Nieuuu
estem....
DE SOVJET-MARK IN WEST-BERLIJN
WAARDELOOS VERKLAARD
Pools Episcopaat dient
zijn houding te wijzigen
Een voorbereidende cursus
aan de ambachtsscholen?
KIEBERT
NI
leder mag 15 Oost-marken tegen
Clay-marken" inwisselen
16-jarige bediende leverde
fournituren zonder factuur
Leden S.D. Jagdkommando
Verkiezingen
in Frankrijk
Commissie brengt rapport uit
et lied der golven!
nt 22 Alkmaar
n omgeving,
KOMST
Ie zich doeltreffend
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
NHD
Poolse regering dreigt
het Episcopaat
Maandag 21 Maart 1949 44e Jaargang No. 11518
Berlijnse economie thans volledig in tweeën
Militair beleid
faalde
Wapenstilstand
Israël-Libanon
Hij kende de knepen van het vak
pleegden afgrijselijke wreedheden
Een officiële verklaring van Warschau
Kroniek en Kritiek
Atlantisch Pact
betekent oorlog
Overeenkomst met
spoorwegarbeiders
in Amerika
ZATERDAGS IN ZWE-
GEEF MIJ MAAR DE
PRAKSGA JE
ERZEE en vele andere
i bij:
SFOON 2853
5T ALGEMEEN ZIEKEN-
R EN OMSTREKEN"
an de verzekerden in
AART 1949, des avonds van
van de "eer H. H. Supèr,
rn, een
aarop dooF de administa-
onds zal worden gesproken
ZIEKENFONDS AAN
EDEN?'"
n voor verzekerden van het
tot het stellen van vragen
5STUUR VAN HET
TDELINGS ZIEKENFONDS
lR EN OMSTREKEN"
's étalage: om de kleuren
japonnen zijn ook iets
Schaars artikel: Pracht
velours voor gordijnen
donkerrood, 130 cm br.
per meter 6-50
Grote AaBe wollen
dekens, door étaleren
iets vuil, voor sterk
verlaagde prijzen.
Heden diverse soorten
prima breiwol
Heren-overhemden, ef.
fen met vaste boord
6.95
Beste sajetsokken
waarde 2.42 nu 1.98
Zwarte kindérdirec-
toirs i/2 punt, waarde
136 nu 0.75
Het zusje van Nylon:
Uniek in kleur en
kwaliteit 4-3.50 3.30
Gewone kousen
vanaf punt 0.75
traat 27 Sinds 1887
St. Vincentiusvereniging.
SE, Kenn.park 6, Alkmaar
nt en op 't water. Ve er
op één lijn te wachten
vaait een stevige bries.
Bloemsma, die met zijn
eilweer." Giovanni heeft
vitte broek, 't Is de witte
als hij aan de trapeze
Opeens schalt er een
Twee minuten later
etten zich in beweging,
ie zal de winnaar zijn?
Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43
per maand, inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
HET
Buiten God is 't nergens
veilig (Vondel)
FEIT
VAN HEDEN
Pagina 1
Kantoren: ALKMAAR, Laat 221. teL 2046, (2 lijnen), K 2200: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77. teL 4362 K 2290: DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230: SCHAGEN. Molenstraat 52. teL 459 K 2240
DE LECTUUR van het verslag
der parlementaire enquête-commis
sie over het regeringsbeleid 1940
1945 e.a„ is niet altijd even verhef
fend en verkwikkend.
Reeds kan uit de breedvoerige
samenvattingen, welke wij Zater
dag uit het rapport gaven, gebleken
zijn, dat er in het militaire beleid
en daar omheen „some-thing rot
ten" was. Er zal wellicht gelegen
heid komen, op enige onderdelen,
na lezing van het gehele, zeer uit
voerige verslag, nader in te gaan.
Vandaag slechts een paar opmer
kingen. Allereerst deze: het resul
taat van dit bijzondere parlemen
taire onderzoek mag dan een paar
heilige huisjes omver stoten en
men kan menen, dat de mededelin
gen over de Mei-gebeurtenissen het
militaire aanzien van het land niet
verhogen, feit is toch, dat hier een
omvangrijk staaltje gegeven wordt
van openbare controle op de open
bare zaak en dat is nu net precies
een der hoofd-elementen van de
democratie. In zestig jaar had de
Tweede Kamer van het haar bij de
Grondwet verleende enquête-recht
geen gebruik gemaakt.
Verder komen bij het lezen van
het verslag verschillende vragen op.
Het blijkt, dat sommige hoge offi
cieren en commandanten zich in de
Meidagen aan plichtsverzuim heb
ben schuldig gemaakt. Wat zal er
met hen gebeuren? Het kabinet-de
Geer is schuldig aan verschillende
beleidsfouten, maar voorgaande ka
binetten waren dit ook en bepaalde
partijen met een defaitistische mili
taire politiek niet minder. Hoezeer
van Generaal Winkelman ook in
het verslag wordt getuigd, dat hij
een bovenmatig zware taak op be
leidvolle wijze heeft verricht, is nu
toch wel gebleken, dat onze militai
re voorbereiding en uitrusting on
voldoende was. Hoe denken wij
daar nu over? In Juli 1939 hebben
wij zelf drie dagen met de pers de
verdedigingslinies bezichtigd. Alles
leek in orde en werd ons als „on
neembaar" geschetst. Maar de prac-
tijk kennen we nu. Behalve enkele
uitzonderingen, was niets „onneem
baar". Natuurlijk, de vijand was,
overmachtig. Maar wist men dit
dan niet?
En wat doen we nu? Westerse
Unie en Atlantisch Pact leggen
ons zware militaire verplichtingen
op, naast onze taak in Indonesië,
waarvan gevreesd moet worden, dat
ze snel haar dramatisch einde na
dert. Daar ligt het niet aan het
militaire beleid, maar aan het p o-
1 i t i e k e. Als die twee niet op el
kaar kloppen, is het ook fout.
In dit verband treft een der con
clusies van de commissie ons bij
zonder, een conclusie, die feitelijk
een ontlasting inhoudt voor alle
personen en organen, die verant
woordelijk zijn voor de militaire
politiek, gevoerd tot 1940.
Deze conclusie houdt een les in
aangaande onze neutraliteitspoli
tiek. Daarbij zwoeren wij tot Mei
1940. Dit bracht mee, dat wij ons
militaire apparaat moesten verde
len naar twee zijden: naar Oost en
West, anders zou de een of de ander
ons kunnen verwijten, dat wij niet
neutraal waren. Dit heeft ons ener
zijds „op kosten gejaagd", anders
is het toch oorzaak geweest, dat
wij ons militaire apparaat be
scheiden vanwege de financiële
mogelijkheden tegen de eigenlijk
te verwachten vijand niet voldoen
de konden inrichten.
Nu kan men achter-af, gemakke
lijk een vèr-oordeel over die neu
traliteitspolitiek uitspreken, ander
zijds staat het vast, dat zeker wel
90% van het Nederlandse Volk met
het standpunt der vooroorlogse re
geringen in dit opzicht accoord
ging. Nog op 9 Mei 1940 publiceerde
de katholieke pers het verslag van
een deskundige redevoering van
pater dr. Regout S.J. over het nut
van onze neutraliteit'. Wij geloofden
toen nog in onze evenwichts-
positie in deze stormhoek van
Europa en zagen er ook bepaalde
belangen en voordelen in!
De wereldoorlog heeft daar een
einde aan gemaakt. Nu zweren wij
bij Westerse Unie en Atlantisch
Pact en het zal wel zo zijn, als de
enquête-commissie zegt: „bij een
eventuele nieuwe oorlog moet het
optreden van de Nederlandse strijd
krachten zo nodig en zo mogelijk
gericht zijn op samenwerking in
bondgenootschappelijk verband."
Dat zal consequenties, meebrengen,
en in dit verband zal het „raam der
financiële mogelijkheden" wel iets
ruimer moeten worden gezien, dan
sommigen dat vóór de oorlog van
zins waren.
Wanneer het parlement straks
zijn conclusies zal gaan trekken uit
dit verslag dat natuurlijk t.z.t.
in de Kamer aan de orde komt
zal men daar dus rekening mee
moeten houden. Reeds constateerde
de Eerste Kamer in het jongste
voorlopige verslag oVer de begro
ting van oorlog, dat Nederland in
■Europa vrijwel weerloos is en dat
een modern toegerust leger noodza
kelijk is. Ook dat zal wel zo zijn.
Maar dan dient er óók gelet te wor
den op afdoende morele en an
dere toerusting, ook bij hoger en
lager kader, opdat catastrophale
ontwikkelingen als zich in Mei 1940
voordeden, géén herhaling vinden!
BERLIJN, 20 Maart (Reuter en A.P.) Met ingang van heden
is de Sovjet-Mark in West Berlijn geen wettig betaalmiddel
meer. De Sovjet-Mark is dus buiten de wet gesteld en hiermede
is er weer één soort Mark geldig in West-Berlijn sedert de va
luta-oorlog tussen Oost en West negen maanden geleden begon.
In een officiële bekendmaking zeggen de Britse, Amerikaanse
en Franse militaire gouverneurs, met tegenzin deze maatregel
te hebben genomen en „slechts nadat alle mogelijkheden om
het over een viermogendheden-betaalmiddel eens te worden,
waren beproefd."
Tot Zondag waren zowel de
Mark uit de Russische zone als
die uit de Westelijke zone in West
Berlijn wettig betaalmiddel. In
de Russische zone echter werd het
als een misdaad beschouwd wes
telijke Marken in bezit te heb
ben. De Berlijnse economie is
thans volkomen in tweeën ge
deeld. Het geld, dat in het ene
deel van de stad goed is, deugt
niet in het andere deel. In de of
ficiële bekendmaking wordt ver
der gezegd, dat ieder 15 Oost-
Marken tegen Westelijke Marken
mag inwisselen, wanneer de bon
kaarten voor April worden ge
haald. Tot 31 Maart kunnen de
rantsoenen met Oostelijke Mar
ken worden betaald.
De militaire gouverneurs wijzen
er vervolgens op, dat tot ophef
fing van de Oostelijke Mark als
wettig betaalmiddel werd beslo
ten na overleg met de verant
woordelijke Duitse autoriteiten te
Frankfort en Berlijn en in ant
woord op de eenstemmige resolu
tie van de gemeenteraad van Ber
lijn op 4 November 1948.
Met de Westelijke Mark als de
valuta van hogere waarde, waar
tegenover ongeveer vier Oostelij
ke Marken stonden, hingen de lo
nen hiet langer af van de be
kwaamheid of energie van een
arbeider maar van de vraag of
zijn werkgever in de gelegenheid
was het loon voor een belangrijk
deel in de Westelijke Marken uit
te betalen.
De kans bestaat, dat vele be
woners van West-Berlijn veel
Oostelijke Marken zullen over
houden waarmee zij niets kun
nen doen. Zij krijgen echter een
kans om hun spaarsaldi in Ooste
lijke Marken rendabel te maken.
Gedurende een korte periode mag
men hiermee boodschappen, huur
en belasting betalen. Financiële
experts schatten, dat er in West-
Berlijn ongeveer 400.000.000 Oos
telijke Marken in omloop zijn en
uitstaan tegenover minder dan
250.000.000 Westelijke Marken. De
West-Berlijners, die in de Russir
sche sector werken zullen mis
schien 60 procent van hun loon in
Oostelijke marken voor Westelij
ke marken mogen inwisselen tot
een limiet van 300 Mark per
maand. Zij, die echter van het
Russische aanbod gebruik maak
ten en distributiekaarten uit de
Russische zone aanvaardden, zul
len worden gestraft. Zij kunnen
slechts 30 procent van hun sala
rissen in Oostelijke Marken in
wisselen. De Duitsers die in de
Russische zone wonen maar in
de Westelijke zone werken, zullen
misschien slechts 10 procent van
hun loon in Westelijke Marken
krijgen, de rest in Oostelijke
Marken.
Het comité van Franse, Britse
en Amerikaanse deskundigen, dat
belast is met het in omloop bren
gen van de West-Duitse Mark in
de Westelijke sectoren van Ber
lijn, heeft medegedeeld, dat de
uitvoering van de maatregel 30
millioen „Clay-marken" vereist.
Anderzijds is medegedeeld, dat de
bevolking van de Westelijke sec
toren ongeveer 300 millioen Oost
marken bezit, waarvan de helft
in bankbiljetten en de helft op
bankrekening, zo deelt A.F.P. mee.
In een speciale editie van het
met Britse licentie verschijnende
blad vDer Telegraf" wordt scher
pe critiek geleverd op de aange
kondigde ^munthervorming. „Niet
slechts profiteurs en zwarte han
delaren, doch ook handelslieden,
employe's en arbeiders zijn zwaar
getroffen", aldus het blad. „Tot
hu toe zijn de Berlijners de stief
kinderen bij elke munthervorming
geweest. Dit is thans weer het
geval. Laat ons hopen, dat dit de
laatste is, die wij moeten mee
maken".
De militaire gouverneurs heb
ben 30 April vastgesteld als de
laatste datum waarop de Oostelij
ke Mark voor enig doel in de
Westelijke sectoren aanvaard zal
worden.
RASEL NAKOERA, 20 Maart
(Reuter). Israël en Libanon zijn
tot volledige overeenstemming over
een wapenstilstand gekomen. De
reeds opgestelde overeenkomst zal
Woensdag aanstaande door de lei
ders van de delegaties ondertekend
worden.
Deze prachtige foto van de jonge lente in Washington verschafte haar
maker, Frank Cancellare, chef-fotograaf van de Aeme-dienst in Wash
ington een eerste prijs. Deze 37-jarige kunstenaar die de gehele we
reld heeft afgereisd en thans speciaal belast is met de reportage van
het Witte Huis, sloeg alle records wat prijzen betreft, door liefst drie
eerste, een derde en bovendien de Grote Prijs 1948 te winnen bij de
jaarlijkse wedstrijd van de Bond van Persfotografen van het Witte
Huis. Deze foto toont de beroemde kersenboom aan het Tidal Basin
in Washington met een soldaat en zijn meisje, onder de bloesempracht.
De Kinderpolitie heeft thans 'n
merkwaardige diefstal van goede
ren en fournituren bij een firma
aan de Herengracht te Amster
dam, welke aan het begin van dit
jaar werd ontdekt, tot klaarheid
gebracht.
Bij het opmaken van de voorraad
aan het einde van het jaar kwam
vast te staan, dat uit het magazijn
een grote hoeveelheid goederen was
verdwenen. Bovendien werd een
tekort van 25.000 textielpunten ge
constateerd. De verdenking viel
direct cp een 16-jarige bediende,
die het beheer over het magazijn
voerde en zelfstandig de verkoop
en verzending van goedefen aan
detaillisten verzorgde. De jonge-
In een rechtzitting, die naar
wordt verwacht, drie Zaterdagen in
beslag zal nemen, hebben drie leden
van het S.S. Jagdkommando Nord
West zich voor het Amsterdamse
Bijzonder Hof te verantwoorden
voor de gruwelen, die zij in de
laatste maanden van de Duitse be
zetting in dienst van de vijand
hebben gepleegd jegens Nederland
se gevangenen. De verdachten zijn
A. J. Pieters uit Groningen, W. R.
C. M. van der Loo uit Driebergen
en A. M. Ullmann uit Hindenburg
(Duitsland). De vierde verdachte,
die ook tot deze groep behoorde, C.
Cramer uit Venlo, is voortvluchtig.
Met ploertendoders, gummiknup
pels, geweerkolven, karwatsen en
lederen riemen plachten zij de on-
gelukkigen die hun in handen vie
len op gelaat, lichaam en voetzolen
te bewerken. Zij ontkleedden hun
slachtoffers en pijnigden hen met
brandende kaarsen, verhitte poken
en andere instrumenten, die naar
hun mening nuttig zijn bij het bre
ken van het geestelijk verzet hun
ner arrestanten. Bij een der ar
restanten werden spijkers onder de
nagels van de tenen geslagen, een
ander werd aan de voelen opge
hangen en gegeseld. Vaak werd het
gelaat der gemartelden met een
kussen bedekt om hun de gelegen
heid te ontnemen te gillen.
Bij het Iaden van zand, grint en stenen wordt op schepen veelvuldig
gebruik gemaakt van zgn. zelflosinstallaties. Het werk wordt hierdoor
zeer vergemakkelijkt, doch op plaatsen waar geen water is, heeft
men er uiteraard niet veel aan. Een firma, die veel werken in de
Noord-Oost-polder uitvoert, heeft een soortgelijk apparaat op zware
rupswielen laten monteren en nu kan men met het gevaarte langs de
werkobjecten rijden op eigen kracht en heeft meteen energie voor de
bediening. Hier ziet men het typische apparaat op de meerdijk met
links de polder en rechts het IJselmeer
Zaterdag werd een 30-tal getui
gen gehoord. Het Hof liet zich
voorlichten over het optreden der
drie verdachten, die soms trachten
te ontkennen, doch door de vele
verklaringen die tegen hen worden
afgelegd, in het algemeen worden
bewogen de ten laste gelegde feiten
toe te geven. Een getuige vertelde
hoe v. d. L. een gevangene half
ontkleed had en hem met een
gummiknuppel op de kaak had ge
slagen. V. d. L. gaf toe deze mis
handeling te hebben gepleegd.
Een joodse vrouwelijke getuige
gaf een beeld van de methoden, die
bij het SS Jagdkommando werden
gevolgd. V. d. L. had haar gear
resteerd en toen hij haar in de kel
der van het Witte Huis te Loos-
drecht een verhoor afnam liet v. d.
L. daarbij U, tegenwoordig zijn.
Gedurende dit verhoor hadden de
SD-ers haar steeds geslagen en
brandende cigaretten op haar naak
te lichaam uitgedrukt. Zij werd
vastgebonden, een brandende kaars
werd onder haar schouder ge
plaatst. Telkens als zij zich wilde
oprichten had v. d. L. haar met de
geschoeide voet teruggeschopt, zo
dat zij weer met haar schouder bo
ven de vlam kwam. Later werd
haar echtgenoot ook in het wacht
lokaal binnengebracht, aan de voe
ten opgehangen en gegeseld.
V. d. L. gaf toe genoemde mis
handelingen te hebben bedreven.
HijA ontkende de brandende kaars te
hebben neergezet dit had vol
gens hem een andere SD'er gedaan
wel gaf hij toe brandende ciga-
retten op het lichaam van de ge
tuige te hebben uitgedrukt.
Pres.: „Hoe kwam u tot zo iets
beestachtigs".
V. d. L.: „Ik kan het niet verkla
ren, hét was alles een waanzinnige
toestand."
De echtgenoot van de vrouwelijke
getuige vertelde hoe hij tijdens de
martelingen steeds werd onder
vraagd over de illegaliteit. Toen de
ondervraging was afgelopen bloed
de hij over het gehele lichaam.
Na de middagpauze werd het ge
tuigenverhoor voortgezet en kwa
men nog talrijke getuigen onder
wie velen, die persoonlijk de wreed
heden van de verdachten hadden
ondervonden, vertellen over de
martelingen, die zij hadden onder
gaan.
Volgens de getuigenverklaringen
geschiedde de mishandeling der ge
vangenen om hen te dwingen in
lichtingen te verstrekken over de
illegaliteit. Zij waren grotendeels
direct of indirect met de illegaliteit
betrokken geweest.
De verdachten v. d. L. en P. ga
ven de tenlaste gelegde feiten toe
en erkenden hun gevahgenen mis
handeld te hebben. U. had slechts
bij uitzondering actief medegedaan
aan de wreedheden.
Op 26 Maart zullen, nog enige
getuigen worden verhoord, die over
hét optreden van de voortvluchtige
verdachte C. het Hof kunnen voor
lichten.
man was zeer geschikt voor zijn
werk en genoot het volle vertrou
wen van de directie. Een onder
zoek in de door hem bijgehouden
voorraadskaarten brachten voorts
aan het licht, dat daarmede ge
knoeid was, zodat zijn schuld wel
vast stond. Op 24 Febr. werd dan
ook tot zijn arrestatie overgegaan
De houding v?,n de jongeman was
echter weinig schuldbewust. ..Jullie
maken me toch niets" voegde hij de
rechercheurs toe. Het bleek, dat hij
in het bezit was van twee politie-
leerboeken, welke hij ijverig had
bestudeerd, waardoor hij „de kne
pen van het vak" meende te ken
nen.
Zijn halsstarrige houding baatte
hem evenwel niet veel en tenslotte
kwam de volledige bekenenis. on
geveer tien dagen geleden. Daaruit
bleek, dat de morele schuld van
deze diefstal ligt bij een van de
vrouwelijke cliënten van de firma,
die de jongeman er toe over had
gehaald haar te leveren zonder
facturen af te geven. Dit geschiedde
reeds sedert Sept. 1948 en de firma
is voor tenminste f 4000 op deze
wijze benadeeld. De jongeman
kreeg maar een geringe beloning.
In totaal, had hij f 1000 ontvangen,
hetgeen hij met uitgaan heeft opge
maakt. Bij zijn „afneemster" werd
nog een partij goed. van de firma
afkomstig, ter waarde van f 900.
achterhaald.
De jongeman is thans opgenomen
in een- jeugdkamp te Huizen.
WARSCHAU, 20 Maart (AFP) De Poolse regering heeft
een officiële verklaring over de betrekkingen tussen de kerk en
de staat uitgegeven, waarin er de nadruk op wordt gelegd, dat
een wijziging'in de houding van de bisschoppelijke hiërarchie
en het staken van elke onvriendschappelijke actie tegen de staat
de grondslag kunnen zijn om de betrekkingen tussen kerk en
staat te regelen.
Ingevolge de besprekingen van 14
Maart jl. tussen de secretaris van
het Episcopaat, Mgr. Sygismund
Choromanski, en de minister van
staatsadministratie, belast met de
betrekkingen met de kerk, Wladis-
law Wolski, heeft de regering een
voorstel in 8 punten voorgelegd. In
dit voorstel wordt gewezen op de
toenemende vijandigheid, die een
deel van de geestelijkheid ten op
zichte van de staat aan de dag legt.
De activiteit is gekenmerkt door
herderlijke brieven en door onder
richtingen, die ten doel hebben on
zekerheid en opwinding te doen
heersen. Het is geen louter toeval,
zo wordt er in de verklaring aan
toegevoegd, dat die daden vooral uit
gaan van persoonlijkheden, die, zo
als de bisschoppen van Katowic en
Kielce, tijdens de bezetting ten op
zichte van de Duitsers de grootste
volgzaamheid aan de dag hebben
gelegd. In de verklaring wordt ver
volgens betreurd, dat de meerder
heid van het Episcopaat nooit is op
gekomen tegen de pro-Duitse ver
klaringen van het Vatikaan betref
fende de West-Poolse gebieden en
dat zij de talrijke gevallen van sa
menwerking van priesters met mis-
dadiger'sbenden en met anti-rege
ringsgezinde groeperingen, agenten
van het Engels-Amerikaans impe
rialisme niet veroordeelt.
„De regering zal geen enkele op
standige activiteit dulden", zo luidt
de verklaring verder. Daarom kan
alleen een gewijzigde houding van
het Episcopaat een basis zijn om te
komen tot normale betrekkingen
tussen kerk en staat".
In de verklaring wordt vervolgens
gezegd, dat de regering geenszins
voornemens is de godsdienstvrijheid
te beperken. Tevens wordt er aaii
herinnerd, dat de clerus in Polen
grotere voorrechten geniet dan in
verscheidene landen van West-
Europa. De geruchten omtrent de
afschaffing van het godsdienstonder
richt in (je scholen zijn uit de lucht
gegrepen.' De scholen, die eigendom
zijn van kloosterorden en onder
leiding staan van leden van de cle
rus, die de van kracht zijnde wet
ten naleven, zulk* alle rechten
blijven genieten.
Zondag, zijn m Frankrijk de ver
kiezingen gehouden voor de depar
tementale raden. De laatste verkie
zingen voor deze raden vonden
plaats in 1945. Bij de verkiezingen
van drie jaar geleden waren de so
cialisten de grote overwinnaars en
bezetten 430 van de ruim 1500 ze
tels. De p.artij van de Gaulle be
stond toen nog niet.
Van de eerste honderd Candida-
ten, die gisteren werden gekozen
waren 29 Gaullisten, 1 Communist,
44 van de regeringscoalitie waarvan
22 socialisten, 19 radicalen en 3
M.R.P. De resterende 26 behoren
tot centrum- en rechtse groepen.
Om twee uur hedennacht ver-
klaarden de Gaullisten 91 zetels te
hebben gewonnen van de 220 be
kend geworden uitslagen.
Verschenen is het rapport van
de commissie van onderzoek be
treffende het lager nijverheids
onderwijs voor jongens.
De commissie acht het nodig
aan de Ambachtsschool een voor
bereidende cursus van een jaar
te verbinden, die ten doel heeft:
a. een betere voorbereiding te ge
ven op de in technische richting
georienteerde leerstof dan door
een „van de andere scholen van
voortgezet onderwijs binnen het
kader van haar leerplan mogelijk
is en b. grote aandacht te beste
den aan een juiste beroepskeuze.
De toegang tot de voorbereiden
de klasse staat open voor alle
leerlingen, die zes klassen van de
lagefe school hebben doorlopen en
tenminste 12 jaar oud zijn Om de
vakoDleiding te volgen behoort de
leerling in het algemeen de voor
bereidende klasse te hebben door
lopen. De commissie meent echter,
dat het op praktische gronden
overweging verdient in enkele ge
vallen van voortgezet onderwijs
een of' meer klassen hebben door-
lonen en die aan zékere toelatjngs.
eisen voldoen, mits zii tenminste
13 jaar oud zijn. De duur van de
ambachtsschool na het voorberei
dende jaar blijft in het algemeen
gesteld on 2 je ar. De commissie is
van oordeel, dat bet aanbeveling
verdient te streven naar unifor
miteit in het eindexamen, waar
door bet eindexamen van de am
bachtsschool een landeliikp b»te-
kenis zal kunnen krijgen. Voor
enkele vakken b.v. die van instru
mentmaker. autohersteller en ge
reedschapsmaker. acht de commissie
het wenselijk enkele centrale kon-
klassen te vormen met een cursus
duur van 1 jaar.
Voor een aantal leerlingen zal
het niet mogelijk zijn een opleiding
in een van de vakrichtingen met
vrucht te volgen. Voor deze leer
lingen, die de commissie als „min
der begaafd" heeft gequaiificeerd,
zou h.i. misschien een opiossing
mogelijk zijn, indien naast de spe
cifieke vakopleiding een algemene
opleiding werd geschapen. Deze op
leiding waarvan de duur voorlopig
op 1 jaar is gesteld, dient om de
leerlingen geschikt te maken voor
allerlei functies in de bedrijven
waarvoor een zekere mate van
handvaardigheid nodig is.
Tenslotte doet de commissie
voorstellen in verband met de op.
leiding van leraren. Deze zal zich
moeten richten op de vorming van
een corps leraren, dat, naast een
gedegen vakkennis, beschikt over
een ruime algemene ontwikkeling
en een goed paedagogisch inzicht.
De opleiding ware te onderscheiden
in drie phasen: een vooropleiding,
een middelbare opleiding en een
afsluitende opleiding. Deze afslui
tende opleiding zou zich vooral
moeten richten op de algemene
vorming tot leraar. De commissie
geeft nog te kennen zich er terdege
van bewust te zijn, dat haar vele
desiderata slechts geleidelijk aan
kunnen worden verwezenlijkt.
SOVJET-REACTIE:
„Verschoningsrecht"
(Sm.) De journalisten hadden
Zaterdag hun dag. Beide Kringen,
de Katholieke N.J.K. en de Ned.
J K., hielden hun jaarvergadering
en kwamen vervolgens gezamen
lijk bijeen. In deze gezamenlijke
vergadering van het Nederlandse
Journalisten-dom behandelden
professor van Oven en Mr. Stem
pels het nogal actuele vraagstuk
van het „verschoningsrecht" van
de journalist. Heeft de journalist
een ambtsgeheim en zwijgplicht
en kan hij zich daarop beroepen,
om van het doen van getuigenis
verschoond te worden. Neen, zeg
gen velen, ja, zeggen anderen. De
eersten zijn o.a. juristen, als prof.
van Oven, de laatsten vooral, zij
het niet allen, de journalisten, die
o.a. van mening zijn, dat het ver
schoningsrecht een onmisbaar
complement is van de persvrij
heid. Wij delen die mening, ge
lijk wij vroeger al hebben doen
blijken. Professor van Oven, wiens
helder betoog ondanks zijn afwij
kende mening het voor die ver
gadering had, was in tweede in
stantie blijkbaar al minder stel
lig in zijn afwijzing, dan eerst.
Het draaide hierom: 1. „een jour
nalist heeft het verschoningsrecht
niet per sé nodig, voor de uitoefe
ning van zijn beroep, gelijk een
priester, dokter of advocaat".
Waar tegen te stellen is: niet al
leen en niet altijd, maar sommige
soms. En om die gevallen gaat
het juist. 2. „De journalistiek
stond in kwaliteit, moreel en be
trouwbaarheid nog niet hoog ge
noeg, zodat misbruik te vrezen
is". Maar het ambtsgeheim van
een dokter of advocaat wordt vaak
wel misbruikt om „schurkerij" te
dekken. Toch kunnen, natuurlijk,
medici en advocaten die erken
ning van het ambtsgeheim niet
missen. Maar soms bepaalde jour
nalisten (niet te beperken tot
de hoofdredactie) ook niet. Er zal
dus iets op gevonden moeten
worden, om het kostelijk goed
der persvrijheid zijn volle glans
te laten. De kwestie is nu wel
degelijk om twee redenen actu
eel: ten eerste, omdat een wets
ontwerp. op de verantwoordelijk
heid van de journalist staat te
worden ingediend, ten tweede,
omdat dagbladjdurnalisten en di
recteuren gezamenlijk een com
missie hebben benoemd, om de
zaak van het verschoningsrecht
nader tot een oplossing te bren
gen. Want de pers blijft naar de
erkenning van dit recht streven,
omdat zij het nodig acht in het
belang van de positie, die de pers
in de maatschappij inneemt. En
dat heeft ook iets met het alge
meen belang te maken.
NA ELF MAANDEN
Radio-Moskou verklaarde Zater
dag in een uitzending over het At
lantisch Pact, dat „millioenen men
sen zich bewust zijn, dat het pact
oorlog tegen de Sowjet-Unie bete
kent".
Dr. Lemin, commentator van Ra
dio-Moskou, zei dat de jongste de
monstraties in Italië tegen „het
oorlogspact een maatstaf waren
voor de gevoelens van millioenen.
mensen over de gehele wereld".
CHICAGO, 20 Maart (AFP) Na
onderhandelingen, die elf maanden
hebben geduurd, en tussenkomst
van een door President Truman in
gestelde bijzondere commissie, heb
ben de Amerikaanse spoorwegmaat
schappijen en de spoorwegarbei
dersbonden, die een millioen leden
tellen, volledige overeenstemming
bereikt op basis van de adviezen
der commissie. De overeenkomst
omvat de volgende hoofdpunten:
1. Week van 5 dagen en 40 uren
met hetzelfde loon als voor weken
van 48 uren.
2. Verhoging van het uurloon met
7 cent. Dit betekent een stijging der
bedrijfskosten met 640 millioen dol
lar per jaar.
Minister Stikker naar
Amerika
Naar wij vernemen ligt het in het
voornemen van de Minister van
Buitenlandse Zaken, mr. Stikker,
er ondertekening van 't Atlantisch
Pact op 24 Maart van Southampton
uit met de „Queen Mary" naar
Amerika te vertrekken.