Misnoegen over prijzenpolitiek
Enorme ravage bij de treinontsporing te
Hilversum deed het ergste vermoeden
Komt er een overgangsmaatregel naar
de vrije export?
Stuur alleen bemoedigende brieven naar
de jongens overzee
Goede Roomse krant geeft het geestelijk
voedsel, dat wij nodig hebben
Gedemobiliseerden moeten
aan de slag geholpen worden
PAG. 3
Enkele lichtgewonden
aanzienlijke schade
Opruimingswerk
vordert goed
Burgemeester van
Avenhorn
Vergadering van de F.N.Z.
Generaal-majoor Dürst Britt:
Hulde voor de geestelijke verzorging
Minister Schokking
sprak te Den Haag
Plechtige H. Mis
in stadion te Tokio
Kardinaal sprak op Friese Katholiekendag
Wit-Gele Kruis werk van groot
sociaal belang
Maandag 1 3 Juni 1949
HET MAG EEN WONDER HETEN dat er geen doden te betreu
ren zijn bij de treinontsporing te Hilversum, waarvan wij op
pagina 1 in het kort melding hebben gemaakt. Als men de
ravage ziet die de ontsporing heeft teweeggebracht, is het
moeilijk te begrijpen dat slechts enkele lichtgewonden ter ver
pleging moesten worden opgenomen.
Ooggetuigen en reizigers uit de
verongelukte trein vertelden het
volgende: De stoom-sneltrein uit
het Noorden, die van Amersfoort
zonder verdere stopplaatsen naar
Amsterdam reed, naderde op de
normale tijd, even voor midder
nacht, Hilversum. Daar, op het
uitgebreide emplacement met zijn
vele wissels, begon de gehele trein
plotseling te slingeren, eerst in
lichte mate, maar enkele seconden
later zeer hevig. De reizigers wer
den van de ene kant van de coupé
naar de andere geworpen. Even
later kwam de trein onder iuid
geraas tot stilstand, juist ter hoog
te van het tweede perron. De ma
chinist had, zoals gebruikelijk,
voor het passeren van het station,
waar niet gestopt zou worden,
vaart geminderd.
De eerste aanblik van de ravage
deed een verschrikkelijk ongeluk
vermoeden. De grote locomotief
was omgeslagen. De voorste assen
van het onderstel vlogen meters
ver weg en de cabine werd ver
wrongen. Het gehele gevaarte
boorde zich naast de rails in de
grond. Het eerste rijtuig, ontspoord
en scheef hangend, bleef aan de
locomotief bevestigd. Daarna
kwam, met een gaping van een
tiental meters, de rest van de
trein, een négental wagens, schots
en scheef hangend naar beide kan
ten, alle uit de omgebogen rails
gesprongen.
Stukken rails en ander ijzer,
brokken en splinters hout vlogen
naar alle richtingen. Diverse spo
ren en vele wissels werden ver
wrongen.
Onmiddellijk na het ongeluk
snelde van alle kanten hulp toe.
Verschillende coupédeuren waren
opengeslagen en enkele passa
giers waren naar buiten geslin
gerd, doch doordat de wagons in
hun wankele houding bleven
staan, kwamen de reizigers er met
lichte kwetsuren af. Alle passa
giers de trein was gelukkig
niet druk bezet sprongen uit de
coupé's. Een ijlings in de gehele
trein ingesteld onderzoek wees
spoedig uit, dat er geen slacht
offers te betreuren waren. Alleen
de machinist en de stoker, die uit
de zwaar gehavende cabine moes
ten worden bevrijd, hadden bloe
dende verwondingen, resp. aan
benen en hoofd opgelopen. Zij
werden met een passagier, die een
lichte hoofdwonde had, naar de
R. K. Ziekenverpleging vervoerd
Onmiddellijk werden maatrege
len getroffen om de vuren van
de locomotief te doven en de
stoom uit de ketel te laten ont
snappen.
Uiteraard was de verwarring
direct na het ongeluk groot, doch
van een paniek was geen spraxe.
Menige reiziger, die uit de trein
was gevlucht, had zijn bagage
achtergelaten. Later werd alles
bijeen gezocht, en toen de reizi
gers van de eerste schrik beko
men waren, werden zij met een
speciale trein naar Amsterdam
vervoerd.
Omstreeks 2 uur kwam ook de
president-directeur van de Neder
landse Spoorwegen, ir. F. Q. den
Hollander, tezamen met verschei
dene ambtenaren van zijn staf, de
ravage in ogenschouw nemen.
Bij het aanbreken van de dag
bleek eerst duidelijk, dat de scha
de zeer groot is. Niet alleen de
locomotief en de min of meer be
schadigde wagons betekenen een
grote schadepost: ernstiger is, dat
op het emplacement een aantal
vitale sporen zware schade oplie
pen, doordat reeksen dwarsliggers
werden ontzet en rails verwrongen
en verbogen werden. De oorzaak
van het ongeluk kon nog niet
worden vastgesteld.
Bij de aanvang van de dienst
hedenochtend waren de oprui
mingswerkzaamheden zover ge
vorderd, dat er op het baanvak
AmsterdamAmersfoort nog
slechts geringe vertraging in de
treinenloop optrad.
R. K. SCHAGEN 1 WINT
WEDEROM DE %EKER
De Schoolwedsfrijden
Zaterdag j.l. zijn de finales van
de jaarlijkse schoolwedstrijden
weer gespeeld en voor de 3e ach
tereenvolgende maal hebben de
jongens van onze R. K. School de
eerste prijs in de wacht gesleept.
Het werd een volkomen regel
matige 20 zege op de O. L. Scha-
gen 1, dat over alle linieën de min
dere was.
Voor „meester" Kroone een blij
de dag, want volgend jaar, als er
wederom zal worden gestreden
om het kostbare kleinood, kan hij
er zeker van zijn, dat zijn jongens
als vanouds heel wat in de melk
brokkelen krijgen. De jongens uit
het tweede hebben het elkaar nu
.al beloofd. Want de extra attractie
van het definitieve bezit van de
wisselbeker zal dan een extra sti
mulans zijn. En nu maar flink
trainen jongens en je best doen
om goede voetballers van S.R.C.
te worden. „Meester" Kroone
nogmaals gelukgewenst met uw
succes.
VAN ALLE RECHTS
VERVOLGING ONTSLAGEN
AVENHORN. Door het Bij
zonder Gerechtshof te Amsterdam
werd burgemeester Diepeveen van
Avenhorn bij sententie van 28 Oc
tober 1948 veroordeeld tot een
voorwaardelij ke gevangenisstraf
voor de tijd van één jaar, op
grond van het feit dat hij in
Augustus 1942 een zestal in zijn
gemeente ondergedoken Joden, die
zich zeer onvoorzichtig gedroegen,
heeft doen overbrengen naar Am
sterdam, met het gevolg dat zij in
handen vielen van de S.D., naar
Duitsland werden vervoerd en
vandaar niet zijn teruggekeerd.
Tegen deze sententie werd beroep
in cassatie aangetekend, waarna
de behandeling daarvan plaats
had op 28 Mei j.l. voor de Bijzon
dere Raad van Cassatie te 's-Gra-
venhage.
Op Zaterdag 11 Juni j.l. heeft
de Bijzondere Raad uitspraak ge
daan en de heer Diepeveen ont
slagen van alle rechtsvervolging
op grond van de overweging dat
de burgemeester aldus heeft ge
handeld met het oogmerk om het
algemeen belang, in dit geval het
belang zijner gemeente en haar
inwoners, te dienen. Verdediger
was Mr. D. H. Buiskool.
Nog steeds is men in kringen van de zuivelwereld van mening,
dat ook de verkoop van boter en kaas vrijgegeven zou kunnen
worden, nu door de steeds stijgende productie van zuivelproduc
ten de aanvoer daarvan gewaarborgd is. Dit werd medegedeeld
op de algemene vergadering van de F.N.Z. (de algemene Neder
landse Zuivelbond), die te Utrecht gehouden werd. De export
van melkproducten is thans, behalve naar Engeland, geheel vrij.
De verkoop blijft echter gebonden aan een minimum opbrengst
aan deviezen, terwijl voor die naar Engeland, waarheen de export
nog van regering tot regering plaats vindt, een aparte regeling
is getroffen.
Door de handhaving der regle
mentering met name, wat de prij
zen in het binnenland betreft,
moesten nog enkele maatregelen
van kracht blijven, opdat voor de
binnenlandse markt voldoende
producten beschikbaar blijven.
Hiertoe behoort o.m. de regeling
van het percentage der terug te
leveren ondermelk naar de boer
derij en de mogelijkheid van stop
zetting der productie van magere
producten, resp. het verschaffen
van melkpoeder aan de melkvoor-
zieningsbedrijven voor terugleve
ring aan veehouders. Ook zal aan
alle bedrijven zo nodig een over
draagbare consumptiemelkver-
plichting kunnen worden opge
legd. Voor het tegenovergestelde
geval, dus, wanneer eventueel de
verkoop naar het buitenland zou
stagneren, is voorzien in de mo
gelijkheid van opslag en inleve
ring aan het I.V.Z. In beide geval
len zal met minimale vergoedin
gen en prijzen genoegen moeten
worden genomen, zodat er voor
de exporteurs een prikkel aanwe
zig blijft om zo lang mogelijk te
trachten de productie op eigen
De inwendige werkzaamheden aan het vlaggeschip van de
Noorse koopvaardij, de „Oslofjord", dat op 2 April door kroon
prinses Martha te water werd gelaten, vorderen gestaag. In alle
delen van het schip heerst grote bedrijvigheid. Er worden elec-
trische leidingen aangelegd, er wordt getimmerd, gelast, gestu-
cadoord etc. Een kijkje in de schakelcabine.
kracht te plaatsen. Het bestuur
van de F.N.Z. heeft aan de minis
ter van Landbouw verzocht als
overgangsmaatregel naar een ge
heel vrije export het exportrecht
aan producenten toe te kennen,
en daarbij, ter voorkoming van
een te grote versnippering van de
export, een gelijk jaarlijks recht
van alle exporteurs te vragen. Bij
de uitwerking der nieuwe export
maatregelen is er een ernstige
moeilijkheid gerezen. Om voor bo
ter en kaas een „bodem" in de
markt te hebben is voor deze pro
ducten de mogelijkheid geopend
om deze aan het I.V.Z. in te le
veren. Om eigen verkoop aan
trekkelijk te houden dienden de
inleveringsprijzen iets beneden de
met de richtprijs der melk over
eenkomende prijzen te liggen.
Hiertegen bestaat in organisa
tiekringen geen bezwaar. De in-
leveringsprijs voor boter is door
de minister van Landbouw ech
ter gesteld op 15 cent per kilo
beneden de overeenkomende
richtprijs der melk, wat een prijs
verlaging van 0,6 cent per kilo
gram betekent. Dit is te meer van
betekenis, daar aangenomen kan
worden dat de gehele binnenland
se boterprijs zich daarnaar richt.
Voor de kaas is het prijsverschil
op 2 cent per kilo gesteld, hetgeen
op 0,2 cent per kilogram melk
komt. Het F.N.Z. is door deze be
paling teleurgesteld, omdat, on
danks de waarschuwing van de
minister, dat al naar gelang van
de verschillende gebruiksmoge
lijkheden der zuivelproducten,
verschil in prijs zou worden ge
maakt, niet kon worden verwacht
dat dit op deze wijze en op zo
korte termijn zal plaats vinden
voor een product dat zo weinig
uitwijkmogelijkheden heeft als
boter.
In grote gebieden van ons land
is het n.l. onmogelijk door ma
teriaalgebrek en door omstandig
heden van andere technische aard
over te schakelen op de ver
vaardiging van een ander product.
Het gevolg van een en ander is,
dat de betreffende boeren nu ge
noegen moeten nemen met een
melkprijs, welke een halve cent
beneden de richtlijn ligt. Daarbij
komt nog, dat door een groot
overschot van ondermelk in deze
streken hiervoor niet de vastge
stelde prijs van 4'/a cent kan wor
den bereikt, waardoor ook weer
een tekort van een halve cent per
kilogram melk zal moeten worden
genomen. De F.N.Z. heeft zich
over deze kwesties met een uit
voerig schrijven tot de minister
van Landbouw gewend en ge
tracht op enigerlei wijze hierin
verbetering te brengen. Nog al
tijd heeft men in de C.Z.C. geen
overeenstemming kunnen vinden
over het vraagstuk welke instan
tie zal moeten worden aangewezen
voor de bepaling van de kwaliteit
der melk, waarnaar de betaling
zal worden geregeld. De regering
zal echter binnen niet al te lange
tijd een beslissing in deze aange
legenheid nemen en in verband
daarmede heeft het dagelijks be
stuur van de F.N.Z. een bespre
king hierover gehad met de mi
nister van Landbouw. Hierbij
kwam vooral de vraag ter sprake
hoe de verrekening der kwaliteits
klasse zal plaats vinden. Van rege
ringswege wil men dit doen door
middel van gewestelijk te vormen
fondsen, door een heffing op alle
melk. Uit deze fondsen worden
premies betaald, terwijl daarin
ook de kortingen worden gestort.
Op deze wijze heeft er overheve
ling van geld van de ene fabriek
naar de ander plaats. De F.N.Z.
staat daarentegen een systeem
voor, waarbij binnen elke fabriek
de verrekening van korting en
toeslag plaats vindt. Een commis
sie van deskundigen is thans bezig
aan een onderzoek' naar de resul
taten van beide systemen en de
consequenties daarvan. Op deze
algemene vergadering kwam ook
nog het verband van de Benelux
ter sprake. Het is van belang, al
dus het bestuur van de F.N.Z.,
dat de Belgische en Luxemburgse
zuivelindustrie op dezelfde hoogte
wordt gebracht als die van Ne
derland. Aangenomen mag wor
den dat hiermede een groter ver
bruik van melk- en zuivelproduc
ten in de drie landen gepaard zal
gaan en dat wij onze export op
een zo hoog mogelijk peil zullen
kunnen brengen.
SPORTVLIECTUIC
VERONGELUKT
SION (Valais). 12 Juni (AFP-
ANP). Zaterdagavond om 20 mi
nuten over zes heeft een Nederland
se „Super Cruiser" een noodlan
ding bij Lens moeten maken. De
bestuurder, de heer P van der
Drift uit Voorburg brak een been
en liep andere blessures op. Zijn
passagiers, de medicus N. Versteeg
en diens echtgenote uit Nootdorp
werden licht gewond.
Het sportvliegtuig werd zwaar be.
schadigd. De verwondingen van de
heer Van der Drift zijn volgens de
laatste gegevens niet levensgevaar
lijk. De heer Van der Drift deed
met zijn Super Cruiser, een ver
grote en moderne Piper Cub, mee
aan de „Rallye du Cervm" naar
Zurich. Zwitserland. Hij was Za
terdagmorgen van Ypenburg bij
Den Haag gestart.
,,De troepen in Indonesië zullen doen, wat hun bevolen wordt.
Zij zullen hun plicht doen. Des te meer is het nodig, dat wij hier
in het vaderland met hun meeleven. Het hele volk moet zich
stellen achter het leger: dat zal het de kracht geven alles te vol
brengen, wat van de mannen verwacht wordt", aldus generaal-
majoor H. J, J. W. Dürst Britt, oud-commandant der 7 Decem-
ber-divisie in zijn causerie die hij Zaterdagmiddag op een bij
eenkomst van de Kon. Ned. Vereniging „Ons Leger" te Utrecht
hield.
Het Nederlandse volk kan dit me
deleven tonen door veel post te stu
ren, maar het moet begrijpen, dat,
wil men het doel van deze corres
pondentie bereiken, nl. het hoog
houden van hét moreel, dat men
geen brieven moet sturen, die de
soldaat in de put drukken.
Vaak toch is dit het enige, wat de
jongen of man het hoofd boven wa
ter doet houden. „Daarom veel hrie-
ven, maar bemoedigende brieven,
en als u die niet kunt schrijven,
schrijft dan liever niet," aldus de
generaal.
Wat de post uit Indonesië betreft
zal men voorzichtig moeten zijn met
die, welke in een toestand van de
pressie geschreven zijn, of in een
overmoedige bui. Zo schreef eens
een jongen, die midden in zijn met
inkt geschreven brief plotseling met
potlood verder gmg, dat op dat
ogenblik juist zijn inktpotje van
tafel was weggeschoten.
De soldaten in Indië beleven een
moeilijke tijd en moeilijk ook zijn
de omstandigheden, waardoor
heen zij moeten trachten te ko
men. Allereerst is er het klimaat,
waar men slechts langzaam aan
went. Dan is er het zware terrein,
dat de patrouilles tot zware kar
weien maakt. Maar dat zijn nog
maar de minder ernstige moeilijk
heden, in vergelijking met die an
dere, die speciaal voor de man
nen van de 7 December-divisie
gelden. Het meer dan tweejarig
verblijf in Indonesië begint hen
zwaar te vallen en, zo zei gene
raal Dürst Britt: „Mijn ervaring
is, dat drie jaar tropendienst te
lang voor hen is."
Daarbij komt, dat tijdens dit ver
blijf sinds 1946 de troepensterkte
door verliezen en afkeuringen is af
genomen en tegelijkertijd is het ge
bied, dat moest bezet worden, door
de twee politiële acties vergroot.
Deze acties zijn, aldus de mening
van de oud-commandant, beide on
tijdig afgebroken, en ook dit heeft
de mannen gedrukt. Zij maken zich
daar zittend op de meer dan 2000
buitenposten, heel vaak zorgen over
thuis en over hun toekomst. Daar
om zou het goed zijn om, wanneer
zij eenmaal thuis zijn gekomen, hen
niet nog eens lastig te vallen met
6 weken herhalingsoefening.
De politiek van bereikte en ge
schonden overeenkomsten met de
republiek heeft de jongens niet erg
kunnen bemoedigen en generaal
Dürst Britt herinnerde in dit ge
val aan de woorden, van de over
leden leger-commandant generaal
S. H. Spoor, waarin deze de nadruk
legden op de lauwe stemming, die
er ondanks de bereikte Van Royen-
Ruhm overeenkomst bij de troepen
heerst.
Trots alle moeilijkheden is er
echter veel bereikt. West-Java is
opgeleefd en het normale leven is
er weer begonnen. Dit geeft de sol
daten meer moed en zij beseffen,
dat zij in Indonesië vrijheid, vrede
en orde komen brengen. En bij dit
alles leeft onder hen een sterke
kameraadschap, die gepaard gaat
Mr. W. F. Schokking, minister
van Oorlog en Marine, was Za
terdag eregast bü een lunch van
het contactcentrum op voorlich-
tingsgebied in de Witte Sociëteit
te Den Haag ter gelegenheid van
de viering van het vierjarig be
staan van dit centrum. In zijn
tafelrede sprak dl» minister onder
meer over het grote belang van
het oefeningsverband voor marine,
lucht- en landmacht in interna
tionale zin.
De samenwerking met de geal
lieerde krijgsmachten acht hii
uiterst noodzakelijk, eensdeels ook
omdat oefenterreinen in Nederland
grote zorg baren. „Wij schieten te
genwoordig te ver voor de dichte
bebouwing," zo zeide hij. „Het ruwe
bedrijf van oefeningen met pantser
wagens en tanks is practisch niet
mogelijk bij de tegenwoordige graad
van perfectie in de bebouwing en
vliegtuigen zijn in korte tijd over
ons land heen. We kunnen niet alles
'meer op ons zelf doen."
Ten aanzien van Nederlandse pro
blemen zeide de minister, dat het
algemeen uitstel van dienstplicht
voor studenten een ideaal van hem
is. dat echter nog niet verwezenlijkt
kan worden. Hij wees op andere
groepen, die bijvoorbeeld na am
bachtsscholing door de dienst van
verdere practische ervaring worden
afgehouden. Indonesië zowel als de
Westelijke Unie leggen ons ver
plichtingen op waaraan we moeten
voldoen.
Zonder het vooroorlogse leger
tekort te willen doen is minister
Schokking zeer tevreden over het
grotere gevoel voor efficiency, de
houding en de kleding in en van
de weermacht. Hij sprak met trots
over „mijn soldaten en mariniers".
Hij riep begrip voor hen. die voor
al in de kleinere plaatsen van
Indonesië zitten en was voldaan
over de rechtzetting van „gruwcl-
berichten".
In de loop van dit jaar komen
ruim 20.000 oorlogsvrijwilligers en
dienstplichtigen terug. ,.De jongens,
die je bij het afscheid zag, zijn
mensen met ervaring geworden," zo
zeide mr. Schokking. Sommigen is
het hier een beetje te benauwd ge
worden. Voor hen moeten emigra
tiemogelijkheden komen. Indien zij
tenminste hun morele verplichtingen,
die de minister als .,opa en oma"
aanduidde, met zich mee kunnen
nemen. Voorts zal men vele der te
rugkomenden werk moeten geven,
desnoods enige tijd in de ,,boven-
rol". Wij zijn dit aan hen verplicht,
aan de veertigduizend ingelijfden
van de 80.000. die jaarlijks ter keu
ring worden opgeroepen. Na hun
grote prestaties in dienst moeten ze
doorgaans nog maatschappelijk be
ginnen.
Zelfs bij de ietwat neergaande
conjunctuur, die althans voor enke
le bedrijfsgroepen geldt, moeten de
ze mannen aan de slag geholpen
worden. Deze morele verplichting
geldt voor iedere ondernemer.
met een nooit verloren gevoel voor
humor.
Tenslotte sprekend over de gees
telijke verzorging prees generaal-
majoor Dürst Britt het ontzagge
lijke werk van aalmoezeniers en
veldpredikers, die dag in dag uit
langs de vele buitenposten trekken
en de jongens helpen in de moei
lijke momenten. Zij zijn het ook,
die de woorden van hen, die het
willen doen voorkomen, dat er in
het leven in Indonesië veel mis is,
logenstraffen. „Over de moraliteit
geen klagen", zo schreef kort na de
tweede politionele actie de divisie
aalmoezenier H. A. M. Reygersberg
aan generaal Dürst Britt.
Nog eens, het doel van deze bij
eenkomst bij zijn toehoorders in de
herinnering roepend, besloot gene
raal Dürst Britt zijn causerie met
een aanhaling uit een brief van de
legeraalmoezenier Verhoeven: „Laat
Nederland niets onbeproefd laten
deze jongens in Indonesië te binden
en te steunen."
TOKIO. 12 Juni (AFP) Zon
dagochtend hebben 30.000 personen,
Japanners en buitenlanders, een
plechtige H. Mis bijgewoond als
besluit van de feestelijkheden ter
gelegenheid van de vierhonderste
verjaardag van de komst van de
Heilige Franciscus Xaverius in
Japan.
De plechtigheid vond plaats in het
stadion te Tokio, in tegenwoordig
heid van de Pauselijke gezant, de
Australische kardinaal Norman
Gilroy, Prins Takamatsoe. broeder
van de keizer en van een twintig
tal Japanse en buitenlandse bis
schoppen.
De processie, waarin een groep
Spaanse bedevaartgangers meetrok,
werd besloten met de Pauselijke
zegen en de voorlezing van een
boodschap van de Japanse eerste-
minister Josjida.
DE GEVONDEN GRANAAT
IN MEVR. SUKARNO'S TUIN
BATAVIA, 11 Juni (Aneta).
De granaat, die in mevrouwSu
karno's tuin gevonden is, was van
Indonesisch maaksel, aldus te Bata
via binnengekomen berichten. Zo
wel door de Nederlanders als door
de militaire waarnemers wordt de
aanslag in verband gebracht met de
communistische pamflet.tenactie van
de Partai Kommunis Indonesia te
gen c" republikeinse regering.
Op de dag van do aanslag waren
pamfletten gevonden, waarin repu
blikeinse prominente personen, zo
als Sukarno. Hatta en de sultan van
Djokja benevens de militaire waar
nemers als vertegenwoordigers van
de „kapitalistische landen" werden
bedreigd.
In republikeinse kringen te Djok
ja daarentegen meent men, dat de
aanslag gepleegd is door het Front
Demokrasirakjat, welke ook pam
fletten zou verspreiden uit naam
van de Partai Kommunis.
De eerbewijzen voor
Staatssecretaris van Marine
In afwachting van de officiële
regeling van de positie, die de
staatssecretaris van marine zal in
nemen, worden aan hem dezelfde
eerbewijzen gebracht als aan de
minister van marine. De vlag. die
de staatssecretaris zal voeren is
eveneens gelijk aan die van de mi.
nister. De aanspreektitel luidt: Ex
cellentie.
Ronde van Harlingen
HARLINGEN. Voor de op
Zaterdag 18 Juni te houden Ron
de van Harlingen hebben 51 wiel
renners ingeschreven uit alle de
len yan Nederland. De beker werd
vorig jaar gewonnen door J. Hen-
nink te Alkmaar.
Z. Em. Johannes Kardinaal de jong richtte gisteren het woord
tot de drieduizend Friezen, die op de eerste Algemene Friese
Katholiekendag in 't Beursgebouw in Leeuwarden bijeen ware.i;
Zijne Eminentie zeide tot zijn gehoor:
Het heeft mij zeer getroffen,
dat de katholieke Friezen in zo
grote getale op deze katholieken
dag tegenwoordig zijn. Het is
voor mij een sprekend bewijs, dat
in de Friese gelovigen het katho
lieke leven diep geworteld is. -
Op deze katholiekendag gaan
Onze gedachten weer terug naar
de achtste eeuw, toen Willibrord
en S. Bonifacius en de grote apos
tel, geboren in Friesland, de H.
Ludgerus. hier het geloof gepre
dikt hebben en naast de zegenin
gen van het geloof ook de bescha
ving gebracht hebben. Honderden
in de middeleeuwen gebouwde
fraaie kerken geven thans zulk
een rustig landelijk cachet aan het
mooie Friese landschap. In een
vijftig kloosters zochten mannen
en vrouwen de eenzaamheid en
de rust om zich geheel aan God
te kunnen wijden. In 1559 werd
het Bisdom Leeuwarden opge
richt, dat meer dan 300 parochies
telde met eigen kerken. Helaas
werd het katholiek geloof door
het Protestantisme teruggedron
gen en onderdrukt.
Volgens de laatste volkstelling
vormen de katholieken slechts 7
pet. van de totale bevolking van
Friesland. Maar wat nog erger is
dan de overgang tot het Protes
tantisme, is, dat in gehele streken
van Friesland het christelijk ge
loof geheel verdwenen is en plaats
gemaakt heeft voor ongeloof en
in verband daarmee voor het
„goddeloze communisme".
Maar Goddank, zijn er voor
Katholiek Friesland ook verblij
dende aspecten. In de laatste ja
ren zijn twee kloosters van paters
opgericht, die het apostolaat be
oefenen en een klooster van Car-
melitessen, die door gebed en
boete de handhaving en de uit
breiding van het geloof van Gód
afsmeken.
In Heerenveen worden voorbe
reidingen getroffen om te komen
tot de oprichting van een beschei
den retraitehuis, opdat de katho
lieken daar in hun eigen provin
cie zich enige dagen geestelijk
kunnen bezinnen. Dat in onze pro
vincie zelf zulk een geestelijk
middelpunt wordt opgericht, is
zeer tekenend voor de goede geest
van onze katholieken.
Er zijn plannen in voorberei
ding voor een katholieke middel
bare school. Ik behoef niet te zeg
gen, dat het van het uiterst be
lang is, dat in Friesland zelf een
katholieke middelbare school is.
Vele ouders, die hun kinderen
naar een katholieke school willen
zenden, kunnen het niet betalen,
als deze buiten de provincie is.
Wij hopen, dat de commissie, die
is ingesteld om te onderzoeken,
waar de school gevestigd zal moe
ten worden, spoedig haar advies
zal kunnen uitspreken.
Bolsward heeft een edelmoedig
aanbod gedaan, maar omdat een
beslissing voor lange jaren moet
worden genomen, moet een nauw
keurig onderzoek worden inge
steld omtrent de plaats van de
school.
Van initiatief getuigen ook de
plannen om een Kath. Volks
hogeschool op te richten.
Dan moge ik de katholieken
van Friesland op drie punten
wijzen:
1. het steunen van de katholieke
pers. 't Is nodig, dat goede kath.
een katholiek dagblad lezen. Ik
zeg niet, dat het zo gevaarlijk is,
als een katholiek zo nu en dan
eens een neutrale krant leest.
Maar het geregeld lezen van een
neutrale krant schept toch een
geest van neutraliteit, van onver
schilligheid en deze wordt op de
duur verderfelijk. Wij moeten
flinke principiële katholieken zijn,
die ons bewust zijn van onze ka
tholieke plichten en daarvoor des
noods offers weten te brengen.
Vooral in onze tijd van neutrali
teit en z.g. humanisme liggen hier
gevaren. Wij zien, dat zovele
neutralen op de duur in hun ge
loof verslappen. En alleen een
goede roomse krant geeft ons het
geestelijk voedsel, wat wij op de
duur nodig hebben.
Op de tweede plaats moge ik u
wijzen op het grote belang van de
geestelijke en zedelijke volksge
zondheid door het Wi't-Gele Kruis.
Dit is een werk van groot sociaal
belang, maar in onze tijd is het
cok van grote katholieke waarde.
Ieder, die enigszins bekend is met
dit werk, weet, hoe belangrijk het
is, dat wij katholieke wijkver
pleegsters hebben. Hier ligt een
taak voor de Zeereerwaarde He
ren Pastoors en de parochiële
kerkbesturen. Waar geen eigen
afdelingen kunnen worden opge
richt, laten zij daar trachten cor
respondentschappen op te rich
ten.
Tenslotte: zo u bekend is, werd
deze zomer het zilveren jubileum
van de oprichting van onze eigen
universiteit herdacht. In de jaar
lijkse bijdragen voor de Katho
lieke Universiteit komt Friesland
relatief op de eerste plaats. Kath.
Friesland is dus hier een voor
beeld. Moogt gij deze steun door
blijven geven.