Nieuw
Regering tracht uitvoer naar Ver. Staten
en Canada te bevorderen
EXPORTPLAN ONTWORPEN
TITO
RODE STORM TEGEN DE KERK
in Tsjecho-Slowakije verwacht
Regeringsplannen bekend geworden
Koninklijk Paar bracht bezoek
aan Brabant
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Regering ontwerpt
export-plan
Amerikaanse oud-strijder maakte amok
en doodde 12 mensen
Christendom basis
van Europese
cultuur?
Woensdag 7 September 1949 *45e Jaargang No. 11660
(Van onze bijzondere medewerker)
Tussen de leermeester van 't
Kremlin en zijn Joego-Slavische
leerling is de verhouding zo uitge
sproken slecht, dat de Sovjet-Unie
tegen Tito een koude oorlog heeft
ontketend. Verholen en onverholen
dreigt zij zelfs die koude oorlog
minder koud te gaan maken. De
oorzaak dezer ongetwijfeld niet on
gevaarlijke spanningen is, dat Tito
niet bereid bleek een willig en
volgzaam satelliet tan MoSkou te
blijven. Integendeel, hij werd de
vader van een van 't Kremlin niet
meer afhankelijk ,,Titoïsme" d.w.z.
nationaal communisme.
Kort na de Russische revolutie
van 1917 is rond Trotsky een soort
gelijk conflict ontstaan. Deze tem
peramentvolle, joodse-revolution-
nair wilde niet wachten met het
ontketenen van de wereldrevolutie
totdat het communisme in Rusland
zelf vaste voet had gekregen en van
dit onmetelijke rijk zijn bolwerk
had gemaakt. Dat laatste wilde Sta
lin echter juist wel, die dus toen
allereerst een Russisch nationaal-
communist was. Stalin bracht
Trotsky ten val en maakte van de
Sovjet-Unie niet enkel een wereld
macht, maar een wereldmacht tot
steun van het wereldcommunisme.
Oppervlakkig bekeken zou men
zeggen: Rusland is er uiteindelijk
dus toch voor het communisme,
terwijl Tito wil dat 't communisme
er is voor Joego-Slavië. Deze voor
stelling van zaken is echter zoals
meer voorkomt niet geheel op
pervlakkig maar ook niet juist.
Want de heersers van Moskou ver
eenzelvigen de belangen van het
communisme zozeer met die der
Sovjet-Unie, dat men met evenveel
recht kan beweren: het communis
me is er voor de imperialistische
doeleinden van Rusland. Het grote
verschilpunt is nu dat Tito zich
niet voor Russische karretjes wil
laten spannen maar Joego-Slavië de
eerste vruchten van het communis
me wil laten plukken. Het verschil
punt is niet, dat Tito minder com
munistisch zou zijn dan de anderen.
De koude oorlog tegen Tito is dan
ook geen oorlog om het communis
me, maar veeleer om de imperialis
tische belangen der Sovjet-Unie.
Welke zijn die Russische belan
gen, die Tito in gevaar brengt naar
Moskou's oordeel? Het zijn vooral
politieke en strategische belangen.
De Sovjet-Unie wenst totalitair te
heersen over haar satelieten, die
geen eigen politiek mogen voeren,
maar slaafs de Sovjet-politiek heb
ben te volgen. Dat gaat niet zo ge
makkelijk in Oost-Europa, waar
het nationalisme van huis uit sterk
is. Tito heeft dan ook, onder de
Oost-Europese kopstukken van het
communisme, veel bewonderaars en
had er zelfs navolgers. De Bulgaar
Dimitroff, de Hongaar Rayk, de
Pool Gomulka en de Roemeense
Anna Pauker zijn daarvan niet de
enige, maar wel de meest bekende
voorbeelden. Behalve de laatste
zijn zij allen weggezuiverd, zo al
niet geliquideerd. Anna Pauker is
in ongenade gevallen maar probeert
thans, naar het schijnt, dat te her
stellen door nu braaf mee te doen
tegen Tito. Merkwaardig is ook, dat
bij die zuiveringsacties" vooral de
Joden het moeten ontgelden. Er is
thans onmiskenbaar een anti-semi-
tische stroming in de Sovjet-Unie
en haar satellieten.
Ondanks alles wat tegen hem on
dernomen werd, wist Tito zich tot
nu toe te handhaven. Dat deed zijn
aanzien en populariteit in en rond
om Joego-Slavië stijgen en maakte
hem politiek nog maar gevaarlijker.
De pogingen om hem, d.w.z. om
Joego-Slavië, economisch te wor
gen hadden geen succes, omdat Tito
erin slaagde bij de Westerse mo
gendheden wat economische adem
te happen. Vermoedelijk heeft hij
die o.m. moeten betalen, met zijn
steun aan de Griekse communisten
stop te zetten. Zo heel zwaar zal
hem dat waarschijnlijk niet geval
len zijn, nadat de Sovjets zijn ka
meraad Markos hadden doen ver
dwijnen, omdat ook die teveel na-
tionaal-communistische Titoïstische
neigingen toonde. Het gevolg echter
van het feit, dat Tito alle Joego-
Slavisch hulp aan de Griekse re
bellen stopte is, dat het communis
tische verzet daar in elkaar ploft.
Gistermorgen om 9 uur heeft de 53ste Jaarbeurs in Utrecht haar poorten geopend. Ondanks de
hitte stroomde het publiek in grote getale het gebouw binnen. Een overzicht van de drukte
voor het Beursgebouw, toen de deuren werden geopend.
MINISTER VAN DEN BRINK RICHT ZICH TOT HET BEDRIJFSLEVEN
De minister van economische zaken, prof. J. R. M. v. d. Brink,
heeft gistermiddag te Utrecht tijdens een bijeenkomst van ver
tegenwoordigers uit het Nederlandse bedrijfsleven een uiteen
zetting gegeven van de maatregelen, welke de regering besloten
heeft te nemen ter bevordering van de export, in het bijzonder
naar de V.S. en Canada.
De minister begon met er op te
wijzen, dat er waarschijnlijk geen
tweede land in West-Europa is
aan te wijzen, als Nederland, dat
in de komende jaren zulk een
zware exporttaak heeft te vervul
len. De gevolgen van de oorlog,
welke een daling van het volks
vermogen o.m. betekenen, als
mede de toename van het bevol
kingscijfer, noodzaken een uit
breiding van de export, wil er een
betalingsevenwicht ontstaan, dat
ons land in de toekomst niet kan
ontberen.
Sedert de bevrijding is er een
stijgende lijn merkbaar in ons
exportcijfer. Het dekkingspercen
tage van de invoer en de uitvoer,
verschilt weinig met dat van voor
de oorlog. Daarmede is tevens het
aandeel van Nederland in de we
reldhandel, in vergelijking met
voor de oorlog, nagenoeg hersteld.
Thans dient dan ook de strijd te
beginnen, aldus de minister, om
het Nederlandse aandeel in de
wereldhandel op te voeren. Lukt
dat niet, dan betekent dit een
zware slag voor onze welvaart.
Het zal daarbij van belang zijn,
dat de Europese landen voortgang
maken met de multilateralisatie
van het verkeer. Uit alles blijkt,
dat het dollarvraagstuk de kern
van het internationale betalings
verkeer zal blijven.
De uitvoer van Nederland naar
de dollargebieden baart grote zor-
CAMDEN, New jersey, 6 Sept. (A.P.)In Camden heeft van
daag een 28-jarige oud-strijder amok gemaakt cn twaalf perso
nen gedood. Vier anderen werden gewond, van wie twee ernstig.
De slachtoffers waren vijf vrouwen, vijf mannen en twee kleine
jongens. De politie identificeerde de man als Harold Unruh.
Hij barricadeerdie zich in een ka
mer op de tweede verdieping, van
waar hij een vuurgevecht voerde
met 50 politie-agenten. Met traan
gas dwong men hem tenslotte de ka
mer te verlaten. Ongedeerd viel hij
de politie in handen, waarna hij
onder zware bewaking naar het po
litiebureau werd vervoerd.
Een woedende menigte stond hem
op te wachten. Men hoorde kreten
ais lynch hem, hang hem op.
Detective Marshall Thompson ver
telde, dat de schietpartij begon toen
Unruh met een revolver in de hand
naar buiten kwam rennen.
Hij schoot op een voorbijganger in
de straat en vloog toen de drogis
terij van de 40-jarige Cohen binnen.
De vrouw van de drogist vloog
gillend de trap op en sloot haar
zoontje in een kast. Toen zij de trap
weer afging, werd zij door een ko
gel dodelijk getroffen. Cohen werd
doodgeschoten toen hij door een
achterdeur trachtte te ontsnappen.
Na de moeder van de drogist te
hebben verwond, rende Unruh een
kapperszaak binnen en schoot de
eigenaar neer. Zijn volgende slacht
offers waren de eigenaars van een
schoenmakerij en een stomerij en
een jonggetrouwd vrouwtje, dat
boodschappen deed. Daarna rende
Unruh terug naar zijn kamer, waar
hij een „arsenaal van messen, knot
sen en ammunitie" had. Na de deur
gebarricadeerd te hebben, ging hij
naar het raam en begon op voorbij
gangers te schieten van wie er ver
schillende werden gedood, onder wie
twee jongens van vijf en zes jaar.
Het hele gevecht duurde 45 mi
nuten.
Thompson vertelt, dat de straat,
waar zich het gevecht had afge
speeld, op een slagveld geleek.
Overal lagen slachtoffers.
De agenten moesten zich in de
vuurlinie begeven om getroffen be
stuurders uit hun auto's te halen.
Zij stopten voor het verkeerslicht,
zei hü, en werden dan getroffen.
Prof. dr. J. R. M. v. d. Brink,
min. van economische zaken.
gen. Voor de oorlog was circa 11
pet. van de totale invoer uit de
V.S. afkomstig, ter waarde van
f 153.000.000 en in 1948 was dit
percentage 17 en de waarde
mede als gevolg van de prijsstij
ging ongeveer f 861.000.0Ö0. De
uitvoer naar de V.S. daarentegen
bedroeg in 1938 3.5 pet. en in 1948
slechts 2 pet. van het totaal. Het
deficit werd zevenmaal zo
groot en tijdens de eerste maan
den van dit jaar verbeterde de
situatie zich niet.
Minister d. Brink wees er .lijn
gehoor op, dat de concurrentie op
de Amerikaanse markt zwaar is.
Wanneer men relatief meer wil
exporteren dan anderen, moet
men zorgen: 1. goedkoper te ?ijn,
of 2. betere waar aan te bieden,
of 3. groter activiteit bij de bewer
king der afzetmarkten aan de dag
leggen. Prof. v. d. Brink was van
oordeel, dat overheid en bedrijfs
leven zich op elk van deze puntqn
dienen te concentreren.
Overheidsmaatregelen
Naar aanleiding van de over
heidsbemoeiing in het bedrijfs
leven, merkte de minister op, dat
deze geenszins voortsproot uit
liefde voor het „regelen" als zo
danig, doch veeleer werd afge
dwongen door de economische
situatie, waarin Nederland ver
keert.
„Uit het afschaffen van over
heidsmaatregelen het laatste jaar
is voldoende gebleken, dat het de
regering diepe ernst is, wanneer
zij spreekt over het herstel van
een zodanige vrijheid in het eco
nomisch leven, dat de motorische
krachten, die aan de werking van
ons economisch stelsel ten grond
slag liggen, wederom haar onont
beerlijke werking kunnen uit
oefenen".
Exportplan
Bij het ontwerpen van maat
regelen voor de export naar de
dollarlanden, is de regering zich
bewust een begrensde taak te
hebben. De hulp van het bedrijfs
leven is daartoe nodig, 't Vormen
van exportcombinaties zou aan te
bevelen zijn. De regering is dan
bereid gedurende een aanloopttijd
van één of twee jaar financiële
steun te verlenen.
T.a.v. de organisatorische opzet
deelde minister v. d. Brink mede,
dat één persoon met de feitelijke
uitvoering van het exportplan zal
worden belast. Als zodanig is be
noemd de heer L. Smit, voorheen
gebiedsdirecteur bij N.V. Philips.
Deze figuur zal zijn werkzaam
heden verrichten in nauwe sa
menwerking met de economische
voorlichtingsdienst. Een advies
commissie zal het contact brengen
tussen overheid en bedrijfsleven.
De Nederlandse handelsvertegen
woordiging in de V.S. zal worden
versterkt.
Steun van regeringswege
De regering zal steun verlenen
(K.N.P.) Een katholieke per
soonlijkheid, die bekend is met alle
bijzonderheden van de controverse
tussen de Staat en Kerk in Tsjecho-
slowakije, ontsnapte naar Duitsland
teneinde te waarschuwen tegen de
plannen van het communistische re
giem, die er op gericht zijn de op
positie van de katholieke kerk en
de geestelijkheid uit te roeien en
aartsbisschop Béran te doen ver
vangen. Zijn waarschuwingen ko
men op het volgende neer:
Bevestigd wordt, dat de aartsbis
schop van Praag, mgr. dr. Béran,
inderdaad een gevangene in zijn
eigen paleis is. Zelfs zijn zuster mag
hem niet bezoeken. De geheime po
litie is belast met en verantwoorde
lijk voor zijn huisvesting, het be
reiden van zijn voedsel en de con
trole op alles, wat met zijn dage
lijkse bezigheden verband houdt.
Mocht de aartsbisschop iets over
komen, dan zal dit worden omschre
ven als „een natuurlyke dood" of
nog liever als „een gevolg van wat
'hij in de oorlog moest ondergaan".
Het is mgr. Béran reeds aan te
zien, dat de gevangenschap en de
verantwoordelijkheid, welke op zijn
schouders ligt. niet zonder uitwer
king blijven. Hij heeft echter nooit
gewankeld in zijn vastbesloten hou
ding tegenover de communistische
druk en hij heeft duidelijk te ken
nen gegeven, dat hij trouw zal blij
ven aan zijn belofte, de onbeperkte
aan alle initiatieven en plannen
uit het bedrijfsleven, die de ex
port kunnen vergroten. Gedacht
is aan de opening van Hollandse
restaurants in de V.S., waaraan
toonkamers worden verbonden
met Nederlandse producten, aan
het krachtig steunen van de Ne
derlandse deelname aan de Jaar
beurs in de V.S. in 1950, terwijl
dezelfde steun -valt te verwachten
aan alle initiatieven, welke be
trekking hebben op een vergro
ting van de hotelaccomodatie in
Nederland zelf. De minister
deelde vervolgens mede:
De regering heeft besloten met
ingang van morgen (is dus van
daag - red.) aan Nederlandse
exporteurs, die hun producten
naar de V.S. en Canada verzen
den, tien procent van het netto
geïncasseerde dollarprovenu ter
beschikking te stellen in die zin,
dat deze beschikbaarstelling het
onvoorwaardelijk recht geeft op
het verkrijgen van vergunning tot
betaling van in het buitenland
verschuldigde kosten aan dienst
verkeer, als propaganda- en pu-
bliciteitskosten, marktonderzoek-
kosten, niet-usantiële provisie,
reis- en representatiekosten e.d.
In korte trekken komt de nieu
we bepaling derhalve hierop neer,
dat aan Nederlandse exporteurs
van de dollaropbrengst van door
hen naar de V.S. dan wel naar
Canada uitgevoerde goederen,
waardoor of vanwege de C.D.I.U.
een uitvoerdeviezenvergunning is
verleend, 10 pet. wordt toege
wezen.
Voor het eerst als Koningin heeft autoriteiten per rijtuigen naar het
H. M. Koningin Juliana tezamen
met Prins Bernhard gisteren een of
ficieel bezoek gebracht aan Brabants
hoofdstad. Om 17.45 kwam een stoet
aan de grens der provincie aan ter
plaatse van de Hedelse brug. De
Koningin en de Prins werden daar
begroet door de Commissaris der
Koningin prof. dr. J. E. de Quay.
Even later werden zij aan de grens
van Den Bosch begroet door de bur
gemeester der stad mr. H. Loeff.
Den Bosch was in vlaggentooi en
feestelijke stemming. Duizenden
schoolkinderen en zes harmonie
korpsen stonden langs de wegen
opgesteld, die leidden naar het hart
van de stad.
Toen het Koninklijk Paar op
Bosch' grondgebied was aangekomen
begonnen alle klokken der stad te
luiden. Op het plein voor het Pa
leis van de Commissaris der Konin
gin stond in frontformatie de Ko
ninklijke Harmonie 's-Hertogen-
bosch. Op aloude wijze werden Ko
ningin en Prins ingehaald door de
vertegenwoordigers van de Brabant
se Schuttersgilden. Slechts in één
geval mogen de vendels de grond
beroeren, nl. wanneer een nieuwe
Koning er over gaat. Toen de Konin
gin het plein betrad vlijden de
vendeliers hun vanen op de grond
een lange loper vormend en dan
onder het geroffel van vele oude
gildetrommen ging het Koninklijk
Paar het Gouvernementsgebouw
binnen, waar en petit comité de
maaltijd werd gebruikt.
De gildebroeders vendelden daar
na nog op de Bossche markt voor
het stadhuis. Om 20.55 begaven Ko
ningin en Prins zich met gevolg en
MOHAMMED HATTA Bil
DE KONINGIN
H.M. de Koningin heeft gister
ochtend de heer Moh. Hatta, voor
zitter van de republikeinse dele
gatie ter Ronde Tafelconferentie,
ten paleize Soestdijk in audiëntie
ontvangen.
Casino langs de verlichte St. Jan.
Vanwege het Provinciaal bestuur
van Noordbrabant werd een gala-
soirée gehouden, In de pauze wer
den verscheidene autoriteiten voor
gesteld.
Verschillende andere gemeenten
werden eveneens met een bezoek
vereerd. Z. K. H. Prins Bernhard
bezocht o.m. Eindhoven, waar hij
zich door vertegenwoordigers uit
het maatschappelijk en economisch
leven liet voorlichten.
vrijheid van godsdienst en de rech
ten van de kerk te verdedigen. Hij
zal dit doen, indien geen unfaire
druk op hem wordt uitgeoefend
welke er op gericht zou zijn, zijn
gezondheid of wilskracht te breken.
Toegegeven moet worden, dat zijn
langdurig verblijf in concentratie
kampen gevolgen heeft gehad op
zijn constitutie.
Steeds weer opnieuw heeft de ge
heime staatspolitie mgr. Béran
voorgesteld om te vertrekken., doch
de aartsbisschop heeft resoluut af
gewezen zijn paleis in Praag te ver
laten, omdat hij weet, dat hij dan
geen kans meer zou hebben verkla
ringen of bevelen, welke in zijn
naam zouden zijn uitgevaardigd, te
gen te gaan.
Het plan van de regering is be
kend geworden. Als de aartsbis
schop vertrekken zou, dan zou dit
worden aangekondigd als een soort
van afstand doen en pater Joseph
Plojhar zou tot nieuwe aartsbis
schop zijn uitgeroepen door een
„volksstemming", opgezet en uitge
voerd door de communisten. Plojhar
zou dan niet door de Paus benoemd
zijn maar door de „volkswil", waar
schijnlijk op dezelfde manier, waar
op in de Februari-revolutie „het
terugtrekken van de niet-communis-
tische ministers werd geëist".
Indien deze plannen falen zijn de
communisten klaar om een vervol
ging in te zetten tegen de aartsbis
schop, niet als priester, maar als
verrader vanwege „zijn contacten
met buitenlandse mogendheden, wel
ke het volksdemocratische regiem
bedreigen."
VERTRAAGDE
POSTZENDING
Een kweker van post
duiven te Forst in Oost-
Duitsland vond bij het reini
gen van de til tot zijn ver
bazing een juist aangeko
men vreemde postduif onder
zijn eigen duiven. De vogel
was kennelijk uitgeput. De
boodschap onder zijn vleu
gel bleek een 'wanhopig
verzoek om hulp te zijn van
een geïsoleerd Duits infan-
terie-bataljon in Zuid-Italië
In de boodschap wordt ge
zegd, dat het bataljon vol
ledig ingesloten en de hon
gerdood nabij is. Waar de
duif van 1943 tot nu ge
zworven heeft zal wel altijd
een raadsel blijven.
„NEEN", ZEGT RAAD
VAN EUROPA
STRAATSBURG, 6 Sept. De
raadgevende vergadering van de
Raad van Europa heeft heden het
rapport van de culturele commissie
punt voor punt aangenomen. Hier
door beveelt zij het comité van mi
nisters aan een Europees cultureel
centrum in te stellen, dat samen
werking tussen universiteiten en
bestaande culturele instellingen zal
organiseren.
Tevens besloot de vergadering, dat
zij in haar volgende zitting een
voorstel tot oprichting van een Eu
ropese universiteit zal bespreken.
Aan de stemming over het rap
port was een lange discussie vooraf
gegaan over een verzoek van de
Belgische afgevaardigde Mcyersoen,
die in de preambule van het rap
port het Christendom als de basis
van de Europese cultuur vermeld
wilde zien. Dit verzoek werd af
gewezen en de raadgevende verga
dering liet het bij de formule: „De
Europese cultuur heeft zijn bronnen
in de gedachten en het werk der
vrije volken."
(Met deze even teleurstellende als
vage beslissing heeft de Assemblee
naar onze mening stellig geen goed
gedaan aan het vertrouwen dat de
volken van West-Europa in het te
Straatsburg verrichte werk zouden
moeten, kunnen stellen. Kan de ge
meenschappelijke inspanning vrucht-
dragen als het fundament zo pover
is en men de christelijke traditie
van het Westen niet durft "erken
nen? Red. N.H.D.).
TITO VERWACHT GEEN
OORLOG
NEW YORK, 6 Sept. (Reuter).
In een interview met de voor
naamste buitenlandse correspon
dent van de New York Times,
Cyrus Sulzberger, heeft maar
schalk Tito, naar het blad meldt,
verklaard van mening te zijn, dat
er geen oorlog zal komen. Tito
zou gezegd hebben: „Er is geen
reden voor het buitenland om on
gerust te zijn wanneer wijzelf het
niet eens zijn. Ik veronderstel
geen ogenblik, dat enig land een
herhaling zou wensen van een
internationaal conflict als het
laatste".
De „pogingen van de Komin-
form om Joego-Slavië economisch
te worgen" betekenden volgens
Tito geen groot gevaar. „Daar zijn
we helemaal overheen", zeide
Tito.
„Joey", de Rockhopper pinguin
van de Londense dierentuin,
heeft met zijn grotere soortge
noten, de koningspinguins, een
ernstig gesprek voordat zij aan
de maaltijd beginnen. Naar zijn
gelaatsuitdrukking te oordelen
maakt hij zich zorgen over zijn
rantsoentje. Zullen de grote
broeders voor hem wel een
visje overlaten?
West-Duitslands president
BONN, 6 Sept. (Reuter). De
christen-democratische partij, de
grootste partij in West-Duitsland,
heeft heden te Bonn besloten de
candidatuur van prof. Heuss voor
hef presidentschap te steunen.
Daar prof. Heuss de steun van
zijn eigen partij, de vrije demo
cratische partij, geniet, acht men
het vrijwel zeker, dat hij tot de
eerste president van West-Duits
land zal worden gekozen.
Dinsdagavond is H. M. Koningin Juliana voor een officieel
bezoek aan de provincie Noord Brabant te Den Bosch
aangekomen. Z. K. H. Prins Bernhard, die gedurende de
dag een bezoek aan een ander deel van de provincie bracht,
had zich te Hedel bij H. M. gevoegd. Bij de aankomst bij
het Gouvernementshuis hadden zich gilden uit alle delen
der Provincie opgesteld op de voorplein. Toen H. M. en
Z. K. H. naderden streken de vendelzwaaiers de vendels
op de grond De Koningin en de Prins schreden volgens
eeuwenoud gebruik het recht van een gekroonde vorst
over de vendels naar het bordes van het Provinciehuis.
Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, t 1.43
per mnd.. Inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 et. per m.m., minimum f 2.50;
in atle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. j. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
A
S
H
VA/V HEDEN
Pagina 1
Kantoren; HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Laat 221, teL 2046 (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER. Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K2240