Het vraagstuk der politieke delinquenten op de helling Het ontwerp-gemeente-program-1949 van de Katholieke Volkspartij Het Vreemdelingen-legioen van Rusland UW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Maandag 24 Januari 1949 PAG. 3 Een uniek experiment op Drakenburgh Brug tussen minderwaardigheid- en haatgevoelens RADIO Gemeenteraadsverkiezingen zijn van grote betekenis Corps buitenlandse bandieten moet revoluties ontketenen Saulus - Paulus Zal dr. H. Baruch aftreden Een vakbond van kinderen Feuilleton IK WAS ACHTER HET IJZEREN GORDIJN 24' ER VIELEN GEEN KLAPPEN, noch harde woorden. Integendeel. Toch zullen de aanwezigen bij het unieke experiment dat Vrijdag en Zaterdag, op het gemeenschapsoord „Drakenburgh" plaats vond, niet vrij zijn geweest van sterke innerlijke beroerin gen. Men vormde geen bepaalde groep. Voormannen uit de ille galiteit, intellectuelen, geestelijken en arbeiders, kortom, mannen en vrouwen uit alle lagen der bevolking en van verschillende politieke en religieuze overtuiging, waren hier bijeen om hun licht te laten schijnen over het vraagstuk der politieke delinquen ten. Als volkomen gelijkwaardige partnesr namen ex-politieke delinquenten aan de besprekingen deel. IedeF 'sprak uit wat hij dacht en wat er gezegd werd, was niet voor eder altijd even prettig om aan te ioren. Voor velen waren de oorlogs aren een tijd van angst en verdruk- .ing geweest. Anderen zagen zich n de naoorlogse jaren beroofd van vrijheid en goed. Toch waren zij, die elkaar dikwijls fel hadden be treden, hier bijeen om als goed willende Nederlanders te trachten en brug te slaan tussen gevoelens an geestelijke minderwaardigheid en de haatgevoelens van of jegens anderen. Niet alleen het begrip dat ',ulk een toestand op de duur zeer adelig is voor de volksgemeen- hap, lag aan deze bijeenkomst ten i ondslag. Het was in de eerste 'aats de christelijke, humane le- ensopvatting, die leert dat men de and moet kunnen reiken over de gemaakte fouten heen. Het ging dus ook enerzijds niet aan om alles wat voorbij was weer op te rakelen, terwijl men ander zijds niet schroomde de hand in eigen boezem te steken. Daarom was het een verfrissend beeld dat na het openingswoord van dr. J. Pollmann, die de besprekin gen op voortreffelijke wijze in de iuiste banen wist te leiden, mr. H. 3. S. Holla, als eerste spreker, het standpunt van de oude illegaliteit tegenover de politieke delinquent, naar voren bracht. Ruiterlijk bekende hij dat in de naoorlogse periode fouten zjjn ge maakt, die hü zeer betreurde. De mening dat de oud-illegalen een onverzoenlijke houding tegenover de politieke delinquent, als zodanig, zouden hebben aangenomen, wees hij zeker waarfMiet de L.O. en de L.K.P. betreft onverbiddelijk van de hand. „Wij vroegen om een snelle en scherpe berechting, doch wij waren ook de eersten die vroegen om maatregelen ter heroriëntering van de politieke delinquent. Er was bij ons een harde houding tegenover 't delict, maar niet tegenover de delin quent", aldus mr. Holla. Het is slechts een kleine groep uit de oude illegaliteit die een andere mening is toegedaan. Thans wordt door tal van ex-illegalen bij herhaling en met succes gewerkt, om de weder opname van de ex-politieke delin quent in de maatschappij, mogelijk te maken. Welke, soms grote, moeilijkheden hierbij te overwinnen zijn, bleek uit het betoog van de volgende spreker, de heer Middelhuis, die namens de K.A.B. het woord voerde. Ook de K.A.B. doet al wat in haar vermo gen ligt om haar leden, met een be roep op de christelijke naastenlief de, de juiste houding te doen be- paien. Waar spanningen dreigen, neemt men contact met de werk gever op. Hij betwijfelde echter of het juist zou zijn, ex-politieke de linquenten op leidende posten aan te stellen. Een feitelijke bestrijding van dit laatste standpunt kwam uit een hoek waarvan men het misschien niet zou hebben verwacht, nl. van de zijde der werkgevers. Hun woordvoerder meende dat er wel degelijk een mo gelijkheid bestaat, om de ex-poli- PROGRAMMA DINSDAG 25 JANUARI HILVERSUM I, 301 M. 7.00 Nieuws, 7.30 Fritz Kreisler, 7.45 Morgengebed, 8.00 Nieuws, 8.15 Pluk de dag, 9.00 Lichtbaken, 9.30 Mor genconcert, 10.00 Voor kleuters, 10.15 Richard Wagner programma, 10.40 Schoolradio, 11.00 Muziek houdt fit, 11.30 Als de ziele luistert, 11.40 Orgel, 12.03 Septet Johnny Ombach, 12.30 Weerpraatje, 12.33 Chopin reci tal, 13.00 Nieuws, 13.25 Metropole orkest', 13.45 Uit het boek der boe ken, 14.00 Het Nederlands Kamer kwartet, 14.30 Fries programma, 15.00 Schoolradio, 15.30 Vrolijk mid dagprogramma, 16.00 De Zonne bloem, 16.30 Ziekenlof, 17.00 Na schooltijd, 17.15 Piano, 17.30 Lang zullen ze leven, 18.00 Amusements orkest, 18.20 Sportpraatje, 18.30 Voor de strijdkrachten, 19.00 Nieuws, 19.15 Ray Ventura's orkest, 19.30 D i t is leven, 20.00 Nieuws, 20.05 De gewone man, 20.12 Pelléas et Mélisande, ly risch drama. Muziek van Claude Debussy. 22.37 Rallye Automobile Monte Carlo, 22.45 Avondgebed, 23.00 Nieuws, 23.15 Kamermuziek. HILVERSUM II, 415 M. 7 00 Nieuws, 7.15 Gramofoonmuziek, 8^00 Nieuws, 8.15 Gramofoonmuziek, 9.00 Gramofoonmuziek, 9.35 Aubade, 10 15 Arbeidsvitaminen, 10.50 Voor kleuters, 11.00 Concert der jongeren, 11.30 De Wekker, 12.00 Iers muzikaal programma, 12.30 Weerpraatje, 12.33 Voor ons platteland, 12.40 Kwartet, 13.00 Nieuws, 13.20 Promenade or kest en sopraan, 14.00 Met naald en schaar, 14.30 Opera, 16.25 Beroemde composities, 16.40 De schoolbel, 17.00 Kinderkoor, 17.30 Musette, 18.00 Nieuws, 18.30 Achter het voetlicht, 18.45 Platen op'verzoek, 19.00 Strip, 19.30 Viool en piano, 20.00 Nieuws, 20.15 Bonte avond, 21.35 Clinge Doo- renbos, 22.00 Dansorkest, 22,30 Zang en samenspel, 23.00 Nieuws, 23.15 Gramofoonmuziek. tieke delinquent op de duur weer in zijn oude leidende positie te plaatsen. De ex-delinquent, die nog vol doende capaciteiten bezit en van goede wil is, zou men echter in de aanvang b.v. inplaats als chef, als sous-chef aan moeten stellen. Op deze wijze kan dan eerst blijken of hij voldoende prestige bezit. Een stemmigheid heerste er over het standpunt van een politieke delin quent, dat de capaciteiten en niet 't politiek verleden van een sollicitant doorslaggevend moet zijn bij het al dan niet aannemen ven personeel. Een opmerking welke deel uit maakte van de levendige discussies die na iedere inleiding werden ge houden. Op de tweede dag was het woord aan mr. F. M. J. J. Duynstee, die de juridische zijde van de zaak be lichtte. Scherp sprak hij zich uit tegen de thans nog bestaande wan toestanden, waarbij pensioenen ver beurd zijn verklaard en door een rampzalige uitlegging van art. 2, de vermogens van een zeer groot aan tal personen in staatshanden is overgegaan, omdat zij in vreemde krijgs-, rijks- of staatsdienst zijn geweest. Hierdoor is voor onbe paalde tijd een leger van tiendui zenden paupers ontstaan. Een ex- politieke delinquent vroeg zich af of men wel voldoende inzag dat de betrokkenen, door de materiële zor gen, volkomen naar links worden gedreven. Mr. Duynstée was van mening dat getracht moet worden, de regering een ander standpunt te doen innemen. Niet minder geldt dit voor de, naar zijn mening, afkeu renswaardige wijze waarop de rege ring het „Zuiveringsbesluit" han teert. Het geestelijk aspect van het pro bleem werd door de oud-aalmoeze nier, pater dr. P. Heymeyer, onder de loupe genomen. Na een beeld te hebben gegeven van zijn kamperva ringen, wees hij er op dat de weder opname van de politieke delinquent in de christelijke gemeenschap, een morele krachtproef was. Waren de resultaten in de aanvang slechts po ver, de laatste tijd is er een goede vooruitgang te bespeuren. Het Ne derlandse volk dient zich echter nog belangrijk meer bewust te wor den van zijn taak als christen. Het was tenslotte een ex-politieke delinquent die met een enkel woord zijn vreugde te kennen gaf over het feit dat er onder velen een goed begrip blijkt te bestaan voor de moeilijkheden en de noden van zijn groep. Wanneer men deze dagen overziet kan men moeilijk verwachten dat zij een oplossing brachten voor het omvangrijke probleem. Wel toon den zij dat Nederlanders in staat zijn zichzelf te overwinnen. Wanneer deze houding gemeengoed wordt, kan slechts het gehele volk er wel bij varen. De twijfelaar zal mis schien een steun vinden in de woor den van een ex-politieke delin quent, waarmede hij uitdrukking gaf aan de gevoelens van zijn lot genoten: „Het is een verademing weer eens gewoon mens te zijn. Vrij en gelijkwaardig. Wees er van over tuigd dat wij de moeilijkheden be grijpen. Laat ons echter niet aan de kant staan. Wij voelen ons Neder landers en wij willen toch weer goed." Hef eeuwfeest der Paters Jezuieten Zondag werd te Nijmegen het honderdjarig bestaan gevierd van de Nederlandse provincie der Pa ters Jezuieten, die in Nijmegen niet slechts een grote parochie, maar ook het Canisius College en het philosofisch instituut het Bergh- manianum bedienen. Bovendien zijn verschillende paters Jezuieten als hoogleraar verbonden aan de R.K. Universiteit. In de versierde Canisiuskerk werd door de bisschop van 's-Hertogen- bosch, mgr. W. Mutsaerts, een plech tige Hoogmis opgedragen. Na de H. Mis werd er in de pas torie door de provinciaal der Paters Jezuieten, dr. Kerremans en de overste van de Jezuietenhuizen in Nijmegen een feestelijke receptie gehouden. Hier verschenen o.a. het gemeentebestuur van Nijmegen en de Senaat der R.K. Universiteit. De feestelijke herdenking werd besloten met een plechtig lof in de Canisisukerk. Pater M. van Kalmt- hout O.P.. pastoor te Amsterdam en geboren Nijmegenaar, schetste in een rede het werk, dat de Paters Jezuieten gedurende honderd jaar in Nijmegen en verschillende an dere steden van Nederland op geestelijk en sociaal gebied hebben gedaan. Duitse volkswagens naar Amerika In de Ver. Staten is een eerste zending Duitse volkswagens aange komen, die door Nederland zijn her- uitgevoerd. Volgens Britse persbe richten heeft het begeleidende Ne derlandse personeel verklaard, dat men maandelijks 300 volkswagens in de V.S. hoopt te verkopen. II (Slot). 5. Volksgezondheid. De gemeente bevordere de op richting en in standhouding van goede bad- en zweminrichtingen Hierbij moeten, in het belang van de geestelijke en lichamelijke ge zondheid en de veiligheid doelma tige bepalingen worden getroffen, om deze inrichtingen te doen zijn, hetgeen door de naam wordt aan gegeven: gelegenheden en inrichtin gen in het belang der hygiëne en voor de beoefening der zwemsport. De gemeente bevordere in samen werking met andere gemeenten en met particuliere verenigingen alle voorzorgsmaatregelen op het gebied der volksgezondheid. In het bijzonder worde aandacht geschonken aan: Prae-natale zorg; kraamzorg; zorg .voor zuigeling, kleuter en schoolkind; geestelijke gezondheidszorg voor kind en vol wassene; zorg voor lichamelijk ge- brekkigen: bestrijding van volks ziekten als tuberculose, geslachts ziekten, drankzucht, enz.; keuring van voedingsmiddelen. De gemeente steune de Kruis- en soortgelijke verenigingen en legge met andere gemeenten en vereni- - H.K.H. Prinses Wilhel- mina heeft Haar klein dochter Prinses Mar griet op haar -esde verjaardag dit schil derij ten geschenke gegeven. Het is van de hand van de Hil- versumse kunstschil der M. Brandenburg en is een afbeelding van het speelgoed der prinsesjes. I (Van een medewerker) III (Slot) Het revolutie-systeem van Stalin Toen, onmiddellijk na de moord aanslag op de communistenleider in Italië aldaar een communistische opstand uitbrak, stond de gehele we reld versteld over de regelmaat waarmee de revolutie zich ontplooi de. Onmiddellijk na de bewuste schoten begon de actie in Rome, Na pels en Nobrd-Italië. Ook met de regelmaat van een klok verloopt de actie in Malakka. de opmars van de rode troepen in China. En zo zijn er meerdere voorbeelden te noemen, evenzovele bewijzen voor het be staan van het rode vreemdelingen legioen. Russen werden nergens ge arresteerd of zelfs maar gesignaleerd en niemand is zo simplistisch te ver onderstellen, dat de bewoners van Malakka in een vloek en een zucht zo „bij" zijn geraakt, dat zij een der gelijke tot in de finesses toe voorbe reidde opstand konden ontketenen envolhouden. Niemand op de hele wereld twijfelde er aan of de Italiaanse opstandelingen, de Fran se „stakers", de oproerlingen in Bo gota (Columbia) enz. kregen steun uit 't buitenland: steun vanuit Rus land. Het stelde „teleur" dat nergens Russen konden worden gearresteerd. Toen heette het, dat de Kominform de acties voorbereidde en uitvoerde, doch men vergat, dat de Kominform een zuiver politiek instrument is, weliswaar machtig genoeg om Tho- rez met hondsdolheid te slaan en hem een stakingsgolf te laten ontke tenen, doch ten enenmale niet be schikkende over de financiële- en militaire middelen om de acties te projecteren en de leiding in handen te houden bij de uitvoering daarvan. Al duurde het lang voor het Westen dit begreep, Stalin ontdekte het al eerder en formeerde onmiddellijk na het einde van de oorlog zijn rode legioen. Inderdaad, het klinkt als een film- dialoog en toch is het de bittere waarheid: op bevel van het Polit bureau legt de Kominform de grond slag voor een actie in een bepaald land, door de communistenleiders aldaar bepaalde instructies te laten uitvoeren. Daarna komt het rode legioen in beweging om de gebieden te verkennen, de strategische plan nen te beramen, de leiders van de opstandelingen van wapens te voor zien, de manschappen in het gebruik daarvan te instrueren. Indien Sta lin bericht krijgt, dat alles klaar is schept men zelf Vaak een aanleiding en ook deze aanleiding schep pen is in vele geval len een taak voor het rode legioen. Zodra de sta king, de sabotage of de opstand is begonnen trekken alle leden van het Vreemdelingen-legioen, die tevoren in het betrokken gebied geïnfil treerd zijn zich terug. Slechts enkele leiders blijven achter om de stro mannen de orders van Stalin over te brengen. Niet zelden worden de mannen van het Treemdelingen- legfben geïnfiltreerd als buitenland se arbeider, student of erger nog.... als werkzaam zijnde bij een consu laat. Alleen in noodgevallen worden de UTA-4 machines ingeschakeld om versterkingen te brengen, zowel in de vorm van manschappen als ma terialen. Dit is het bolsjewiseringsproces van het Polit-bureau, waarin Polit bureau, Kominform en Vreemde lingen-legioen ieder hun eigen taak hebben, doch waarin het officiële Russische leger nimmer optreedt. Contra-spionnage is op de hoogte De contra-spionnagediensten der westerse mogendheden waren reeds van het bestaan van het Vreemde lingen-legioen op de hoogte voor de opstand in Bogota werd neerge- knuppeld. Wel ontdekte men hierna vele nadere bijzonderheden. Zo wer den o.m. te Bogota buitenlanders gearresteerd, die men op grond van het beroemde archief der Parijse politie kon ontmaskeren. Niemand der buitenlandse arrestanten heeft ooit toegegeven lid te zijn van het Vreemdelingen-legioen, doch het verzamelde feitenmateriaal was reeds zo overstelpend, dat kleine bij zonderheden, die men te weten kwam, volkomen in het raderwerk pasten en dudelijk maakten dat zij opzettelijk waren geïnfiltreerd. Ook in Joego-Slavië heeft men na de return van TITO in dit opzicht opzienbarende ontdekkingen gedaan. Ook de intellectuelen, die van ach ter het ijzeren gordijn naar het wes ten komen gevlucht geven soms, zonder merendeels te weten, dat er een rood vreemdelingenlegioen be- ^ORGEAT sluit de Internatio nale Bidweek, terwijl in de Liturgie het feest van Paulus' Bekering gevierd wordt. Er is in de afgelopen dagen over heel de wereld door mïllioenen mensen die in Christus geloven, gebeden voor de eenheid der Christenen. Die eenheid is maar op één plaats te vinden, zij is de eigen schap alleen van de éne ware Kerk van Christus die der Ka tholieke Kerk, die ónze Kerk is Wij hebben het voorrecht, on verdiend, daartoe te behoren. Anderen, millioenen, staan daar buiten. Toch zal het eenmaal één herder en één schaapstal zijn. Dat is de onloochenbare verzeke ring van Christus, de Heer. Hij is bij machte van Saulus een Paulus te maken. Maar wij moe ten bidden en een stralend voor beeld zijn van echt, waar Chris tendom voor al degenen die bui ten staan. MARCUS staat verrassende gebeurtenissen en ervaringen door, die de reeds be staande feitenkennis aanvullen. En daarnaast hebben de onderzoekingen de stakingsrevolte in het najaar van van de Franse geheime politie naar 48 enkele hiaten aangevuld. Tal van sporen leidden via Parijs naar Praag. Hetgeen we in deze artikelen ver teld hebben over het rode vreem delingen-legioen zijn slechts enkele facetten. We pretenteren niet dat we hiermee het probleem „uit de doe ken" hebben gedaan. Het komt ons echter voor, dat het verzamelde fei tenmateriaal voldoende is om de le zers te wennen aan het begrip, dat er een rood vreemdelingeri-legioen bestaat. Deze wetenschap behoeft in generlei vorm te verontrusten. Daar voor is geen reden. We onthullen slechts feiten, die bij de autoriteiten reeds bekend zijn en waartegen reeds maatregelen genomen zijn. Wel mag het ons de ogen openen opdat we het gevaar van het geor ganiseerde banditisme, dat ons van uit het Oosten bedreigt, nimmer on derschatten. Want onderschatting van de gevaren is even nadelig als angst. Beide zijn slechte leermees ters. Gezagvoerder Versteegh overleden De heer Willem Carel Johan Ver steegh, gezagvoerder der KLM, is na een kortstondig ziekbed op 31- jarige leeftijd te Batavia overleden. De heer Versteegh trad op 1 Aug. 1947 in KLM-dienst. Mijnwerkers krijgen Vitamine-tabletten Dor bemiddeling van het alge meen mijnwerkersfonds zullen met het oog op de Italiaanse griep aan de mijnwerkers vitamine C-tablet- ten worden uitgereikt Een dienstbode met fantasie Een Goese familie werd Donder dagavond, toen zij bij kennissen op visite was, opgebeld door een hevig ontstelde dienstbode, die met ver schrikte stem mededeelde, dat zo juist een man het huis had verla ten en iets onder zijn jas verborgen had meegenomen. Ze had getracht de man tegen te houden, doch hij had haar in het gezicht geslagen en haar zelfs gebeten. Hij was in een auto gestapt en verdwenen, samen met een andere persoon die al in de auto zat. De familie spoedde zich naar huis Een onderzoek wees uit, dat uit een' bureau in de huiskamer 350 gulden was gestolen. De politie vroeg aan de dienstmaagd het signalement van de onverlaat. Ze deed zo haar best om de schurk goed te beschrijven, dat ze twee verschillende signale menten gaf. Men werd achterdoch tig, de duimschroeven werden wat nauwer aangedraaid en ziedaar, snikkend bekende ze zelf de diefstal gepleegd te hebben. Intussen was 't trouwens al Zaterdag geworden. Ze had de buit in de tuin verborgen, vertelde ze, en dat bleek heus waar te zijn. Omdat ze nog erg jong is, is ze weer op vrije voeten gesteld. Ze zal. er echter nog wel meer van horen. gingen de grondslag voor niet-amb- telijke districts-gezondheidsdiensten. Zij bescherme ook op het gebied van het ziekenhuiswezen het parti culier initiatief als primeir. Vrije ziekenhuis- en artsenkeuze moet voor allen worden gewaar borgd. Aan voor rekening van de gemeente in een niet-gemeentelijk ziekenhuis verpleegde patiënten, wordt in beginsel de verpleegprijs vergoed. 6. Stadsontwikkeling. stadsuitbrei ding en Volkshuisvesting. De gemeenten dienen vroegtijdig aandacht te schenkên aan uitbrei dingsplannen. Hierbij moet men name worden gelet op het reserveren van terrei nen voor scholenbouw en recreatie gelegenheid. De gemeente mag geen middel onbeproefd laten om de volkshuis vesting te verheteren. De activiteit der woningbouwver enigingen moet hierbij bijzonder worden bevorderd. De gemeente benutte en bevor dere de toepassing der Financie ringsregeling 1948 en andere mid delen, waarin belangrijke mogelijk heden zijn gelegen voor het bevor deren van eigen bezit, ook door minder draagkrachtigen. Meer aandacht moet worden be steed aan een billijke verdeling der beschikbare woonruimte, zodat meer woningzoekenden en vooral zij die willen huwen aan woongele genheid worden geholpen. Van de mogelijkheid om woon ruimte te vorderen en te splitsen moet een veel ruimer gebruik wor den gemaakt. Bij alle maatregelen op het gebied der volkshuisvesting moet bijzon dere aandacht geschonken worden aan de grote gezinnen. 7. Maatschappelijke zorg. Ook op het gebied der sociaal- charitatieve zorg moet de gemeente krachtig weerstand bieden aan een ontwikkeling in centralistische rich ting, welke zou leiden tot een ge hele verambtelijking der armenzorg. In overeenstemming met de be ginselen van de Armenwet moet er naar worden gestreefd, dat de ker kelijke en particuliere armenzorg hoofdzaak zij en de gemeentelijke bemoeiingen op dit terrein een aan vullend karakter behouden. Waar de toepassnig van dit begin sel niet mogelijk is, worde toch zo lang mogelijk vastgehouden aan uit voering door orglnisaties, welke uit het maatschappelijk leven zijn voort gekomen. De gezinszorg moet onverwijld worden gesubsidieerd. 8. Ambtenaren en werklieden. De gemeente neme maatregelen en besluiten ten aanzien van de ambtenaren en werklieden en hun salarissen niet, dan ha voorafgaand overleg met de erkende organisaties van overheidspersoneel. Aanstelling op arbeidscontract moet beperkt blijven tot de ctear- voor aangegeven werkzaamheden. Bij de uitvoering van werken ten behoeve van de gemeente, en zoveel mogelijk ook bij het verlenen van concessies en vergunningen, worde toegezien, dat daarbij arbeidsvoor waarden gelden, overeenkomstig de voor die arbeid vastgestelde qor- men. 9. Middenstand. De gemeente bevordere de belan gen van de Middenstand o.m.: door werken en leveranties zoveel ALS AMERIKAANS AMBASSA DEUR TE DEN HAAG A.P. meldt uit Washington, dat Truman en zqn nieuwe minister van buitenlandse zaken Dean Acheson, spoedig verschillende wijzigingen zullen aanbrengen in de bezetting van Amerikaanse ambassades. Op het ogenblik vermoedt men, dat vijf belangrijke diplomaten vervangen zullen worden, nl. de ambassadeurs te Moskou, Nanking, Parijs, Buenos Aires en Den Haag. Op een desbe treffende vraag weigerde dr. Her man Baruch, de Amerikaanse am bassadeur te Den Haag, iets te zeg gen over de berichten uit Washing ton in zake zijn mogelijk aftreden. Dr. Baruch is reeds 76 jaar. mogelijk aan ingezetenen op te dra gen; door de gemeentebedrijven niet als concurrenten van de handeldrij vende middenstand te doen optre den; door speciale gas- en electriciteits- tarieven voor de kleine nijverheids- bedrijven. De omvang van het marktwezen diene in een afzonderlijke verorde ning te worden geregeld. 10. Agrarische bevolking. De gemeente benutte de Financie ringsregeling 1948 voor de woning bouw om waar mogelijk het eigen huis met enig grondbezit voor min der draagkrachtigen overeen komstig de strekking der Landar- beiderswet te bevorderen. In nauwe samenwerking met de Rijkslandbouw- en Rijkstuinbouw- consulent worden de belangen van de kleine boeren en tuinders, ook door stelselmatige voorlichting zo veel mogelijk behartigd. Ontginning en afwatering en ruil verkaveling van gronden worden krachtig gesteund of zelf ter hand genomen. De gemeente behartige, bij voor keur door samenwerking met de desbetreffende verenigingen, de be langen van landbouw en veeteelt. 11. Bedrijven. Het doel der exploitatie van ge meentebedrijven worde gezocht in het tegen redelijke prijs beschik baar stellen der monopolie- of semi- monopolie-producten en diensten. De gemeente houde. zolang het technisch en commercieel verant woord is, vast aan eigen nutsbedrij ven, althans aan zelfstandige rege ling der distributie van de produc ten en diensten dier bedrijven. Met de groootte van het gezin der verbruikers worde rekening gehou den. 12. Algemene welvaartspolitiek. De gemeente zij voortdurend be dacht op mogelijkheden tot verho ging van de welvaart der plaatse lijke gemeenschap door het schep pen van gunstige voorwaarden voor de ontwikkeling van handel en in dustrie. „SIBAJAK" Met vrouwen en kinderen naar Indonesië Zaterdag vertrok het hulppassa giersschip „Sibajak" van de Kon. Rotterdamse Lloyd met ongeveer 1000 passagiers, onder wie 345 kin deren 38 zuigelingen inbegrepen in het kader der gezinshereniging van Rotterdam naar Indonesië. Vrouwen en kinderen van het eind December in Basra gestrande en van daar teruggekeerd, KLM- vliegtuig vertrokken mede met de „Sibajak". De leerlingen van de school in het Engelse Horsley Hall hebben, naar de Daily Ex press meldt, een nieuwe vakbond gesticht, die ge naamd is „Vakbond der kin deren". Deze leerlingen, die ongeveer een maand geleden iemand, die de lijfstraffen voor de1 schooljeugd aan prees, in het openbaar had den afgerost, hebben in een vlugschrift het doel van de nieuwe vakbond aangegeven. Nadat er op is gewezen, dat de kinderen het grootste deel van de gemeenschap uitma ken, dat nog niet door een collectieve organisatie wordt vertegenwoordigd, worden vervolgens onderst, eisen op gesomd: 1. De kinderen moeten het kiesrecht krijgen en in het parlement kunnen zetelen. 2. De lijfstraffen in de scho len moeten bij de wet wor den afgeschaft. 3. De categorie „films voor volwassenen" moeten worden afgeschaft. 4. De kinderen, die een auto kunnen besturen, moe ten een rijvergunning kun nen bekomen. 5. De kinderen die wensen te roken en te drinken moe ten hiertoe het recht hebben. 6. Last and not least: De kinderen moeten meer zak geld krijgen. HAROLD FRENCH: OOST-DUITSLAND IN DE GREEP VAN HET SOVJETISME (Nadruk verboden; copyright Nederland's Boekhuis te Tilburg) De Sovjet-N.V.'s omvatten hoofdza kelijk die takken van industrie, die zich bezig hielden met de productie van grondstoffen. Aanvankelijk wa ren het 200 bedrijven, doch in het begin van 1947 werden 74 bedrijven aan het beheer der landen overge dragen. Ruim 200.000 personen waren in de Sovjet-N.V.'s werkzaam. Het grootste gedeelte, nl. 40 pet., was gevestigd in Saksen-Anhalt, 25 pet. in Saksen en Thüringen en 10 pet. in Brandenburg en Mecklenburg. Gerekend naar de productiewaarde der gehele industrie in de sovjet- zóne, eisen deze Russische onder nemingen een aandeel voor zich op van: 43.2 pet. der chemische indus trie, 77 pet. der aardolie-industrie, 32 pet. der steenkolenmijnen, 31.2 pet. der metallurgische industrie, 64 pet. der rubber- en asbestindus- trie, 45 pet. der electro-industrie, 24,1 pet. der metaalwarenindustrie, 21 pet. der fijnmechanische en op tische industrie benevens 12,1 pet. der bouwstoffennijverheid. Met name werden Sovjet-Rus sisch staatsbezit de bekende bedrij ven: AEG/Borsig te Berlijn, Sie mens te Plauen, Elsterburg en Sonneberg, Knorr-Bremse te Ber lijn, de wagonfabrieken Busch, Wu- mag en Dessau, Rheinmetall-Bor- sv te Sömmerda, de Olympia- en -Mercedesschrijfmachinefabrieken, Agfa te Wolfen, de Leuna-fabrie- ken, de Buna-fabrieken te Scfiko- pau, de BMW-autofabrieken, de Varta-accumulatorenfabrieken te Berlijn enz. De financiering van al deze bedrijven werd overgenomen door de Garantie- en Kredit Bank te Berlijn, terwijl de oude eigenaars bij de overname met de eventuele schulden werden belast. De sovjets betaalden alleen de fabrieken zelf en hun installaties. Een reusachtige revolutie voltrok zich aldus in enkele maanden in de sovjet-zóne, een revolutie waarbij met de gevolgen der demontages nog geen rekening werd gehouden. Deze stonden geheel buiten de socialisatie en de opkoop van Duitse bedrijven voor Russische rekening. Het is zeer moeilijk precies te be palen, welke industriële capaciteit door de sovjets gedemonteerd werd. Er zijn demontages geschied door een of andere Russische officier zonder dat officiële bevelen aan wezig waren. Er zijn demontages geannuleerd. Gedemonteerde be drijven zijn, verpakt in kisten, een voudig blijven staan. Andere be drijven, zoals Zeiss te Jena, werden tweemaal gedemonteerd. De sovjets hebben nooit cijfers over de door hen verrichte demontages gepubli ceerd. De andere geallieerden heb ben zij iedere inlichting geweigerd. Over de totale omvang der demon tages hangt de sluier der geheim zinnigheid. Toch kan men aan de hand van gegevens, die uit Saksen- Anhalt afkomstig zijn, ongeveer deze omvang bepalen. Gerekend naar de industriële capaciteit, werd in Saksen-Anhalt gedemonteerd: 20 pet. der metallurgische nijverheid, 30 pet. der machinenijverheid, 20 pet. der fijnmechanische industrie. 60 pet. der chemische industrie, 10 pet. der bouwstoffenindustrie en 30 pet. der papierindustrie, tezamen een bedrag vertegenwoordigend van 2700 millioen rijksmark. Belangrijk waren ook de leverin gen uit de lopende productie. De westelijke geallieerden hadden hier tegen herhaaldelijk bij de sovjets geprotesteerd, doch zonder succes. Op bevel van de Sovjet-Russische militaire regering moest de indus trie van het land Saksen-Anhalt in 1946 50 millioen rijksmark afge werkte producten op rekening der herstelbetalingen leveren. De sovjets werden bij hun demon tage-politiek overigens sterk gehan dicapt door het gebrek aan vaklie den. Daarom gingen zij er in Oct. 1946 toe over het technisch perso neel der te demonteren fabrieken te registreren en' hen met de fa- brieksinstallaties naar de Sovjet- Unie te zenden. Dit leidde tot scherpe protesten van de westelijke geallieerden in de geallieerde con- tróle-raad, daar zij deze gedwongen tewerkstellingen in de Sovjet-Unie in strijd achtten met de rechten van de mens. De sovjets maakten hier op een einde aan hun actie, doch inmiddels waren reeds, duizenden voor vijf jaar naar de Sovjet-Unie gezonden. Onder hen bevond zich een groot gedeelte van het perso neel der Zeiss-fabrieken te Jena, der glasfabrieken Schott te Jena, der Henschelfabrieken te Stassfurt, der Siebel-vliegtuigfabrieken te Halle, der AEG, NAG en GEMA te Berlijn. Later werden nog 20.000 Duitsers verplicht te werk gesteld in de Thüringse uraniummijnen, die door de sovjets in versterkte exploi tatie waren genomen. De verplichte tewerkstelling, het snelle tempo der demontages, de grote leveringseisen uit de lopende productie hadden onder de bevol king der sovjet-zóne grote onge rustheid teweeggebracht. De com munisten, die aan de uitvoering van deze maatregel actief hadden mee gewerkt, wendden zich daarop tot Sokolowsky met het verzoek de demontages stop te zetten. De SED hoopte met deze stap een groot propagandistisch succes te bereiken, daar zij zich nu plotseling opwierp als verdedigster van de belangen van het volk. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1949 | | pagina 3