WERELDSPIEGEL VAN
HET OUDE JAAR
Ondanks stroom van memoires
een tekort aan perspectief
OUDEJAAR EN NIEUWJAAR
f
Twaalf maanden buitenlandse politiek
De schakel
in het vuur
Een vertelling van oude mensen
Het tijdperk der regionale pacten. Wolken
aan de hemel. Hoe staat het met de V.N.?
N1EUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Vrijdag 31 December 1948 -PAG. 9
hebben wij zelf eenmaal dit proces
beschreven. Het is veelal een weg
naar de vrijheid gebleven, niet<-naar
het geluk. Want in Oost- en Zuid-
Oost-Azie, juist het terrein waar
men zich de eigen kracht het meest
bewust begon te worden, is het
communistische gevaar, dat reeds
lang aan de horizon doemde, een
realiteit geworden. Birma, Malakka,
Vietnam, China en Indonesie wer-
den operatie-terrein van wereld-
vijand nummer 1. India en Paki
stan schijnen nog opgerept. Maar
voor hoelang nog, wanneer men
een man als Pandit Nehru hoort
zeggen, dat hij persoonlijk geen
tegenstander van de communistische
leer is?
In het Midden-Oosten, de drie*
sprong van de moderne geschie-
denis, heeft Stalin evenmin vaste
voet gekregen, doch daar duurt na
het terugtrekken van het Britse
bestuur uit Palestina de st'ijd tus-
sen Joden en Arabieren voort; met
alle mogelijke gevolgen van dien.
Slechts Afrika bleef vrijwel door
het bewogen 1948 onberoerd. Het is
nog steeds het „terra incognita",
niet meer in de geografische zin
van het woord, maar om de onge-
kende economische en strategische
betekenis, welke volgens insiders
verborgen liggen in de oerwouden
en kustvlakten van het zwarte
werelddeel.
En de V.N.?
Tenslotte de wpeldorganisatie
der Verenigde Naties, het punt
waarvan men bij een betere gang
van zaken feitelijk had moeten uit-
gaan. De V.N. is echter ook dit jaar
bij lange na niet geworden de fac
tor welke doorslag geeft in de
wereldpolitiek. Zij bleef het inter-
nationale podium waar men in meer
of minder beleefde termen elkaar
grieven voor de voeten werpt, doch
tenminste als grote troost nog te-
zamen achter een tafel blijft zitten.
In de kleine conferentiezalen van
de minder spectaculaire commissies
is hard gewerkt en werden dadeh
gesteld; maar de machtige Vdlie-
Graaf Folke Bernadotte viel als
slachtoffer van haat en oorlog bjj
de uitoefening van zjjn vredesmis-
sie in Palestina.
heidsraad bleef, gelijk tevoren,
machteloos door het veto. En waar
het veto niet gezwaaid werd, werk-
ten de Groten vanwege hun tegen-
strijdige belangen toch te stroef
samen om succes te kunnen hebben
QUDEJAARSAVOND. De
schakel die 1948 met
zijn opvolger moet verbin-
den ligt in het smidsvuur-
Gods Engelen zullen deze
schakel smeden, gelijk met
het afslaan van de 12 laat-
ste slagen, die met het me-
taalgeluid van de eeuwig-
heid, de ganse aardbol'
smidse doorzinderen. Ook
wij stervelingen hebben
elk onze schakel in het
vuur, en zijn gehouden die
te smeden met al het vak
manschap van onze goede
voornemens; de hamer
hanterende met de kracht
van de waarheid. Nu,
wordt onze schakelgelow
terd in het vuur van onze
overdenking. Midden in
ie vlammenkrans zien we
onze tekortkomingen en
onachtzaamheden ijdel en
tot niets dienende opjlak-
keren. Omdat ze geheel
zonder enig nut voor het
metaal zijn, wil onze scha
kel goed zijn, moeten ze in
het niet verdwijnen. Want
alleen goede schakels zul
len het gewicht van het
goede leven kunnen dra~
gen. Die zullen niet ver-
buigen ten tijde van het
geluk, noch breken in da-
gen van zorg en verdriet.
Zij zijn in staat het eindige
met het oneindige te ver~
binden. Zie dan in Uw vuur
mensenkind, grijp Uw
schakel, en smeedt.
(Palestina, atoomkwestie). Het
nieuwe jaar wordt begonnen, zon
der dat er leden behoeven te wor
den afgeboekt; Rusland is in de
V.N. gebleven.
Moet men er blij om zijn?
Misschien wel, misschien niet.
Maar vast staat, dat naast de lange
rij boekdelen met resultaten van zes
jaren wereldoorlog, de omvang van
positief werk uit drie en een half
jaar vrede niet meer zal zijn dan
enkele sobere brochures.
Wat is de oorzaak?
Ongetwijfeld de onvolmaaktheid
van het mensdom. Maar zeker niet
op de laatste plaats de geringe be
tekenis, welke men in de tegen-
woordige maatschappij wil toeken-
nen aan God, de Schepper, voor
Wie er in de „Verklaring van 's
Mensen Recht" zelfs geen beschei-
den plaatsje kon gemaakt worden.
In de dagboeken der oorlogsleiders
treft men meer dan eens passages
aan, waarin de Almachtige gepre-
zen en erkend wordt. Zou men Hem
thans in internationaal verband
niet meer nodig hebben?
Harry Truman werd tegen veler
verwachting in weer herkozen als
president van de U.S.A.
bolwerk op de grens van Sovjet-
staat en democratie. Een stad waar
de nood hoog is, omdat enerzijds
het Kremlin aanbiedt, voedsel, kle-
ding en brandstof te leveren in ruil
voor de geestelijke waarde van het
leven en aan de andere kant het
Westen bij een maximum aan in-
spanning de burgers in nood slechts
een minimum aan stoffelijke bij-
stand kunnen verlenen. „Berlijn"
werd een brandpunt van wereld
politiek, frontpagina-nieuws vanaf
de 21e Maart, toen de Russen weg-
liepen uit de Geallieerde Bestuurs-
raad, tot de December-Zondag,
waarop de bevolking in de drie ge-
isoleerde sectoren zich met over-
weldigende meerderheid tegen het
communisme en dus tegen de Sov-
jet-heerschappij uitsprak. De lucht-
brug is in dit jaar de meest specta
culaire onderneming.
Het tijdperk der regionale
pacten.
Berlijn was dit jaar het grote
stootblok, maar uiteindelijk toch
slechts een van de vele kwesties,
welke Oost en West van elkaar ge-
scheiden houdt.
In de loop van de achter ons lig-
gende maanden werd duidelijk, hoe
principieel de doeleinden zijn, wel
ke beide partijen beogen. Het Oost-
Europese communisme streeft naar
de wereldheerschappij. Geen middel,
dat daartoe kan bijdragen, wordt
versmaad; totale knechting van de
Europese vazalstaten, expansie in
Oost- en Zuid-Oost-Azie, intriges
in West-Europa en het Amerikaanse
Ex-president Benesj van Tsjecho-
Slowakije overleed na een bewogen
tjjdperk van communistische om'
wenteiing.
HONDERDDUIZENDEN, ja mil-
lioenen mannen, die het jonge 1948
een jaar geleden bij zijn komst
begroet hebben, was het niet ge-
geven ook de eindsprint van deze
telg van de voortsnellende tijd mee
te maken. De meesten waren on-
bekend, leven slechts voort in de
herinnering van hun eigen kleine
kring. Slechts een handjevol zal
historie maken; men spreekt nu
over hen en zal dat nog jaren
doen. Hun verdiensten, kwade da-
den of tragisch lot worden een
voorwerp van kritiek of goedkeu-
ring der komende generaties
zo Gandhi, de man die na een le
ven, geheel aan de zaak van India
gewijd, op 30 Januari door extre-
mistische lanagenoten werd ver-
moord. En Jan Masaryk, de grote
Tsjechische patriot. Geen uitweg
meer ziende en verstrikt in zijn
eigen toegeeflijkheid tegenover de
Sovjets, nam hjj op 10 Maart zijn
toevlucht tot een wanhoopsdaad,
zelfmoord. Op 31 Augustus
overleed in Moskou de man, die
gold als de centrale figuur van de
Kominform, Zhdanov. Hij blijft een
dergenen, die verantwoordelijk zijn
voor de wereldramp van de rode
vijfde colonne. Op 3 September
ging in Tsjecho-Slowakije de laat
ste hoop van tallozen verloren; de
ex-president Benesj stierf, terwijl
de democratie in het land, dat hij
groot had gemaakt, op sterven
lag. Een week later, op 11 Sep
tember, werd Pakistan opge-
schrikt door de dood van Djinnah.
Maar niets wekte dit jaar zo-
veel opzien als de moord op graaf
Bernadotte. De 17e September
maakten Joodse bandieten een
einde aan het leven van een man,
die zich geheel aan het werk voor
de vrede had gewijd. - Voor de
Poolse katholieken was het ten
slotte een harde slag, dat hun pri-
maat kardinaal Hlond, op 22 Oc
tober tot een beter leven geroe-
pen werd. De kerkvorst had sedert
1939 onvermoeibaar gestreden te
gen Nazidom en communisme.
Ook natuurrampen en het falen
van het menselijk vernuft deden
in het afgelopen jaar van zich
spreken. Om dan nog maar niet te
spreken van de slachtoffers, welke
de kwade trouw van avonturiers
en internationale misdadigers eis-
te. Vijftig mensenlevens eiste een
bom, welke Arabieren de 22e Fe-
bruari in het winkelcentrum van
Joods Jeruzalem, de Ben-Yehudi-
straat, wierpen. Op 5 April on-
dernam in de Berlijnse luchtcorri-
dor een Sovjetjager een schijn-
aanval op een Britse Dakota: de
prijs was 15 mensenlevens. In
Zuid-Amerika is de rust nimmer
bestendig. Toevallig was Marshall
in Columbia getuige van een re-
volutie, welke op 9 April de hoofd-
stad Bogota in puin legde en 700
slachtoffers maakte. Ook de
zee eiste haar tol. De Deense
veerboot Kobenhavn liep de lie
Juni op een mijn. Niet gered wer
den 150 mensen. Maar het erg-
ste van alles was een aardbeving
in Japan; niet minder dan 3150
slachtoffers maakte op 28 Juni
deze natuurramp. Veertien dagen
later vloog in Ludwigshaven een
deel der I. G. Farben-fabriek de
lucht in. Explosie, vergiftiging en
brand kostten 613 mannen en
vrouwen het leven. - Een ander
soort misere bracht de grote mijn-
staking, welke op 7 October in
Frankrijk losbarstte. Gedurende
een maand gingen vier millioen
ton steenkool verloren.
Geen tijdsbestek of het heeft zijn
evoluties. En geen evolutle of zij
baart opzien. Wat bracht 1948 de
wereld in dit opzicht? Ierlands
grote man, De Valera, werd op 18
Februari bij verkiezingen versla-
gen. Costello volgde hem op en
maakte het land geheel los van de
Britse Kroon. De 20ste Febr.
brak er op instigatie van de Sov
jets in Tsjecho-Slowakije een re-
geringscrisis uit. Gottwald werd
de grote man en de oppositie on-
mogelijk gemaakt. Een grootse
zege voor de democratie was de
Italiaanse stembusstrijd van 18
April; 47,9 pet. der kiezers stem-
de voor De Gasperi. Ook in
Finland ging het de communisten
niet naar den vleze. Nadat Mos
kou er niet in kon slagen de Fin-
nen door een straf-pact te binden,
nam de rode invloed af. Na een
verkiezingsnederlaag op 4 Juli
moesten de pro-Rusland ministers
zelfs hun biezen pakken. Maar
inmiddels had generaal Smuts in
Zuid-Afrika als premier de vlag
moeten strijken voor de nationale
partij van Malan. En was op 28
Juni Tito openlijk bij het Kremlin
in ongenade gevallen. Hongarije
koerste reeds lange tijd rood. Maar
na het aftreden van de (overigens
krachteloze) premier Tildy werd
dit proces in versneld tempo voort
gezet. Op 13 September viel
India het onwillige vorstendom
Haiderabad binnen. En wat het
grootste aller incidenten, Berlijn,
betreft, hierover kunt U in dit
nummer elders uw licht opsteken.
Het zijn zo wat de grootste feest-
dagen van het jaar, tegen dat het
jaar -ten einde loopt, maar ze kun
nen wel eens wat vermoeiehd zijn,
vooral van oudere mensen.
Jan was tegen de draad in al van
de Eerste KersTtlag, toen ze alien ge-
komen waren de kinderen en de
kleinkinderen bij hun grootvader
en hun grootmoeder. Er was thee
gedronken, er waren gebakjes ge-
geten, er was gerookt en geborreld
en er was natuurlijk ook ruzie ge-
weest. Het was merkwaardig, maar
als zfe er over nadacht dan waren er,
nadat de kinderen groter geworden
waren, verschillende feesten ge-
weest, die in een ruziestemming
eindigden. Het was nooit heel erg,
het waren allemaal goede kinderen,
hun kinderen, maar de een ging het
wat beter dan de ander. En ze had-
den vrouwen, vrouwen met hoeden
en mantels en japonnen in een ver
schillende prijsklasse en dat is altijd
lastig. En bovendien was het een
beetje familiair. Jan was een dood-
goeie kerel, niemand kon dat zo
goed weten, als zij, maar hij was
driftig, ja hij wgs driftig. Ze moest
in zichzelf lachen, als ze er aan
dacht en ze kreeg tegelijkertijd haast
de tranen in de ogen.
Daar zat hij nou. Hij had wroe-
ging, hij had als altijd veel te goed
laten merken, dat hij meer op had
met Theo dan met Karel. Hij was
een aanbidder van de Mammon, hij
viel voor het succes en hij zag na
tuurlijk Annie liever dan Nora. Dat
was begrijpelijk voor een man.
Annie was knapper. Maar dat hij
nou nooit merkte, dat Karel veel
meer op hem leek dan Theo, veel
en veel meer. Ze zou maar niets
zeggen. Dat hielp nu toch niet. En
eigenlijk werd hij oud en hij had
waarschijnlijk ook weer een beetje
last van zijn maag. Je at onwille-
keurig te veel met die feestdagen.
Ze zou maar oliebollen gaan bak-
ken, want het begon al later te wor
den. Ze had haar hele leven van het
oud in het nieuw gevierd en ze zou
het ook nu doen, al was er het nieuw
zo langzamerhand wel een beetje af
voor hun beidjes.
Ik zal eens gaan bakken, zei ze.
Hij keek niet eens op.
Oliebollen, zei ze.
Wat? zei hij.
Je slaapt toch niet, zei ze. Ik
ga oliebollen bakken.
Ik hou niet van oliebollen, zei
hij heftig en ik heb nooit van die
oliebollen gehouden.
Je hebt ze toch altijd gegeten,
zei ze. Maar als je last van je maag
hebt.
Dat had ze niet moeten zeggen en
dat wist ze heel goed. Maar tenslot
te was ze ook maar een mens. En
hij had nu lang genoeg zitten mok-
ken. Hij moest niet denken, dat ze
alles over haar kant liet gaan.
Ze zag met genoegen, dat hij een
kleur kreeg.
Ik heb geen last van mijn maag
zei hij. Hoe kom je daarbij? Maar
waarom zou ik midden in de nacht
oliebollen gaan eten?
Omdat het oudejaar is, zei ze.
Dat hoort bij het oudejaar.
Oudejaar, begon hij smaiend,
jij met je oudejaar. Wat heeft dat
nou te betekenen. Sommige mensen
beweren, dat ze het horen weggaan,
allemaal larie. Ik geloof dat ik naar
bed ga. En aTs ik jou was, zou ik
ook naar bed gaan, al die goedkope
romantiek is goed voor jonge men-
sen, maar niet voor mensen als wij.
Kom.
Ze voelde, dat ze nu ook rood
werd.
Jij, zei ze, jij, ik weet met hoe
ik het met je heb. Jij vergalt alle
feesten. Met Kerstmis, dat was jouw
schuld. Maar ga maar naar bed,
ouwe man. Ik zal geen oliebollen
bakken. Ik ga.
Ze schrok er zelf van toen ze het
zichzelf hoorde zeggen en nu moest
het dan ook maar. Hij met zijn
drift ook altijd.
Ja maar, Leida, zei hij. Dat gaat
toch niet. Je 2ult toch niet zo gek
zijn, met die kou. Het vriest dat het
kraakt. Denk je soms, dat je nog een
jonge meid Btmt?
Ik ben in ieder geval met zo'n
ouwe kraai als jij, zei ze driftig.
Het was niet de eerste keer, dat
ze de deur achter zich had dichtge-
slagen, met een slag en toen ze bui-
ten stond, voelde ze zicfl inderdaad
helemaal niet oud, maar jong. Jong
van herinneringen.
De kou vond ze in het begin zelfs
prettig aan haar gezicht. Alleen de
straat was een beetje glad onder de
voet. Ze wist niet waar ze naar toe
zou gaan. Het was geen avond om
ongenood ergens te komen. Uverat
weerklonken met tussenpozen al te
vroeg klapbussen. die met een luide
knal ontploften. Ja, het was wel erg
koud. Maar teruggaan deed ze voor-
lopig niet. Ze zag het park onder de
sneeuw liggen, dat was prachtig.
Werkelijk, ze voelde zich jong, het
was of ze een vogel in haar hoofd
hoorde zingen. Zou hij daar nu nog
zitten te mokken in de kamer? Hij
was ongerilst natuurlijk, daar kon ze
van op aan. Nog meer wroeging. Ze
lacht in de stille straat. Het was
best, dat ze er tussen uit was ge-
trokken, dat zou hem goed doen. En
toen plotseling, voor ze het, geheel
weg in haar eigen gedachten, be-
merkte, was hij achter haar en voel
de ze zijn hand op haar schouder.
Leida, zei hij, ga mee. Je zult
je nog de dood aan doen.
Hij was nog altijd driftig, maar
hij was toch in ieder geval gekomen.
Ik zal meegaan, zei ze, maar
dan blijf je op.
Goed, zei hij. Vooruit nou maar.
ze moest nu langzaam lopen, want
hij had last van de gladheid en hij
was nog te koppig om haar een arm
te geven.
Ho, riep ze opeens en ze pakte
hem vast.
Hij zou gevallen zijn de oude man
als ze het niet gedaan had. En toen
gebeurde er, dat er altijd gebeurd
was, de vele, vele jaren, hij iachte
en zij Iachte ook. In haar hoofd leek
het nu wel een hele boom vol vo-
gelen en ze voelde zich jonger dan
doit.
Arm in arm gingen ze naar huis
en het werd een oudejaarsavona
voor hen beiden, oude mensen, die
de gloed en de glans van het nieuwe
had, want een nieuw jaar ontstaat
niet uit de tijd, maar uit de warmte
van het hart.
Ilet grootste sportfestijn waren de Olympische Spelen in Londen. De
opening gcschiedde met groot ceremonieel, na de intocht van alle
deelnemers uit alle hoeken van de wereld.
Hierboven: Met gerechte
trots toonde Fanny Blan-
kers-Koen bjj haar terug-
komst uit Londen aan de
douaniers de gouden medail-
les, triomfale bewfjzen van
haar successen als de snel-
ste vrouw ter wereld!
Hiernaast een geheel ander
beeld: Toen de verdeling
van Palestina, die sindsdien
tot zoveel strijd aanleiding
werd, een feit was gewor
den, droegen enthousiaste
Joden de Britse soldaten op
de schouders rond.
SEDERT 2 SEPTEMBER 1945, de dag waarop Japan als laatste
van het trio rechts-totalitaire staten de vlag streek, heelt een
een nieuwe hobby in de wereld haar intrede gedaan; het schrij-
ven van politieke memoires en oorlogsdagboeken. Generaals,
ministers en diplomaten hebben zich aan deze rendabele bezig-
heid gewijd. Zij hebben een tipje opgelicht van de sluier welke
nog over vele gebeurtenissen van het jonge verleden hing; zij
vermeiden zich in de historie. Maar ondanks de brede blik
waarmede sommige van deze kroniekschrijvers de vrijheidswor-
steling van een wereld in nood hebben beschreven, ondanks
het feit, dat in bijna al deze lijvige boekdelen interessante de
tails werden onthuld, is hun arbeid feitelijk niet meer dan een
blik achteruit.
Het popuiaire
Britse Konings-
paar vierde dit
jaar zijn zilveren
huweljjksfeest on
der grote belang-
stelling van de En-
gelse bevolking.
Een van de oorzaken der nieuwe militaire actie, die nu eindigt, wa
ren de terreur-aanslagen, o.a. op het verkeer, zoals hier: de trein
BataviaBandoeng werd tot ontsporing gebracht.
halfrond. Het Westen meei|t tegen
deze tactiek het juiste wapen te
hebben gevonden door oprichting
van een aantal regionale unies,
waarbij landen, vooral uit hoofde
van hun geografische positie, de
spreuk „Eendracht maakt macht" in
de praktijk trachten om te zetten.
De opzet van dergelijke pacten was
in het eerste stadium zuiver econo-
misch, waarbij de Benelux nog
steeds als het meest volmaakte voor-
beeld kan gelden. In het afgelopen
jaar is men echter gaan inzien, dat
de wereldvrede met economische
samenwerking alleen niet meer te
redden is. Ook samenbundeling van
militaire krachten is nodig en de
Noord-Atlantische Unie, waarover
de besprekingen juist in deze dagen
van de jaarswisseling in het beslis-
sende stadium zijn getreden, is de
eerste grote stap.
Enthousiast mag men over deze
gang van zaken niet zijn. Ook in
het Westen richt men noodgedwon-
gen de aandacht meer op het af-
weren van gevaar dan op het bou-
wen aan een nieuwe wereld. De
noodzaak van nieuwe pacten be-
wijst, dat de wereld het niet meer
aandurft alleen op de vrede te wed-
den. Het eerst is men zich dat in
Frankrijk en Engeland bewust ge
worden. Vorig jaar verbonden beide
grote Europese geallieerden zich
opnieuw door het pact van Duin-
kerken. In 1948 sloten de Benelux-
landen zich hierbij aan en creeer-
den aldus de West-Europese Unie.
Thans staat, zoals gezegd, 't Noord-
Atlantisch Pact voor de deur en
ook dan is het verdedigingssy^teem
van het Westen nog niet compleet.
Te Washington zal men niet eerder
rusten of alle staten, waar het com
munisme nog taboe is, moeten zich
rechtstreeks of zijdelings via andere
systemen tot een hecht blok ver-
enigen.
Zover is de dem«cratie echter
nog niet. Er bleven zwakke plek-
Zijne Eminentie Kardinaal Minds-
zenty werd door de communisti
sche regering van Hongarye gear-
resteerd op een reeks van valse
beschuldigingen.
ken. In Frankrijk en Italie zijn de
plannen der Sovjets gedwarsboomd,
maar het werd een „geslagen, niet
gebroken". De oplossing van het
Duitse probleem is nog niet in zicht,
de Amerikaanse politiek mist meer-
malcn de gewenste straffe leiding,
de Derde Macht in Parijs is wan-
kel, de Labourpartij in Londen niet
altijd gelukkig in haar bcslissingen.
Maar er zijn ook lichtpunten.
Achter het IJzeren Gordijn mar-
cheert evenmin alies in pais en
vree; Tito is opstandig, in Polen
gist het. De houding van het Krem
lin is trouwens de laatste maanden
over de gehele linie minder perti
nent en vastberaden dan in het be
gin der Berlijnse verwikkelingen. Is
het getij voor het Kremlin aan het
keren?
Bovendien wint de beweging voor
hetene Europa steeds meer ter
rein. „Wij zijn de dienaars van een
groot plan", sprak Churchill op het
Hoagse congres in Mei jl. De we
reld zal er goed aan doen ook in
de komende tijden haar oog niet af
te wenden van deze lichtstraal.
Want, om met een ander woord van
Churchill te spreken: „dit streven
is een ferme stap in de richting van
gezinsgeluk in plaats van tyrannie".
Wolken aan de hemel van
de peripheric
De laatste jaren konden er bij
herhaling optimistische beschou-
wingen worden gegeven over de
ontwikkeling van de wereld buiten
Europa en Amerika. Er viel een
langzame, doch gestadige ontwik
keling te constateren. „Een wereld-
sector op weg naar de vrijheid", zo
Wat is de positieve, constructieve
waarde van de duizenden pagina's,
waarin Eisenhower, Montgomery,
Churchill, Anders, Goebbels, Sum
ner Welles en een groot aantal min-
dere goden het Europa van 1933 tot
en met 1945 beschreven hebben?
Tegenover het grootse werk dat ver-
richt werd, staat slechts een handje
vol lectuur, welke zich stevig ge-
fundeerd richt op het heden en de
toekomst. Dit verwijt mag niet op
de eerste plaats de schrijvers tref-
fen. Er is immers in de geschiede-
nis van vandaag een manco aan
perspectief. „Komt er weer oorlog"
vroegen wij ons 31 December 1937
af. „Binnen twee, vier of tien jaar?"
Nu, een jaar later, zijn we ogen-
schijnlijk nog geen stap dichter ge
komen bij de oplossing van onze
vraag. Bepaalde strategische lijnen
tekenen zich scherper af, maar
waarheen zij uiteindelijk zullen lei-
den is een raadsel van de toekomst
gebleven.
De Geallieerde leger- en rege-
ringsleiders die nu wereldoorlog no.
2 te boek gesteld hebben, konden in
1945 niet vermoeden, dat de rui'nen-
stad Berlijn drie jaar later weer
een spil van de wereldpolitiek zou
zijn. Zij hebben alien meer dan eens
de verzekering uitgesproken, dat
Berlijn nimmer meer de democratie
zou kunnen terroriseren, doch hid
den daarbij te weinig rekening met
het feit, dat de verafschuwde Duitse
hoofdstad wel eens het twistpunt
zou kunnen worden van een zeer
omvangrijk geschil tussen de over-
winnaars onderling. Dat Berlijn nog
eens op zeer korte termijn in het
centrum van aller belangstelling zou
komen te staan, niet als de zonde-
bok van het Nazidom, maar als een
