Nieuuu estem.... DE SOVJET-MARK IN WEST-BERLIJN WAARDELOOS VERKLAARD Pools Episcopaat dient zijn houding te wijzigen Een voorbereidende cursus aan de ambachtsscholen? KIEBERT NI leder mag 15 Oost-marken tegen Clay-marken" inwisselen 16-jarige bediende leverde fournituren zonder factuur Leden S.D. Jagdkommando Verkiezingen in Frankrijk Commissie brengt rapport uit et lied der golven! nt 22 Alkmaar n omgeving, KOMST Ie zich doeltreffend EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN NHD Poolse regering dreigt het Episcopaat Maandag 21 Maart 1949 44e Jaargang No. 11518 Berlijnse economie thans volledig in tweeën Militair beleid faalde Wapenstilstand Israël-Libanon Hij kende de knepen van het vak pleegden afgrijselijke wreedheden Een officiële verklaring van Warschau Kroniek en Kritiek Atlantisch Pact betekent oorlog Overeenkomst met spoorwegarbeiders in Amerika ZATERDAGS IN ZWE- GEEF MIJ MAAR DE PRAKSGA JE ERZEE en vele andere i bij: SFOON 2853 5T ALGEMEEN ZIEKEN- R EN OMSTREKEN" an de verzekerden in AART 1949, des avonds van van de "eer H. H. Supèr, rn, een aarop dooF de administa- onds zal worden gesproken ZIEKENFONDS AAN EDEN?'" n voor verzekerden van het tot het stellen van vragen 5STUUR VAN HET TDELINGS ZIEKENFONDS lR EN OMSTREKEN" 's étalage: om de kleuren japonnen zijn ook iets Schaars artikel: Pracht velours voor gordijnen donkerrood, 130 cm br. per meter 6-50 Grote AaBe wollen dekens, door étaleren iets vuil, voor sterk verlaagde prijzen. Heden diverse soorten prima breiwol Heren-overhemden, ef. fen met vaste boord 6.95 Beste sajetsokken waarde 2.42 nu 1.98 Zwarte kindérdirec- toirs i/2 punt, waarde 136 nu 0.75 Het zusje van Nylon: Uniek in kleur en kwaliteit 4-3.50 3.30 Gewone kousen vanaf punt 0.75 traat 27 Sinds 1887 St. Vincentiusvereniging. SE, Kenn.park 6, Alkmaar nt en op 't water. Ve er op één lijn te wachten vaait een stevige bries. Bloemsma, die met zijn eilweer." Giovanni heeft vitte broek, 't Is de witte als hij aan de trapeze Opeens schalt er een Twee minuten later etten zich in beweging, ie zal de winnaar zijn? Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43 per maand, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4. familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank HET Buiten God is 't nergens veilig (Vondel) FEIT VAN HEDEN Pagina 1 Kantoren: ALKMAAR, Laat 221. teL 2046, (2 lijnen), K 2200: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77. teL 4362 K 2290: DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230: SCHAGEN. Molenstraat 52. teL 459 K 2240 DE LECTUUR van het verslag der parlementaire enquête-commis sie over het regeringsbeleid 1940 1945 e.a„ is niet altijd even verhef fend en verkwikkend. Reeds kan uit de breedvoerige samenvattingen, welke wij Zater dag uit het rapport gaven, gebleken zijn, dat er in het militaire beleid en daar omheen „some-thing rot ten" was. Er zal wellicht gelegen heid komen, op enige onderdelen, na lezing van het gehele, zeer uit voerige verslag, nader in te gaan. Vandaag slechts een paar opmer kingen. Allereerst deze: het resul taat van dit bijzondere parlemen taire onderzoek mag dan een paar heilige huisjes omver stoten en men kan menen, dat de mededelin gen over de Mei-gebeurtenissen het militaire aanzien van het land niet verhogen, feit is toch, dat hier een omvangrijk staaltje gegeven wordt van openbare controle op de open bare zaak en dat is nu net precies een der hoofd-elementen van de democratie. In zestig jaar had de Tweede Kamer van het haar bij de Grondwet verleende enquête-recht geen gebruik gemaakt. Verder komen bij het lezen van het verslag verschillende vragen op. Het blijkt, dat sommige hoge offi cieren en commandanten zich in de Meidagen aan plichtsverzuim heb ben schuldig gemaakt. Wat zal er met hen gebeuren? Het kabinet-de Geer is schuldig aan verschillende beleidsfouten, maar voorgaande ka binetten waren dit ook en bepaalde partijen met een defaitistische mili taire politiek niet minder. Hoezeer van Generaal Winkelman ook in het verslag wordt getuigd, dat hij een bovenmatig zware taak op be leidvolle wijze heeft verricht, is nu toch wel gebleken, dat onze militai re voorbereiding en uitrusting on voldoende was. Hoe denken wij daar nu over? In Juli 1939 hebben wij zelf drie dagen met de pers de verdedigingslinies bezichtigd. Alles leek in orde en werd ons als „on neembaar" geschetst. Maar de prac- tijk kennen we nu. Behalve enkele uitzonderingen, was niets „onneem baar". Natuurlijk, de vijand was, overmachtig. Maar wist men dit dan niet? En wat doen we nu? Westerse Unie en Atlantisch Pact leggen ons zware militaire verplichtingen op, naast onze taak in Indonesië, waarvan gevreesd moet worden, dat ze snel haar dramatisch einde na dert. Daar ligt het niet aan het militaire beleid, maar aan het p o- 1 i t i e k e. Als die twee niet op el kaar kloppen, is het ook fout. In dit verband treft een der con clusies van de commissie ons bij zonder, een conclusie, die feitelijk een ontlasting inhoudt voor alle personen en organen, die verant woordelijk zijn voor de militaire politiek, gevoerd tot 1940. Deze conclusie houdt een les in aangaande onze neutraliteitspoli tiek. Daarbij zwoeren wij tot Mei 1940. Dit bracht mee, dat wij ons militaire apparaat moesten verde len naar twee zijden: naar Oost en West, anders zou de een of de ander ons kunnen verwijten, dat wij niet neutraal waren. Dit heeft ons ener zijds „op kosten gejaagd", anders is het toch oorzaak geweest, dat wij ons militaire apparaat be scheiden vanwege de financiële mogelijkheden tegen de eigenlijk te verwachten vijand niet voldoen de konden inrichten. Nu kan men achter-af, gemakke lijk een vèr-oordeel over die neu traliteitspolitiek uitspreken, ander zijds staat het vast, dat zeker wel 90% van het Nederlandse Volk met het standpunt der vooroorlogse re geringen in dit opzicht accoord ging. Nog op 9 Mei 1940 publiceerde de katholieke pers het verslag van een deskundige redevoering van pater dr. Regout S.J. over het nut van onze neutraliteit'. Wij geloofden toen nog in onze evenwichts- positie in deze stormhoek van Europa en zagen er ook bepaalde belangen en voordelen in! De wereldoorlog heeft daar een einde aan gemaakt. Nu zweren wij bij Westerse Unie en Atlantisch Pact en het zal wel zo zijn, als de enquête-commissie zegt: „bij een eventuele nieuwe oorlog moet het optreden van de Nederlandse strijd krachten zo nodig en zo mogelijk gericht zijn op samenwerking in bondgenootschappelijk verband." Dat zal consequenties, meebrengen, en in dit verband zal het „raam der financiële mogelijkheden" wel iets ruimer moeten worden gezien, dan sommigen dat vóór de oorlog van zins waren. Wanneer het parlement straks zijn conclusies zal gaan trekken uit dit verslag dat natuurlijk t.z.t. in de Kamer aan de orde komt zal men daar dus rekening mee moeten houden. Reeds constateerde de Eerste Kamer in het jongste voorlopige verslag oVer de begro ting van oorlog, dat Nederland in ■Europa vrijwel weerloos is en dat een modern toegerust leger noodza kelijk is. Ook dat zal wel zo zijn. Maar dan dient er óók gelet te wor den op afdoende morele en an dere toerusting, ook bij hoger en lager kader, opdat catastrophale ontwikkelingen als zich in Mei 1940 voordeden, géén herhaling vinden! BERLIJN, 20 Maart (Reuter en A.P.) Met ingang van heden is de Sovjet-Mark in West Berlijn geen wettig betaalmiddel meer. De Sovjet-Mark is dus buiten de wet gesteld en hiermede is er weer één soort Mark geldig in West-Berlijn sedert de va luta-oorlog tussen Oost en West negen maanden geleden begon. In een officiële bekendmaking zeggen de Britse, Amerikaanse en Franse militaire gouverneurs, met tegenzin deze maatregel te hebben genomen en „slechts nadat alle mogelijkheden om het over een viermogendheden-betaalmiddel eens te worden, waren beproefd." Tot Zondag waren zowel de Mark uit de Russische zone als die uit de Westelijke zone in West Berlijn wettig betaalmiddel. In de Russische zone echter werd het als een misdaad beschouwd wes telijke Marken in bezit te heb ben. De Berlijnse economie is thans volkomen in tweeën ge deeld. Het geld, dat in het ene deel van de stad goed is, deugt niet in het andere deel. In de of ficiële bekendmaking wordt ver der gezegd, dat ieder 15 Oost- Marken tegen Westelijke Marken mag inwisselen, wanneer de bon kaarten voor April worden ge haald. Tot 31 Maart kunnen de rantsoenen met Oostelijke Mar ken worden betaald. De militaire gouverneurs wijzen er vervolgens op, dat tot ophef fing van de Oostelijke Mark als wettig betaalmiddel werd beslo ten na overleg met de verant woordelijke Duitse autoriteiten te Frankfort en Berlijn en in ant woord op de eenstemmige resolu tie van de gemeenteraad van Ber lijn op 4 November 1948. Met de Westelijke Mark als de valuta van hogere waarde, waar tegenover ongeveer vier Oostelij ke Marken stonden, hingen de lo nen hiet langer af van de be kwaamheid of energie van een arbeider maar van de vraag of zijn werkgever in de gelegenheid was het loon voor een belangrijk deel in de Westelijke Marken uit te betalen. De kans bestaat, dat vele be woners van West-Berlijn veel Oostelijke Marken zullen over houden waarmee zij niets kun nen doen. Zij krijgen echter een kans om hun spaarsaldi in Ooste lijke Marken rendabel te maken. Gedurende een korte periode mag men hiermee boodschappen, huur en belasting betalen. Financiële experts schatten, dat er in West- Berlijn ongeveer 400.000.000 Oos telijke Marken in omloop zijn en uitstaan tegenover minder dan 250.000.000 Westelijke Marken. De West-Berlijners, die in de Russir sche sector werken zullen mis schien 60 procent van hun loon in Oostelijke marken voor Westelij ke marken mogen inwisselen tot een limiet van 300 Mark per maand. Zij, die echter van het Russische aanbod gebruik maak ten en distributiekaarten uit de Russische zone aanvaardden, zul len worden gestraft. Zij kunnen slechts 30 procent van hun sala rissen in Oostelijke Marken in wisselen. De Duitsers die in de Russische zone wonen maar in de Westelijke zone werken, zullen misschien slechts 10 procent van hun loon in Westelijke Marken krijgen, de rest in Oostelijke Marken. Het comité van Franse, Britse en Amerikaanse deskundigen, dat belast is met het in omloop bren gen van de West-Duitse Mark in de Westelijke sectoren van Ber lijn, heeft medegedeeld, dat de uitvoering van de maatregel 30 millioen „Clay-marken" vereist. Anderzijds is medegedeeld, dat de bevolking van de Westelijke sec toren ongeveer 300 millioen Oost marken bezit, waarvan de helft in bankbiljetten en de helft op bankrekening, zo deelt A.F.P. mee. In een speciale editie van het met Britse licentie verschijnende blad vDer Telegraf" wordt scher pe critiek geleverd op de aange kondigde ^munthervorming. „Niet slechts profiteurs en zwarte han delaren, doch ook handelslieden, employe's en arbeiders zijn zwaar getroffen", aldus het blad. „Tot hu toe zijn de Berlijners de stief kinderen bij elke munthervorming geweest. Dit is thans weer het geval. Laat ons hopen, dat dit de laatste is, die wij moeten mee maken". De militaire gouverneurs heb ben 30 April vastgesteld als de laatste datum waarop de Oostelij ke Mark voor enig doel in de Westelijke sectoren aanvaard zal worden. RASEL NAKOERA, 20 Maart (Reuter). Israël en Libanon zijn tot volledige overeenstemming over een wapenstilstand gekomen. De reeds opgestelde overeenkomst zal Woensdag aanstaande door de lei ders van de delegaties ondertekend worden. Deze prachtige foto van de jonge lente in Washington verschafte haar maker, Frank Cancellare, chef-fotograaf van de Aeme-dienst in Wash ington een eerste prijs. Deze 37-jarige kunstenaar die de gehele we reld heeft afgereisd en thans speciaal belast is met de reportage van het Witte Huis, sloeg alle records wat prijzen betreft, door liefst drie eerste, een derde en bovendien de Grote Prijs 1948 te winnen bij de jaarlijkse wedstrijd van de Bond van Persfotografen van het Witte Huis. Deze foto toont de beroemde kersenboom aan het Tidal Basin in Washington met een soldaat en zijn meisje, onder de bloesempracht. De Kinderpolitie heeft thans 'n merkwaardige diefstal van goede ren en fournituren bij een firma aan de Herengracht te Amster dam, welke aan het begin van dit jaar werd ontdekt, tot klaarheid gebracht. Bij het opmaken van de voorraad aan het einde van het jaar kwam vast te staan, dat uit het magazijn een grote hoeveelheid goederen was verdwenen. Bovendien werd een tekort van 25.000 textielpunten ge constateerd. De verdenking viel direct cp een 16-jarige bediende, die het beheer over het magazijn voerde en zelfstandig de verkoop en verzending van goedefen aan detaillisten verzorgde. De jonge- In een rechtzitting, die naar wordt verwacht, drie Zaterdagen in beslag zal nemen, hebben drie leden van het S.S. Jagdkommando Nord West zich voor het Amsterdamse Bijzonder Hof te verantwoorden voor de gruwelen, die zij in de laatste maanden van de Duitse be zetting in dienst van de vijand hebben gepleegd jegens Nederland se gevangenen. De verdachten zijn A. J. Pieters uit Groningen, W. R. C. M. van der Loo uit Driebergen en A. M. Ullmann uit Hindenburg (Duitsland). De vierde verdachte, die ook tot deze groep behoorde, C. Cramer uit Venlo, is voortvluchtig. Met ploertendoders, gummiknup pels, geweerkolven, karwatsen en lederen riemen plachten zij de on- gelukkigen die hun in handen vie len op gelaat, lichaam en voetzolen te bewerken. Zij ontkleedden hun slachtoffers en pijnigden hen met brandende kaarsen, verhitte poken en andere instrumenten, die naar hun mening nuttig zijn bij het bre ken van het geestelijk verzet hun ner arrestanten. Bij een der ar restanten werden spijkers onder de nagels van de tenen geslagen, een ander werd aan de voelen opge hangen en gegeseld. Vaak werd het gelaat der gemartelden met een kussen bedekt om hun de gelegen heid te ontnemen te gillen. Bij het Iaden van zand, grint en stenen wordt op schepen veelvuldig gebruik gemaakt van zgn. zelflosinstallaties. Het werk wordt hierdoor zeer vergemakkelijkt, doch op plaatsen waar geen water is, heeft men er uiteraard niet veel aan. Een firma, die veel werken in de Noord-Oost-polder uitvoert, heeft een soortgelijk apparaat op zware rupswielen laten monteren en nu kan men met het gevaarte langs de werkobjecten rijden op eigen kracht en heeft meteen energie voor de bediening. Hier ziet men het typische apparaat op de meerdijk met links de polder en rechts het IJselmeer Zaterdag werd een 30-tal getui gen gehoord. Het Hof liet zich voorlichten over het optreden der drie verdachten, die soms trachten te ontkennen, doch door de vele verklaringen die tegen hen worden afgelegd, in het algemeen worden bewogen de ten laste gelegde feiten toe te geven. Een getuige vertelde hoe v. d. L. een gevangene half ontkleed had en hem met een gummiknuppel op de kaak had ge slagen. V. d. L. gaf toe deze mis handeling te hebben gepleegd. Een joodse vrouwelijke getuige gaf een beeld van de methoden, die bij het SS Jagdkommando werden gevolgd. V. d. L. had haar gear resteerd en toen hij haar in de kel der van het Witte Huis te Loos- drecht een verhoor afnam liet v. d. L. daarbij U, tegenwoordig zijn. Gedurende dit verhoor hadden de SD-ers haar steeds geslagen en brandende cigaretten op haar naak te lichaam uitgedrukt. Zij werd vastgebonden, een brandende kaars werd onder haar schouder ge plaatst. Telkens als zij zich wilde oprichten had v. d. L. haar met de geschoeide voet teruggeschopt, zo dat zij weer met haar schouder bo ven de vlam kwam. Later werd haar echtgenoot ook in het wacht lokaal binnengebracht, aan de voe ten opgehangen en gegeseld. V. d. L. gaf toe genoemde mis handelingen te hebben bedreven. HijA ontkende de brandende kaars te hebben neergezet dit had vol gens hem een andere SD'er gedaan wel gaf hij toe brandende ciga- retten op het lichaam van de ge tuige te hebben uitgedrukt. Pres.: „Hoe kwam u tot zo iets beestachtigs". V. d. L.: „Ik kan het niet verkla ren, hét was alles een waanzinnige toestand." De echtgenoot van de vrouwelijke getuige vertelde hoe hij tijdens de martelingen steeds werd onder vraagd over de illegaliteit. Toen de ondervraging was afgelopen bloed de hij over het gehele lichaam. Na de middagpauze werd het ge tuigenverhoor voortgezet en kwa men nog talrijke getuigen onder wie velen, die persoonlijk de wreed heden van de verdachten hadden ondervonden, vertellen over de martelingen, die zij hadden onder gaan. Volgens de getuigenverklaringen geschiedde de mishandeling der ge vangenen om hen te dwingen in lichtingen te verstrekken over de illegaliteit. Zij waren grotendeels direct of indirect met de illegaliteit betrokken geweest. De verdachten v. d. L. en P. ga ven de tenlaste gelegde feiten toe en erkenden hun gevahgenen mis handeld te hebben. U. had slechts bij uitzondering actief medegedaan aan de wreedheden. Op 26 Maart zullen, nog enige getuigen worden verhoord, die over hét optreden van de voortvluchtige verdachte C. het Hof kunnen voor lichten. man was zeer geschikt voor zijn werk en genoot het volle vertrou wen van de directie. Een onder zoek in de door hem bijgehouden voorraadskaarten brachten voorts aan het licht, dat daarmede ge knoeid was, zodat zijn schuld wel vast stond. Op 24 Febr. werd dan ook tot zijn arrestatie overgegaan De houding v?,n de jongeman was echter weinig schuldbewust. ..Jullie maken me toch niets" voegde hij de rechercheurs toe. Het bleek, dat hij in het bezit was van twee politie- leerboeken, welke hij ijverig had bestudeerd, waardoor hij „de kne pen van het vak" meende te ken nen. Zijn halsstarrige houding baatte hem evenwel niet veel en tenslotte kwam de volledige bekenenis. on geveer tien dagen geleden. Daaruit bleek, dat de morele schuld van deze diefstal ligt bij een van de vrouwelijke cliënten van de firma, die de jongeman er toe over had gehaald haar te leveren zonder facturen af te geven. Dit geschiedde reeds sedert Sept. 1948 en de firma is voor tenminste f 4000 op deze wijze benadeeld. De jongeman kreeg maar een geringe beloning. In totaal, had hij f 1000 ontvangen, hetgeen hij met uitgaan heeft opge maakt. Bij zijn „afneemster" werd nog een partij goed. van de firma afkomstig, ter waarde van f 900. achterhaald. De jongeman is thans opgenomen in een- jeugdkamp te Huizen. WARSCHAU, 20 Maart (AFP) De Poolse regering heeft een officiële verklaring over de betrekkingen tussen de kerk en de staat uitgegeven, waarin er de nadruk op wordt gelegd, dat een wijziging'in de houding van de bisschoppelijke hiërarchie en het staken van elke onvriendschappelijke actie tegen de staat de grondslag kunnen zijn om de betrekkingen tussen kerk en staat te regelen. Ingevolge de besprekingen van 14 Maart jl. tussen de secretaris van het Episcopaat, Mgr. Sygismund Choromanski, en de minister van staatsadministratie, belast met de betrekkingen met de kerk, Wladis- law Wolski, heeft de regering een voorstel in 8 punten voorgelegd. In dit voorstel wordt gewezen op de toenemende vijandigheid, die een deel van de geestelijkheid ten op zichte van de staat aan de dag legt. De activiteit is gekenmerkt door herderlijke brieven en door onder richtingen, die ten doel hebben on zekerheid en opwinding te doen heersen. Het is geen louter toeval, zo wordt er in de verklaring aan toegevoegd, dat die daden vooral uit gaan van persoonlijkheden, die, zo als de bisschoppen van Katowic en Kielce, tijdens de bezetting ten op zichte van de Duitsers de grootste volgzaamheid aan de dag hebben gelegd. In de verklaring wordt ver volgens betreurd, dat de meerder heid van het Episcopaat nooit is op gekomen tegen de pro-Duitse ver klaringen van het Vatikaan betref fende de West-Poolse gebieden en dat zij de talrijke gevallen van sa menwerking van priesters met mis- dadiger'sbenden en met anti-rege ringsgezinde groeperingen, agenten van het Engels-Amerikaans impe rialisme niet veroordeelt. „De regering zal geen enkele op standige activiteit dulden", zo luidt de verklaring verder. Daarom kan alleen een gewijzigde houding van het Episcopaat een basis zijn om te komen tot normale betrekkingen tussen kerk en staat". In de verklaring wordt vervolgens gezegd, dat de regering geenszins voornemens is de godsdienstvrijheid te beperken. Tevens wordt er aaii herinnerd, dat de clerus in Polen grotere voorrechten geniet dan in verscheidene landen van West- Europa. De geruchten omtrent de afschaffing van het godsdienstonder richt in (je scholen zijn uit de lucht gegrepen.' De scholen, die eigendom zijn van kloosterorden en onder leiding staan van leden van de cle rus, die de van kracht zijnde wet ten naleven, zulk* alle rechten blijven genieten. Zondag, zijn m Frankrijk de ver kiezingen gehouden voor de depar tementale raden. De laatste verkie zingen voor deze raden vonden plaats in 1945. Bij de verkiezingen van drie jaar geleden waren de so cialisten de grote overwinnaars en bezetten 430 van de ruim 1500 ze tels. De p.artij van de Gaulle be stond toen nog niet. Van de eerste honderd Candida- ten, die gisteren werden gekozen waren 29 Gaullisten, 1 Communist, 44 van de regeringscoalitie waarvan 22 socialisten, 19 radicalen en 3 M.R.P. De resterende 26 behoren tot centrum- en rechtse groepen. Om twee uur hedennacht ver- klaarden de Gaullisten 91 zetels te hebben gewonnen van de 220 be kend geworden uitslagen. Verschenen is het rapport van de commissie van onderzoek be treffende het lager nijverheids onderwijs voor jongens. De commissie acht het nodig aan de Ambachtsschool een voor bereidende cursus van een jaar te verbinden, die ten doel heeft: a. een betere voorbereiding te ge ven op de in technische richting georienteerde leerstof dan door een „van de andere scholen van voortgezet onderwijs binnen het kader van haar leerplan mogelijk is en b. grote aandacht te beste den aan een juiste beroepskeuze. De toegang tot de voorbereiden de klasse staat open voor alle leerlingen, die zes klassen van de lagefe school hebben doorlopen en tenminste 12 jaar oud zijn Om de vakoDleiding te volgen behoort de leerling in het algemeen de voor bereidende klasse te hebben door lopen. De commissie meent echter, dat het op praktische gronden overweging verdient in enkele ge vallen van voortgezet onderwijs een of' meer klassen hebben door- lonen en die aan zékere toelatjngs. eisen voldoen, mits zii tenminste 13 jaar oud zijn. De duur van de ambachtsschool na het voorberei dende jaar blijft in het algemeen gesteld on 2 je ar. De commissie is van oordeel, dat bet aanbeveling verdient te streven naar unifor miteit in het eindexamen, waar door bet eindexamen van de am bachtsschool een landeliikp b»te- kenis zal kunnen krijgen. Voor enkele vakken b.v. die van instru mentmaker. autohersteller en ge reedschapsmaker. acht de commissie het wenselijk enkele centrale kon- klassen te vormen met een cursus duur van 1 jaar. Voor een aantal leerlingen zal het niet mogelijk zijn een opleiding in een van de vakrichtingen met vrucht te volgen. Voor deze leer lingen, die de commissie als „min der begaafd" heeft gequaiificeerd, zou h.i. misschien een opiossing mogelijk zijn, indien naast de spe cifieke vakopleiding een algemene opleiding werd geschapen. Deze op leiding waarvan de duur voorlopig op 1 jaar is gesteld, dient om de leerlingen geschikt te maken voor allerlei functies in de bedrijven waarvoor een zekere mate van handvaardigheid nodig is. Tenslotte doet de commissie voorstellen in verband met de op. leiding van leraren. Deze zal zich moeten richten op de vorming van een corps leraren, dat, naast een gedegen vakkennis, beschikt over een ruime algemene ontwikkeling en een goed paedagogisch inzicht. De opleiding ware te onderscheiden in drie phasen: een vooropleiding, een middelbare opleiding en een afsluitende opleiding. Deze afslui tende opleiding zou zich vooral moeten richten op de algemene vorming tot leraar. De commissie geeft nog te kennen zich er terdege van bewust te zijn, dat haar vele desiderata slechts geleidelijk aan kunnen worden verwezenlijkt. SOVJET-REACTIE: „Verschoningsrecht" (Sm.) De journalisten hadden Zaterdag hun dag. Beide Kringen, de Katholieke N.J.K. en de Ned. J K., hielden hun jaarvergadering en kwamen vervolgens gezamen lijk bijeen. In deze gezamenlijke vergadering van het Nederlandse Journalisten-dom behandelden professor van Oven en Mr. Stem pels het nogal actuele vraagstuk van het „verschoningsrecht" van de journalist. Heeft de journalist een ambtsgeheim en zwijgplicht en kan hij zich daarop beroepen, om van het doen van getuigenis verschoond te worden. Neen, zeg gen velen, ja, zeggen anderen. De eersten zijn o.a. juristen, als prof. van Oven, de laatsten vooral, zij het niet allen, de journalisten, die o.a. van mening zijn, dat het ver schoningsrecht een onmisbaar complement is van de persvrij heid. Wij delen die mening, ge lijk wij vroeger al hebben doen blijken. Professor van Oven, wiens helder betoog ondanks zijn afwij kende mening het voor die ver gadering had, was in tweede in stantie blijkbaar al minder stel lig in zijn afwijzing, dan eerst. Het draaide hierom: 1. „een jour nalist heeft het verschoningsrecht niet per sé nodig, voor de uitoefe ning van zijn beroep, gelijk een priester, dokter of advocaat". Waar tegen te stellen is: niet al leen en niet altijd, maar sommige soms. En om die gevallen gaat het juist. 2. „De journalistiek stond in kwaliteit, moreel en be trouwbaarheid nog niet hoog ge noeg, zodat misbruik te vrezen is". Maar het ambtsgeheim van een dokter of advocaat wordt vaak wel misbruikt om „schurkerij" te dekken. Toch kunnen, natuurlijk, medici en advocaten die erken ning van het ambtsgeheim niet missen. Maar soms bepaalde jour nalisten (niet te beperken tot de hoofdredactie) ook niet. Er zal dus iets op gevonden moeten worden, om het kostelijk goed der persvrijheid zijn volle glans te laten. De kwestie is nu wel degelijk om twee redenen actu eel: ten eerste, omdat een wets ontwerp. op de verantwoordelijk heid van de journalist staat te worden ingediend, ten tweede, omdat dagbladjdurnalisten en di recteuren gezamenlijk een com missie hebben benoemd, om de zaak van het verschoningsrecht nader tot een oplossing te bren gen. Want de pers blijft naar de erkenning van dit recht streven, omdat zij het nodig acht in het belang van de positie, die de pers in de maatschappij inneemt. En dat heeft ook iets met het alge meen belang te maken. NA ELF MAANDEN Radio-Moskou verklaarde Zater dag in een uitzending over het At lantisch Pact, dat „millioenen men sen zich bewust zijn, dat het pact oorlog tegen de Sowjet-Unie bete kent". Dr. Lemin, commentator van Ra dio-Moskou, zei dat de jongste de monstraties in Italië tegen „het oorlogspact een maatstaf waren voor de gevoelens van millioenen. mensen over de gehele wereld". CHICAGO, 20 Maart (AFP) Na onderhandelingen, die elf maanden hebben geduurd, en tussenkomst van een door President Truman in gestelde bijzondere commissie, heb ben de Amerikaanse spoorwegmaat schappijen en de spoorwegarbei dersbonden, die een millioen leden tellen, volledige overeenstemming bereikt op basis van de adviezen der commissie. De overeenkomst omvat de volgende hoofdpunten: 1. Week van 5 dagen en 40 uren met hetzelfde loon als voor weken van 48 uren. 2. Verhoging van het uurloon met 7 cent. Dit betekent een stijging der bedrijfskosten met 640 millioen dol lar per jaar. Minister Stikker naar Amerika Naar wij vernemen ligt het in het voornemen van de Minister van Buitenlandse Zaken, mr. Stikker, er ondertekening van 't Atlantisch Pact op 24 Maart van Southampton uit met de „Queen Mary" naar Amerika te vertrekken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1949 | | pagina 1