Waar de wieken van de molens
niet meer gaan
Christelijk huwelijk: kiemcel van
voor persoon en gemeenschap
geluk
Op de bres voor gave gezinnen
Wedstrijden
Helderse Atletiekvereniging
Vlagvertoon Hr. Ms. „Vulkaan"
in Göthenborg
Alleen best onderhouden molens
draaien nog
Windlust" wordt koeienoord
Maandag 1 Augustus 194$
PAG. 3
Voor marinepersoneel onvergetelijke reis
n
KATHOLIEKE BOND „VOOR HET GEZIN"
BLOKKER. Naar schatting rond 1500 katholieken uit geheel
de kop van Noord-Holland zijn gistermiddag in de grote veiling
hal van „Op Hoop van Zegen" in Blokker getuige geweest van
een gewestelijk congres, belegd door Katholieke Bond „Voor
het Gezin". Ze zaten er rij aan rij op inderhaast van planken en
veilingkistjes door de mensen van de afdeling Blokker geïmpro
viseerde banken, en roken best fruit. Diezelfde mensen hadden
ook een podium opgeworpen, waarop in korte tijd een altaar in
groen en bloemen stond, en terwijl de hall volstroomde balan
ceerde een verkenner op een ladder en drapeerde een driekleur
aan de kale muur. Zo zag de noodoplossing er uit, die de organi
satoren hadden gevonden voor het geval het regenen zou, gister
middag. En het regende.
niet voltooid is indien zij ook niet
voorbereidt op een goed huwelijks
met gezonde en natuurlijke begrip
pen veel te preuts en te achterbaks
leven. In dit opzicht wordt dikwijls
omgesprongen, terwijl het voor het
werkelijke kwaad en het werkelijke
gevaar gesloten blijft.
Pater L. M. Godefroy leverde ten
slotte een gloedvol betoog over
Dat betekende in ieder geval dat
de derde opvoering van het open
luchtspel der jongeren tot nader
aankondiging moest worden uitge
steld, maar het congres zelf ging
dóór. Al wat per auto was geko
men reed van het Hoornse missie
huis naar Blokker, en met auto
bussen was voor de overigen een
pendel-dienst over hetzelfde traject
ingesteld. Het klopte best. Met 'n
uur vertraging was de gehele wij
ziging van het laatste ogenblik be
keken: het Hoornse „Apollo" blies
de ruimte vol marsmuziek en om
vijf uur arriveerde mgr. Groen, in
gezelschap o.m. van deken van der
Meer. Zij en alle andere gasten
Arnold, voorzitter van de kring
werden begroet door dr. C. J. C.
Noord-Holland van de bond, welks
algemeen voorzitter, de heer van
Meegeren, ook op dit appèl niet ont
brak. Van deze bond, die de strijd
voor de gaafheid van het Katholiek
gezinsleven nu al weer zoveel jaren
voert, kreeg vervolgens een ander
paladijn het eerst het woord, over
Ontwrichting van huwelijk
en gezin.
Dit onderwerp was toevertrouwd
aan dr. Jos de Boer, die begon met
te verklaren dat hij wel liever over
de schoonheid van beide zou heb
ben gesproken. Zijn protest tegen
de moderne opvattingen op dit ter
rein werd er evenwel niet minder
vlammend om.
Vele ouders beschouwen het kind
als een stuk speelgoed. Zij zijn er,
aldus spr. op uit, om de opvoeding
zoveel mogelijk aan anderen over te
laten. Vroeger was dit een euvel
van de hogere stand, tegenwoordig
een euvel van veel algemener aard.
En men tracht zich te rechtvaardi
gen met een beroep op de z.g. rech
ten van het kind.
Amerika tracht de toon aan te
geven in de wereld. „Maar mij zijn
de dollars uit Amerika meer wel
kom dan zijn ideeën." Van een volk
waar een kwart van de huwelijken
mislukt en van waaruit voorstellen
naar voren komen om ongeneeslijke
zieken pijnloos te doden, van een
volk dat de sterilisatie uitvond en
toepast, welk systeem wij zo veraf
schuwden, toen de Duitsers er ge
bruik van maakten, en van waaruit
stemmen opgaan, om de landen
met een groot geboorte overschot
niet langer geldelijk te steunen,
kunnen wij op dit terrein niet veel
verwachten. Voor de wijsheid uit 't
Oosten houden wij ons hart vast,
maar voor deze wijsheid uit het
Westen niet minder.
Niet-katholieken denken vaak,
dat de Kerk grote gezinnen propa
geert ten eigen bate, maar wij heb
ben nooit het grote gezin als iets
bijzonders beschouwd en zijn er pas
voor opgekomen, toen anderen het
kleine gezin normaal gingen noe
men en het grote een bron van
ziekte, zwakte, bekommering.
Dr. de Boer besloot zijn rede met
de hoop uit te spreken dat een rijke
kinderzegen de wereld zal redden,
uit de chaos waarin zij op het ogen
blik verkeert.
Het amusementsprobleem
Het gevorderd uur bracht daarna
dr. Arnold er toe, in plaats van de
rede die hij over het amusements
probleem in Noordholland had wil
len houden, slechts enkele van de
belangrijkste punten in 't kort aan
te geven. Het is zeer belangrijk dat
hij dit hééft gedaan, en zijn woord
liet niet na indruk te maken.
We moeten constateren, aldus
spr., dat er juist t.a.v. het amuse
ment van onze kinderen ook in
Noordholland en vooral ten platte-
lande grote tekortkomingen be
staan. In vele dorpen betekent
„kermis" niet een vermaak, waarin
kinderen opgetogen kunnen delen,
maar niets méér dan een festiviteit
van drank en dans. Ook veie Katho
lieken hangen voor een dag of drie
hun geweten eenvoudigweg aan de
kapstok en veroorloven zich dingen
waarvan zij achteraf slechts bittere
spijt kunnen hebben.
Helaas moet geconstateerd wor
den dat vele verhoudingen radicaal
zijn omgekeerd. Het was voor een
garnizoenstad vroeger wellicht niet
zo zonderling, dat de geestelijkheid
bij de commandant aandrong op be
scherming van de meisjes tegen de
militairen. Het is echter thans wel
zeer bedroevend dat een garnizoens
commandant bij de geestelijkheid
moet aandringen op bescherming
van zijn soldaten tegen de meisjes-
Ik signaleer stellig geen uitzonde
ringen, aldus dr. Arnold, als ik op
volkomen verkeerde gebruiken wijs
als b.v. het „opzitten", het veel te
lang en te veel dansen etc.
Ernstiger nog dan de aanwezig
heid van deze kwade dingen, is de
afwezigheid op vele plaatsen van
een voldoende tegenwicht aan goe
de dingen. Want het is niet voldoen
de te verbieden, er moet wat anders
wat beters zijn. Hier en daar is dat
er inderdaad, er is muziek, er is to-
neel er is jeugdbeweging! Maar op
dit terrein moet nog zeer veel ge
daan worden en spr. riep het con
gres daartoe krachtig op. Hij vroeg
steun voor de initiatieven die door
een jongeren generatie op vele
plaatsen reeds zijn of weldra zul-
en worden genomen: wij moeten in
ons gewest weldra krijgen voldoen-
e, goed, verantwoord, schoon amu
sement. Spr. vroeg ook een krach-
ïger handhaven van de wet die
misbruiken bedoelt te beletten en
bijzonder: geen kinderen be-
laar op de dansvloer. Hij
er ook op, dat de opvoeding
De schoonheid van het
Christelijk huwelijk.
Het verhaal over het huwelijk is
er een vol treur en blijspelen, maar
ook God heeft Zijn verhaal over het
huwelijk. Gods verhaal is er een
van liefde, maar ontegenzeggelijk
ook van orde en wet.
God is niet buiten het huwelijk te
houden. God is noodzakelijk om uit
de chaos van de moderne opvat
tingen te geraken. Alleen God geeft
de waarde aan het huwelijk. Maar
God eist de totale inzet van de ge
hele persoonlijkheid zowel van de
vrouw als van de man. De totale
inzet in dienst van God, in dienst
van elkander, in dienst van 't kind
in dienst van God.
Liefde tot elkander moet op de
eerste plaats godsdienstige liefde
zijn. Om God te dienen en te bemin
nen .daartoe zijn wij op aarde, daar
toe zijn wij getrouwd, daartoe be
minnen wij elkander. Godsdienstige
liefde is: elkaar helpen in deze
dienst van God. Het geluk leeft in
de gezinnen waar het kruisbeeld
aan de muur een echo is van wat er
in de harten leeft.
Wanneer God in de opvoeding
aan het kind onthouden wordt, dan
is dit een misdaad tegenover het
kind.
In dienst van elkander
De liefde tot elkander is zo over
weldigend, dat gehuwden maar één
grote angst in hun leven hebben:
de geliefde te verliezen. Die liefde
rijpt en groeit naarmate zij elkan
der beter leren kennen. Vondel zei
van deze liefde: „Geen liefde komt
Gods liefde nader." Geen liefde is
zo rijk en schoon.
Dit is een ideaal, de practijk
brengt echter dikwijls moeilijkhe
den met zich mee, omdat wij allen
onze fouten hebben. Deze liefde
vraagt ook offers, en zonder deze is
zij zelfs nauwlijks denkbaar.
In dienst van het kind
De totale inzet van man en vrouw
moet op de deVe »saafs het kind
zijn gewijd. Het kind is de parel, de
bekroning van het huwelijk. In een
natuurlijke envanzelfsprekende
liefde zijn de ouders aan het kind
gebonden .Het kind eist de ouders
op.
Met Gods zegen af te smeken
over onze kinderen, besloot pater
Godefroy zijn temperamentvolle
toespraak.
Het gezinscongres werd bekroond
met 'n plechtig Lof, gepontificeerd
door mgr. Groen met assistentie
van deken van der Meer en pater
A. Schneiders, Montf., waarbij alle
aanwezigen gezamenlijk de gezan
gen uitvoerden.
Zo werd dit congres, ondanks
enige organisatorische tegenslag 'n
bijeenkomst waar vele behartigens
waardige woorden met overtuiging
werden gezegd, zó, dat men er de
weerslag van zal mogen verwach
ten in de katholieke gezinnen van
dit gewest, dat juist in die gezin
nen zijn trouw aan Koning Chris
tus blijvend belijdt.
Onder buitengewoon slechte
weersomstandigheden organiseerde
de HAV Zondagmiddag athletiek-
wedstrijden. Het abnormale slechte
weer drukte z'n stempel op de pres
taties der deelnemers (sters. Niette
min mag deze sportmiddag wel als
geslaagd beschouwd worden, die
uiterst spannend verliep.
Hieronder volgen dan de uitsla
gen der diverse nummers:
Serie 60 m. meisjes B, le serie:
1. no. 4 M. Schenk Olymp 8.7. 2. 95
J. Bakker HAV 9, 2e serie: 1. 105
S. Heystek Zaanland 9.2, 2. 94 J.
Kwast HAV 9.3; 3e serie: 1. 6. N.
Koster Olymp. 8.8, 2. 93 A. v. Essen
HAV 9.6.
80 m. meisjes A, le serie: 1. R.
Wynia HAV 11, 2 27 G. Vlam
DSV 12.3, 3. 106 J. Edel Zaanland 13
2e serie:l. 116 A. Worms-
becher Marathon 12.2, 2. 103 A.
Monsma HAV 12.4; 3. 107 q. Broek
huizen Zaanland 12.6.
Series 100 m. heren D, le serie:
1. 112 R. Luyckx Marathon 12.8, 2
110 W. Tuytel, Marathon, 12.8, 3. 65
D. A. Mienes, Lycurgus 13.5.
2e serie: 1. 66 J. Ram Lycurgus
12.5, 2. 54 A. C. L. Peycke AVA 12.6,
58 3. P. Bollen Zaanland 13.1.
Finale 100 m. dames D: 1. 44 A.
Deugd AVA 15.6, 2. 45 R. Dekker
AVA 15.7, 3. 86 B, Crijnus HAV 17.5
Hoogspringen jongens A: 1 35 C.
Meijer Doves 1.60, 2. 73 K. Lastdra
ger HAV 1.55, 3. 34 J. v. d. Horst
Doves 1.50.
Series 100 m. heren C, le serie: 1.
71 C. Pieterse HAV 13, 2. 25 D. Se-
venhuysen DSV 13.1, 3. 16 K. de
Geus Edam 13.1.
2e serie: 1 37 Paternotte KDO
13.2, 2. 50 R. Talsma VAA 13.6, 3. 56
S. Plooyer Zaanland 13.7.
Serie 100 m jongens A. le serie: 1.
H. Wiedenhoff HAV 12.5, 2. K. Last
drager HAV 12.9, 3. 47 W. Verstegen
AVA 13.9.
2e serie: 1. 39 H. v. Poorten KDO
12.7. 2. 67 A. Siekerman Lycurgus,
3. 75 L. Wiedenhoff HAV 13.5.
Kogelstoten heren D: 1. 39 A. van
Poorten KDO 10.56 (promotie naar
C-klasse), 2. 54 A. C. L, Pycke
AVA 9.53, 3. 58 J. P. Bollen Zaan
land 9.01.
Finale 800 m. heren C: 1. 16 K. de
Geus Edam 2 24.9, 2. 53 M. van Am-
mers AVA 2.25.6, 3. 38 H. Timmers
KDO 2.26.5.
800 m. heren klasse B: 1. 64 C. de
Boer Lycurgus 2.11.9. 2. 33 K. Blok
ker Doves 2.15, 3. 55 L. Geeroms
Zaanland b.m. M. Bakkers KNAU
2.11.3.
Series 80 m. jongens B, le serie:
I. 79 K. Erfman HAV 10.5, 2. 61 A.
Roubos, Zaanjand 10.6, 3. 14 A. Vis-
MFC 10.7: 2e serie 1. P. M.
Hooischuur Zaanland 11.2, 2. 63 P.
Stad Zaanland 11.5, 3. 35 C. Meijer
Doves 12.
Verspringen meisjes A: 1. M.
Schenk Olymp. 4.85, 2. 27 G. Vlam
DSV 4.42, 3. 92 J. Bakker HAV 4.38
Discus dames D: 1. 87 E. v. d.
Braak HAV 24.70, 2. 82 C. van der
Maas HAV 21.60, 3. I. de Haart
MFC 20.18.
Discus dames C: 1. 98 M. Zomer
HAV 25.96, 2. 83 K. Bot HAV 25.79.
Finale 100 m. dames C: 1, 88 T.
de Bont HAV 14.8,, 2. 21 C. de Groot
DSV 14.8, 3. 28 M. Kareis Doves 15.,
Finale 100 dames klasse B: 1. 85
H. v Straaten HAV 15, 2. 89 M. Zo
mer HAV 16.5, 3. 87 E. v. d. Braak
HAV 15.5.
Finale 60 m. meisjes B: 1. 4 M.
Schenk Olymp. 9. 2. 6 M. Koster
Olymp. 9.2, 3. 105 S. Heystek Zaan
land 9.3.
Finale 80 m. jongens B: 1. 60 P.
M. Hooischuur Zaanland 10.5. 2. 14
A Visser MFC 10.7, 3. 79 K. Erfham
HAV 1.09.
Hoogspringen meisjes B: 1. 4 M.
Schenk Olymp 1.35, J. Kwast
HAV 1.25, 3 93 A. van Essen HAV
I.20.
Finale 80 m. meisjes A: 1. 91 R.
Wynia HAV 12. 2. 27 E. Vlam DSV
12.4, 3. 116 A. Wormsbecher Mara
thon 12.5.
Discuswerpen meisjes A: 116 A.
Wormsbecher 21.73, 2. 103 A. Mon
sma HAV 21.65, 3. 117 D. Schuite
maker Marathon 12.76.
3000 m. heren D: 1. 31 R. Stam
Doves 10.36.4, 2. 18 J. Bij 't Vuur
Edam 10.53, 3. 119 D. Rol HAV 11.1.
Finale 100 m. jongens A: 1. 39 H.
v. Poorten KDO 12.1, 2. 76 H. Wie
denhoff HAV 12.5, 3. A. Siekerman,
Lycurgus 12.9.
Finale 100 m. heren D: 1. 66 J.
Ram, Lycurgus 12.6, 2. 54 A. C. L.
Pycke AVA 12.7, 3. 112 R. Luyckx
Marathon 12.9.
Finale 100 m. heren C: 1. 37 D.
Paternotte KDO 12.8, 2. 25 D. Se-
venhuysen DSV 12.9, 3. 71 C. Pie
terse HAV 13.1.
Hoogspringen dames C: 1. 30 A.
de Groot Doves 1.35, 2. 83 K. Bot
HAV 1.80, 3. 21 C. de Groot DSV
1.30.
Finale 600 m. jongens B: 1. 36 N.
Meijer Doves 1.34.9.2, 1. 1 Keesom
AV 23 1.36.8, 3. 80 IJ. Weistra HAV
1.39.1.
Estafette 4 x 100 m. Heren: 1. Ly
curgus 48.2, 2. AVA 49, 3. HAV 49.5.
Verspringen heren C: 1. J. G.
Vermeer HAV 5.79, 2. 39 A. van
Poorten 5.78, 3. 69 A. K. van der
Wal HAV 5.85.
Polstok hoog klasse B: 1. A. K. v.
d. Wal HAV 3; klasse C: 1. J. v. d.
Horst, Doves 2.60; klasse D: 1. J.
Mobach HAV 2.55, 2. Jb. Bierste
ker HAV 2.50.
WOENSDAG BEVEL
STAAKT HET VUREN?
De Nederlanders en de republi
keinen zullen het bevel tot het
staken van de strijd doen uitgaan
Woensdag a.s., aldus verneemt
Reuter uit gezaghebbende bron te
Batavia. De troepen op Java zul
len het bevel krijgen, er binnen
een week gevolg aan te geven;
voor Sumatra is deze termijn ge
steld op 11 dagen.
Tegelijkertijd met dit bevel zul
len beide partijen aan hun onder
hebbenden bekend maken, dat
geen „ophitsende" propaganda
door middel van pers en radio
meer zal plaats hebben. Een ge
meenschappelijk lichaam, samen
gesteld uit vertegenwoordigers
van de Unci, Nederlanders, repu
blikeinen en federalisten, zal in
het leven worden geroepen om de
uitvoering van de order tot het
staken van de strijd te verzekeren
Vergadering College
van Hoofdingelanden
WIERINGEN Dinsdagmiddag ver
gaderde bovengenoemd college in
hotel „De Haan" te H' hoef.
De voorzitter van het college van
Dagelijks bestuur van de Polder
Waard Nieuwland op Wieringen, de
heer J. Breebaard, opende met een
kort welkomstwoord, waarna hij het
woord gaf aan de secretaris de heer
M: Kooy.
De heer Kooy las vervolgens de
uitvoerige notulen voor, die zonder
op of aanmerkingen werden gepara
feerd. De secretaris behandelde ver
der de ingekomen stukken.
Een schrijven was binnengekomen
van het Prov. Bestuur betreffende
het verwijderen van stenen uit de
voormalige zeedijk. Dit schrijven
komt hierop neer, dat het oorspron
kelijk in de bedoeling lag, van de
netto-opbrengst van de verkochte
stenen aan de Provincie ten goede
tp laten komen.
Aangezien echter is gebleken daj
niet alleen de stenen verkocht wor
den die aangebracht zijn na de
watersnood van 1922 maar ook die
voor 1916 zijn aangebracht op kosten
van de Polder, en er van netto-op
brengst vermoedelijk in het geheel
geen sprake zal zijn, besluit het Prov.
bestuur, van enig aandeel in een
eventuele netto-opbrengst af e zien.
Verder was er een schrijven van he
Prov. Bestuur, betreffende het func
tioneren derRijksdiensten op keske-
lijke en nationale feest- en gedenk
dagen. De regeling werd door de
Hoofdingeland opgedragen aan het
bestuur.
Een schrijven was binnengekomen
betreffende de algemene vergadering
van leden der Ver. van N. Hollandse
Waterschappen gehooden op Maan
dag 23 Mei in Amsterdam.
Blijkens het proces-verbaal van de
opneming van de boeken en kas van
de penningmeester van dé Polder
Waard Nieuwland, blijkt er een to
taal bedrag in kas te zijn van f
3726.34, zijnde in contanten het be
drag f 455.70, en net saldo van de
postrek. f 2374.60.
Verdere binnengekomen stukken
zoals het Jaarverslag 1948-1949 van
de ver. van N. Hollandse Water
schappen werden ter kennis der ver
gadering gebracht.
Een schrijven was verder binnen
gekomen betreffende de kosten-op-
gave voor het schilderen en nodige
timmerwerk aan het gemaal.
Aangezien dit voor 't gemaal van
groot belang is, wordt besloten dit
werk te laten uitvoeren. Het schrij
ven over de steenkwestele der oude
zeedijk en de toestand van enkele
wegen in de Polder was een onder
werp van discussies.
Vervolgens ging men over tot het
opmaken van een aanbevelingslijst
voor het aftredende bestuurslid de
heer R. Lant, die niet herkiesbaar
was. De stemming had het volgende
resultaat: No. 1 M.Heyblok; No. 2
S. Krom Cz.; en No. 3 J. Veerdig Sr.
De rondvraag was hoofdzakelijk
gewijd aan de Waerstanden in Pol-
der-Waard-Nieuwland. De voorzitter
sloot daarna deze vergadering.
In opdracht van de Holland-Afrika-Lijn maakt de bekende Zuid-
Afrikaanse schilder Smith Le Roux, de wandschilderingen voor
de nieuwe „Jagersfontein". De schilder verwierf reeds grote
bekendheid met zijn decoratieve wandschilderingen van de
„Queen Elizabeth".
BELGISCHE
KONINGSKWESTEI
BRUSSEL 31 Juli (Reuter) De de
missionaire minister-president Spaak,
de socialistische minister van pensi
oenen, Merlot, en het socialistische
Kamerlid Spinoy hebben zich heden
naar Pregny begeven om Koning
Leopold te ontmoeten.
Te Brussel heeft de kabinetsfor
mateur, Eyskens, heden een dag vrij
af genomen van zijn taak om de nu
reeds vijf weken oude kabinetscri
sis tot een oplossing te brengen.
Volgens A.P. zou de mening bij
de Koning gevraagd worden over
zijn houding bij 'n volksreferendum,
RETRAITEN
30 Juli2 Aug. Gehuwde
Heren
1316 Aug.: jongemannen
1619 Aug.: meisjes
1922 Aug.: meisjes K.A.
2326 Aug. Militieplichtigen
36 Sept: Heren
1720 Sept: Heren
Middenstand.
Directie Retraitehuis
Bergen N.H.
K 2208—2081
Wanneer Hr. Ms. oorlogsschepen een reis naar het buitenland
gaan ondernemen voor vlagvertoon, dan is een van de eerste
idealen, welke de Koninklijke Marine tracht te verwezenlijken,
een goodwill voor Nederland te kweken, in die zin, de oude
vriendschapsbetrekkingen weer eens te vernieuwen of nieuwe
vriendschapsbanden te smeden, hetgeen uiteindelijk ten goede
moet komen aan de politiek, handel en cultuur van ons vaderland.
Dit is het eerste en allergrootste belang; tevens worden door
middel van dergelijke reizen vriendschapsbanden gekweekt
tussen de Nederlandse en buitenlandse marine-onderdelen en
ook tussen de marinemensen zelf; in'alle rangen, tot de hoogste
autoriteiten toe, worden persoonlijke vriendschappen gesloten,
voortgekomen uit de altijd gastvrije ontvangst.
Tezamen een smaldeel vormend
hebben Hr. Ms. Vulkaan, het Moe
derschip voor de Mijnenveegdienst,
Hr. Ms. Onderzeeboot O 27 (Onder
commando van de Btz. 1 N. J. Gre
gory) en Hr. Ms. Onderzeeboot
„Tijgerhaai" (onder commando van
de Ltz. II van der Veen) van 22 tot
en met 25 Juli een dergelijk bezoek
gebracht aan de Zweedse Marine
te Gotenborg. Dit smaldeel stond
onder commando van de Kapt. ter
Zee D. J. Kommer, eertijds Com
mandant van Hr. Ms. Wachtschip
„Neptunus".
Op weg van Nederland naar Zwe
den ontmoette het Nederlandse
Smaldeel een Zweeds Smaldeel, be
staande uit de nieuwste Zweedse
Kruiser „Tre Kronor", die begeleid
werd door de jagers „Uppland",
„Visbu" en „Toland"; als eerste
vriendelijke attentie en de Ne
derlanders hebben er zeer vele ge
had liet de Commandant van het
Zweedse Smaldeel Konter Admiral
Samuelson naar de Vulkaan seinen:
„Welcome to Sweden"! Via 't Ska-
gerak ging de bijzonder voorspoe
dige reis naar het Oslofjord, van
waaruit men een prachtig gezicht
heeft op de Zweedsé kust.
Men kan zich wel voorstellen, hoe
een schone aanblik de ontelbare
eilandjes, een archipel van eilanden,
voor de Zweedse kust opleveren.
Recht uit zee rijzen de scherp ge
kartelde rotswanden, op en teke
nen zich af tegen het diepzicht van
de blauwe hemel. Een stralende zon
werpt de goedheid van haar gouden
stalen over de golven en trekt een
glinsterend gouden pad over de
e
(Van een onzer redacteuren)
III.
Toen wij uit de zoveelste molen te
voorschijn kwamen, na een telkens
weer interessante bezichtiging, ver
weet ons de molenaar zeer terecht
oneerlijkheid. „Waar moet het toch
wel met een wereld heen, waarin
journalisten al niet meer eerlijk
kunnen zijn", merkte hij lachend op,
waarna wij met de moed der wan
hoop ijlings een grijs-wit geworden
donkerblauw pak zijn oorspronke
lijke kleur trachtten terug te geven.
Iedere echte molenaar weet alles
van zijn molen en zijn vak, maar
ook kan hij u haarfijn vertellen hoe
het er voor staat met de collega's,
welke molen er nog draait, welke
niet meer en welke er in vroegere
jaren zoal zijn geweest. Wanneer je
dat zo hoort, dan zijn er al heel wat
molens uit ons landschap verdwenen
in de laatste decennia. In Wehe, den
Hoorn, hebben twee molens gestaan,
in Leens 2, in Ulrum 2, in Zoutkamp
sierde 1 molen het landschap, even
als in Houwerzijl, Schouwerzijl, ter
wijl in Raskert eens twee molens
stonden en in Warffum zelf drie
Allemaal zijn ze afgebroken of op
onverklaarbare wijze afgebrand.
Reeds kort vóór de oorlog, toen de
molen een redder in de nood was
en de molenaar het zeer druk had,
draaide de molen dag en nacht.
Nooit hoorde je van molenbranden,
nooit liepen er molens warm. Kort
voor de oorlog, toen er lang niet zo
veel werk was, liepen voortdurend
molens warm en brandden af
Windlust (Eloos)
Het plaatsje Molenrij bij Klooster
buren, waar de bewoners alle jaren
gezamenlijk met vacantie gaan, is
eigenlijk genoemd naar de molen. In
vroegere jaren heeft men de molen
de schone naam „Windlust" gegeven.
Toen had de molen nog lust aan de
wind en kon de molenaar van de
wind leven. Maar langzamerhand is
het bestaan moeilijker geworden, de
nodige reparatie bleef uit en toen de
onkosten te hoog werden, liep de
molenaar met gedachten rond elec-
triciteit te nemen. „Windlust" werd
lusteloos en als een symbool viel op
een gegeven ogenblik de mooie naam
naar beneden.
Thans staat het bord met de oude
naam rechtop in een hoek, als een
aandenken aan vroegerDe mo
lenaar, de heer H. J. C. Leegte, heeft
een deel van de benedenverdieping
afgeschut voorde koeien, die 't
komende wintergetij hier een onder-
komen zullen hebben. „Het is jam
mer", verzucht hij, „molenaar is zo'n
mooi vak en het was vroeger een
goed bestaan,"
Toch nog een optimistisch
geluid.
De „Jonge Hendrik" in Den AndeJ
doet zijn naam eer aan, want, hoe
wel de molen reeds meer dan 100
jaar oud is, biedt zij nog een fleu
rige aanblik. De oude molenaar, de
heer J. A. Muda, vertroetelt hem
dan ook. „Een kleinigheid kapot,
direct maken, dat voorkomt groter
onheil" is zijn devies en daaraan is
het te danken dat de molen nog een
bestaan oplevert. In het kader van
de molens althans, heeft de mole
naar hier zoveel mogelijk gemoder
niseerd. Nieuwe wieken, gortmout-
pletterij, stofzuigsysteem etc., ter
wijl met wijs beleid de grondstoffen
worden aangekocht en verkocht.
Dit vertelt hij ons, terwijl we
vanaf zijn stelling de omgeving rond
zien. Beneden ons staat een trans
formatorenhuisje van de P.E.B. „Het
moet toch mogelijk zijn om door
middel van wind stroom op te wek
ken", aldus de heer Muda. Een mo
len wekt toch zeker 100 p.k. op.
„Zou nu niet deze grote kracht in
electriciteit te benutten zijn?" We
menen dat deze mogelijkheid reeds
onderzocht is en dat dit benutten
van de wind te duur bleek te zijn.
Maar we geven deze suggestie gaar
ne door. De molens zouden geregeld
gebruikt kunnen worden, nimmer
meer uit de tijd raken, ons land
schap doelmatig sieren
Wiekentaal.
Misschien had men onze komst
van molen tot molen door middel
van de stand van de wieken wel al
aangekondigd. Want iedere stand
heeft zo zijn eigen betekenis. Wan
neer bijv. iemand uit het dorp of
omgeving gestorven is, dan zet de
molenaar als teken van rouw de
wieken met in kruisvorm, doch
scheef, totdat de begrafenisstoet
voorbijgetrokken is en dan gaat de
arbeid verder. Sterft een familielid
dan zet men 's avonds de wieken
scheef. En zo zijn ook in de oorlogs
jaren menig keer de omliggende
molenaars en ingewijden op de
hoogte gesteld van naderende on
heilen. Een eeuwenoude traditie, die
thans nog niet geheel en al is ver
dwenen.
De oude molenaar Hazekamp in
Westerwijtwerd tenminste wil niets
weten van uitsterven van zijn be
roep. De meer dan 100-jarige molen
„Zeldenrust" heeft inderdaad zelden
rust en draait er nog maar lustig op
los. Met een zekere trots toont hij
ons zijn keurig onderhouden molen
en schoon.... we konden werkelijk
weggaan zonder ons af te borstelen.
Natuurlijk was het op het ogenblik
een wat slappe tijd, doch de mole
naar maakte zich hierover niet be
zorgd. „Er zal nog wel eens een tijd
komen dat ze ons weer nodig heb
ben, dat we weer kunnen helpen."
Nog een van die stoere, vasthouden
de Groningers, die hun bestaan, dat
hun lief geworden is, waarin ze zijn
opgegroeid en waarvoor ze leven,
althans trachten door te zetten. Maar
ondanks de doorzetting van.enkelen,
ondanks het feit, dat op dit moment
nog heel wat molens, zei het gedeel
telijk, draaien, mag Nederland zich
wel realiseren, dat een van haar
mooiste effecten, een van haar groot
ste en waardevolste rijkdommen in
verval raakt.
route, die de Nederlandse schepen
zullen gaan
Maar het kan gevaarlijk zijn on
der het glinsterend gouden pad. Als
men bij het lichtschip „Vinga" is
aangekomen, is het raadzaam een
loods aan boord te nemen, die met
vaste hand het smaldeel door de
archipel voert en het behoedt voor
de gevaarlijke klippen, die nog
maar nauwelijks met hun spitse
koppen boven het water uitsteken.
Langzaam stoomt men de rivier de
Göta op en onderwijl passeren de
Nederlandse schepen de Marineba
sis voor Zwedens Westkust „Nya
Valvet".
Enthousiaste ontvangst
Bij de aankomst in Göthenborg,
op Vrijdag 22 Juli, stond de gewa
pende macht van Zwedens Marine
aangetreden aan boord van de
Zweedse oorlogsschepen, en op de
basis zelf, terwijl het Zweedse
Volkslied werd gespeeld; een in
drukwekkende ceremonie, welke
zich bij het vertrek herhaalde. Het
smaldeel meerde aan de in de haven
liggende boeien .recht tegenover 't
centrum van Gotenborg, bij een
plaats, die' in het Nederlands wordt
aangeduid met „Scheepsbrug".
De verbinding met de vaste wal
moest worden onderhouden met
sloepen. Onmiddellijk nadat de sche
pen gemeerd waren, trad de Zweed
se verbindingsofficier aan boord, die
de Nederlanders gedurende hun
vierdaags verblijf vele diensten
heeft bewezen.
Direct daarna kwamen de pers
mensen uit de stad aan boord, voor
een officieel bezoek, hetgeen tot ge
volg had, dat aan de Götenborgers
's avonds een krant werd voorge
houden, waarin de Nederlanders
niets dan lof werd toegezwaaid, en
talrijke foto's van de Nederlandse
Jantjes prijkten naast die van de
Zweedse en Nederlandse Marine
autoriteiten.
Daarna pas kwamen de officieele
bezoeken van de Zweedse Marine
autoriteiten, de Nederlandse Consul
en de vertegenwoordiging van het
stadsbestuur, waarop de Comman
dant van het Smaldeel, Kapt. ter
Zee D. J. Kommer een tegenbezoek
aflegde.
Zelden hebben de Nederlanders 'n
gastvrijer ontvangst gehad. Niet
lang na de aankomst werd gereci-
peerd in Börsen door delegaties van
Officieren, Onderofficieren, Adel
borsten en Manshcappen, op welke
receptie de Zweedse collega's aan
wezig waren.
De Nederlanders werden toege
sproken door de burgemeester van
Gotenborg, Ernst Jungen, die er
aan herinnerde, dat de stad veel
aan de Nederlanders heeft te dan
ken, omdat omstreeks 1620 de Ne
derlanders Gotenborg hadden ge
bouwd. Aan de Kapt. ter Zee D. J.
Kommer overhandigde hij een
schitterend werk over de Zweedse
Marine, in drie delen, dat een mooie
plaats heeft gekregen in de
scheepsbibliotheek. Daarna werden
thee en andere dranken geserveerd.
Des avonds werden de ontvang
sten voor de manschappen georga
niseerd .die zich gedurende die vier
dagen zich geen ogenblik hebben
behoeven te vervelen. Door de Com
mandant van de Marinekazerne
van de stad werd voor de Neder
landse Jantjes een feestavond geor
ganiseerd in 't amusementsgebouw
Lieseberg, dat voor het verdere
verblijf van het smaldeel de pleis
terplaats voor de manschappen
werd. De Zweedse onderofficieren
club en machinistenclub gaven een
diner aan hun Nederlandse collega's
in Hotel Lorentzberg en diezelfde
avond zijn de Ned. Officieren de
gasten geweest van de Zweedse Of
ficierenclub. De volgende dagen
werden tal van recepties gegeven
door de Marinecommandant van
Göthenborg en de Zweedse Consul
aan boord van de Zweedse schepen
en in restaurants. De 75 Adelbor
sten die de reis meemaakten, zijn de
gasten geweest van de Marine-
Commandant aan de Westkust en
de Ned. Kolonie.
Met de Marinlotta's, de Zweedse
Marva's hebben de Hollanders een
pleziertocht gemaakt naar Mar-
strand, een uitstapje dat met een
bal besloten werd. Onnodig te ver
tellen, dat dit bal uitstekend is ge
slaagd, zoals het gehele uitstapje
trouwens.
Op de derde dag o.a. hebben acht
Technische officieren van de Kon.
Marine een bezoek gebracht aan de
Kogellagerfabriek in de stad. De
Zweden hebben zich bewonderens
waardig getoond in het vinden van
amusementen, 's Maandags werd 'n
voetbalwedstrijd tussen de Zweedse
en Nederlandse Marine gespeeld.
De Nederlanders hadden echter
pech en werden door hun gastheren
met 32 geslagen.
Onder een geweldige belangstel
ling van de burgers van de stad
werd 's Maandags een grote Mili
taire Parade gehouden naar de
Götaplaatsen, waar de verschillende
militaire onderdelen in carré plaats
namen rondom het immense beeld
van de Griekse God van de Zee,
Poseidon. De troepen werden ge
schouwd door de Zweedse en Ne
derlandse Commandant en de bur
gemeester van Göthenborg.
Door de scheepskapel van de Vul
kaan werden het Zweedse en Neder
landse Volkslied gespeeld.
Parting at home
Op de laatste dag waren de Zweed
se gastheren de gasten op Hr. Ms.
Vulkaan. Het hoogtepunt van dit
bezoek werd bereikt toen Kolonel
D. J. Kommer aan de Commendor
Alarik Wachtmeister als blijk van
de grootse lof over de gastvrije
ontvangst een fraai, bewerkt jene-
verstel aanbood.
Commendor Wachtmeister dank
te in de meest hartelijke bewoor
dingen en hoopte, dat dit eerste
Nederlandse bezoek door nog veel
meer bezoeken mocht worden ge-
wolgd.
Dinsdagochtend is het Neder
landse smaldeel uit Göthenborg
vertrokken, nageoogd door talrijke
Marinemensen uit Zweden. De beide
onderzeeboten zijn daarna onmiddel
lijk naar Trondjeim (Noorwegen)
vertrokken om contact op te nemen
met de Noorse Onderzeedienst al
daar.
Toen Hr. Ms. Vulkaan Vrijdag
middag op de rede verscheen en in
de namiddag door de sleepboot Nes
tor van de Fa. Weismuller uit
IJmuiden met vaardige en kundige
handen de haven werd binnenge
loodst, stonden talrijke Nieuwedie-
pers en toeristen op de kade om het
schip een welkom in Nederland toe
te wuiven, de binnenkomst werd
vanaf de hoogte op het Wierhoofd
bijgewoond door Commandeur'I. W.
Reijnierse en de Chef Staf B. J.
Velderman.
Nauwelijks lag het schip gemeerd
of het werd nagewuifd door de
Jantjes, die nu een drie weken zo-
merverlof voor de boeg hebben...
Eindelijk aangespoeld
CASTRICUM. Na lang en
vruchteloos zoeken van E.H.B.O.-
patrouilles en familieleden langs
het strand naar het stoffelijk over
schot van de in zee verdronken
Th. Heere, gaf de zee ter hoogte
van het E.H.B.O.-gebouwtje het
lijk terug. Grote verslagenheid
heerste in ons dorp toen ook dit
droeve nieuws bekend werd.
Uitslag ballonwedstrijd
CASTRICUM. Het bestuur
van de B.B.B. deelt ons mede, dat
de uitslag van de gehouden ballon
wedstrijd pas over drie weken
bekend zal zijn. Burgemeester en
Wethouders zijn verzocht als
juryleden te fungeren.
le prijs stationsbeplanting
CASTRICUM. De Ned. Spoor
wegen stellen ieder jaar prijzen
beschikbaar voor de stations, die
zich beijveren om de beschikbare
terreinen door beplanting een be
koorlijk aanzien te geven. Het
station Castricum verwierf dit
jaar wederom de le inspectieprijs,
hetgeen inderdaad een erkenning
is voor die personeelsleden, die
zich de moeite hebben getroost op
zulke onvruchtbare en soms zeer
droge gronden een fraaie beplan
ting mogelijk te maken. Het sta
tion Castricum, dat in de loop der
jaren reeds zeer vele landelijke
prijzen heeft verworven, dingt
niet meer mede naar deze hoofd
prijzen, teneinde collega's van
andere stations meer kansen te
bieden. Mogen de prestaties van
ons stationspersoneel een stimu
lans zijn voor anderen om het
zelfde te doen, dan zijn wij er van
overtuigd, dat het reizend publiek
een frisse en bekoorlijke omge
ving van soms zeer oude stations
gebouwen zal weten te waarderen
door zijn belangstelling.
Geslaagd
'T VELD. Onze plaatsgenoot
de heer Th. H. de Boer, onderwij
zer aan de R.K. Jongensschool al
hier, slaagde dezer dagen voor het
gedeelte B, hoofdacte L.O.
