MIJNGAS IN VIER PROVINCSES
Soekarno en zijn ministers
niet naar Batavia
Havik verwekte consternatie
in televisie-studio
NIEUWE CAMPAGNE VOOR
TOEPASSING DER TAALWET
Ruhrgebied reeds ieverancier
Belgie wordt ingeschakeld
Indroging van gronden rondom
de Noord-oostpolder
Geen oorlog met grote veldslagen
Socialisms en Kerk in Oostenrijk
Er roert entwat in Vlaendren"
Twee-derden van alle ministeries
nog steeds Franstalig
Katholiek Thuisfront
Tienkamp
In de loop van het volgend jaar
Repuhlikeinse nood-regering stelt eisen
voor hervatting onderhandelingen
Welke plaatsen op Java bezet zijn
20 doden bij mijn-
ramp in Saargebied
Kerk veroordeelt niet het sociale streven,
doch het atheisme
Getuigenis
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Mggndag 27 December 1948
PAG. 5
VERKOOP VAN TEXTIEL
ZONDER PUNTEN
Matroas vermis*
T FRANSE EPISCOPAAT
en de sociale troebelen
TE NEW-YORK
VVEERSVERWACHTING
P.T.T.-personeel en
naasting radio-centrales
NAAR DE KAZERNE?
Eerst naar de retraite!
Volgend jaar bijenmarkt
te Purmerend
In het televaria-programma van
Philips Experimentele Televisie trad
een dezer dagen een bekend Eind-
liovens valkenier op. Hij was ver-
gezeld van twee vogels, een slecht-
valk en een havik. Toen het pro-
gramma begon, werd een der vo
gels, de havik, onrustig. Voordat de
valkenier het dreigende „onheil"
had kunnen voorkomen, nam de vo-
gel een sprong en vloog luid krij-
send door de studio, vlak over de
hoofden van technici, camera-man-
nen en artisten. Een ogenblik was
er verwarring, want niemand had
meer oog voor het programma.
ledereen staarde min of meer ont-
zet naar boven om haastig te dui-
ken, zodra de vogel in aantocht
was. Op een gegeven ogenblik, ter-
wtjl het gesprek met de valkenier
rustig doorging, zag de havik een
pracht van een rustplaatsde
camera, die zijn collega onder schot
nam. Tot ontzetting van de camera
man streek het beest vlak naast
zijn hoofd neer met zulk een kracht
dat de camera er van heen en weer
bewoog. Er klonken gilletjes van
schrik, voldoende om de havik weer
op te jagen. Tot overmaat van ramp
zette hy zich neer op een der mi-
crofoons, die naar beneden kwam.
Het hek was nu van de dam. Het
programma werd even onderbro-
ken. ledereen verliet de studio en
na enkele minuten was de valkenier
er in geslaagd de weerspannige
artist" met een heerlijk stukje
vlees te vangen.
In de periode van 17 tot en met
29 Januari 1949 zal dedetailhandel
wederom gelegenheid krijgen op
punten gewaardeerde textielgoede-
ren puntenvrij of tegen verlaagde
puntenwaardering, zulks naar keu-
ze van de handelaar, te verkopen
aan het publiek, mits een korting
van minstens 10 pet. op de ver-
koopsprijs wordt toegepast.
De confectie-industrie en de groot-
handel kunnen in d^ periode van 3
tot en met 15 Januari 1949 op ge-
lijke wijze textielgoederen aan hun
afnemers leveren, met dien ver-
stande, dat een korting van 6 pet.
op de verkoopprijs moet worden
verleend, terwijl op de factuur dui-
delijk moet worden vermeld: „Op-
ruiming Januari 1949".
(Van onze Brusselse correspondent)
ER roert entwat in Vlaendren zeide men enkele eeuwen
geleden, wanneer de Vlamingen de koppen bijeen staken
om zich tegen de een of andere voun van overheersing te
verzetten. Nu roert er weer „entwat". Het Gentse Kamerlid Van
den Daele is een actie begonnen om een betere toepassing der
taalwet van 1332 te verkrijgen, en hij voert die actie op een
wijze, welke de heren van de Franstalige staatsadministratie,
de ministers inbegrepen, slapeloze nachten bezorgt.
De taalwet van 1932 bepaalt, dat
alle staatsadministraties tweetalig
moeten zijn en dat er evenwicht
dient te bestaan tussen het aantal
Franstalige en het aantal Nerier-
landse ambtenaren. Maar het papier
is geduldig, er is met de toepassing
van deze wet nooit ernst gemaakt.
De Gentse CVP-volksvertegen-
woordiger Van den Daele heeft zich
de moeite getroost eens na te gaan,
wat er van de taalgelijkheid nu in
de practijk terecht komt en hij is
daarbij tot verbluffende ontdekkin-
gen gekomen.
Zestien jaar na invoering van de
wet blijken de ministeries nog
steeds voor twee-derden in handen
van Nederlands-onkundigen te zijn.
Men gaat gewoon door met naar
Vlaamse gemeentebesturen of naar
Vlaamse burgers Franse brieven te
sturen, en als een Vlaming een Ne-
derlandse brief inzendt, komt die
terecht in handen van een vertaler,
die er eerst een weekje op gaat
slapen en dan met een vertaling
voor de dag komt om bij te huilen.
A1 jaren geleden is tegen deze
toestanden een scherpe campagne
gevoerd. We herinneren slechts aan
Grammens (nu gelnterneerd), die
Het Hoogwaardig Episcopaat heeft
zijn goedkeuring gehecht aan een
voorgestelde bestuurswijziging van
het Katholiek Thuisfront. Tot
nu toe hadden de plaatselijke afde-
lingen geen medezeggingsschap in
de landelijke activiteiten. Daardoor
ging hun belangstelling uitsluitend
uit naar hun eigen jongens in Indie
en geraakte het belangrijke centra-
le werk voor de aalmoezeniers op
de achtergrond. Het hoofdbestuur
van het Katholiek Thuisfront zal in
het vervolg bestaan uit 15 leden,
waarvan 5 gekozen uit de landelijke
organisaties en 10 uit de 5 bisdom-
men.
De belangstelling van de afdelin-
gen zelf, door wier activiteit het
geld bijeenkomt, is hiermede verze-
kerd. De totstand gekomen be
stuurswijziging heeft tot resultaat
gehad, dat ook de bisdommen zelf
tot een hechter diocesaan verband
zijn gekomen. Reeds eerder gold dit
voor het bisdom 's Hertogenbosch
en deze week is de diocesane orga-
nisatie ook uitgebreid op een ver-
gadering in Zwolle en Haarlem,
resp. voor de bisdommen Utrecht
en Haarlem.
Op beide vergaderingen lichtte de
vice-admiraal L. A. C. M. Doorman
de bestuurswijzigingen toe en zijn
voorstel om als voorlopig dioces'aan
bestuur te kiezen de gewestelijke
tommissarissen en voorzitters van
de stedelijke comite's, werd met al-
gemene stemmen aangenomen.
De geestelijk adviseur van Ka
tholiek Thuisfront, Kapitein-Aal-
moezenier J. B. van Croonenburg,
uitte zijn bewondering voor het
prachtige parochiele werk en de
aanhoudende ijver, waarmede het
werk in stand gehouden wordt. Hij
gaf het als zijn mening, dat het te
besteden geld dan alleen zijn hoogst
mogelijke effect heeft. wanneer in
de acties ook de aalmoezeniers
worden betrokken.
Het wezenlijke onderscheid tussen
Niwin-werk en Katholiek Thuis
front is, dat het Katholiek Thuis
front 'de geestelijke verzorging be-
oogt en bij alle waardering, die hij
kan hebben voor het parochieel
werk, moet toch alles worden ge-
daan om het contact van de sol-
daat in Indonesie met de aalmoe-
zenier te vergemakkelijken. De
aalmoezenier in Indonesie is de
enige, die direct aan de geestelijke
verzorging van de soldaten kan
werken. De middelen om contact te
leggen tussen hem en de soldaten
mogen niet ontbreken, anders schiet
Katholiek Thuisfront in zijn apos-
tolaats-streven tekort. Voor ziin
persoonlijke behoeften kan de aal
moezenier gemakkelijk geadopteerd
worden. maar het is niet mogeliik
vanwege de hoge lasten daaraan
verbonden. om met de aalmoezenier
ook al zijn soldaten te adopteren.
Daarvoor is centraal werk noodza-
kelijk. waaraan alle parochies ge-
zamenlijk moeten medewerken.
met de verfpot in de hand de naam-
borden ging vervlaamsen. Maar al
deze taalstrijders bleven te negatief.
Van den Daele doet het handiger.
Ministers moeten
zich vastleggen
Uitgaande van het feit, dat een
door het parlement aangenomen
wet verwaarloosd wordt, dient de
Gentse afgevaardigde bij elke be-
grotingsbehandeling een amende-
ment in, dat voorziet in een crediet-
verlening van enkele millioenen om
de betrokken ministers in staat te
stellen massale benoemingen van
Vlamingen te doen.
Hierdoor zou het evenwicht wor
den hersteld en naleving der taal
wet kunnen worden verzekerd
Maar natuurlijk kan geen enkel
minister met zulk een amendement
meegaan. Hij zou er zichzelf mee
diskwalificeren en bovendien wordt
dit een te kostbare geschiedenis.
Niemand wil er dus van weten en
daarom haasten de ministers zich
bevredigende verklaringen af te
leggen.
Dit wil Van den Daele juist
hebben. Zodra een minister formele
en practlsche toezeggingen heeft
gedaan over de wijze, waarop hij
aan de taalongelijkheid een eindc
denkt te maken, trekt Van den
Daele zijn amendement in. De mi
nister ligt dan vast op zijn toezed
ging, welke' door 't parlement altljd
kan gecontroleerd worden, en moet
dus wel aan de vervlaamsing van
zijn administratie beginnen.
Het trucje is bij de minister van
financien al gelukt. Bij Kolpnien
ging het niet zo vlot. De betrokken
minister, een Luikenaar, deed
slechts Vage en onbevredigende be-
loften. Van den Daele heeft daar
om bij hem stemming over zijn
amendement verlangd; de Vlaamse
Kamerleden zullen deze gelegenheid
te baat nemen om tegen de wil
van de minister in het amendement
goed te keuren, wat op 'zichzelf
reeds een morele nederlaag is voor
hem.
Spaak geschrokken
Zelfs Spaak is de schrik om hel
hart geslagen. Hij kreeg op zijn
beurt eens een amendementje van
tien millioen cadeau, welk bedrag
verband houdt met het feit, dat de
diplomatic tot dusver vrijwel on-
toegankelijk was voor Vlamingen.
Nog voor het amendement in be-
handeling kon komen, is Spaak voor
de dag gekomen met een reeks
maatregelen om de Vlamingen niet
alleen toe tp laten tot de diploma-
tieke dienst, maar hen zelfs te gaan
aanlokken en aanmoedigen! De eer-
ste minister drijft zijn ijver zelfs
zover, dat hij is gaan spreken over
„de rechten der Vlamingen, die al
veel te lang overtreden werden".
N6g zulk een Van den Daele-cam-
pagne, en Spaak neemt les in Ne-
derlands!
Van den Daele lacht in zijn vuistje
en laat ze maar beloven. Bij elke
departementale begroting staat hij
klaar met zijn amendement en een
lange litanie van misbruiken en
wantoestanden op taalgebied. En
even zo vaak moet de minister op
de tribune verschijnen om beter-
schap te beloven eii zich te verbin-
den tot dingen die hii liever niet
deed. Het Vlaamse land heeft ge-
weldig schik in het geval. Klachten
komen in steeds groter getale bin-
nen en burgemeesters, die zich nooit
iets om de taalwet bekommerd
htbben, beginnen koortsachtig hun
zaken in orde te brengen, bevreesd
dat ze op een goede dag de verma-
ledijde Gentenaar op bezoek zullen
krijgen.
Van den Daele is een naam ge-
worden, die in Vlaanderen met sym-
pathie en bewondering wordt ge-
noemd. Maar ze wordt verketterd
en vervloekt door al die ambtena
ren, die slechts Frans kennen en in
functies zijn geplaatst, die eigenlijk
voor Vlamingen zijn bestemd.
De groepscommandant van de
Rijkspolitie te Witmarsum verzoekt
namens de vader te worden be
kend gemaakt met de verblijfplaats
van Gerbent Tjepkema. geboren 22
September 1923 te Pietjerk, wonen-
de Burgwerd gemeente Woensera-
deel. Genoemde Tjepkema is ma-
troos eerste klas en hij is op
Woensdag 22 December uit de oude
Alexanderkazerne te Den Haag met
verlof vertrokken, bestemming
Burgwerd. Hij is niet in de ouder-
lijke woning aangekomen. Signale-
ment: 1.70 meter. Gezet postuur.
donkerblauwe ogen. zwart haar. Ev
wordt een ongeluk vermoed.
„Het egoi'sme is de diepste oorzaak
van de meeste van onze kwalen"
verklaart mgr. Joseph Lefevre,
Aartsbisschop van Bourges, in een
herderlijk schrijven, dat verder de
morele kenmerken nagaat van de
sociale troebelen, waaronder het
huidige Frankrijk gebukt gaat.
Na herinnerd te hebben aan de
stakingen, „die in het begin gerecht-
vaardigd werden door de pijnlijke
toestand van vele arbeiders", wijst
de Aartsbisschop op de wanorde, die
er blijft heersen: ..geldverlegenheid,
armoede en vaak ellende zijn in
vele gezinnen binnengedrongen".
Al mogen dan vele arbeiders
ruimschoots hun brood verdienen,
er zijn daarentegen andere waarvan
de lonen niet gelijkelijk zijn geste-
gen met de'kosten van het levens-
onderhoud. „Het valt gemakkelijk
te begrijpen. dat vele harten ver-
bitterd werden en dat deze verbit-
tering licht kan overslaan tot gram-
schap."
De katholieken hebben niet het
recht, zich bij deze wanorde neer
te leggen. verklaart Mgr. Levefre
verder. Als zonen van dezelfde God
verbonden door het goddelijk va-
derschap en broederlijke liefde,
moeten zij alles in het werk stellen
om de huidige toestand te verbete-
ren. „Zij moeten zich voornamelijk
toeleggen op de essentiele deugden,
frechtvaardigheid, naastenliefde en
onthechting."
,,Doch", z6 vervolgt de Aartsbis
schop. ..met alle middelen trachlen.
zijn winst te vergroten, vooral waar
het gaat om de waren. die voor 'let
levensonderhoud nodig zijn en op
die manier honger, ellende en leed.
misschien ziekte en zelfs de dood in
arme gezinnen te laten binnentreden
is voorzeker een schreeuwende on-
rechtvaardigheid. een misdaad. die
ten hemel om wraak roept."
De prelaat spoort dan aan tot
naastenliefde en smeekt. niet toe te
geven aan klassengeest, die alles
zou bederven en anderen verkeerd
zou doen beooordelen.
In de Manhattan Chess Club te
New York wordt eten tienkamp ge-
organiseerd.
Onze landgenoot Euwe moest zijn
eerste partij tegen Fine gewonnen
geven. Hij speelde remise met Horo
witz, won van Bisguire en beein-
digde ook zijn partij tegen Pilnick
remise.
De stand luidt thans na de vierde
ronde voor de eerste vijf deelne-
mers: 1. Najdorf 4 punten; 2. Fine
punt plus 1 afgebroken partij;
3. Kashdan 2'/s punt; 4. Euwe 2
punten: 5. Pilnick U/s punt en 1
afgebroken partij.
LS IN DE LOOP van het volgend jaar de Limburgse gemeente
Venray aangesloten wordt op het gasnet der Staatsmijnen,
zal de laatste afzonderlijke gasfabriek in het land van het brons-
groene eikenhout opgehouden hebben te bestaan. Maar tegelij-
kertijd zullen de buizen, waardoor het gas uit de cokesfabriek
der mijn E^nma opgestuwd wordt, reiken tot vier provincies:
Limburg, Zeeland, Brabant en Geld.erland. Onder voorbehoud
natuurlijk, dat de onderhandelingen, welke tussen de Staats
mijnen en een aantal gemeentebesturen gaande zijn. of binnen-
kort aangeknoopt zullen worden, zullen leiden tot een contract,
zoals Eindhoven, Maastricht, Breda en Roosendaal, om enige
grote klcmten van de mijngasindustrie te noemen, dat hebben
gesloten.
Een van de eerst aan de beurt
komende gemeenten op het wacht-
lijstje van de Mijnen is Bergen op
Zoom. In Limburg rekent men er
op, dat aan het eind van het vol
gend jaar 51s alles meeloopt
misschien nog wel eerder de
Scheldestad aangesloten zal wor
den. Intussen ook Oudenbosch en
Zevenbei-gen in West-Brabant, St
Michie'Utel. St. Oedenrode,
Waalwijk Kaatsheuvel en Veghel
in Midden- en Oost-Brabant kun
nen gaan profiteren van de con-
stante kwaliteit en de voordelen
van de in Zuid-Limburg opgewek-
te brandstof. Maar ook Nijmegen
heeft al met een gemeentelijke de-
putatie de mijnstreek bezocht,
want de Keizer Karelstad wil voor
Gelderland de primeur van het
mijngas zien te veroveren. ..En als
Bergen op Zoom eenmaal aangeslo
ten is, wat let ons dan met onze
buizen Zeeland binnen te dringen
en Vlissingen of Middelburg van
mijngas te voorzien?" zei ons drs.
Van Aken, de economisch leider
van het mijngasdistributiebedrijf.
toen we dezer dagen van hem de
toekomstmuziek voor dit geweldi-
ge bedrijf mochten beluisteren. En
we zullen nog verder gaan met
de uitbouw van de onderneming.
Tussen Wessum en Boxtel komt
een dubbele voorzieningslijn. waar
door het mogelijk zal zijn een
voorraad gas te vormen onder
druk. En dan ..komt er de grote
nieuwe cokesfabriek bij 0s Mau-
rits. waardoor de voorziening nog
beter afgestemd zal kunnen wor
den op de behoefte van onze
klanten."
Gas uit de Ruhrslreek
De mijngasvoorziening kan zelfs
nog in veel groter verband gezien
worden. De leiding in Limburg is
n.l. reeds aangesloten op de pro-
ductie van niet minder dan 72
coke.sfabrieken in het Ruhrgebied
Geen wonder, dat daarom vele
buitenlanders vooral Amerikanen
naar Kuinre komen om het on-
derzoek te volgen, dat wordt inge-
steld door een daartoe speciaal in-
gesteide dienst. waarvan de Rijks-
landbouwconsulent, ir. L. J. A. de
Jonge het hoofd is.
Om een oplossing voor dit moei-
lijke probleem te vinden heeft de
dienst maanden achtereen de gron
den moeten onderzoeken, de sloten
moeten opmeten en moeten vast-
stellen hoeveel water door afzuiging
door de Noordoostpolder verloren
ging. Tenslotte moest worden nage-
gaan. hoever zich de indroging der
gronden uitstrekte., Ir. de Jonge
heeft, met een staf van assistenten,
een honderdtal proefvelden van on-
geveer 50 boerderijen onderzocht.
De waterverliezen zijn vastgesteld
en de hoogtekaarten gemaakt. Het
bleek o.a.. dat de graslanden een
groot gebrek aan phosforzuur heb
ben en dat ze daardoor gevoelig
zijn voor het wegvloeien van het
water. De best, bemeste percelen
zijn ook het best tegen de indroging
bestand gebleken.
Nu dit alles bekend is, weet men
ook, welke wegen men verder moet
volgen, om een volkomen herstel te
hereiken. Toch kunnen zich nog al-
lerlei complicaties voordoen. Met
het bereikte resultaat is men dan
ook nog niet helemaal tevreden. In
andere delen van het land en zelfs
over de gehele wereld zit men met
htzelfde probleem en nu moeten
met de verkregen resultaten de
richtlijnen voor elders worden op-
gesteld.
Tot nu toe ontbraken de midde
len voor een systematisch werken
aan het herstel. Thans kan daar
echter mee worden begonnen. In
verband hiermee worden de "werk-
Medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot Dinsdagavond:
AANHOUDENDE VORST!
Droog weer met over het al-
gemeen weinig bewolking en
matige tot zwakke wind,
hoofdzakclijk tussen Zuidoost
en Oost. In de nacht en och-
tend matige, en hier en daaj
strenge vorst. Midden op de
dag lichte vorst.
zaamheden van de dienst op hel
ogenblik gesplitst in de reeds be-
staande afdeling onderzoek en in 'n
afdeling practijk^ Deze laatste af
deling moet zorge'n voor het herslol
van de reeds aangerichte schade.
Deze herstelwerkzaamheden zijn in-
middels begonnen bij de oude Zui-
derzeedijk bij Kuinre en in de grole
veenpolder van de gemeente West,-
stellingwerf. Dit zijn de gebieden.
waarin het 't duidelijkst merkbaar
is. dat het water wordt afgezogen.
Het zal zeker nog enige jaren duren,
eer de schade is hersteld. Binnen-
kort wordt begonnen met de bouw
van enkele werken om aan de pol
ders, die te veel water verliezen,
weer water te kunnen toevoeren.
Een overgroot gedeelte van het ca.
1800 man sterke PTT-personeel, in
1940 overgenomen van de voorma-
lige particuliere radiocentrales. be-
sprak in een vergadering te Utrecht
de grote belangen, welke voor het
PTT-personeel bij het vraagstuk
van ,,naasting-of-niet" op het spel
staan. Men trof v„ergelijkingen tus
sen de sociale positie van het per-
soneel, werkzaam bij de particuliere
bedriiven en van dat, in dienst van
het Staatsbedrijf op het ogenblik
van de overname in 1940. Er be-
stonden bij de particuliere bedrij-
venmeer dan ergerliike toestanden.
De arbeidsvoorwaarden waren on-
menseliik. de salarissen beneden
alle peil. er was sprake van een
kinderexploitatie optima forma,
kortom het personeel werd niet als
mens, maar als slaaf behandeld.
Daar tesenover stond en staat nog
het PTT-bedrijf. hetwelk zijn per
soneel sociale zekerheid een goede
rechtspositie. menswaardige salaris
sen en eunstige arbeidsvoorwaarden
biedt. Het personeel heeft daar d°
kans tot vakontwikkeling en tot
nromotie. Wenneer wij deze posities
tegenover olkander stellen aldus
een woordvoerder dan durven
wij verklaren. dat het eertiids over
genomen personeel van de hel van
het parficuliere bedri'f kwam in de
hemel van het geordend staatsbe
drijf. Onder geen enkel beding wil-
BATAVIA, 26 Dec. (Aneta). Naar
aanleiding van berichten van bui-
tenlandse persbiireaux, dat Soe
karno en andere republikeinse lei-
ders van Djogja naar Batavia zou-
den zijn overgebracht verklaarde
een Nederlandse woordvoerder te
Batavia aan Anctf, dat deze be
richten „onzin" zijn.
Verschillende buitenlandse radio-
stations van Zuidodst Azie zonden
een radioboodschap van de republi-
keitise minister van economische
zaken, Sjafroeddin Prawiranegara,
waarin o.m. als voorwaarden, waar
onder „de republikeinse regering
bereid is de order tot staken van
het vuren uit te vaardigen en de
onderhandelingen met de Neder-
landers te hervatten" wordt geeist:
le. onmiddellijke vrijlating van de
Republikeinse autoriteiten;
2e. terugtrekking van de Neder
landse troepen naar de posities,
welke zij voor 13 December inna-
men;
3e. de jure en de-facto erkennmg
van de republikeinse souvereimteit
over Java. Sumatra en Madoera-;
4e. vorming van een democratische
onafhankelijke, souvereine. Indone-
sische regering ..zonder Neder
landse tussenkomst".
5e. zo spoedig mogeiijke terug
trekking van de gehele Nederlandse
troepenmacht uit Indonesie na de
len wij terug naar de particuliere
centrales. Mr. Snel gaf vervolgens
een korte uiteenzetting van het ver-
loop der besprekingen in de Tweede
Kamer. In verband daarmee be-
toogde hij, dat met betrekking tot
de technische zijde van dit vraag
stuk, ook maar een oplossing is,
welke het algemeen belang dient en
wel de aansluiting van de particu
liere centrales bij de P.T.T. Wat de
service betreft, meende spreker
overtuigd te zijn, dat die van de
P.T.T. in gene dele onderdoet voor
die van het particulier bedrijf.
Aan het slot van deze vergade
ring werd met algehele instemming
een resOlutie aangenomen, waarin
bij de Minister van Verkeer en Wa-
terstaat met grote kracht wordt
aangedrongen, het Wetsontwerp als-
nog op de agenda te plaatsen en
aan te nemen en dat daarbij naast
de zakelijke belangen van enkele
tientallen houders van grote radio
centrales ^rekening wordt gehouden
met de zakelijke, maar vooral de
menselijke belangen van de
honderdtallen gezinnen van de be
trokken personeelsleden en de hou
ders van kleine centrales.
Militieplichtigen, kennen juilie
reeds de datum waarop je in dienst
moet? Eerst gaan julle toch zeker
op retraite? Wanneer? In de retraite
van 47 Januari is nog plaats ge-
noeg. De retraite van 25—28 Januari
is volgeboekt. Wij raden u daarom
aan de retraite van 47 Januari
mee te maken. Anders moet u
wachten tot 1518 Februari en 2b
Februari1 Maart.
Schrijft vandaag nog aan: Direc-
lie Retraitehuis Bergen N.H. U ont-
vangt dan een deelnemerskaart,
waardoor een plaats voor u gereser-
veerd is.
vorming van de Indonesische rege
ring.
Sjafroeddin Prawiranegara zeide
op te treden namens de repubiikein-
se noodregering. De Nederlandse
woordvoerder te Batavia verklaarde
tegenover Aneta, dat aan de Neder
landse autoriteiten niets bekend was
van zulk een regering en voegde
hieraan toe, dat de genoemde voor
waarden uiteraard niet voor discus-
sies in aanmerking komen.
via een koppelleiding van de „Em-
ma" naar de Duitse stad Alsdorf.
De o'pzet is ook een verbinding tot
stand te brengen met de gasfa
briek te Antwerpen en met een
der grootste bedrijven te Luik. En
dan is er nog Noord-Nederland.
Het bedienen van de grote steden
in het Westen en Noorden van het
land is wel veel gevergd van de
Limburgers. Boven de Moerdijk
zal men zelf eCrst wat moeten
presteren op dit gebied.
Er is een reigeringrscommlssie in-
gesteld, welke de bouw van gro
te cokesfabrieken aan het Noord-
zeekanaal en aan de Nieuwe Wa-
terweg krachtig stimuleert. Wan
neer deze het Westen van het
land zelfstandig zullen kunnen
voorzien, wil men een koppel-
verbinding tot stand brengen
met he; mjjngasnet zodat bij on-
voorziene omstandigheden
srrote rampen e.d. onmiddel-
lijk overgeschakeld kan worden.
Natuurlijk speelt in dit geweldige
plan ook de Benelux een rol. al is
het voor een econoom als drs. Van
Aken nog niet geheel duidelijk hoe
men bij overeenkomsten met Belgie
een schikking zal treffen voor het
verschil der kolenprijzen. Deze
liggen in Belgie veel hoger dan
hier. vooral door de hogere produc-
tiekoslen in de sterk verouderde
mijnen, daarnaast door hogere lo
nen en de voorzieningen voor de
buitenlandse mijnwerkers, die in
het Belgische steenkoolgebied in
talrijke mate werkzaam zijn.
Geen ponden meer nodig
Een voordeel heeft men dit jaar
kunnen verwezenlijken. Tot nu toe
moesten n.l. de buizen voor het
mijngasnet uit Engeland worden
ingevoerd. Ponden dus! Maar on-
langs is een overeenkomst gesloten
met de Duitse staalindustrie, wel
ke voorziet in de levering door
onze mijnen van enige producten
der gasfabricage, waarvoor ,he1
mijngasbedrijf in ruil buizen ont-
vangt. „We hebben twintigduizend
ton in voorraad" aldus drs. Van
Aken. Om buizen behoeft men dus
voorlopig niet verlegen te zitten.
En wat de capaciteit van het be
drijf bereft: Roosendaal zal voor
lopig ongeveer drie millioen ku-
bieke meter per jaar krijgen. la
ter zo nodig vi.if millioen. En
Maastricht, met de gasverslinden-
de keramische industrie (welke
vier maal zoveel gebruikt als de
stad zelf!) bewiist, dat de Staats
mijnen hun taak aan kunnen.
Intussen worden proeven met on-
dergrondse vergassing van steen-
kolen. waarover geruime tijd gele
den uit Belgi? berichten kwamen.
ook in de Nederlandse miinen ge-
nomeif. Voorlopig zou het niet eco
nomisch verantwoord ziin. bet on
deze wijze verkregen gas te distri-
bueren. Doch wanneer de exneri-
menten zullen leiden tot een goed-
kopere productie. ligt hierin voor
de mijnen een nog grotere toe-
komst. Eieenlijk zal het mi.jnffas
dan pas zijn naam ten voile verdie
nen!
Ook het laaiste nummer van de
3e jaargang van ..De Speelwagen"
munt weer uit door verscheiden-
heid van gedocumenteerc'e artike-
len, door fraaie illustrattes en door
vakkundig verzorgde technische
uitvoering. Joh. v. d. Klooster wijdt
een artikel aan de Sinterklaas- en
Kerstviering in de tachtiger jaren.
Over Callantsoog schrijft J Baken,
terwijl door D. B. de tijd van de
diligence en de jaagschuit in de
herinnering wordt opgeroepen.
M. Hemmer geeft gedeelten weer
van een ballade over de Brinkhorst-
plaats. de „vervloekte plaats" vol-
gens dit gedicht. S. W. Melchior
vervolgt zijn trip ..Per caricle van
De Rijp naar Texel v.v." Natuurlijk
ontbreken de interessante rubrie-
ken: ..Allcmanswerk" en ..Op door-
reis" en ,.De Boekenla" niet.
De illustraties zijn weer zeer goed
evenals de tekeningen van M. Oort-
wijn. Tenslotte is aan deze afleve-
ring een inhoudsopgave van de
voorbije jaargang toegevoegd.
OF DE VEILIGHEIDSRAAD in de
komende dagen nog nieuwe bespre
kingen aan de Indonesische aange-
legenheid zou wijuen, was de woord
voerder niet bexend.
In aanmerking genomen, dat de
Veiiigneidsraad nog met uiteen was,
bieel dit mogeiuk. tvaar in een ueei
van de buuemandse pers nog steeds
de mdruk wordt gewekt, dat net
om een oorlog met complete veld
slagen zou gaan, wees er een rnili-
taire woordvoerder nog eens met
nadruk op, dat dit een geheei ver-
keerde voorsteiling van zaken is.
Het doel is slechts het gebied van
de republiek zo snei mogelijk onder
onze controle te brengen, tenemde
de bevolking te'bevrijden van kom-
mer en terreur. Waar de T.N.I, geen
weerstand biedt (en dat is meestal
niet het geval) rukken onze troepen
snei verder, teneinde het aangeduide
doel zo spoedig mogelijk te kunnen
verwezenlijken. Nu ook Kediri en
Madioen onder onze controle staan,
zijn alle grote steden in Nederlandse
handen.
Doordat de Nederlandse troepen
er niet op uit zijn zoveel mogelijk
slag te leveren, is ook het aantal
krijgsgevangenen nog gering. Op
Java twee a drie honderd, op mid
den Sumatra 124. Het is waarschijn-
lijk de bedoeling van de T.N.I, om
straks een guerilla te ontketenen.
Een dergelijke strijdmethode is ech-
ter slechts mogelijk met steun van
de bevolking. De woordvoerder ge-
loofde echter niet, dat deze zou kun
nen worden verkregen. De bevol
king is de terreur moe en steunt
juifct onze troepen. Ook telt mee,
dat de T.N.I, zeker niet als een ge-
organiseerd leger moet worden be-
schouwd. Er zijn fanatiekelingen
onder, doch het merendeel bestaat
uit meelopers, die als het terreur-
getij verloopt, de bakens zullen ver
zetten.
De militaire woordvoerder deelde
ook nog enkele inmiddels bekend
geworden bizonderheden over de
bezetting van Djokja mee. Op de
observatietoren van het vliegveld
werd mitrailleur- en raketvuur ge
geven. Voor de landing werd het
vliegveld zelf gemitrailleerd en ge-
bombardeerd. Er werden in totaal
7 bommen afgeworpen, drie op het
vliegveld zelf, twee op een in de
onmiddellijke nabijheid staande sui-
kerfabriek en twee op een spoor-
wegknooppunt. In Djokja zelf kre-
gen twee doelen raketvuur, nl. het
algemeen hoofdkwartier. waarbij
ook enkele huizen werden getrof-
fen en de barakken van fort Vre-
denburch. van waaruit vuur werd
gegeven op onze landingstroepen.
Daarna vond geen actie tegen grond-
doelen plaats.
Het Nederlandse communique in
Batavia meidde, dat in de eerste zes
dagen van de or«;ratie alle belang
rijke gebieden en steden van Java
bezet waren. Het communique gaf
deze gedeeltelijke lijst van de bezet-
te steden: Djokjakarta. Soerakarta.
Magelang, Rembang, Wonosobe.
Keboemen, Sragen. Poerworedjo.
Womogiri, Blitar, Wlingi, Toeban,
Kepandjen. Tjepoe, Bonjonegore.
Njimbang, Koedoes, Bati. Patiitan.
Verder werd gezegd. dat ook de
steden Madioen en Kediri op Java,
middelpunten van de communisti-
sche opstand in September, ver-
overd waren.
Volgens het communique waren
op Sumatra de volgende steden be
zet: Fort de Kock (Boekittinggi),
Pandang Pandjang.Solok. Began-
siapiapi. Rantoupretat, Iaboehaan-
bil'ik en Balige.
In de Duhamel-mijn bij Ensdorf
in het Saargebied zijn tengevolge
van een mijnbrand 20 mijnwerkers
om het leven gekomen, zo wordt
officieel medegedeeld. Theaters en
bioscopen in het gehele Saarbekken
waren Eerste Kerstdag wegen*
rouw gesloten.
De 20-jarige Edmond Veher ver-
loor het leven bij een poging orn
een kameraad te redden.
Het bestuur van de bijenteeltver-
cniging afdeling Beemster. Purmei'-
end en Omstreken. maakt lana,- dry.c
weg aan belanghebbenden bekend,
dat zij in het voorjaar van 1949. -
een nadere datum zal worden be
kend gemaakt plan heeft om ecu
bijenmarkt te organiseren in Pur
merend. Het Bestuur der Vereniging
is in overleg getreden met B. en W.
van de gemeente Purmerend. die
volledige medewerking zullen ver-
lenen, temeer omdat Purmerend als
marktplaats uitstekend geoutilleertl
is. Het houden van een bijenmarkl
in deze omgeving en ook voor Weyl
Friesland kan van groot belang zijn
voor de zich steeds uitbreidendc
fruitteelt. Immers de fruitteelt kan
de bijenteelt niet missen en tot nu
toe was het niet mogelijk om in dc
naaste omgeving tot aanscbaffinr
van bijenvolken over te gaan. Hel
bestuur verwacht dan ook dat van
de zijde der fruitkwekers voor deze
markt grote belangstelling zal be
staari. Men verzoekt belanghebben
den dan ook volgende publical ii-
over deze aangelegenheid met be
langstelling te volgen.
Het socialisme en de Katholieke
Kerk behoeven geen vijanden te
zijn; de keus is aan de Kerk, aldus
de conclusie in een artikelenserie
van de ..Arbeiter-Zeitung". het of-
ficiele dagblad van de Socialistische
Partij in Oostenrijk. In deze ar-
likelen werd de verhouding behan
deld tussen socialisme en geloof.
Pater Michael Pfiegler, prof, in
de theologie aan de Weense univer-
siteit en een voorvechter in de po
ging om geloof en partijpolitiek van
elkaar gescheiden te houden. heeft
in ..Die Furche". het leidende ka-
tholieke weekblad. geantwoord. Hi.i
schreef, dat de beslissing niet bij
de Kerk, doch bij de Socialistische
Partij ligt. Hij wees erop, dat de
partij gedurende verscheidene ge-
neraties het atheisme in Oostenrijk
had verbreid en zeer vele arbeiders
niet alleen van de Kerk, doch ook
van het geloof in het algemeen had
vervreemd. En dit heeft de kerke-
lijke autoriteiten wantrouwend ge
maakt en doen vermoeden, dat het
ontbreken op het ogenblik van anti-
godsdienstige propaganda niets an
ders is dan tactiek.
De ..Arbeiter-Zeitung", die voor
de annexatie van Oostenrijk door
Hitler, consequent anti-godsdienstig
was geweest, gaf zeer openlijk toe,
dat vele socialisten hun inzichten
hebben gewijzigd omtrent geloof en
de Katholieke Kerk.
,.De ontzettende ondervinding van
het fascisme en het verschrikkelijke
lijden van ons volk gedurende de
oorlog en in de na-oorlogse tijd
heeft vele mensen gebracht of doen
keren tot het geloof. Door de kwel-
lingen in een concentratiekamp of
onder de bommenregen van een
massale luchtaanval uitte menig
atheist een schietgebed. als een
smeekbede om bescherming van de
heme].
En vele vrouwen, die eerst onver-
schillig hadden gestaan tegenover
de Kerk. baden om de voorspraak
van de H. Maagd, wanneer zij bang
waren voor het lot van hun echt-
genoten. broers of zonen. Wij be
hoeven slechts in onze steden en
dorpen gedurende de Zondagsmis in
de kerken te kijken om te worden
overtuigd. dat het lijden van de te-
genwoordige tijd en de onzekerheid.
wat de toekomst nog brengen zal,
zonder twijfel het aantal gelovigen
heeft doen verhogen.
Pater Pfiegler wees erop, dat,
alhoewel hij erkende, dat er een
aanzienlijke verandering had plaats
gehad in de houding van de leiden
de figuren uit de Socialistische
Partij t.a.v. de godsdienst, de Par-
tij nog niet had gebroken met de
ideeen van Marx en Engels. athe-
Isten waren.
Bij zijn Uitleg van de veroorde-
ling van het socialisme door de
Kerk. stelde hij vast, dat de Kerk
niet de rechten van de arbeiders
veroordeelde. doch hot atheisme".
Sint Jan de Evangelist. Heht u
ooit het vierde evangelie gelezen!
Het begin ervan horen we op het
einde van elke H. Mis. Aangrijpenrl
is het telkens. Juist in deze dagen
nu we in de Kersttijd zijn, spreek1
het nog meer tot ons. Het Woovc'
is vlees geworden. Daarvan heef!
Sint Jan als Apostel en Evangelist
getuigenis willen geven. Het evan
gelie, dat hij schreef, is de bror
van ons geloof. Hij schreef het oof
voor u. U leest misschien veel. Mis
schien ook weinig. Maar in ieder
geval, zie dat u eens het evangelie
van Sint Jan leest. Een uitgave er
van is wel gemakkelijk te vinden.
Het Nieuwe Testament moest trou-
wens in elk katholiek gezin aamve-
zig zijn. En er ook inderdaad gele
zen worden.
MARCUS.
