SFEER YAN BETHLEHEM OP DE
H. LANDSTICHTING
ruines van Japan s grootste
Katholieke kerk
Nee
Overd
I
EEN KERSTLIED WERD GEBOREN
I
Waardin hield Duitsers aan de praat
en kreeg een Tijgertank cadeau
Koningin
Duizenden zien telken ja re
het levenswerk van Mgr. Suys
Laat dit nimmer meer gebeuren
Kinderen van Oberndorf zongen
in 1818 „Stille Nachthet eerst
Von Rundstedt's offensief
tot staan gebracht
Plechtighe
PAG. 4
Zaterdag 24 December 1949
Heeft de atoombom ons iets geleerd?
Vaticaa pse zender
in dank aanvaard
VIJF JAAR GELEDEN
1^1 OC ALTIJD STAAT het kleine en vrij onbelangrijke
Bethelehem ieder jaar weer opnieuw in het middelpunt
der belangstelling en in de donkere dagen rond Kerstmis ie er
vrijwel geen gelovig christen, die niet enkele ogenblikken in
gedachten verwijlt bij de grot en de kribbe, de herberg en de
vlakte, waaromheen zich een der grootste gebeutenissen der
wereldgeschiedenis heeft afgespeeld. En er is wel geen plaats
op de wereld, afgezien van het H. Land zelve, waar men zo
dicht bij het wonder van de eerste Kerstnacht staat als in de
stille, donkere dennenbossen van de H. Landstichting, waar
men door tal van monumenten, met zorg en smaak opgesteld,
het verhaal van Christus' komst op aarde op een boeiende en
overtuigende wijze gestalte heeft weten te geven.
Meer en meer wint in onze da
gen de betekenis van dit Bijbel-
monument, dat de H. Landstich
ting in wezen toch is, veld. Ont
sproten uit éen universeel idee
van de Waalwijkse kapelaan A.
Suys, die alle Christus-belijders in
pen grote basiliek wilde verenigen,
ontstond de H. Landstichting uit
een ervaring door kapelaan Suys
opgedaan, nJ. dat de mensen God
eigenlijk nog te weinig kenden om
Hem lief te hebben. Als een le
vend Bijbelwoord verrees toen,
met medewerking van de schilder
Piet Gerrits, die jarenlang in het
H. Land had doorgebracht, dat
prachtige, unieke monument van
geloof, dat zich in de loop der ja
ren een wereldvermaardheid heeft
verworven. Ruim dertig jaren is er
gebouwd en nog wordt er gebouwd.
En begrijpelijk is het, dat in deze
dagen, nu de aandacht van heel de
Christenheid zich meer dan anders
richt op Rome en het H. Land, ook
de getrouwe copie van die plaatsen,
die niet uit het gedachtenleven
van dë christen zijn teverwijde
ren, zulk een bijzondere aandacht
gaan krijgen.
Langs kronkelige paden', nat van
de gestaag er op neerdruppelende
najaarsregen, heeft men in de af
gelopen weken gelegenheid gehad
om van het nederige huisje van
Nazareth, een getrouwe copie van
dat Oosterse huisje, waar Maria
haar Blijde Boodschap onving, naar
het dorpje Bethlehem kunnen trek
ken. En onwillekeurig moet daar,
tussen die nauwe slingerende
straatjes, over die ongemakkelijke
grote stenen, het beeld zijn opge
rezen van de H. Familie, zoals zij
zich moeizaam met het eigenlijk te
zwaar belaste ezeltje, het vervoer
middel der armen, van huis tot
huis moet hebben voortbewogen.
Dan voert onze weg naar de oude
Oosterse pleisterplaats voor reizi
gers en karavanen, de karavansera,
de plaats waar men uitrustte en
overnachtte. Daar onder die bogen,
schuilde men voor de onbarmhar
tig gloeiende zon of de stromende
regen, daar wisselde men het
nieuws uit, op lange tochten op
gedaan. En we kunnen ons voor
stellen, hoe, terwijl op het ruime
binnenplein de lastdieren onder
toezicht van de opzichter der ka
ravansera werden afgeladen, ten
tijde, dat het Woord Vlees zou
worden, geruchten over de komst
van de Messias van mond tot mond
zijn gegaan. En tijdens al die druk
te van komende en gaande karava
nen moet het nauwelijks zijn opge
vallen, dat Maria en Jozef, die ge
hoopt hadden op een der weinige
vertrekken, die zulk pleisterplaat
sen telde, beslag te kunnen leggen,
teleurgesteld hun moeilijke tocht
voort moesten zetten, na ervaren
te hebben dat er voor hen, die bo
vendien geen grote fooi aan de
jopzichter konden geven, geen
plaats meer was in de karavansera.
Hier, op de Heilige Landstich
ting, is het een hele klim naar
het veld der herders te Bethle
hem. In het heuvelige land van
Palestina zal het wel niet anders
zijn geweest. Het eerste, wat hier
op de grote vlakte de aandacht
trekt, is de grote wachttoren,
boven een primitief onderkomen,
dat de herders gebruikten om
beter een oog on het dwalende
vee te kunnen houden. In het
gure jaargetijde zal ook daar wél
geen plaats meer zijn geweest en
uiteindelijk was het toen een der
grotten, waarin het gezelschap
een onderkomen vond. Ze zijn
niet groot die grotten, echte
schuilplaatsen, men kan er vaak
nauwelijks rechtop in staan. Ook
de grot der'Geboorte is niet groot
geweest. Er was een ruimte in
voor het vee en de herders, die
hier al generaties lang in plach
ten te schuilen, ze hadden de klei
ne ruimte zo goed en zo kwaad
als het ging iets meer gerieflijk
weten te maken.
Het is op deze plaats, nu in
het Heilig Land overkoepeld door
een trotse basiliek, de oudste der
christelijke monumenten, dat
men onwillekeurig bevangen
wordt door. een huivering. Hier
inNederland of in Palestina, de
omgeving doet er eigenlijk wei
nig toe, de plaats zelve is van
een bijzondere bekoring. In deze
grot, een twaalf bil drie meter
groot, waar het daglicht amper
toegang heeft, is het Wonder ge
schied! Hier krijgt de oude ge
schiedenis van het stalletje van
Bethlehem waarlijk gestalte. Is
er een mooiere Kerststal wel
dankbaar?
Langs de takken van de ont
luisterde bomen druipt de regen
neer, de monumenten, die ieder
jaar duizenden en duizenden be
zoekers trekken, staan verlaten
en duister in de opkomende
avond-mist. Met moeite zoeken
wii de weg naar beneden. Daar,
lager dan het herdersveld. ligt, in
oosterse trant gebouwd, het huis
van Piet Gerrits. de onverwoest
bare werker, artistiek-adviseur
van de Heilige Landstichting. In
komen. 1947 32.000. Het is alle
maal belangrijk, het illustreert
welke en interesse ook deze, op
de materieel ingestelde wereld
toch nog heeft voor geestelijke
waarden.
Als straks de' klokken de Hei
lige Nacht inluiden, in Palestina
en in Nijmegen. iW de huizen der
mensen weerklank vinden, dan
gaan onzè gedachten weer naar
die plaatsen, waar de Zaligmaker
zijn aardse leven heeft willen be
ginnen om de werel de vrede
te brengen.
L. S.
De vrachttoren en een deel
van het veld der Herders
(Van een bijzondere correspondent)
IN HET GROENE HEUVELLAND even buiten Nagasaki spreken
de grillige ruïnes van een kerk een stille aanklacht uit tegen
een verworden wereld. Het is niet in de eerste plaats die hoge
muur vol scheuren als een imposant décor voor een openlucht
spel. En evenmin dat bordes met een stuk van een kerkdeur,
waarachter niets anders dan het kale terrein is. Het zijn vooral
die gebroken en geschonden beelden der heiligen, bijeengebracht
op wat er nog over is van het altaar. Beelden in wier stenen
gelaten vol wonden de afschuw en de pijn en de machteloosheid
verstard liggen van die enkele huiveringwekkende seconden,
waarin een atoombom tot ontploffing gekomen is. De jonge
pater schudt voortdurend met het hoofd als hij u langs de
troosteloze ruïnes leidt.
r V„.
-v. 0»- vv.v
V fv.
gezelschap van de directeur. Dr
C. van Beek, pastoor van de
Meerwijk-parochie, zijn wij- bin
nengegaan, hebben er de sleutel,
die de grot van Bethlehem voor
ons heeft geopend, afgegeven.
Dan zitten wij in een levendig
gesprek gewikkeld met deze Pa-
lestina-ganger, die vertelt over
het Heilig Land, totdat de avond
is gevallen en het duister ons
noodzaakt huiswaarts te keren.
Wij vernemen bijzonderheden
over de bouflr, hoe er in het
voorjaar een monument gaat ge
bouwd worden over de Berg
rede. Hoe er een stijgende be-
langsteling is voor dit levende
Bijbelwoord. In 1949 bezochten
100.000 mensen dit oord, in voor
gaande jaren was de belangstel
ling eveneens stijgende. 1948 zag
32.000 mensen hier ter bedevaart
CRIJS HING DE LUCHT
boven Salzkammergut.
De dagen van Kerstmis nader
den, en in de hele streek luis
terden de kinderen op school
naar het Evangelie-verhaal
van Maria en Joseph, die op
gingen naar Bethlehem, de
stad van David, om zich voor
de volkstelling op. te geven.
De vrouwen in Oberndorf
spraken reeds met elkaar over
de heerlijke kransen van ge
suikerd deeg met kandij en
succade, waarop zij de huis
genoten zouden tracteren op
de hoogtijdag van Christus
geboorte, ht de bossen- van
Wagram en Hallein klonken
de bijlslagen der houthakkers
en galmde het hoornsignaal
der boswachters als een vreug
deteken. Nooit droeg het hon
dengeblaf zo ver als in deze
tijd van het jaar. En de man
nen zongen menigmaal zo luid,
dat het tot tn de dorpen aan
de andere zijde der heuvels te
horen was.
Iedere Zaterdag- en Zondagmid
dag kwamen ae kinderen van
Oberndorf bijeen in de kleine sa
cristie van - de Hl Nicolaaskerk.
waar de organist Franz Xaver
Gruber hen de Kerstliedjes leerde,
die zij in de nacht van de 25ste
December tijdens de heilige mis
sen moesten zingen. Daar waren
Gretl en Helga en Trudl en Tony
ep Gabi Berghofer, en de jongens
van Hübner én Menzinger en
Schratt, allemaal goede zangers,
die de liefde voor het schone lied
van hun vaders en moeders had
den meegekregen. Daar Werden de
bekende leisen en wiegeliedjes met
ijver en volharding gezongen.
Tweestemmig klonk er het „Eja,
Eja" en het „Kindlein im Stahl",
dat de <*ide Pfarrer de tranen in
de ogen bracht als hij het hoorde.
In vervoering soms stond Gruber
voor zijn jonge vrienden met rhyth-
misch beWeég vah hoofd en han
den, lied na lied voor te zingen en
daarna op het harmonium met
slepende tremolo's te begeleiden.
Dan was de innigheid volkomen
in het kleine vertrek, waar de kin
deren tegen de credenstafel leun
den, die op de hoge feesten op het
priesterkoor werd geplaatst. En
pas wanneer in de opkomende duis
ternis het gekanteelde kacheltje
een rode gloed'op de gezichten
wierp, draaide "Gruber zich op zijn
krukje om en begon hij een Kerst
verhaal tè vertellen, iftet Welgeko
zen woorden en schone beelden,
zodat de kinderen met openmond
JÉ-
Het is 131 jaar geleden, dat
«fin het Salzburgse dorp -f,
r.- Oberndorf tijdens de Kerst- f'
5) dagen voor het eerst het it
lied: „Stille Nacht, Heilige ij
f' Nacht" werd gezongen. Aan J).
J> de nagedachtenis der ma- j t
J kers van dit meest gezongen
en meest verbreide Kerstlied
zij dit verhaal gewijd.
stonden te luisteren. En deze ver
halen werden dan verder verteld
in de huizen van Oberndorf, en de
liederen werden reeds weken te vo
ren gezongen overal waar de jeugd
tezamen kwam.
Maar ditmaal had Franz Xaver
met zijn zangertjes een geheim.
Niemand wist, waaruit dit geheim
wel bestond, maar er waren er al
in het dorp die vertelden, dat Gabi
Berkhofer en de oudste van Schratt
een duet zouden zingen. De kinde
ren lieten hen maar zo wijs. Zij
vonden het grappig, al die ver
onderstellingen, en zij dikten de
verhalen nog een beetje aan om
er des te meer plezier van te heb
ben. Natuurlijk,was het zoals altijd:
de mensen hadden de klok horen
luiden, maar zij wisten niet waar
de klepel hing. Er zat namelijk be
halve. Gruber nog iemand anders in
het complot, en dat was de pastoor.
Die had niets meer en niets minder
dan een nieuw Kerstlied geschre
ven, dat begon met de woorden:
„Stille Nacht, Heilige Nacht". Een
voudig, maar zinvol, en juist mts
dat geschikt was om getoonzet te
worden, zodat zijn parochianen het
zouden kunnen zingen. Gruber had
de tekst in vertrouwen mogen in
zien, en toen hij het gedicht had
gelezen, was hij aan het orgel gaan
zitten en had hij getracht ieder
woord met de frêle klank van een
orgeltoon te begeleiden. Zo bleef
hij een ganse avond alleen in dé
kérk. en toen de kaars bijna was
opgebrand' die naast het toetsen
bord stond, was de melodie gereed.
Pastoor Mohr was enthousiast de
andere dag, toen hij het hoorde. En
nog diezelfde Zaterdag zongen de
kinderen van Oberndorf het „Stille
Nacht" vol ingetogenheid en bijna
eerbiedig de woorden uitsprekend
en de tonen beroerend.
Het was een bijzonder feest, de
ze Kerstnacht in het Salzburgse
dorp. Nog nooit had het orgel zo
schoon meegeklonken, zo zuiver en
bovenaards. Reeds diezelfde dag
werd het lied in alle huizen van
Oberndorf gezongen, en op het
feest van St. Stephanus werd het
kinderkoor al door een volle kerk
overstemd. „Stille Nacht, Heilige
Nacht" klonk onder de gewelven,
teder en alsof de herders het zelf
op hun fluiten begeleidden. En aan
de voet van het altaar verduwde
pastoor Mohr zijn ontroering.
Dat was op -die gedenkwaardige
Kerstmis van het jaar 1818 in het
Salzburgse bergland. Hadden deze
beide eenvoudige mannen, waarvan
de een een gedicht schreef en de
ander daarbij de melodie compo
neerde, ooit kunnen vermoeden,
welk een zegetocht de vrucht van
hun ontroering door heel het land
en door alle landen van de aarde
zou maken? Handwerkers uit Zil-
lerthal, die met hun koopwaar in
Salzburg ter markt kwamen, zon
gen het hun koper voor. Zo ging
het van stad tot stad, grenzen hiel
den het niet tegen, over zeeën naar
verre volkeren vlood de melodie,
de Philippijnen, Indië, het Aziatisch
kustland, de beide Amerika's, geen
oor dat het niet hoorde, geen
mond die het niet zong.
In Oberndorf staat op de plaats
der vroegere H. Nicolaaskerk, waar
kinderen voor de eerste maal het
„Stille Nacht" zongen, een her
inneringskapel, gewijd aan de na
gedachtenis van twee mannen, die
de roerselen van het menselijk
gemoed wisten af te" stemmen op
de schoonheid van Kerstmis.
V. de J.
„In een ogenblik was alles ge
beurdvertelt hij, terwijl hij
een omgevallen kruisbeeld weer
overeind zet, „de bom viel mis
schien een honderd-en-viiftig me
ter van de kerk.daar beneden
bij dat nieuwe geboomte kunt ge
de plaats zienwaar dat hou
ten gedenkteken staathet
was even over elven op de negen
de Augustus 1945.... de hom
spatte boven de grond uiteen in
een eigenaardige, witte wolk en
de kracht en de hitte, die toen
vrijkwamen hebben ons wel zeer
zwaar getroffen.... de kerk was
één grote ruïne en negenduizend
gelovigen bleken het ieven ver
loren te hebben
Het is heel stil buiten. In de
verte golven de heuvels. Kleine,
witte huisjes plekken in 't groen.
Het ademt een geest van rust en
tevredenheid. Maar als ge u dan
omdraait en de starre beelden ziet
moet ge weer denken aan wat
zich hier vier jaar geleden op een
druilerige morgen afgespeeld
heeft.
„De Kerk van Ur'akami heeft
precies vijftig jaar bestaan
vertelt de pater verder, „eén
Franse priester heeft dë plannen
ervoor ontworpen en in 1895 is
men met de bouw begonnen. Het
was de grootste katholieke kerk
in het Verre Óósten. En nu is er
dat nog van over
„Maar er staat weer een kerk.
wijst ge naar een houten gebouw
wat opzij, waaruit een stuk of tien
Japanse kinderen kómen.
„Jaeen noodkerk", legt de
priester uit, terwijl hij langzaam
naar het zwart-geteerde gebouw
met de eenvoudige ramen en deu
ren wandelt, „na de bóm waren er
nog tweeduizend katholieken in
leven. Zij hebben onmiddellijk
maatregelen gehomen om een
nieuwe kerk te bouwén. Met hun
eigen geld en him eigen handen
hebben ze in zes maanden dit ge
bouw opgericht. We zijn er erg
dankbaar voor, maarhet is
alweer veel te klein".
„En de ruïnes
„Die blijven voorlopig "zoals ze
zijn..'., misschien brengen ze de
mensen tot rédenmisschien is
het een waarschuwing voor de
rest van de wereld".
Het leven gaat verder
Misschien
Maar de wereld vergeet zo snel.
Ook in Nagasaki. De mensen gaan
er alweer gedachteloos voorbij
aan de ruïnes en de kerkhoven.
Men kijkt niet meer naar de chao
tische restanten van de kolossale
staalfabrieken, waarvan niet veel
meer over is dan een roestig ske
let en een onafzienbaar terrein vol
verwrongen ijzer en staal, omge
bogen. rails, verbrande locomotie
ven en uiteen geslagen turbines.
De kleine, houten gedenknaald ter
herinnering aan vele honderden
omgekomen arbeiders staat er
eenzaam en vergeten,En even
min besteedt men veel aandacht
aan dat bord met „Atomic Bomb
Centre" en die nuchtere, maar
schrikbarende cijfers: doden
23.657, gewonden (inclusief latere
doden ten gevolge van atomische
ziekten): 29.739. In het kleine
museum met atomische curiosa
er vlakbij komen weinig mensen.
„Het leven gaat verder
zegt de burgemeester luchtig. De
burgers van de stad denken er
precies zo over. De doden liggen
op de kerkhoven. De zieken zijn
op weinige uitzonderingen na
weer genezen. Aan de mensen met
verschrikkelijke lidtekens op
handen en gezicht is men gewend.
En in de plaats van de duizenden
verwoeste huizen staan alweer
nieuwe. Van hout en oliepapier.
En overigens spreken de mensen
over de gehele gebeurtenissen als
over iets, waar ze trots op zijn.
omdat het hun stad vermaardheid
over de gehele wereld heeft ge
geven.
„Cultureel centrum".
„De regering heeft toestemming
gegeven Nagasaki voortaan het
„Cultureel Centrum van de We
reld" te noemenzegt de bur
gemeester met voldoening, maar
tegelijk ook met iets van spijt,
omdat zijn collega in Hiroshima
hem voor geweest is met een veel
indrukwekkender naam voor zijn
stad: „Stad van de Eeuwige We
reldvrede".
De burgemeester geeft u een
mapje met prientbriefkaarten in
kleuren. „We verwachten veel
toeristen".
Ge bekijkt de kaarten. Het zijn
kleurige plaatjes met Engelse on
derschriften. Maar op een ervan
staat een stuk van de kerk. Een
priester in een zwart habijt staat
er voor enkele knielende vrouwen
met witte sluiers over het hoofd.
„Devotions" staat er onder.
„Een herinneringvoegt de
burgemeester er aan toe.
Die ruïnes van de Kerk van
Urakami is de meest realistische
herinnering aan de atoombom. De
doden zijn begraven. De wonden
geheeld. De woningen weer opge
bouwd. Maar die beelden bij de
kerk met hun weggeslagen ar
men en geschonden gezichten
staan er nog zoals ze waren op die
onvergetelijke morgen van de ne
gende Augustus 1945. Voor wie
luisteren wil spreken zij een ver
manend woord in al hun stenen
starheid: „Laat dit nimmer meer
gebeuren". Het ware te wensen,
dat de kracht van die beelden bij
Nagasaki gevoeld kon worden
over zeeën en woestijnen tot in
alle hoeken van een wereld, die
zich in blinde haast voorbereidt
op haar eigen vernietiging. Voor
het te laat is.
(Nadruk verboden).
KERSTMIS 1944. De spreekwoordelijke donkere dagen, die
aan Christus' Geboortefeest vooraf plegen te gaan, doen hun
reputatie gestand en zijn donkerder dan ooit en in meer dan
één betekenis. Europa beleeft een beslissende phase in zijn
geschiedenis. Het nazi-monster is al een flink eind van de kusten
der bezette landen teruggedrongen door de machtige legers der
geallieerden, maar nu liggen die legers machteloos in hun
stellingen. De tanks ratelen niet meer voort langs de wegen,
die hen naar hun doel voeren; een zware mist en sneeuwstormen
beletten de grimmige luchtmacht de pijlsnelle vlucht over de
bossen en rotsen van het Duitse grensgebied. De opmars naar
scPheaVbij^nd«hëden avan een° be- het Noorden is reeds lang stilgevallen en West-Nederland gaat
paald type 100 Kw zendér. Uiter
aard heeft het .Vaticaan dit type
zorgvuldig moeten bestuderen, met
name in verband met dé vraag of
het'paste in het geheel van de Va
ticaanse plannen. Dit verklaart,
waarom deze definitieve aanvaar
ding zo lang is. uitgebleven. De
zeer grote waardering van Vati
caanse zijde voor het Nederlandse
initiatief komt wel in. een zeer
helder licht te staan door een ver
klaring van Monseigneur Pegne-
doli, secretaris van het Centraal
Comité voor het H. Jaar, dat het
Nederlandse initiatief de H. Va
der het vertrouwen heeft gegeven,
nodig om de grootse plannen met
Radio Vaticana goed te keuren.
Radio Anno Santo heeft be
richt ontvangen uit Rome, dat de
Vaticaanse Autoriteiten thans het
definitieve besluit - hebben kunnen
nemen de. het Vaticaan aangebo
den radiozender, in dankbaarheid
te aanvaarden.Hét' Vatifcaan l.eeft
van de Stichting - een naukeurige
huiveringwekkende maanden van honger en ontbering tege
moét. De bevrijding, die lokte in de verte, lijkt wel nooit te
züHeri komen. Voor de gehavende legerscharen van de tyran
Hitier vormt de tegenslag der verbonden Amerikaanse, Engelse
en Canadese legioenen een welkome verademing. Het geknauwde
moreel dér Duitsers herstelt zich enigszins. Hitler, met de
bekende zekerheid van de slaapwandelaar, verstout zich zelfs
een fantastisch plan tot uitvoering te brengen.
Zorgeloosheid gewroken dit front afgetast en vonden een
In alle stilte is het voorbereid.
De Amerikaanse inlichtingen
diensten hebben gefaald, doch de
Duitse spionnage was uitstekend
op de hoogte van de toestanden
aan de andere zijde van het front.
De agenten van Berlijn hebben
zwakke schakel in de keten van
de geallieerde legers. De Arden
nen achtte men in Eisenhower's
hoofdkwartier uit hoofde van hun
karakter als natuurlijke rotsves
ting voldoende beschermd door
een geringe troepenmacht, meren
deels nog onervaren recruten
bovéndien. Hoe zal deze zorge
loosheid zich wreken! In een-vol
slagen overrompeling donderen
in een-kwade nacht een zwaar-
gepantserde, uit de beste troepen
die Hitier nog resten, samenge
stelde Duitse legermacht de Ar
dennen binnen. Onweerstaanbaar
rukken zij op. dwars door de
dunne verdedigingslijn der Ame
rikanen, die overigens wonderen
van moed en vastberadenheid
verrichten. Von Rundstedt, die
faalde bij de invasie, mag zijn
Ïirestige herstellen. Zijn opdracht
uidt: dootstoten naar Antwerpen
en de geallieerde legers oprollen.
De stormvloed uit :de Meidagen
van 1940 gaat zich herhalen, zo
lijkt het op het eerste gezicht. De
natuur-elementen zijn met de
bozen. Zolang de geduchte eska
ders der Yankees niet kunnen
opstijgenEn dat -kunnen ze
niet. Dagenlang wacht men te
vergeefs op het heldere weer, dat
de kansen - zal doen keren. Dan
zullen de vernietigende bommen-
lasten de speerpunten door Von
Rundstedt's ijzeren vuist nu al
bijna tot de Maas voortgedreven,
verpletteren en de vuist doen
sidderen. Eindelijk komt die dag.
Het is de vooravond van het
Kerstfeest. De bevolking der op
nieuw bezette gebieden van Wal
lonië en Luxemburg, wederom
onder de reeds maande-' geweken
terreur van het nazi-dom ge
bracht, zal ten tweede male be
vrijd gaan worden en de naam
van de Amerikaanse generaal Pat-
ton zal een legendarische klank
krijgen. Bij een heroïsche strijd
past trouwens de legende, dat
klassieke epos, waardoor waar
heid, en verdichtsel tot een boei-
énd geheel versmelten, waardig
om door de eeuwen heen over
geleverd' te worden. Er is veel
litteratuur gegroeid rondom dit
geweldig gebeuren, dit historische
Kerstoffensief anno 1944, nu juist
vijf jaar geleden. En ook de film
heeft er zich van meester ge
maakt. „Bastogne", zo werd ze
kort maar veelzeggend gedoopt
naar de stad, die zo nauw bij
Von Rundstedt's wanhoopsma—
noeuvre betrokken was.
Een koffie-praatje
En dan is er, simpel en haast
huiselijk, dat verhaal van die
Waalse waardin, wier roem die
van Kenau Simons Hasselaar
Voorbij streeft. Zij goot geen pek
over de hoofden der ijzervreters,
noch hanteerde zij het zwaard.
Een scherper en, veel machtiger
wapen stond haar ten dienste:
haar tong en daarnaast een ferme
portie vrouwenlist. Zij bracht de
Duitsers tot staan, nog voordat zij
de Maas hadden bereikt. En uit
dankbaarheid kreeg zij vier jaar
later een complete Duitse Tijger-
tankcadeau van de Belgische mi
nister van oorlog. Een kopje
echte „Bohnenkaffee", een knus
zitje in een warme Belgische keu
ken en een misleidend vriende
lijk praatje deden op die Kerst
avond van 1944 Duitse officieren,
die de voorste tankcolonne leid
den, hun plicht verzaken. Toen
zij eindelijk eens wilden opstap
pen was het te laat. De dichte
nevel was opgetrokken en de
Amerikaanse luchtmacht ver-
schèèn "ten" tonele, terwijl ook de
infanterie op dat befaamde kruis
punt bij het dorpje Celles de vij
and tegemoet trad. De eerste der
Duitse tanks, die buiten gevecht
werden gesteld, prijkt nu in de
voortuin van Madame Monrique's
dorpscafé als herinnering aan het
geen een zwakke vrouw deed om
de gang van een wereldoorlog te
keren en een dreigende cata
strophe af te wenden.
Die Duitsers, die daar zo on
verwachts bij haar binnen vielen,
wensten te weten hoe ver het
nog was naar de Maas en of de
wegen verderop veilig waren.
Want hun voorste tank waszo
juist in de lucht gevlogen. Ja. een
landmijn.
Dubbel gelnk
Nu, loog de kloeke herbergier
ster, de wegen zaten propvol met
dat helse tuig. Ze wist maar al
te goed, dat die ene mijn, dié de
Duitsers voorzichtigheidshalve
deed stoppen, in werkelijkheid
dan ook de enige was, behalve
dan die andere waarop dé voor
uitgestuurde door de Duitsers
overmeesterde jeep vol met in
Amerikaanse uniformen gestoken
moffen, was gestoten met fatale
gevolgen.
En dat was madame Marthe's
geluk. Zodoende zou haar leugen
tje nimmer ontmaskerd worden.
Neen, je kon waarlijk geen
voet verzetten, zo luidde haar
waarschuwing aan het gezel
schap jeugdige officieren.
Nu, dat scheen hun niet al te
zéér te benarren.
Weldra verschenen de speel
kaarten ter tafel en het bakje
troost smaakte naar meer. Zij
hadden geen haast. Iedere poging
om tot een nieuw denkbeeld te
komen, dat hen -de gestrande op
mars weer zou kunnen doen
voortzetten, wist de schrandere
vrouw in een vloed van woorden
te smoren. „Allemaal veel te ge
vaarlijk. die zijwegen en zo..,."
En bij zichzelf dacht zij: Kan, ik
ze maar ophouden tot 'de dag aan
breekt, dan is het misschien hel
der weer en kunnen de vliegers
loskomen-
Haar stoutmoedig" optreden
werd met succes bekroond. De
vliegers kwamen en ook de troe
pen. De Duitsers zaten in de val
Ondanks wanhopig verweer moes
ten zij de witte vlag hijsen.
Von Rundstedt's green naar de
Maas was mislukt.
Een groot strateeg, een veld
heer van welverdiende faam ha'-'
de nederlaag geleden, een smade
li.ike nederlaag. Een zwaargew
apend leger van vastberade-
krijgslieden had het afgelegd t-
gen simpele vrouwenlistD
stukgeschoten tank voor de dorr
herberg getuigt daarvan
Abonnementsprijs f 4.25
per mnd., inclusief incas
per editie 16 ct. per m.
rn alle edities 26 ct. per n
familieberichten 20 ct..
Bij contract belangrijke I
E. j. M. Stumpel. Hoofdre
Bankrelaties: Noorderbank
Kantoren; HOORN,
AMSTERDAM, 27 E
het Paleis op de Amst
van Indonesië overge
aan Het hoofd was d
de Ronde Tafel Con
zaal, door Vondel „f
sloten had, vond er t
steden het Wilhelmu
van twee gelijkwaardi
toekomst geweest is.
In feite is de plechtig
formele aard geweest,
van een geboorteacte
enkele uren of dagen
erkend wordt. In de h
Nederland, de Republ
nesië geboren; hedem
als volkomen buitensl
de Unie.
Het uur werk van h
wees vijf minuten ove
toen als eerste van de
personen minister-presi
W. Drees op de Dam ai
Twee coupletten van he
mus werden te zijner
speeld. Kort daarop kv
hammed Hatta aan; hl
teerde na het spelen vai
donesische volkslied de
de erewacht en begaf zie
naar de grote Troonza
Dr. Drees, de leden van c
landse ministerraad, de
sische delegatie en de b
derlandse Kamer-preside
niet op officiële wii ze w;
nengekomen. zich reed
den. Hare Majesteit de
en Z.K.H. Prins Bernhai
's morgens vroeg reeds
leize aangekomen. In de
zaal zelf bevonden zich
honderd vijftig-tal ge
daartoe behoorden vel
van de Sta ten-Generaal,
voorzitter van de Raad v
de voorzitter van de Rek(
de president van de Hoi
enkele leden van het In
nale Hof van Justitie,
missaris van de Koningi
provincie Noord-Holland
gemeester van Amsterd
schillende leden van de
landse delegatie ter Rond
Conferentie en de herei
en Beel.
Dr. Drees opent d
Op het slaan van het
kwam de stoet van Ned
en Indonesische ministi
aan hét hoofd de Kam
denten uit de Troonzaal,
zeischap nam plaats
ovale tafel, welke in het
van de Burgerzaal geplaa
Minister-president openc
een kort woord de zitting
digde het protocol aan
volgens door mr. Prinsen
hoedanigheid als secretai
de ministerraad werd
zen.
Het
Het protocol heeft in
de volgende inhoud. Dr.
en iviunammed natta als
presidenten en leiders
Peiae delegaties constater
üe mantelresolutie met c
werp-overeenkomsten en
wisseling welke door de
tafel-conferentie is aange
zowel door het Koninkr
Nederlanden als door de
Republiek der Verenigde
van Indonesië toegetreden
den, aanvaard is. Daardoo
overeenkomst van genoem
ferentie geratificeerd en
de nieuwe rechtsorde o
komstig het eerste artikel
Nederlandse Grondwet aa
Vervolgens wordt geconsl
dat de delegatie welke th
R.I.S. in het Paleis op
vertegenwoordigt, te wel
heren Hatta. Supomo. Hai
Suparmo, Kusuma Atmad
kiman en Hadinoto, tot de
tegenwoordiging bevoegd
protocol werd door alle
ovale tafel gezeten pc
ondertekend.
Vervolgens begaven ae
ter-president Dr. Drees, de
ter van Overzeese Gebiet
en de beide Kamer-presi
zich naar de Troonzaal on
Majesteit de Koningin en
Gemaal binnen te leiden,
gin Juliana nam daarbij
tussen de minister-nreside
minister Van Maarseveen
Bernhard tussen prol.
burg en dr. Kortenhorst.
Toen Hare Majesteit had
genomen, kondigde de m
president de volgende nai
aan, namelijk het tekenen
acte van bevestiging. In de
bevestigt Hare Majesteit
ningin de nieuwe .reentsor
als die vervat is in,",e,°y
komst van de Rondetafel
rentie. De bevestiging zal
buitengewoon nummer
Nederlandse Staatscourant
den geplaatst. De00^,9I?
deze bevestiging ;s
gemaakt; zij draagt, de nan
ning van Hare Maiesteit
ningin en van alle leae
Nederlandse regering-
plaar zal worden bewaard
Kabinet van de Koningin,
het andere bestemd J_sv
regering der R.I.S-
ook aan Mohammed natia
handigd. Op het ogenbl 8
Hare Majesteit de K°mng
handtekening onder aez
zette, droeg Nederland
de souvereiniteit aan de
de States van Indonesië
