Nieuw
H, M. Koningin Juliana sprak
heden de Troonrede uit
sident Figl,
Franse franc gedevalueerd met ruim 6
HEDEN WORDT PRIJS-STOP
GEPUBLICEERD
Zal België alsnog volgen?
«SnïES« S
DEVALUATIE
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Dinsdag 20 September 1949 45e laargang No. 11671
Gulden devalueert
op Prinsjesdag
Immer groeiende internationale samenwerking
voor ons land van steeds groter betekenis
In breed
verband
Heden
regeringsverklaring
Indonesië
en de devaluatie
In Londen werd druk gespeculeerd
in aandelen in goudmijnen
irtartikel de electr. stroom,
staalindustrie, een enorm
indelingen verkeer enz. Neen,
Oostenrijks economisch be-
n behoeft niet getwijfeld te
>or putsch-gevaar van links
echts, wanneer de bezettings-
aftrekfcen, blijkt de bonds-
selier niet beducht te zijn.
heb op openbare vergade-
en al enige malen gezegd:
men niet proberen de wettige
and omver te werpen, wie
mocht proberen zon van een
le kermis thuiskomen".
Figl heeft vertrouwen in
endarmerie en politie, die
haar taak berekend zijn. Na-
lijk moet Oostenrijk straks
leger hebben, dat zijn gren-
Maar daarover zijn
vier bezettingsmogendheden
ïllang eens en dit punt is dan
reeds in het ontwerp-Staats-
rag geregeld.
De a.s. verkiezingen
it de komende verkiezingen
:ft, is bondskanselier Figl
optimistischer gestemd dan
betreft het staatsverdrag. Hij
>ft niet aan belangrijke ver-
ivingen.
(kath.) Oostenrijkse Volks
j zal naar zijn mening de
ste partij blijven en haar
sprong op de sociaal-demo-
n zelfs nog vergroten. De
liging van links-socialisten
immunisten zal deze laatsten
stens hun huidige sterkte la-
schat hij het gevaar van
rechtse oppositiepartij niet
t het regeringsbeleid tot
betreft: de katholiek-soci-
samenwerking was tot
zeer vruchtbaar. Gevoelige
ties als de nationalisatie en
schoolwetgeving (verplicht
lienstonderwijs op de lagere
1) konden in goede verstand-
ng worden geregeld, zonder
it, zoals elders, tot politieke
ijkheden leidde.
ang de socialisten deze goed-
rstandhouding nastreven wil
V.P. met kracht aan de hui
coalitie vasthouden. Ir. Figl
van overtuigd, dat deze coa-
wederom voor vier jaren
;legd zal worden.
rmee namen we afscheid
Oostenrijks bondskanselier,
les wat hij ons hier had toe-
mwd niet minder duidelijk
etoogd op een meeting in
irt van het Russische bezet-
ebied, Zistersdorf, voor
lizend toehoorders.
MET DE DEVALUATIE van het
Pond Sterling gevolgd door het
kelderen van andere valuta's, waar
onder de Nederlandse gulden, is
een eind gekomen aan de geruch
ten, beweringen en tegenspraken
van de afgelopen weken. Zondag
avond heeft Cripps het besluit van
de Engelse regering tot devaluatie,
(een besluit \al genomen voordat
Cripps en Bevin naar Washington
vertrokken) medegedeeld, i erecht
schreef de „Libre Belgique", dat
eens te meer is gebleken welke
waarde gehecht moet worden aan
verzekeringen van regeringsverte
genwoordigers wanneer het mone
taire kwesties betreft. Zelfs een
ernstig man als Stafford Cripps, al
dus schrijft het Belgische blad,
heeft tot de laatste dag ontkend, dat
er sprake zou zijn van een devalua
tie.
Devaluatie van de Gulden en het
Pond ten opzichte van de Dollar
betekent, dat de Dollar meer gul
dens en ponden waard wordt of om
gekeerd, dat men voor een aantal
guldens of ponden minder dollars
ontvangt. Tot Zondagavond kreeg
men voor een pond 4.03 dollar,
thans krijgt men voor een pond
slechts 2.80 dollar: een devaluatie
dus van ruim dertig procent.
Waarom ging Engeland nu tot
devaluatie over? Cripps heeft het
in zijn rede van Zondagavond dui
delijk gezegd. Het kwam in het
kort hier op neen meer dollars
verdienen. Door het pond voor de
Amerikaan goedkoper te maken,
(immers de Yankee heeft nu slechts
2.80 dollar voor een pond te geven)
hoopt de Engelse regering meer
goederen aan de Amerikanen te
verkopen. De West-Europese pro
ducten waren tot heden te duur.
Door meerdere export naar de
Ver. Staten krijgt Engeland dus
meer dollars, die het dringend no
dig heeft om zijn schulden en im
porten te betalen. Twee wereld
oorlogen hadden de mogelijkheden
voor het verdienen van dollars ont
wricht, zo betoogde Cripps en bo
vendien waren in het tweede kwar
taal van dit jaar de dollar- en goud
reserves van het land begonnen te
slinken, ondanks de Marshall-hulp.
Engeland moet echter zijn reserves,
kost wat het kost, in stand houden,
want het slinken van de reserves
had geleid tot een vlucht uit het
Sterlinggebied.
Een andere vraag die velen stel
len is: Waarom moet Nederland
eveneens devalueren? Ook hier is
het antwoord héél eenvoudig, n.l.
wij moeten meedoen omdat anders
onze export-markt grote schade zou
lijden. Wanneer wij, nu het Pond is
gevallen, niet zouden devalueren,
dan zouden we zeer zwak komen te
staan met onze dure gulden op de
internationale markt tegenover het
goedkoper geworden Pond. En aan
gezien niet alleen Engeland maar
ook wij dollars nodig hebben, kun
nen wij niet doen alsof devaluatie
van het Pond een zaak is, die alleen
Engeland aangaat. En de regering
ga niet over tot een beleid, dat her
inneren zal aan dat van de jaren
1931-1936, na de devaluatie in 1931
van het Pond toen wij halsstarrig
bleven hangen aan de gouden stan
daard, wat ons niet alleen een groot
verlies opleverde maar bovendien
de depressie in het economisch le
ven liet bestaan. Om al deze rede
nen moet thans ook de gulden
goedkoper worden voor de Ameri
kaan.
Letten we op de gevolgen van
devaluatie, dan zien we dus in de
eerste plaats het goedkoper worden
van de goederen en diensten van
het lgnd met de gekelderde valuta
voor de landen, die niet devalueren.
Dit zal verhoging van de export
met zich meebrengen en toeneming
van het toeristenverkeer 'waardoor
er meer dollars in het laadje ko
men. Devaluatie betekent dus voor
de exporteurs van goederen naar
niet-devaluerende landen een voor
deel.
Maar in de tweede plaats heeft
devaluatie tot gevolg, dat de im
porten uit de niet-devaluerende
landen duurder worden en dat is
de ernstige schaduwzijde van de
zaak. Zo zal, om bij heit Engelse
voorbeeld te blijven, de importeur
van Amerikaans graan meer ponden
moeten neertellen voor dit artikel
dan vroeger. De Amerikaan vraagt
net zoveel dollars als voorheen
maar de importeur, die ponden
moet omwisselen voor dollars, krijgt
nu slechts 2.80 dollar voor één pond
in plaats van voorheen 4.03 dollar.
Stijging van de prijs van bepaalde
artikelen in de devaluerende landen
is dan 'ook niet te vermijden. De
Engelsen zullen nu al zes penny's
moeten geven voor een brood, dat
vroeger vier en een halve penny
kostte.
Devaluatie heeft dus niet alleen
eên economische, maar ook een so
ciale kant. Zal een deel der expor-_
teurs er van profiteren, de groep,"
die er nadeel van heeft is groter
want deze omvat de vaste inko
menstrekkers en de pensioengenie-
ters. Vandaar dat de arbeidersorga
nisaties bijv. reeds onmiddellijk om
maatregelen verzoeken die prijsstij
ging moeten verhinderen.
Met dit al komen we tot de vraag
of devaluatie de. oplossing zal bete
kenen van de dollarcrisis en al wat
er aan vastzit. Dit is, naar onze
mening, de belangrijkste vraag, die
wij niet zonder meer bevestigend
zouden willen beantwoorden.
Immers, het is duidelijk, dat een
devaluatie uiteindelijk niet zal lei
den tot een grotere export indien
de kostprijs in de landen met een
gekelderde valuta zou stijgen. Hier
is de vorige week nog op geweeen
door de directie van het Internatio
nale Monetaire Fonds, toen zij zeide,
dat de bevolking van de West-
Europese landen bereid moet zijn
offers te brengen en dat zij moet
willen afzien van aandrang tot
compensatie van de stijging van de
kosten van levensonderhoud door
loonsverhoging. Zien de West-Euro
pese volkeren hier niet van af, zo
(Zie vervolg pag. 3)
ding is. Ik ben maar
dng Prudentius keek
ousen nodig", zei hij
r zegt, waarom komt
zhter kunt genezen?"
zoordde Martyn. „Ik
g zo gezond te maken
schudde het grijze
~dig", mompelde hij.
ookjes komen er ook
prinsessen genezen
rinsessen gaan trou-
Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43
per mnd.. Inclusief Incasso. AcVertentie-tariet
per editie 16 ct. per mm., minimum f 2.50;
In aüe edities 26 ct. per m.m., minimum f 4
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpei. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank; Nedert. Credietbank
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veüi>g. (Vondel)
VAN HEDEN
Pagina 1
Kantoren: HOORN, Draafeingel 59. teL 4243. Grote Noord 77. teL 4392 K 2290: ALKMAAR. Laat 221. teL 2046 (2 lijnen). K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52, teL 459 K 2240
DE TROONREDE, welke H. M.
Koningin Juliana voor de nieuwe
zittingsperiode van de Staten Ge
neraal heeft uitgesproken, zet de
staatkundige zaken van ons land
op ferme wijze in een breed ver
band. Vroeger werd ten aanzien
van de internationale paragraaf
volstaan met de stereotype ver
melding, dat de betrekkingen met
de andere mogendheden van
vriendschappelijke aard waren.
Verder basta. Nu is het anders.
Ruim een kwart gedeelte van deze
Troonrede is direct en nog een
deel indirect gewijd aan het brede
verband va# de internationale be
trekkingen, welke tegenwoordig
de politiek van ons land beheer
sen. De wc. cld kent nog geen we
zenlijke vrede,- er zijn tegenstel
lingen het Oosten contra het
Westen, het IJzeren Gordijn te
genover het Atlantisch Pact!
die geleid hebben tot fundamen
tele veranderingen in de interna
tionale verhoudingen, w a a r b ij
Nederland, zo zegt de Konin
gin, ten nauws te betrok
ken is. Wie oren heeft, om te
horen, dat hij hore!
Al die veranderingen geven de
stoot tot nieuwe vormen van staat
kundige, economische en militaire
samenwerking en dan wordt ge
wezen op de Benelux, op het Ver
drag van Brussel, de Raad van
Europa, het Atlantisch Pact, de
West-Europese Unie. Deze samen
werking is noodzakelijk, maar zal
op stevige br.sis, op onveranderlijk
fundament moeten worden ge
smeed. Daar spreekt de Troonrede
niet van. De erkenning van het
ch.istelijk idament in al deze
vormen vai menwerking missen
w(j wel een beetje in dit staats
stuk,/Want het bliift toch altijd
waar, dat wie alleen op mensen
bouwt, bedrogen en teleurgesteld
zal uitkomen. Immers, de „aan
vullende waarborg voor eigen vei
ligheid" vinden wij niet alleen in
militaire overeenkomsten: en de
oorzaak van de in de Troonrede
aangeduide tekortkoming op dit
gebied is ook de oorzaak van de
vrees, dat in de nieuwe interna
tionale samenwerking het voor
naamste ontbreekt: de internatio
naal erkende waarde van het
Christendom als grondslag van
alle menselijk handelen. Erkend
wordt, dat de Verenigde Naties de
collectieve veiligheid vooralsnog
niet voldoende kunnen garande
ren, maar zolang hun uitgangs
punt niet deugt, zullen de West-
Europese landen dit in eigen, klei
ner verband ook niet kunnen
Het brede verband van de inter
nationale samenwerking blijkt in
de Troonrede ook uit de passages
over Indonesië en de financieel-
economische verhoudingen. Daar
uit leren wij opnieuw, hoe intens
belangrijk die internationale sa
menwerking is, inderdaad „voor
ons land van steeds groeiende be
tekenis" is. Er was in de afgelo
pen maanden nogal een en an-.ito
te doen over de vraag, of de in
vloed van de volksvertegenwoor
diging op de internationale ver
banden nog wel groot genoeg, in
elk geval nog wel voldoende is.
Dit raakte een netelige kwestie,
waarbij de wezenlijke gezonde
volksinvloed aan de orde was.
Welnu, de Regei verzekert nu
nogmaals, dat zij „nauwere sa
menwerking met 'e volksverte
genwoordiging gaarne bevorderen
zal". Met waardering en vol ver
wachting sreekt de Troonrede over
de Marshall-hulp en de werking
van het Europese Herstelprogram-'
ma en de komende devaluatie van
onze gulden schijnt in de finan
ciële passages van de Troonrede
haar schaduwen vooruit te wer
pen.
De regering zal blijven streven
naar een rechtvaardige verdeling
van het nationale inkomen, zij zal
de nieuwe monetaire situatie met
de vertegenwoordigers vin het be
drijfsleven bespreken, en zij deelt
mede, dat de positie van de Mid
denstand de ernstige aandacht van
de regering zalvragen. Dit
laatste is niet onbekend. De hoop
is echter, dat de positie van de
Middenstand ook de ernstige aan
dacht van de regering zal heb
ben!
Aan de landbouw worden de ge
bruikelijke zinsneden gewijd, bin
nen het kader waarvan het ook in
het verleden mogelijk is geweest,
een sterk-geordende en een meer
vrije landbouweconomie te bevor
deren. Grote plannen worden
uiteraard niet aangekondigd.
Uiteraard: wij leven in afwachting
van de alles-beheersende mone
taire ontwikkeling en er zijn al
heel wat grote zaken, welke nu
riin zijn voor parlementaire be
handeling. Volgende week begint
de Kamer aan de Publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie, dan komt
eindelijk de kwestie van de oor
logsschade. enz. Vooral de P.B.O.
is ook van principiële betekenis,
voor de noodzakelijke heroriënte
ring van het maatschappelijk le
ven. waar de Katholieke Staat
kunde haar stempel op hoopt te
H. M. de Koningin hield hedenmiddag in de Verenigde
Vergadering van de beide Kamers der Staten Generaal de
volgende Troonrede:
„Leden der Staten-Generaal,
Toen ik het vorige jaar voor de eerste maal na mijn inhuldiging
in Uw midden verscheen, sprak ik van de moeilijkheden, waar
voor het Koninkrijk gesteld is in een wereld, die, in tegenstelling
met de bij het einde van de oorlog gekoesterde verwachtingen,
nog geen wezenlijke vrede kent. De tegenstellingen, die zich nog
steeds openbaren en tengevolge waarvan het politieke en
economische herstel is vertraagd, hebben geleid tot fundamentele
veranderingen in de internationale verhoudingen, waarbij Neder
land ten nauwste betrokken is. Deze veranderingen hebben de
stoot gegeven tot nieuwe vormen van staatkundige, economische
en militaire samenwerking.
Ook Nederland heeft in verband daarmede verdere schreden
gezet op de weg van bijzondere statengroeperingen en zal naar
vermogen bijdragen tot de versterking van deze bindingen van
constructief karakter.
Naast de samenwerking met onze zuidelijke buren in het
verband van de Benelux is die tussen de vijf mogendheden van
het verdrag van Brussel verder gegroeid. In het afgelopen jaar
trad Nederland toe tot de Raad van Europa en het Noord-
Atlantisch Verdrag. De ontwikkeling van de organisatie van
Straatsburg, waarbij 12 Europese landen zijn aangesloten, houdt
beloften in voor de groei der zozeer noodzakelijke grotere een
heid in Europa. In het Noord-Atlantisch pact is samenwerking
verkregen tussen een aantal staten in West-Europa en op het
westelijk halfrond. Toen het duidelijk werd, dat de Verenigde
Naties de collectieve veiligheid vooralsnog niet voldoende zouden
kunnen garanderen, heeft Nederland in deelneming aan deze
beperktere, maar niettemin ruime kring, een aanvullende waar
borg voor zijn veiligheid gezocht en, naar vertrouwd wordt,
ook gevonden. Een waarborg, die medebrengt, dat Nederland
ook zijnerzijds zijn krachten inzet voor de bescherming van
veiligheid, vrede en recht.
Deze nieuwe aaneensluitingen passen in het bestel van het
handvest der Verenigde Naties. Dat de belangstel ling voor het
buitenlands beleid, dat voor ons land van grote en steeds
groeiende betekenis is, sterk toeneemt, stemt tot voldoening.
Nauwere samenwerking met de volksvertegenwoordiging, ook op
dit terrein, zal de regering gaarne bevorderen.
Andermaal zal Nederland in het komende jaar de zeer gewaar
deerde hulp ontvangen van de Verenigde Staten van Amerika
onder het Europees herstelprogramma. Alleen door een geza
menlijk West-Europees optreden zal dit programma de maximale
vruchten kunnen afwerpen. Ondanks onvermijdelijke onvol
komenheden is de nog jonge organisatie voor Europese econo
mische samenwerking het aangewezen lichaam voor de vervul
ling van deze grootse taak; daarnaast zal van de Raa- van
Europa een stimulerende invloed kunnen uitgaan.
De regering stelt zich onveranderd ten doel de verwezenlijking
van de volledige economische unie tussen België, Luxemburg en
Nederland zo krachtig mogelijk te bevorderen. Niettegenstaande
verheugende vorderingen, die reeds gemaakt werden, zijn nog
grote moeilijkheden te overwinnen. De verdere ontwikkeling
der algemene Europese samenwerking kan aan een snelle ver
werkelijking ten goede komen.
Het is geboden ook Duitsland, zij het voorlopig slechts West-
Duitsland, meer en meer te betrekken in de West-Europese
gemeenschap, mits gewaarborgd blijve, dat Duitsland de Europese
veiligheid niet opnieuw in gevaar zal kunnen brengen. Een
ruimere ontwikkeling van het economisch verkeer tussen Neder
land en Duitsland is in het belang van beide landen en tevens
van een gezonde Europese economie.
Zwaar is de druk, die nog steeds op de volkereft van Nederland
en Indonesië rust als gevolg van het uitblijven van definitieve
overeenstemming over een nieuwe rechtsorde. Smartelijk zijn
in het bijzonder de verliezen aan mensenlevens. Met dankbaar
heid en eerbied denk ik aan hen, die vielen als slachtoffer van
hun plichtsvervulling.
Het bijeenkomen van de Ronde Tafel Conferentie, die thans
hier ter stede wordt gehouden, heeft echter de hoop doen
herleven, dat, hoe ernstig en ingewikkeld de vraagstukken ook
zijn, die zij tot oplossing moet brengen, de partijen er in zullen
slagen spoedig een bevredigend eindresultaat te bereiken. Moge
daaruit voortkomen een samenwerking op voet van gelijkheid
tussen de volkeren van een vrij en souverein Nederland en
van een vrij en souverein Indonesië, die in de geschiedenis zal
kunnen gelden als een voorbeeld van zegenrijk samengaan van
Oost en West.
Ten aanzien van Suriname en de Nederlandse Antillen is de
weg, die tot een nieuwe rechtsorde Igjdt, reeds uitgestippeld.
De regering hoopt, dat een interim-regeling, die aan deze gebie
den volledig autonomie geeft, en die tevens betrekking heeft op
de behandeling van gemeenschappelijke aangelegenheden,
spoedig in werking zal kunnen treden, nadat gerezen moeilijk
heden uit de weg zullen zijn geruimd.
De met deze interim-regeling te verkrijgen ervaring zal van
groot nut kunnen zijn bij de nadere overweging van de wijze,
waarop de nieuwe opbouw van het Koninkrijk zal kunnen worden
verwezenlijkt.
Met het oog op het zo gewenste monetaire evenwicht stemt
het tot voldoening,'dat de Rijksbegroting voor het jaar 1950
voor het eerst na de bevrijding sluitend is. Het niveau, waarop
de lopende uitgaven en de middelen tot dekking daarvan zich
bevinden, is echter abnormaal hoog en stemt vooral in verband
met de conjunctuurphase, waarin de wereld verkeert, tot
bezorgdheid. Vervolg pag. 3
VANAVOND
RADIOTOESPRAAK
VAN PROF. LIEFTINCK
De regeringsvoorlichtingsdienst
deelt mede:
De ministerraad heeft Maan
dagmorgen zijn standpunt be
paald inzake de devaluatie. Het
voorgeschreven overleg met het
Internationale Monetaire Fonds
te Washington zal thans ter
stond worden geopend. Dins
dagmiddag onmiddellijk na de
indiening van de Rijksbegro
ting, zal de minister van finan
ciën in de Tweede Kamer van
de Staten-Generaal een verkla
ring afleggen.
Dinsdagavond om 20.05 uur
zal minister Lieftinck zich over
beide Nederlandse radiozen
ders met een toespraak tot het
Nederlandse volk richten.
drukken. Niettemin zal ook deze
aangelegenheid in breder verband
moeten worden gezien. Dat wij
niet meer op een eiland leven,
daarvan doordringt deze Troon
rede, is nog weer eens duidelijk.
Wij zullen de consequenties van
onze nieuwe plaats in de interna
tionale samenwerking moeten
aanvaarden, meer dan menigeen
misschien op dit ogenblik nog wel
beseft!
De Lattre de Tassigny op
Soestdijk
H.M. de Koningin heeft gister
morgen generaal de Lattre de
Tassigny, opperbevelhebber van
de West-Europese landstrijdkrach
ten, op paleis Soestdijk ontvangen.
Na de lunch vertrok de generaal
naar Aalsmeer voor een bezoek
aan de bloemenveiling.
MAATREGELEN
NED. SPOORWEGEN
I.V.M. DE DEVALUATIE
In verband met de devaluatie is
door de Nederlandse Spoorwegen
de verkoop van rechtstreekse
plaatsbewijzen en de rechtstreekse
bevrachting van bagage voor het
buitenland tot nader order stopge
zet. Zij, die naar het buitenland
reizen, kunnen dus slechts plaats
bewijzen krijgen, geldig tot een
der Nederlandse grensstations.
Ook de bagage kan slechts tot
een grenspunt worden bevracht.
Voor het buitenlandse parcours
zal derhalve in vreemde valuta in
het buitenland moeten worden be
taald.
De Nederlandse Spoorwegen
hebben in overleg met de Belgi
sche Spoorwegen bepaald, dat op
de grensstations in de treinen naar
België alleen reizigers zullen wor
den toegelaten, die kunnen aan
tonen dat zij, ofwel een tot de
buitenlandse eindbestemming gel
dig plaatsbewijs bezitten, ofwel
over voldoende vreemde valuta
beschikken om het in het buiten
land af te leggen traject te be
talen.
PRINS BERNHARD LICHT
ONGESTELD
SOESTDIJK, 19 Sept. Z.K.H.
Prins Bernhard moet wegens een
maagaandoening enige dagen het
bed houden.
De behandelende geneesheer
heeft toegestaan, dat de Prins zijn
officiële verplichtingen zoveel mo
gelijk nakomt, doch overigens
dient Z.K.H. rust te nemen.
Verwacht mag worden dat de
ongesteldheid van korte duur zal
zijn.
De Amsterdamse Effectenbeurs, die als gevolg van de devaluatie
Maandag en heden is gesloten.
Het Directoraat-Generaal van de Prijzen deelt mede, dat in de
Nederlandse Staatscourant van Dinsdag 20 Sept. de beschikking
Prijs-stop 1949, ondertekend door de ministers van Economische
Zaken, van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening en van
Verkeer en Waterstaat zal worden gepubliceerd. Op grond van
deze beschikking is het niet geoorloofd de prijzen van goederen
en diensten, waarvoor de prijsbeheersing was opgeheven, te ver
hogen boven het niveau, dat op 17 September algemeen gebrui
kelijk was. Dit wil dus zeggen, dat degenen, die goederen ver
kopen of te koop aanbieden geen hogere prijzen mogen bereke
nen, dan zij op 17 September deden. Degenen, die afgaand op
geruchten van devaluatie hun prijzen reeds hebben verhoogd,
zullen deze dienovereenkomstig moeten verlagen. Voor de niet
in prijs vrijgelaten goederen blijven uiteraard de bestaande voor
schriften van kracht. De controle op de prijzen zal over het
gehele gebied voorlopig worden verscherpt.
DE K.A.B. EN DE
DEVALUATIE
Op de Maandag gehouden ver
gadering van het dagelijks bestuur
van de Ned. Katholieke Arbeiders
Beweging is uitvoerig aandacht
besteed aan de devaluatie van het
pond sterling.
Het bestuur houdt ernstig reke
ning met de mogelijkheid, dat in
navolging van het pond ook de
gulden in waarde zal dalen.
Het bestuur van de K.A.B. is
van oordeel, dat het overleg met
de regering inzake het loon-~en
prijsbeleid, gegeven de nieuwe
situatie, dient te worden opge
schort totdat ten aanzien van de
devaluatie en de gevolgen daar
van, met name voor het levenspeil
der arbeiders klaarheid is ver
kregen.
BATAVIA De Staatssecretaris
van Financiën van Indonesië, drs.
A. Oudt, heeft in een radiotoespraak
medegedeeld, dat de Indonesische
regering nog niet definitief haar
standpunt heeft bepaald met be
trekking tot het vraagstuk der de
valuatie, zodat dienaangaande no(f
niets kan worden medegedeeld.
Drs. Oudt zeide, dat sluiting van
banken en spaarbanken niet in de
bedoeling ligt, doch dat, in afwach
ting van een definitieve bepaling
van het standpunt der Indonesische
regering, het deviezenfonds voor
Indonesië tijdelijk alle wisseltrans
acties met het buitenland heeft
stopgezet.
Het grote nieuws, dat sedert de rede van Sir Stafford Cripps de
devaluatie van het pond sterling is geworden, blijft over de gehele
wereld en in alle hoofdsteden de gemoederen bezig houden. Uit
de brede stroom berichten, die wij van Associated Press en
Reuter ontvingen, kan het beeld van de monetaire wereldsituatie
en de gevolgen daarvan thans verder als volgt worden geschetst:
De Franse franc is gisteravond gedevalueerd met een klein per
centage van 330 tot 350 francs per dollar. De koers van het pond
wijzigde van 1.097 in 980 francs. De Franse oud-premier Rey-
naud heeft ernstige critiek op Engeland geoefend, omdat het de
devaluatie van het pond niet tijdig tevoren aan Frankrijk heeft
bekend gemaakt. Hij achtte deze houding ,,niet alleen onvrien
delijk, maar ook een verwaarlozing van een belangrijk element
van de Europese solidariteit, die Engeland onlangs nog door zijn
aanwezigheid in Straatsburg goedkeurde".
Eveneens devalueerden gisteren
de Canadese dollar (met 10%), de
IJslandse kroon, de Finse mark, de
roepei van Birma, de roepei van
Ceylon en de Zweedse kroon. De
nieuwe koersen zijn in Birma 4.76
roepei voor een dollar, in Zweden
5.18 krj voor een dollar (i. pi. V.
3.60) en in Ceylon 4.75 roepei voor
een dollar (i. pl. van 3.3). Men ver
wacht dat de rubberprijs van 56 tot
70 cent zal stijgen. Op de rubber-
markt in Colombo werd Maandag
dan ook niet gekocht.
Canada devalueerde teneinde de
exportmarkten van dat land te be
schermen tegen verlies als gevolg
van de te verwachten toenemende
concurrentie. Men verwacht ook de
valuatie in Griekenland en Italië,
terwijl Zwitserland, Turkije en Ja
pan geen wijzigingen in de munt-
omrekeningskoersen t.o.v. de dollar
zouden brengen.
Het is nog niït duidelijk wat Bel
gië zal doen. Gisterenmorgen heeft
premier Gaston Eyskens een pers
conferentie gehouden waaromtrent
o.m. werd bericht dat de heer Eys
kens zeide dat de Belgische valuta
sdlide is en de invoer elke week
genoeg harde valuta inbrengt om
rustig te kunnen beslissen welke
maatregelen genomen zullen moeten
worden.
Op grond van deze verklaring
achten velen het niet uitgesloten
dat de Belgische franc in de toe
komst ook gedevalueerd wordt.
Dit is tot dusver echter niet be
vestigd.
Eyskens deelde de pers mede dat
alle maatregelen ter vermijding van
speculaties genomen Zijn.
In antwoord op de vraag of een
devaluatie van de gulden invloed
zal hebben op de lijst van goederen,
welke in het kader van de Voor
unie .is opgesteld, verklaarde spr.:
„Indien de gulden devalueert ver
andert het gehele vraagstuk en zelfs
de handclsstroming tussen Neder
land en België van aspect. Ook de
moeilijkheden, die thans worden
ondervonden bjj de vorming van de
Benelux zouden dan een wijziging
ondergaan. De concurrentiekracht
van Nederland zou toenemen. Tot
nu toe had Nederland een tekort op
zijn handels- en betalingsbalans ten
aanzien van België, doch deze po
sitie zou een ingrijpende wijziging
ondergaan en de problemen ten
aanzien van de vorming van een
economische unie zouden heel an
ders komen te liggen."
Intussen heeft de Belgische rege
ring de uitgifte van bepaalde in
voervergunningen voorlopig opge
schort.
Krachtig was vanzelfsprekend de
reactie op het nieuws in Engeland.
Volgens A.P. reageert de Engelse
pers over het algemeen „koel tot
ijzig". In de straten rond de geslo
ten Londense effectenbeurs had
zich gisteren een rumoerige massa
effectenmakelaars en speculanten
verzameld die geld trachtten te ma
ken uit officieuze transacties in
aandelen in goudmijnen. In enkele
minuten werden vermogens ge
maakt temidden van de dolste scè
nes die het financiële leven van
Londen sinds jaren had meege
maakt. Terwijl speculanten met pa
pieren zwaaiden boven de hoofden
van de dringende massa uit, werd
het verkeer op meerdere plaatsen
gestagneerd.
Cripps verklaarde in een pers
conferentie dat hij nooit gezegd had
dat de devaluatie een onmiddellijke
stijging van de export tengevolge
zou hebben, maar daf dit op den
duur zal komen. Naar aanleiding
van het feit dat hij sedert 26 Ja
nuari 1948 negen keer in het open
baar had verklaard dat het pond
niet gedevalueerd zou worden, zeide
hij dat hij op de terugweg van zijn
verblijf in Zwitserland van gedach
ten was veranderd. Cripps zei dat
Engeland noch op de militaire, noch
op de sociale uitgaven zou bezuini
gen. Wat overblijft zijn dan de ad
ministratieve uitgaven.
Churchill heeft bijeenroeping van
het parlement verzocht tegen de
volgende week om de nieuwe situa
tie te bespreken. De liberalen heb
ben onmiddellijke bijeenroeping ge
vraagd.
Inmiddels stromen Britse touris-
ten hals over kop naar Engeland
terug. Honderden auto's met G. B.
borden zijn Parijs gepasseerd op
weg naar de Kanaalhavens. De
Franse banken zouden gisteren aan
elke buitenlandse tourist 10.000
francs uitbetalen tegen de oude
wisselkoers. Vele Britten bezaten
zelfs geen middelen meer om een
lunch te betalen.
In Zuid-Afrika is daarentegen
reden tot optimisme. Het inkomen
dat het land trekt uit zijn goudmij
nen zal door de devaluatie stijgen
tot 32 millioen pond per jaar.
De bekendmaking van Sir Staf
ford Cripps betekent dat de goud
aandelen op do markt met 300 mil
lioen pond in waarde toenemen.
Als grootste goudproducent ter
wereld had Zuid Afrika nadeel van
een vastgestelde goudprijs, omdat
de productiekosten waren gestegen
zonder een overeenkomstige stijging
van de prijs. Dit nadeel is thans
opgeheven.