Verwaarlozing en gebrek
in het Bantamse
EETFEEST
Kampongbewoners in Asahan
zijn levende geraamten
Kan het niet per vliegtuig
dan per schip naar Indonesie!
CIRCUS RAMBINI
Kerk te Middelharnis
afgebrand
Brandstofprijzen
1 Januari verhoogd
Communisten waren heer en meester
P.K.I, had politie
ontwapend
Zei U iets?
„GeblokkeerdK.L.M.-toestel
keerde terug
Plechtig protest
der Kardinalen
Zaligverklaring van
Mgr. Hamer en
gezellen
Het laatste
kalenderblad
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Vrijdag 31 December 1948
PAG. 3
De eerste auto met straalaandrijving ter wereld heeft de Zwitser
Hans Berger in Ostaad geconstrueerd. Zijn 6-jarig dochtertje zit
hier in het miniatuurmodel, dat 2 meter lang en 1 meter breed
is. De reactiemotor van deze Young Switzerland" stoot de ver-
brande gassen met een druk van 6.8 kg. door een uitlaat, welke
als een soort raket werkt en het voertuigje een snelheid van
30 tot 50 km. per uur geeft.
Afghanistan doet ook
een duit in de zak
Duitse trawlers als
herstelbetaling
Deense havenarbeiders
vragen boycot
Drie honden beten twaalf
schapen dood
RAAD VAN CASSATIE
WENST KLAARHEID
Over gedragingen van
departementshoofden
OOK DE GASTARIEVEN
ZULLEN STIJGEN
DR. MANSOER:
ACTIE IS HUMANE PLICHT
Brits Z.O.-Aziatische
conference te Singapore
Welja, pik nog een oliebol
En schranst U zich de magen vol
Met baksels. druipend van het vet,
In witte schalen neergezet.
Aarzel dan ook niet te happen
In zachtzure appelflappen,
Die onder poedersuikerlagen
Om snelle consumering vragen.
Laat ons dan rond en welgedaan
De laatste nacht ter bedde gaan.
En rusten; na de zware taken
Van onze tong en beide kaken.
Maar vinden we nog even tijd
Om na te denken over het feit
Dat we het vele heil en zegen
Niet door onszelf hebben gekregen?
T.
Nederlandse gezant
bij Australische premier
„Oranje" vertrokken uifr
Southampton
Sterrit Monte Carlo
RECORD AANTAL
INSCHRIJVINGEN
Adjunct-secretaris
Ministerraad
„Wederopbouw
Boerderijen" naar
Den Haag
KARD. VAN PREIJSING
Zijn gezondheidstoestand
is veel verbeferd
De reis van Dr. Drees
naar Indonesie
De „Sibajak" kwam te
Rotterdam aan
Schaaktournooi
te Luzern
GROTE WOORDEN VAN
MATTHEW FOX
Congres zal Marshall-
hulp aan Nederland
stopzetten
TEGEN DE ARRESTATIE VAN
KARDINAAL MINDSZENTY
(Vervolg van pagina 1)
gegeven. En dat zijn weer die
hoge denkbeelden en gedach-
ten, die wij eerder van Konin-
gin Wilhelmina citeerden.
Bemoediging putten wij
voor de naaste toekomst uit
het woord van Haar eerste
proclamatie, dat wij weliswaar
leven in een tijd vol moeilijk-
heden en dreigende verwik-
kelingen, maar ,,ons land is
innerlijk sterk". Laten wij dit
gezamenlijk waar maken!
Toen Juliana op 6 Septem
ber in Haar grote, ontroerende
rede op de dag der eedsafleg-
ging, sprak van een zware
taak, die niemand zou bege-
ren, verklaarde zij veelzeg-
gend, dat zij de moed, om
Haar roeping te volgen, aller-
eerst vond in een vertrouwen
op God. Welbegrepen en goed
verstaan, en niet achteloos
voorbijgegaan als een loos
woord, gelijk helaas nog zo-
velen doen, is deze belijdenis
een richtsnoer voor ons voor
de komende tijd.
Wij hebben, wat voor gees-
telijke en stoffelijke stormen
er ook zullen komen, gelijk
de nieuwe Koningin zo dank-
baar en zo waar getuigde van
Haar Moeder, te staan ,,als
een rots in de branding".
Waarlijk, wij mogen bij de
vreugde, die ook dikwijls de
ommekeer van oud naarnieuw
begeleidt, niet over het hoofd
zien, dat wij leven in een
toestand, waarin alles aan-
komt op onze houding tegen-
over het onheil van't jongste
verleden en tegen dreigende
nieuwe onheilen. Nederland
moet niet alleen drijvende
blijven op de wilde golven
van het wereldgebeuren, maar
zelf zijn koers bepalen". En
dan past ons ,,eendracht, en
nog eens eendracht".
Wij moeten onze plannen
waar maken en onze voorne-
mens verwezenlijken en be-
seffen en daarnaar hande-
len ,,dat de verwildering
der geesten ons volk niet ge
heel onaangetast heeft gela-
ten".
Wij moeten de jeugd op-
voeden tot vrije mensen met
een geestelijk fundament, een
sterk verantwoordelijkheids-
gevoel voor de medemens,
eerbied voor alles wat leeft
en groeit en voor eens anders
diepste overtuiging, zei Ko
ningin Juliana ten aanhore
van de gehele volksvertegen-
woordiging en zovele ande
ren, die deze indrukwekkende
gebeurtenis van nabij mdchten
volgen, en eigenlijk ten aan
hore van het gehele volk, dat
door het wonder van de radio
de koninkijlke woorden kon
vernemen en in de bladen la
ter kon herlezen.
In de jacht van de vliegen-
de tijd, die vandaag alweer
een mijlpaal heeft bereikt,
komt de zo gewenste over-
weging van deze woorden en
wenken in de praktijk niet
voldoende tot haar recht.
Daarom hebben wij er nu van
daag aan willen herinneren.
De wens, dat ons volk dit
koninklijk program in zijn
hart mag schrijven, om het te
volgen als een leidraad voor
de toekomst, schijnt ons een
goede wens voor een Zalig
Nieuwjaar, nu het laatste
kalenderblad op 't punt staat
te worden afgescheurd!
5. Er moet reclame voor't Circus worden gemaakt. Dat spreekt, nietwaar?
Reclame! Want iedere avond moet de tent vol zijn, vol met toeschouwers;
iedereen kan dat begrijpen!
Hoe maakt Circus Rambini reclame? Dat gaat zo: Papa en de jongens
plakken in alle steden en dorpen, waar ze hun voorstellingen willen
geven, biljetten op de bomen en tegen de muren, grote en kleine biljetten.
En op die biljetten staat gedrukt, dat er een grote voorstelling gegeven
zal worden, een voorstelling met meer dan twintig geweldig interessante
nummers.alle twintig wereldberoemd! Alle inwoners van Lienden
kunnen 't lezen!
En wat kost het.Want dat 't wat kostdat is zeker! Je krijgt op
deze wereld nou eenmaal niets moois te zien voor niemendal!
Let op: Eerste rang: f 1.00. Tweede rang: f 0.50. Derde rang: een kwartjel
(beste staanplaatsen). Wat zeg je daarvan? Niet duur, he?
De Nederlandse actie in Indone
sia zal een ernstig reactie teweeg-
brengen in Afghanistan, tenzij deze
beeindigd wordt en de Nederlandse
troepen worden teruggetrokken, al-
dus wordt in een officiele, te Kaboel
uitgegeven, verklaring medege-
deeld.
De openbare mening is diep ge-
schokt door „de verraderlijke .Ne
derlandse aanval tegen de nationale
en democratische republiek Indo
nesia".
..Afghanistan had reeds de jure
de autoriteit van de republikeinse
regering erkend en nu deze regering
wordt aangevallen door een aggres-
sieve natie, zal Afghanistan niet 'n
werkeloos toeschouwer zijn, doch
zal niet aarzelen elke beweging
van de Aziatische landen tot steun
aan de republiek goed te keuren".
De Nederlandse regering heeft
vier grote nog varende Duitse
stoomtrawlers als herstelbetaling
toegewezen gekregen, elk 600 brt.
en met een motor van 850 pk. Het
zijn trawlers van de z.g. .Holland
klasse".
Vertegenwoordigers van de ha
venarbeiders v. d. Deense hoofdstad
Kopenhagen hebben een resolutie
aangenomen, waarin wordt verzocht
het Nederlandse verkeer in Dene-
marken te boycotten.
De premier van Denemarken,
Hedtoft, heeft zijn afkeuring be-
tuigd omtrept de inmenging van de
arbeiders in de aangelegenheden van
buitenlandse politiek.
Van een kudde schapen. die j.l.
Woensdagmiddag in de IJ-polder
aan het grazen was, werd een aan-
tal doodgebeten en anderen gewond
door drie honden, die plotseling de
weide inrenden en de beesten aan-
vielen. Een ijlings toegeschoten
landbouwer knalde met een jacht-
geweer een der honden neer en
kort daarop slaagden twee assiste-
rende agenten van politie, er in om
nog een hond te treffen. De derde
nam daarop de benen. Enkele scha
pen waren doodgebeten, anderen
moesten worden afgemaakt. In to-
taal kostte deze jachtpartij der
honden aan 12 schapen (eigendom
van 4 verschillende boeren) het le-
ven.
Donderdagmorgen te ongeveer 10
uur ontdekte een jongen brand in
de Ned. Hervormde Kerk te Middel
harnis. De brand, die vermoedelqk
veroorzaakt is door kortsluiting,
nam terstond zulke grote afmetin-
gen aan, dat het koor van de kerk
spoedig in lichter laaie stond. Het
plafond stond spoedig in brand en
weldra sloegen de vlammen uit het
dak van de kerk.
De brandweer van het gehele
eiland Goeree en Overflakkee werd
naar Middelharnis gedirigeerd en
met 14 stralen werd de strijd met
het vuur begonnen. Omstreeks een
uur in de middag was men de brand
meester. De toren wist men te be-
houden, doch het kostbare kerk-
orgel, een pneumatisch orgel met
romantische dispositie, ging ver-
loren. Alleen de muren zijn blijven
staan.
De kerk te Middelharnis is een
laat-Gothische kruiskerk, die da-
teert van 1467. In 1804 en 1904
brandde de kerk eveneens af. Sinds
kort was het gebouw voor onge
veer 500.000 gulden verzekerd.
De afgebrande kerk was vo6r de
Hervorming gewijd aan de aarts-
engel Michael en aan Johannes de
evangelist. De kerktoren werd ge-
bouwd naar het model van de toren
van het St. Michielsklooster te Ant-
werpen.
De Bijzondere Raad van Cassatie
heeft de zaken van een Haagse
hoofdinspecteur en een hoofdrecher-
cheur van politie, die door het bij-
zonder gerechtshof in Den Haag
veroordeeld waren, terugverwezen
naar het gelijknamige rechtscollege
te Den Bosch, met de opdracht, 12
met name genoemde pun ten spe-
ciaal te onderzoeken.
Het eerste punt betreft een in
afschrift door requiranten overge-
legde circulaire d.d. 15 Januari '41
van de secretaris-generaal van bin-
nenlandse zaken aan de toenmalige
burgemeesters. waarin deze worden
aangespoord tot doorzending aan
de Sipo van vlugschriften. Het 2de
punt heeft betrekking op een cir
culaire van de toenmalige secreta
ris-generaal van justitie aan politie-
functionarissen, waarbij dezen wore
den aangemaand zich nauwkeurig
te houden aan de opdracht van
Hauter betreffende aanhouding van
parachutisten en gestrande vlie-
gers.
Het derde punt is een beweerde
bekendmaking van de toenmalige
directeur-generaal van politie, waar
bij een beloning van f 1000.werd
uitgeloofd voor het rapporteren van
vergrijpen jegens de bezetter.
Van deze drie bekendmakingen
wenst de Raad de authenticiteit te
zien vastgesteld en tevens te ver-
nemen, wat de betrokken functio-
narissen eventueel hebben gedaan,
om de uitwerking van deze maat-
regelen teniet te doen of te vet-
zachten
De andere negen punten hebben
betrekking op beweerde gedragin
gen van hogere gezagsfunctionaris-
sen. die de gedragingen van requi
ranten zouden kunnen ontlasten of
verzachten.
In verband met de beeindiging
der subsidising van de kolen, zullen
de prijzen van de meeste brandstof-
fen met ingang van 1 Januari 1949
worden verhoogd.
De prijs voor anthraciet zal stij-
gen met 60 cent per HL. Eierkolen
blijven gelijk in prijs, doch de prijs
van gas-cokes voor zover betreft
kleine huisbrandleveringen. zal
met 25 cent per HL. worden ver
hoogd.
In verband met deze stijgmg der
kolenprijzen zullen de gastaneven
in het algemeen met ongeveer 2 ct,
per M3. worden verhoogd.
Met de verhoging der kosten van
levensonderhoud, welke bet gevolg
is van de bovengenoemde prijsstij-
gingen, werd bij de bepaling van
de loontoeslag van f 1.— en bij de
toekenning van de verhoging van
de kinderbiislag rekenmg gehou-
den, aldus deelt het mimsterie van
economische zaken mede.
Een woordvoerder van het depar-
tement van overzeese gebiedsdelen
te Den Haag heeft Donderdag enkele
nadere mededelingen gedaan be
treffende de in Asahan aangetrof-
fen toestanden. De woordvoerder
zei, dat in het ernstig noodlijdende
en verarmde Asahan het commu-
nisme in de laatste maanden steeds
meer invloed heeft gekregen. Op
14 December was de politie te La-
beohan Bilik door de P.K.I. ont
wapend.
Zoals reeds eerder medegedeeld
werd op de onderneming Pradja
overstelpend veel communistisch
propaganda-materiaal aangetroffen.
Economisch bleken de toestanden
ontstellend, vooral de Javaanse be-
volkingsgroep verkeerde in de
diepste ellende. Het hoofdvoedsel
van de bevolking was wat cassave,
aangevuld met gelooide rubberpit-
ten en gras. Rijst werd steeds ge-
vorderd door de republikeinse
overheid, de TNI en de benden;
voor de bevolking was rijst allang
onbereikbaar. Er werd veel avita-
minose en hongeroedeem aange
troffen, terwijl bestuursambtenaren
uit het binnenland verklaarden, dat
vele kampongbewoners niet meer
zijn dan levende geraamten, over-
dekt met zweren.
De ..warlords" hadden de fabrie-
ken en ondememingen in handen
en de productie werd naar Malakka
en Singapore gesmokkeld. Ruil-
artikelen waren veelal wapens en
luxe-artikelen, waar de bevolking
niets aan had.
Alleen het leger en de ambtena-
ren, die beschikten over gelddruk-
kerijen, konden luxe-artikelen tegen
betaling kopen. Bij aankomst van
de Nederlandse troepen werden
,hele pakken gestencild papiergeld
in biljetten van 5000 tot 50.000.000
roepiah op straat geworden. Niet
SINGAPORE, 30 Dec. (Reuter).
De Britse gouverneurs in Zuid-
Oost-Azie zullen in de tweede
helft van Januari te Singapore bij-
eenkomen om gemeenschappelijke
politieke, economische en defensie-
vraagstukken te bespreken.
overal kon de verschroeide aarde
tijdig worden verhinderd, doch
reeds konden 27 ondernemingen
dadelijk worden vrijgegeven aan de
eigenaren, die daarop terstond aan
het werk konden gaan onder be-
waking van de bevolking zelf tegen
de benden. De wali negara van Sum
Timoer, dr. Mansoer, sprak over de
Nederlandse actie als volgt: „De
rampzalige werkelijkheid van de
toestanden in de republiek maken
het door de Nederlandse regering
genomen besluit niet alleen een
daad van politieke betekenis, maar
vooral en in de eerste plaats een
daad van gerechtigheid en mense-
lijkheid. Hier wordt een humane
plicht vervuld".
De Nederlandse gezant te Can
berra, mr P. E. Teppema, heeft in
een gesprek met de minister-presi
dent van Australie, de heer J. Chif-
ley, uitdrukking gegeven aan de
bezorgdheid van Nederland over de
houding van Australie in het alge
meen met betrekking tot de Indo-
nesische kwestie. Een verklaring
werd niet uitgegeven.
Na een oponthoud van 12 uren
wegens een machinedefect is het
Nederlandse motorschip „Oranje",
dat van Amsterdam op weg is naar
Indonesie Donderdag uit Sou
thampton naar Indonesie vertrok
ken.
„JQE GELDERLANDER" te Nij-
megen is honderd jaar. En
daar zijn wij nog met aan toe,
we naaeren de neijl, maar we
volgen toch net voetspoor van
deze „eerbiedwaardige' collega,
die ats gewestelijk biad m ons
vaderland een bijzondere repu'
tatie heeft. „De Gelderlanderis
voor ons het blad van de lei
ders Wierdels, van den Broek,
Bodewes en Frequin. En: van
der Kallen, de ras-journalist,
wiens prachtige journalistieke
traditie zijn beide zonen, „als
kinder en van hun eigen tijd",
voortzetten. Honderd jaar Gel
derlander-pers heet het nu al
dagen lang in dit blad, dat op
Nieuwjaarsdag de bloemetjes
gaat buitenzetten en de abonne's
een feestnummer heeft voorge'
zet, waar ze het hele octaaf van
Driekoningen zoet mee zijn. Ik
heb vandaag een wens voor onze
collega, die met een een oude~
jaarswens is voor ons N.H.D.:
dat in vervulling moge gaan de
wens van de Kardinaal, in het
feestnummer geuit, dat de Gel
derlander, als ijverig katholiek
gewestelijk blad nog lange jaren
zijn zegenrijk werk mag voort
zetten en uitbreiden. De
provinciale pers is van grote be
tekenis, zegt de Nederlandse
Kardinaal, wie oren heeft om
te horen, dat hij hore. Gelderlan
der, proficiat. Wij spiegelen ons
aan je voorbeeld, wat trouwe
samenwerking tussen krant en
lezer bereiken kan. En verder
allemaal hier en gunder
Zalig Nieuwjaar!!
Het record aantal inschrijvingen
voor de Sterrit, dat 165 bedraagt en
van 1924 dateert. is overtroffen
kort voor de sluiting hadden zich
210 automobilisten opgegeven en dit
aantal zal wellicht nog iets stijgen.
Van Monte Carlo vertrekken 86
deelnemers, van Glasgow en van
Stockholm 47, van Lissabon 23, van
Oslo 3 en van- Praag en van Flo
rence 2.
Tot adjunct-secretaris van de
ministerraad is benoemd drs J. Mid-
delburg tot nu toe referendaris bij
het ministerie van sociale zaken.
De heer A. D. van Eck, hoofd van
het landelijke bureau wederopbouw
boerderijen (B.W.B.) heeft de iei-
ding over dit bureau neergeiegd en
officieel afscheid genomen.
Minister in 't Veld deelde daarbij
mede, dat het H.M. de Koningm be.
haagd had de heer van Eck wegens
zijn verdiensten te benoemen tot
officier in de orde van Oranje Nas
sau.
De heer van Eck zal zich weer
volledig wijden aan zijn taak als
hoofd van de bouwkundige afdeiing
van N.O.P.-werken. Zijn opvolger
bij het B.W.B. is de heer P. Tijm,
thans hoofd van de afdeiing wer-
ken.
Dhr v. Eck deelde mede dat't Bu
reau Wederopbouw Boerderijen in-
derdaad binnen zeer afzienbare tijd
naar Den Haag wordt overgebracht
bij het ministerie van Wederopbouw
en Volkshuisvesting. Waarschijnlijk
zal deze verhuizing tegen Maart a.s.
geschieden, wanneer het betrokken
ministerie zijn „nieuwe woning"
(houten barakken) kan betrekken.
De districtsbureaux van het B.W.B.
worden organisatorisch onderge-
bracht bij de provinciale directies
van de wederopbouw. Door deze
maatregelen zal zeker personeelsin-
krimping mogelijk zijn.
BAT A VIA, 30 Dec. (Aneta).
Na de berichten over de grote ste-
den, komen thans ook gegevens
binnen over de andere onder Neder
landse controle gebrachte gebieden.
Aneta had een onderhoud met de
gouverneur van Batavia. Hilman
Djajadiningrat, die van 1935 tot '46
regent is geweest van Serang. Na
de bezetting van Bantam heeft hij
een kort bezoek gebracht aan zijn
vroegere standplaats. Hilman Djaja-
niningrat zeide. dat zijn voornaam-
ste indrukken uit het Bantamse wa
ren: de grote verwaarlozing in de
steden en dorpen, de zorgwekkende
voedseltoestanden en het uitermate
correcte optreden van de Neder
landse troepen. De drie regenten
van het Bantamse waren tezamen
met de republikeinse resident, voor
de komst van de Nederlandse troe
pen, verdwenen, doch in Serang
toonden de plaatsvervangend resi
dent en de patih zich bereid met
de Nederlanders samen te werken.
Onmiddellijk na de bezetting van
Serang, j.l. Donderdag werd er des
avond een vergadering met repu
blikeinse intellectuelen gehouden,
waar zes ambtenaren verschenen.
Nadat Hilman Djajadiningrat met
verschillende mensen had gespro-
ken, kwamen op de tweede verga
dering echter ruim 60 republikeinse
intellectuelen opdagen, die bareid
waren tot samenwerking met het
nieuwe gezag.
BERLIJN, K.N.P. De gezond-
heid van Kardinaal von Preysing,
Bisschop van Berlijn, wiens leven
dagenlang in ernstig gevaar heeft
verkeerd, is thans zover hersteld,
dat hij het ziekenhuis kan verlaten
en zich voor een lange rustkuur naar
Beieren kan begeven. Wanneer het
herstel gunstig verloopt, zal de Kar
dinaal met Pasen wederom het be-
stuur van zijn diocees op zich nemen.
Uit midden-Java komen van de
correspondent van Aneta te Sema-
rang berichten binnen, waaruit
blijkt, dat met spoed levensmidde-
len en medicijnen zullen worden
aangevoerd in verband met de slech-
te gezondheidstoestand van de be
volking, in het bijzonder te Solo.
De patienten van de ziekenhuizen
te Solo verkeren in een deplorabele
toestand. De eerste drie trucks met
melk. havermouth, conserven en
rijst zijn reeds uit Semarang ver
trokken.
Het ligt in de bedoeling, dat de
minister-president dr W. Drees, op
zijn reis naar Indonesie zal verge-
zeld worden door de heren mr
Blom en mr de Pont als adviseurs.
Donderdagmorgen is de ..Sibajak"
van de Kon. Rotterdamse Lloyd te
Rotterdam aangekomen met 450
passagiers, onder wie 92 kinderen
en 125 evacue's. De gezagvoerder,
kapitein A. Gravemaker. zeide zich
onderweg nog zelden zo veilig te
hebben gevoeld. Op onze vraag:
waarom? antwoordde hij lachend:
er waren niet minder dan 21 in-
specteurs van politie aan boord.
De evacue's waren ditmaal opval-
lend schamel gekleed en groepten
rillend samen rondom de grote
kachel in de loods van de Lloyd.
Vertegenwoordigers van het comity
..Nederland helpt Indie", die bij
elke ontscheping aanwezig zijn,
hebben onmiddellijk maatregelen
getroffen om deze mensen zo spoe
dig mogelijk van warme kleren te
voorzien.
De ..Sibajak" bracht tevens nog
76.000 kg nieuwjaarspost mee. Er
bevond zich ook een klein contin
gent militairen aan boord.
Donderdagavond om kwart over
negen landde op Schiphol de PH-
TEP, de KLM-Constellation, die op
22 December naar Batavia vertrok
ken was, doch niet verder dan Basra
kon komen, waar een telegram uit
Karachi werd ontvangen, dat het
vliegtuig op zqn verdere reis daar
niet mocht landen. De gezagvoer
der W. L. Vickerstaff kon niet an-
ders dan de terugreis aanvaarden
en het gezelschap van 51 personen
arriveerde na deze vergeefse reis
op Schiphol.
Het bestond uit moeders en uit
kinderen, 18 vrouwen, 17 kinderen
en 16 baby's, die in het kader van
de gezinshereniging naar hun echt-
genoten in Indonesie op weg wa
ren. Op het vliegveld werd het ge
zelschap afgehaald door de heer K.
de Zeeuw van de afdeiing sociale
zaken van het ministerie van over
zeese gebiedsdelen en de chef van
de afdeiing gezinshereniging van
hetzelfde ministerie, de heer H. P.
Brussaard.
De aankomstloods bood wel een
zeer ongewoon schouwspel: huilen-
de kinderen, die geheel overstuur
waren na het vermoeiende avon-
tuur en baby's in dekens gewikkeld,
die 12 uur geleden nog in 't warme
Basra waren en nu aan de koude
wind op het vliegveld waren bloot-
gesteld. Aangezien vrijwel al de
gezinnen niet meer over een wo
ning in Nederland beschikken. om-
dat zij van zins waren zich in Indo
nesie te vestigen, was het de taak
van de ambtenaren hen onderdak
te verschaffen. Een 23-tal moeders
en kinderen werd ondergebracht in
pension „De Poolstar" in Noord-
wijk. Het ministerie van marine
verschafte aan vier gezinnen, vrou
wen en kinderen van marineperso-
neel, onderdak en de overige leden
van het gezelschap. echtgenoten en
kinderen van employe's der BPM,
werden door deze maatschappij ver-
zorgd.
De heer Brussaard vertelde, dat
voor de moeders en kinderen pas
sage geboekt is op de ..Sihajak". die
22 Januari naar Batavia vertrekt.
De twee stewardessen, P. E. van
Miel-Vos en L. Bonsema, vertelden,
dat veel kinderen te lijden hebben
van ingewandstoornissen als gevolg
van het feit, dat er in Basra geen
goede voeding voor de kinderen te
krijgen was.
De moeders vertelden, dat zij
uiteraard teleurgesteld waren door
het ongelukkige verloop van de
reis, doch zij lieten zich met grote
waardering uit voor de hulp, die zij
van het KLM-personeel mochten
ontvangen en de hartelijkheid, die
zq van de bevolking van Basra had
den ondervonden.
Zij zijn de hele week in een hotel
te Basra geweest. Er werd zelfs
Kerstfeest gevierd. En naar de ge-
De emdstand van het internatio-
naal schaaktournooi te Luzern luidt
1. Unzicker (D.) 5'/i pnt; 2. Span-
jaard (N.) 4'/« pnt; 3. Saemisch (D.)
4 pnt,; 4. en 5. Blau (Zw.) en Galia
(O.) 3'/i pnt; 6. Grob (Zw.) 3 pnt;
7. en 8. Kupper (Zw.) en Tordion
(Zw.) 2 pnt.
NEW-YORK, 30 December (ANF-
Aneta. Matthew M. Fox, presi
dent van de Amerikaanse Indone-
sische handeisvereniging (en de
voornaamste figuur bij het Fox-
contract met de Republiek) voor-
spelde gisteren op een persconfe-
rentie, dat het Congres de ECA-
hulp voor Nederland zou stop-
zetten, indien het state-departe-
ment zulks niet zou doen.
Hij zeide, dat de gevoelens van 't
Congres sterk tegen de Nederlan
ders gericht waren en deelde mede
dat vele handelszaken tussen de
V.S. niet werden uitgevoerd naar
aanleiding van het optreden van de
Nederlanders. Het betrof hier o.m.
een aankoop door de V.S. van een
voorraad van 250.000 ton rubber
tegen 60 dollar per ton en het ver-
voer van 12.5 millioen yards tej;tiel
voor Indonesie. Hij voorspelde
voorts, dat, indien de Nederlanders
op deze wijze voortgingen, de
vocrtiiurende weerstand van de In-
donesiers de Nederlandse pogingen
zouden maken tot een „mislukte
operatie", welke Nederland niet
lang zou kunnen volhouden.
zagvoerder vertelde, was er ook een
kerstboom, al was het dan ook geen
echte denneboom. De gezagvoerder
vertelde verder, dat de vorige week
Donderdagmiddag om half vijf, 10
minuten voor dat de Constellation
zijn tocht naar Karachi zou begin-
nen, het telegram binnenkwam dat
het daar niet mocht landen. De ge
zagvoerder heeft nog getracht even
tueel via Colombo de reis te kun
nen voortzetten, doch moest dit plan
opgeven. Hij telegrafeerde met
Schiphol en kreeg toen instructie
in afwachting van nadere orders in
Basra te blijven. Een week later,
dus Donderdagmiddag, kwam het
telegram, dat hij zich met zijn pas
sagiers weer naar Nederland moest
begeven. De Constellation heeft de
nonstop-vlucht van Basra naar
Schiphol ondanks sterke tegen-
wind in de tijd van 12Vz uur afge-
legd
VATICAANSTAD, (K.N.P., 30
December. Het H. College van
Kardinalen heeft bq monde van
zijn Deken een schrijven gezonden
aan Z.H. de Paus, waarin zij offi
cieel en plechtig protesteren tegen
de arrcstatie van Kardinaal
Mindszenty. In dit schrijven brengt
het H. College ttdeanhe. mm mm
Kardinaal Mindszenty altjjd de
rechten van God, van de kerk en
van de jeugd had verdedigd en
onvermoeibaar had gestreden voor
de waardigheid en de vrjjheid van
de menselijke persoon.
De Kardinalen protesteren piecn.
tig voor de gehele wereld tegen deze
nieuwe aanval op de vnjheid der
Kerk. Het H. College eindigt met de
bede dat alien, die onwankeibaar
trouw blijven aan de H. Vader en
aan de H. Kerk en die evenals Kar
dinaal Mindszenty lijden omwiiie
van de gerechtigheid genade vinden
in de ogen van God.
De H. Congregatie van het Consis-
torie heeft verklaard, dat alien die
mede schuidig zijn aan de arrestatie
van Kardinaal Mindszenty volgens
de bepaling van het Kerkelijk Wet-
boek can. 2343 en 2334 zijn geexcom-
municeerd: „in iniamia juris speci-
ali modo reservata".
Zijne Eminentie Kardinaal irinit-
zer heeft een verklaring uitgegeven
waarin hij de moed van Kardinaal
Mindszenty prijst en de katholieken
van Oostenrijk verzoekt voor hem
te bidden „in zijn tijd van marte-
laarschap".
Twee Hongaarse bisschoppen zijn
Donderdag ondervraagd in verband
met de tegen Kardinaal Mindszenty
uitgebrachte beschuldigingen, aldus
heeft het ministerie van binneniand-
se zaken in Boedapest medegedeeld.
De twee bisschoppen zijn mgr. Lagos
Shvoy van Szekes Fehervar in west
Hongarije en mgr. Joseph Peten v.
Vacz, ten noorden van Boedapest.
De minister-president, Istvan Dobi
heeft het episcopaat „opgeroepen
voor een bijeenkomst op Dinsdag
aanstaande, „ter bespreking van
kwesties, voortkomend uit de ver
klaring der bisschoppen van 16
December".
In de genoemde verklaring brach-
ten de bisschoppen hun solidariteit
tot uiting met Kardinaal Mindszenty.
De minister-president antwoordde
hierop, dat de regering niet de ka-
tholieke kerk aanviel, doch alleen
de kardinaal!
Sedert lang wachten de Neder
landse katholieken op de zaligver
klaring van Mgr. Hamer en Gezellen,
die tijdens de Boxersopstand in
China in 1900 om het leven zijn ge
bracht. De moeilijkheid bij het za-
ligverklaringsproces was tot dusver
hoofdzakelijk, te bewijzen dat Mgr.
Hamer en Gezellen mderdaad om
wiiie van het geloof zijn gedood. De
laatste aflevering van de „Acta
Apostolicae Sedis" (biz. 473—475)
bevat thans een belangrijk decreet
van de Ritencongregatie, goedge.
keurd door Z.H. de Paus, dat, hoe-
wel het niet handelt over de Neder
landse martelaren mgr. Hamer en
Gezellen toch krachtens de conclu-
sies, die daar in worden getrokken,
zijdelings het vertrouwen versterkt
de genoemde martelaren eerlang tot
de eer der altaren verheven te zien.
CIKCU5
ltlO»kv6HO
OT-* 8 UU«-
EEr) GBOfE
VOORJT®1^
rmr
TWIHTI&
ATTFwene;
KOMT £*T Z/0<
