Afbetaling in Verenigde Staten
is „gezonde economie"
Nog geen opheffing
van de textieldistributie
Belangrijke wijziging inde
Waterstaatswetgevi ng
De tentoonstelling „Gouden Handen
Dr. J. P. Fockema Andreae
ten grave gedragen
Grote
Twee maanden postzegeltoeslag
ter leniging van leed
PAG. 4
Maandag 1 Augustus 1949
Publiek tegen trucs beschermd
Zakenlui bepalen zelf het risico
Kaas en vlees gelijktijdig van de bon
Hittegolf in Amerika
Instelling Raad van Waterstaat
Resultaat van vrije tijdsbesteding
Veel schoons met
weinig middelen
„Vergeet-hen-niet"-
actie aan de start
Rassenhaat in dienst
van communisme
Na rouwplechtigheid in Utrechts stadhuis
Villo
(Van onze correspondent)
NEW YORK, 22 Juli 1949.
Men is gemakkelijk geneigd Amerika te zien als het „klassieke
land" van het afbetalingsstelsel. Hoewel dit systeem ontegen
zeggelijk van Amerikaanse oorsprong is, zijn er millioenen
Amerikanen, die zich levendig de twintiger jaren van onze eeuw
kunnen herinneren, toen het denkbeeld voor het eerst op grote
schaal in praktijk werd gebracht en door de overgrote meerder
heid in den lande als een „minderwaardig symptoom van
modern koopmanschap" werd beschouwd. Op afbetaling kopen,
zó luidde het oordeel ongeveer 30 jaar geleden, was maar een
armoedig begrip en getuigde van gebrek aan financiële draag
kracht. Welk zichzelf respecterend gezin zou zijn financiële
draagkracht openbaren aan zijn winkelier? Wie weet zou de
man er over roddelen
In die 30 jaar is er veel veranderd, bijzonder in een economisch moeilijk
Het verlenen van crediet aan de j tijdsgewricht moet men van over-
eonsument ten behoeve van de aan
koop van zijn auto of haar bontjas,
of zelfs voor een vacantlereis of
doktersrekening is de normaalste
zaak ter wereld, zowel voor het pu
bliek als voor de economie van het
land. „Moreel" acht niemand het
bezwaarlijk; economisch is het af
betalingsstelsel geen twistappel.
Waarover economen het onderling
oneens zijn is of een bepaalde mate
van overheidstoezicht op de lengte
van de termijn en het percentage,
dat de eerste afbetaling van het
totale bedrag der aankoop vormt, al
dan niet nodig is.
Historie.
De historie van het afbetalings
stelsel gaat terug tot voor 1920. Aan
het eind van de Amerikaanse bur
geroorlog (tweede helft van de 19e
eeuw) zagen de pianofabrikanten in
de V.S. geen kans om hun producten
aan de man te brengen. In arre
moede offreerde men de kopers
voorwaarden om het gehele bedrag
over een aantal maanden uit te
strekken. Maar de grote stimulans
kwam pas in 1920, toen de auto-
fabrieken de grondslag voor de mo
derne philosophie van de termijn
betalingen legden, daarbij spoedig
krachtig gesteund door (in dit land
particuliere) gas- en electriciteits-
maatschappijen. De levenshouding,
die het denkbeeld ingaf, ging de
Amerikaan gemakkelijk af: profi
teer alvast van de nieuwe auto, ook
al ben je er nog niet in ieder opzicht
de eigenaar van. Waar wij, Neder
landers, ons in eerste instantie zou
den afvragen, of wij de aankoop als
geheel wel zouden kunnen financie
ren en of deze uitgave ons niet in
conflict zou brengen met onze be
grippen van spaarzaamheid (om nog
niet te spreken van onze essentiële
uitgaven), bekeek de Amerikaan het
nieuwe project veeleer uit een oog
punt van de extra levensvreugde, die
hij erdoor zou verwerven. Daarvoor
was hij graag bereid iets extra te
betalen. Waarom zou hij krom lig
gen om eindelijk op zijn 40e jaar
een auto bijeengespaard te hebben,
wanneer hij al op veel jeugdiger
leeftijd zou kunnen genieten van zijn
wagen? Waarom zou zijn vrouw haar
handen kapotschuren aan de was, of
haar tijd verknoeien aan het dage
lijkse bordenwassen, als er machines
waren, die dat automatisch deden,
voor luttele dollars in de week over
een periode van enige jaren?
In die eerste jaren van het afbe
talingsstelsel waren er. uiteraard,
het traditionele aantal oplichters, die
afbetalingscontracten opstelden,
waarvan nauwelijks één clausule
door de beugel kon. De koper, die de
vastgelegde termijnen niet kon na
leven, raakte niet alleen zijn pas-
verworven bezit kwijt, maar moest
zich bovendien nog aansprakelijk
stellen voor de schade, die de win
kelier leed, omdat deze in plaats
van een gloednieuw product een
tweedehands artikel terug kreeg.
Deze schade was soms hoger ge
raamd dan twee-derde van de aan
koop. Tal van andere geraffineeerde
knoeierijen maakten voorts deel uit
van de ellenlange clausules van het
in minuscule letters gedrukte „con
tract".
Zoals altijd, wanneer een nieuw
systeem wordt ingevoerd, hebben de
knoeiers een korte tijd alle kansen
om hun slag te slaan. Indien het
systeem zelf echter levensvatbaar
blijkt en brede lagen van het publiek
er gebruik van maken, blijven be
schermende maatregelen niet uit.
Thans bestaan in elk van de 48 sta
ten verordeningen of staats-wetten,
waarbij het opnemen van „immo
rele" clausules in afbetalingscon
tracten strafbaar wordt gesteld, ter
wijl het contract zelf ongeldig ver
klaard kan worden. De handelaar,
die zijn kopers te slim af tracht te
zijn, doet dan tenslotte zichzelf de
das om.
Ook van de kant van de koper
zijn fouten gemaakt; in den beginne
waren er natuurlijk velen, die tal
van verbruiksartikelen op afbetaling
kochten en zich daarna pas bewust
werden, dat de bakker en de slager
aan het eind van de week in contan
ten betaald moesten worden. Thans
echter hoort men daar weinig van.
De statistieken tonen aan, dat ge
vallen van terugvordering nauwe
lijks voorkomen, en dat dan nog
meestal in gevallen van flagrante
oplichting. De Amerikaan heeft zich
het afbetalingsstelsel te zeer eigen
gemaakt, om er zelf niet zowel de
voor- als de nadelen van in te zien.
De invloed op de economie.
Het afbetalings-principe heeft
grote invloed uitgeoefend op de
Amerikaanse economie, In tijden
van voorspoed helpt het de vraag
naar productie en dus de productie
zelf te vergroten; het ondersteunt de
prijzenniveaux en werkt derhalve
bevorderlijk voor een „boom"-pe-
riode. Daarentegen droogt de koop
kracht in tijden van economische
teruggang veel sneller op. Wij heb
ben dat het laatste jaar ervaren.
Thans is het publiek nog doende de
aankopen van de „hausse"-periode af
te financieren. Nieuwe aankopen,
a contant of op termijn, vinden in
aanzienlijk mindere mate plaats. En
het gevolg is dat zoals ook de
voorspoed in snel tempo productie
en prijzen omhoog joeg in ma
gere jaren de recessie met zeven
mijlslaarzen voortschrijdt.
Niemand die zich ontveinst dat 't
wezen der termijnbetaling het trek
ken van een wissel op de toekomst
is! Men vermindert in feite de koop
kracht van de toekomstige markt,
omdat de uitstaande schuld over een
langer tijdperk is uitgestrekt. In 't
lieidswege het credietstelscl in het
oog houden.
In het begin van de oorlog vaar
digde de Amerikaanse regering be
perkende maatregelen uit, betreffen
de afbetalingen. Men deed dit zowel
om de vraag van het grote publiek
naar artikelen (auto's en andere
producten van staal en metaal), die
voor de oorlogvoering essentieel wa
ren, te beperken. Tevens dacht men
hierdoor koopkracht aan te kweken
voor de na-oorlogse periode. Wie
tevoren eigenaar van een ijskast had
kunnen worden voor een eerste be
taling van 10 pet. van het totale be
drag, moest nu beginnen met 33 pet.
neer te tellen; tevens moesten de
verdere termijnbetalingen in korter
verloop worden verricht dan vóór
de oorlog het geval was. Dit weer
hield velen van het sluiten van de
koop.
Een tijd lang na de oorlog waren
alle beperkende bepalingen op af-
betalingsaankopcn opgeheven. Doch
in November 194B werden zij op
nieuw ingevoerd. Ditmaal had dit
een andere reden. Na een periode,
waarbij de vraag het aanbod verre
had overtroffen, had de Amerikaan
se industrie omstreeks 1947 het sta
dium bereikt, waarbij zij van oor
logsproductie geheel op vredespro-
ductie was omgeschakeld. De pro
ductie bereikte een hoogtepunt
loonsvoorwaarden voor de arbeiders
waren zelden hoger geweest. Onbe
perkte credietmogelijkheden ver
hoogden de koopkracht van het pu
bliek. Een verhoogde koopkracht
voor het zelfde aantal goederen be
tekent echter inflatie. Vandaar dat
in November 1948 een stop op de
koopkracht werd gezet door de be
perkende bepalingen op afbetalingen
weder in te voeren. En thans, nu de
noodzaak om de koopkracht te be
perken, niet langer bestaat, zijn
per 30 Juni 1949 deze beperkin
gen opnieuw opgeheven.
De financieringsmaatschappij.
Het afbetalingsstelsel heeft een
nieuwe figuur in het Amerikaans
economisch leven geroepen: de fi
nancieringsmaatschappij. Wie een
auto koopt en 30 pet. van de aan
schaffingsprijs heeft neergeteld,
sluit voor het resterende bedrag de
lening bij een dezer maatschappijen,
die de auto-handelaar zijn volle pond
doet toekomen. De rentevoet voor
dergelijke leningen bedraagt 6 a 8
pet. op de hoofdsom. Financierings
maatschappijen, die zich specialise
ren op het verstrekken van leningen
van kleinere bedragen zijn gerech
tigd een rentevoet van minimum 12
pet. te vragen dit omdat het an
ders onmogelijk is de administratieve
kosten te dekken. Op een lening van
100 drukken de personeelskosten
immers veel zwaarder dan wanneer
het een geldbedrag van 1000 be
treft.
Alle lagen van de bevolking ma
ken van de financieringsmaatschap
pijen gebruik, stedelingen en platte
landers, arbeiders en middenstan
ders. Indien de welgestelde klasse er
minder gebruik van maakt, dan is
dat omdat voor deze categorie voor
deliger is betrekkelijk grote uitga
ven ineens te doen, waardoor de
verplichting hoge rente te betalen
vervalt. Voor wie echter niet over
betrekkelijk grote bedragen ineens
kan beschikken, is de financierings
maatschappij en het gehele afbe
talingsstelsel een uitkomst.
De financieringsmaatschappijen
hebben iu de laatste jaren zulke suc
cesvolle bedrijfsresultaten kunnen
verkrijgen, dat de grote banken
meer en meer geneigd zijn zich even
eens te gaan begeven op dit terrein
van leningen op korte termijn.
De bank eist echter een groter
onderpand dan de financierings
maatschappij.
Dat een zekere mate van over
heidstoezicht op deze financierings
methode zal blijven althans wan
neer de economische toestand van
het land dit vereist staat wel vast.
De Amerikaan besteedt gemiddeld
45 pet. van zijn inkomen (na aftrek
van de belastingen) aan afbetalingen
van goederen, die hij formeel reeds
in eigendom heeft. Met de andere
vormen van crediet, die de Ameri
kaanse consument kan verkrijgen,
komt men tot een totaal van 11 a 12
pet. van het inkomen een te grote
factor in de nationale economie om
door het alziende oog van de over
heid te worden verwaarloosd.
De op handen zijnde opheffing
van de distributie van vlees, kaas,
rijst koffie en textiel zal ook zijn
gevolgen hebben op de personeels
sterkte van het distributie-apparaat.
Zo spoedig als dit maar even mo
gelijk is zal tot liquidatie van het
Centraal Distributiekantoor worden
overgegaan.
Sedert 1947 is geleidelijk aan de
personeelssterkte van het C.D.K.
en de plaatselijke distributiediens
ten aanzienlijk verminderd. Thans
is bij deze diensten nog slechts een
klein gedeelte van het aantal ambte
naren van tijdens de oorlogsjaren
werkzaam. Deze laatste groep is nu
ook ontslag aangezegd. Per 1 Oct.
a.s. zal het C.D.K. in liquidatie
gaan. Dit behoeft nog niet te bete
kenen dat per die datum ook persé
alle distributieartikelen zullen wor
den vrijgegeven. Het laat zich ech
ter aanzien, dat dit voor vlees, kaas
rijst en koffie wel het geval zal
zijn. Eerst wanneer de handelsbe
sprekingen met België zijn geëin
digd zal over het lot van de tex
tieldistributie worden beslist.
Het is reeds langer bekend, dat
in het najaar grote schoonmaak zal
worden gehouden onder de artike
len die nu nog op de bon zijn. Min.
Mansholt heeft enige tijd geleden
de opheffing van de vleesdistributie
omstreeks de slachtmaand in het
vooruitzicht gesteld. Dit wordt mo
gelijk door de groei van de var
kensstapel. Import van grote hoe
veelheden vlees blijft echter de
eerste jaren nog nodig. Hiervoor
zal echter de nodige deviezen be
schikbaar worden gesteld. Wat
haast onvermijdelijk moet worden
geacht is, dat na het vrijgeven van
het vlees de prijzen zullen stijgen.
De kaas-productie beweegt zich
eveneens in stijgende lijn. Holland
se kaas is echter een zeer gewild
product, in het buitenland. Daar
tegenover staat, dat de huidige
productie die van vóór de oorlog
nog niet haalt. Het mag worden ver
wacht, dat kaas en vlees gelijktij
dig zullen worden vrijgegeven.
Momenteel wordt overwogen de
distributie van rijst op korte ter
mijn op te heffen. Koffie vormt nog
een moeilijk artikel. Voor de aan
koop van dit min of meer luxe pro
duct zijn dollars nodig, waaraan nog
steeds een grote behoefte bestaat,
ook voor de aankoop van belang
rijke artikelen.
Federatie van Verenigingen
van R. K. Gemeenteraadsleden
UTRECHT Op initiatief van
de partijleiding der K.V.P. kwa
men in Utrecht bijeen bestuurders
der K.V.P. en haar vertegenwoor-
Zoals gezegd, het wel en wee van
de textieldistributie hangt ten nauw
ste samen met de uitslag van de
handelsbesprekingen met België,
over levering van garens en tex-
tielgoederen.
Het laat zich echter aanzien dat
de wintergarderobe voor een groot
gedeelte zonder punten kan worden
gekocht.
NEW-YORK (A.P.) Aan de
hittegolf, die twee weken in de
Oostelijke Staten der Ver. Staten
heeft geduurd, is vandaag een einde
gekomen, met een koeltefront, voor
afgegaan door matige tot zware
regenbuien.
In het Zuiden der Oostelijke Sta
ten bleef het weer nog warm. De
hittegolf heeft 77 slachtoffers ge-
eist.
Honderden belangstellenden onder wie vele zeilsportenthousias-
ten en talrijke buitenlanders waren Zaterdag naar Grouw getogen
om de traditionele krachtmeting der Friese vracht- en beurt
schippers met hun tjalken, het zgn. skutsje zeilen om het kam
pioenschap van Friesland gade te slaan. De wedstrijden werden
begunstigd door fraai weer.
Bij de Tweede Kamer is inge
diend een ontwerp van wet tot
„wijziging van de Waterstaatswet
190Ó en intrekking van het Konink
lijk Besluit van 19 Mei 1945 betref
fende afwijking van artikel 13 van
de waterstaatswet 1900.".
Aan de memorie van toelichting
ontlenen wij het volgende:
Met de problemen op waterstaats
gebied zijn in het algemeen zo ve
lerlei verschillende belangen ge
moeid, dat het steeds de taak van
de rijkswaterstaatsdienst is geweest
met andere overheidsorganen over
leg te plegen, ten einde oplossingen
te bereiken, waarmede het algemeen
belang zo goed mogelijk gediend is.
Meermalen zijn voor bepaalde
vraagstukken commissies ter bestu
dering en voorbereiding in het leven
geroepen. Op enkele waterstaatsge
bieden zijn raadgevende lichamen
van meer duurzame aard werkzaam.
Het contact, dat door deze advi-
ZONDER AMBITIE BEREIKT MEN NIETS. Wil men tot een
in het oog springende prestatie komen, dan zal men zich
geheel moeten geven, want alleen de volledige overgave is de
ziel van alle arbeid. Wat in dergelijke gevallen bereikt werd,
is voor niemand een gesloten boek. Maar toch is het prettig
als men van tijd tot tijd eens de gelegenheid krijgt te zien
waartoe de mens in staat is, als hij zich met volle liefhebberij
aan iets geeft. Woensdag verkeerden wij weer eens in die
gelukkige omstandigheid .In Ede werd namelijk voor de journa
listen een rondleiding gehouden over het terrein achter de
Reehorst, waar dezer dagen de tentoonstelling „Gouden Handen"
werd geopend, uitgaande van de Stichting Nationale Actie voor
Vrije Tijdsbesteding en georganiseerd op initiatief van de mid
denstand uit Ede.
Vrije tijd is voor journalisten een
zeer moeilijk te omschrijven begrip
maar wat de talrijke inzenders in 'n
dergelijke tijdsperiode tot stand
wisten te brengen, dwong aller be
wondering af. In verscheidene rui
me tenten stond een en ander ge
ëxposeerd. Wij moeten ons bepalen
tot enkele grepen uit het vele en
onthouden ons daarbij zoveel mo
gelijk van namen.
Een greep
Zo zagen wij een prachtige doos,
vervaardigd uit gemorste verf, wel
ke was vlak gemaakt en geslepen.
Een prachtig uitgebeelde Madonna
en een crucifix, geglazuurd met
geprepareerde schellak trok sterk
de aandacht. Er liggen mooie kope
ren lantaarns Uit granaathulzen
vervaardigd. Verder uiteraard veel
houtsnijwerk. Een agent van politie
vervaardigde uit grenenhout een
ketting uit één stuk, een bankwer
ker bouwde een viool. Zo waren er
vele contrasten, welke pleiten voor
de zo vaak gebezigde uitdrukking,
dat ieder mens zijn beroep misloopt.
Iemand maakte van 135 deeltjes
marmer een wandelstok. Talrijke
fraaie modellen van schepen zijn
er te bewonderen, „De Halve Maan"
van een gymnasiast viel daarbij wel
sterk op.
De N.S. en de P.T.T. hebben een
aparte afdeling, waarbij opmerke-
lijkerwijze het eigen terrein er vrij
wel niet aan te pas komt.
Uniek is de stand van de Ned.
Bond van speciale verzamelaars van
liefhebberijen, kunsthistorische en
wetenschappelijke objecten. Men
ziet daar o.a. een moderne bewer
king van vlinders, in tegels gevat
of in boekensteunen.
Amsterdamse oase
Zeer aardig is voorts de carton-
nen, stemmig geschilderde maquette
(Van onze verslaggevers)
DEZER DAGEN is een gezelschap
bestaande uit vertegenwoordigers
van de pers en enkele andere ge
nodigden bij uitzondering het voor
recht te beurt gevallen een voet te
mogen zetten binnen het voor de
nieuwsgierige bezoekers schier on
toegankelijke gebouw der grafische
inrichting der N.V. Joh. Enschede
en Zonen te Haarlem, een dier in
richtingen, waar „kostbare" papie
ren van de persen komen, onder
meer postzegels voor binnen- en
buitenland. Voor deze uitzondering
bestond een gerede aanleiding. Van
1 Augustus af tot 30 September a.s.
wordt er op alle Nederlanders een
beroep gedaan om hun correspon
dentie, privé zowel als zakelijk, zo
veel mogelijk te frankeren met de
„Vergeet-hen-niet"-zegels. De toe
slag komt ten goede aan Neder
landse stichtingen, die in de ruim
ste zin van het woord het leed ver
zachten in eigen land en in Indo-
nezië, n.l. het Nederlandse Rode
Kruis, „Nederland helpt Indië" en
de Niwin.
Voor deze gelegenheid had onze
Postzegc-lfabriek de deuren open
gezet. Zij toonde zich mededeel
zaam tijdens de rondleiding en
digers in de gemeenteraden over schiep een dergelijk ontzag voor de
heel het land, ter oprichting van
een federatie van Veren'fgingen
van R. K. Gepieenteraadsleden.
Staande deze bijeenkomst, die
door de voorzitter der K.V.P., de
heer W. J. Andriessen, werd ge
leid, is een voorlopig bestuur der
federatie gevormd.
Als voorlopig voorzitter en se
cretaris werden resp. benoemd de
heren mr. J. H. Nieuwenhuijs te
Utrecht en A. Veltman te Zwolle.
fabricage der diverse waardepapie
ren. dat voor de ondeskundige be
zoeker de verspreide aanwezigheid
van bedrijfspolitie aannemelijk
werd. Couponnetjes van degelijke
Nederlandse Staatsleningen kwamen
sierlijk van persen gegleden; mis
drukken van appetijtelijke bank
biljetten kregen een dergelijk na
drukkelijk stempel, dat geen win
kelier ze meer aan zou willen ne
men; talloze waarden in de vorm
van postbladen werden door ma
chinale handen gegrepen en netjes
gedeponeerd voor de nijver contro
lerende handen van een employé.
Maagdelijk papier verdwijnt in een
uiterst gecompliceerde machine en
komt er na luttele seconden uit als
een smetteloze postpakkettenkaart.
En dan de geboorte, jeugd en
entrée in de wereld van postzegels.
Schier eindeloos lange vellen papier
worden gegomd, terwijl elders langs
gecompliceerde fotografische weg
een massa-cliché tot stand komt van
de postzegel, in dit bijzondere ge
val van de „Vergeet-hen-niet"-zegel.
Cylinders met verschillende kleu
ren inktrollen, vellen met reeksen
postzegels komen tevoorschijn, in
genieuze perforeermachines zorgen
voor de ons van de postkantoren
bekende postzegelbladen en de ze
gels van 2, 6, 10 en 30 cent met een
toeslag van resp. 3, 4, 5 en 10 cent
zijn gereed. Trouwens ze liggen
reeds alom op de postkantoren in
Nederland te wachten tot het 1
Augustus zal zijn.
Indien de helft der Nederlandse
bevolking slechts één maal per
maand de actie duurt twee maan
den een postzegel met een toe
slag van 4 cent zou plakken, bete
kent dit reeds een opbrengst van
f 400.000.—.
En de stimulans om tot deze 4
cents-daad te komen mag men aan
wezig achten, want elke landgenoot
heeft op een of andere wijze een
zwak voor het Rode Kruis, de Ni-
win of Nederland helpt Indië.
Deze organisaties hopen dan ook,
dat het Nederlandse volk met even
veel élan haar beurzen zal openen
voor de postzegeltoeslag Vergeet-
hen-niet als de Grafische Inrichting
Enschede en Zonen onze postze-
gelfabriek haar anders hermetisch
gesloten deuren opende voor een
gezelschap, dat in verband met de
actie te Haarlem bijeen was geroe
pen. Leed van de meest uiteenlo
pende aard in Nederland en Indo
nesië zal daardoor kunnen worden
gelenigd.
van Het Begijnhof in Amsterdam,
die kleine rustige oase in het hartje
van de binnenstad.
Er is werk te bewonderen, ver
vaardigd door lichamelijk gebrek-
kigen, wier handen in de letterlijke
zin des woords verkeerd staan, het
betreft hier in hoofdzaak kleding.
De Rijksluchtvaartschool komt
uitstekend voor de dag o.a. met een
in Amerika vervaardigd toestel in
blindvliegen. Men kan daar rustig
„een landing in New-York maken"
zonder een meter gevlogen te heb
ben. Dit toestel bespaart kapitalen
in de opleiding en sluit uiteraard
alle risico uit.
Verder vragen Perzische kleedjes
en een tapijt, alles knoopwerk, de
aandacht. Wij tippen voorts een
uitgebreide kermis in miniatuur, 't
raadhuis van Dordrecht, dat 4000
werkuren heeft gekost en dat ver
vaardigd is uit geoxideerd theelood;
er zijn 128.000 stukjes hout aan ver
werkt, het dak is belegd met 35.000
leitjes, het carillon is vernuftig.
In gebouw de Reehorst beneden de
Ned. Ver. van Modelbouwers met
een groot aantal schepen en treinen,
het is alles magnifiek handwerk,
dat in de handel niet verkrijgbaar
is.
Boven in het gebouw heeft men
een schilderijen-tentoonstelling in
gericht, een selectie uit het grote
aantal inzendingen, waarbij een
klompenkoopman een zeer goede
beurt maakt. Het is ondoenlijk om
meer onder de loupe te nemen of
op details in te gaan, men moet het
zien.
Ook televisie
Des middags waren wij, in een
nabijgelegen villa getuige van een
televisieuitzending en mochten het
genoegen smaken als proefkonijn te
fungeren voor een uitzending bin
nenshuis. De apparatuur werd bij
gesteld en des avonds naar het ten
toonstellingsterrein overgebracht.
Daar besloten wij zo de dag met
een treinritje op een gazon. Een
locomotiefje van amper 65 cm.
lengte en met heuse kooltjes ge
stookt, presteerde het in de aan-
hangwagentjes twaalf volwassen
personen te vervoeren.
Gouden handen. Wij hebben alle
respect voor al diegenen, die met
vaak gebrekkige middelen zoveel
schoons wisten tot stand te bren
gen. De expositie is geopend tot en
met 6 Augustus.
NEW YORK (K.N.P.). De
communisten in Amerika hebben
geprobeerd om de Amerikaan
se negers voor het communisme
te winnen. Dit is hun evenwel
volkomen mislukt. Zowel de blan
ken als de negers doorzien Jiun
methode, die er op gebaseerd is
beide bevolkingsgroepen tegen
elkaar op te zetten. In de streken,
waar veel negers wonen, hitsen zij
de blanken tegen hen op. Van de
andere kant streven zij naar ge
lijkstelling van blank en zwart.
Door deze dubbelzinnige handel
wijze hoopten zij het misnoegen
en de ontevredenheid op te wek
ken en hen daardoor gemakkelij
ker aan hun partij te binden.
De directeur van het Katholiek
bureau in Amerika voor de ver
zoening der beide rassen heeft
verklaard, dat men de communis
ten in Hun kaart zou spelen, wan
neer men zich tegen de sociale
vooruitgang en de gelijkstelling
zou verzetten.
Op de Algemene begraafplaats te Vorden werd Zaterdagmiddag
het stoffelijk overschot van dr. J. P. Fockema Andreae ter aarde
besteld. Het was de wens van de overledene geweest, om in
dit oord, waar hij meer dan 50 jaren zijn vacanties doorbracht
een laatste rustplaats te vinden. Velen bewezen de overledene
de laatste eer. Onder de aanwezigen merkten wij op: mr. R. A. V.
Baron van Haersolte, namens het Ministerie van Justitie en de
Staatscommissie Bezettingsrecht; mr. J. M. Kan namens het
Ministerie van Binnenlandse Zaken; de Commissaris der Konin
gin in Groningen, de heer E. H. Ebels; jhr. mr. dr. L. Bosch
Ridder van Rosenthal, oud-commissaris der Koningin in Utrecht;
mr. P. W. J. Cort van der Linden, burgemeester van Groningen
en de loco-burgemeester van Utrecht, de heer A. Bekker.
Voorts prof. dr. G. G. Kloeke, na
mens de Commissie van Bijstand
van het Woordenboek der Neder
landse taal, prof. mr. dr. S. van
Brakel, namens het Utrechts ge
nootschap en jhr. mr. M. J. de Jonge
van Ellemeet, voorzitter Ned. Insti
tuut voor Volkshuisvesting en Ste
denbouw.
Als eerste sprak bij de geopende
groeve jhr. mr. dr. L. Bosch Rid
der van Rosenthal. „Meer dan 45
jaar geleden", aldus spr. „heb ik
de overledene voor het eerst leren
kennen. Tot zijn aftreden als Com
missaris der Koningin in Gronin
gen zijn wij ambtgenoten geweest.
Ik heb in al die jaren grote eerbied
gekregen voor zijn bijzondere gaven
van hoofd en hart. Hij paarde
scherpzinnigheid aan grote kunstzin.
Het was een genoegen naar zijn re
devoeringen te luisteren, doch ook
zijn vele geschriften te lezen. In de
vele staats- en andere commissies,
waarin ik hem heb leren kennen,
toonde hij zijn grote scherpzinnig
heid en zijn grote kennis van zaken.
Spr. bracht de overledene dank
voor alles wat deze in 's lands be
lang gedaan had.
Hierna sprak de Commissaris der
Koningin in Groningen, de heer
Ebels woorden van grote waarde
ring jegens de overledene namens
het provinciaal personeel en de be
volking van de provincie Groningen.
Met hem is een voortreffelijk staats
beambte heengegaan, aldus spr. Na
mens de Vereniging van Nederland
se Gemeenten sprak wethouder H.
Ploeg uit Utrecht. Dipl. ing, J C.
Rijk uit Utrecht namens de Raad
van Beheer van de Nederlandse
Jaarbeurs, waarvan de overledene
meer dan 25 jaar ere-voorzitter is
geweest en namens de Commissie
van Bijstand van het Woordenboek
der Nederlandse taal sprak prof. dr.
G. G. Kloeke uit Leiden.
Een broer van de overledene
dankte voor de betoonde eer. Tal
van bloemstukken dekten de baar.
.Des morgens was in de hal van
het Utrechtse gemeentehuis een kor
te rouwplechtigheid gehouden. Sinds
Vrijdagavond stond hier de kist, om
geven door een schat van bloemen
en kransen opgebaard. Vier gemeen
teboden hadden de dodenwacht be
trokken. Tal van Utrechtenaren
hebben een laatste groet aan de ge
wezen eerste burger gebracht. On
der degenen, die zich des morgens
in de stadhuishal verenigden, be
vonden zich jhr. mr. dr L. H. N.
Bosch Ridder van Rosenthal, de
oud-burgemeester van Utrecht, mr.
dr. G. A. W. ter Pelkwijk. het ge
hele college van B, en W„ vele
raadsleden en oud-raadsleden.
De waarn. burgemeester, de heer
H. A. Bekker, bracht in zijn rede
namens allen dank voor het vele en
voortreffelijke werk. dat dr, Focke
ma Andreae voor Nederland en in
het bijzonder voor Utrecht heeft ge
daan. Hij besloot met de woorden;
„dr. Fockema Andreae is overle
den, maar zijn schoon en nobel voor
beeld blijft voor ons leven. Moge
hij het loon voor zijn werken hier
boven ontvangen hebben."
Een neef van de overledene, de
Staatssecretaris van Oorlog, mr.
W. H. Fockema Andreae, sprak een
dankwoord.
Tenslotte werd de kist uitgedragen
voor de laatste tocht naar Vorden.
Onder het gelui van Utrechts zwaar
ste Domklok verliet dr. Fockema
Andreae de stad. die zozeer zijn
liefde had en die hem in dankbare
herinnering zal houden.
serende lichamen, met verschillende
overheidsorganen en belangengroe
pen wordt verkregen, is van groot
nut.
De samenstelling der maatschappij
wordt steeds ingewikkelder en het
verlangen om een waterstaatspro
bleem van hoe langer hoe meer zij
den te belichten steeds groter. De
onderlinge samenhang van verschil
lende vraagstukken treedt voortdu
rend meer aan de dag.
Dit maakt, dat de behoefte aan
een gezaghebbende, centrale advies
instantie, die het gehele gebied van
de waterstaat kan overzien en door
gedifferentieerde organen bestrijkt,
thans sterker wordt gevoeld.
De omstandigheid, dat zich thans
op het gebied van de waterstaat ve
le belangrijke vraagstukken voor
doen, die in de nabije toekomst om
oplossing vragen, maakt de instel
ling van een dergelijk orgaan, meer
dan voorheen, noodzakelijk. Als
voorbeeld diene hot vraagstuk van
de zoetwatervoorziening.
Enerzijds zullen werken moeten
worden uitgevoerd ter verdeling
van de beperkte hoeveelheid zoet
water, die ons land van Rijn en
Maas ontvangt.
Anderzijds moet de toenemende
verzilting van de benedenloop der
rivieren in Zuid-Holland tot staan
worden gebracht en zo mogelijk te
ruggedrongen, willen land- en tuin
bouw aldaar niet de noodlottige ge
volgen der -verzilting ondervinden.
Ook de winning vdn drinkwater
speelt hier een rol. Een 3e probleem
is, dat bij de maatregelen voor het
verkrijgen van een goede verdeling
van het zoete water en het tegen
gaan van verzilting ook de scheep-
vaartbelangen niet uit het oog mo
gen worden verloren. Deze somtijds
tegenstrijdig schijnende belangen
moeten tegelijkertijd gediend wor
den.
Men heeft ook overwogen om de
vraagstukken, die de afsluiting en
droogmaking van de Zuiderzee met
zich brengen, onder de werkings
sfeer van de raad van de water
staat te brengen en in verband daar
mede over te gaan tot opheffing
van de Zuiderzeeraad. Hiervan is
echter afgezien, omdat met het in
cultuur brengen en uitgeven van de
polders binnen het IJsselmeer zo bij
zonder agrarische, economische, so
ciale en financiële belangen zijn
gemoeid, die in dit bijzonder ver
band nog weer op eigen wijze sa
menhangen, dat voor dit belangrijke
onderdeel van de waterstaatswerken
het beter is over een afzonderlijk
adviesorgaan te beschikken.
INTERNATIONALE
WERKWEEK VAN
KATHOLIEKE JOURNALISTEN
KEULEN (K.N.P.). De twee
de internationale werkweek van
Katholieke journalisten zal van 9
tot 12 September te Bonn worden
gehouden onder beschermheer
schap van Kardinaal Frings, aarts
bisschop van Keulen. Deze week
is een voortzetting van de bijeen
komst, die enige tijd geleden ge
houden werd in het klooster Wal-
berberg van de paters Dominica
nen.
Deze werkweek wordt georgani
seerd door de werkgroep voor
pers en literatuur van het aarts
diocesaan comité in het aartsbis
dom Keulen met medewerking van
de vereniging van Katholieke
journalisten. Het hoofdthema van
de tweede bijeenkomst zal zijn:
„De taak en do tekortkomingen
van de journalistiek, die gebaseerd
is op een bepaalde overtuiging".
Onder de talrijke buitenlandse
journalisten zal zich deze maal
ook een groep van Spaanse jour
nalisten bevinden.
GOEDKOPER REIZEN VOOR
BEDEVAARTGANGERS
ROME, 29 Juli (A.P.). De Ita
liaanse spoorwegen zullen aan alle
bedevaartgangers die in het Hei
lig Jaar naar Rome komen een
reductie van 40 procent op de
spoorwegtarieven toestaan.
Pelgrims die in groepen van 750
en meer reizen krijgen 60 procent
reductie.
Een Internationale Spoorweg
conferentie is onlangs hier gehou
den waaraan werd deelgenomen
door vertegenwoordigers van
Franse, Belgische, Nederlandse,
Duitse, Oostenrijkse, Britse,
Spaanse en Zwitserse spoorwegen.
Besproken werden plannen voor
ae reisgelegenheid per trein voor
bedevaartgangers.
Overeenstemming werd bereikt
over een plan inzake de interna
tionale treinenloop in 1950.
Italië heeft reeds besloten het
treinverkeer van de grenzen cn
havens naar Rome in het Heilig
Jaar te intensiferen.
NEDERLAND IN DE RAAD
VAN EUROPA
Door Nederland zijn de volgen
de personen aangewezen tot leden
van de raad van Europa, welke
volgende maand in Straatsburg zal
bijeenkomen:
J. v. d. Kieft (P.v.d.A.), P. A.
Kerstens (K.V.P.), P. J. S. Ser-
rarens (K..VP.), jhr. mr. dr. M.
van der Goes van Naters (P.v.d.
A.), mr. J. J. R. Schmal (C.H.),
dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot
(A.R.).
Plaatsvervangende gedelegeer
den zijn: voor de heer van de
Kieft: de heer G. Ruygers; voor
de heer Kerstens: prof. dr. L. J. C.
de Beaufort; voor de heer Serra-
rens: mej. dr. M. A. M. Klompé:
voor de heer van der Goes van
Naters: mr. J. A. W. Burger: voor
de heer Schmal: drs. H. H. Kort
hals (V.V.D.): voor de heer Bruins
Slot: mr. W. Rip (A.R.).
Als secretaris van de delegatie
is aangewezen mr. M. F. F. A. de
Neree tot Babberich, commies
griffier van.de Tweede Kamer.
Op het circuit v
omstandigheden
nale autoweds
gehouden. De f
Prijs. Nr. 1 de
Ferrari. Achter I
(Van onze specia
Voor de eerste
nieuwe circuit va
in 1948 gereed kw
ternationale wegw
ce-auto's gehouder
coureurs met Eu
heid werd deelgenc
de X) ote Prijs va
f 5000 die, ondan
weer, tal van spai
bevatte, is het bi
een, naar allerweg
jaarlijks terugken
strijden op intern
lijk aan de Grant
jaren in het buiten
reden. Met het o1"
dergelijke wedstrij
oris land een sport
allereerste rang t
V
De race om d<
Zandvoort werd 1
series van 25 ronc
en een finale van
kleine 170 K.M 1
startten o.a. de Iti
van 1947 en 1948.
pe. Faring, event
die weinig meer
hij verschijnt, stei
of tweede prijs he
winnaar van het v
t.ieve, en door zijn
Prins Bira Verde
Claes. de Franse
de Engelse rijders
shire en Ho-sfall.
vrijwel gelijkwaat
kansen, al maaktei
wel de meeste kar
al door zijn beke
parcours. Bij de s
resi met zijn Ferr
een wagenlengte
Maserati gevolgd,
eens met Maserati
Daarachter Rosier
Harrison met EI
even een korte,
strijd streden.
De uitslag van i
was: 1. L. Villore
snelheid 122.2 K.IV
51.49.8, gem. snelh
Prins Bira in 52.40
de in deze serie w
L. Villoresi in 1.59
delde van 126.53
De tweede serie
nender race te 2
Ascari, een rijder
al meerdere ovei
behaald met Parr
jaar hier de derde
met de Graffenrie
Zwitsers. Verder
clin met een Ta
Crossley en Gera
Ferrari moest tw
uit de baan en g:
ter moest ook de
dini-rijder, Somm
wegens pech. De
melijk tussen Asc
Graffenrie, die be
Wisselden. Etancl:
eind op de vierde
luidde: L R. Pat
DINSDAG 2
HILV1
KRO: 7.00 Niet
tendgymn., 7.30 g
gebed, 8.00 Nieuw
dag, 9.00 Lichtbak.
Wie komt er in
Operamuziek, ll.(
de ziele luistert,
orkest, 12.00 Ang<
lingen land- en ti
kest zonder Naam
13.00 Nieuwber., 1
Naam, 13.40 Pian
Kamermuziek, 14.
Symphonette orki
nieuwe songs, 16,(
16.30 Ziekenlof, 1
17.15 De Wigwan
uitzending, 18.0C
18.20 Sportpraatj:
uitz., 19.00 Nieuv
sonate, 19.30 Dit
geringsuitz., 20.00
De gewone man,
21.15 Vragen var
Concert Resident
pauze Actualiteit,
bed, 23.00 Nieuws
HILV
7.00 Nie
VPRO: 7.50 Dago]
Nieuwsber„ 8.15
Rouw tot vrouw
Waterstanden, 9.3
genwijding, 10.15
10.50 Kleutertje
11.30 voor zieke
bioscooporgel, J
land- en tuinbou
platteland, 12.40 p
ber-, 13.15 Enset
13.45 Mevr. Ida
Ïro2 Sehubertpr<
„George Bi
vacantieprogramn
Rhythm Club,
kampioensch., 18
Piano, 18.30 RVI
brief, 19,05 klank
•óamora en orkes
2?.05 Radio zoekl
eigen programma
overzicht, 23.00
gram.
