Verbond der K.A.B. in het zilver
de V/uii
RPROEF
Van Alle Dag
OGENE
RADIO-PROGRAMMA
RHEUMIN/fe^t.
Woningbouw - millioenen - plan
maakt minister enthousiast
De vijfentwintigste rassenlijst
van landbouwgewassen
Opinies uit
mijn dagboek
I
r
1
De geest van het
verzet
sser tot half
vangenisstraf
oordeeld
ktberichten
Steunpilaar van maatschappelijke
organisatie in onè land
Bussum krijgt 302 woningen extra
Het fundament van cultuur - voor een
goed gebruik van de vaderlandse bodem/l
Chinese probleem
weer acuut
1
5 Johuori 1950
PAG. 3
■RWACHTING
I door het K.N.M.I.
dig van Donderdag-
j dggavond.
NDER ZACHÏ
bewolkt met enige
morgen ook enkele
iiklaringen. Matige,
tijdelijk krachtige
West en Zuid. Iets
dan vandaag.
SPIT...
al. De vrelda-
van de pijn-
jrmogène ver-
pende ptfn.
RS MIDDENMEER
EER, 4 Jan. Tar-
iek zeer kleine aan-
ractisch onverander-
Uerst: Het aanbod
liet groot; er werden
r weinig zaken ge-
Dit artikel had wei-
elling. Het aanbod
[root, prima partijen
i iets hogere prijzen
kt genomen. Diiive-
voor dit artikel is
belangstelling. Peul-
e handel in peul-
is ook zeer kalm,
ier, prijzen ongeveer
irige week. Fijne za-
riaan- en kar wij zaad
weinig aangeboden;
s ook geringe be-
Stro- en rauwvoe-
;ro was de vraag iets
irijzen waren onver
ets lager. Voederbie-
nveranderd. Het aan-
groot. Aardappelen:
;len zeer weinig
voor export als bin-
lonsumptie-aardappe-
ixport weinig vraag,
iland was tamelijk
waren als volgt:
1021.25; Zomergerst
Haver 24.00: Duive-
kwaliteit 50.00: Groe-
39.0044.00: Bruine
069.00; Schokkers
Karwijzaad 88.00
iwmaanzaad 108.00
REKINGEN OVER
FINEBEL
Jan. (AFP). De mi-
Einanciën van Italië,
rland, Luxemburg en
Jen half Januari te Pa-
ïen om de rapporten te
in hun deskundigen,
elijkheid een economi-
netaire relatie tussen
t stand te brengen. De
it de ministers van fi
nemens zouden zijn de
aten varen, worden te
il.
imische Politierechter
heeft de oud-burge-
n den Haag, mr. W.
r, wegens overtreding
viezenbesluit, veroor-
es maanden gevange-
20.000 gulden boete,
vervangen door drie
echtenis. Zijn ex-se-
W. Bos. werd ver-
8 maanden gevange-
t aftrek van 5 maan-
sst en f 2500,boete,
e vervangen door 2
echtenis. Voorts wer-
i Zwitserland gekocht
een bankbiljet van
rbeurd verklaard. Een
kkene, W. C. van der
van drs. Bos uit het
■n niet onder beheer
ermogen van een Ne-
politieke delinquent
nedeweten gelden op-
len gedeelte van dit
omwisseling in Zwit-
ar Nederland gesmok-
ander gedeelte is in
door beide heren ge-
arvoor zij verschillen-
hebben opgegeven,
erechter heeft schrif-
is gewezen.
verdachte W. v. d. Kooy
m de eis tot 3 mnd. gev.
deeld.
tOEK. gele kool 5.60
lene kool 18.9026.50;
—39; uien 29.40—29.90;
—28.50; driel. 21.50—
14; bliemkool I 21—37;
:w. 8—18.
AR. 4 Jan. Witlof I
II 22.00—38.00: Rode
■9.80; Savoye kool 5.50
oene kool 9.5019.50;
I 35.00—53.00, n 19.00
3oerekool 24.0038.00;
elein 14.00; Andijvie
3; Rode bieten 6.00—
irpeen 6.009.80: Was-
1—36.00; Uien 20.00—
(.00—19.00; Prei 12.00—
ilselderie 13.00—16.50;
0—13.50: Selie 14.50:
;te 24.00—29.00; Gro-
aon 12.0024.00; Gieser
16.00.
4 Januari 22000 kg
10.30—11.60; C 8.70-
kg Bieten A 6.70:
Uien 29.50—30.50: 6000
1 9.10—10.60 14000 kg
1 8.10—9.80: 9500 kg
itte kool 12.30—14.20;
avoye kool 17.8020.30;
Ipruitkool 26.0043.00;
:ekpeen 2.50.
PER, 4 Jan. Koop-
uwe 8; Witlof 2847;
824: Rode kool 6—
kool 10; Savoye kool 8
■ne kool 1020; Spruit-
58; Boerekool 1425:
14—82; Rode bieten 5-
ieten 7.50—12; Winter-
8; Waspeen 2026;
25; Uien Nep 12; Prei
rabantse Bellefleur 5—
ey Seedling 619; Cox
ippin 626: Goudrei-
39; Groninger Kroon 5
iathan 1046; Present
and 634: Zoete Cam-
-17; Zoete Winterkroon
mtesse de Paris 636;
12; Gieser Wildeman
Germain 37; St. Be*
Winterlouwtje 4141
3—14; IJsbout 3—13-
Het nieuwe jaar heeft zich weer
ingezet met de verdwijning van een
tweetal bladen, welke nauw be
trokken waren bij het verzet dat
wjj tijdens de oorlogsjaren in ons
Jand hebben gekend en zo alge
meen hebben gewaardeerd. Twee
periodieken welke dan ook altijd
nog iets ademden van de geest,
welke in die jaren over ons volk
levendig was.
Het is het dagblad „Gooise Klan
ken" dat toen het neutrale orgaan
in het Gooi de huik naar de wind
hing, zoals de meeste neutrale
persorganen in die jaren deden,
omdat voor de meeste van deze or
ganen, de weg van de minste en
meest profijtelijke weerstand, syno
niem is met het begrip neutrali
teit, langs clandestiene weg de Ned.
begrippen van vaderlandsliefde en
moed hoog hield.
Toen na de bevrijding het weinig
principiële en moedige neutrale or
gaan terecht met een verschij
ningsverbod werd gestraft, kwam
het ondergrondse blad in het open
baar uit en nam de plaats van zijn
weinig principiële voorganger in.
Maar met de geest van het ver
zet devalueerde ook de waardering
er voor en toen na de schorsing,
het vroegere neutrale blad, mede
omdat het dank zij zijn collabora
tie, zijn bedrijf up to date in de oor
log had kunnen behouden, weer
mocht verschijnen, moest het ver
zetsblad een moeilijke concurrentie
voeren, waarbij de massa van het
publiek spoedig weer de zijde koos
van het blad, dat het meeste kon
bieden, zich niet afvragende, waar
aan die meerdere service te dan
ken was.
Binnen enkele jaren is deze onge
lijke strjjd volstreden en het ver
zetsblad heeft bij gebrek aan vol
doende belangstelling het onderspit
moeten delven. Het andere verzets
blad, dat met 1 Januari zijn ver
schijning moest staken, is het be
kende illegale weekblad „De Zwer
ver", dat met een vriendelijk briefje
van Prins Bernhard in zijn laatste
nummer met een weemoedig woord
afscheid neemt van zijn lezers.
Weemoedig niet alleen vanwege
dit laatste nummer, maar vooral
omdat dit blad in de algemene ge
slonken waardering voor het ver
zet, een symptoon ziet van een
moreel en materieel verval van ons
volk, welke verschijnselen het ook
voor de naaste toekomst somber
stemt.
Er zit in deze bittere klacht on
getwijfeld een element van waar
heid en ook het ant. rev. Friese
Dagblad had wellicht niet helemaal
ongelijk, toen het in zijn Oudejaars-
beschouwing verzuchtte, dat het
verdwijnen van de verzetsgeest, in
nauwelijks 5 jaar na de oorlog, een
bewijs was van het verloren gaan
van een groot stuk zedelijke en
geestelijke volkskracht, wat als een
ernstig nationaal verlies moest
worden betreurd.
Toch met alle waardering voor
het verzet en zij die ons kennen
weten, dat dit meer is dan een
goedkope boutade, moeten wij ons
toch hoeden voor een overdrijving.
Zeker de zo snel gezonken waar
dering bjj de grote massa van ons
volk is een uiting van de geeste
lijke vervlakking, die na een vijf
jarige oorlog en bezetting onaf
wendbaar was. Maar wie van dit
verzet grote verwachtingen koes
terde zag over het hoofd, dat het
getal der verzetsmensen steeds
De K.A.B. in haar huidige gecentraliseerde vorm, be
lichaamd in het Verbond, bestaat 25 jaar. Een belangrijke
mijlpaal in de geschiedénis van de Nederlandse Katholieke
Arbeidersbeweging. Dit feit zal Dinsdag 10 Januari a.s.
op een sobere wijze worden gevierd met een plechtige
H. Mis met Te Deum in de St. Augustinuskerk te Utrecht
Daarna wordt een herdenkingsbijeenkomst gehouden in
de gehoorzaal van het Jaarbeursgebouw, waar o.m. Z.Em.
Joh. Kardinaal de Jong en Z.Ex. de minister-president,
dr. Drees, het woord zullen voeren, terwijl dr. Olierook
pr. de herdenkingsrede zal uitspreken.
Een stukje historie
Mgr. H. v. d. Wetering. Aarts
bisschop van Utrecht, is de grote
figuur geweest, die in de begin
jaren van deze eeuw alle krachten
inspande om een eenheid te ver
krijgen in de organisaties der
Katholieke arbeiders. Hem stond
een centrale leiding voor ogen.
Gemakkelijk was dit niet. omdat
de meningen over dit punt bij
belangrijke persoonlijkheden uit
die dagen verschilden. De huidige
Verbondsadviseur, Kan. J. G. van
Schaik, schrijft hierover in het
laatste nummer van het Ver
bondsorgaan „Herstel": „Het bis
schoppelijk communiqué van 1916
had de organisatorische kwestie
wan de éne centrale leiding, in
plaats van de twee bestaande
centralen, open gelaten. Het heeft
enige jaren geduurd, tot 26 Maart
1923. eer overeenstemming was
bereikt over bouw en inrichting
van de éne centrale leiding. Na
veel voorbereidend werk kwam
22 Oct. 1924 de definitieve kerke
lijke goedkeuring op statuten en
reglementen. Op 1 Jan. 1925 trad
het Verbond in werking".
klein en hun politieke en maat
schappelijke invloed gering was.
Met enkele gunstige uitzonderingen
daargelaten, waren deze leiders in
de verzetsbeweging niet te vinden.
Daarnaast mogen we ook niet
blind zijn voor het feit, dat de geest
van het verzet, na de oorlog vaak
dreigde uit te groeien tot een soort
wraakgevoel dat noch christelijk,
noch maatschappelijk verantwoord
was.
We zwijgen over de bescha
mende mishandelingen, waaraan
sommigen uit het verzet zich heb
ben schuldig gemaakt tegenover
weerloze slachtoffers, maar wijzen
slechts op de vaak zeer overdreven
strenge straffen, die aan z.g poli
tieke delinquenten werd opgelegd
en die in brede kringen de achting
voor onze rechtspraak niet altijd
hebben verhoogd.
De straf dezer dagen vijf jaren
na de bezetting, door een bijzonder
gerechtshof nog opgelegd aan een
Kuyle heeft terecht een siddering
van verontwaardiging doen gaan
door een groot deel van ons volk,
ook daar waar men het optreden
van deze literator tijdens de oorlog
scherp veroordeelde.
Dat men oorlogsmisdadigers en
laffe verraders streng straft, zal
ieder billijken. Maar dat men men
sen, die belangeloos uit overtuiging
misleidend schreven, omdat ze ver
keerd georiënteerd waren, nu 5 jaar
na de oorlog, nog 4 jaar gevange
nisstraf oplegt, is ook een geest van
het verzet, waarvoor wij maar ma
tig waardering kunnen hebben.
J. H.
VRIJDAG 6 JANUARI
HILVERSUM I,
7.00—24.00 KRO.
7.00 Nieuws. 7.15 Morgengebed
en liturgische kalender. 7.30 Slui
ting. 8.30 Nieuws. 8.40 Gramo-
foonmuziek. 9.00 Weerberichten.
9.03 Gramofoonmuziek. 9.25
Hoogmis. 11.00 Voor de zieken.
11.35 Pianovoordracht. 12.00 An
gelus. 12.03 Metropole orkest
12.30—12.33 Mededelingen). 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
katholiek nieuws. 13.20 Strijk
orkest. 13.40 Pianovoordracht.
14.00 Gevar. programma. 14..45
„Der Barbier von Bagdad", opera.
15.45 Gramofoonmuziek. 16.00
Voor de zieken. 16.30 Sluiting.
17.30 Voor de jeugd. 17.45 Kin
derkoor. 18.00 Amusementsorkest.
18.30 Voor de strijdkrachten.
19.00 Nieuws. 19.15 Regerings
uitzending. 19.35 Lichte muziek.
19.55 Reportage. 20.00 Nieuws.
20.05 De gewone man zegt er 't
zijne van. 20.12 Omroeporkest,
groot omroepkoor en solisten.
2115 ,De sociale wetenschappen
en de moderne zielzorg", cause
rie. 21.30 Pianomuziek. 21.40
„Epiphania", hoorspel met mu
ziek. 22.25 Reportage. 22.45 „De
zin van het huwelijk", causerie.
23.00 Nieuws. 23.15 Reportage.
23.22—24 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM n,
7.00 VARA, 10.00 VPRO. 10.20
VARA, 12.00 AVRO, 16.00 VARA,
19.30 VPRO, 21.00 VARA, 22.40
VPRO, 23.00—24.00 VARA.
7.00 Nieuws. 7.18 Gramofoon
muziek. 7.30 Sluiting. 8.30
Nieuws. 8.43 Gramofoonmuziek.
8.50 Voor de vrouw. 9.00 Weer
berichten. 9.03 Gramofoonmuziek.
9.30 Waterstanden. 9.35 Gramo
foonmuziek. 10.00 „Thuis", cau
serie. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Gramofoonmuziek. 10.30 Voor de
zieken. 11.00 Voor de vrouw.
11.15 Orgel en zang. 11.40 Voor
dracht. 12.00 Lichte muziek. 12.30
Mededelingen. 12.33 Sportpraatje.
12.45 Gramofoonmuziek. 13.00
Nieuws. 13.15 Musette-orkest.
13.45 Gramofoonmuziek. 14.00
Voor de vrouw. 14.20 Srijkkwin-
tet. 14.40 Literaire causerie. 15.00
Kamerorkest en solist. 16.00 Voor
de jeugd. 16.30 Sluiting. 17.30
Muzikale causerie. 18.00 Nieuws.
18.15 Felicitaties. 18.35 Dans-
orkest. 19.00 „Denk om de bocht".
19.15 Gramofoonmuziek. 19.30
Godsdienstige causerie. 19.45
„Een radiokrabbel". 20.00 Nieuws.
20.05 Boekbespreking. 20.15 So
praan en piano. 20.30 „De mens
causerie. 21.00 Verzoekprogram
ma (gr. pl.)21.40 „De ducdalf".
22.00 Buitenlands overzicht. 22.15
Gramofoonmuziek. 22.40 „Van
daag", causerie. 22.45 Avondwij
ding. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 322 m.
12.00 Gramofoonmuziek. 12.30
Weerberichten. 12.32 Orkest Pe
ter Welffens. 13.00 Nieuws. 13.15
en 14.0015.00 Gramofoonmu
ziek. 17.00 Idem. 17.05 Nieuws.
17.15 Engelse les. 17.30 en 18.00
Gramofoonmuziek. 18.10 Voor
dracht. 18.20 Gramofoonmuziek.
18.30 Vopr de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.30 en 19.45 Gramo
foonmuziek. 20.15 Filmoverzicht
20.30 Symphonie-orkest en so
liste. 22.00 Nieuws. 22.15 Gramo
foonmuziek. 22.50 Nieuws. 22.55
en 23.0024.00 Gramofoonmu
ziek.
BRUSSEL 484 m: 12.05 Lichte
muziek. 13.00 Nieuws. 13.15 en
14.1515.00 Gramofoonmuziek.
17.40 Zangrecital. 18.30, 19.00 en
19.40 Gramofoonmuziek. 19.45
Nieuws. 20.00 Omroeporkest en
solisten. 21.15 Gramofoonmuziek.
21.30 Reportage. 21.45 Klank
beeld 22.15 Srijkkwartet. 23.00—
23.5 Gramofoonmuziek.
De kapitein op de brug
De moeilijkheden, die zich had
den voorgedaan om de Federatie
en het Vakbureau tot een eenheid
te brengen, weerspiegelden zich
ook bij de oplossing van 't vraag
stuk, wie de centrale figuren in
het Verbondsbestuur moesten
worden. De twee bestaande voor
zitters, Henri Hermans en Jan van
Rijzewijk, die lid waren van de
Tweede Kamer, trokken zich op
grond van dit lidmaatschap terug.
A. C. de Bruyn werd voorzitter.
Schutte en C. A. Berkhout resp.
secretaris en penningmeester.
De Bruyn was toen 37 jaar. In
de loop der jaren heeft hij zich
getoond een man te zijn met voor
treffelijke leiderscapaciteiten, ini
tiatief, tact, doorzettingsvermogen
en kennis. Vooral in de oorlogs-
en bezettingsjaren was en bleef
de Bruyn dè centrale figuur. En
ook thans, temidden van de wir
war der ingewikkelde economi
sche problemen en sociale kwes
ties, is hij de vraagbaak.
Het is menselijk en daarom be
grijpelijk, dat op dergelijke figu
ren weieens critiek wordt uitge
oefend en men van de mening
uitgaat, dat zij te „straf" op
treden.
Wij zouden daar tegenover wil
len stellen, dat het nu eenmaal
o n m o g e 1 ii k is, op dermate be
langrijke en verantwoordelijke
posten „met een zachte hand te
regeren". De Verbondsvoorzitter
is zeker een persoonlijkheid die
open staat voor een billijke cri
tiek en de mening van een ander,
maar dan vraagt hij ook een ge
fundeerd oordeel en een welover
wogen advies. De Kath. Arbei
dersbeweging in Nederland heeft
aan „A.C." veel te danken en on
getwijfeld is hij ook één der meest
vooraanstaande figuren uit de
ganse Nederlandse volksgemeen
schap op dit ogenblik.
Het spreekt dan ook vanzelf,
dat de viering van dit zilveren
jubileum, ook het jubileum van
de Verbondsvoorzitter is.
Een vruchtbare tijd
Het Verbond heeft in de afge
lopen 25 jaren niet stil gezeten.
Trouw aan het beginsel, aan Kerk
ep Vaderland, met een open oog
voor de ontwikkeling der toestan
den en verhoudingen over de
grenzen, hebben voormannen en
leden de K.A.B. gemaakt tot wat
zij nu is, „een steunpilaar van de
maatschappelijke organisatie in
ons land", zoals minister van den
Brink het uitdrukte.
Niet altijd is het pad over rozen
gegaan. Vele moeilijkheden vroe
gen om een oplossing en tegelij
kertijd werden alle krachten in
het werk gesteld om de beweging
uit te bouwen en het culturele
peil van de leden en hun gezinnen
te verhogen. Daarvoor was een
goed opgeleid kader nodig. De
beweging groeide en de vele in
stellingen van het Verbond, die
op een breed terrein van de eco
nomische en sociale belangen der
leden werkzaam zijn, leveren
daarvan de tastbare bewijzen. Het
zou te ver voeren om in details
nader in te gaan op de activitei
ten in het kader van de volksge
zondheid, de vacantie-ontspan-
ning, het priesterfonds, de be
staanszekerheid en de volkshuis
vesting.
Wij noemen slechts een enkel
voorbeeld. Wanneer men in aan
merking neemt, dat Concordia, de
levensverzekeringmij. van de
K.A.B., op 1 Jan. van dit jaar een
verzekerd kapitaal bezit van
20 TABL. 35 CTS
(Adv.)
f 143.000.000, de premie-ontvangst
in 1949 ruim f 4.000.000 bedroeg en
het aantal verzekerden per 1 Jan.
480.000, dan zijn dat getallen die
spreken.
Het aandeel van het Verbond
in de voorbereidende werkzaam
heden der publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie vormt een hoofd
stuk op zich.
De moeilijke jaren tussen 1940
en 1945 hebben de krachten van
het Verbond niet gesloopt. De
Duitsers hebben de activiteit in
het openbaar kunnen verbieden,
het werk ging door en de leden
van de K.A.B. toonden zich met
hun leiders aan de kop ware vol
gelingen van de Kerk en gehoor
zame katholieken aan het Hoog
waardig Episcopaat.
Nu overal in de wereld pogin
gen in het werk worden gesteld
om een obstructiepolitiek te voe
ren en de massa blind wordt ge
slagen met demagogische leuzen,
is het nodig daartegenover een
programma te plaatsen en ten uit
voer te brengen, dat een con
structieve opbouw van maat
schappelijk herstel en geestelijke
vernieuwing inhoudt.
Deze plannen te ontwerpen, op
de basis van eigen levensbeschou
wing en met behulp van de Pau
selijke sociale richtlijnen, is
steeds traditiegetrouw één der
hoofdwerkzaamheden van de
K.A.B. geweest.
Moge zij in de komende 25 jaar
dit werk met succes voortzetten
G.G.
Kind overreden en gedood
Gistermiddag is het bijna drie
jarige zoontje van de familie
Franken in de Fransenstraat in
Zaandam onder een auto geko
men en op slag gedood. Het kind
liep uit een steegje naast de wo
ning en struikelde, waardoor het
pardoes voor de wielen viel van
een passerende auto van de ge
meentelijke reinigingsdienst.
Euwe verloor,
Fenny Heemskerk remise
In de zesde ronde van het
tournooi te Hastings verloor
Euwe (Ned.) in 63 zetten zijnr
partij tegen de Hongaar Szabo,
die met succes de Nimzo-verde-
diging toepaste.
Fenny Heemskerk speelde re
mise tegen mej. Germanova (Po
len) bij het wereldkampioen
schap schaken voor dames te
Moskou en staat nu vijfde met
5 punten.
De koeien van de Manor boerderij te Thorpe, Middlesex, geven
de laatste tijd opmerkelijk veel melk. De oorzaak? Dat is Nora
Johnston met haar draagbaar klokkenspel. Nora, en ook de boer
van de Manor boerderij hebben ondervonden, dat wanneer Nora
haar klokjes onder het melken laat luiden, de „melkleverantie"
der koeien toeneemt.
De wethouder van Openbare
Werken en Volkshuisvesting van
Bussum, de heer L. Bouma heeft
een plan ontworpen voor de bouw
van 306 woningen, dat een grote
besparing voor het Rijk betekent.
Dit plan. dat na maandenlange
studie gereed is gekomen, is met
groot enthousiasme door de mi
nister van Wederopbouw ontvan
gen, die onmiddellijk toestemming
gaf om met de bouw te beginnen
buiten het bouwvolume van de
gemeente Bussum voor 1950, dat
52 woningen omvat. De minister
was bereid f 100.per jaar per
woning gedurende 50 jaren bij te
dragen. Dit betekent voor 't Rijk
een enorme besparing op de rijks
bijdrage in de woningtekorten.
Bovendien zegde de minister
zijn medewerking toe om aan
In de aula van de Landbouw
hogeschool te Wageningen werd
gisteren een herdenkingsbijeen
komst gehouden bij gelegenheid
van de 25ste uitgave van de „Be
schrijvende rasscnljjst voor Land
bouwgewassen". Er was zeer grote
belangstelling, zowel van officiële
zijde als uit de kringen van boe
ren, kwekers, handelaren en in
dustrie.
Het woord werd o.m. gevoerd
door ir. C. Staf, directeur-generaal
van de Landbouw, door ir. M. A.
Geuze namens de boeren, als
hoofd van de afd. Akkerbouw van
de Stichting van de Landbouw en
door de heer R. W. Janssen, voor
zitter van de N.A.K. die opmerkte
dat de rassenlijst een voorloper
vond door een uitgave van enkele
lijsten door het Centraal comité
voor de keuring van zaden en ge
wassen op initiatief van de heer
Doppenga, hoofdinspecteur van de
Landbouw te Groningen.
De officiële herdenkingsrede
werd uitgesproken door prof. dr.
J. C. Dorst, voorziter van de Rijks
commissie voor de samenstelling
van de rassenlijst.
Als uitgangspunt van zijn rede
gebruikte prof. Dorst de uitspraak
van wijlen prof. ir. C. Broekema:
Het ras vormt het fundament van
de cultuur; hierin bracht prof.
Broekema duidelijk tot uiting,
welke waarde door hem aan het
ras werd toegekend voor een goed
gebruik van de vaderlandse bo
dem.
De rijkscommissie heeft zich
steeds op het standpun geplaatst,
dat de Nederlandse boer de beste
rassen moet gebruiken, onverschil
lig van wie deze afkomstig zijn.
Uitgaande van de grondgedachte,
dat het algemeen belang eist, dat
de beste rassen komen op de juiste
plaats, moet aan alle rassen, de
Nederlandse en de buitenlandse.
gelijke kansen worden gegeven.
De beoordeling van rassen op
hun bijzondere waarde voor de
bodemcultuur, opdat kan worden
vastgesteld, of zij een plaats in
het boekje van de rassenlijst ver
dienen, is geen eenvoudige zaak.
Het eindoordeel, of een ras van
waarde is voor de bodemcultuuv
berust niet bij de rijkscommissie,
maar bij de boer. Opname op de
rassenlijst betekent, dat een ras
een kans krijgt; rassen zonder re
delijke vooruitzichten worden
afgewezen
De vraag, of er moet worden
gestreefd naar radicale beperking
van het aantal rassen, hoort men
veelal bevestigend beantwoorden:
men wil alleen de beste rassen
hebben, maar men kan in vele
gevallen niet spreken van het
beste ras of de beste rassen en
men behoeft slechts de rassen-
statistiek te raadplegen om te
zien, dat zelfs in ons kleine vader
land en op bedrijven, die ogen
schijnlijk volkomen vergelijkbaar
zijn, de waardering voor de rassen
nog zeer verschillend is.
Belangrijke vraagstukken, waar
bij de rassenlijst ten nauwste is
betrokken, zullen binnenkort aan
de orde komen. Prof. Dorst noem
de: internationale kwekersbe
scherming, wederzijds erkenning
van rassenlijsten tussen de landen
Benelux en zaaizaad- en poot-
goedverkeer, wijziging kwekers-
besluit, resistentie-onderzoek en
hulp aan de particuliere kweker.
Belangrijk is de vraag voorts, of
de amateur-kweker plaats moet
maken voor het teamwork van
grote lichamen, zoals ook de ama
teur-uitvinder in de industrie ge
heel is verdwenen.
Tenslotte bracht prof. Dorst eer
biedige hulde aan de pionier prof.
Broekema, die de eerste jaren
zeer veel eigenhandig heeft be
werkt en geschreven, later trouw
bijgestaan door zijn medewerkers
Groenewolt en de Haan.
iedere gemeente, die kans ziet
een dergelijk plan te ontwerpen,
dezelfde bijdrage te verlenen. Er
zijn thans reeds vele aanvragen
van gemeenten over dit plan bij
de gemeente Bussum binnengeko
men. Het Bussumse plan is tot
stand gekomen door een streng
doorgevoerde rationalisering bij
de indeling der woningen.
Het plan omvat 182 arbeiders
woningen, waarvan 12 voor grote
gezinnen en 43 kleine midden
standswoningen, waaronder 13
met garage. Voorts 81 flat- of eta
gewoningen in 3 woonlagen, waar
van 15 met garage en tot slot 14
werkplaatsen voor zelfverzor-
gingsindustrieën. De kosten voor
de bouw van de woningen zijn in
totaal f3.000.000.
Een bouwonderneming die in
staat is een dergelijk plan uit te
voeren is gevonden. Door de bij
drage van het Rijk ad f 100 per
woning heeft men de oorspronke
lijk geprojecteerde bezuinigingen
in de bouw der woningen kunnen
laten vervallen. De huurprijs zal
voor de arbeiderswoningen niet
meer dan f 6.50 tot f 7.50 per week
bedragen, en die voor de mid
denstands- en etagewoningen vijf
honderd vijftig tot zeven honderd
gulden per jaar.
DONDERDAG 5 Januari 1950.
Veel Nieuwjaarswensen qe-
had. Dat qaat zo noq een tijdje
door, want mijn vriend zeqt,
dat je de qehele maand ja
nuari de mensen noq een Zaliq
Nieuwjaar maq wensen. Ook
een van aalmoezenier pater
van Bohemen van het Mili
taire Tehuis te Ede! Nou vind
ik, dat als je de qehele maand
Januari nieuw jaarwensen maq
je ook de qehele maand Ja
nuari het nieuwe jaar kan be
ginnen met een qoede daad.
En een qoede daad is, een klei
nigheid te sturen, aan het giro
nummer van onze krant, voor
de houw van het nieuwe mili
taire tehuis in Ede, dat op het
ogenblik goed bevolkt is in
een hoogst-qebrekkiqe omge
ving, maar straks een dubbele
bewoning krijgt, zodat het be
stuur en de aalmoezenier dan
helemaal qeen raad meer we
ten. Een steentje bijdragen
voor een qoede geestelijke
verzorging van onze jongens
in dienst lijkt me een goede
daad, om het nieuwe jaar mee
te beginnen. Toe, kijkt u even
naar het gironummer in het
bekende kader op pagina twee
en doe het nu! Allemaal
een handje helpen, dan zijn we
d'r gauw, reken IK.
BUlTÖffcAWDS OVERZICHT
Tot de vele opzienbarende ge
beurtenissen, welke wij reeds in
het nieuwe jaar observeren, be
hoort zonder twijfel ook de nieuwe
wending in het Chinese probleem.
Het afgelopen jaar eindigde, naar
velen meenden, met de beslissing
in de Chinese kwestie, doordat de
nationalistische regering van
Tsjang Kai Sjek door de Commu
nistische legers volkomen was ver
nietigd. Nog slechts tijdelijk was
men aan een algehele executie ont
komen door te vluchten naar het
eiland Formosa, het laatste bol
werk, dat echter ook ongetwijfeld
wel zou vallen. De Ver. Staten
hadden, hoezeer deze communisti
sche overwinning ook een streep
haalde door de Amerikaanse bere
keningen, geen hand uitgestoken
om het China van Tsjang te hel
pen en Engeland kondigde reeds
aan, dat het tot een erkenning van
de Communistische regering Mao
Tse Toeng zou overgaan.
De wereld had zich schijnbaar
reeds bij deze niet meer te vermij
den Communistische zegepraal
neergelegd, totdat gedurende dc
jaarwisseling berichten binnenkwa
men, die getuigden van een plotse
ling opgekomen Amerikaanse acti
viteit tot hulp aan de reeds volko
men verslagen nationalistische re
gering. Aanvankelijk waren deze
berichten zeer verward en wissel
den beweringen en ontkenningen
zich in een snel tempo af. En hoe
wel oP dit moment nog niet precies
duidelijk is, wat er op het Ameri
kaanse Statedepartment werd be
sloten, staat toch wel vast, dat dr
Chinese Regering op Formosa zo
veel verzekeringen uit Washington
heeft ontvangen, dat het stellig
rekent op krachtige Amerikaanse
hulp. Voorts is, als gevolg van deze
nieuwe situatie, de Engelse erken
ning van het rode China nog niet
doorgegaan en een hooggeplaatst
Chinees diplomaat in Londen wist
Dinsdagavond reeds mede te delen,
dat deze erkenning voorlopig ook
wel niet zou doorgaan. Hoe ver
rassend dit is, wordt wel duidelijk
bewezen door het feit, dat de Na
tionalistische Chinese legatie reeds
alle maatregelen genomen had, die
de officiële erkenning van de rege
ring Ma0 door Engeland tengevolge
zou hebben.
Maar er is nog meer.
De overmoedig geworden rode
legeraanvoerders hebben dezer da
gen reeds bekend gemaakt, dat de
Engelse Kroonkolonie Hongkong en
ook het eiland Formosa door de
rode troepen zouden worden bezet,
evenals Mongolië.
Men verwachtte reeds, als een
gevolg van de Engelse erkenning,
dat Londen bereid zou zijn Hong
kong te ontruimen en in elk geval,
dat Engeland, er op uit om met de
regering Mao vriendschap te slui
ten, niet bereid zou zijn terwille
van deze stad een Engels-Chinese
oorlog te ontketenen.
Maar sinds Dinsdag komen er be
richten dat de Engelsen nieuwe
militaire versterkingen naar Hong
kong hebben gebracht; dat het
vijfde vlooteskader in het Verre
Oosten, dat reeds over de twee
meest moderne kruisers beschikt,
dezer dagen zal worden versterkt
met de nieuwste Engelse kruiser
„Kenya" en dat dit eskader, dat
ook nog met 9 torpedojagers zal
worden versterkt, in de nabijheid
van de stad ligplaats zal kiezen.
Alsof deze militaire maatregelen
nog niet duidelijk genoeg waren,
meldt de R.A.F. nu, dat er boven
Hongkong geregeld op grote schaal
luchtmanoeuvres zullen plaats heb
ben. Zo is er de laatste dagen een
zeer belangrijke wending' gekomen
in het Chinese probleem en grote
verrassingen zijn allerminst uitge
sloten.
Bij dit alles komt nog een andere
verrassing. In diplomatieke kringen
te Londen wordt n.l. gemeld, dat
het bij de besprekingen tussen Mao
Tse Toeng, die reeds enige weken
in Moskou vertoeft, en Stalin, tot
ernstige meningsverschillen is ge
komen over de door Mao in China
te volgen politiek. Mao wil deze
laten domineren door de Chinesp
belangen, Stalin door die van het
wereldcommunisme, hetgeen syno
niem is met het Stalinisme. Reeds
eerder werd door insiders vermoed
dat Mao voor Stalin erger zou ziin
dan een tweede Tito cn hetgeen dc
Russische radio Dinsdag over de
Chinese communisten publiceerde,
wiist wel in deze richting.
In „vriendelijke" termen, worden
de Chinese communisten er aan
herinnerd, dat hun successen in
China zijn te danken aan de wijze
inzichten van Stalin als leraar en
leider der volkeren. Stalin was ook
de schepper der Chinese revolutie
en de Chinese communisten konden
geen grotere domheid uithalen
het woord verraad mocht in dit
stadium blijkbaar nog niet gebe
zigd worden dan de weg. door
Stalin gewezen, niet geheel *e vol
gen en verwaand een eigen koers
te kiezen.
Deze vermaningen, boe vriende
lijk ook van vorm, laten aan dm'
delijkheid niets te wensen over! De
wereld wacht af.
FEUILLETON
Uit het Engels door
Clarence Budington Kelland
24.
„We zullen een voorlopige aan
klacht klaarmaken", zei hij. „Gaat
u tweeën zich voorlopig maar er
gens amuseren. Om een uur of
half twee kan ik met mijn be
zwaarschrift klaar zijn. Als u dan
terugkomt, kunnen we gezamen
lijk naar de rechtbank gaan."
Het ging alles formeel en zonder
enig ceremonieel. De aanklacht
werd ingediend en Straight en ik
maakte nons klaar om de terug
weg naar de ranch te aanvaarden.
„Als u eens tijd hebt", zei Blunt,
„ga dan een keer naar Phoenix
en babbel eens met de lui van de
grondregistratie. Kent u daar
iemand?"
„Wat voor iemand?" vroeg
Straight.
„Iemand die thuis is in grond
eigendomsaangelegenheden," gaf
Blunt ten bescheid. „Die ranch
van u is hoofdzakelijk gepachte
staatsgrond. Die van Butterick di
to. Misschien kunnen de lui van
de registratie een handje helpen".
Wij deden enkele inkopen en
keerden terug naar de vrachtauto
om onze boodschappen in te la
den. Naast onze auto stond de al
bino en tuurde naar het merk,
dat op de zijkant geschilderd was.
„Alles wel aan boord?" vroeg ik.
Hij keek mij aan, knipperend te
gen het felle zonlicht. Toen keer
de hij zijn ogen naar Straight.
„Zoek je een beetje ruzie?"
vroeg hij met een zachte, hoge
stem.
„Een beetje," antwoordde
Straight kortaf.
„Dat heb ik meer meegemaakt,"
zei hij.
„Dan zul je er wel aan gewoon
zijn," vond ik.
„Aan ruzies maken wij vlug een
eind," zei hij. „Butterick wil jul
lie spreken."
„Hij weet de ranch te vinden,"
zei Straight.
„Butterick wil jullie spreken,"
herhaalde Bolitho zonder zijn
stem te verheffen. „Hij wacht in
de bar van het hotel."
„Willem wij Butterick spre
ken?" wendde Straight zich tot
mij.
„Ik heb er totaal geen behoefte
aan," zei ik.
Nog steeds op dezelfde toon
herhaalde Bolitho opnieuw: „But
terick wil jullie spreken."
„Hier in Arizona gaat het an
ders toe dan in New York," merk
te Straight op.
„Hoezo?"
„Wie hier iemand wil spreken,
gaat naar zijn huis."
„Dat was zo, voordat Butterick
kwam," antwoordde de albino.
Ik toonde mij geïnteresseerd.
„Welke gebruiken gaat hij al zo
meer veranderen?" vroeg ik.
„Alles wat hem niet bevalt," zei
Bolitho.
„En zonder volksstemming?"
„Jij hebt bij voorbeeld een erg
eigenaardige gewoonte, Strawn,'
merkte hij op.
„En dat is?"
„Je hebt de gewoonte om adem
te halen."
„Wil Butterick die gewoonte
soms afschaffen?" vroeg ik, en ik
kreeg een nogal onplezierig ge
voel ter hoogte van mijn maag.
„Alleen als het nodig is," ant
woordde Bolitho.
„Bij ons noemen we dat 'n drei
gement," zei Straight.
„In New York houden we ons
niet met benamingen op. Daar
zeggen we wat we bedoelen."
„En noem je dit ook niks?"
vroeg Straight.
Hij plantte zijn vuist op de al
bino zijn kin. Het was een zuive
re, rechstreekse kaakslag en de
volgende seconde zat Bolitho plat
op het trottoir. Zijn hand greep
XX.
naar zijn linker oksel, ik pakte
zijn pols en draaide die op zijn
rug. Ik was hevig geschrokken.
Het was voor het eerst, dat ik met
iemand handtastelijk was gewor
den.
„Ik zou het niet doen als ik jou
was," zei Straight. „Een klap op
jouw kin kan me hoogstens tien
dollar kosten. Schieten komt je
heel wat duurder te staan. Het is
hier niet meer zoals vroeger."
Er waren geen toeschouwers in
de buurt. De straat was zo goed
als verlaten, want op dit vroege
middaguur zocht iedereen be
schutting tegen de zon.
„Ik denk wel," zei Straight, „dat
hij ons even zijn proppenschieter
wil lenen. Pak jij hem maar aan;
als hij tegensputtert, zal ik hem
over zijn gezicht aaien."
Ik bukte mij, sloeg de albino zijn
colbert terug en haalde een auto
matische revolver uit zijn schou
derholster.
Sinds het ogenblik dat Straight
hem neergeslagen had, had de
man nog geen woord gesproken.
Nu opende hij zijn mond en zei
heel lakoniek: „Butterick wil jul
lie spreken."
„Koppige hond," zei Straight.
„Afijn, zoals de zaken nu staan,
willen wij Butterick ook wel eens
even spreken. Wat zeg jij?"
„Ja," zei ik, „daar ben ik wel
voor."
Straight plantte zijn handen
onder de albino zijn oksels en hees
„Hupsekee!" en Bolitho stond
weer op zijn voeten.
„Ik heb trouwens trek iiï een
biertje!" zei Straight.
Met Bolitho tussen ons in lie
pen we naar het hotel en gingen
de bar binnen. Butterick zat er
met een meterhoog glas voor zich
in een afgeschoten vak. Hij knikte
zonder een spier van zijn gezicht
te vertrekken. We gingen alle drie
zitten en Straight bestelde bier.
De albino voelde eens aan zijn
kaak.
„Strawn," zei Butterick. „we
zullen kort en zakelijk zijn."
„Ga je gang," zei ik. Erg op
mijn gemak voelde ik me niet.
„Ik hou er niet van mijn plan
nen in de war te laten sturen."
„Daar houdt geen mens van,'
antwoordde ik.
„En daarom," ging Butterick
voort, „zal ik je van je ranch be
vrijden."
„Wat een leuke verrassing," ze
ik.
„Ik weet wel ten naaste bij wa'
't hele zaakje je vader geko;
heeft," zei hij. „Ik geef je tien
duizend dollar meer."
„Veel te veel," zei ik.
„Soms kan het nut hebben or
te veel te betalen," antwoordd
hij.
„Indachtig het feit, dat afkopc
voordeliger is dan oorlog voeren
opperde ik.
Hij glimlachte en knikte.
„Ik betwijfel of mijn vader
daarmee accoord zal gaan," zei ik
„Mike Strawn is een koppige
kerel," zei Butterick.
(Wordt vervolgd)
'i
