
die meermalen bewezen heeft, haar
taak van het dienen van het recht
tot een aanfluiting te maken. nu
vertegenwoordigiers van verschil-
lende landen zich daar meer om
macht dan om recht, meer om be-
langen dan om beginselen bekom-
meren.
Die kans mag ook niet gelegen
zi.in in de sympathie van bepaalde
grote mogendheden of in de hou
sing Van het vreemde instituut der
V.N.. de z.g. commissie voor z.g.
goede diensten, die zich nu pas
weer als een redster van de sltuatie
trscht od te werpen.
Voor ieder eerlijk oordelend mens,
wier gezichtsveld niet vertroebeld Is
door biikomende zaken. moet dlt
duidelijk zijn: de republiek was het,
die ..Linggadjati" schond, de repu
bliek was het, die voortdurend,
maandenlang, de bestandsovereen-
komsten aan haar laars lapte, de
republiek was het, die de „Ren-
ville"-overeenkomst niet nakwam,
en de C.v.G.D., die zich nu op repu-
blikeins gebied gaat vestigen, was
het, die daarbij hand- en spandien-
sten verrichtte.
Nu komt de Interim-regering,
voorlopig zonder de republiek. Dit
buitensluiten van de republiek zal,
zonder meer, op de duur on-
houdbaar zijn.
De verstoringen van orde en rust,
die dan bezwaarlijk meer b e-
stand s-sehendingen genoemo
kunnen worden, omdat er moreel
van een bestand geen sprake meer
is. zouden van de repubTTek uit
doorgaan, de republiek zou. in strijd
met het internationale recht. onze
souvereiniteit blijven negeren, o.a.
op het gebied der buitenlandse be-
trekkingen, enz.
De republiek zou de blinde (farm
zijn, die de gezondheid van de con-
structieve ontwikkeling in Indone
sia belemmert.
Dat kan Nederland niet dulden en
de federale gebieden ook niet. Er
zal dus, op de zeer korte duur, een
oplossing gevonden moeten worden.
Bi.i die oplossing blijve leidraad
de Koninklijke rede van 7 Dee§Thber
1942, gebaseerd op gelijkwaardig-
heid en v r ij w i 11 i g h e id. Dit
laatste betekent ten eerste, dat de
„vrijwilligheid" ook dient te ge'iden
voor Nederland. Dus geen interna
tionale chicanes, geen druk van gro
te mogendheden of van U.N.O.. (als
deze tenminste niet wenst, dat het
Handvest zich schaamt).
Het betekent ten tweede, dat Ne
derland ge6n koloniale oorlog zal
voeren. Wij mogen geen oorlog voe-
ren in die zin, dat wij anderen met
geweld onze wil opleggen en zou
den pogen, de republiek te dwingen,
een samenwerking aan te gaan, die
niet gewenst wordt. Maar wel zou
Nederland verplicht kunnen zijn,
door militaire maatregelen rust orde
en veiligheid te herstellen en te ver-
zekeren, ook ten aanzien van de
overgevoelige republiek.
Nederland is gebonden aan de
koninklijke rede, waarop het pro
gram van Linggadjqti is gebouwd.
Nederland hield zijn woord. De re
publiek niet. Nederland was veel te
lankmoedig, de republiek chicaneer-
de zonder ophouden.
Het is nu uit. Het moet nu uit
blijven. Nederland weet zich ook
tegen eventuele internationale on-
wil sterk in het besef van een
gewettigde en gerechtvaardigde
houding. En Nederland heeft al eer
der, nog maar kort geleden, ge-
toond, dat het niet bevreesd is, ook
tegenover een sterke macht, zijn
recht te handhaven!
PEIPING, 14 Dec. (AFP) In
een officieel communique van het
Ministerie van Oorlog, wordt ge-
meld dat de communistische troe-
pen, die het voormalig keizerlijke
zomerpaleis, gelegen op ongeveer
10 KM ten Westen van Peiping
hadden bereikt, na hevige gevech
ten, die verscheidene uren duur-
den, zijn teruggeslagen.
WASHINGTON, 14 Dec. (A.F.P.) Dr. Soemitro, republikeins
vertegenwoordiger te Washington, heeft tegenover de pers ver-
klaard, dat hij van zijn regering instructies had ontvangen, waai-
in hem werd medegedeeld, dat zij gereed was de onderhande
lingen met de Nederlandse regering t.a.v. Indonesie te hervatten.
Hij verklaarde, dat hervatting van deze onderhandelingen thans
afhing van de Nederlandse regering zelf en gaf uitdrukking aan
de hoop, dat de Nederlandse regering haar vroegere houding
zou veranderen. Wij hopen oprecht, dat de onderhandelingen
onder auspicien van de Commissie voor Goede Diensten zullen
worden hervat, aldus Soemitro.
De Ministerraad heeft zich gis-
,teren de gehele dag in bijzondere
zitfing bezig gehouden met de In
donesische situatie.
Luchteskaders hebben met succes
verschl idene aanvallen op de com
munistische stellingen in de omtrek
van Peiping uitgevoerd.
Uit betrouwbare bron wordt ver-
nomen, dat de nationalistische troe-
pen de spoorwegstations van Feng-
tai en Sjansitien, resp. op 8 en 15
KM ten Zuidwesten van Peiping
hebben ontruimd.
De commandant van de regerings-
troepen in Noord-China, Generaal
Foe Tsoi Ji. heeft er bij de bevol-
king van Peiping op aangedrongen
..stand te houden". Hij verklaarde
dat de stad over een hoeveelheid
voedsel en steenkool beschikt, wel.
ke voor verscheidene maanden vol-
doende is.
Aneta bericht uit Washington, dat
Soemitro mededeelde, dat, de Com
missie voor Goede Diensten zich
naar aanleiding van het besluit der
Nederlandse regering tot het afbre-
ken van de onderhandelingen direct
naar Djogja begaf en daar gevraagd
had, wat het standpunt van de re
publiek hierna was. De republikein-
se regering zette toen nogmaals
haar standpunt uiteen, waarbij zij
opheldering inzake enige factoren
gaf. Deze verklaringen en verduide
lijkingen zijn naderhand in een
schrijven neergelegd. De Commissie
voor Goede Diensten „schijnt zeer
verheugd over deze nieuwe ontwik
keling", aldus Soemitro, die toe
voegde, dat de Commissie de Ne
derlandse regering reeds op de
hoogte had gesteld. Hij noemde het
afbreken van de besprekingen een
slag in het gezicht van de Commis
sie voor Goede Diensten en de Ver-
enigde Staten, die een opmerkelijk
geduld en ijver hebben betoond bij
de pogingen om tot een objectieve
oplossing te komen.
Gevraagd naar de inhoud van de
verduidelijkingen, waarvan Soe
mitro tevoren gesproken had, zeide
deze: „Wij hebben opheldering
omtrent zckere factoren gegeven,
die bij enige Nederlandse autori-
teiten misschien misverstand heb
ben veroorzaakt".
Behalve te verwijzen naar de re-
publikeinse aide-memoire van enige
weken geleden en hetgeen daarin
werd opgemerkt, t.a.v. de souverei
niteit in de interimperiode en be-
treffende zekere beperkingen bij
het gebruik van gewapende eenhe-
den, gaf Soemitro geen concrete
bijzonderheden. Inzake de inciden
tal in de federale gebieden zeide
hij, dat deze bewijzen, dat de aan-
wezigheid van Nederlandse troepen
recht en orde niet kan herstellen,
indien de Nederlanders ntet gelijk-
tijdig voldoende politieke concessles
doen. In antwoord op een vraag
zeide Soemitro, dat de republiek
een verhouding met Nederland
wenst, welke min of meer gelijk is
aan de verhouding tussen India en
het Britse gemenebest.
Na de persconferentie verklaarde
Soemitro tegenover de correspon
dent van Aneta te Washington, dat
hij reeds eerder in de ochtend per-
soonlijk de mededelingen <mn de
republikeinse regering over de laat
ste ontwikkeling had overhandigd
aan het Statedepartment, waar men,
naar hij zeide, „zeer voldaan" was
over dit nieuws.
Volgens Reuter verklaarde Soe
mitro nog, dat het besluit van de
republikeinse regering tot het ge-
ven van „een laatste kans" aan
Nederland voor hervatting van de
onderhandelingen de „critieke si
tuatie" van gisteravond had ge-
wjjzigd.
Zijn regering was zich er van be-
wust, dat „oorlog een ramp zou be-
tekenen, niet slechts voor ons eigen
volk, doch voor dat van geheel
Azie". Hij zeide niet te weten, wat
de Nederlandse regering zou doen,
doch meende, dat het besluit van de
republikeinse regering, dat genomen
was op initiatief van de Commissie
voor Goede Diensten. een uitweg
bood.
Indien Nederland bij zijn oude
standpunt blijft, zijn wij onverbid-
delijk besloten te verdedigen, wat
wij bereikt hebben, en dat zou strijd
kunnen doen ontbranden in het ge
hele gebied, aldus Soemitro.
Hij zeide reden hebben om aan te
nemen dat de Veiligheidsraad en
enige van de belanghebbende, grote
mogendheden gaarne zien, dat de
onderhandelingen spoedig hervat
zullen worden. Soemitro weigerde
commentaar te geven op een bericht
in de New York Times van heden,
volgens hetwelk hij gezegd zou heb
ben, dat de premier van India, Pan
dit Nehroe. de republikeinse auto-
riteiten had aangeboden, een rege
ring in ballingschap in India te ves
tigen, indien dit nodig was, en dat
men zich gereed maakte voor her
vatting van de strijd tegen de Ne
derlanders. Hij weigerde te verkia-
ren, of deze mededelingen'juist wa-
ren weergegeven. De uitnodiging
van Nehroe zou een gevolg zijn ge-
weest van het mislukken van de
onderhandelingen tussen Nederland
en de republiek. Volgens genoemd
bericht zou Soemitro gezegd heb
ben: Ik ben bang, dat binnen en-
kele weken oorlog in Indonesie zal
uitbreken; indien wij gedwongen
worden deze eilanden te verlaten,
kunnen wij in India een repubiieK
in ballingschap vestigen.
Naar het officiele Amerikaanse
blad in de Duitse taal, „Neue Zei-
tung" te Berlijn meldt, zouden vele
Duitse soldaten. die zich nooit aan
de Sowjet-Russen hebben overgege-
ven, met Esten, Letten, Lithauers,
Polen, Oekrainers en gedeserteerde
Russen in een partisanenleger de
Sowjet-Russische troepen in de
Oostzeestaten bevechten.
Het leger, dat zijn hoofdkwartier
in de Lithause plaats Siauliai zou
hebben. zou gebruik maken van
grote voorraden wapens, voedsel en
medicamenten van het voormalige
Duitse leger.
DEN HAAG, 14 Dec. (A.P.).
De Nederlandse regering heeft de
verzekeri:(T gegeven. dat geen
Marshall-hulp gebruikt is om
militaire uitrusting aan Neder
landse troepen in Indonesie te
sturen, aldus heeft het hoofd van
de E.C.A.-missie in Nederland, dr.
A. Valentine, heden verklaard.
(Zoals bekend, werd dezer dagen
uit Singapore bericht, dat de Ame-
■ikaanse republikeinse senator
George W. Maione, verklaard had,
dat E.C.A. gelden door Holland ge
bruikt worden voor het leger in
Indonesie en om de republikeinse
havens te blokkeren).
Dr. Valentine zei letterlijk, dat
hij „van Nederlandse regerings-
autoriteiten de verzekering had ge-
kregen, dat geen E.C.A. goederen
die aan Nederland in Europa gele-
verd waren gebruikt zijn om de
Nederlandse troepen in Indonesie
van wapens. munitie of andere mi
litaire uitrusting te voorzien" en
dat „geen E.C.A. dollars gebruikt
zijn om zulk materiaal naar Neder
land zelf te brengen".
Dr. Valentine voegde hieraan toe,
dat het ..zonder ook maar enig
standpunt in te nemen inzake de
in Indonesie gevoerde politiek, van
Koning George VI vierde Dinsdag
zijn 53ste verjaardag. Te dezer ge-
legenheid werd gisterenmiddag een
salvo van 21 kanonschoten afge-
vuurd. De- openbare gebouwen wa
ren met vlaggen getooid. Officiele
plechtigheden werden echter niet
gehouden.
V
belang is. dat deze twee feiten be
kend zijn".
Om te bewijzen, dat geen militair
materiaal vervat was in de E.C.A.-
toewijzingen, verwees hij naar de
lijst van E.C.A.-macbtigingen voor
Indonesie. welke tot 1 Januari 1949
vijftig millioen dollar bedragen en
hoofdzakelijk voedingswaren, niet-
militair ijzer en staal en burger-
voertuigen inhouden.
..Ik heb alle reden om te geloven.
dat ook de goederen welke in de
toekomst aan Indonesie worden ge-
leverd hetzelfde algemene niet-
militaire karakter zullen dragen",
zei hij tenslotte.
Medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond:
KOUDER DES NACHTS
Matige tot zwakke westelijke
wind. Over het algemeen wei-
nig hewolking, hijna overal
droog weer met in de ochtend
plaatselijke mist. Veel kouder
des naehts met op enkele plaat-
sen lichte nachtvorst. Overdag
iets kouder dan vandaag.
IN DE AVONDVERGADERING kwam de minister aan het woord.
Op de vraag van Mag. Stokman inzake het rapport van „Nut"
en „Volksonderwijs" volgde een nogal bruusk aandoend ant
woord. Misschien was dit echter meer schijn dan werkelijkheid,
deze minister snijdt zijn beelden nogal hoekig. Het punt, waarbij
de minister aansluiting zoekt, schijnt wel de in het rapport voor-
gestelde beheers- en bestuursvorm van de openbare school te
zijn. De minister pleegt verder overleg met twee vertegenwoor-
digers van genoemde organisaties. Hij zal daarin ook andere
richtingen betrekken. Mag. Stokman zou echter in deze ongetwij-
feld breed willen denken, „breed als de stranden van de zee".
En verder moest men hem toch wel in staat achten tot eigen
meningsvorming.
(Van onze parlementaire redacteur)
Uit deze bedekte gedachtenwisse
ling hield men de indruk over, dat
deze minister de mogelijkheid met
uitgesloten acht in enigerlei vorm
aan de wensen van het „Openbaar
Onderwijs" tegemoet. te kunnen ko
men. Tegen de heer van Sleen
(PvdA), die uitdrukkelijk stelde dat
men de pacificatie niet wenste aan
te tasten, zette Mag. Stokman later
nogmaals zijn bezwaren ten opzich-
te van het rapport uiteen.
In theorie blijft het gezag over de
openbare school bij de gemeente, in
de practijk komt het echter bij het
openbare schoolbestuur te liggen.
Istvan Dobi, de nieuwe Hongaarse
minister-president, heeft voor het
parlement verklaard, dat zijn partij
van kleine boeren een program
heeft aanvaard voor „algehele af-
rekening met het kapitalisme en
totale liquidatie ervan". De rege
ring moest in de toekomst meer
waakzaamheid aan de dag leggen
ter verhindering van binnendringen
van „betaalde imperialistische agen-
ten in hoge functies".
De regering was zich er ten voile
bewust van, dat de gedachte van
landbouw-cooperatie slechts zou
kunnen overwinnen door voortdu-
rende strijd tegen de reactie. De
partij der kleine boeren moest
,.mede de verantwoordelijkheid
dragen voor het ontslag van Miklos
Nyarady als minister van financien,
terwijl deze in Zwitserland ver-
toefde en voor het feit, dat een
dergelijke hoge functie werd bezet
door iemand, die door buitenlandse
imperialisten kon worden omge-
kocht".
Het aftreden van het kabinet van
Dinnyes was een rechtstreeks ge
volg van de ..desertie" van Nyarady,
doch kon niet bestempeld worden
als „regeringscrisis", aangezien twee
uur na het aftreden van Dinnyes
een nieuw kabinet gevormd was.
Premier Dobi zei, dat het zijn
doel was een atmosfeer te schep-
pen, welke ;,het ieder duidelijk zou
maken, dat iedereen, die tegen onze
volksdemocratie strijdt, tegen een
stenen muur loopt".
Dobi deed een scherpe aanval op
de primaat, kardinaal Josef Minds
zenty en de katholieke oppositie-
partij van Istvan Barankovics. On
der het masker van democratie, zo
zei hij, verzamelde deze partij „alle
soorten van voormalige fascisten
onder haar vleugels".
Ten aanzien van de buitenlandse
politiek zei Dobi, dat Hongarije de
banden met de Sovjet-Unie en de
andere Oost-Europese landen nau-
wer zou aanhalen. Men hoopie, dat
spoedig een vriendschapsverdrag en
een alliantie zou worden getekend
met Tsjecho-Slowakije.
De westelijke mogendheden, aldus
Dobi, hadden alles gedaan om de
ontwikkeling van Hongarije te be-
lemmeren en hadden geweigerd ma
chines en vee, welke door de Duit-
sers waren geroofd, aan Hongarije
terug te geven.
Het regeringsprogram werd door
het parlement aanvaard. De partij
van Barankovics stemde tegen. Ba
rankovics critiseerde plannen als
oprichting van landbouw-coopera-
ties en beperking van de particu-
liere onderneming. Hij ontkende,
dat zijn1 partij anti-democratisch
was. .Indien wij moeten kiezen tus
sen het opgeven van onze partij of
van onze beginselen, dan zullen wij
onze principes handhaven", zo voeg
de hij er aan toe.
De Belgische Krijgsraad heeft
Julien Polart, alias Majoor Stanis.
die tijdens de Duitse bezetting leider
was van de communistische partisa-
nengroep in de Borinege, tot 20 jaar
dwangarbeid veroordeeld. Polart
werd ervan beschuldigd zijn vrouw
te hebben laten neerschieten om
van haar af te komen.
Volgens de verklaring van Polart
zelf zou hij haar om het leven heb
ben laten brengen, omdat zij van
plan zou zijn geweest hem bij dr
Gestapo aan te geven.
Op vragen van het KVP-Kamer-
lid mr. de Kort, inzake de geestelij-
ke verzorging na de ramp met het
KLM-vliegtuig te Prestwick. heeft
de minister van Waterstaat geant-
woord, dat ook z.i. de beide Schotse
mijnwerkers hulde verdienen voor
de door hen verleende bijstand.
Onder de voorschriften, aan het
personeel van de K.L.M. gegeven
ten opzichte van zijn gedragingen
bij rampen, komt onder de aller-
eerst te nemen maatregelen voor
het verzorgen van geestelijke bij
stand. Vast is komen te staan, dat
aan vertegenwoordigers van de K.
L. M. door of namens de slachtof-
fers geen verzoek om geestelijke
bijstand is gedaan. Voor een eige-
ner beweging optreden op dit punt
bestond voor hen minder aanlei
ding. omdat zij ten gevolge van
verbroken telefoonverbindingen. de
afstand en de mist op de plek
des onheils aankwamen. toen het
transport van de slachtoffers reeds
was aangevangen en zij dezen in
handen wisten van doktoren. die
uiteraard met de mogelijkheid van
behoefte aan geestelijke bijstand
rekening zouden houden.
Hierbij zij, aldus het antwoord.
nog de toevallige omstandigheid
vermeld, dat mejuffrouw Feij is
bezocht door een rooms-katholiek
employe van de K.L.M. en de heer
van Overbeek onder de hoede is
geweest van een rooms katholiek
medicus.
Waar de Openbare School een Over-
heidsschool is, zou de invloed van
de Overheid echter toch ook moeten
blijven domineren. De minister had
zijnerzijds gezegd, dat hij zijn denk-
beelden in deze zou willen doen
passen in de huidige verhoudingen.
Ten aanzien van een centraal or
gaan met verordenende bevoegdheid
stond ook de bewindsman voorlopig
nog sceptisch. Veel zou toch bij de
wet geregeld moeten blijven. Een
wet op het kleuteronderwijs is in
voorbereiding. De minister is van
oordeel, dat dit een voqjwerp van
gemeentelijke zorg moet blijven.
Rijk en gemeente zouden moeten
subsidieren, de gemeente zal echter
alleen dan subsidie voor het open-
bare kleuteronderwijs ontvangen,
wanneer zij ook het bizonder subsi-
dieert. Een verplicht kleuteronder
wijs is van hem niet te verwachten.
De opleiding van de leerkrachten
zou van rijkswege moeten geschie-
den. Volgens de interpretatie van de
minister zijn de gemeentebesturen
vrij de suggesties van de door de
heer Peters ter sprake gebrachte
circulaire al dan niet te volgen.
Dat de salarissen aan kleuter en
L.O. onderwijs gelijk zouden moeten
zijn, wilde de minister niet beamen.
De nadere mededelingen van de
minister over zijn in de Trconrede
aangekondigde plan om iedere man
en vrouw op de plaats te brengen.
die hem krachtens zijn begaafdheid
toekomt, wekten niet de indruk, dat
er reeds binnenkort veel van te
verwachten zou zijn. De tests waren
nog niet voor de voile 100 procent
betrouwbaar en ook nog veel te duur
om ze over de hele lime te kunnen
toepassen. Ten aanzien van de stu-
diebeurzen kregen we zelfs te horen,
dat deze er al genoeg waren, zo geen
rijks- dan toch wel particuliere. Of
dit inderdaad zo is? Aan de hand
van de begroting toonde de heer
Welter later aan, dat het Rijk thans
per 100.000 inwoners een studiebeurs
verstrekt.
De Kamer toog vervolgens aan de
behandeling van de verschillende
afdelingen. Bij de afdeling .Lager
Onderwijs" kwamen vooral de on-
derwijzerssalarissen ter sprake, door
de heer Gortzak zoals reeds gezegd
ontijdig aangesneden. Wat zijn motie
betrof, de heer Roosjen (A.R.) kon
niet zonder reden zeggen, dat deze
maar zeer vaag was. Hij had een
meer concretere klaar liggen, voor
deze in te dienen nodigde hij de
minister uit toe te zeggen, dat deze
kwestie nogmaals in de commissie
Wesselings zou worden besproken.
In dat geval konden alle moties
achterwege blijven.
Mevr. Fortanierde Wit (WD)
ging het er vooral om of de rege-
ringsvertegenwoordigers indertijd
inderdaad hadden toegezegd tlat de
onderwijzerssalarissen met die van
de ambtenaren op fn neer zouden
gaan. Zij wilde inzage van de notu-
len.
De heer Peters (KVP) uitte zich
niet minder krachtig. De verhoging
van 47 is slechts te beschouwen als
rechtsherstel. Het is de plicht van
de regering om nauwkeurig na te
gaan waar en hoe de verantwoorde
lijkheid ligt. Wat de motie-Gortzalc
betreft sloot hij zich aan bij de heer
Roosjen.
De nieuwe Nederlandse ambassa-
deur in Frankrijk. Baron van Boet-
zelaer van Oosterhout heeft Dins-
dagmiddag de president van de
Franse Republiek. Vincent Auriol
zijn geloofsbrieven overhandigd.
Het Haagse Bijzondgre Gerechts-
hof heeft hedenmorgen prof. dr. T.
Goedewaagen, voormalig secretaris-
generaal bij het Dep. van Voorlich-
ting, veroordeeld tot twaalf jaar
gevangenisstraf met aftrek. levens-
lange ontzetting uit beide kies-
rechten, alsmede levenslange ont
zetting uit het recht ambten te be-
kleden. De procureur-fiscaal requi-
reerde een gevangenisstraf van 15
jaar en verbeurdverklaring van
verdachtes bibliotheek, welke een
waarde vertegenwoordigt van 7000
gulden.
BATAVIA, 15 Dec. Hedenochtend
vroeg is de Commissie van Goede
Diensten van Batavia met de zoge-
naamde delegatietrein naar Djogja
vertrokken. Alleen Nayaran van
het secretariaat bleef te Batavia.
Drie andere leden hebben de reis
gisteren per jeep aanvaard
's-GRAVENHAGE, 15 Dec. In de
505e staatsloterij, 5e klasse, 15e lijst
is op nr. 21359 de prijs van f 15000
gevallen.
De zoon van prinses Elizabeth
van Engeland, die heden wordt ge-
doopt, zal de namen Charles Philip
Arthur George ontvangen. Hij zal
Prins Charles van Edinburgh wor
den genoemd.
De laatste koning van Engeland,
die de naam Charles droeg. was ko
ning Karel II, die van 1649 tot 1685
regeerde. De tweede naam van de
baby, Philip, is afkomstig van zijn
vader, die slechts een voornaam
bezit. Prinses Elizabeth en haar ge-
maal kozen de naam Charles uit
..persoonlijke en particuliere over-
wegingen".
ONDANKS de duidelijke verkla
ringen van de Nederlandse re
gering, dat er met de republiek
mets meer te bereiken valt;
ondanks de mededelingen in een
speciaal rapport van de C.v.G.D.,
dat er geen mogelijkheid meer is,
om partijen bijeen te brengen,
waarbij de suggestie wordt gedaan,
dat een interimregering zonder de
republiek tot onrust zou leiden
(alsof die er niet al is!);
ondanks het eigenaardige stand-
punt der republikeinse minister
Natsir, dat de Nederlanders natuur-
hjk eigenlijk de schuld zijn van de
hele ellende;
komt nu toch via de republiek in
Washington het denkbeeld los, om
toch weer tot onderhandelingen te
komen!
Wat moet men daar van denken?
Een nieuwe poging, om de zaak sle-
pende te houden, teneinde te voor-
komen, dat de interim-regering nog
voor 1 Januari wordt ingesteld? Of
een brutale poging. om de kwestie.
in de hoop op internationale mede-
werking. te bruskeren?
Van officiele republikeinse zijde
schijnt nu ook weer verklaard te
zijn. dat men nu plotseling weer de
souvereiniteit van Nederland in
overgangstijd zonder voorbe-
h o u d wil erkennen. hoewel o.a.
vooral op dit punt de breuk tot
stand kwam!
Wij geloven te moeten hopen dat
de Nederlandse regering in deze val
niet zal lopen, tenzij de republiek
begint met de verklaring der er-
kenning van die souvereiniteit te
bevestigen, ten tweede zou de re
publiek moeten verklaren en die
verklaring ook moeten verwezen-
liiken dat zij alle mogelijke maat
regelen zal nemen, om de bestands-
schendingen te doen beeindigen, ten
derde zou een begin gemaakt moe
ten worden met herstel van het
goederenverkeer.
Daarna. maar eerder niet, zou
men. kort en krachtig kunnen gaan
praten in die zin. dat waarlijk t e r-
stond een regeling tot stand
kwam. Geen onderhandelingen
meer. maar een kort. afdoende be-
raad, om spijkerS met koppen te
slaan. Nieuwe onderhandelingen
zonder meer, schijnen ons. na alles
wat ons is aangedaan, onaanvaard-
baar.