HET VOORBARIGE BOMBARDEMENT
VAN ROTTERDAM
Nieuwe IJsselmeerpolders
door het Rijk bestuurd
Honderdduizend bezoekers
op het NCRV-jubileumfeest
VIJFTIG JAREN APOSTOLAAT IN
NOORD-NEDERLAND
De Franciscanen te Woerden
in het goud
Goedkeuring van „Contract Fox
PAG.
Struikroversmanieren van de
Duitse weermacht
En kolonel Schcirroo vocht met
900 slecht-bewapende kinderen!...
Hatta naar Atjeh
Geen voorbarige inlijving bij aangrenzende
provincies
Geeft gij acfit?
Herdenking op de
Grebbeberg
„Izvestia"
beschuldigt
Politieke bezwaren blijven bestaan
Pinkster-drie
Dinsdag 7 Juni T949
IN DE OCHTEND van de 14e Mei 1940, de meest rampzalige
dag in de geschiedenis van Rotterdam, werden er in de buurt
van de Maas en de Hertenkade drie Duitse officieren opgemerkt
met een witte vlag. Luidkeels riepen zij: Holland in Ehren,
wir haben pariementare Briefe für den Bürgemeister". Onmid
dellijk stelde burgemeester van Rotterdam zich in verbinding
met de commandant, kolonel Scharroo. Daar was toen juist een
Duitse officier met twee couverts bij zich, een voor de com
mandant, de ander voor „Die Autoriteiten van de Staat in Rot
terdam". Beide bevatten een in een vreemd brabbeltaaltje, half
Nederlands, half Duits, gelijkluidend ultimatum.
Letterlijk stond er het volgende
te lezen: „De weerstand, die in
de open stad Rotterdam tegen de
offensieven der Duitse troepen
getoond wordt, noodzaakt mij,
indien Uwe weerstand niet on
middellijk gestaakt wordt, die
doelmatige maatregelen te nemen.
Dit kan de volledige vernieling
van het stad ten gevolge hebben.
Ik verzoek U als een man die
verantwordingsgevoel bezit, daar
op aan te dringen, dat het stad
niet dit zware verlies lijden moet.
Als teeken van overeenstem
ming verzoek ik U dadelijk een
parlementaire te sturen welke die
noodige macht bezit.
Indien ik binnen twee uren na
overhandiging van deze mededee-
ling keen antword ontvang, ben
ik geno'odzakt die scherpste maat
regelen van vernieling te nemen"
Geen handtekening!
Dit document was ondertekend
door de Kommandant van de
Duitse troepen. Echter geen naam.
Had er wel een handtekening ge
staan dan zou wellicht het bom
bardement van Rotterdam zijn
voorkomen. Want nu achtte de
commandant van de Maasstad
mystificatie niet uitgesloten.
Daarom werd de kapitein Backer
met het volgende schrijven naar
het Noordereiland gestuurd. „Ik
ontving Uw brief. Deze was niet
ondertekend en vermeldde niet
Uwen militairen rang. Alvorens
een dergelijk voorstel in overwe
ging te nemen moet dit mij be
reiken, voorzien van Uwen mili
tairen rang. Uwen naam en Uwe
handteekening".
Om 12.15 uur was de kapitein
op de bedoelde plaats, dus nog
ruim voor het verstrijken van de
fatale termijn. Hij ontmoette er
een Oberstleutnant Von Cholitz,
met wie hij tot vijf voor half een
in een melksalon heeft moeten
wachten. Teen kwam de luitenant
generaal Schmidt om het ant
woord in ontvangst te nemen. Bij
hem was o.a. generaal Student.
Om 13.20 uur is kapitein Backer
wéér vertrokken met een nieuw
ultimatum, thans getekend en wel.
Om precies 16.20 uur moest daar
op een antwoord komen. Twee
Duitse officieren zouden de Hol
landse kapitein over de Koningin-
nebrug brengen. Nauwelijks wa
ren zij op weg of een Duits vlieg
tuigeskader ronkte in de lucht.
Onmiddellijk heeft generaal
Schmidt toen lichtkogels laten af
schieten om het eskader tegen te
houden. Er werd geen notitie van
genomen.
Om half twee vielen de
eerste bommen.
Wellicht heeft kolonel Scharroo
nimmer zwaardere uren in zijn
leven gekend. Rotterdam moest
onmiddellijk capituleren. Deed hij
dat niet en het was hem reeds
duidelijk genoeg te verstaan ge
geven door de Duitsers dan
zou Haarlem, Den Haag en Am
sterdam eveneens met de grond
worden gelijk gemaakt. Het was
de wil en de wens van Goering,
voor wie de ultimatumhandelin
gen geen zin hadden. Hij beval en
zijn bevel was wet. Zin had de
verdediging van Rotterdam ook
niet meer. Er klinkt uit de woor
den van kolonel Scharroo een
bittere aanklacht tegen de leiding.
„Ik had 900 recruten van de ge
nie, pas veertien dagen onder de
wapenen, de stakkerds. Zij heb
ben als leeuwen gevochten, 5 da
gen lang. Dat is niet altijd erkend,
wij hebben er nooit iets over ge
hoord. Dit doet natuurlijk een
beetje pijnlijk aan, vooral voor die
jonge mensen....
BESPREKING MET RECALCI
TRANTE REPUBLIKEINEN
BATAVIA 5 Juni. AFP. Het
Franse persbureau AFP meldt, dat
de minister-president van de Repu
bliek, Moh. Hatta, vergezeld door
vijf andere Republikeinse persoon
lijkheden, waaronder drie ministers
hedenmorgen van Bangka naar
Atjeh is vertrokken voor een ont
moeting met het hoofd der Repu
blikeinse noodregering, Sjafruddin
Prawiranegara. Het doel van deze
reis is, er de noodregering toe te
bewegen ,zich achter de overeen
komst van Royen-Rum te plaatsen.
Prawiranegara had verklaard, voor
Sumatra geen bevel tot staking van
het vuren te zullen geven, vooral
eer de Republikeinse regering terug
zou zijn in Djokja en hij had te
kennen gegeven, op de hoogte te
willen worden gesteld van de in
houd der getroffen overeenkomst.
Als Moh. Hatta er in slaagt, met
de noodregering tot overeenstem
ming te komen, zal er een einde
komen aan de verwarring ontstaan
door het bestaan van twee Repu
blikeinse regeringen, aldus het
AFP.
Sp^rsaldi verminderd
De door de Nederlandse Spaar-
bankbond gepubliceerde cijfers wij
zij uit, dat in de maand April 1949
bij de Algemene Spaarbanken werd
ingelegd f 27.023.956 en terugbetaald
f 29.64*1.563. Het spaartegoed ver
minderde dus met f 2.617.607
Met deze ongelukkige slecht
bewapende kinderen heb ik het
nog vijf dagen volgehouden. Maar
toen dacht ik: Dit kan toch niet
langer meer duren. Hulp krijg ik
niet. De Franse hulp heeft nooit
de noordkant van de Moerdijk be
reikt en de Engelse hulp is tot
Hoek van Holland gekomen en
toen weer verdwenen.
Met generaal Winkelman in
Den Haag was geen telefonisch
contact meer mogelijk. Kolonel
Scharroo heeft toen een ordon
nans naar de Residentie gezonden
met het definitieve besluit:
De capitulatie van
Rotterdam.
Later hebben de Duitsers bij
monde van Seyss Inquart en Goe
ring de schuld van het bombarde
ment op de Nederlandse autori
teiten trachten af te schuiven.
Goering beweerde, dat het bom
bardement noodzakelijk was om
parachutisten te ontzetten. Er
waren misschien op dat moment
een tiental parachutisten in het
gebouw van de Nationale Levens
verzekering Maatschappij aan de
Boompjes. Dat was alles. Goering
vertelde verder dat de uitbreiding
van de brand een gevolg is ge
weest van het in brand raken van
een margarinefabriek. De enige
reden is, dat de Duitsers Rotter
dam kapot wilden maken. Kolo
nel Scharroo had de vaste over
tuiging, dat alles van de ultimata
maar schijn is geweest. Vanuit
Duitsland wilde men de stad ka
pot maken, men moest er door...
Het bombardement van Rotter
dam heeft uiteindelijk de capitu
latie van Nederland versneld. Op
de 15e Mei om vijf uur verscheen
een Duits officier op het Alge
meen Hoofdkwartier met het be
richt, dat generaal Winkelman om
8.20 uur bij de Maasbrug te Rot
terdam werd verwacht. Te Rijs-
oord vroeg generaal von Küchier
of generaal Winkelman gerech
tigd was om namens de gehele
weermacht te spreken en of zijn
bevelen worden opgevolgd. Daar
na werden de voorwaarden voor
de overgave punt voor punt voor
gelezen. Tegen een enkele heeft
generaal' Winkelman bezwaar ge
maakt. Toen hiervan de tekst was
gewijzigd heeft Winkelman zijn
handtekening gezet. Voor Neder
land was hiermede de directe oor
log voorbij. Contact met de rege
ring heeft de opperbevelhebber in
deze belangrijke uren niet kunnen
zoeken, omdat hij niet wist waar
deze zich bevopd. De strijd was
toen in het gehele land reeds ge
staakt. De avond tevoren was
generaal Schuurman met 't capi-
tulatiebesluit naar Hotel des Indes
te Den Haag gegaan, waar de
Duitse legatie was geïnterneerd.
In overleg met de Duitse militaire
attaché werd toen een mededeling
voor radio-Hilversum opgesteld.
Zo lang de Noordoostpolder nog een openbaar lichaam is met
aan het hoofd een Landdrost, wordt het werk van de gemeen
teraad voorlopig verricht door een commissie voor polderbe-
langen. Naar aanleiding van een op een vergadering van deze
commissie gestelde vraag heeft de Wieringermeerdirecte
(Noordoostpolderwerken) haar oordeel over de provinciale in
deling van de IJselmeerpolders kenbaar gemaakt.
Het moment, dat onafwendbaar bleek - Capitulatie
Beeld van troosteloosheid in een zwaar beproefde stad
Een kleine 100.000 man woonde
2e Pinksterdag: de plechtige ope
ning- bij van de jubileum-samen
komst van de NCRV, ter gelegen
heid van het 25-jarig: bestaan,
welke in het La riksdal in Sons-
bfeek werd gehouden. Ook buiten
het Lariksdal bevonden zich nog
vele duizenden, zodat het park
Sonsbeek letterlijk overstroomd
was door de Nederlanders, die uit
alle delen van ons land kwamen
om van dit feest getuige te zijn.
In de diepte van het Lariksdal
was een groot podium gebouwd,
waaromheen zich de zangkoren
tesamen 10.000 man en de muziek
corpsen hadden gegroepeerd, die
aan dit openingsprogram meewerk
ten.
In zijn welkomstwoord richtte mr.
Roosjen zich in het bijzonder tot
dr. W. Drees, de minister-president,
vergezeld van zijn echtgenote, prof.
dr. F. J. Th. Rutten, minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap,
mr. W. F. Schokking, minister van
Oorlog en Marine, en vele leden van
de Eerste en Tweede Kamer.
Na dit welkomstwoord sprak de
burgemeester van Arnhem er zijn
dankbaarheid- over uit, dat men
Gelre's hoofdstad als plaats van sa
menkomst had gekozen.
Minister-President Drees merkte
op, dat uit de ontzaglijke opkomst
blijkt welk een plaats deze omroep
vereniging in de harten der aanwe
zigen en in het geestelijk leven van
Nederland inneemt. Hij legde de
nadruk op de sfeer van geestelijke
vrijheid, waarin dat alles zich kon
ontwikkelen en noemde dit een
wezenlijk kenmerk van het Neder
landse volk.
De minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen prees de ze
genrijke arbeid van de NCRV in de
loop van 25 jaar. Een arbeid, die in
het bestel als gevolg van het thans
in bewerking zijnde wetsontwerp
moet worden voortgezet in redelijke
en verantwoorde autonomie.
Deze spreker deelde mee, dat het
de Koningin behaagd had, om het
bestuurslid en leider van de afde
ling propaganda, de heer D. Pere
boom, te benoemen tot ridder in de
Orde van Oranje Nassau.
Tenslotte sprak de voorzitter van
de Radioraad, prof. mr. P. S. Ger-
brandy, die namens deze raad ge
lukwensen overbracht en een per
soonlijk woord tot de aanwezigen
richtte.
Het hoogtepunt van deze bijeen
komst was de aanbieding van het
jubileum-geschenk, waaruit bleek,
dat de jubileum-actie sinds 15 Oc
tober 52.712 nieuwe leden had ge
bracht. In totaal heeft de NCRV
thans 175.348 leden.
„Wilt gij acht geven op
uw Bisschop, opdat God
acht zal geven op TJ?"
zó luidde een der vragen
bij de gemeenschappelij
ke geloofsbelijdenis in
onze Kerken op de avond
van het Pinksterfeest.
Geeft gjj acht op uw
Bisschop ook als zij
belangrijke uitspraken
doen op maatschappelijk
terrcein? Herinner u dan
de verklaring van het
Episcopaat - 1946-1948 -
dat de verwezenlijking
van de christelijke be
ginselen op het staatkun
dig terrein het best ge
waarborgd is bij de Ka
tholieke Volkspartij. Her
inner U dat, ook in deze
dagen!
Bij OPPERVLAKKIG BESCHOUWING lijkt het gebouwen
complex der Paters Franciscanen te Woerden èèn geheel
te vormen. In werkelijkheid bestaat het uit twee volkomen van
elkaar gescheiden gedeelten, die elk voor zich het centrum zijn
van geheel verschillend apostolaat. In het ène, de kerk en pas
torie, wordt de officiële zielzorg voortgezet, welke sinds bijna
driehonderd jaren door de Franciscanen in de statie, later
parochie Woerden is uitgeoefend. In 1653 kwam Pater Gijsber-
tus Dominicus van Nes, de zoon van Jaspar van Nes, die de
pionier der Katholieke herleving in Woerden moet worden ge
noemd, als eerste Franciscaanse pastoor in deze statie en sinds
dien zijn de Minderbroeders daar onafgebroken werkzaam ge
bleven. Daarnaast is er het klooster, in 1899 gesticht en waar
van op 14 juni a.s. het gouden bestaansfeest wordt herdacht.
Deze stichting is de gehele Ka
tholieke gemeenschap ten Noor
den der grote rivieren ten goede
gekomen, door het speciale apos
tolaat der paters: de assistentie.
Het is de eerste stichting van die
aard, welke na de Reformatie be
noorden de Moerdijk tot stand
kwam, haar jubilé is daarom niet
op de eerste plaats een Woerden-
se aangelegenhend, maar raakt de
gehele Katholieke wereld in het
Aartsbisdom Utrecht en het bis
dom Haarlem.
Wat is „Assistentie"
Herhaaldelijk komt het voor
dat de pastoors en kapelaans aan
wie de zielzorg voor de katholie
ken van een nauwkeurig be
grensd terrein, dat parochie heet,
is toevertrouwd, wegens ziekte of
afwezigheid of voor bijzondere
kerkelijke plechtigheden, tijde
lijk hulp nodig hebben van ande
re priesters. Daarvoor worden dan
gewoonlijk paters ontboden die
niet aan een vaste werkkring ge
bonden zijn. Deze komen wanneer
ze ontboden worden en vertrek
ken zodra hun arbeid is gedaan.
Men noemt dat assistentie verle
nen -van assistere of bijstaan,
en zulk een assistentie-klooster
is Woerden, waarvan de meeste
paters voor dit werk zijn bestemd.
De stichting van het
klooster.
Vóórdat dit klooster werd ge
sticht, moest assistentie gevraagd
worden aan een of ander klooster
in het Zuiden, wat dikwijls met
grote vertraging gepaard ging,
terwijl het soms noodgevallen be
trof. Daarom besloot de Provinci
aal der Franciscanen, Pater Ste-
phanus van de Burgt in 1897 tot
de stichting van een assistentie-
klooster boven de Moerdijk. Na
onderhandelingen met Mgr. Bot-
temanne, bisschop van Haarlem te
beginnen in Oudewater of Woer
den. De keuze viel op Woerden.
Dit lag prachtig door de goede
spoorverbinding, wat van grote
betekenis is voor een assistentie-
klooster met zijn voortdurend
gaande en komende bevolking.
Bovendien was daar reeds een
Franciscaans centrum en de gro
te tuin die aan kerk en pastorie
grensde vormde een geschikt ter
rein voor de bouw. Op 18 Octo
ber 1897 kwam de overeenkomst
met het Kerkbestuur tot stand.
De bestaande pastorie, die vrij
wel midden in de tuin lag werd
afgebroken en een nieuwe werd
gebouwd met de gevel naar de
Rijn, terwijl het klooster daarte
genover zou komen te liggen, met
zijn gevel aan de Wilhelminaweg
Beide gebouwen liggen dus met
de achtergevels naar elkaar toe.
Nog in October 1897 werd de eer
ste steen gelegd en onder toezicht
van de architect J. H. Tonnaer
werkte de aannemer J. G. van
der Linden zó voorspoedig door,
dat op 2 Mei 1898 de vlag van de
nok waaide en de leidekker aan
zijn hoogstaande arbeid kon be
ginnen. Precies een jaar later, op
2 Mei 1899 had de plechtige inwij
ding plaats, begonnen met een
plechtige Hoogmis door Pater
Provinciaal opgedragen en door
vele katholieke- en niet-katholie-
ke genodigden bijgewoond. Door
Pater Felix Aghina, pastoor van
Woerden, werd de feestpreek ge
houden. Na de inzegening der
verschillende onderdelen was het
gebouw officieel „klooster" ge
worden en werd het pauselijk slot
de „clausuur" van kracht. De
eerste bewoners, zeven paters en
zes broeders, ded?n er hun intre
de. Van deze zijn de eerste gar
diaan P. Vitalis Kleenen, later
Provinciaal, en P. Julianus Joos-
ten het meest bekend geworden.
Met sympathie en een tikje
nieuwsgierigheid werden ze be
groet. In tegenstelling met de pa
ters der pastorie die meestal
„zwart" droegen, waren ze in ha
bijt met blote voeten. Toen de
eerste morgen P. Richardus van
Scheijndel zo op straat kwam
riepen een paar kleine snuiters:
„Jonges, daar komt een broeder
an, de broeder met z'n blaute bai-
nen en 'n mutz an". De geschie
denis der stichting was ten einde
en de volgende vijftig jaren vor
men de geschiedenis van het apos
tolaat der assistentie.
Vijftig jaren van apostolaat
Na enige weken behelpen en
een vooral voor mannen onder el
kaar niet onvermakelijke war
boel, kwamen het klooster en zijn
bewoners zo zachtjes aan in hun
voegen. Eerst begon het aanvra
gen om assistentie te druppelen,
spoedig daarna te regenen en het
duurde niet lang of het begon
aanvragen te stortregenen. Voort
durend moesten nieuwe hulp
krachten naar Woerden worden
gezonden en het oorspronkelijke
getal bewoners klom spoedig van
13 tot boven de 30. Het assisten-
tieleven is wel vol variaties en
loopt voor een deel over spoor
rails maar het gaat niet altijd
over rozen. Het is zeer vermoei
end, zodat niet weinig paters na
enkele jaren rust nodig hadden:
hun beste krachten hadden ze op
gebruikt. Want van Dokkum en
Delfzijl tot Didam en Vlissingen
strekte zich hun arbeidsterrein
uit. Onder de velen die het Woer-
dense klooster grote bekendheid
gaven, staan P. Borromeus- de
Greeve en P. Gilbertus Lohuis
vooraan, daarnaast ook maar
meer op wetenschappelijk terrein
P. Bonaventura Kruitwagen. De
paters zelf noemen als een der
meest verdienstelijke personen de
syndicus apostolicus of liever
Papa J. G. van der Linden, die ge
durende bijna twintig jaar de
stoffelijke belangen van het kloos
ter behartigde. Omdat de Minder
broeders geen eigendom mogen
hebben heeft ieder klooster een
leek, door het pauselijk gezag
aangesteld, die het tijdelijke ver
zorgt. Papa van der Linden moest
een ideaal syndicus zijn geweest.
Aan grote gebeurtenissen is de
geschiedenis van Woerdens kloos
ter .niet rijk. De mobilisatie van
1914 bracht tijdelijk een aantal
Hollandse militairen daar in
kwartier, de oorlog van 1940 le
verde herhaaldelijke bezetting
van Duitsers, die het benedenge
deelte opeisten en de paters het
bovenstuk lieten. En dan is er in
een groot schilderij het moment
vereeuwigd waarop Prins Hen
drik op 26 Juli 1934 zijn bezoek
aan het klooster bracht enkele da
gen voor zijn dood; een gebeur
tenis waaromheen talrijke legen
den zijn geweven. Het moet ge
zien worden als een vriendschap-
bezoek aan Pater Borromeus de
Greeve, die hij sinds diens rede
op het Malieveld in November
1918 de grootste achting toedroeg.
Vijftig jaren van assistentie
vormen een geweldige hoeveel
heid geestelijke arbeid vooral
door de vele vormen welke dit
apostolaat in de laatste jaren
heeft aangenomen. In 1947 heb
ben de Paters van Woerden 23
Missies gepreekt, 109 retraites ge
leid, 60 maal een veertigurenge
bed verzorgd; ze hielden 63 mis-
weken, 28 series lijdensmeditaties
en verleenden 339 assistenties. In
dit staatje zijn de huwelijksweken
niet opgenomen. In dankbaarheid
voor hun belangrijk werk voor de
katholieke gemeenschap verricht
heeft zich een Comité gevormd
om de Paters van Woerden een
onvergetelijke dag te bereiden.
Voor het Aartsbisdom hebben
daarin zitting Deken A.W.G.M.
Wiegerink van Utrecht, Pastoor
E.A.W. Wehnan (Utrecht) en Pas
toor J.P.J. Kaarsgaren (Baarn).
Het bisdom Haarlem wordt ver
tegenwoordigd door Deken J. F.
A Bots uit Gouda, Pastoor H.C.J.
Haver (Rotterdam) en Pastoor J.
C.C. Groot (Nederhorst-den Berg)
Het Comité wenst als feestge
schenk een nieuw altaar voor de
kloosterkapel aan te bieden, wat
een buitengewoon passende her
innering aan dit feest zou zijn.
Want het tegenwoordig altaar is
wel een duidelijke demonstratie
van de armoede, die Vader Fran-
ciscus aan zijn volgelingen preek
te, maar niet in overeenstemming'
met de waardigheid van Zijn He
melse Koning, die het centrum en
de krachtbron vormt voor het
apostolaat waarvan Katholiek Ne
derland zo rijkelijk heeft gepro
fiteerd.
Giften kunnen worden gestort
op giro 6287 t.n.v. Franciscanen
klooster te Woerden. W.v.d.P.
INSPECTIE-TOCHT VAN
DE H. V. K.
BATAVIA, 6 Juni (Aneta). De
nieuwe Hoge Vertegenwoordiger
van de Kroon, de heer Lovink. heeft
op Pinksterzaterdag de lunch ge
bruikt met dr. van Royen en Moh
Rum.
Tweede Pinksterdag bezocht hij in
Bantam gelegerde onderdelen van
de eerste infanterie-brigadegroep
van de Zeven-December-divisie. Op
een tocht van 300 K.M. via Tange
rang, Serang en Rangkasbitung,
waarbij de HVK vergezeld werd
door generaal-majoor Engles, divi
sie-commandant, sprak hij met of
ficieren, soldaten, bestuursambte
naren, geestelijken en vertegen
woordigers
Van het bestaan van een gemeen
te worden vier factoren afhankelijk
gesteld: gebied, personen, locale
belangen en bestuursorganisatie.
Deze vier factoren gelden eveneens
voor het bestaan van een provincie.
Bij een IJsselmeerpoldcr is in de
aanvang uitsluitend de factor gebied
aanwezig. Voor de vestiging van
een normaal provinciaal bestuur
ontbreekt derhalve al evenzeer de
basis als voor de instelling van een
gemeente.
Geen enkele, ook niet aangren
zende provincie kan een recht op
inlijving van een nieuwe IJssel-
meerpolder bij haar territoir doen
gelden, de wetgever is dus volko
men vrij in zijn keuze van het
treffen van een voorziening.
In de ontwikkeling van een nieu
we IJsselmeerpolder vallen vier
phasen te onderscheiden. Eerst bij
het aanbreken van de vierde phase
kan een gekoloniseerd gebied rijp
voor de instelling van een gemeente
worden geacht. Ten aanzien van de
provinciale indeling ligt de zaak
niet anders. En tot de vierde phase'
is bereikt, blijft voor de inrichting
van de polder verantwoordelijk het
rijk, hetwelk de polder droog legt,
in cultuur brengt en koloniseert.
OUD-STRIJDERS EERDEN HUN
KAMERADEN
De Grebbeberg, het achtste re
giment Infanterie 1940 en de twee
de Pinksterdag, vormen in onze
jongste geschiedenis een niet te
scheiden eenheid. Op deze dag
werd door het dappere regiment
op de Grebbeberg in de Meidagen
van het rampjaar 1940 het felst
gestreden en verloren ruim 230
kameraden hun leven.
Ook op tweede Pinksterdag 1949
waren oud-strijders van het voor
malige regiment bijeengekomen voor
een eenvoudige, maar plechtige her
denking.
Onder de talrijke autoriteiten be
vonden zich o.a. generaal B. D. H. G.
Winkelman en de burgemeester van
Rhenen. Vele nabestaanden, oorlogs
invaliden en oud-strijders stonden
rond de groeven geschaard, om bij
deze jaarlijkse dodenherdenking
hen, die hun grootste offer brach
ten, wederom te eren.
Als eerste sprak de voorzitter van
de Vereniging 8 R.-I., mr. B. Coops,
destijds waarnemend commandant
\&n de 8 P.A.G.
Ook de legerpredikant van 8 R.-I.
ds. J. G. Groenewegen en de aal
moezenier W. Joosten, herdachten
in gevoelvolle woorden de gevalle
nen. Twee oorlogsinvaliden legden
een krans aan de voet van het mo
nument van 8 R.-I., met het Wilhel
mus werd de plechtigheid besloten.
OORZAAK VAN DE
PAKHUISBRAND MOEILIJK
TE ACHTERHALEN
De brandweer is Zaterdagmorgen
bij de Oude Schans ingerukt. Het
nablussen was toen achter de rug.
Wel is nog gedurende enkele uren
een wacht achtergebleven, maar
deze is om 10.30 uur eveneens inge
rukt. Nu is het ook mogelijk dat de
recherche aanvangt met een onder,
zoek ter plaatse. Alle sporen van de
oorzaak van de brand zullen echter
wel verdwenen fijn. Mer. vreest dat
het daarom niet mogelijk zai blij
ken evenals dat het gewal was
bij de brand in het Blaauwfries
etn definitieve uitspraak "uitrent
de oorzaak te doen.
De waarde van de verloren ge-
gane goederen is nog niet bepaald.
Deze verantwoordelijkheid kan het
rijk alleen dragen, wanneer de
plannen voor de opbouw van de
polder niet door maatregelen van
een ander gezag kunnen worden
doorkruist.
Bij de Wieringermeer is kennelijk I
in de aanvang zo min aan de ge
meentelijke als aan de provinciale I
bevoegdheden met betrekking jot I
de inrichting en de aankleding Van
een gemeente en een provincie de.;-
nodige aandacht geschonken.
In de Noordoostelijke polder is I
het rijk op die weg nog verder ge-1
gaan door de provinciale indeling I
achterwege te laten en zich de uit-
oefening van verschillende provin-
ciale bevoegdheden voor te behou- I
den.
UTRECHT BEREIDT ZICH
VOOR OP KONINKLIJK
BEZOEK
H.M. de Koningin en Z.K.H.
Prins Bernhard zijn voorne
mens aan de hoofdsteden van
alle provincies in de loop van
dit en volgende jaren een of
ficieel bezoek te brengen. Het
eerste van de reeks geldt Ut
recht de hoofdstad van het ge
west waarin de Koninklijke
familie woont.
Het bezoek is voor Utrecht aan
leiding om van 17 Juli een feest-
dag te maken, daarin de gehele be- I
volking te betrekken en de ont- I
vangst niet alleen feestelijk, doch I
vooral zo hartelijk mogelijk te doen I
zijn.
Bij binnenkomst der koninglijke I
stoet zal tot aan het stadhuis door I
de militairen van het garnizoen een 1
erehaag worden gevormd. Van
kwart over tien tot half elf zullen
alle klokken van de torens der
stad de inkomst van H. M. de Ko-
ningin en Z.K.H. de Prins der Ne
derlanden aankondigen.
Sigarenfabriek gaaf
verhuizen
De grote sigarenfabriek der Fir
ma van Oene en Manssen, produ
centen o.a. van de bekende Prins
Maurits sigaren, welke ruim 45 jaar
in Hilversum gevestigd was, gaat
binnenkort compleet verhuizen naar
het Zuiden des lands, nL naar het
dorpje Bergeyk aan de Nederlands-
Belgische grens. De gehele appara
tuur wordt naar dit plaatsje over
gebracht.
OVEREENKOMST TE BATAVIA
WAS EEN „POLITIEKE LIST"
Het blad van de Sowjet-Russi-
sche regering „Izvestia" heeft de
voorlopige overeenkomst tussen Ne
derlandse en Republikeinse verte
genwoordigers te Batavia een
politieke list met verreikende be
doelingen" genoemd.
„De onderhandelingen tussen de
Nederlandse overheersers en de
„regering"-Hatta zijn in de eerste
plaats en vooral het bewijs van het
mislukken van de Nederlandse ge
wapende interventie in Indonesië,
waarmede het vernietigen van de
Republiek en het terugkeren van de
Indonesische archipel tot haar feo
dale status werd beoogd".
Na de Engelse en Amerikaanse
„gebiedsuitbreiders" beschuldigd te
hebben van 't aanmoedigen en on
dersteunen van de Nederlandse ac
ties, zegt Izvestia, dat zij een
schijn van een politieke overeen
komst in Indonesië nodig hadden
voor het bereiken van een verdrag
voor het gebied van de Stille Oce
aan.
WASHINGTON, 4 Juni (Ancta)
Nadat Mattew Fox herhaaldelijk in
de Amerikaanse pers werd aange
vallen wegens het monopolistische
karakter van het „contract Fox",
heeft hij niet slechts aangeboden
dit contract zodanig te veranderen,
dat het State department er niet
langer op die gronden bezwaar te
gen kon hebben, doch heeft hij
thans officieel goedkeuring van
het State department verkregen
voor dit gedeelte van het gewij
zigde contract.
Fox heeft deze kwestie nogmaals
op het State department besproken
en vervolgens schikkingen getrof
fen voor een aantal wijzigingen in
het contract.
Er blijven echter „bezwaren we
gens politieke redenen", over de
betekenis waarvan de woordvoer
der van het State department zich
nie wenste uit te laten.
In dit verband brengt Ancta in
herinnering dat in het begin van
dit jaar het State department een
verklaring uitgaf, waarin gezegd
werd, dat het zich in 1948 om twee
redenen tegenover het contract
stelde: ten eerste, omdat de Ame
rikaans-Indonesische handelsver
eniging zou optreden als enig agent
voor de republiek Indonesië, welke
aanduiding het department mono
polistisch van aard noemde, en ten
tweede, omdat de republiek niet
moet worden aangemoedigd, zich
vast te klemmen aan toekenning
van souvereiniteit zoals door con
trole over haar buitenlandse han
del, terwijl een orgaan van de Ver
enigde Naties poogt de republiek
er toe te krijgen, deel te nemen
aan de Verenigde Staten van In
donesië. Vermoedelijk zijn de huidi
ge „bezwaren wegens politieke re
denen tenminste gedeeltelijk ge
baseerd op deze tweede overwe
ging.
De Feestdagen die de kerk
ons laat vieren, zijn als de
polsslag van een gezond leven.
Tegenwoordig heeft iedereen
vacantie; die is natuurlijk van
harte gegund. Maar is die
voorbij, dan staat weer een
heel jaar voor de boeg, in één
trek, onafgebroken.. Met de
kerkelijke feestdagen is dat
anders: die liggen verspreid
over het hele jaar en bren
gen afwisseling en onderbre
king. Dat is een onmiskenbaar
voordeel. Zeker voor het ze
nuwachtige, haastige tempo
waarin de moderne mens met
zijn machines en techniek
leeft. Wij vierden Pinksteren:
een oase van geestelijke ont
spanning en rust. Deze week
keren de Quatertemper-dagen
terug. Leven we mee!
Marctts
