Nieuw
GROTE VIER ZIJN HET EENS
OVER HUN AGENDA
Het Berlijnse station Tiergarten
toneel van hevig gevecht
Westduitse Grondwet
plechtig afgekondigd
Wisjinsky stelde voor ook
te praten over Japan
Eerste slachtoffers gevallen
„Wij wachten de bui af"
Voor 1950 waarschijnlijk
15 pet. minder Marshallhulp
Nood regering op Sumatra
gaat op eigen houtje verder
Douane deed
goede vangst
mingen in het
jm Haarlem
ktberichten
V -S. V. V,
lemelvaartsdag
corretie-gebied
ntferland
MAGNEET"
DIT BLAD!
Dinsdag 24 Mei 1949 45e Jaargang No. 11571
Conferentie te Parijs begonnen
Sovjet-delegatie
niet pessimistisch
Geheim Consistorie
omstreeks Kerstmis
Politie schoot in het
wilde weg
GEEN WESTELIJKE
INTERVENTIE
Een nieuwe democratie
Maandagmiddag is de constituerende vergadering van
Bonn in plechtige zitting bijeengekomen om de West-
Duitse grondwet voor de federale republiek Duitsland afc.te
kondigen. Alle 11 West-Duitse minister-presidenten waren voor
deze zitting naar Bonn overgekomen. De constitutie werd offi
cieel afgekondigd op hetzelfde ogenblik, dat de ministers van
Buitenlandse Zaken der Grote Vier hun conferentie in Parijs
openden. Zij treedt onmiddellijk in werking.
Generaal Spoor
ernstig ziek
Voorstel naar Amerikaans Huis
Tegenstelling met de leiders op Bangka?
de Bisschop van Haar-
benoemd tot: Pastoor te
(H. Joseph) de weleerw.
Versteegen; tot Rector
lam (St. Joan, de Deo)
r. heer J. R van Dael,
was te 's-Gravenhage
ncta-Maria").
riendschappeljjk
a 1Ajax comb. 00
W.F. wint na strafsch.
2—St. Victor 2 2—3
KGB 2 2—2
pr eKGB adsp. a 01
p. bKGB adsp. b 05
-ZW 2 3—2
EO-TOURNOOI
ndijk 1 13
Andijk adsp. 42
Woudia 24
PERDAGMIDDAG
Dindua 1 42
Mei Late aardappelen
oege aardappelen 6674,
1, bloemkool 3663, sla
inazie 3133, radijs 7.50,
1.60—2.80.
21 Mei Aanvoer 26
I68, 395 lammeren 25
ien 450510, 2 paarden
i biggen 4070. Handel
1
9
-ensokken,
<]32
e shawls,
is en kleuren
795
als plastic,
sollectie, v/a
395
Cologne,
10 gram
12'
Franse
325
;rote maten,
295
nnaiseklopper,
voor slechts 2"
en,
295
ischaaltjes,
i 45 voor
35<
1
e belangrijke
it naar het
TOURING-
PERSONEN.
5 TELEF. 4839
K 2205
els als kleine tiond-
entemmer heeft ook
ien. Ze ravotten, ze
enze maken
sterke tanden laten
een stukje vlees tot
nmer, dat papa en
jezien: het optreden
gaan naast elkaar
is geen kunst aan,
ve bal in de lucht.
sen blauwe en een
r elkaarje wordt
komen vier ballen
jinga jongleren met
Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43
per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, tel. 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290: ALKMAAR, Laat 221, tel. 2046 (2 lijnen), K 2200DEN HELDER, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, tel. 459 K 2240
In het met vlaggen getooide paleis de Marbre Rose te Parijs is
gisterenmiddag te 16.05 de conferentie van de ministers van
Buitenlandse Zaken der Grote Vier geopend. Het is voor de
vyfde maal na de oorlog, dat de Raad van ministers is bijeen
gekomen om een vredesverdrag voor Duitsland op te stellen. De
conferentie van gisteren duurde twee en een Kalf uur. Men werd
het eens over een agenda van vier punten:
1. de politieke en economische kwesties, die geheel Duitsland
betreffen
2. Berlijn en de valufakwesfie;
3. Het vredesverdrag met Duitsland;
4. Het vredesverdrag met Oostenrijk.
Behalve over de agenda werden
de ministers het er over eens, dat
de zittingen van hun plaatsvervan
gers absoluut geheim zouden zijn
gelijk dat eveneens zou zijn met
bepaalde bijeenkomsten van hen
zelf Men zal slechts communiques
voor publicatie vrij geven, die door
alle vier ministers zijn goedgekeurd.
Nog een ander besluit hield in, dat
elk der delegaties haar eigen visie
zou geven van hetgeen er op de
plenaire zittingen gebeurde
Volgens een verklaring van een
Franse gedelegeerde na afloop van
de vergadering waren de vier mi
nisters het „zonder te veel moeite"
eens geworden over de agenda.
Wisjinsky had aanvankelijk een
andere agenda voorgesteld, waarop
een viermogendhedenbeheer over
Duitsland als eerste punt voorkwam
en als vierde punt de Duitse munt-
kwestie met inbegrip van de Ber-
lijnse.
Toen Acheson, de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken,
gesteund door zijn Britse collega
Bevin, bezwaar had gemaakt tegen
het plaatsen van het viermogend
hedenbeheer als eerste punt op de
agenda, daar het, volgens Acheson,
onmogelijk is het beheer van Duits
land te bespreken voor men wist
wat men beheerde, ging Wisjinsky
accoord met de door, Schuman voor
gestelde agenda.
Schuman bracht even de kwestie
naar voren van de onbevredigende
uitvoering van de New Yorkse over
eenkomst tot opheffing van de Ber-
lijnse blokkade. Hij zeide te ho
pen, dat de moeilijkheden slechts
van tijdelijke aard zouden zijn, zo
dat het niet nodig zou worden de
kwestie in de raad van ministers
der grote vier te bespreken.
Acheson stelde voor, dat de plaats
vervangers van de ministers, die
het Oostenrijkse vredesverdrag
voorbereiden, per 1 Juni een ge
meenschappelijk rapport over hun
vorderingen zouden uitbrengen.
Een kleine schermutseling, zij het
ook een goed gehumeurde, deed zich
voor, toen Wysjinsky. het vanzelf
sprekend zeide te achten dat ieder
van de partijen er naar streefde
overeenkomst op elk punt van de
agenda met inbegrip van de Duitse
kwestie te bereiken
Waarpp ,Bevin zéide, „dat hangt
HONGERDOOD
BERN, 23 Mei (AFP) Als ver
dacht van moord op de Nederland
se danseres *H. K. te Ascona in
Zwitserland, werd de Nederlander
H. J. K. door de Zwitserse politie
enige weken geleden gearresteerd.
Later werd hij naar een krankzin
nigengesticht overgebracht. Daar is
hij tengevolge van totale uitputting
gestorven. Gedurende de week, die
verlopen was tussen de moord en
zijn arrestatie had hij geen voedsel
tot zich genomen.
voor een groot deel van u af", en
Wysjinsky: „in een bijeenkomst van
vier mogendheden hangt drie maal
zo veel af van drie partijen als van
een".
Tot verrassing van de overigen
bracht Wysjinsky ook de Japanse
kwestie op het tapijt door te infor
meren, wanneer de grote vier met
China als vijfde een ontwerp-vredcs-
verdrag voor Japan wilden bespre
ken.
Acheson verklaarde zich bereid
Wysjinsky's vraag op een later tijd
stip te bespreken en Bevin brak
een lans voor deelneming van de
dominions aan de besprekingen.
Wysjinsky antwoordde hierop, dat
hij niet had bedoeld de kwestie voor
plaatsing op de agenda voor te stel
len, doch dat het zijn nut had te
weten welke problemen voor toe
komstige vergaderingen van de mi
nisters in het verschiet lagen.
Hij was van mening, dat de domi
nions natuurlijk aan de voorberei
ding van het vredesverdrag moes
ten deelnemen, ofschoon de raad
van de mnisters er de eerste hand
aan diende te leggen.
Naar AFP meldt, is Spaak de Bel
gische minister van buitenlandse
Zaken, te Parijs aangekomen. Zijn
aanwezigheid aldaar kan in verband
worden gebracht met de wens van
de Benelux-landen om op de hoogte
te blijven van het verloop der be
sprekingen van de ministers.
Wisjinsky heeft Maandagavond
door middel van een woordvoerder
verklaard, dat zijn delegatie ,,niet
pessimistisch is ten aanzien van het
resultaat van de Parijse conferen
tie".
De woordvoerder, Pavlof, zei, dat
het argument van de Westerse de
legaties tegen het Sowjet-voorstei
om het vierledig beheer van Duits
land het eerst te behandelen, niet
goed gefundeerd was. Hij meende,
dat de valutakwestie ten nauwste
verbonden was met de eenheid van
Duitsland
ROME (KNP). Uit zeer welin
gelichte bron verneemt het KNP,
dat bij de plechtigheden, waarmede
het H. Jaar zal worden gevierd, ook
een Geheim Consistorie zal worden
gehouden en wel omstreeks het a.s.
Kerstfeest. Tijdens dit consistorie
zal Z.H. de Paus ook enige nieuwe
Kardinalen benoemen.
VIER ZONDAGEN
AUTORIJDEN
Teneinde tegemoet te komen aan
de vele desbetreffende verzoeken,
die hem hebben bereikt, zal de Mi
nister van Verkeer en Waterstaat
gedurende enige Zondagen van het
nu komende jaargetijde ontheffing
verlenen van het Zondagsrijverbod,
en wel op de volgende Zondagen:
5 Juni, 26 Juni, 31 Juli en 28
Augustus 1949. Op de overige Zon
dagen zal een afdoende controle op
naleving van het Zondagsrijverbod
dienen te worden gehandhaafd.
Voordat zij hun Russische collega Wisjinsky zouden ontmoeten
op de conferentie der „Grote Vier", die gisteren in het Marble
Rose Paleis te Parijs is begonnen, hielden de ministers van Bui
tenlandse Zaken van de Westelijke landen der „Grote Vier"
nog een voorbereidende bespreking op het ministerie van Buiten
landse Zaken. De drie ministers in de lift van het ministerie
V.l.n.r. Ernest Bevin, Dean Acheson 'ey Robert Schuman.
Te half tien in de avond begon
de menigte door het cordon heen
In diverse steden in ons land zijn de eindexamens der Hogere
Burger Scholen begonnen. In Groningen „demonstreerden" de
leerlingen van de Meisjes H.B.S. op de Grote Markt. Zij voerden
een spandoek met zich mee, waarop met grote letters stond
geschilderd: „Wij wachten de bui af".
VOLGENS MEDEDELING van dr. Friedensburg, de plaatsver
vangende West-Berlijnse burgemeester, zijn twee personen
om het leven gekomen in de eerste phase van, naar men aan
neemt, een georganiseerde poging om de voornaamste S-Bahn-
stations in de Westelijke sector van Berlijn van de onder Sowjet-
contröle staande spoorwegpolitie te zuiveren. In de loop van
Maandagavond kwam het tot een grote vechtpartij in het station
Tiergarten in de Britse sector, dat reeds van het begin af een
der hoofddoelen van de stakers had gevormd. In de namiddag
werd het gebouw, dat door een cordon van politie uit de Weste
lijke sector was afgezet, belegerd door een menigte van driedui
zend stakers en sympathiserenden.
te breken en toen tenslotte de eer
ste honderdtallen stakers er in ge
slaagd waren het gebouw binnen
te dringen, werd de grote stations
hal het toneel van een bitter ge
vecht. Stakers en spoorwegpolitie
mannen rolden met elkander over
de stenen vloer en vuur- en slag
wapenen vlogen her en der. Ook
werd er met stenen geworpen en
een aantal door paniek aangegre
pen politiemannen begon in het
wilde weg op de opdringende me
nigte te schieten.
Terwijl het gevecht in het ge
bouw gaande was, kreeg de wes
telijke politie buiten het station
versterking. Zij drong toen door
zij-ingangen het gebouw binnen
en zuiverde onder hantering van
de gummiknuppel, de stationshal
van stakers zowel als spoorweg
politie.
De leider van de Britse dienst
voor openbare veiligheid, kolonel
Stewart, overreedde de spoorweg
politie het station te verlaten en
stelde het gebouw onder bewa
king van de Westerse politie. De
spoorwegpolitiemannen, van wie
sommige gewond waren, vertrok
ken langs de spoorlijn naar de
Sowjetsector
Volgens de Westerse politie be
gonnen de ongeregeldheden toen
stakingsbrekers in gezelschap van
spoorwegpolitie en Russische sol
daten het station binnengingen:
een der spoorwegpolitiemanncn,
aldus de mededeling, loste van de
spoorbaan af zes schoten op de
aanvallers, waarbij hij een zes
tienjarige jongen in het hoofd
raakte.
Volgens de Duitse radio van de
Amerikaanse sector zijn bij de on
geregeldheden 72 personen ge- Reichsbahn erkend.
wond, van wie er twaalf zouden
zijn getroffen door schoten van de
spoorwegpolitie.
Verder wordt uit Amerikaanse
bron gemeld, dat de Sowjetautori-
teiten de spoorwegdirectie bevel
gegeven hebben voor Dinsdag
avond de controle over alle sta
tions en spoorweginstallaties van
Berlijn in handen te nemen.
De Oost-Berlijnse politiechef,
Paul Markgraf, heeft met krach
tige maatregelen gedreigd tegen
belemmering van de spoorweg
politie bij de uitoefening van haar
functie en tegen aansporing tot
gewelddaden.
Van het station Tiergarten trok
ken de stakers in vrachtauto's,
per tram en te voet naar het sta
tion Westkreuz, een zes kilometer
verder, waar een tachtigtal gewa
pende spoorwegpolitiemannen zich
hadden verschanst.
Na middernacht arriveerde bij
Westkreuz ook kolonel Stewart,
die na onderhandelingen met de
spoorwegpolitie de verzekering
kreeg, dat de manschappen geza
menlijk het gebouw zouden ver
laten. mits zij vrijgeleide zouden
krijgen door de duizendkoppige
menigte van stakers buiten het
station Kolonel Stewart gaf deze
garantie.
A.F.P. meldt, dat het station
Tegel in de Franse sector, dat in
de namiddag door de spoorweg
politie onder controle was geno
men, des avonds weer door de
stakers werd bezet. De staking
brekers, die na het vertrek van
de spoorwegpolitie in het station
waren verschenen, werden er
door de stakers na een korte
vechtpartij uitgezet.
De drie Westelijke commandanten
van Berlijn hebben Maandag gewei
gerd te voldoen aan het verzoek van
het Westelijke stadsbestuur van Ber
lijn om, met steun van de Amerika
nen, Britten en Fransen, de spoor
wegstations en de spoorweginstalla
ties door West-Berlijnse politie te
mogen bezetten.
De militaire commandanten heb
ben echter medegedeeld, dat zij een
dergelijke interventie zouden toe
staan in bepaalde gevallen, indien
de omstandigheden dit noodzakelijk
maakten. Door het besluit van de
Westelijke Kommandatura worden
in feite de eigendomsrechten van de
onder Sovjet-toezicht staande
De afkondigingsrede werd ge
hóuden door Conrad Adenauer,
president van de constituerende
vergadering. Er werd niet gede
batteerd. De zwart-rood-gouden
vlag van de nieuwe West-Duitse
republiek woei van de gevels van
vele huizen in deze rustige uni
versiteitsstad en geboorteplaats
van Beethoven.
Adenauer gewaagde in zijn rede
van een nieuw tijdperk dat in de
geschiedenis van het Duitse volk
aanbrak. Hij was van mening, dat
„indien de geallieerde ontmante-
lingspolitiek uitgevoerd wordt als
besloten is, de politieke opbouw
van een nieuwe Duitse democratie
ernstig gevaar zal lopen".
Hij verzocht de verantwoorde
lijke geallieerde autoriteiten deze
kwestie niet alleen uit een econo
misch maar in de eerste plaats uit
politiek oogpunt te bezien. De con
stitutie werd te 15.50 uur G.M.T
afgekondigd.
Er werd aanvankelijk gevreesd,
dat de afkondiging op het laatste
ogenblik nog zou worden uitge
steld, daar de leider van de Franse
verbindingsmissie Zondag Aude-
nauer had doen weten, dat zijn
regering niet tevreden was ovei
de in de constitutie opgenomen
kieswet en voorstelde deze voor
de derde maal te herzien. Toen de
afgevaardigden bijeen kwamen
waren de moeilijkheden blijkbaar
ODgelost.
Alle leden van de constitueren
de vergadering, behalve de twee
BATAVIA. Generaal S. H.
Spoor, opperbevelhebber der Ne
derlandse strijdkrachten in Indo
nesië, is Maandagmorgen na enke
le uren gewerkt te hebben plotse
ling ernstig ziek geworden, aldus
is van officiële niilitaire zijde te
Batavia bekend gemaakt. De ziek
te liet zich dadelijk ernstig aan
zien, terwijl in de loop van de dag
weinig verandering optrad, zodat
de toestand nog steeds zorgwek
kend is. Volstrekte rust is gebo
den.
Dr. L. J. M. Beel ïieeft heden
morgen aan luitenant generaal
Spoor medegedeeld, dat hij bij
Koninklijk besluit van 23 Mei is
bevorderd tot generaal. Generaal
majoor D. C. Buurman van Vree
den, chef van de generale staf, is
belast met de waarneming van de
functie van legercommandant in
Indonesië, daar het uitgesloten is,
dat generaal Spoor de eerste tijd
zijn werkzaamheden kan hervat
ten en ook bij gunstig verloop van
de ziekte een langdurige rustpe
riode vereist zal zijn.
Koningin Juliana heeft telegra
fisch Haar grote spijt betuigd met
de ziekte en generaal Spoor de
beste wensen doen toekomen voor
zijn herstel. De Koningin legde er
iri het telegram de nadruk op, met
hoeveel genoegen Zij het besluit
tot zijn bevordering had onder
tekend.
BIJ VERSTEK TER DOOD
VEROÖRDEELD
Zondagmiddag heeft een douane
ambtenaar in het grensgebied nabij
Buurse twee personen aangehouden,
die kennelijk op illegale wijze pro
beerden naar het buitenland te
gaan
De ambtenaar hield de mannen
aan en bracht hen naar de nabij
gelegen 'grenspost. Hier bleek, dat
hij een goede vangst had gedaan.
Een der mannen was namelijk de
39-jarige bij verstek door het Leeu
warder Hof ter dood veroordeelde
banketbakker D. F. K. Bakker uit
Franeker, die enkele moorden op
zijn geweten zou hebben als land
wachtcommandant aldaar.
De man is destijds ontvlucht uit
het kamp Vught. De marechaussee
te Haaksbergen heeft zich over hem
en zijn metgezel, een Hagenaar, ont
fermd.
NIEUWE H.V.K. VERTREKT
30 MEI A.S.
Naar wij vernemen zal de nieuw
benoemde Hoge Vertegenwoordiger
van de Kroon, de heer A. H. J.
Lovink, op 30 Mei a.s. naar Indo
nesië vertrekken. Hij zal op zijn
reis vergezeld zijn door jhr. H. A.
Teixeira de Mattos, tweede ge
zantschapssecretaris.
communistische ondertekenden 't
document. Onder applaus van de
publieke tribune tekende vervol
gens de West-Berlijnse burgemees
ter, prof. Reuter.
Ten slotte tekenden de minister
presidenten en kamervoorzitters
voor de elf West-Duitse „Leander".
met inbegrip van Beieren, welks
1 'parlement de grondwet heeft ver
worpen.
Voor de vergadering werd ge
opend, werd het bekend, dat de
organist Haydn's Kaiser Quartett
zou spelen, dat ten dele bestaat uit
een variatie op een melodie, welke
later 't Duitse volkslied „Deutsch-
land ueber alles" zou worden. Het
kwartet werd van het programma
geschrapt, nadat prof. Schmid, de
socialistische leider had ingegre
pen.
De Russische minister van Bui
tenlandse Zaken, Wisjinsky,
bracht een bezoek, dat slechts
vijf minuten duurde, aan de
Franse minister van Buiten
landse Zaken, Robert Schuman.
Wisjinsky, vooraan, verlaat met
de Russische ambassadeur in
Parijs, A. Bogomolov, het Fran
se ministerie van Buitenlandse
Zaken.
WASHINGTON, 23 Mei (Reuter).
De commissie voor de toewijzin
gen van het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden heeft Maandag
voorgesteld de gelden voor de
Marshall-hulp voor het jaar, dat op
1 Juli a.s. begint, met 15 procent te
verminderen. De commissie stelt
voor in totaal een bedrag van
5.542.470.000 dollar toe te staan. De
president had in totaal 6.322.200.000
dollar aangevraagd.
Een sub-commissie van deze com
missie had een vermindering met
slechts 182.3 millioen dollar voor
gesteld, maar de volledige commis
sie besloot op voorstel van de Re
publikeinen met 22 tegen 19 stem
men, om het door president Tru
man aangevraagde bedrag van
4.198.200.000 dollars, voor de uit
voering van het Europese hulppro
gramma in het tweede jaar, met
629.730.000 dollar te verminderen.
De volledige commissie sprak zich
ook uit voor een vermindering met
150 millioen dollars van het bedrag
van een milliard dollars, dat presi
dent Truman heeft aangevraagd
voor uitgaven voor bestuur en hulp
verlening in de bezette gebieden.
De sub-commissie stelde slechts
een vermindering met 50.4 millioen
dollar voor.
De 50 millioen dollar, die werden
aangevraagd voor hulpverlening
aan Griekenland en Turkije, werden
in zijn gereel door de commissie
goedgekeurd, evenals de 1.074 mil
lioen dollars, die werden aange
vraagd voor de uitvoering van het
plan-Marshall in het kwartaal April/
Juni 1949.
Nancy Price, de bekende actrice, die in het Nederlandse pro
gramma van de B.B.C. regelmatig optreedt, sprekende over het
Volkstheater, dat zij 20 jaar geleden in Engeland stichtte. Naast
haar onze landgenoot H. B. Fortuin, die haar voor het Neder
landse B.B.C. programma interviewde.
BATAVIA, 23 Mei (Aneta)
Volgens „het Dagblad" van heden
is er een scherpe tegenstelling ont
staan tussen de vooraanstaande re
publikeinen op Bangka en de repu
blikeinse noodregering op Suma
tra, doordat de lafste, die in de
omgeving van Lintau, op midden
Sumatra, zetelt, een besluit heeft
genomen waarin wordt bepaald, dat
alle aangelegenheden, die betrek
king hebben op Sumatra, zullen
worden afgehandeld door leden van
de noodregering, terwijl ook ande
re kwesties, die tot de competentie
van de leden dezer noodregering
behoren, die buiten Sumatra ver
blijven, aangetrokken zullen wor
den binnen de kring van de be
voegdheden der Sumatraanse leden
van de noodregering.
In verband hiermede is mr. Sja-
fruddin Prawiranegara, voorzitter
van de ministerraad, belast met bui
tenlandse zaken, mr. Teunkoe Has
san met opvoeding en cultuur, ter
wijl mr. Sutan Mohammad Rasjid
optreedt als vertegenwoordiger der
ministers van Arbeid, sociale zaken,
opbouw en jeugdzaken, en tevens is
belast met de openbare veiligheid.
De minister van Justitie is verte
genwoordigd door mr. Lukman Ha-
kin, de minister voor gezondheid
door ir, Sitompul en de minister
van welvaart door ir. Indratjaja