Tentoonstelling „Pro Arte Christiana
De koperen bruiloftsviering
van het Koninklijk Echtpaar
Goed nieuws voor vier millioen
wielrijders
Holland Festival in Scheveningen
geopend
Religieuze kunst op een dood spoor?
Gesneuveld in Indonesië
Zorg voor rijwielpaden wordt
overheidstaak
Botsing te Warschau
Luisterrijk
gala-concert
Franco-Spanje
fr 8 -
Slg&^
SÉ
Zaterdag 18 Juni 1949
HET IS MET DE RELIGIEUZE KUNST heden ten dage eigen
lijk en moeilijk geval. Moeilijker dan in de tijd toen de
kunst zich samen met en onder invloed van de godsdienst ont
wikkelde. Sommigen verwijten haar materialisme, anderen
noemen haar overdreven onstoffelijk en denken daarbij aan het
grote aantal „abstracten" onder de moderne kunstenaars. Een
feit is in ieder geval dat godsdienst en kunst op heden ieder
een heel eigen, apart bestaan leiden en dat men de moderne
ktmst toch bezwaarlijk een christelijke kan noemen.
Het wordt er voor de kunste
naar kind van zijn tijd niet
eenvoudiger op, als hij met de
vormen van het heden eeuwen
oude en eeuwigdurende godsdien
stige waarden tot uitdrukking wil
brengen. Niettemin komen er be
stellingen van kerken en zal een
schilder of beeldhouwer die het
overigens bij Picasso of Zadkine
houdt maar daarbij goed katholiek
is, allicht eens geïnspireerd wor
den door zijn geloof.
iluidelijk blijkt op de tentoon-
stelling in het Stedelijk Mu
seum te Amsterdam, dat velen
met deze moeilijkheden geen raad
weten; in plaats van voorzover
dit nodig is voor de religieuze
kunst nieuwe vormen te zoeken
die werkelijk voortkomen uit een
vernieuwd godsdienstig leven, zijn
ze gaan schipperen en is hun
kunst grotendeels vastgelopen in
een uitzichtloze middelmatigheid.
De Religieuze kunst deelt klaar
blijkelijk in de algemene malaise
op het gebied van geloof: gebrek
aan waarachtige bezieling, een be
zieling die niet alleen voortkomt
uit de artistieke drang tot het
maken van iets dat schoon is,
maar ook en vooral uit de diepe
innerlijke beleving van het Chris
tendom. Vele jonge kunstenaars
vergeten dat met het maken van
een kleurgevoelig en goed gecom
poneerd werk over een onderwerp
dat toevallig betrekking heeft op
de godsdienst nog geen religieuze
kunst geschapen wordt.
Het meest zijn de schilders voor
werp van critiek en inderdaad
geeft hun werk daartoe wel de
meeste aanleiding, ofschoon ter
verzachting mag dienen, dat de
schilders wel het meest door deze
problemen geraakt worden. En
wanneer er een vernieuwing komt
zal het deze groep zijn die de
eerste stoot daartoe zal geven.
Toch zijn er opmerkelijke schil
derijen te zien van oudere schil
ders en ook van enkele jongeren,
werken die hun waarde zullen
behouden; Otto van
Rees' „Ark van Noach"
en „Vlucht van Lot"
horen daarbij. Doeken
als „Emmaus" van Lam
bert Simon, „Judaskus"
van Jaap Min en 't
werk van Jan Dijker en
Jan Grégoire staan bo
ven de middelmaat van
deze tentoonstelling en
hebben ongetwijfeld
hun verdiensten op
picturaal gebied. Herin
ner u echter eens de
expositie van Weense
Kunstschatten twee jaar
geleden en ga in het
Rijksmuseum eens en
kele Vlaamse primitie
ven zien en ge voelt
duidelijk het verschil.
Laat onze hedendaagse
schilders gerust in
hedendaagse vormen
schilderen, maar dan
met dezelfde geestelijke
instelling als de mees
ters van vervlogen
eeuwen.
Van de schilders is
'n aparte zaal toegewe
zen aan Joan Colette,
die onlangs 60 jaar ge
worden is. Wat er aan
het werk in de andere
zaken mocht ontbreken,
wordt hier zeker niet
goedgemaakt. Colette's
figuren zijn geïnspi
reerd op de Byzantijnse kunst en
der Russische Ikonen en geschil
derd met een zeer licht palet,
waarin het wit, het rose en het
blauw overheersen. Gelukkig zijn
er een zaal verder werkelijke
Russische Ikonen te zien en heeft
men dus de gelegenheid de schil
derijen van Colette daaraan te
toetsen. Welnu, met alle respect
overigens voor Colette's vele ver
diensten, maar een Christusfiguur
van de Ikonen is toch heel wat
anders dan de Christus van Colet
te's „Emmaus".
Uan de beeldhouwers
vallen vooral op Al-
bert Termote met zijn
„Piëta" in brons, een
fors, mannelijk stuk
sculptuur dat doet den
ken aan zijn grote rui
terstandbeeld van St.
Willibrord te Utrecht.
Ook verdienen de aan
dacht een fijn en nobel
gevormde „St. Joannes
de Doper" van Mari An-
driessen en een altaar,
van natuursteen, ont
werp van J. J. Beljon.
De ceramische afdeling
toont ons veel mooi gla
zuur- en tegelwerk.
Heel goed getypeerd is
de St. Benedictus-kop
van Wim Harzing.
Het werk van de
kunstnijveren edel
smeden en borduur
stersis wel het minst
problematisch en toch
het meest geslaagd. Nog
steeds nemen de ge
broeders Jon Eloy en
Leo Brom een bizonde-
re plaats onder de goud
smeden in. Trouwens al
het werk van de 17 in
zenders in deze afdeling
getuigt van gedegen
vakmanschap, gepaard
aan een heel verfijnde
smaak. Een verheugend
feit is het dat ook de vrouwen op
deze tentoonstelling vertegen
woordigd zijn met de typisch
vrouwelijke vorm van kunstnij
verheid; het weef- en borduur
werk. Ge ziet hier het fijne en
artistieke naaldwerk van mevr.
Hildegard Brom-Fischer over wier
werk Jan Engelman een boekje
Anink missen de goede stijl en de
waardigheid die men van mis
gewaden mag eisen.
Een storm van bewondering of
afkeuring zoals 't werk van
Aad de Haas in Wahlwiller heeft
veroorzaakt, zal deze tentoonstel
ling wel niet teweeg brengen. Het
buitengewoon goede, maar tevens
het buitengewoon slechte ont
breekt er. Alles is in mindere of
meerdere mate verdienstelijk,
maar zo goed als niets is er dat de
schouwer diep ontroert.
Wellicht is de tijd niet rijp voor
een radicale vernieuwing doch
voor de toekomst mogen we ho
pen dat de religieuze kunst nieu
we wegen zal vinden door kun
stenaars die gegrepen zijn door
't Christendom. G. A. G.
Wim Harzing, St. Benedictus-kop.
NAAR HERZIENING VAN
DE NOTARIËLE OPLEIDING
De staatscommissie tot reorgani
satie van het hoger onderwijs, wel
ke dezer dagen haar rapport aan de
minister van Onderwijs, K. en W.
aanbood, is van oordeel gebleken,
dat uiteraard met een overgangs
regeling, het bestaande notariële
staatsexamen moet worden afge
schaft en een universitaire studie
en universitaire examens hiervoor
in de plaats moeten komen. Deze
universitaire opleiding voor het no
tariaat is ingelast in het nieuwe
studieschema, dat door de commis
sie voor da juridische studie wordt
voorgesteld. Volgens dit schema
zou na een voor allen uniforme can-
didaats- en doctoraal examen (dit
laatste zonder de thans geldende
keuzevakken) een sterk gedifferen
tieerd meesterexamen volgen, waar
aan de titel en bevoegdheden van
meester in de rechten zouden zijn
verbonden. De notariële opleiding
zou dan een van de mogelijke stu
dierichtingen voor dit examen zijn.
Als belangrijk voordeel van een
dergelijke regeling wordt genoemd,
dat elke notaris de op deze wijze
zo gewenste algemene juridische
vorming zou krijgen terwijl hij aFn
het meesterexamen in de notariële
richting niet alleen het recht ont
leent om na volbrachte opleiding
tot notaris te worden benoemd maar
tevens alle wettelijke bevoegdheden
die aan elk meesterexamen zijn
verbonden, waardoor hem nog tal
van andere maatschappelijke mo
gelijkheden worden geboden.
Engels-Amerikaanse
bespreking over Hongkong
LONDEN, 17 Juni (Reuter).
Volgens een gewoonlijk betrouw
bare bron te Londen heeft Enge
land de V.S. verzocht, haar hou
ding te bepalen in geval van een
communistische aanval op Hong
kong.
De toekomst van Hongkong zou
in de afgelopen weken zijn bespro
ken door de vertegenwoordigers
te Nanking van Engeland, de V.S
en enkele mogendheden van het
Atlantisch Pact én het gemene
best. Dezelfde kwestie zou naar
verluidt het onderwerp geweest
zijn van direct diplomatiek con
tact tussen Londen en Washing
ton.
Otto van Reps, De vlucht van Lot.
schreef. Het naaldwerk van de
andere inzendsters (en inzenders)
bezit ook een hoge graad van
kunstzinnigheid, al moeten ze
toch wel de minderen geacht wor
den van mevr. Brom-Fischer. De
kasuifels van Johanna Klein-
Op 7 Juli a.s. zal het 12% jaar geleden zijn, dat onze Koningin
met Prins Bemhard in het huwelijk werd verbonden.
Naar goed Nederlandse aard zal iedere Nederlander, arm oi
rijk, in staat dienen te worden gesteld ia deze bruilofsviering,
vrijwel zonder financieel bezwaar, aandeel te hebben.
Door medewerking van het Hoofdbestuur der Posterijen zal deze
gedachte op eenvoudige wijze kunnen worden verwezenlijkt.
Knip onderstaand formulier uit en beplak de daarvoor aange
wezen ruimte met postzegels ter waarde van ten minste 10 cent
en ten hoogste één gulden.
Vul Uw naam en adres in en werp het formulier zonder enve
loppe in de brievenbus.
RUIMTE VOOR BIET PLAKKEN VAN POSTZEGELS
Aan
AFZENDER
het Comité Koperen
Bruiloftsviering
NAAM:
Koninklijk Echtpaar
ADRES
DRIE HOEKJES 3
WOONPL.:
's-GRAVENHAGE
PROV.:
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn ge
rapporteerd:
Koninklijke landmacht:
Gesneuveld 22 Mei 1949: serg.
J. Riem uit Rotterdam, sold. Ie
kl. J. M. A. Tanka, uit Almelo.
Gesneuveld 27 Mei '49; korp. P.
C. van de Lindeloof, uit Ouden
bosch (N. Br.).
Gesneuveld 28 Mri 1949: sold.
J. van der Meer, uit Monster
(Z.H.).
Gesneuveld 29 Mei 1949: sold.
M. Jansen, uit Rotterdam.
Gesneuveld 30 Mei 1949: serg.
J. C. van Drongelen, uit Breda;
le It. H. J. Giebel, uit Amster-
dam-Z.; sold. J. Hindriks, uit
Heemstede; sold. A. P. Stoop, uit
Roosendaal.
Gesneuveld 31 Mei 1949: sold,
le kl. L. Eelman, uit Den Helder.
Gesneuveld 1 Juni 1949: sold,
le kl. K. M. Bruins, uit Zwolle.
Gesneuveld 2 Juni 1949: wacht
meester G. G. F. van Tongeren,
uit Valkenswaard.
Gesneuveld 3 Juni 1949: serg.
K. Mollema, uit Ulrum; sold. F.
J. M. van de Wouw, uit Tilburg.
Gesneuveld 5 Juni 1949: sold.
W. J. H. Engelen, uit Tilburg.
Gesneuveld 6 Juni 1949: wacht
meester H. C. Bak, uit Rotter
dam; sold. W. P. J. Cillessen,
uit Groesbeek; sold. H. H. Levy,
uit Wassenaar sold. M. M. G.
Richard uit Zutfen.
Kon. Ned. Ind. Leger: Gesneu
veld 22 Mei 1949: Amb. mil. serg.
majoor A. A. Siahaija, sold. 2e kl.
Warso Soetojo; geneubeld 23 Mei
1949: Tim. sold. inf. J. Diaz; ge-
neuveld 24 Mei 1949: Men. sold.
2e kl. inf. A. Poluan. allen uit
Indonesië. Gesneuveld 27 Mei
1949: sold. 2e kl. Gi A. L. Kareis,
uit 's-Gravenhage; mil. serg. A.
P. F. WillemseL. Kareis, uit
's-Gravenhage; mil. serg. A. P.
F. Willemse. Gesneuveld 28 Mei
1949: Mai. sold. 2e kl. inf. Ma-
roep. beiden uit Indonesië
(Van onze redacteur)
Steen en been klagen de vier
millioen Nederlandse fietsers over
de verwaarlozing van de rijwiel
paden. De rijwielpadverenigingen
weten zich geen raad omdat haar
ledentallen slinken als sneeuw
voor de zon als gevolg van de toe
nemende belastingdruk; verschil
lende dezer verenigingen zijn
reeds tot werkloosheid gedoemd.
Onder deze omstandigheden was
het geluid dat ir. C. A. Kuysten,
chef van de Verkeersafdeling van
de A.N.W.B., liet horen ter ver
gadering van de Federatie van
Rijwielpadverenigingen in Neder
land vol grote verwachtingen.
Hij deelde mede, dat bij de
overheid het inzicht veld wint,
dat de rijwielpadverenigingen niet
langer uitsluitend een particuliere
aangelegenheid zijn. Deze vereni
gingen zullen in de toekomst ge
financierd worden door de provin
cie en de belanghebbende ge
meenten. Op deze basis wordt
thans in Oost-Friesland een streek
vereniging opgericht en in de
Geelaerse Achterhoek gebeurt
zulks eveneens. In Overijsel werd
reeds een provinciale commissie
gevormd, ender voorzitterschap
van de heer Huis in 't Veld, lid
van Ged. Staten, welke commissie
in samenwerking met de Planolo
gische Dienst een rijwielpadennet
voor heel de provincie ontwerpt
en het plan bestudeert om naast
de Twentse Rijwielpad vereniging
zulke streekverenigingen op te
richten in Salland, in de Noord-
Westhoek en Zwolle met centraal
Overijsel. Hetzelfde zal later ge
beuren in andere delen van het
land.
In verband met een beschou
wing van mr. J. Willinge Grata-
ma uit Zwolle, opperde ir. Lange-
meyer, hoofdingenieur-directeur
van de Rijkswaterstaat, de moge
lijkheid van aanleg van rijwiel
paden, die ongeveer parallel lo
per, met de rijkswegen, waardoor
het Rijk ontheven zou worden van
de aanleg van rijwielpaden naast
de verkeerswegen. In dat geval
zou misschien voor het Rijk een
aanleiding zijn gelegen tot finan-
ciale medewerking.
Door de vergadering, die onder
leiding stond van de heer S. G. L.
Baron van Fridagh, werd het af
tredende Zeeuwse bestuurslid, de
heer L. Louwerse, herkozen. De
contributie werd verhoogd tot
f 2o.en de volgende jaarverga
dering zal in Almelo worden ge
houden. Deze te Zwolle gehouden
vergadering werd door talrijke
autoriteiten bijgewoond.
SCHIPBREUKELINGEN
ZWOMMEN DRIE KWARTIER
Donderdagmiddag omstreeks 16
uur strandde in het zgn. Krabbegat
bij de vuurtoren te Haamstede een
zeiljacht, bemand met twee perso
nen, dat kort daarop zonk. Dit jacht
was afkomstig uit Bergen op Zoom
en ging buitenom naar Brouwersha
ven. De lichtwachter op de vuurto
ren zag het ongeluk gebeuren en
waarschuwde onmiddellijk de red
dingboot „Blankenheim", die in
Veere is gestationneerd. Ook de
motorvlet van de heer van der Est
te Burgsluis voer uit om te trachten
de drenkelingen te redden, hetgeen
geen resultaat had. Later bleek, dat
de beide personen na drie kwartier
gezwommen te hebben het strand
hadden bereikt, waar zij door de
heer M. W. Landegent werden aan
getroffen, die ze mee naar huis nam
en van droge kleding voorzag. Een
der beide schipbreukelingen was er
nog al slecht aan toe, doordat hij
veel water had binnengekregen,
doch knapte later weer op.
TUSSEN KATHOLIEKEN
EN COMMUNISTEN
WARSCHAU 17 Juni. (Reuter)
Tijdens de gebruikelijke „Corpus
Christi"-processie is te Warschau
een straatgevecht ontstaan tussen
Rooms-katholieken en communis
tische studenten. De studenten
trachtten een katholieke processie,
waarin priesters en kloosterzusters
voorop liepen, te verstoren door met
stenen en flessen te gooien en met
hun gejoel de kerkelijke gezangen
te overstemmen. Later begaf zich
een groep katholieken naar het
studentenhuis, waar zij de verant
woordelijke studenten met stenen
bekogelden, totdat de politie tus
sen beide kwam.
(Van onze Haagse redacteur)
SCHEVENINGEN. Vele maan
den van het jaar is het er stil. Het
Kurhaus staat er als een grote,
verlaten burcht. Op het brede
plein speelt en stuift de wind.
Maar dan komt de fee van het
seizoen. In de lucht ontsteekt zij
de brand van de zon en onder dat
schitterlicht begint gans Scheve
ningen te leven. Er verschijnen
vlaggen op de tinnen van de
burcht, de ramen gaan open, gas
ten en bezoekers komen van hein
de en verre, het plein wordt het
hart van een wereldje op zich zelf.
Alle dialecten van Nederland,
maar ook alle talen der wereld
hoort men er spreken.
Wat zoeken al die duizenden in
Scheveningen? Iedereen kent het
meest voor de hand liggende ant
woord: De zon, de zeebries, en het
water! De millionair uit Buenos
Aires, de werkman uit Oldenzaal,
en de huismoeder van driehoog,
zij leven hier een zelfde verlangen
uit. In ieder leven is behoefte aan
licht, aan een kracht, die alle zor
gen eens wegblaast; behoefte om
eens weg te zijn uit het beperkte
en de blik de wijdte te gunnen.
De bezoekers van langer dan een
dag weten dat zij in Schevenin
gen echter ook nog meer kunnen
vinden. Het hart van Schevenin
gen, het hart van het Kurhaus is
de concertzaal. De fee van het sei
zoen reist in de wintermaanden
door alle landen, de beste diri-
zamelt zij om zich heen. Uit hun
genten en solisten ter wereld ver
genie creëert zü voor deze tel
kens weer andere burgers tellen
de cosmopolitische gemeen
schap dat andere bad, het bad va'n
de geest.
Fee en zakenman.
Sinds de fee hierbij de mede
werking verkreeg van de zake
lijke vakman, heet dit bad: Hol
land Festival. Er is geen reden
om voor deze combinatie de neus
op te halen. Integendeel. Over
heel de wereld worden in deze
zomermaanden festivals georga
niseerd en Scheveningen doet er
dus verstandig aan haar oude re
putatie op gelijke wijze te moder
niseren. En is het trouwens niet
altijd zo geweest, dat de kunst
een zakelijke ondergrond behoef
de? Die kreeg en krijgt zij op deze
wijze in het podium van het Kur
haus. Een jonge kunstenaar speelt,
een nieuw werk wordt door het
concerterende Residentie-orkest
gebracht. Dan klatert het applaus
op, eenmaal, tweemaal, vele ma
len, tot het terras klinkt het door,
de zeewind neemt het mee en
draagt het de wereld over. Klap-
Opsporing verzocht- van
minderjarige
De hoofdinspectrice van politie,
chef-bureau kinderpolitie, te Den
Haag, verzoekt namens de moeder,
opsporing, aanhouding en terug
brenging van de minderjarige Re-
nettaJosephina Maria Brusselaars,
geboren te Delft op September 1932,
wonende Tak van Poortvlietstraat
124 te Den Haag. Zij verliet op 29
Mei j.l. de ouderlijke woning en is
daar sindsdien niet teruggekeerd.
Haar signalement luidt: lang 1.68 M„
licht blond haar, blauwe ogen, ble
ke gelaatskleur en smal gezicht. Zij
is gekleed in beige mantel met cein
tuur, donker blauwe jurk, bruine
schoenen met gaatjes en crêpezo
len, lichtbeige kousen. Zij is in het
bezit van een grijze plastic schou
dertas, rode hoofddoek met witte
stippen en zijde shawl met blauw
en geel, waarop verschillende figu
ren, o.a. een kasteel, zijn opgedrukt.
BELGISCHE AMBTENAREN
STAAKTEN EEN UUR
Meer dan 200.000 Belgische amb
tenaren hebben Vrijdagmorgen tus
sen 10 en 11 uur het werk neerge
legd om te protesteren tegen de
houding van de regering met be
trekking tot het vacantiegeld, dat
thans 500 fr. bedraagt.
De ambtenaren wensen echter
evenals dit in de particuliere on
dernemingen het geval is, een vier
de gedeelte van hun maandsalaris
als vacantiegeld.
Aan de één-uur-staking namen
de Belgische spoorwegen eveneens
deel. Om 10 uur precies stopten
de treinen, de reizigers arriveerden
met een uur vertraging.
Ook het onderwijzend personeel
staakte het werk gedurende een
uur doch bleef in de klasse-lokalen.
De politie-agenten vervulden hun
dienst ingevolge een beslissing van
het stakingscomité. Ook de trams
reden normaal.
Alleen belangrijke- industrieën en
ziekenhuizen werden gedurende dit
uur van gas en electriciteit voor
zien, alle particuliere huizen wer
den hiervan verstoken.
Montgomery houdt rede te
Den Haag
Op uitnodiging van de Konink
lijke Nederlandse Vereniging ,,Ons
Leger" zal veldmaarschalk Mont
gomery op 15 Juli a.s. in de ridder
zaal te 's-Gravenhage voor een aan
tal genodigden een toespraak hou
den over het onderwerp: „The Na
tion at war in modern Times". De
veldmaarschalk zal worden ingeleid
door generaal mr. H, J, Kruis.
35.000 TON RIJST VOOR
NEDERLAND
Voor het eerste halfjaar van 1949
was aan Nederland een hoeveelheid
rijst toegewezen worden van 18.000
ton. Thans heeft de IEFC (Interna
tionale Nood Voedsel-Commissie) de
Nederlandse Allocatie voor geheel
1949 vastgesteld op 35.000 ton.
Deze 35.000 ton betekent echter
slechts een klein deel van het kwan
tum, dat ons land gemiddeld per
jaar voor de oorlog importeerde.
Toen bedroe2.de Nederlandse rijst-
import nl. cl» 170.000 ton, waarvan
echter ruim 100.000 ton weer werd
uitgevoerd en ca. 16.000 ton voor
veevoederdoeleinden werd gebruikt,
zodat ruim 50.000 ton of ongeveer
6 kg. per hoofd voor de bevolking
beschikbaar kwam. Thans is dit
kwantum ongeveer 3.5 kg. per per
soon.
pende handen, aanzwellende ova
ties verstevigen of vestigen repu
taties. Morgen, overmorgen zullen
de kunstenaar nieuwe uitnodigin
gen bereiken, nieuwe, volle zalen
zal hij straks elders in de wereld
vinden; de in Scheveningen be
haalde roem is hem of haar voor
uit gesneld.
Luisterrijke opening.
De afgelopen week is het Fes
tival van dit seizoen met een
luisterrijk galaconcert ingezet. De
Zwitserse dirigent, Ernest Anser-
met dirigeerde, de Franse violiste,
Ginette Neveu, speelde het viool
concert van Brahms. De oude, wat
antiek aandoende zaal, die wij
echter toch nooit gemoderniseerd
zouden willen zien, herbergde een
uitgelezen gezelschap: Gouden uit
monsteringen, decoraties, stem
mige en schitterende toiletten.
Daarna knalde het vuurwerk op,
fanalen, die aankondigden, dat het
feest van de muze weer was be
gonnen.
Scheveningen is weer Scheve
ningen. Voor iedereen heeft het
ook dit jaar weer de zon, de zee
bries en het water. Duizenden zul
len in het nieuwe seizoen op deze
wijze hun kennismaking met
Scheveningen willen hernieuwen.
Zij, die de kunst liefhebben, moe
ten echter in gedachten houden,
dat er ook dat andere Schevenin
gen is. Wat eenmaal het genie der
meesters uitschreef ruist en stormt
er in de concertzaal over honder
den tot het uiterste geboeide toe
hoorders heen. Buiten flikkeren
de bezoeker weer de glanzen van
de lichtreclames tegen, maar hij
heeft de klank van het eeuwige,
van het buiten-tijdelijk schone
gehoord. Ja, ook dat en dat vooral
is Scheveningen, het Schevenin
gen, dat helaas voor velen onbe
reikbaar blijft, maar dat toch, in
de komende maanden, door mid
del van de radio, geregeld in de
huiskamer kan worden binnen
geroepen.
LAKSPUITERIj
UITGEBRAND
HELMOND, 18 Juni. Vrijdag
middag brak door onbekende oor
zaak brand uit in de Lakspuitin-
richting van de Meubelfabriek der
firma Th. van Mierlo-Geerts aan
de Heisstraat te Helmond. Het
licht brandbare materiaal werd
binnen enkele minuten oorzaak
van een felle uitslaande brand in
de werkplaatsen. Hoewel de Hel-
mondse brandweer spoedig aan
wezig was, brandden de werk
plaatsen volledig uit. De toon-
kamers, waarin een groot aantal
ameublementen waren onderge
bracht en omliggende gebouwen
konden behouden worden. Een
vijftiental machines, de volledige
lakspuitinrichting en een hoeveel
heid hout gingen verloren. De
schade wordt geraamd op onge
veer 70.000 gulden. Verzekering
dekt de schade.
METAALFABRIEK TE GOUDA
AFGEBRAND
Vrijdag tegen het middaguur is
te Gouda brand uitgebroken in de
draad-, vorm- en strekinrichting
van de heer Boonstra, die geves
tigd is in een boerderij met rieten
dak. Tengevolge van bet kille
weer had men de kachel aange
maakt. Het rieten dak vatte vlam
vermoedelijk doordat de schoor
steen niet deugde. Spoedig stond
het gehele gebouw in lichter laaie.
In het voorste gedeelte van de
boerderij woonde het gezin van de
tuinder Kraan, bestaande uit tien
personen. De machines van het
draaöbedrijf zijn verloren gegaan.
De eigenaar was verzekerd, even
als de eigenaars van het pand. De
inboedel van de tuinder was niet
verzekerd. De schade wordt op
20.000 geschat.
MR. J. M. L. TH. CALS
Voorzitter mijnindustrieraad
Naar wij vernemen ligt het in
de bedoeling met ingang van 1
Juli a.s. tot voorzitter van de
Mijnindustrieraad te benoemen
mr. J. M. L. Th. Cals te Nijipegen.
De officiële benoeming is dezer
dagen te verwachten.
De heer Cals werd 18 Juli 1914
te Roermond geboren, studeerde
aan de R.K. Universiteit te Nijme
gen (rechten) en vestigde zich in
1941 als advocaat en procureur te
Nijmegen. Sedert 1947 is mr. Cals
plaatsvervangend kantonrechter
te Nijmegen en assistent bij de
juridische faculteit der R.K. Uni
versiteit en van 19 Augustus 1948
af voor de Katholieke Volkspartij
lid der Tweede Kamer der Staten-
Generaal.
Mr. Cals is voorts voorzitter van
de K.V.P.-fractie in de gemeente
raad van Nijmegen, hoofdkwartier
commissaris van de Kath. Jeugd
beweging, voorzitter van de Kath.
Jeugdraad voor Nederland en lid
van de statencommissie voor de
„Unesco".
li.
(Van onze bijzondere medewerker)
Al de gisteren door ons genoemde
maatregelen heten gericht te zijn,
niet tegen het Spaanse volk, maar
tegen Franco en zijn regiem. Tot
voor kort werkten zij averechts
voor wat de positie van Franco be
trof. De trotse Spanjaarden, ook de
nogal rode mijnwerkers van Anda-
lusië, voelden zich in hun nationale
eer gekrenkt door dit soort inter
nationaal schervengerecht dat tegen
hun land werd beproefd en sloten
zich nauwer om Franco aaneen. Op
de laatste algemene vergadering dei-
Verenigde Naties namens een aantal
Spaans sprekende en sterk voor de
Spaanse cultuur en het Spaanse volk
voelende Zuid-Amerikaanse staten
het initiatief, om tenminste weer
het gewone diplomatieke verkeer
middels ambassadeurs en gezanten
-met Spanje te herstellen. Tevens
stelden zij voor, met dit land op
technisch gebied weer in interna
tionale organisaties te gaan samen
werken. Het voorstel kreeg wèl een
gewone, maar niet de vereiste 2/3
meerderheid, doordat Amerika en
ook een aantal Westerse democra
tieën ook Nederland zich van
stemming onthielden. Voor een niet
gering deel geschiedde dat, om de
Sovjet-Unie aan de vooravond der
Pasijse besprekingen niet te stoten,
want de Russen en hun aanhang
waren ook nu natuurlijk weer fel
van leer getrokken tegen hun on
democratisch Spanje. Ook socialis
tische ideologie speelde bij die
stemonthoudingen een niet onbe
langrijke rol.
Thans heeft ook Spanje dringend
buitenlandse, en met name ook
Amerikaanse credieten nodig. Het
krijgt die niet. Daardoor verslech
tert snel de economische toestand,
niet van Franco, maar van het
Spaanse volk. Wil men op die wijze
de Spanjaarden dwingen Franco
weg te jagen? Ifet schijnt zo, maar
dan rijst aanstonds de vraag: wie
of wat komt in zijn plaats? Een
echte democratie! roepen een aantal
enthousiastelingen en vele socialis
ten. Dit nu is alleronwaarschijn
lijkst. Spanje is een land van uiter
sten. De aard van het volk dat
in opwinding geniet van de stieren,
gevechten leent zich niet tot
rustig beraad en bedachtzaam com
promis. Het is geen toeval, dat de
democratie er nooit gedijde. Een
aantal socialistische, liberale en ook
katholieke ballingen, die in het
buitenland democratische Spaanse
partijen zeggen aan te voeren, zul
len, dit naar veler mening niet kun
nen veranderen. Daar komt nog bij,
dat ballingen hoe tragisch dat
ook is nu eenmaal altijd aan
hun eigen volk ontgroeien.
Het verdwijnen van Franco zou
misschien, in het gunstigste geval,
voor korte tijd een democratisch
bewind in Spanje brengen. Dit be
wind zou weinig krachtig, want
sterk in zichzelf verdeeld zijn door
tegenstellingen tussen anti-clerica-
len en confessionelen, monarchisten
en republikeinen, conservatieven en
radicalen, marxisten en liberalen,
autonomisten en centralisten, Cata
lanen, Basken en Castiliërs en zo
verder. Vrij spoedig zou zulk een
bewind onder de voet worden gelo
pen door uiterst links, door straat
revoluties met stakingen en barri
caden, door lieden die wellicht be
ginnen als anarchisten, maar heel
spoedig werktuigen worden Van
Moskou. Moskou zag al tijdens de
Spaanse burgeroorlog de geweldige
strategische betekenis van Spanje.
Die bleek opnieuw tijdens de
grote wereldbrand van 19401945
uit de voordelen, die Franco's neu
traliteit de geallieerden gaf. Zij
spreekt meer dan ooit, nu het At
lantisch Pact tot stand komt en er
tussen Frankrijk, Portugal, Italië
en Noord-Afrika het uitgesloten
Spanje gaapt. Heel dit Westelijk
verdedigingssysteem komt in dode
lijk gevaar als dat Spanje een anti-
Westers of pro-Moskou Spanje
wordt. Een vrije verbinding tussen
de Atlantische Oceaan, de Middel
landse Zee, het Suez-kanaal, de
Rode Zee, de Perzische Golf en de
Indische Oceaan is dan ernstig be
dreigd, zo niet onmogelijk. Dat
zelfde is het geval met de verbin
dingen tussen West-Europa en
Noord-Afrika. Van West naar Oost
en van Noord naar Zuid wordt dan
uiteengereten, wat strategisch ver
bonden dient te blijven.
Hoe weinig waardering wij voor
Franco kunnen hebben, nog veel
minder bewondering hebben wij
voor het beleid van het Westen je
gens Franco-Spanje. Het dreigt te
ontaarden in een uithongering van
het Spaanse volk en in de vernie
ling van een verdedigingssysteem,
dat voor het Westen onontbeerlijk
is.
Onbevredigend, gevaarlijk en
kortzichtig is deze politiek slechts
te noemen, ook al wordt zij. in naam
der democratie gevoerd.
K.N.V.B.
PROGRAMMA
ZONDAG 19 JUNI 1949
DISTRICT V
Promotie Vierde Klasse
OosterwoldeRood Geel
Bergum—Willemsoord
KORFBAL
Om het kampioenschap van
Nederland
Blauw Wit—Het Zuiden
PSVRigtersbleek
Gedrang in de haven van Tandjong Priok. In de haven van
Tandjong Priok lagen, wat zelden gebeurt, drie grote mailboten
gelijktijdig aan de kade. Vooraan ziet men de Sibajak, daarachter
de Willem Ruys, vervolgens een vrachtboot en tenslotte de
Oranje. Op de achtergrond bevindt zich de K.P.M.-haven met
het station, terwijl geheel in de verte de hangars van het vlieg
veld Kemajoran nog zijn te onderscheiden.
