Nieuw H, M. Koningin Juliana sprak heden de Troonrede uit sident Figl, Franse franc gedevalueerd met ruim 6 HEDEN WORDT PRIJS-STOP GEPUBLICEERD Zal België alsnog volgen? «SnïES« S DEVALUATIE EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN Dinsdag 20 September 1949 45e laargang No. 11671 Gulden devalueert op Prinsjesdag Immer groeiende internationale samenwerking voor ons land van steeds groter betekenis In breed verband Heden regeringsverklaring Indonesië en de devaluatie In Londen werd druk gespeculeerd in aandelen in goudmijnen irtartikel de electr. stroom, staalindustrie, een enorm indelingen verkeer enz. Neen, Oostenrijks economisch be- n behoeft niet getwijfeld te >or putsch-gevaar van links echts, wanneer de bezettings- aftrekfcen, blijkt de bonds- selier niet beducht te zijn. heb op openbare vergade- en al enige malen gezegd: men niet proberen de wettige and omver te werpen, wie mocht proberen zon van een le kermis thuiskomen". Figl heeft vertrouwen in endarmerie en politie, die haar taak berekend zijn. Na- lijk moet Oostenrijk straks leger hebben, dat zijn gren- Maar daarover zijn vier bezettingsmogendheden ïllang eens en dit punt is dan reeds in het ontwerp-Staats- rag geregeld. De a.s. verkiezingen it de komende verkiezingen :ft, is bondskanselier Figl optimistischer gestemd dan betreft het staatsverdrag. Hij >ft niet aan belangrijke ver- ivingen. (kath.) Oostenrijkse Volks j zal naar zijn mening de ste partij blijven en haar sprong op de sociaal-demo- n zelfs nog vergroten. De liging van links-socialisten immunisten zal deze laatsten stens hun huidige sterkte la- schat hij het gevaar van rechtse oppositiepartij niet t het regeringsbeleid tot betreft: de katholiek-soci- samenwerking was tot zeer vruchtbaar. Gevoelige ties als de nationalisatie en schoolwetgeving (verplicht lienstonderwijs op de lagere 1) konden in goede verstand- ng worden geregeld, zonder it, zoals elders, tot politieke ijkheden leidde. ang de socialisten deze goed- rstandhouding nastreven wil V.P. met kracht aan de hui coalitie vasthouden. Ir. Figl van overtuigd, dat deze coa- wederom voor vier jaren ;legd zal worden. rmee namen we afscheid Oostenrijks bondskanselier, les wat hij ons hier had toe- mwd niet minder duidelijk etoogd op een meeting in irt van het Russische bezet- ebied, Zistersdorf, voor lizend toehoorders. MET DE DEVALUATIE van het Pond Sterling gevolgd door het kelderen van andere valuta's, waar onder de Nederlandse gulden, is een eind gekomen aan de geruch ten, beweringen en tegenspraken van de afgelopen weken. Zondag avond heeft Cripps het besluit van de Engelse regering tot devaluatie, (een besluit \al genomen voordat Cripps en Bevin naar Washington vertrokken) medegedeeld, i erecht schreef de „Libre Belgique", dat eens te meer is gebleken welke waarde gehecht moet worden aan verzekeringen van regeringsverte genwoordigers wanneer het mone taire kwesties betreft. Zelfs een ernstig man als Stafford Cripps, al dus schrijft het Belgische blad, heeft tot de laatste dag ontkend, dat er sprake zou zijn van een devalua tie. Devaluatie van de Gulden en het Pond ten opzichte van de Dollar betekent, dat de Dollar meer gul dens en ponden waard wordt of om gekeerd, dat men voor een aantal guldens of ponden minder dollars ontvangt. Tot Zondagavond kreeg men voor een pond 4.03 dollar, thans krijgt men voor een pond slechts 2.80 dollar: een devaluatie dus van ruim dertig procent. Waarom ging Engeland nu tot devaluatie over? Cripps heeft het in zijn rede van Zondagavond dui delijk gezegd. Het kwam in het kort hier op neen meer dollars verdienen. Door het pond voor de Amerikaan goedkoper te maken, (immers de Yankee heeft nu slechts 2.80 dollar voor een pond te geven) hoopt de Engelse regering meer goederen aan de Amerikanen te verkopen. De West-Europese pro ducten waren tot heden te duur. Door meerdere export naar de Ver. Staten krijgt Engeland dus meer dollars, die het dringend no dig heeft om zijn schulden en im porten te betalen. Twee wereld oorlogen hadden de mogelijkheden voor het verdienen van dollars ont wricht, zo betoogde Cripps en bo vendien waren in het tweede kwar taal van dit jaar de dollar- en goud reserves van het land begonnen te slinken, ondanks de Marshall-hulp. Engeland moet echter zijn reserves, kost wat het kost, in stand houden, want het slinken van de reserves had geleid tot een vlucht uit het Sterlinggebied. Een andere vraag die velen stel len is: Waarom moet Nederland eveneens devalueren? Ook hier is het antwoord héél eenvoudig, n.l. wij moeten meedoen omdat anders onze export-markt grote schade zou lijden. Wanneer wij, nu het Pond is gevallen, niet zouden devalueren, dan zouden we zeer zwak komen te staan met onze dure gulden op de internationale markt tegenover het goedkoper geworden Pond. En aan gezien niet alleen Engeland maar ook wij dollars nodig hebben, kun nen wij niet doen alsof devaluatie van het Pond een zaak is, die alleen Engeland aangaat. En de regering ga niet over tot een beleid, dat her inneren zal aan dat van de jaren 1931-1936, na de devaluatie in 1931 van het Pond toen wij halsstarrig bleven hangen aan de gouden stan daard, wat ons niet alleen een groot verlies opleverde maar bovendien de depressie in het economisch le ven liet bestaan. Om al deze rede nen moet thans ook de gulden goedkoper worden voor de Ameri kaan. Letten we op de gevolgen van devaluatie, dan zien we dus in de eerste plaats het goedkoper worden van de goederen en diensten van het lgnd met de gekelderde valuta voor de landen, die niet devalueren. Dit zal verhoging van de export met zich meebrengen en toeneming van het toeristenverkeer 'waardoor er meer dollars in het laadje ko men. Devaluatie betekent dus voor de exporteurs van goederen naar niet-devaluerende landen een voor deel. Maar in de tweede plaats heeft devaluatie tot gevolg, dat de im porten uit de niet-devaluerende landen duurder worden en dat is de ernstige schaduwzijde van de zaak. Zo zal, om bij heit Engelse voorbeeld te blijven, de importeur van Amerikaans graan meer ponden moeten neertellen voor dit artikel dan vroeger. De Amerikaan vraagt net zoveel dollars als voorheen maar de importeur, die ponden moet omwisselen voor dollars, krijgt nu slechts 2.80 dollar voor één pond in plaats van voorheen 4.03 dollar. Stijging van de prijs van bepaalde artikelen in de devaluerende landen is dan 'ook niet te vermijden. De Engelsen zullen nu al zes penny's moeten geven voor een brood, dat vroeger vier en een halve penny kostte. Devaluatie heeft dus niet alleen eên economische, maar ook een so ciale kant. Zal een deel der expor-_ teurs er van profiteren, de groep," die er nadeel van heeft is groter want deze omvat de vaste inko menstrekkers en de pensioengenie- ters. Vandaar dat de arbeidersorga nisaties bijv. reeds onmiddellijk om maatregelen verzoeken die prijsstij ging moeten verhinderen. Met dit al komen we tot de vraag of devaluatie de. oplossing zal bete kenen van de dollarcrisis en al wat er aan vastzit. Dit is, naar onze mening, de belangrijkste vraag, die wij niet zonder meer bevestigend zouden willen beantwoorden. Immers, het is duidelijk, dat een devaluatie uiteindelijk niet zal lei den tot een grotere export indien de kostprijs in de landen met een gekelderde valuta zou stijgen. Hier is de vorige week nog op geweeen door de directie van het Internatio nale Monetaire Fonds, toen zij zeide, dat de bevolking van de West- Europese landen bereid moet zijn offers te brengen en dat zij moet willen afzien van aandrang tot compensatie van de stijging van de kosten van levensonderhoud door loonsverhoging. Zien de West-Euro pese volkeren hier niet van af, zo (Zie vervolg pag. 3) ding is. Ik ben maar dng Prudentius keek ousen nodig", zei hij r zegt, waarom komt zhter kunt genezen?" zoordde Martyn. „Ik g zo gezond te maken schudde het grijze ~dig", mompelde hij. ookjes komen er ook prinsessen genezen rinsessen gaan trou- Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43 per mnd.. Inclusief Incasso. AcVertentie-tariet per editie 16 ct. per mm., minimum f 2.50; In aüe edities 26 ct. per m.m., minimum f 4 familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke korting. Directeur: E. J. M. Stumpei. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: Noorderbank; Nedert. Credietbank HET FEIT Buiten God is 't nergens veüi>g. (Vondel) VAN HEDEN Pagina 1 Kantoren: HOORN, Draafeingel 59. teL 4243. Grote Noord 77. teL 4392 K 2290: ALKMAAR. Laat 221. teL 2046 (2 lijnen). K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52, teL 459 K 2240 DE TROONREDE, welke H. M. Koningin Juliana voor de nieuwe zittingsperiode van de Staten Ge neraal heeft uitgesproken, zet de staatkundige zaken van ons land op ferme wijze in een breed ver band. Vroeger werd ten aanzien van de internationale paragraaf volstaan met de stereotype ver melding, dat de betrekkingen met de andere mogendheden van vriendschappelijke aard waren. Verder basta. Nu is het anders. Ruim een kwart gedeelte van deze Troonrede is direct en nog een deel indirect gewijd aan het brede verband va# de internationale be trekkingen, welke tegenwoordig de politiek van ons land beheer sen. De wc. cld kent nog geen we zenlijke vrede,- er zijn tegenstel lingen het Oosten contra het Westen, het IJzeren Gordijn te genover het Atlantisch Pact! die geleid hebben tot fundamen tele veranderingen in de interna tionale verhoudingen, w a a r b ij Nederland, zo zegt de Konin gin, ten nauws te betrok ken is. Wie oren heeft, om te horen, dat hij hore! Al die veranderingen geven de stoot tot nieuwe vormen van staat kundige, economische en militaire samenwerking en dan wordt ge wezen op de Benelux, op het Ver drag van Brussel, de Raad van Europa, het Atlantisch Pact, de West-Europese Unie. Deze samen werking is noodzakelijk, maar zal op stevige br.sis, op onveranderlijk fundament moeten worden ge smeed. Daar spreekt de Troonrede niet van. De erkenning van het ch.istelijk idament in al deze vormen vai menwerking missen w(j wel een beetje in dit staats stuk,/Want het bliift toch altijd waar, dat wie alleen op mensen bouwt, bedrogen en teleurgesteld zal uitkomen. Immers, de „aan vullende waarborg voor eigen vei ligheid" vinden wij niet alleen in militaire overeenkomsten: en de oorzaak van de in de Troonrede aangeduide tekortkoming op dit gebied is ook de oorzaak van de vrees, dat in de nieuwe interna tionale samenwerking het voor naamste ontbreekt: de internatio naal erkende waarde van het Christendom als grondslag van alle menselijk handelen. Erkend wordt, dat de Verenigde Naties de collectieve veiligheid vooralsnog niet voldoende kunnen garande ren, maar zolang hun uitgangs punt niet deugt, zullen de West- Europese landen dit in eigen, klei ner verband ook niet kunnen Het brede verband van de inter nationale samenwerking blijkt in de Troonrede ook uit de passages over Indonesië en de financieel- economische verhoudingen. Daar uit leren wij opnieuw, hoe intens belangrijk die internationale sa menwerking is, inderdaad „voor ons land van steeds groeiende be tekenis" is. Er was in de afgelo pen maanden nogal een en an-.ito te doen over de vraag, of de in vloed van de volksvertegenwoor diging op de internationale ver banden nog wel groot genoeg, in elk geval nog wel voldoende is. Dit raakte een netelige kwestie, waarbij de wezenlijke gezonde volksinvloed aan de orde was. Welnu, de Regei verzekert nu nogmaals, dat zij „nauwere sa menwerking met 'e volksverte genwoordiging gaarne bevorderen zal". Met waardering en vol ver wachting sreekt de Troonrede over de Marshall-hulp en de werking van het Europese Herstelprogram-' ma en de komende devaluatie van onze gulden schijnt in de finan ciële passages van de Troonrede haar schaduwen vooruit te wer pen. De regering zal blijven streven naar een rechtvaardige verdeling van het nationale inkomen, zij zal de nieuwe monetaire situatie met de vertegenwoordigers vin het be drijfsleven bespreken, en zij deelt mede, dat de positie van de Mid denstand de ernstige aandacht van de regering zalvragen. Dit laatste is niet onbekend. De hoop is echter, dat de positie van de Middenstand ook de ernstige aan dacht van de regering zal heb ben! Aan de landbouw worden de ge bruikelijke zinsneden gewijd, bin nen het kader waarvan het ook in het verleden mogelijk is geweest, een sterk-geordende en een meer vrije landbouweconomie te bevor deren. Grote plannen worden uiteraard niet aangekondigd. Uiteraard: wij leven in afwachting van de alles-beheersende mone taire ontwikkeling en er zijn al heel wat grote zaken, welke nu riin zijn voor parlementaire be handeling. Volgende week begint de Kamer aan de Publiekrechte lijke bedrijfsorganisatie, dan komt eindelijk de kwestie van de oor logsschade. enz. Vooral de P.B.O. is ook van principiële betekenis, voor de noodzakelijke heroriënte ring van het maatschappelijk le ven. waar de Katholieke Staat kunde haar stempel op hoopt te H. M. de Koningin hield hedenmiddag in de Verenigde Vergadering van de beide Kamers der Staten Generaal de volgende Troonrede: „Leden der Staten-Generaal, Toen ik het vorige jaar voor de eerste maal na mijn inhuldiging in Uw midden verscheen, sprak ik van de moeilijkheden, waar voor het Koninkrijk gesteld is in een wereld, die, in tegenstelling met de bij het einde van de oorlog gekoesterde verwachtingen, nog geen wezenlijke vrede kent. De tegenstellingen, die zich nog steeds openbaren en tengevolge waarvan het politieke en economische herstel is vertraagd, hebben geleid tot fundamentele veranderingen in de internationale verhoudingen, waarbij Neder land ten nauwste betrokken is. Deze veranderingen hebben de stoot gegeven tot nieuwe vormen van staatkundige, economische en militaire samenwerking. Ook Nederland heeft in verband daarmede verdere schreden gezet op de weg van bijzondere statengroeperingen en zal naar vermogen bijdragen tot de versterking van deze bindingen van constructief karakter. Naast de samenwerking met onze zuidelijke buren in het verband van de Benelux is die tussen de vijf mogendheden van het verdrag van Brussel verder gegroeid. In het afgelopen jaar trad Nederland toe tot de Raad van Europa en het Noord- Atlantisch Verdrag. De ontwikkeling van de organisatie van Straatsburg, waarbij 12 Europese landen zijn aangesloten, houdt beloften in voor de groei der zozeer noodzakelijke grotere een heid in Europa. In het Noord-Atlantisch pact is samenwerking verkregen tussen een aantal staten in West-Europa en op het westelijk halfrond. Toen het duidelijk werd, dat de Verenigde Naties de collectieve veiligheid vooralsnog niet voldoende zouden kunnen garanderen, heeft Nederland in deelneming aan deze beperktere, maar niettemin ruime kring, een aanvullende waar borg voor zijn veiligheid gezocht en, naar vertrouwd wordt, ook gevonden. Een waarborg, die medebrengt, dat Nederland ook zijnerzijds zijn krachten inzet voor de bescherming van veiligheid, vrede en recht. Deze nieuwe aaneensluitingen passen in het bestel van het handvest der Verenigde Naties. Dat de belangstel ling voor het buitenlands beleid, dat voor ons land van grote en steeds groeiende betekenis is, sterk toeneemt, stemt tot voldoening. Nauwere samenwerking met de volksvertegenwoordiging, ook op dit terrein, zal de regering gaarne bevorderen. Andermaal zal Nederland in het komende jaar de zeer gewaar deerde hulp ontvangen van de Verenigde Staten van Amerika onder het Europees herstelprogramma. Alleen door een geza menlijk West-Europees optreden zal dit programma de maximale vruchten kunnen afwerpen. Ondanks onvermijdelijke onvol komenheden is de nog jonge organisatie voor Europese econo mische samenwerking het aangewezen lichaam voor de vervul ling van deze grootse taak; daarnaast zal van de Raa- van Europa een stimulerende invloed kunnen uitgaan. De regering stelt zich onveranderd ten doel de verwezenlijking van de volledige economische unie tussen België, Luxemburg en Nederland zo krachtig mogelijk te bevorderen. Niettegenstaande verheugende vorderingen, die reeds gemaakt werden, zijn nog grote moeilijkheden te overwinnen. De verdere ontwikkeling der algemene Europese samenwerking kan aan een snelle ver werkelijking ten goede komen. Het is geboden ook Duitsland, zij het voorlopig slechts West- Duitsland, meer en meer te betrekken in de West-Europese gemeenschap, mits gewaarborgd blijve, dat Duitsland de Europese veiligheid niet opnieuw in gevaar zal kunnen brengen. Een ruimere ontwikkeling van het economisch verkeer tussen Neder land en Duitsland is in het belang van beide landen en tevens van een gezonde Europese economie. Zwaar is de druk, die nog steeds op de volkereft van Nederland en Indonesië rust als gevolg van het uitblijven van definitieve overeenstemming over een nieuwe rechtsorde. Smartelijk zijn in het bijzonder de verliezen aan mensenlevens. Met dankbaar heid en eerbied denk ik aan hen, die vielen als slachtoffer van hun plichtsvervulling. Het bijeenkomen van de Ronde Tafel Conferentie, die thans hier ter stede wordt gehouden, heeft echter de hoop doen herleven, dat, hoe ernstig en ingewikkeld de vraagstukken ook zijn, die zij tot oplossing moet brengen, de partijen er in zullen slagen spoedig een bevredigend eindresultaat te bereiken. Moge daaruit voortkomen een samenwerking op voet van gelijkheid tussen de volkeren van een vrij en souverein Nederland en van een vrij en souverein Indonesië, die in de geschiedenis zal kunnen gelden als een voorbeeld van zegenrijk samengaan van Oost en West. Ten aanzien van Suriname en de Nederlandse Antillen is de weg, die tot een nieuwe rechtsorde Igjdt, reeds uitgestippeld. De regering hoopt, dat een interim-regeling, die aan deze gebie den volledig autonomie geeft, en die tevens betrekking heeft op de behandeling van gemeenschappelijke aangelegenheden, spoedig in werking zal kunnen treden, nadat gerezen moeilijk heden uit de weg zullen zijn geruimd. De met deze interim-regeling te verkrijgen ervaring zal van groot nut kunnen zijn bij de nadere overweging van de wijze, waarop de nieuwe opbouw van het Koninkrijk zal kunnen worden verwezenlijkt. Met het oog op het zo gewenste monetaire evenwicht stemt het tot voldoening,'dat de Rijksbegroting voor het jaar 1950 voor het eerst na de bevrijding sluitend is. Het niveau, waarop de lopende uitgaven en de middelen tot dekking daarvan zich bevinden, is echter abnormaal hoog en stemt vooral in verband met de conjunctuurphase, waarin de wereld verkeert, tot bezorgdheid. Vervolg pag. 3 VANAVOND RADIOTOESPRAAK VAN PROF. LIEFTINCK De regeringsvoorlichtingsdienst deelt mede: De ministerraad heeft Maan dagmorgen zijn standpunt be paald inzake de devaluatie. Het voorgeschreven overleg met het Internationale Monetaire Fonds te Washington zal thans ter stond worden geopend. Dins dagmiddag onmiddellijk na de indiening van de Rijksbegro ting, zal de minister van finan ciën in de Tweede Kamer van de Staten-Generaal een verkla ring afleggen. Dinsdagavond om 20.05 uur zal minister Lieftinck zich over beide Nederlandse radiozen ders met een toespraak tot het Nederlandse volk richten. drukken. Niettemin zal ook deze aangelegenheid in breder verband moeten worden gezien. Dat wij niet meer op een eiland leven, daarvan doordringt deze Troon rede, is nog weer eens duidelijk. Wij zullen de consequenties van onze nieuwe plaats in de interna tionale samenwerking moeten aanvaarden, meer dan menigeen misschien op dit ogenblik nog wel beseft! De Lattre de Tassigny op Soestdijk H.M. de Koningin heeft gister morgen generaal de Lattre de Tassigny, opperbevelhebber van de West-Europese landstrijdkrach ten, op paleis Soestdijk ontvangen. Na de lunch vertrok de generaal naar Aalsmeer voor een bezoek aan de bloemenveiling. MAATREGELEN NED. SPOORWEGEN I.V.M. DE DEVALUATIE In verband met de devaluatie is door de Nederlandse Spoorwegen de verkoop van rechtstreekse plaatsbewijzen en de rechtstreekse bevrachting van bagage voor het buitenland tot nader order stopge zet. Zij, die naar het buitenland reizen, kunnen dus slechts plaats bewijzen krijgen, geldig tot een der Nederlandse grensstations. Ook de bagage kan slechts tot een grenspunt worden bevracht. Voor het buitenlandse parcours zal derhalve in vreemde valuta in het buitenland moeten worden be taald. De Nederlandse Spoorwegen hebben in overleg met de Belgi sche Spoorwegen bepaald, dat op de grensstations in de treinen naar België alleen reizigers zullen wor den toegelaten, die kunnen aan tonen dat zij, ofwel een tot de buitenlandse eindbestemming gel dig plaatsbewijs bezitten, ofwel over voldoende vreemde valuta beschikken om het in het buiten land af te leggen traject te be talen. PRINS BERNHARD LICHT ONGESTELD SOESTDIJK, 19 Sept. Z.K.H. Prins Bernhard moet wegens een maagaandoening enige dagen het bed houden. De behandelende geneesheer heeft toegestaan, dat de Prins zijn officiële verplichtingen zoveel mo gelijk nakomt, doch overigens dient Z.K.H. rust te nemen. Verwacht mag worden dat de ongesteldheid van korte duur zal zijn. De Amsterdamse Effectenbeurs, die als gevolg van de devaluatie Maandag en heden is gesloten. Het Directoraat-Generaal van de Prijzen deelt mede, dat in de Nederlandse Staatscourant van Dinsdag 20 Sept. de beschikking Prijs-stop 1949, ondertekend door de ministers van Economische Zaken, van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening en van Verkeer en Waterstaat zal worden gepubliceerd. Op grond van deze beschikking is het niet geoorloofd de prijzen van goederen en diensten, waarvoor de prijsbeheersing was opgeheven, te ver hogen boven het niveau, dat op 17 September algemeen gebrui kelijk was. Dit wil dus zeggen, dat degenen, die goederen ver kopen of te koop aanbieden geen hogere prijzen mogen bereke nen, dan zij op 17 September deden. Degenen, die afgaand op geruchten van devaluatie hun prijzen reeds hebben verhoogd, zullen deze dienovereenkomstig moeten verlagen. Voor de niet in prijs vrijgelaten goederen blijven uiteraard de bestaande voor schriften van kracht. De controle op de prijzen zal over het gehele gebied voorlopig worden verscherpt. DE K.A.B. EN DE DEVALUATIE Op de Maandag gehouden ver gadering van het dagelijks bestuur van de Ned. Katholieke Arbeiders Beweging is uitvoerig aandacht besteed aan de devaluatie van het pond sterling. Het bestuur houdt ernstig reke ning met de mogelijkheid, dat in navolging van het pond ook de gulden in waarde zal dalen. Het bestuur van de K.A.B. is van oordeel, dat het overleg met de regering inzake het loon-~en prijsbeleid, gegeven de nieuwe situatie, dient te worden opge schort totdat ten aanzien van de devaluatie en de gevolgen daar van, met name voor het levenspeil der arbeiders klaarheid is ver kregen. BATAVIA De Staatssecretaris van Financiën van Indonesië, drs. A. Oudt, heeft in een radiotoespraak medegedeeld, dat de Indonesische regering nog niet definitief haar standpunt heeft bepaald met be trekking tot het vraagstuk der de valuatie, zodat dienaangaande no(f niets kan worden medegedeeld. Drs. Oudt zeide, dat sluiting van banken en spaarbanken niet in de bedoeling ligt, doch dat, in afwach ting van een definitieve bepaling van het standpunt der Indonesische regering, het deviezenfonds voor Indonesië tijdelijk alle wisseltrans acties met het buitenland heeft stopgezet. Het grote nieuws, dat sedert de rede van Sir Stafford Cripps de devaluatie van het pond sterling is geworden, blijft over de gehele wereld en in alle hoofdsteden de gemoederen bezig houden. Uit de brede stroom berichten, die wij van Associated Press en Reuter ontvingen, kan het beeld van de monetaire wereldsituatie en de gevolgen daarvan thans verder als volgt worden geschetst: De Franse franc is gisteravond gedevalueerd met een klein per centage van 330 tot 350 francs per dollar. De koers van het pond wijzigde van 1.097 in 980 francs. De Franse oud-premier Rey- naud heeft ernstige critiek op Engeland geoefend, omdat het de devaluatie van het pond niet tijdig tevoren aan Frankrijk heeft bekend gemaakt. Hij achtte deze houding ,,niet alleen onvrien delijk, maar ook een verwaarlozing van een belangrijk element van de Europese solidariteit, die Engeland onlangs nog door zijn aanwezigheid in Straatsburg goedkeurde". Eveneens devalueerden gisteren de Canadese dollar (met 10%), de IJslandse kroon, de Finse mark, de roepei van Birma, de roepei van Ceylon en de Zweedse kroon. De nieuwe koersen zijn in Birma 4.76 roepei voor een dollar, in Zweden 5.18 krj voor een dollar (i. pi. V. 3.60) en in Ceylon 4.75 roepei voor een dollar (i. pl. van 3.3). Men ver wacht dat de rubberprijs van 56 tot 70 cent zal stijgen. Op de rubber- markt in Colombo werd Maandag dan ook niet gekocht. Canada devalueerde teneinde de exportmarkten van dat land te be schermen tegen verlies als gevolg van de te verwachten toenemende concurrentie. Men verwacht ook de valuatie in Griekenland en Italië, terwijl Zwitserland, Turkije en Ja pan geen wijzigingen in de munt- omrekeningskoersen t.o.v. de dollar zouden brengen. Het is nog niït duidelijk wat Bel gië zal doen. Gisterenmorgen heeft premier Gaston Eyskens een pers conferentie gehouden waaromtrent o.m. werd bericht dat de heer Eys kens zeide dat de Belgische valuta sdlide is en de invoer elke week genoeg harde valuta inbrengt om rustig te kunnen beslissen welke maatregelen genomen zullen moeten worden. Op grond van deze verklaring achten velen het niet uitgesloten dat de Belgische franc in de toe komst ook gedevalueerd wordt. Dit is tot dusver echter niet be vestigd. Eyskens deelde de pers mede dat alle maatregelen ter vermijding van speculaties genomen Zijn. In antwoord op de vraag of een devaluatie van de gulden invloed zal hebben op de lijst van goederen, welke in het kader van de Voor unie .is opgesteld, verklaarde spr.: „Indien de gulden devalueert ver andert het gehele vraagstuk en zelfs de handclsstroming tussen Neder land en België van aspect. Ook de moeilijkheden, die thans worden ondervonden bjj de vorming van de Benelux zouden dan een wijziging ondergaan. De concurrentiekracht van Nederland zou toenemen. Tot nu toe had Nederland een tekort op zijn handels- en betalingsbalans ten aanzien van België, doch deze po sitie zou een ingrijpende wijziging ondergaan en de problemen ten aanzien van de vorming van een economische unie zouden heel an ders komen te liggen." Intussen heeft de Belgische rege ring de uitgifte van bepaalde in voervergunningen voorlopig opge schort. Krachtig was vanzelfsprekend de reactie op het nieuws in Engeland. Volgens A.P. reageert de Engelse pers over het algemeen „koel tot ijzig". In de straten rond de geslo ten Londense effectenbeurs had zich gisteren een rumoerige massa effectenmakelaars en speculanten verzameld die geld trachtten te ma ken uit officieuze transacties in aandelen in goudmijnen. In enkele minuten werden vermogens ge maakt temidden van de dolste scè nes die het financiële leven van Londen sinds jaren had meege maakt. Terwijl speculanten met pa pieren zwaaiden boven de hoofden van de dringende massa uit, werd het verkeer op meerdere plaatsen gestagneerd. Cripps verklaarde in een pers conferentie dat hij nooit gezegd had dat de devaluatie een onmiddellijke stijging van de export tengevolge zou hebben, maar daf dit op den duur zal komen. Naar aanleiding van het feit dat hij sedert 26 Ja nuari 1948 negen keer in het open baar had verklaard dat het pond niet gedevalueerd zou worden, zeide hij dat hij op de terugweg van zijn verblijf in Zwitserland van gedach ten was veranderd. Cripps zei dat Engeland noch op de militaire, noch op de sociale uitgaven zou bezuini gen. Wat overblijft zijn dan de ad ministratieve uitgaven. Churchill heeft bijeenroeping van het parlement verzocht tegen de volgende week om de nieuwe situa tie te bespreken. De liberalen heb ben onmiddellijke bijeenroeping ge vraagd. Inmiddels stromen Britse touris- ten hals over kop naar Engeland terug. Honderden auto's met G. B. borden zijn Parijs gepasseerd op weg naar de Kanaalhavens. De Franse banken zouden gisteren aan elke buitenlandse tourist 10.000 francs uitbetalen tegen de oude wisselkoers. Vele Britten bezaten zelfs geen middelen meer om een lunch te betalen. In Zuid-Afrika is daarentegen reden tot optimisme. Het inkomen dat het land trekt uit zijn goudmij nen zal door de devaluatie stijgen tot 32 millioen pond per jaar. De bekendmaking van Sir Staf ford Cripps betekent dat de goud aandelen op do markt met 300 mil lioen pond in waarde toenemen. Als grootste goudproducent ter wereld had Zuid Afrika nadeel van een vastgestelde goudprijs, omdat de productiekosten waren gestegen zonder een overeenkomstige stijging van de prijs. Dit nadeel is thans opgeheven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1949 | | pagina 1