„Brabant: een gewestin opkomst" Verd Gezondheidszorg op de Nederlandse Antillen Italië ontdekt stromen van rijkdom VOOR STRAND EN ZON De Ambachtsheerlijkheid „Cromstrijen" Woensdag 29 luni 1949 Een gemechaniseerd monsterbedrijf Can dat allemaal wel? Dr. van Veldhoven's nieuwe boek EEN AANWINST VOOR BRABANT Zakelijk werk Zegenrijke pioniersarbeid van het Wit-Gele Kruis Metaangas en petroleum brengen het land in beroering Mag ov -G 4 JJNA IEDERE BOER of tuin- heeft de mond vol over de me- nisatie en men hoort dit onder op dan ook in alle toonaarden ingen. Maar is de mechanisatie zichzelf wel zo'n begerenswaar- goed? Op een volmondig „ja" Pt dikwijls een even gegrond en". Want mechanisatie betekent extensieve bedrijfsvoering, dus minder benutten van onze cul- .rgrond. De machine kan niet ■s en kan ook niet overal komen vraagt genormaliseerde teeltsy- mon en inplaats van all-round idarbeidcrs geroutineerde meca- iëns. Mechanisatie is een eis van de gewórden, omdat het vak land- leider in brede kringen niet er wordt geambieerd, zodat de sbekwame arbeidskrachten zeer aars en min of meer duur zijn vorden. Maar of ze duurder zul- zijn dan machines met hun irme kapitaalsinvesteringen en ;e afschrijvingen? Wij geloven onze landbouwstand eerst een ssa ondervinding moet opdoen jrdat hierop een bevestigend dan 1 ontkennend antwoord gegeven ri worden. Want het zal zonder er duidelijk zijn. dat daarvoor een de recente na-oorlogse jaren t maatgevend kunnen zijn. Dm een indruk te krijgen wat de iledige mechanisatie in de prac- c betekent, moet men een be- >k brengen aan het totaal geme- tniseerde monsterbedrijf van de nbachtsheerlijkheid „Cromstyen" K>t 1200 H.A. binnen- en 600 H.A. itêndijks hoogwaardig bouwland, der dirèctie van de heer A. B. Vlièlander en gelegen bij Nu- insdorp op het Zuid-Hollandse and Oud-Beierland, Uit nood ontstaan Tengevolge van de inundatie op it van de Duitsers, zagen de eige- ars van dê vele betrekkelijk sine bedrijven in de ambachts- érlijkheid have en goed verloren an én zij beschikten niet over ldoende middelen om alles in dé luister te herstellen. Enkele oot-kapitalisten zagen echter ;ts" in deze vruchtbare Zuid- illandse rivierklei en bleken be id daar enkele miljoenen in te ;ken. Daarop verklaarden de ondeigenaars zich bereid om hun iderijen als aandeel in het te chten monsterbedrijf, dat de ge le Ambachtsheerlijkheid zou om- ttèn. te brengen. Zelf zouden zij n als werkbaas of trekker-chauf- ar op dit bedrijf komen werken, aldus in het eigen onderhoud te orzien. Anderen hadden zich in verlopen 2 jaren echter een be- ijf elders bijv. in de Wieringer- ier of Noord-Oostpolder weten verwerven en wilden daar lie- •r blijven. Het ligt voor de hand. ,t het in cultuurbrengen van 1800 A. geïnundeerd gebied giganti- he hulpmiddelen vroeg. Maar jlukkig er was voldoende kapi- al om al het benodigde aan te haffen. Zo werd in een minimum in tijd een waar heirleger ma- ,ines, grotendeels uit geallieerde irlogsdumps derwaarts gediri- fêrd. Grote tankcarriers voerden care electrac rupstrekkers en ïlldozers aan. Losse verplaatsbare alen bruggen werden precies ïar waar het dienstig scheen over met behulp van graafmachines ;ruimde, sloten gelegd. Hangars I in golfplaatijzer werden ingericht I s landbouwschuren en magazTi- I ;n. Enorme draineer-machines i gden maanden achtereen de be ende rode potjes in de akkers, jdat dê bulldozers en andere gi- anten de overbodig geworden óten en greppels dichtwerkten. Sgsten wérden geslecht en dalen pgèvuld. En weldra bood de am- achtsheerlijkheid precies hetzelf- e beeld als de Wieringermeer: itgestrekte kavels van 25 tot 35 :.A. aan één stuk. Alles in het groot Sedertdien brommen dagelijks lêêr dan 25 tractoren in het uitge- trektè polderland en jagen veel- charige ploegen door de mooie umuSrijke klei of zeulen voort iet legio eggen. Dan volgen tel- ens in groepen van 3 of 4 achter én trekker de zaai- of pootmachi- es. Een proef met de nieuwste imerikaanse precisie zaaimachines ■racht er meteen maar negen in 't eweer. Nochtans is deze proef iet bijzonder geslaagd, omdat er éts te weinig plantjes zijn opgeko- aen. Ruim afstellen en langzaam ijden bleek alras noodzakelijk, fit er aard is de besparing aan zaai- aad en uitdunningskosten nog niet ■oldoende geweest om de lagere opbrengst goed te maken. Het aard- appelenpoten geschiedt-met 5 en 6 rijige pootmachines, en het wieden met vast aan de tractoren gemon teerde wiedlichamen van 16'/» M. breed, d.i. juist één zaaibaan. Zaaien zowel als poten geschiedt op regel afstanden van 50 cm., hetgeen het afstellen van aardploegen en schof fels zeer vereenvoudigt. Aldus wordt er 15 H.A. per dag gezaaid, gepoot of gewied. Voor de granen worden uiteraard andere, doch evenzeer genormaliseerde, afstanden gebruikt. Handkracht wordt alleen nog maar benut bij het aanleggen van nieuwe, boom gaarden, waarvan er alleen dit jaar al 160 H.A. werd aangeplant, of bij het snoeien van de bestaande. Over het algemeen stonden de gewassen er op dit, blijkbaar onkruidarme, land buitengewoon goed. Daaraan waren de kunstmestgiften, o.a. 160 kg zuivere stikstof en 180 kg zui vere kali per H.A. bepaald niet vreemd. Natuurmest wordt niet gebruikt, doch kan in de toekomst wel eens nodig blijken. Wel worden bietenkoppen, bietenblad, aardap pelloof en andere afvallen onderge- plocgd. Hoofdopzichter Noteboom. (alle opzichters zijn practici) die ons rondleidde vertelde verder, dat op het bedrijf zogoed als nooit koeien worden gehouden. Het twintigtal koebeesten dat we onder het wa kend oog van twee bruinverbrande en barrevoets gaande jeugdige hoedsters zagen grazen op de dijk, behoorde tot de levende have van enkele bedrijfjes aan gene zijde. De gehele rijkdom aan dieren bestond op het bedrijf van ir. Vlielander uit 12 paarden, die zo af en toe voor enkele lichtere werkzaamhe den worden gebruikt. Een der wcrktuigenloodsen Het is de bedoeling van de leiders dat precies in het centrum van de Ambachtsheerlijkheid het centrale werktuigendepót wordt gevestigd. Nu staan de meeste machines nog op de hier en daar intact gebleven boerderijen onder dak. Op dit cen trale punt is echter reeds één machineloods verrezen, geflankeerd door een compleet benzine-, ruwe- olie- en petroleumtankstation, dat in uitvoering niets onder doet voor de modernste service-stations langs de vaderlandse hoofdwegen. Wat er echter in die éne loods te zien is, overtreft de stoutste verwachtingen. Daar staan rijen tractoren, vanaf de zwaarste electrac rupsen tot de lichtste dearborn's en Farmall po ney's, met alle tussenvormen als Fordson Major's, M. C. diesel's en John Deere's, Verderop drie grote draglines, evenveel bulldozers, een zichzelf op vier vliegtuigwielen voortbewegende hijskraan voor het opladen van eggen etc., dubbele rijen zaai- en pootmachines, bieten- en aardappelrooimachines met bij behorende laadinstallaties. diverse soorten combines en complete dors- garnituren, 8 vijf- en zesscharige en 12 drie- en vierscharigc diepploegen, 6 enorme draadpersen, stroo-opra- pers, 4 achttienwielige tankcarriers voor het vervoer van tractoren en dragline's, tientallen vierwielige landbouwwagens van de degelijkste constructie op luchtbanden, plus ruim honderd eggen van alle mer ken cn soorten. Een en ander ver tegenwoordigt een waarde van ruim één millioen gulden. In totaal is ongeveer 2' a 3 millioen gulden in machines belegd. Een leek begint het bij het horen van zulke cijfers te duizelen. Om het vermogen van de hier gebruikte tractoren te schetsen, is het voldoende te vertellen, dat achter één der vijf caterpillar rup sen (132 pk) vijftien diepploegscha- ren worden gekoppeldEn dit was nog geen derde deel van het machinepark, In de smidse Zoveel machines betekent in de practijk evenzoveel maal repara ties. Voor deze reparaties is een eigen werkplaats ingericht, die noch in outillage ook maar iets onder behoeft te doen voor bijv. die van de fa. Blaauboer en Kossen te Scha- gen. Een grote motorgenerator zorgt hier in dit totaal onbewoonde stuk je Nederland, voor de benodigde electrische energie voor de diverse boor-, hamer-, zaag- en andere ma chines en voor de verlichting. Be halve een smidsvuur zijn er instal- latic's voor electrisch- cn autogc- nisch lassen. Hier zagen we ook voor het eerst de rupsbandenwagens, die voor het transport van bijzonder zware stationaire motoren; pompen en werktuigen door drassig terrein worden gebruikt. Een „noodzakelijk kwaad" bij zo veel machines is een omvangrijke vaste personeelskern van smeden, monteurs, electriciëns, trekker- en machinebestuurders, en niet te ver geten, voor een complete admini stratieve staf. Deze vaste kern om vat zo tussen de 250 a 300 werkne mers. In het seizoen worden ver der juist zoveel losse krachten aan getrokken als de bedrijfsleiding op dat moment nodig oordeelt. Niet alles goud wat blinkt Hoewel al het land egaal 80 cm. onder zoet water heeft gestaan en er door een rijke sliklaag vrucht baarder onder vandaan kwam dan het was, is het boeren hier toch niet onverdeeld voordelig. Niet door de polderlasten zoals wij die ken nen. want die zijn er niet. Het be drijf is zelf een hele polder cn heeft dus zelf ook de complete water- en wegenhuishouding te bekostigen. Dat dit na de inundatie een paar lieve duiten gekost heeft laat zich indenken. Maar dat is niet het erg ste. Het zwaarst drukken de kosten van de 600 H.A. buitendijkse lan derijen op het bedrijf. De enorme bedragen voor waterkering, afwate ring enz, enz. die hieraan jaarlijks ten koste moeten worden gelegd, betekenen niets meer of minder, dan dat ruim een derde van het bedrijf met een flink verlies ten nadele van de rest meedraait. Is dit alles verantwoord? Wij vroegen onze sympathieke gids, of het naar zijn inzicht dan wel verantwoord was, om zoveel geld in machines te steken. Zijn antwoord bleef nogal aan de vei lige kant: ..Om goed te mechanise ren moet je voldoende machines hebben, en die zijn in Nederland nu eenmaal naar verhouding stuk ken duurder dan bijv. in Amerika. Wij rekenen er evenwel op, dat in de toekomst deze vorm van bedrijfs voering voordeliger zal zijn, zodat de deelhebbers er meer revenuen van kunnen ontvangen, dan wan neer ze bet land zelf waren blijven bewerken. Een andere vraag is ech ter, of er door overal op deze voet te mechaniseren niet een groter probleem ontstaat, die de voordelen der mechanisatie teniet doet n.l. een werkloosheid zoals we die nog niet hebben gekend. En toch zul len die werklozen ook moeten lo ven". Zo stelde de heer Notenboom meteen het gehele complex van vraagstukken dat met de mechani satie verband houdt, scherp. Ener zijds bezuiniging op lonen doch een grote kapitaalsinvestering per H.A., anderzijds het gevaar voor werk loosheid en de daaruit voortvloei ende eis, die werklozen middels extra belastingen te onderhouden. Ziedaar voldoende piekerstof voor ettelijke slapeloze nachten. En denk dan maar niet aan de groter zekerheid en doeltreffendheid van de handenarbeid, dat gelijk de Schepper dat heeft verordend, nu eenmaal de geëigende vorm is om voor zichzelf en de zijnen het da gelijks brood te verdienen. WEENSE OPERA NAAR NEDERLAND BRUSSEL, 28 Juni (ANP). De Weense Opera, welke thans een aantal voorstellingen te Brussel geeft, zal van 1 tot en met 5 Juli optreden in Den Haag en Amster dam. Naar de leider van het be roemde gezelschap, dr. Hilbert, me dedeelde, stagn op het programma de opvoering van „Des Rosenkava- lier", „Entfuerung aus dem Serail", „Don Giovanna" en „Figaro's Hoch- zeit". Er is de laatste decennia veel over Brabant gepubliceerd in tijdschriften, organen en afzonderlijke uitgaven. Een samenvat tende beschrijving van ons gewest ontbrak echter. Wie een up to date naslagwerk over Brabant wilde raadplegen, zocht daarnaar tevergeefs en ondervond dit als een hinderlijk tekort. De aardrijkskundige beschrijving van Brabant van de hand van de verdienstelijke Dr. Hermans, de van Oss geboortige rector van het Bossche gymnasium, is al meer dan een eeuw oud en ondertussen was er nog geen nieuw werk verschenen, dat daar mee op een lijn gesteld kon worden. In deze leemte is thans voorzien door het verschijnen van wat wij zonder overdrijving mogen noemen een standaardwerk van Dr. H. van Velthoven: „Noord Brabant, een Gewest in Opkomst". Wie van Velthoven kent, weet dat hij een bescheiden man is. Hij dringt zich nergens en bij niemand op de voorgrond. Hij is het type van de stille maar hard werkende leraar, die al zijn krachten, via zijn onvermoeide arbeid voor zijn dier baar gewest, in dienst stelt van het volk, waarvan ook Brabant zich een volwaardig deel weet. En wanneer van Velthoven ondanks zijn neiging tot onopvallendheid, toch nog al eens aan de weg timmert in pu blicaties, in voordrachten en in de Eerste Kamer dan is dat waar achtig wegens geheel andere eigen schappen dan die van de elleboog. Dit nieuwe boek is typisch van Velthoven. De bescheidenheid openbaart zich reeds in de titel, doch voorts uit het gehele werk: geen grootspraak, geen overdreven, uit chauvinisme voortkomende verheerlijking, maar een zich zui ver houden aan de feiten, zoals die in Brabant gegeven zijn; geen vi sioenen en fantastische vergezich ten, waarin ook feiten verwerkt DE BELANGSTELLING, die er de laatste jaren voor de Neder landse Antillen en speciaal voor Curacao bestaat, heeft tot talrijke populaire publicatjes en tot het vertonen van documen taire films over de eilanden geleid. Men begint nu iets van deze overzeese gebiedsdelen te begrijpen, maar het blijft voorshands een summier begrip. Ook over de volksgezondheid is enige voorlichting niet achterwege gebleven, maar er zullen slechts weinig Nederlanders zijn, die weten welk een enorme vlucht de zelfstandige Wit-Gele Kruisorganisatie, sinds de oprichting op 15 October 1941 te Willemstad, heeft gemaakt. Wij zullen trachten door onder-1 lemstad met zeven zusters en 800 staand overzicht een indruk te ge- I leden. Het aantal hu'®bezoeken b - 1 droeg verleden jaar 19216, waarvan 11458 voor de kraam. Er werden ruim tienduizend injecties gegeven. Spoedig hoopt het bestuur het ge hele eiland Curacao te kunnen hei ven van de veelzijdige werkzaamhe den van deze vereniging, die een groot aantal stichtingen onder haar beheer heeft, waardoor alle takken van de lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg op eerbied afdwin gende wijze behartigd worden. De Stichting voor wijkverpleging ..Prinses Margriet" werkt in Wil- VAN DE RIJKE PO-VLAKTE werden ons reeds op de lagere school de wonderen geleerd van de drie oogsten per jaar, maar in die dagen had men er nog niet de grond doorboord om de onderaardse rijkdommen aan deze vlakte te onttrekken. Dat doordringen tot de ingewanden van de bodem is al begonnen in het fascistisch tijdperk, toen op enige plaatsen het metaangas zich zo dicht aan de oppervlakte van de aarde verried, dat het direct dienstbaar kon worden gemaakt aan de autarchische neigingen van dat regiem, dat in dit nationale gas een uitkomst zag voor de vervanging van de kostbare bereiding van hef kook- en lichtgas uit de dure buitenlandse steenkool. Het regiem boorde dan ook in de Povlakte met hartelust naar dit natuurgas, waarvan het in 1940 reeds 28 millioen kubieke meters aan de vlakte onttrok. Langzamerhand wilden alle be woners van de Po-vlakte van deze natuurlijke gave genieten, zodat steeds meer boringen verricht wer den en de 28 millioen kubieke me ters van 1940 in 1948 tot 130 mil lioen opliepen. Niet alleen Padua, dat de hoofdstad van het metaan gas genoemd kan worden, maar ook andere grote steden van het ooste lijk gedeelte van de Po-vlakte zijn nu ..gemetanizeerd": in de keuken in het gascomfoor metaangas, de badgeiser met metaan, de haard van de centrale verwarming nogmaals met metaangas. Maar ook in de in dustriecentra heeft men vanaf Padua in grote buizen het metaan aangevoerd voor bijna alle fabrie- Bij het naderen van de oogst in Italië riepen de communisten een algemene staking uit, maar de boeren geloofden het wel en gingen kalmpjes hun gang. Toen lieten de communisten „knok ploegen" aanrukken, die de opdracht hadden de boerenarbeiders het werken met geweld te beletten. De regering zorgde echter voor uitstekende bescherming door de politie, zodat de staking der boeren volkomen mislukte. Ondanks alle communistische propaganda is de oogst in Italië overal in volle gang. ken van Porto Marghera tot in Milaan toe. 1 Januari 1950 wordt 'n metaandatum bij uitnemendheid, dan worden namelijk alle keukens van Milaan overgeschakeld van de sedert tientallen van jaren bestaan de gasfabriek op de metaanleiding. Het behoeft geen betoog, wat dit metaan betekent voor een land als Italië, dat practisch geen steen kooltje in zijn bodem rijk is. In deze sedert jaren gemetanizeer- de streek is nu verleden week de bom losgebarsten van een nog gro tere aanwinst van metaangas en van de grote vondst van petroleum en dus ook van benzine en dit schijn baar in een hoeveelheid, die de kosten van aanwinning lonend maakt. De Italianen kenden reeds lang het geologisch beginsel: waar metaan is, daar is ook petroleum en reeds jaren te voren dacht Musso lini de oplossing van het benzine- vraagstuk nabij te zijn, toen van tijd tot tijd uit de metaanbronnen met het gas ook wat naar petroleumrie- kend slijk naar boven kwam In zulke bewogen dagen sloeg de fas cistische pers dan door en stelde zij het voor, alsof de magische kracht van de dictator dat petroleumhou- dend slik naar Italië's bodem ge trokken had om in de nabije toe komst het uit al zijn poriën bénzine- druipend imperium voor elke ver metele krijgsaanval te vrijwaren. Acht millioen bajonetten en acht millioenzeg maar wat, liter of ton benzine: wie doet me wat? Maar Mussolini's ingenieurs werkten, waarschijnlijk bij gebrek aan tech nische wetenschap en werktuigen, te oppervlakkig, daar hun boringen de diepte van 500 a 600 meter niet overschreden. Zij hebben de dicta tor nooit kunnen voorrekenen, dat hun gevonden petroleumslik de ba sis zou kunnen vormen voor een zich lonende benzinepomp. Lonend kon de diep verborgen petroleum eerst aan de oppervlakte gebracht worden, nadat de Ameri kaanse legers door het schiereiland getrokken waren. Want de Ameri kanen vertelden de Italianen bij deze gelegenheid, dat boren tot op twee en drie kilometer diepte voor hun moderne werktuigen even ge makkelijk is als tot op twee of drie meter. Het heeft alleen maar wat langer geduurd. Want de petroleum- spuit van verleden week bij Corte- maggiore, in de nabijheid van Pia- cenza, is de vrucht van vier lange jaren boren, niet op één enkele plaats, maar op verschillende pun ten. Het is dan ook louter toeval, dat juist put no. 1 een bemoedigend resultaat opgeleverd heeft, maar dit wil niet zeggen, dat deze put de enige is, die men gebouwd heeft. De punten van boringen op de zui delijke rand van de Po-vlakte zijn wel een twintigtal. Cortemaggiore heeft de zekerheid gegeven, dat de Italianen het zo vurig verlangde product van petro leum onder hun voeten hebben. Maar eventjes op 1700 meter diepte. Men veronderstelt, dat bij Corte maggiore de petroleum zich over een lengte van 14 tot 25 km. uit strekt met een breedtestrook van 5 KM. Op die petroleumvijver be vindt zich een massa metaangas met een druk van 1600 atmosfeer. Het staat nu al vast, dat deze hoeveel heid nieuw aangeboord gas de grootste is, die ooit in Italië ont dekt is. De petroleumlaag drijft op een massa zout water en ook dit is een voorspoedig teken, daar de aan. wezigheid van dit water in de rijk ste petroleumbronnen van Mexico is aangetroffen en tevens een aan duiding is, dat er zich nog een tweede petroleumlaag onder de eer ste moet bevinden. Deze tweede zou zich volgens technische berekenin gen Op 3000 meter diepte bevinden. Men heeft dan ook het voornemen de boringen voort te zetten om de bodem op de diepte van drie kilo meter te exploreren. Voor het ogenblik zijn talrijke Italianen petroleum-enthousiasten. 's Mens verbeelding werkt snel. Geen gas- en electriciteitrekening meer, want men weet niet waar men met al dat metaangas heen moet; petroleum en benzine zo maar uit de kraan zowat tegen de prijs van drinkwater. Geen wonder, dat ver leden week de beurzen van Milaan en Rome een hausse hebben mede gemaakt en vooral de petroleum- hoek, waar men aan de vraag niet kon voldoen. De ingenieurs denken er echter anders over. Deze hebben plannen gemaakt om eerst het gas op te vangen en wat daarvan niet terstond gebruikt kan worden, in reservoirs en houders te bewaren. Want met die druk van 1600 atmos feer op de olie, kan men aan deze laatste niet de vrije loop geven. Zo dra door de afvloeiing van het gas deze druk wat verminderd zal zijn, zullen de ingenieurs nog drie jaren nodig hebben voor het bouwen van de nodige installaties om de petro leum economisch aan het daglicht te brengen. Terwijl de jaarlijkse behoefte aan petroleum in Italië drie miliioen ton bedraagt, heeft het Ministerie van Handel en Nijverheid officieel bekend gemaakt, dat bij de huidige stand van de uitgevoerde boringen men na drie jaren op een productie mag rekenen van 100 ton per jaar. Maar. voegt de verklaring erbij, mochten de nog uit te voeren borin gen niet alleen de reeds behaalde resultaten bevestigen, maar deze ook overtreffen, wat van technische zijde algemeen verwacht wordt, dan zal vanzelfsprekend ook de jaar lijkse productie groter worden. Maar van honderd tot drie millioen is er nog een lange weg af te leggen. tandheelkundige hulp aan school kinderen. Ruim 1000 leerlingen van de katholieke en openbare scholen werden behandeld. Op eerstgenoem de eilanden bleek de tandenborstel een ongekend luxe voorwerp te zijn voor veel kinderen. De voedings wijze was bovendien schuldig aan 't grote aantal slechte gebitten. Op Bonaire waar 235 kinderen de tandarts zagen, was de toestand echter niet onbevredigend. Bij 46 vrouwen en 31 mannen werden op Curacao bezoeken afge legd door de afdeling Geestelijke Volksgezondheid. In 1947 werd met deze tak van dienst ook op Bonaire begonnen. Aanvankelijk bestond op dit eiland zeer veel onkunde om trent de ziekte waaraan de patiën ten lijden. Daardoor vormden deze ongeluk- kigen het mikpunt van spot en werd ook hun handelen als kwaad willigheid aangemerkt. Dit is nu uit zodat het genezingsproces van de geesteszieken kon beginnen. Op Bonaire is ook veel maatschappelijk werk verricht. Voorlichting betref fende doelmatige verzorging van de zieken thuis, voedingsleer, opspo ring van verwaarloosde kinderen en van zieken etc. De sanitaire toe standen in verschillende districten waren verschrikkelijk. Toiletten bestaan alleen bij gegoede families; op de 15 huizen werden 3 beerput ten aangetroffen. De meeste bewo ners deponeren hun faeces in de zee of buiten de bebouwde kom, met zeer ongewenste gevolgen. Al leen op Bonaire werden in het afge lopen jaar 724 bezoeken gebracht die verband hielden met de geeste lijke volksgezondheid, 528 voor maat schappelijk werk. Het hoofdbestuur in de West houdt regelmatig contact met de Nationale Federatie van het Wit-Gele Kruis in Utrecht en enige provinciale Bon den. Vanuit Curacao is de vraag gesteld: wie richt een Wit-Gele Kr. in Suriname op? De laatste berich ten wijzen op een goede mogelijk heid. Uit Nederland moge een woord van hulde klinken voor de vele priesters, religieuzen en leken, die zich inspannen om door middel van het kruiswerk de volksgezondheid in de Antillen op hoger peil te doen brengen. Wat in zeven jaren tot stand gebracht is geeft de grootste verwachtingen voor de toekomst. Dat de gouverneur, Ir. L. A. M. Peters met zijn echtgenote daad werkelijk aan het Wit-Gele Kruis werk deelneemt is hoogst verblij dend. Straks komt de grote film over deze gezondheidsorganisatie in ons land. Dan zal het beeld onge twijfeld de waarheid van het woord bevestigen en onderstrepen. pen. Er zijn vijf consultatiebureaux voor zuigelingen en kleuters, in een bevolkingscentrum van 30.000. Sinds de oprichting in 1942 werden 14992 consulten gegeven: in het afgelopen „.ar stonden 2743 kinderen inge schreven. De belangstelling voor de moedercursussen bestaat op alle eilanden. Dit zijn echter maar enkele van de veertien afdelingen, die het Wit- Gele Kruis in de Nederlandse Antil len kent. De 78-jarige Mère Luciana, ere lid der vereniging, bestuurt met vaste en milde hand huize „Welge legen", dat aan 82 oude dames waaronder 13 blinden verzorgin; geeft. Deze stichting „Birgen di Rosario" geheten, is in handen van de zusters van Roosendaal. Boven dien verblijven er nu nog in een vleugel 27 gebrekkige kinderen van de stichting „Moeder van Altijdd. Bijstand", die door lekenpersoneel verzorgd worden Het Vicariaat heeft aan deze stichting grond ge schonken voor de bouw van een nieuw tehuis voor lichamelijk ge brekkige kinderen, dat thans in wording is op Santa Maria, in de nabijheid van de kerk der Domini canen. De gouvernements-subsidie werd verhoogd, 100.000 series kin derpostzegels werden uitgegeven, maar de pogingen om religieuze krachten te verkrijgen bleven zon der resultaat. De verpleegde kinde' ren komen zowel uit Curacao, Aru ba als Bonaire en worden bezig ge houden door de moderne werkthe- rapie. Een van de jongens is onlangs naar Nederland gereisd om in het R.K. Blindeninstituut te Grave een opleiding te ontvangen. In een der nummers van het maandorgaan der vereniging wordt vermeld, dat de negenjarige jongen „Lino" schildpadhandjes en voetjes heeft, maar vlot heeft leren schrij ven, voor de radio spreekt en bij alle dingen haantje de voorste wil zijn. In de tweede taal van eilanden, Papiamentoe, volgt dan deze mededeling: Director di CPIM a juda nos nu- chanan nancaron masha. Algun dia promer cu san Nicolas. Lino a worde sorpresa cu un bicicleta di tres wiel cu nan mes a traha p'e asina cu awor Lino mes por bai di un lu- gar na otro sin yudanza di aotro hende. In het Nederlands wil dat zeggen, dat de directie van de petroleum- maatschappij het gebrekkige kind wel zeer ter wille is. Enige dagen voor St. Nicolaas werd Lino ver rast met een speciaal vervaardigd en prachtig uitgevoerd driewielfietsje, waardoor het hem nu mogelijk is, zich zonder hulp van anderen te verplaatsen. Enkele maanden later schonk de directie een grote zwem- bak, speciaal gemaakt voor kinde ren met beengebrekken. Op het eiland Bonaire draagt de stichting voor zorg van ouden van dagen de naam van Paus Pius XII. Onder de 37 verzorgden is een vrouw van 96 jaar. De vrouwen kregen 'n radio cadeau, waarmede de mannen geen vrede namen, zodat ijlings een inzameling voor een tweede toestel noodzakelijk was. Tenslotte is ook op St. Maarten en St. Eustatius een tehuis voor de oudjes. In 1948 ontsproten als nieuwe lo ten aan de krachtige boom van het Wit-Gele Kruis de stichting Aruba" voor volkshygiëne een sociaal hy giënische dienst op Bonaire en een afdeling voor zedelijke volksgezond heid op Curacao, die zich vooral met de bestrijding der venerische ziek ten bezig houdt. Op de Bovenwindse eilanden en I Bonaire bestaat een afdeling voor I we enkele malen omslaan en dan zijn, maar veel meer een objectieve opsomming haast dier feiten, waar door zij in al hun nuchterheid, doch tegelijk in al hun kracht voor zich zelf spreken. De indeling In het eerste gedeelte van zijn boek geeft Dr. van Velthoven een overzichtelijke beschrijving van de geografische opbouw van Noord Brabant, de prae-historie, de gods dienstige en politieke geschiedenis, de agrarische en industriële ont wikkeling om te besluiten met een speciaal hoofdstuk gewijd aan de kracht en de moderne groei van dit gewest. Het tweede gedeelte, verreweg het omvangrijkste, geeft een gedetailleerde beschrijving van alle Brabantse gemeenten, gegroe peerd naar de landschappen waar toe zij op historische en geografi sche gronden behoren. Om dit werk, dat van encyclope dische allure is, te kunnen schrij ven, moet de auteur een macht li teratuur doorgewerkt hebben. Dat blijkt trouwens alleen al uit de uit gebreide literatuuropgave die hij na elk der bijna dertig hoofdstuk ken geeft. De lawine van gegevens en details, die hij over zich heen heeft moeten laten gaan, is hem blijkbaar wel eens te machtig ge weest. Daarvandaan krijgt men bij de beschrijving der gemeenten wel eens de indruk van iets te weinig straf systeem bij het vermelden van bepaalde details. Zo vinden wij o.a. de vermelding van enkele nog levende magistra ten, van verzetsfiguren, van namen van bestaande bedrijven nog al eens aan willekeurigheid grenzen. Dergelijke kleine gebreken zijn er bij een critische herlezing onge twijfeld nog meer op te sommen. Zij blijven echter van beperkte betekenis. Meer betreuren wij het, dat in het eerste gedeelte geen af zonderlijk hoofdstuk is gewijd aan de ontwikkeling en de huidige be tekenis der diverse kunsten in Bra bant. Getuigenis van Brabant's kracht Dit korreltje critiek doet overi gens weinig af aan onze waardering voor en de grote verdienste van dit voor Brabant uitermate belangrijke boek. De aantrekkelijkheid ervan wordt ten zeerste verhoogd door de uiterlijke verzorging iedere boe kenliefhebber zal erkennen, dat het inderdaad een schoon uitgegeven boek is en niet minder door de meer dan vijftig foto's, waarop J. Roovers een prachtig en groot stuk van Brabant in beeld bracht. De uitvoerige registers en inhouds opgave achterin maken het boek als naslagwerk nog bruikbaarder en waardevoller. „Noord Brabant, een Gewest in Opkomst" zal zijn effect niet mis sen bij de lezers. De Brabanders zelf kunnen aan de hand der nuch tere feiten concluderen wat dit ge west waard is en het zal voor hen een aansporing zijn om bewust en fier op de ingeslagen weg voort te gaan. En voor de niet-Brabanders kan het een, vanwege zijn zakelijk heid vooral, volledig aannemelijk getuigenis zijn van de betekenis van dit „gewest in opkomst". Zo is, menen wij, dit boek door Dr. van Velthoven ook bedoeld. Moge het door zeer velen gelezen worden om aan dat doel zoveel mogelijk te beantwoorden. N. Dr. H, van Velthoven: „Noord- Brabant, een Gewest in Opkomst", uitgave van Drukkerij Henri Berg mans N.V., Tilburg 1949. Onze vacantie, waarvan we reeds maanden gedroomd hebben, nadert meer en meer en de regen en kou de van de laatste dagen kunnen ons er niet van weerhouden er voor te zorgen, dat onze garderobe voor de komende heerlijke dagen piekfijn in orde komt. Maar ook gedurende deze dagen, dat we volop van onze vrijheid genieten laat de mode ons niet los, vooral niet op het ter rein van de strand- en zonnepakjes. Reeds het vorige jaar deed de new look ook hier zijn invloed gel den en werden korte rokjes of shorts vervangen door de langere en vooral wijde strandrok, zodat ook de strandkleding een neiging naar het geklede genre vertoonde. Ook dit jaar voert het ensemble de boventoon en inderdaad kunnen we daar enthousiast over zijn, want niets is prettiger, dan na het zee- en zonnebad een bolerootje "of knoopjurkje aan te kunnen schie ten, en zo het strand de rug toe te keren en elders prettig te gaan winkelen met het behagelijke ge voel weer geheel gekleed te zijn. Dit wil nu nog niet zeggen, dat de lange strandbroek zijn tijd ge had heeft, maar in de plaats van de strandbroek met de wijde pijpen zien we reeds enkele jaren de kuit broek of de pantalon met de nor male. ja enigszins nauwe pijpen, die liefst op ongelijke hoogte, de gelief koosde dracht van de Amerikaanse teenagers. Nu er weer veel bedrukt of ge streept katoen in allerlei vrolijke kleuren te krijgen is, doen we heel verstandig door voor onszelf een aardig en vlot strand-ensemble te maken. De bijgaande tekening toont een modelletje, uitermate geschikt voor het strandbezoek en het is met een beetje handigheid zonder veel moeite te maken. Het bovenlijfje is strak en glad en het vierkante halsje kunt u naar verkiezen met of zonder kantje af maken. Op .de vierbaanse rok stik ken we een paar gezellige en nut tige zakken. Alle onderdelen van het ensemble worden door middel van knopen gesloten. Op de rok reikt de knoopsluiting tot tien cm. van de zoom. Hierbij kan men zich veel tijd besparen door de knoops gaten er bij een ajourzaak in te laten slaan. Over het bovenlijfje, dat we als een blouse bij de rok insteken, kun nen we dan nog een kort jasje dra gen, dat voorzien is van een een voudig glad of aangeknipt mouwtje en waarvan het maken verder geen bijzondere moeilijkheden oplevert. Bij het zonnen kan de rok dienst doen als schoudermantel! AnneMieke. Op het jongs de Pietersberg conferentie pla getwijfeld uriie land. Immers N.V.B. en ondt prof. Kohnstamr der zal optreder leden opgericht! het Nederlandse alle groepen men, had hier een druk bez plaats, waaraan lieken, w.o. ook Gereformeerden en Humanisten Gesproken is werking van groepen in ons anti rev. hooglei Universiteit te Dr. A. M. Donne draagzaamheid prof. mr. W. „de verhouding en niet-katholiek Praag over „de manisme in Nee Het zijn niet langrijke inle maar ook de cussie was in sant en leerzaam, stamm, Zondagav vattend overzich gewagen van hoi Ned, volksleven deze conferentie Niet weinig hee dragen het magi prof. Pompe, wa heeft op de dw; onderdrukking vrijheid in Ned lieken eens de en waarbij hij achterstelling, nog steeds besta lieken en het vo veerde en onloj de oorlog weer anti-papisme, wa gumenten voor uit Spanje moeti Over het hanter „Spanje' heeft santé dingen g aanwezigen op deljjk grote maakt. Het eerste refi den door prof. spreken over de in Nederland. De stelde voorop, is, dat wij hier alle groepen naast en met elk dit moet geschie van verdraagzaan land deze geest brengen, dan zoui recht missen mee een begrijpen verschillende vol tionaal terrein. De grote mo echter, zo zeide het verschil van taak. Maar oml „verdraagzaamhei eenlopende inzich meer dan over h cratie. Want ook met verschillende verwerpt met nad differentisme, dat stelling, dat wij niet weten, wat heid is en dat du tentie mag hebbei heid bezit. Nog een soort uniform gelegd worden te wenste nationale verdraagzaam de ren ons de total Duitsland en Ru DONDERDé HILV1 KRO: 7.00 Nieuws piano; 7.45 Morg gische kalender; weerrapporten; 8 ziek; 9.00 Voor di mofoonmuziek; 9 9.35 Gramofoonmu radio; NCRV: 10 10.15 Morgendien foonmuziek; KRO ken; 11.40 School: lus; 12.03 Piano; gen; 12.33 „De Ze Zonnewijzer; 13 Septet Johnny Oi omme; NCRV: orkest; 14.40 Ever Gramofoonmuziek 16.45 Gramofoonm Jeugdjournaal; 17.50 „A.B.C. en N des Heils; 18.15 C spel; 19.00 Nieuw 19.30 Actualiteiter foonmuziek; 19.55 Nieuws; 20.15 Pla cantie-voorpret; 2 21.35 Sweelinck-k vaart der volken; kest en solisten; denking; 23.00 Ni mofoonmuziek. HILV AVRO: 7.00 Nieuv gymnastiek; 7 30 VPRO: 7.50 Dag 8.00 Nieuws en w Gramofoonmuziek vrouw; 9.00 Gram Gramofoonmuziek wijding; 10.15 10.50 Voor kleutei zang; 11.45 Amst stad; 12.00 John 1 music; 12.30 Mede 't spionnetje; 12.3! 13.00 Nieuws; 13.1 de B.B.C.; 14.00 S] listenconcert; 15.0C gezonden; 16.00 17.00 Reizen en tre dier deze week; 17 ters"; 18.00 Nieuw don; 18.30 Voor krachten; 19.00 Metropole Orkest geringsuitzending; 20.05 In het radio Amerikaans stude Hoorspel; 21.20 H kest; 22.00 Lezing; ging Nightingales e 23.15 Dansmuziek; muziek.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1949 | | pagina 4