Slotpreek rector Kraakman
was onverwacht hoogtepunt
Opnieuw goudzoekers
op de kust
Vreemde beslissing inzake woningbouw
D
Begrafenis naar trant van 1800
op Wieringen
Vrijdag 26 Augustus 1949
Na voordracht
over federalisme
De geschiedenis herleeft
Opnamen voor de Zuiderzeefilm
Een erfenis in de diepte
Van het Binnenlands Front
Andriessen op de bres
Waarom moesten wij eigenlijk het M.G.
ondergaan?
G. J. SLU1JMER
PIET SCH0
joed daniet
bet et daniet
dansinstituut
OAG. 4
AFSCHEID VAN VOORHOUT
AFSCHEID VAN VOORHOUT
Het onverwacht hoogtepunt van
de Sociale Studiedagen te Voor
hout is gekomen in een heel een
voudig Lot, waarbij de broeders
hun „Adoro Te' zongen en waar
van niemand verder meer iets
verwachtte, dan het intieme dank
gebed dat men op de lippen had.
Pater Keulemans had zo juist zijn
gehoor meegevoerd door de we
reldgeschiedenis en men zag de
film van het wereldgebeuren, dat
in deze tijd door zulke enorme
spanningen beheerst wordt, nog
duideljjk voor zich. Men had ma
teriaal voor een week lang medi
teren.
Had die morgen ook de leidster
van de Katholieke Arbeiders
Vrouwen, mej. Stringa, niet ge
sproken over de geestelijke kwa
len van deze tijd en de bron daar
van, die in het gezin gelegen is?
Het was alles in grote stijl gege
ven, zeer ad rem en met veel
welsprekendheid en het had de
deelnemers zo geïmponeerd, dat
men unaniem had besloten deze
uiteenzettingen niet door nabe
sprekingen te rekken. Men was
er van overtuigd, dat er geen
woord te weinig en geen woord
te veel in was gezegd en men ver
langde alleen nog maar naar een
verslagboek, om alles nog eens in
zün geheel na te lezen.
Toen kwam de geestelijk-advi
seur, rector Kraakman, voor zijn
laatste toespraak in het priester
koor staan van de kleine kapel. De
laatste wierook dwarrelde om
zijn koorkap en de gebarende
handen en er werd een van die
prachtige improvisaties geboren,
die een priester kan "even als hij
zijn kudde meevoert, Ju waren
die morgen al toegesproken als
mannen, di„ met hun gezinnen
nog m staat zijn om echte cultuur
en een echt volksleven te behou
den, waaraan ons land zo sterk
behoefte heeft. Er zullen er wel
bij geweest zijn die zich dat hele
maal niet bev, ust waren, al is
men maar een eenvoudig werker,
in deze tijd ontdekt iedereen wel
waar het om gaat en wat nog
waarde heeft in het leven, welk
goud de eenvoudige man nog in'
handen heeft. Zij hadden gehoord
van de echte cultuur, die nog leeft
daar waar de vreugde zo zuiver
opbloeit als op ons platteland in
het Zuiden, wanneer daar op een
dag waarop er processie gehouden
wordt, 's avonds vaak een kermis
wordt gevierd. Als men gezonde
pret maakt langs dezelfde paden
waar de snippers nog liggen die
de bruidjes gestrooid hebben des
morgens om de weg des Heren te
bereiden. Vandaar werd er over
geschakeld naar de gezinnen,
waarin de kracht schuilt, de laat
ste reserves misschien, in onze
geestelijke strijd tegen de ontluis
tering van deze wereld door het
verdwijnen van li-in echt
christelijke -
Daar stond dan de rector, op
het moment waarop in alle kloos
ters de eerste vespers voor St.
Bartholomeus werden ingezet en
hij sprak over die grote apostel.
Het werd een sterk verhaal, sterk
door de ontzaglijke avonturen die
deze martelaar heeft doorstaan
toen hem de huid werd afge
stroopt, terwijl hij het pand van
het Heilig Geloof, dat God hem
had pegeven niet losliet, sterk ook
door de overtuigende kracht waar
mede deze reus aan de deelnemers
van deze studiedagen ten voor
beeld werd gesteld. Rector Kraak
man haalde er prachtige tekslc-n
bij, waarin wordt gesproken over
dé bescherming die God heeft toe
gezegd aan allen die Hij gezonden
heeft. Wanneer zij dodelijk vergif
zullen drinken zal het hen niet
hinderen, wanneer zij op slangen
trappen, zullen die hen niet do
den. En uit dit alles bouwde hij
het beeld op van de lekenapostel,
die overal in de wereld sterk staat
in de enorme strijd welke Satan
thans ontketend.
H.V.K. BEZOCHT SURABAJA
EN SEMARANG
BATAVIA, 25 Aug. (Aneta).
De H.V.K. heeft heden per leger
vliegtuig een bezoek gebracht aan
Surabaja en op de terugweg aan
Semarang, teneinde zich ter plaat
se door de bestuursambtenaren en
militaire commandanten te laten
inlichten over de ontwikkelingen
in Oost- en Midden-Java. De heer
Lovink was vergezeld van rir.
Koets en het Nederlandse mili
taire lid van de centrale gemengde
commissie, kolonel van der Wijek.
Spaanse priesters naar
Zuid-Amerika en Philippijnen
MADRID, 25 Aug. Spaanse
priesters zullen naar Zuid-Ame
rika en de Philippijnen vertrek
ken om de geestelijkheid van deze
landen bijstand te verlenen. Te
dien einde is het „Spaans-Ameri
kaans priesterlijk werk" ingesteld,
dat binnenkort een seminarie,
waar in het bijzonder Spaanse
priesters zullen worden opgeleid,
zal openen. Dit werk, dat door de
Heilige Stoel is goedgekeurd, staat
onder auspiciën van de aartsbis
schop van Zaragoza.
Amerikaanse vliegeniers
krijgen gratie
OKLAHOMA CITY, 25 Aug.
(A.F.P.). Het dagblad „Daily
Oklahoma" bericht, dat aan de
drie Amerikaanse vliegeniers, die
bij Air Aboe werden aangehouden
en wegens het smokkelen van
wapens van Manilla naar de Repu
bliek werden veroordeeld tot resp.
6 jaar, 4 jaar en 18 maanden ge
vangenisstraf, door bemiddeling
van de Amerikaanse autoriteiten
gratie werd verleend.
Men moet de voorgeschiedenis
kennen van deze preek, die was
gelegen in de inleiding van pater
Keulemans over het federalisme,
om er de diepe zin van tc vatten.
Pater Keulemans had alles ver
teld wat ham op het hart lag over
de ontzagliike gevaren aan ver
nietiging en haat die ons bednei-
gen in dit arme werelddeel, waar
w" allen stuk voor stuk de inzet
zjjn van het gevecht tussen God
en duivel, aat zekere hoogtepun
ten bereikt heeft. Hij had daaruit
de noodzaak tot het offer van sou-
vereinitóit en naastenliefde dat
alle volkeren thans moeten bren
gen, zeer logisch afgeleid.
Rector Kraakman schilderde de
apostel en'zi.jn kracht. St. Bartho
lomeus, de open, eerlijke en gave
Israëliet, die Christus tot zich
trok om zijn rondborstigheid in
een wereld van hypocrisie en pha-
riseïsmc. De goede kameraad, die
men zelfs in de ergste marteling
niet tot ontrouw heeft kunnen
brengen. Van de figuur van deze
heilige naar degenen die voor
hom zaten, gesterkt door de gees
telijke kracht van deze dagen, was
slechts epn stap. Zij zullen ook
gif te drinken krijgen, het zal hun
zelfs wel eens tot de lippen ko
men. Maar zij zullen sterk staan
en do slangen zullen zij rustig
kunnen beetpakken en wegslin
geren, zonder dat zij hun dodend
werk kunnen doen.
De Engelse schrijver, schilder en beeldhouwer Jack Bilbo gaat
met zijn vrouw en een uit twee koppen bestaande bemanning
een reis om de wereld maken in de 50 jaar oude Nederlandse
bark ,,De Brave Hendrik".
In deze overtuiging van Gods
genade en van Gods kracht, die
de K.A.B.-ers zal vergezellen,
nam men afscheid van Voorhout.
Men zag slechts dankbare en op
gewekte gezichten een „tot weer
ziens het volgend jaar" klonk door
alle zalen de zorgzame broeders
tegemoet.
Churchill heeft kou gevat
LONDEN, 25 Aug. (Reuter).
Naar vernomen wordt heeft Win
ston Churchill, die te Nice ver
toeft, bij het baden kou gevat.
Dokter Moran deelde mede, dat
Churchill enige dagen rust zou
moeten houden.
Stroe. WIERINGEN. 25 Aug.
1949. Ecu koortsachtige bedrijvig
heid heerst er rond de boerderij
van de Gehr. Lont. Jonge mannen
sjouwen bedrijvig met jupiter lam
pen, microfoons en een wirwar van
kabels. Daan Pooi, het centrum van
al deze drukte, geeft kalm zjjn be
velen tot zwarte gedaanten die liet
boerdorjjliek binnenstappen. Tien
tallen manschappen van de Rijks
politie hebben de handen meer dan
vol 0111 de honderden nieuwsgieri
gen op een afstand te houden. Hier
wordt aan een stokouderwetse dis-
sehvagen geprutst, daar is men in
de weer met kanten bulletjes,
zwarte bobbekapers, zwart laken
se japonnen of een weerbarstig ge
tailleerd honderdjarig jacquet
Opeens: Stilte. Draaien maar.
Vaag dringt het gezoem van de
camera tot de tientallen persmen
sen, die op een eerbiedige afstand
van de jupiters staan opgesteld,
door, en getuigt daarmede, dat een
aanvang gemaakt is met de ver
vaardiging van het historisch be
langrijkste onderdeel van de nieuwe
documentaire Zuiderzee film, die
vervaardigd wordt in opdracht van
het Departement van Kunsten en
Wetenschappen.
Zelden hebben velen zo'n genot
volle middag, in de mooie betekenis
van het woord, beleefd temidden
van zo'n „droef" gebeuren. Er werd
immers een oude Wieringer Boer
ten grave gedragen, die meer dan
drie generaties op zijn hoeve had
gewoond. Althans, aldus werd ge
daan, als het camera oog er op ge
richt was. Alom diepe smart en
ware droefheid. De Dominé met
zijn onmenselijk zware bijbels had
het gezicht passend bij de ernst der
gebeurtenis. Tenminste weer zolang
zulks nodig was. Want daartussen
door zwijnde hij een sigaretje, of
pleegde zeer wereldse oogslagen
naar de risten ranke jonge dochters
die langs de wegkant het rouwig
gedoe bespraken.
Een juweel van een opname.
Dat behoefde Daan Pool, onze
Oudesluizer filmproducer, niet eens
meer te verkondigen. Dat was zo
te zien. Reusachtig dankbaar spe
lersmateriaal die Wieringers. Ware
't een echte begrafenis anno 1840
geweest, de mensen hadden niet on-
bevangener kunnen doen. En dat
zonder één repetitie. Kijkt eens hoe
heerlijk stuntelig, die oude nabu
ren, volgens gebruik de dragers, de
zwart omfloerste kist uit het sterf
huis droegen en op de oude dissel
wagen schoven. De koetsier met
zijn hoge hoed en de naast hem op
de bok zittende begeleider met Oud
Wieringer baadje en hoge zijden
pet, hadden alle aandacht voor bet
zwart glanzende paard. Hun taak
als voorgangers van de droeve
tocht was niet licht, dat was lien
aan te zien. Dan betrad de dominé
de sterfkamer om de treurende fa
milie en aanverwanten toe te
spreken en voor te gaan in gebed.
Voor zij zich achter de lijkwagen
stelden, hadden de vrouwelijke fa
milieleden de „hulk", een zwart
tentvormig kleed, dat hoofd, schou
ders en bijna het gehele lichaam
omhult, op te zetten. Deze typisch
Wieringer rouwkledij werd gebruikt
om voor de omstanders te verber
gen aan welke gevoelens men ten
prooi was. Wat een bewonderens
waardig mooie rouwdraeht demon
streerden deze 30 dames en heren
achter de wagen. En alles wat zij
aan en op hadden was hier te Wie-
ringen nog aanwezig. Wel een be
wijs hoezeer hier op Wieringen
foiklore en traditie nog onder het
boerenvolk leeft. Mevr. de Wed.
RusselmanSprenkeling, zelf ook
in de eeuwenoude dracht gestoken,
gaf ieder de nodige aanwijzingen.
Zij was de enige die nog precies wis.
Hoe alles behoorde te gaan, om
dat zij in haar jeugd de laatste be
grafenissen in oude stijl heeft mee
gemaakt.
Haar kennis was dus de hoek
steen waarop alles rustte. Dat dit
een degelijke hoeksteen was, moge
wel blijken uit het feit, dat men
niet één enkele maal iets behoefde
over te doen. De Wieringers onder
haar hoede bleken volmaakte film
sterren te zijn. Zelfs de „belang
stellende moeders" in de gewone
klederdracht van destijds, satijnen
rok en jak. hul en gouden oorijzers
en de bloedkoralen ketting om de
hals, die naar gebruik bij do ingang
van het kerkhof te Stroe stonden te
wachten, omdat het hen, alweer
volgens gebruik, verboden was dit
te betreden, bleken hun taak al
evenzeer te verstaan.
De bij die moeders behorende
kinderen waren ook zgn. „bont"
gekleed, al dat heel anders bont ge
kleurd dan tegenwoordig. Zoals b.v.
een donker paars jakje en oud-
groene rok. en zwart gekleurd
blousje met kleine bloempjes. Ver
schillenden hadden de wollen „ka
per" op het hoofd, anderen een
puntig strooien hoedje met afhan
gende donkere doeken, waar de
vlasblonde lange haren nog juist
onderuit kwamen. Een heel klein
jongetje droeg een rood wambuisje,
een nog kleiner meisje schattige
lange witte jurkjes, naar gebruik
meerdere over elkander. Enkele
meisjes hadden witte kanten muts-
ies op met het bekende wit strooien
boerenhoedje. Bij deze wachtenden
bevond zich ook een „deftige dame"
met paars satijnen kleed en door
gestikte pellerine, die a.h.w. onbe
wust demonstreerde dat zij al de
rokken aan had die een madame uit
riien tijd placht te dragen, vooral
niet te vergeten, de veelkleurige
tussenrokken. Tn de handen droe
gen de dams kleine rieten koffer
tjes waar de benodigdheden voor
de reis, etenswaren en snoep voor
de kinderen en het onontbeerlijk
lodderein doosje etc. in verborgen
bleken.
Na de begrafenis.
Nadat men wijlen de oude boer op
treffende wijze ten grave had ge
dragen, de dominé zijn gebeden had
gezegd en de dragers de kist onder
aarde hadden bedolven (om hem
daarna snel uit te graven en in vei
ligheid te stellen) begaven de
iaatsten zich ijlings naar 't dichtst
bijzijnde café voor de onontbeer
lijke borrel.
De droefgeestige familieleden en
gasten keerden naar de oud-Wie-
ringer sterfkamer terug voor het
gebruiken van een fransje met
ham, en thee met een kluut (sui
ker). Het vrouwvolk bleek diep on
der de indruk, want helaas zij
moesten de zware en warme Bep-
pekapers én of hulken blijven dra
gen. De mannen vulden gezwind de
lange goudse pijpen met tabak uit
de ouderwetse potten en staken er
de brand in. Zij bekommerden zich
niet om de vrouwen in de deftig
betegelde kamer waar alle spiegels
portretten en prentjes waren om
gekeerd. (Delfts blauwe tegels met
hiibels voorstellingen en teksten).
Zij hadden hun eigen besognes en
bespraken die rond de ongedekte
houten tafel op de toegang. Eerst
het weer (voortreffelijk), toen de
oogst, (kon heter), daarna de
overledene (matig) en tenslotte de
erfenis (miserabel). Het waren
treffende taferelen die Pool, juist
hier in deze boerenwoning op het
celluloid Icon vastleggen. Werkelijk,
indien hier beroepstonelisten voor
waren aangezocht, had hot onmo
gelijk beter kunnen zijn. Zo natuur
lijk als deze mensen zich ter begra
fenis waanden, kunnen alleen ge-
horen en getogen Wieringers doen.
Daan Pool en het Zuiderzee mu
seum hebben hier op Stroe prach
tig werk verricht. Zij hebben een
brolc verdwenen cultuur voor 't na
geslacht bewaard, op een wijze die
over 100 jaar en later nog de har
ten in beroering brengt.
DEN HELDER. Bij lijd en wijle steken hier en daar allerlei
soorten monsters van Lochness hun vervaarlijke koppen omhoog
en even talrijk schijnen de schatdclvers te zijn, die op jacht
gaan naar vergane goudschepen. Of het nu de „Lutine" is,
waarover de schrijver Leonhard Huizinga in „Tien glazen wijn"
reeds schone romances pleegde, of een of ander galjoen uit de
onoverwinnelijke Spaanse Armada, of een Hollands schip, dat
bij Australië onderging met dukaten gouds om van te rillen, zij
prikkelen allen de fantasie der honderdduizenden en blijven
graaggelezen verhalen, omdat.... nu ja, omdat men de romantiek
van verborgen eilanden waar evenzovele verborgen schatten
moeten liggen, niet graag missen wil.
Daarmee is niet gezegd, dat de
„Renate Leonhardt" (gezonken bij
Texel) een verborgen eiland zou
zijn, waar Urkers, Jutters en ook
Zaanlcanters tevergeefs naar zoeken.
Maar onwillekeurig speelde de il
lustere voornaam van de geestelijke
vader van „Adriaan en Olivier" en
„Tien glazen wijn" door ons hoofd,
toen dezer dagen de drie avontuur
lijke Zaanlcanters opnieuw de „Re
nate Leonhardt", die overigens niets
met Adriaan, noch met Olivier en
helemaal niets met tien glazen wijn
te maken heeft, een beleefdheids
bezoek hebben gebracht.
Kent U het schone verhaal niet,
dat onze vriend Leonhard schreef
over het goudschip „Lutine"? Dat
is jammer voor U, want dan had
U kennis kunnen maken met een
echte oorspronkelijke Batavier van
een Hollander, die zo maar een af
tands vliegtuigje lcocht en daarme
de als maar over de Waddenzee en
dito eilanden gierde. Op zoek naar
het onderwatersilhouet van de
„Lutine". Natuurlijk vond hij de
gezonken goudmijn niet, noch de
goudschat zelf, omdat hij tenslotte
meer aandacht scheen te hebben
voor een of andere schone over
zeese toeriste. die toevalligerwijze
ook in zijn nabijheid was neerge
streken. Sander Bransen verdween
met zijn aftands kistje plotseling
van Terschelling, de „Lutine" met
al het goud en de Zuid-Afrikaanse
met al haar tranen achterlatend.
Niemand hoorde verder ooit iets
van hem.
Leonhard voegde er weemoedig aan
toe dat allebei de kostbaarheden
gouden haren hadden, doch dat het
Sander schijnbaar niet om die
prachtige tooi te doen was geweest.
n Wat te doen!
De „Renate Leonhardt" kan aan
dit verhaal ook al niets doen. Feit
is echter, dat telkens weer nieuwe
gegadigden opdagen, om de gouden
gestrengeld met zilveren, haren tc
diepen uit de vergetelheid van de
„eeuwig-zingende" zee.
Of het hun lukken zal? De H.D.
57 trok er met een wichelroedelo
per op af en deze vond scheeps-
vormen, gouden en zilveren voor
werpen. Zo maar door golven en
zeewier heen. Hetgeen dan toch
altijd een teken zal moeten zijn,
dat de „Renate Leonhardt", die
daar ergens ten Westen van de
Lange Jaap met goud en zilver en
wie weet wat voor andere
kostbaarheden, ten onder ging,
nog steeds te wachten ligt op een
andere Sander Bransen, met of zon
der aftands eendekkertje er met ot
zonder Zuid-Afrilcaanse schone plus
dollars en gouden haren.
De UK. 230 voer vorig jaar even
eens op de?e hoogte en wierp alvast,
een herkenning overboord. Tot mo
gelijke latere ontdekkingen. (Nu is
de HD. 57 onderweg geweest, maar
voor alle zekerheid hadden de he
ren Visser, Engel en v. d. Toren 'n
wichelroedeloper medegenomen.
Slechte voortekenen?
Of de gouddelvers het als een
slecht voorteken zullen beschouwen,
dat zij met de HD. 57 van schipper
Bais een nacht voor anker moesten
liggen, omdat er een kleine motor
stoornis optrad? Wij geloven van
niet en onze vriend Leonhard, mocht
hij in het land wezen (hetgeen wij
intussen betwijfelen, omdat hij
meer globetrotter dan goudzoeker
is) zou waarschijnlijk ook hier een
schoon glas wijn aan gewijd heb
ben. Laten we intussen hopen, dat
net niet het elfde zou moeien zijn.
Voor de lezer diene ter serieuze
oriëntatie, dat de „Renate Leon
hardt" een Duits schip was, het
zonk in 1917, getroffen door een
torpedo uit oen Engelse onderzeeër,
ten Z.W. van Texel. Dit drama, dat
het goudschip naar de diepte van de
zee verwees, gebeurde in de nabij
heid van de Razende Bol, op een
nacht in Augustus.
Volgens de verhalen moest het
schip 454 'kisten kostbaar metaal,
800 ton cacaoboter en geheime
staatspapieren aan boord gehad
hebben.
Het overige wordt aan de fanta
sie of werkelijkheidszin van lezer
en speurder overgelaten.
ROUWDIENST IN CESTAS
PARIJS, 25 Aug. (Reuter).
Premier Queuille en minister van
defensje Paul Ramadier hebben
vandaag in het dorpje Cestas bij
Bordeaux de laatste eer bewezen
aan 25 boeren en soldaten, die bij
de strijd tegen de bosbranden zijn
omgekomen. De 25 kisten werden
door het dorp naar de plaats ge
dragen, waar 4n de open lucht een
Mis werd opgedragen. Voor onge
veer 50 andere slachtoffers wer
den elders rouwdiensten gehou
den. De omgekomen soldaten heb
ben posthuum de militaire me
daille gekregen en de burgers de
gouden medaille voor moed en
trouw.
KEULSE JAARBEURS
KEULEN, 25 Aug. (A.P.).
Voor de eerste keer sedert de oor
log zullen Italië, Nederland en
België op de Keulse Jaarbeurs
vertegenwoordigd zijn.
De beurs opent op 28 Augustus
en er worden 50.000 bezoekers
verwacht.
Nederland zal levensmiddelen,
schoenen, schrijfbehoeften en ver
nissen inzenden.
België zal textiel sturen en Ita
lië zendt levensmiddelen, schrijf
machines, textieicn, dameshoeden.
MINISTER JOHNSON NAAR
KOPENHACEN
KOPENHAGEN, 25 Aug. (Reu
ter). Het orgaan van de Deense
regeringspartij, „Social Demokra-
ten", meldt dat te Kopenhagen de
verwachting heerst, dat de Ame
rikaanse minister van defensie,
Louis Johnson, vergezeld door een
aantal Amerikaanse politici, bin
nenkort een bezoek aan de Deense
hoofdstad zal brengen.
stopzetten van rijksvoorschottcn van woningen met meer inhoud
dan 325, subs. 375 kub. meter inhoud, heeft, èn terecht, vooral in
kath. kringen, waar men zich met de woningbouw bezig houdt, grote
ongerustheid gewekt. Want door deze autoritaire maatregel van deze
socialistische minister komen de belangen van onze grotere gezinnen
danig in de knel, vooral de grotere gezinnen van onze middenstand.
Een leek begrijpt, dat bij een maximum van 375 kub. meter inhoud,
wanneer daar ook wat bedrijfsruimte af moet, voor het gezin veel
te weinig overblijft om voor enkele kinderen woon- en slaapruimte
over te houden. Bovendien zou men deze maatregel van minister
in 't Veld een bedenkelijk stukje klassepolitiek kunnen noemen, al
is het waarschijnlijk niet zo bedoeld. Want de mensen met zelfstan
dige beroepen als doktoren, advocaten, accountants enz. van wier
woning toch ook nog iets af moet voor hun patiënten en ciiëntèle,
zullen volgens de nieuwe bepaling voortaan geheel buiten de rijks
regeling vallen en hun woningen geheel uit eigen middelen moeten
betalen, wat aan bouwkosten en huurprijzen voor velen van hen ver
boven hun draagvermogen uitgaat. Het zou wel een zeer ernstig
misverstand zijn, indien men meende, dat deze intellectuelen allen
over voldoende financiën beschikken, om deze nieuwe zware lasten
te kunnen dragen.
Het is dan ook in hoge mats
verheugend, dat tegen deze maat
regel van de minister onmiddellijk
verzet is gekomen en de heer An
driessen van de KVP de minister
heeft gevraagd niet tot uitvoering
van deze maatregel over te gaan,
alvorens daarover met de Volks
vertegenwoordiging overleg te heb
ben gepleegd. Het is trouwens toch
ook wel een beetje al te gortig en
ondemqcratisch, om een zo diep in
grijpende maatregel met ernstige
gevolgen voor duizenden gezinnen,
zo maar bij ministerieel besluit in
te voeren, terwijl de volksvertegen
woordiging nergens in wordt ge
kend. Uit deze geschiedenis blijkt
opnieuw weer, hoe ondemocratisch
het z.g. democratisch socialisme in
de practijk kan zjjn. Er was boven
dien voor een dergelijk autocra
tisch optreden al heel weinig reden,
omdat binnen enkele weken minis
ter in 't Veld zijn begroting voor
1950 bij de Staten Generaal indient
en er dus alle gelegenheid zou zijn,
om binnen korte tijd uitvoerig over
dit beleid te spreken. In elk geval
zal men zich van kath. zijde tegen
een dergelijke eenzijdige woning-
bouwpolitiek, die vooral voor onze
middenstandsgezinnen noodlottige
gevolgen zal hebben, met alle
kracht verzetten. Niet alleen om
dat deze maatregel van minister in
't Veld in flagrante strijd is met
ons kath. verkiezingsprogram,
maar ook omdat, wanneer ze wordt
doorgevoerd, aan de verdelende so
ciale rechtvaardigheid groot ge
weld wordt aangedaan.
Een Kostbare hobby
Over het ergerlijke feit, dat het
volkomen overbodige Militair Ge
zag, waarmee we na de oorlog zijn
opgescheept ons niet alleen een
slordige 150 millioen heeft gekost,
maar waarvan ook nog het groot
ste deel is weggegooid en gestolen,
is dezer dagen elders in dit blad
reeds een gekruide opmerking ge
kruide opmerking gemaakt. We
zullen daarop op deze kwestie zelf
niet terugkomen, al zal over deze
ergerlijke verspilling van zoveel
millioenen, in een tijd, toen ons land
van alles beroofd en doodarm wac,
het laatste woord nog wel niet zal
zijn gesproken. Want terecht heeft
de Alg. Rekenkamer geweigerd,
deze rekening van het Militair Ge
zag goed te keuren, zodat de Volks
vertegenwoordiging deze al heel
weinig welriekende was, zelf zal
moeten afdoen. Wij hopen dan, dat
niet alleen zal gesproken worden
over de ergerlijke verkwisting en
schandelijke diefstallen, maar nu
ook eens onthuld zal worden, waar
om de Londense Regering dit mili
tair gezag hier in Nederland toch
nodig achtte. Want daarover kan
toch weinig verschil bestaan, dat
dit instituut volkomen overbodig
was en dat ook in geen enkel Wes
ters democratisch land na de oorlog
heeft gefungeerd dan allen in Ne
derland.
Zelfs België, dat van Augustus
1944 tot Mei 1945. na zjjn bevrij
ding nog aan de rand van de oor
logsdreigingen lag heeft nimmer
een militair gezag gekend en het
heeft er niet de minste schade van
gehad. Ook Frankrijk, Denemarken
en Noorwegen zijn zo gelukkig, dat
zij dit instituut nimmer gekend
hebben. Het was daarom zo vreemd,
dat deze heren hier zich overal
nestelden, omdat gelijk met deze
heren, ook het burgerlijk gezag
kwam en het bewind weer op zich
nam. Zo kregen we naast het op
treden van de Commissaris der Ko
ningin,, de gewestelijke militaire
commandant; en naast de burge
meester de plaatselijke militaire
bevelhebber. De militaire heren
hadden dan ook practisch niets te
doen en juist die ledigheid, vormde
een bron voor allerlei buitensporige
en kostbare geldverspillingen.
Want uit de overlegde rekeningen
aan dranken en sigaren blijkt wel
duidelijk, dat de heren er een goed
leventje van hebben geleid, om van
de auto's en benzine maar niet te
spreken. Wanneer straks dit na
tionaal schandaal in de Kamer ter
sprake komt, zullen er in elk ge
val twee heren zijn, die een minder
prettige dag zullen beleven. Dat is
allereerst de heer Gerbrandy, die
nog altijd hoog van de toren blaast
en nog steeds de huidige ministers
met gevangenissen dreigt, omdat
zij er een andere politieke mening
op na houden dan hij. Als men de
strafrechterlijke verantwoordelijk
heid zo opvat, dan ziet het er met
de heer Gerbrandy zelf zorgelijk
uit, want hij draagt de eerste ver
antwoordelijkheid voor deze kost
bare dwaasheid van het M.G. De
tweede man, die zich niet erg pret
tig zal gevoelen is de heer Kruis, de
tegenwoordige chef van de Gen.
Staf, die echter ook chef was van
het Militair Gezag in die na-oor-
logse maanden en dus aller
eerst de zware verantwoordelijk
heid draagt, voor deze ergerlijke
bladzijden uit het hoek van onze
rm-oorlogse geschiedenis. Een ver
antwoordelijkheid, die naar wij voor
hem vrezen, onze Volksvertegen
woordiging hem toch ook wel
zwaar zal aanrekenen.
J. H.
TENTOONSTELLING
TE LEIDEN
„Dc mens en zijn arbeid"
Te Leiden is Donderdag een
expositie geopend onder de naam
„De mens en zijn arbeid" door de
secretaris-generaal van het Depar
tement van Sociale Zaken, mr. dr.
A. A. van Rhijn. Deze tentoon
stelling heeft ten doel in brede
kringen van ons volk de waarde
ring voor liet ambacht te bevor
deren.
De expositie, die velerlei am
bachten en industrieën in frag
mentarische vorm in realiteit, niet
in dode beelden en voorstellingen
weergeeft, kan beschouwd worden
als een vervolg op en tegenhanger
van de tentoonstelling „Gouden
Handen" in Ede.
De tentoonstelling in Leiden,
die is ingericht in de Stadsgehoor
zaal, een tweetal belendende scho
len en dc Waag, biedt o.a. een
kijkje achter de schermen van het
textielbedrijf in de ruimste zin
des woords, de schoenmakerij,
bontbcwerkerij, optiek, Belgische
ambachtskunst, bouwnij verheid,
metaalbewerking, bloemisterij en
tuinderi,), uitgeverij, grafische
kunst, typografie, visserij, gas-
industrie, electro-tcchniek, water
leidingbedrijf, radiotechniek en
telefonie, pottenbakkerij, glasbla
zen, instrumentmakerij en voe-
dings- en genotmiddelenindustrie.
Zoveel doenlijk worden van deze
industrieën beelden gegeven in de
reële vorm van onderdelen van
het arbeidsproces, terwijl, waar
zulks niet mogelijk bleek, van af
beeldingen en statistieken gebruik
is gemaakt. Bovendien worden
diverse sociale problemen in de
industriële sector belicht, waarbij
een afdeling voor beroepskeuze
de aandacht trekt.
BESTUUR LANDBOUW
TENTOONSTELLING
EINDHOVEN
BERUST IN VONNIS
Het bestuur van de stichting
Landbouwtentoonstelling Eindho
ven heeft berust in het vonnis,
gewezen in kort geding door de
rechter te 's-Hertogenbosch, waar
bij het bevolen werd do firma's
Calvé Hooghiemstra en Sluijs tot
de tentoonstelling toe te laten.
Deze drie firma's waren oorspron
kelijk als inzenders geaccepteerd,
doch later geweigerd op grond van
het feit, dat zij particuliere firma's
zijn en dat deze tentoonstelling
voornamelijk bedoeld was als ten
toonstelling voor coöperatieve
landbouw- en coöperatieve han
delsorganisaties.
De drie firma's eisten ieder per
dag f 10.000 voor iedere dae dat
hen de toegang werd ontzegd,
welke eis door de rechter te
's-Hertogenbosch in kort geding
werd toegewezen. Maandagavond
heeft het tentoonstellingsbestuur
besloten in het vonnis te berusten
en er uitvoering aan te geven. In
de loop van Dinsdag hebben de
drie genoemde firma's een stand
op de tentoonstelling ingericht.
ACHESON OVER TOESTAND
IN VERRE OOSTEN
WASHINGTON, 25 Aug. (AFP).
In een lange verklaring over de
toestand in het Verre Oosten heeft
do Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Acheson, o.m.
verklaard, dat alle insinuaties, als
zouden in de jongste publicaties
van het witboek over China be
paalde documenten zijn weggela
ten teneinde de administratie te
beschermen, „vals en ongegrond"
zijn.
Wat de door de toestand in het
Verre Oosten geschapen proble
men betreft zeide Acheson, dat hij
in nauwe samenwerking met de
bijzondere presidentiële coi,-
sie zal handelen en dat Ui in con
tact zal treden met de commissi "5
voor buitenlandse zaken van de
Senaat en het Huis van Afgevaar
digden, teneinde de beste oplos
sing te zoeken. Hij zeide verder,
dat de voormalige ambassadeur in
China, Leighton Stuart, die zich
op het ogenblik te Washington
bevindt, aan de besprekingen zal
deelnemen.
Hef- verkeer tussen republikeins
en overig Indonesisch gebied
BATAVIA, 25 Aug. (Aneta).
Woensdagmiddag hebben op het
departement van economische za
ken in Batavia informele bespre
kingen plaats gehad, teneinde een
oolossing te beramen voor enkele
moeiljikheden, die zich in de prac
tijk blijken voor te doen in het
verkeer tussen republikeins ge
bied en het overige Indonesië.
Van republikeinse z;jde nam aan
deze besprekingen deel de minis
ter van verKeer ir. Laos en van
Nederlandse z;jde de secretaris
van staat voor economische zaken,
mr. van Hoogstraten H" ornnomi-
sche adviseur van de H.V.K.. Jhr.
de Villeneuve en kolonel Droog
van het departement van verkeer
en waterstaat.
Tijdens de oefeningen, die Nederlandse troepeneenheden op het
ogenblik in de Ardennen houden, heeft nabij het Monument du
Souvernir in Luxemburg een eenvoudige plechtigheid plaats ge
had. Voor zijn verdiensten voor het Nederlandse leger en voor de
Westelijke Militaire Unie werd kolonel Jacobi van het Luxem
burgse leger benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje
Nassau met de zwaarden. De chef van de Nederlandse generale
staf, generaal mr. H. J. Kruis, reikte persoonlijk de onderschei
ding uit.
Familieberichter
De Heer en Mevro
SLINKERT—v. GIJZ1
geven met dankbaarlv
kennis van de geboot
van hun dochler
DINEKE
Alkmaar, 25 Aug. 1946
Jan van Scorelkade 51
Verloofd:
AI.IE KALKSMA
en
LOEK KÜHNE
Receptie Zondag 28 A
Laat 169.
Heden overleed, m
jen geduldig gedragei
lijden, voorzien van d
H.H. Sacramenten de
Stervenden, in vol!
overgave aan Gods E
Wil, in de ouderdor
van 67 jaar, onze on
vergetelijke man, va
der, behuwd- en groot
vader
JACOBUS KEIJZER
echtgenoot van
Maria Anna Koopmai
M. A, KEIJZER
KOOPMA1
kinderen en klein
kinderen
Alkmaar, 26 Aug. '4!
Westdijk 15.
De H. Uitvaartdiens
zal worden gehoude
Maandag 29 Aug. t
9.30 uur in de parochie
kerk van St. Mlchai
te Zuidervaart, waarn
begrafenis op het R.E
kerkhof St. Barbara t
Alkmaar. Rozenkran
bidden 7.30 uur thuii
Hiermede vervulle
wy de treurige plicl
U kennis te geven va
het overlijden, na ee
kortstondige ziektf
nog voorzien van hc
H. Oliesel, van onz
innig geliefde dochte:
en zuster
RIE APPEL
in de ouderdom van 1
jaar.
Wognum:
Wed. C. APPEL—
DROOi
Blokker:
Wed. C. BRANDT-
APPE
Spanbroek:
J. N. APPEL
D. APPEL
VELDBOE)
Wognum:
J. TH. APPEL
Wognum, 26 Aug '4!
De plechtige Uit
vaartdienst zal worde
gehouden op Maanda
29 Augustus half tie
in de parochiekerk va
de H. Hieronymus t<
Wognum.
Na een langduri;
doch geduldig gedrage
lijden, overleed hedei
na voorzien te zijn va
de H.H. Sacramente
der Stervenden, onz
innig geliefde echtge
note en der kindere
7.orgzame moeder e
grootmoeder
MARIA HOPMAN
echtgenote van Olof
Huiberts
in de leeftijd van 5
jaar.
Egmond a. d. Hoef,
25 Augustus. 1949.
Uit aller naam,
O, HUIBERT
De H Uitvaartdiens
zal plaats hebben o
Zaterdag 27 Aug. in d
parochiekerk van Mai
garetha Maria Alacc
que, waarna de begrs
fenis op het R.K. kerk
hof te Egmond a. Zei
Advertentiën
ARTS ALKMAAR
tot nadere aankondig!
afwezig
De aanwezige huisarts
nemen waar.
RIJWIELSTALLING
VERHUURINR.
Stenenbrug - Alkm*
gedurende de kermiswe
GEOPEND tot sluitingsu
Steeds voldoende ruin
tot stalling aanwezig.
LEER
LEER
Vanaf heden mschrij
ving bij
Langestr. 48, tel. 375
Lid K. C. V. D.
San Filippo Neri
Prettige lesmethode i
oude en moderne
dansen
SPECIALE
R. K. CLUBS
