De NACO in het zilver
Kleine wenken voor groot feest
KATHOLIEKE TOURINGCAR-
ONDERNEMERS BIJEEN
RADIO
Hoe het bedrijf goeide
Minister en Kamer voelen niets
voor radio-verkiezingen
DERODEPAARDEN
Kerstmis thuis
Geen neutrale, maar confessionele
Vakorganisaties
De v/eg
Zei U iets?
Te weinig geld voor vrije jeugdvorming
De etalage-
verlichting
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Donderdag 23 December 1948
PAG. 3
Wnd. Hoofdredacteur van
Vova voor het Hof
s V* -si'-*,-1
In Werkendam wordt hard gewerkt aan de aanleg van een
nieuwe haven en het bouwen van een sluisput. De haven is
nodig met het oog op de nieuwe industriele bedrijven, die in
dit gebied gevestigd zullen worden. De nieuwe sluis dient voor
de verbinding met de ingepolderde Biesbos.
PROGRAMMA
Munitie bij K.L.M-gebouw
Brandstoftoewijzing voor
centrale verwarming
Dr. E. HELDRING
NAM AFSCHEID
Als president- van. de Ned.
Handels-Mij.
(Van onze parlementaire redacteur)
Op de laatste daq voor het Kerstreces heeft de Kamer nog
enkele resfanten weggewerkt. Over de radio, een onderdeel van
de begroting van O. K. en W. is weinig nieuws gezegd. De
minister hoopte in de loop van het begrotingsjaar met het reeds
lang verbeide nieuwe ontwerp te kunnen komen. De buiten de
Kamer door het Centrum voor Staatkundige Vorming geleverde
bijdrage oogstte de instemming zowel van de heer v. Sleen
(P.v.d.A.) als van ds. v. d. Zaal (A.R.). Beiden wilden echter
niets weten van een vijfjaarlijkse radioverkiezing. De eindelijk
gebluste radiostrijd zou op deze wijze weer in voile hevigheid
ontbranden. Ook de minister deed reeds uitkomen dat een derge-
lijke verkiezing hem in het geheel niet aantrekkelijk voorkwam.
OP 24 EN 31 DECEMBER
LANGER BRANDEN
JEUGDIGE CELEERDE
Spreekt een t-iental talen
Kamp Vught wordt
gevangenis
In Wijdenes zijn de wintercur-
sussen van de Nationale kant-
klosschool, de enige in ons
land, weer begonnen. Af en
toe komen de leerlingen van
de'ze school bijeen om in eigen
kring hun wereldberoemde pro-
ducten te vervaardigen, waar-
voor de materialen echter niet
steeds te krijgen zijn.
FEUILLETON
FAMILIEROMAN VAN MORTEN KOCH
Donderdagmiddag wordt de
vaste oeververbinding te Via-
nen in de grote verkeersweg
UtrechtDen Bosch hersteld.
De grote boogbrug over de Lek,
die in de oorlogsjaren vernield
werd, is zover hersteld, dat
over het midden-gedeelte tijde-
lijk een Baileybrug gelegd kon
worden. Terwijl het verkeer,
dat sinds de oorlog weer over
de schipbrug geleid werd, over
deze Baileybrug zal gaan,
wordt de grote brug verder af-
gebouwd. Gezicht op de brug
met anderhalve meter hoog de
tijdelijke Baileybrug.
Delegatie Vakcentralen
uit de West terug
Uit het Deens vertaald
Voor het Bijzonder Gerechtshof
te 's Gravenhage had zich de 46-
jarige journalist L. Lindeman te
verantwoorden, omdat hij als wnd.
hoofdredacteur van „Volk en Va-
derland" in allerlei artikelen had
aangespoord tot hulpverlening aan
de Duitsers en zich daarbij niet ont-
zag, om het Koninklijk Huis en de
Regering in Engeland hgftig aan te
vallen.
Hij verklaarde, dat het nooitin
zijn bedoeling had gelegen. om de
Nederlandse zaak te benadelen. Hij
was ..beheerst door de angst" dat
een Duitse overwinning het einde
van onze onafhankelijkheid zou be-
tekenen. Tenslotte gaf hij toe dat
,.de hartstochten van de dag hem
onverstandig hadden doen handelen'
De procureur-fiseaal noemde verd.
de schetteraar van Mussert en hij
beschreef zijn artikelen als schan-
delijk en hun vorm beneden* het
peil van normale. journalistiek. Hij
eiste twaalf jare'n met aftrek en
ontzetting uit het beroep van jour
nal st.
Er is in het gehele jaar wel geen
intiemer en huiselijker feest aan te
wijzen dan het Kerstfeest. De enige
dag, die er aan tippen kan is Oude-
jaarsdag, en dan alleen nog maar
wat betreft de"* avonduren. Op de
beide Kerstdagen echter duurt het
feest der huiselijkheid de voile ac'li
en veertig uren, die ervoor zijn
weggelegd. En al zal het u, lezer,
misschien niet zo vergaan als mij,
die om wille van een verjaardag
het oude gebruik van de Derde
Kerstdag in ere heeft hersteld. toch
zult u met een gevoel van spijtig-
heid om het snelle verloop van de
beide dagen, want u weet het: ze,
vliegen om, op de avond van de
tweede Kerstdag in bed stappen.
Wij Nederlanders zijn mensen,
wien de huiselijkheid als het ware
in het bloed zit. En al doen we
graag erg onafhankelijk, lopen we
zo door het jaar nogal eens hier en
daar rond, we voelen ons toch het
lekkerst thuis. Wij vieren daarom
dan ook Kerstmis bij voorkeur thuis
en al gaan we er de tweede Kerst
dag graag nogal eens uit, men kan
ons op Eerste Kerstdag zeker thuis
treffen.
We maken van Kerstmis daarom
dan ook een gezellige dag. Als het
enigszins kan, doen we. en dat geldt
speciaal onze huisvrouwen. onze m-
kopen niet op de laatste dag of uit-
gerekend op de laatste middag. We
kunnen beter zorgen wat eerder
klaar te zijn en wat extra, tijd be-
steden aan de inrichting van onze
huiskamer of ons zitje. Behoeft die
dan verandering? Soms wel. Als er
tijdens de feestdagen wat meer gas-
ten kunnen komen, en in gezinnen
met grotere kinderen is dat heel
niet denkbeeldig, dan kunnen we
beter van te voren het een en ander
schikken. Dan behoeven we niet, als
er gasten komen, op het laatste mo
ment nog ..gemakkelijke" stoeltjes
aan te dragen en meer van de "kar-
weitjes op te knappen die het be-
zoek soms een onwelkom geVoel
kunnen geven.
Neem er ook, op de vooravond
van Kerstmis, een uurtje vanaf,
jonge moeder, gij vooral. om met
uw kinderen het Kerstgebeuren
nog eens door te nemen, vertel hun
het Kerstverhaal eenvoudig met uw
eigen woorden. Zeker, ze hebben
't op school al van de meester of
de zuster gehoord, ze hebben si
Kerstliedjes gezongen, maar uit de
mond van moeder klinkt het toch
inniger, vertrouwder. En deze uur-
tjes op Kerstavond, met een mooi
sprookje desnoods volgemaakt, zul
len hen hun hele leven bijblijven.
De tijden, dat de Nachtmis om
klokke twaalf werd gezongen. is
lang voorbij. U behoeft de avond
dan ook niet langer te rekken dan
nodig is, geen kaartjes te leggen
om de tijd te doden. Integendeel,
waar nu de meeste Nachtmissen om
een uur of vier, vijf gelezen wor
den, is het eigenlijk zaak bijtijds
naar bed te gaan. Dat geeft boven-
dien het voordeel,, dat u de volgen-
de morgen fit bent en dat, zoals in
zo vele gezinnen. op de Eerste Kerst
dag. zo tegen een uur of negen, tien
niet de een na de ander door slaap
wordt overmand en zich een geme-
lijke, saaie stemming, die op deze
dag nergens thuis hoort! van uw
gezin meester gaat maken.
De Kerstversiering maken we niet
te bont. Als we geen boom kunnen
betalen. kunnen we de kamer ook
heel aardig versieren met wat losie
denne-takken, die we op enkele
plekken van de muur groeperen en
er een paar kerstversieringen tus-
sen rangschikken; we kunnen ook
wat kleinere takken achter schilde-
rijen of photo's steken. Als we een
echte kerststal bezitten, dan kun
nen we die een mooie plaats geven
in de kamer en er zo nodig zelf
nog wat versiering, het mooiste is
dennengroen, om heen rangschik
ken. Zijn we zo gelukkig niet, dan
kunnen we met een eenvoudig uit
hout gezaagde kerstgroep, toch een
mooi hoekje maken. Desnoods doen
we het in het uiterste geval met
een papieren stal, de kinderen zien
het even graag.
Maak van uw kersttafel iets ex
tra's. Het behoeft heus niet altijd
veel geld te kosten. Wat rood lint,
hier en daar een takje groen, een
paar kaarsen, en u doet. met een
beetje smaak, wonderen. Maar haa!
geen kunstbloemen in uw huis of
takken met beschilderde ballen, u
heeft er niets aan! Steek, als het
kan, een paar kaarsen aan en geef
ieder kind zijn eigen kandelaartje,
dat vinden ze leuk. Zing gezamen-
lijk wat kerstliederen en laat niet
alles over aan de radio, die natuur-
lijk de hele dag in de weer is. Het
is zo dankbaar om zelf wat te zin-
gen of te musiceren. Als u moe
bent, kunt u die radio altijd nog
wel aandraaien!
En als u gegeten hebt. sta uw
mooie uren niet te vergooien aan
de afwas, laat niet alles door de
huisvrouw of het meisje opknap-
pen. Was samen het vaatwerk af en
breng de boel aan kant, 't is in een
wip gebeurd!
Zo zijn er meer van die kleine
dingen, die je eigenlijk in de prak-
tijk moet leren, 't is vaak maar
een weet!
Laat ook de kinderen een, kleine
taak vervullen. maar laat ze niet,
of met toezicht van ouderen, met
kaarsen of lucifers manoeuvreren,
houdt de brandweer maar buiten
de deur!
Ieder gezin heeft zijn eigen ge-
bruiken en eigen gewoonten, h?t
zal overal anders, maar in priVe
trekken toch eender zijn.
Misschien komt u, huismoeder,
nog wel via deze regelen op een
origineel idee, het zij u en uw
gezin gegund. Hde 't ook zij, maak
er prettige dagen van, lezer, goede
dagen. Kerstmis 1948 moge ons dan
niet alles brengen wat we er van
verwacht hebben, vergeleken met
enkele jaren terug mogen wij ze
ker niet klagen. Laat dat in ons
huis merkbaar zijn.
L. S.
VRIJDAG 24 DECEMBER
HILVERSUM II, 415 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Balletsuite, 7.32
Maria ter ere, 7.45 Morgengebed,
8.00 Nieuws, 8.15 Pluk de dag, y.uu
Kamermuziek, 9.35 Operat'ragmen-
ten, 10.10 Muziek houdt fit, 11.00 De
Zonnebloem, 11.40 Kerststemming,
12.00 Angelus, 12,03 Orkest en zang,
12.30 Weerpraatje, 13,00 Nieuws,
13.25 Viool en piano, 13.50 Op de
korrel, 14,00 „The Messiah", orato-
rium van Handel, 17.00 Kerstvacan-
tie, 17.15 Het Gregoriaans, 17.45 Le-
zing, 18.00 Promenade Orkest, 18.30
Franse Kerstliederen, 19.00 Nieuws,
19.15 Symphonie Orkest, 19.30 Pooi-
se Katholieke arbeiders zmgen
Kerstliederen, 19.45 Avondgebed,
20.00 Nieuws, 20.05 De gewone man,
20.12 Viool en piano, 20.30 Koor van
de Sixtijnse kapel o.l.v. MgV. Loren
zo Perosi, 21.00 Kamermuziek, 21.30
Rendenkoor en Utrechts Stedelijk
.Orkest met solisten, 22.37 Actuaii-
teiten, 22.45 De drie landen, 23.00
Nieuws, 23.15 Kerstliederen door
Jongenskoo'r, 23.40 Carillon.
HILVERSUM 1, 301 M.
7.00 Nieuws, 7.30 Muziek, 8.00 Het
Nieuws, 8.18 Operafragmenten, 9.00
Lichte klanken, 9.30 Kamermuziek,
10.20 Orkest, 10.45 Spaanse Kerstlie
deren, 11.00 Voordracht, 11.15 Lichte
orkestwerken, 12.00 Gramotoonpia-
ten; 12.30 Weerpraatje, 12.33 Sport.
12.45 Pianoduo, 13.00 Nieuws, 13.20
Ensemble, 13.50 Kinderkoren, 14.20
Kerstprogramma, 15,20 Kameror-
kest, 16.00 The Ramblers, 16.30 Tus-
sen 12 en 16, 17.00 Orgel, 17.20 Wij
en de muziek. 18.00 Nieuws, 18.15
Felicitaties, 18.30 Voor de Strijd-
krachten, 19.00 Denk om de bocht,
19.15 Accordeonorkest, 20.30 Kerst
programma voor muziek en decia-
matie, 21.00 Gramofoonmuziek, 21.30
Hoorspel, 22.15 Op vleug'len van
muziek, 23.00 Nieuws, 23.15 „ln terra
pax". Oratorio breve van Frank
Martin.
Katholieke touringcarondernemers
uit de verschillende provincies des
lands, uitgezonderd die van Zee-
land, Noord-Brabant en Limburg,
waren Woensdagmiddag in Hotel
Noord-Brabant te Utrecht bijeen.
Hier werd de eerste kringvergade-
ring van de Katholieke Bond van
Personenvervoerders gehouden, wel-
ke kort geleden in samenwerking
met de Nederlandse Katholieke
Middenstandsbond is opgericht. De
ze vergadering werd ingeleid door
de heer F. A. Arke, als voorlopig
voorzitter van de af deling Touring
carondernemers, waarna Rector Kla-
ver, die prof. Ariens, de geestelijk
adviseur van de N.R.K.M., verving,
de kwestie van de vrije katholieke
vakorganisaties principieel be-
lichtte.
Allereerst gaf, spreker aan, dat
organisatie in de huidige maat-
schappij noodzakelijk is. dat de ver
schillende vakorganisaties vrije or-
ganisaties moeten zijn en dat deze
confessioneel moeten zijn. Wat dit
laatste betreft merkte spreker* met
grote nadruk op, dat de vakorgani-
satie niet enkel stoffelijke belangen
heeft te behartigen. Immers. het
grootste belang is, dat men leeft in
een gezonde maatschappij, waarin
de menselijke persoonlijkheid tot
zijn recht komt, waar zo mogelijk
onafhankelijkheid en zelfstandig-
heid heersen en waarin de mens ook
aan hogere dingen dan aan mate-
riele zaken kan denken. Gezonde
maatschappelijke verhoudingen vor-
men een basis, waarop de mens het
best zijn godsdienstige plichten kan
vervullen en hieruit vo_lgt onmid-
dellijk, dat de vakorganisatie. die
zich met -deze verhoudingen bezig
houdt, principieel moet zijn. De
drie thans gevormde vakorganisa
ties op het gebied van personenver-
voer, de katholieke. de protestants-
christelijke en de algemene bond,
zullen ten nauwste sajjienwerken in
federatief verband. Een enkel woord
wijdde spreker tenslotte nog aan de
centrales, waarin de verschillende
katholieke vakorganisaties zich kun
nen verenigen, zodat de stem van
het katholieke bedrijfsleven op de
juiste wijze kan worden gehoord.
ook in de politiek.
Twee kringen
Na deze uiteenzetting van rector
Klaver werd gesproken door de heer
van Arke, die de historie van de
organisatie bij het personenvervoer
in het kort besprak en thans de
huidige gang van zaken belichtte.
Zoals spreker zei, zijn er thans
twee kringen opgericht voor de
katholieke particuliere personen
vervoerders, namelijk de kring
Noord en de kring Zuid. Over deze
kringen wordt
aangesteld, dat
een hoofdbestuur
overkoepeld wordt
door een top-bestuur, waarin de
drie „zuilen-organisaties", de katho
lieke, protestants-christelijke en de
algemene, gezamenlijk zitting heb
ben. Er zal een secretariaat voor
deze drie zuilenorganisaties worden
opgericht. Van de verschillende
organisaties, die reeds op het ge
bied van personenvervoer beston-
den. doch niet op confessionele
grondslag rustten, heeft de NEDOP
reeds besloten zich per 1 Januari
in de drie zuilenorganisaties op te
lossen. De BBN heeft nog geen be-
slissing genomen. doch van de N.V.
T.O. zullen de particuliere onder-
nemers zich ook bij deze drie prin-
cipiele organisaties aansluiten. Hier-
na werd nog gesproken door prof.
Ariens, die inmiddels gearriveerd
was, waarna tot slot een voorlopig
bestuur van de sectie Touringcars
der Katholieke Bond van Personen
vervoerders werd samengesteld.
In de buurt van 't K.L.M.-gebouw
te Den Haag werden opgehaald 20
potten seinpatronen, 1 kist geweer-
patronen, 11 pantserschrikken. 1 kist
smokebussen en 1 mijn.
fOD KOMT TOT ONS met
Kerstmis. Hij wil ook tot u
komen. Tot u, wie ge ook bent
en waar ge ook bent. Of u in een
druk.huishoud.en staat of in de
koude open lucht werkt op het
land, in de fabriek of werk-
plaats, of u op een kantoor zit of
in een winkel staat, het gaat
Kerstmis worden ook voor u.
God wil tot u komen. Maar
langs welke weg? Langs de weg
van uw eigen goede wil. Als u
ontvankelijk en open staat voor
het goede, voor de genade. Als u
ernstig verlangt, dat God tot u
komt. Is de weg bij u in orde?
Is er niets meer wat scheef zit
bij u, waar waV aan hapert?
Maak het dan zonder uitstel in
orde. Een goede Biecht zal u de
vrede van Kerstmis brengen.
MARCUS
-7-
^OMMIGE dingen vergeet je je
leven nooit. Toen in 1940
Parijs, de grote stad van de
Franse cultuur, in handen van
de Duitsers viel, was dat een
slag in het gezicht van de gehele
beschaafde wereld. En de bulle
tins werden gelezen in de bal"
zdlen door de dansende menigte,
ook in ons gewest. Dat was een
ruw contrast. Dat is er nu in de
grond van de zaak eigenlijk
weer. In Indonesie moesten we
ingrijpen, maar dat is een zwaar
offer voor onze mannen en jonm
gens daar en het brengt ook leed
on der een broedervolk. En in ons
land zitten vaders en moeders en
verwanten in zorg en druk. Past
daar wel luidruchtig feestvieren
bij? Zou het vals sentiment zijn
en overdrijving, te vragen, al~
thans in vermaak en openbaar
vertier wat gepaste versobering
te betrachten? In de gemeente'
raad van Warmenhuizen, een
eind weg van Parijs, heeft een
lid voorgesteld, de vermakelijk-
heden gedurende de actie te ver-
bieden. Dat was een gevoelig
punt. Een verbod van een ge-
tneente baat natuurlijk niet en
verbieden is in het algemeen
niet zo prettig. Ondernemers
zouden goed doen, met de ge~
wenstheid van versobering reke-
ning te houden en velen zouden
uit zich zelf op dit punt matiging
kunnen betrachten.
Teneinde de gezinnen, die tot dus-
ver niet voor een brandstoffentoe-
slag ten behoeve van hun centrale
verwarmingsinstallatie in aanmer-
king kwamen, gedurende het stook-
seizoen 1948—1949, aslnog gelegen-
heid te geven van deze installatie
althans in tijden van vorst gebruik
te maken, is besloten een toeslag
beschikbaar te stellen in huisbrand-
olie of gascokes. Zij, die hiervoor
in aanmerking wensen te komen,
kunnen deze schriftelijk aanvragen
bij de toewijzingskantoren van het
Rijkskolenbureau, waarbij tevens
moet worden overgelegd een schrif-
telijke verklaring een erkend cen-
trale-verwarmingsinstallateur. dat
de in de desbetreffende woning op-
gestelde installatie bedrijfsklaar is.
Aanvragen, waaraan de bedoelde
verklaring ontbreekt, kunnen niet
in behandeling worden genomen.
Aan bezitters van een oliestook-
installatie wordt ten slotte nog me-
degedeeld, dat zij de naam en het
ndres van hun olie-leverancier in
de aanvrage dienen te verinelden.
Dr. E. Heldring, de 77-jarige schel-
dende president van de Nederlandse
Handel Mij. te Amsterdam, heeft
Dinsdagmiddag tijdens een receptie
in het gebouw van zijn maatschap
pij aan de Vijzelstraat te Amster
dam afscheid genomen van meer
dan 200 leidende figuren uit de
Bankwereld en alle kringen, die
daarmee zijn verbonden.
Onder de aanwezigen bevond zich
o.m. de Minister van Financien,
prof. mr. P. Lieftinck, die aan het
einde van een korte redevoering de
scheidende president mededeelde,
dat het H.M. de Koningin heeft be-
haagd hem op grond van zijn bij-
zondere verdiensten te benoemen
tot Commandeur in de Orde van de
Nederlandse Leeuw.
..U hebt de Maatschappij", aldus
sprak de minister. ..met uw zeld-
zame redersgaven in rustig vaarwa-
ter weten te houden en dat in een
tijd. waarin ons Koninkrijk in de
smeltkroes is gegaan. In die smelt-
kroes gloeit op het ogenblik een wit
heet vuur en wij weten niet wat er
uit voort zal komen, doch wij gelo-
ven en vertrouwen, dat het volk in
staat zal zijn de grote tradities, die
in u in zo sterke mate aanwezig zijn
hoog te houden."
Ook burgemeester d'Ailly van
Amsterdam wenste. namens het ge-
meentebestuur, „deze voorname
burgdr van de hoofdstad" met zijn
onderscheiding geluk en memoreer.
de hoe dr. Heldring eens President
van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken in Noord-Holland is ge-
weest en door de Amsterdamse Uni-
versiteit tot doctor honoris causa
is benoemd.
De bakermat stond in Berkhout!
Daar woonden de tegenwoordige
President-Directeur, de heer J. Kis-
temaker en diens vriend F. A. de
Raadt, die in het najaar van '23
plannen maakten voor een busdienst
HoornAmsterdam over Purme-
rend.
Die busdienst kwam er met 'n
klein Fordje van 20 passagiers in-
houd, waarmee er wel eens 50 ver-
voerd werden. Toen kon dat nog
er was toen ook geen vergunning
nodig om 'n busdienst te beginnen.
Dat was eerst in 1926 het geval.
Op 7 Januari 1924 maakte het
bedrijf. dat uit^roeide tot de NACO,
die wij thans kennen en die nu
100 tot 120 bussen in dienst heeft
zijn eerste rit; De Raadt als chauf
feur, Kistemaker als conducteur.
Maar daar bleef 't niet bij. Er
kwamen meer bussen, meer chauf
feurs, meer diensten. Het bedrijf
werd groter de bussen werden
groter. Na enige jaren vertrokken
directeuren met bedrijf naar Pur-
merend.
De Olympiade te Amsterdam
was oorzaak. dat in 1928 de N.V.
NACO werd opgericht. om de deel-
nemers aan dit sportfestijn van en
naar hun tijdelijke home te bren
gen en uitstapjes te organiseren.
De heren De Raadt en Kistemaker
waren aandeelhouder in deze N.V.
en namen deze over, toen de Olym
piade voorbij was. Zij fuseerden hun
eigen busbedrijf met deze NACO,
die in de loop der jaren diverse
kleinere bedrijven aankocht. An-
derzijds breidde het bedrijf zich uit
door nieuwe concessies.
De NACO was echter niet het
enige busbedrijf in Noord-Holland.
Er waren er meer; wellicht teveel
De heer J. Kistemaker, die
mede jubileert
en er was congurrentie tengevolge
waarvan er ook verdwenen. De
NACO-directie zag in, dat het de
richting van de concentratie uit
ging. Er moest nieuw kapitaal ko
men en daar het Bankwezen zich
niet voor het busbedrijf interes-
seerde, hetgeen met de Spoorwegen
wel het geval was, kwam het tot
onderhandelingen tussen NACO en
N.S., welke laatste in 1940 alle aan-
delen van de NACO overnam, met
handhaving van de heren De Raadt
en Kistemaker als directeur. Eerst-
genoemde trad 1 Januari 1948 als
zodanig uit de directie. Ondanks de
oorlogsomstandigheden groeide het
bedrijf. waarin successievelijk ook
de WACO, HABO, Atbonta. Zee-
meeuw en Stormvogels werden op-
genomen. Op enkele trajecten na
voorzag de NACO in het gehele
busverkeer boven het Noordzee-
kanaal,
De na-oorlogsjaren waren moei-
lijk. doch als de 50 oude bussen vol-
gend jaar door nieuwe vervangen
zullen zijn zoals gehoopt wordt
dan zal het gehele NACO-bussen-
park vernieuwd zijn.
De NACO berijdt thans 1100 KM
van de Noordhollandse wegen;
maandelijks worden 720.000 KM
door de bussen afgelegd en 930.000
personen vervoerd.
Het personeel omvat 600 personen.
Naast de lijndiensten is er het tour-
bedrijf. dat in 1948 in binnen- en
buitenland ook nog 378.000 KM af-
legde.
Met het bedrijf jubileert op 7
Januari a.s. de directeur. de heer
Kistemaker, die zijn bedrijf in 25
jaar zo geweldig zag groeien.
Hij recipieert die dag des mid-
dags in de Rustende Jager te Hei-
loo. Het zal hem niet aan belang-
steiling ontbreken.
Alle woordvoerders waren het er
over eens, dat de Wereldomroep
door de Staat en niet door de radio-
luisteraars zou moeten worden be-
taald. In zijn antwoord benadrukte
de minister vooral het grote belang
van een dergelijke uitzending.
Waar de minister pro memorie gel-
den had uitgetrokken voor een radio
controlecommissie, -gesteld het geval
dat een dergelijk apparaat weer in
een nieuwe wettelijke regeling zou
worden opgenomen, maakte de Ka
mer hem reeds bij voorbaat duide-
lijk, dat zij hiervoor niet zou voe
len. De post werd meteen geschrapt!
De heren Peters (K.V.P.), v. Sleen
(P.v.d.A.), v. d. Zaal (A.R.) en Krol
(C.H.) leverden voorts critiek op
de veelheid van regeringsuitzendin-
gen. Misschien kan het wat minder,
zei de minister.
Bij de afdeling ..Kunsten" polste
de heer Willems (P.v.d.A.) de mi
nister over een cultuurplan. De mi
nister legde in antwoord hi'erop nog
eens een soort beginselverklaring
af. Ieder had recht op deelname
aan onze cultuur. Daarom exposi-
ties, spreiding van kunstwerken en
op ruimere schaal gelegenheid ge
ven om de beste, gezelschappen te
horen en te zien. De overheid zou
ook initiatieven hebben te bevor-
deren, die de burger meer ontvan
kelijk wilden maken. Ontwikkeling
van de rijpere jeugd, opdrachten
enz.
Met de heer Peters (K.V.P.) was
de minister niet gerust op 't effect
van de verhoogde vermakelijkheids-
belasting ten aanzien van het ver-
tonen van culturele films. Voor de
kleinere exploitanten blijft er niet
zoveel meer over en dan is de ver-
leiding groot om vrijwel uitsluitend
aan de kassa te denken. Of het ver-
'tonen van culturele films zonder
belastingheffing mogelijk is, zal hij
nagaan.
De heer de Haas (K.V.P.) be-
treurde dat de jeugdsubsidies wa
ren verlaagd en wijdde in het bij
zonder aandacht aan het kamp- en
internaatswerk. De minister moest
er voor zorgen, dat er de meest ge-
schikte kinderen in terecht kwamen.
Voor het katholiek amateurtoneel
en de volksdanscentrale waren geen
bedragen uitgetrokken. De heer Mol
(K.V.P.) pleitte voor de internaats-
opleiding van gezins- en kraamver-
zorgsters. Financiele tegemoetko-
ming .ware redelijk. Ook de ver-
pleegster krijgt niet de opleiding,
die zij verdient. Hier ontbrak een
kaderschool. Spr. hoopte, dat het
pionierend initiatief van „Vrone-
stein", dat wegens financiele moei-
Ujkheden moet sluiten, zal worden
beschermd.
Bij de aanvang van de vergade
ring was reeds over de dag tevoren
ingediende communistische moties
gestemd. Zij werden, met alleen de
stemmen van de communisten voor,
verworpen.
Aangezien verwacht mag worden,
dat op Vrijdag 24 en 31 December
a.s. na 16.00 uur een vermindering
van de industriele belasting bij de
electriciteitscentrales zal optreden
zal optreden ten opzichte van die
op andere Vrijdagen, is bepaald. dat
op die dagen van het bestaande
verbod tot het verbruiken van elec-
triciteit voor: etalageverlichting,
verlichting en verwarming in trei-
nen en trams, buitenverlichting van
de openbare gebouwen, horeca-be-
drijven en instellingen voor publie-
ke vermakelijkheden. ontheffing
wordt verleend van 16.00 uur tot
18.00. Dit houdt dus o.m. in, dat op
genoemde dagen de etalages van 4
uur 's middags tot 10 uur 's avonds
verlicht mogen worden.
Op voordracht van vier professo-
ren is de 24-jarige Zaandammer drs.
Carl Ebeling, de eer te beurt geval-
len op uitnodiging van de Rocke
feller Institution naar Amerika te
gaan, teneinde aan de Columbia
Universiteit te New-York zijn stu-
die in de algemene talen, speciaal
die van het Slavisch, af te sluiten.
Drs. Ebeling is eerste assistent
Slavische talen aan de Gerheente-
lijke Universiteit te Amsterdam,
nadat hij op 20-jarige leeftijd als 2e
assistent was benoemd. Hij spreekt
naast de moderne talen Esperanto,
Hebreeuws, Grieks. Latijn, oud-Iers
en alle Slavische talen.
De mogelijkheid bestaat. dat het
bewarings- en interneringskamp
Vught medio Januari 1949 aan zijn
huidige bestemming zal worden ont-
trokken. Het kamp, dat in 1942 door
de Duitsers werd gebouwd, zal dan
gaan dienen als gevangenis. voor
hen. die met het gewone strafrecht
in aanraking zijn gekomen en die
wegens ziekte hun straftijd niet in
een gei/one gevangenis kunnen uit-
zitten. De nu nog in het kamp aan-
wezige politieke delinquenten zou
den geleidelijk aan in andere kam-
pen worden ondergebracht.
Een beslissing is nog niet genomen
De delegatie uit de Vakcentralen,
welke twee maanden in Suriname
en Curagao verbleef, teneinde de
sociale toestanden te bestuderen en
van advies te dienen inzake de ont
wikkeling der vakbeweging, is Dins-
dag van zijn reis teruggekeerd.
De delegatie bestond uit de he
ren J. H. Kuiper (KAB), H. Ooster-
huis (NVV) en F. P. Fuykschot (C
NV).
Zij was een van de beste men-
sen, die ik ooit heb ontmoet. Ik
moest hem helpen indien dit in
mijn vermogen lag en ik moest
mijn zuster helpen.
Toen de kwestie met het legaat
aan de orde kwam en vaders goede
naam bedreigd werd, schrok ik. Ik
trok er op uit om Reimers te vin
den. Hij vaart nu met zijn eigen
schip en leeft van smokkelarij en
zo. Hij is rijk geworden en een bui-
tengewoon sluw man, die niemand
nog heeft kunnen vangen. Lang heb
ik naar hem gezocht en ten laatste
vond ik hem in Stockholm. Je hebt
me goed geholpen, Ole. Op die
avond, toen jij de wacht hield bui
ten de kajuit, had ik hem eindelijk
beet en dwong ik hem te betalen.
Het hele bedrag van het legaat met
de bijbehorende renten is nu ge-
stort bij Pallesens opvolger. En het
is zo geregeld, dat niemand het te
weten zal komen. Er zal niet de ge-
ringste smet rusten op de naam van
onze vader, Bente."
Hovmand zweeg en keek om zich
heen. Onder ademloze stilte'hadden
de anderen naar zijn woorden ge-
luisterd. Rustig en eenvoudig had
hij zitten vertellen, terwijl de uit-
drukking op zijn gelaat voortdurend
wisselde. Zijn woorden hadden iets
aangrijpends, waardoor zij alien
diep geroerd waren.
„En wat wil je nu, Holger? Wens
je je op me te wreken?" vroeg Offer
„Ik begrijp niet hoe het toegegaan
is. maar ik ben niet verbitterd
meer", antwoordde Hovmand. ,.Nu
wens ik jullie alleen nog maar het
beste toe, jou ook, Hans; ik geloof
dat je verdriet en zorg genoeg ge-
had hebt. Over een paar dagen ver-
trek ik weer."
„Ga je weg?" viel Bente uit, haar
hand op zijn arm leggend. ..Blijf bij
ons, broer Holger. Vader dacht veel
aan je. dat weet ik, en hij zal onge-
twijfeld alleen in liefde aan je heb
ben gedacht. En wij willen je zo
graag hier houden. Ik ben zo blij
dat je gekomen bent."
Met een blik vol genegenheid zag
Hovmand haar aan. „Mijn lieve,
kleine zusje, je verdient gelukkig
te worden, en ik weet dat je geluk
kig worden zult. Maar ik moet weg;
Holger Munk is dood, en het gaat
niet aan dat hij terug komt. Ik ben
dankbaar dat ik hier geweest ben;
maar op Java heb ik mijn eigen
thuis. Ik heb een zaak, waarvan ik
kan bestaan. Mijn vrouw is dood,
doch ik bezit een zoon, mijn groot
ste rijkdom oP deze wereld."
„Maar op Enekaer heb jij het
meeste recht, vergeet dat niet. We
willen graag alles met je delen", zei
Bente vol aandrang.
„Nee, Bente, op Enekaer heb jij
alleen recht. jij en Ole. Ik heb va
der veel geld gekost, als het er op
aankomt moest ik jullie een scha-
deloosstelling geven, maar dat kan
ik niet. Ik wens jullie echter alle
geluk en voorspoed."
Een ogenblik bleven ze zwijgend
zitten. Het was zo wonderlijk stil in
de tuin, alleen de vogels zongen in
de bomen rondom. Een plechtige
stemming maakte zich van hen
meester.
..Het is of we de stem van het lot
zelf vernomen hebben". zei Offer
stil. ,.Ik heb altijd geweten dat het
eenmaal komen zou. Ik heb het mijn
hele leven verwacht. Maar het lot
heeft het beter geregeld, dan ik
verdiend had."
„Waarom zeg je het lot", schoon-
papa? Waarom zeg je niet „Onze
Lieve Heer"?" vroeg Bente, hem
openhartig en recht aanziende.
„Dan zal ik „Onze Lieve Heer"
zeggen", antwoordde Offer. ,.Maar
ik vrees dat je me uit de grond van
je hart zult veroordelen wanneer je
hOort. wat ik te biechten heb."
,,Nee, schoonpapa. je moet nooit
denken dat ik een oordeel over je
zal uitspreken. Ik weet dat ik van
je zal houden, wat er ook gebeurd
mag zijn", zei Bente hartelijk.
..Holger heeft me al te veel ont-
zien. Nu zal ik op mijn beurt ver
tellen hoe alles zich toegedragen
heeft, niet om mijn eigen paadjt
schoon te vegen, maar in de hoop
dat jullie me begrijpen zult. vooral
jij. Bente." Even bleef Offer zitten
aisof hij er over dacht hoe hij be
ginnen zou. daarop legde hij de ar-
men op tafel:
..Het is juist dat ik van huis weg-
gegaan ben. Ik kon slecht met mijn
vader opschieten. ik verlangde de
wijde wereld in te trekken, ik wilde
zelfstandig zijn en gauw veel geld
verdienen. Ik ontmoette Holger
Munk, die toentertijd een knappe,
jonge stuurman was. We beleefden
samen heel wat avonturen en brach-
ten het ten laatste zover, dat we
samen eigenaar waren van een
schoener. We voeren in de tropen
en hier, en verkochten zelf de la
ding. die we inhadden. Ik had thuis
een jong meisje lief en wist dat
Munk ook van haar hield. hij had
haar in Nyborg leren kennen toen
hij daar met zijn schip lag. We ver-
dienden veel geld, maar raakten 't
ook weer kwijt. Later Vielen we in
handen van die Reimers, die ons
plukte. Ik was degeen, die verstand
had van de handel en Munk four-
neerde het geld; eerst gaf hij zijn
eigen geld, later belangrijke bedra
gen, die aan zijn vader toebehoor-
den.
Ik was ook degeen. die hem over-
haalde zich te vergrijpen aan het
legaat; ik spiegelde h#m voor dat
ik in korte tijd het geld terug zou
kunnen verdienen en hij geloofde
me. Langzamerhand werd de ver-
houding tussen Munk en mij ge-
spannen; ik wist dat hij brieven
ontving van Anna, het meisje, dat
ik liefhad. We spraken er nooit
over; maar we wisten allebei hoe
de zaken stonden. Ten slotte ver
kochten we de schoener en namen
voor de helft aandeel in een oude
stoomboot en in de kostbare lading
graan en meel. De kapitein. was 'n
Fin, hij dronk en was je reinste zee-
rover, en onder de bemanning was
niet een eerlijke kerel.
We kwamen van Marseille op
weg naar Zweden. Munk en ik be-
merkten dat we te midden van uit-
schot en een stel bedriegers ver-
zeild geraakt waren; maar het was
te laat. We waren er van overtuigd
dat de kapitein met het een of an
dere misdadige plan rondliep; toen
we in de buurt van de Zweedse kust
kwamen, begrepen we dat het zijn
bedoeling was het oudev wrakke
schip tussen de rotsen aan de grond
te varen. Hij voerde de bemanning
stomdronken, zelf had hij ook een
flink stuk in z'n kraag en wist van
geen toeten of blazen. Er werd aan
boord hevig gevochten, en toen
Munk en ik orde onder de troep
wilden brengen, bedreigden de ke-
rels ons met messen en revolvers.
We slaagden er in een kleine sloep
te bemachtigen. die onder de reling
hing. en bij donker van het schip
af te komen. En nu kom ik aan de
noodlottige nacht, die zulk een in-
vloed op ons leven heeft gehad.
Plotseling was er een geweldige
storm opgestoken. onze kleine sloep
liep telkens vol en kon onmogelijk
ons allebei dragen. We redden ons
op een boei, waarop Munk bleef zit.
ten, zich vastklampend aan de glad-
de planken, die voortdurend door
de golven overspoeld werden. De
sloep was verbrijzeld, maar het was
niet ver naar de wal. De maan was
doorgekomen, we konden duidedijk
de kust zien.
(Wordt vervolgd.)
