Plan gereed voor de stad Emmeloord Emigratie van landbouwers naar Frankrijk De oudste kloosters in Noord-Holland Anno 2000 rond 7000 inwoners Gedupeerden in bank-affaire beraden zich PAG. 4 Vrijdag 6 januari 1950 Bevolkingscentra in Noord-Oostpolder groeien Engeland erkent rood China Joego-Slavië wordt bedreigd Noordhollandse Kerkgeschiedenis Noordholland ontvangt vier-districten-beker R.K. M E i toetreden al Hoe. verder de Noordoostpolder in cultuur wordt gebracht, hoe meer behoefte er ontstaat aan nieuwe dorpen. Ook hier is een achterstand in de woningbouw ontstaan, maar langzamerhand gaat de situatie er toch wat beter uitzien en de dorpen, die thans in aanbouw zijn, worden snel groter. Dit geldt vooral voor Emmeloord, de hoofdplaats van de nieuwe polder, die in de toekomst zal uitgroeien tot een plaats als Meppel of Steenwijk. Het bebouwingsplan voor Emmeloord is thans door de polder commissie voor algemene belangen goedgekeurd, terwijl die voor Marknesse, Luttelgeest, Kraggenburg, Ens en Nagele zich in een meer of minder vèrgevorderd stadium bevinden. De be bouwingsplannen voor de dorpen Bant, Rutten, Espel, Creijl en Tolebeke zijn of worden in studie genomen. theeschenkerij met kinderspeel- boerderij (melkbedrijf) „nnex tuin gerekend. In een nabii aan te leggen bos zal een openlucht theater verrijzen. Voorts is in het plan rekening gehouden met de sportbeoefe ning waartoe over de volgende gelegenheden kan worden be schikt: jeugdherberg, met kam peerterrein aan de rand van het bos, haventjes voor de water sport met clubhuis en botenhuis, openluchtzwembad met strand en een ijsbaan van pl.m. 6 ha. Voor de paardensport zijn welicht bre de lanen bruikbaar in en be oosten het bos. De sportvelden, w.o. een wedstrijdveld met sin- telbaan en twee tribunes, twee oefenvelden, een korfbalveld en zes tennisbanen, zullen een op pervlakte van 11.5 ha. beslaan. Aan de noordzijde van Emmel oord zal een terrein van 52 ha worden bebost. Het tempo van uitvoering van dit bouwplan zal belangrijk wor den beïnvloed door de financie ringsmogelijkheden en de bouw nijverheid. Het plan voor Emmeloord is ontworpen door architecten van de polderdirectie, in samenwer king met enkele daarvoor aan gewezen stedebouwkundige ad viseurs. Met de directeur van de Rijksdienst voor het Nationale Plan is overeenstemming bereikt. De Noordoostpolder zal gelei delijk worden bevolkt met ruim 40.000 inwoners, waarvan 8000 a 10000 in de stad Emmeloord. In de groei van Emmeloord worden drie stadia onderscheiden. In de aanvang van de kolonisatie mag een snelle toeneming van de be volking tot 2500 a 3000 inwoners worden verwacht, maar daarop volgt een tijdvak van langzamer ontwikkeling. Later verwacht men dan weer versnelling van het tempo, o.a. als gevolg van stijging van het absolute ge boorte-overschot, vestiging van industrie en overname van plat telandsbevolking. Tenslotte raakt de stad als regionaal centrum volgroeid. Men verwacht na 10 a 15 jaar 25003000 inwoners, na 35 a 40 50006000 inwoners en na 60 65 jaar 800010000 inwoners. Het bebouwingsplan voor Em meloord is thans zodanig ontwor pen, dat de uitvoering kan ge schieden in drie gedeelten, welke ieder voor zich, zij het dan voor lopig, een afgerond geheel vor men. Daarbij is er zorg voor ge dragen, dat een aantal gebouwen met speciale bestemming, zoals het raadhuis, kerken en scholen, waaraan reeds onmiddelijk de behoefte zich doet gevoelen, een' plaats heeft gekregen in het ge deelte van het plan, dat het eerst dient te worden uitgevoerd. De richting van de straten in het plan is bepaald door de krui sing van de wegen Vollenhove— Urk en Kampen—Lemmer. Het plan vertoont het beeld van een uitgesproken kern met daarom heen zeven wijken, alsmede een industrieterrein aan de Zuidzijde van de Urkervaart, dat door een beweegbare brug met de stad wordt verbonden en mogelijk n spoorwegaansluiting krijgt. Een lange winkelstraat vormt een inleiding tot de kern, waarom heen drie kerken met bijbeho rende gebouwen zijn geprojec- teerd In totaal biedt het plan ruimte voor drie grote kerkgebouwen met wijkgebouw (Ned. Herv._ Ge reformeerd en Rooms Katholiek) en vier of meer kleinere kerkge bouwen. Voor de overheid is ge rekend op een raadhuis annex lolitiebureau (gemeente), een aomeinkantoor (domeinen), een polderhuis (Waterschap) en een poldertoren; deze laatste is m de eêrste plaats bedoeld als monu ment. Daarenboven zal de toren nog als watertoren kunnen wor den gebruikt. Verder biedt het plan ruimte voor een kazerne der rijkspolitie, directiegebou wen (deze zullen in de toekomst plaats kunnen maken voor een andér openbaar of bijzonder ge bouw, een kantongerecht, een gebouw voor rijksdiensten (in spectie en ontvanger belastingen, bijkantoor gewestelijk arbeids bureau enz.), gemeentewerken, brandweercentrale, post- en tele graafkantoor, slachthuis en ri oolzuiveringsinstallatie. Gerekend wordt op 19 school gebouwen, n.l. een lyceum, vier u.l.o..-scholen, zeven lagere scho len, vier bewaarscholen, een landbouwwinterschool, een land- bouwhuishoud- en industrieschool en een ambachtsschool. Ook is er plaats gemaakt voor een badhuis annex consultatie bureau, een ziekenhuis, een pol dermuseum. een openbare lees zaal een hotel-cafe-restaurant met zalen voor de beurs, voor uitvoeringen en nog enkele ho tels, restaurants, logementen en café's. Ook wordt op een modei- IJSHOCKEY Ook de achtste wedstrijd is het de Tilburgenaren, die aan het ijs- hockey-tournooi om de West-Eu ropa Cup deelnemen niet mogen gelukken zelfs maar één punt in de wacht te slepen. In de Apollohal te Amsterdam verloren zij met 31 van de Amsterdamse Ijsvogels (0—0, 1—0, 2—1). Gedurende een uur volgde de 10-jarige William Todd de schaakpartijen der deelnemers aan het Internationale Schaak- tournooi te Hastings, wandelde toen naar voorzitter Arthur Ri der, en vroeg: „Kan ik niet tot Uw schaakclub toetreden?" Op de wedervraag of hij kon spelen antwoordde William: ,,o ja, ik heb het zo juist geleerd". De heer Rider nodigde William uit een nartlj met hem te spelen, r •'m daarna tegenover de i kampioen, Victor Sex Mtoff. en o wonder, Wil- lian won! „Misschien hebben wij een wonderkind ontdekt", was 's heren Rider's commentaar. Als wij volgens de kalender te rekenen gaan, kunnen wij voor rare dingen te staan komen. Stelt u zich voor: in Brooklyn werd een tweeling geboren, het meisje 19 minuten na de jon gen. Het gevolg hiervan is, dat de jongen, Harold (links), nog uit de eerste helft van de twintigste eeuw stamt, maar zijn zusje Coleen uit de tweede helft. VRAGEN OVER TARWE- PRIJZEN Het Tweede Kamerlid de heer de Ruiter (C.H.) heeft aan de minister van Landbouw. Visserij en Voedselvoorziening schriftelijk de volgende vragen gesteld: T. Is het juist, dat de aankoop prijs van buitenlandse tarwe thans hoger ligt dan de prijs, die voor de inlandse tarwe wordt betaald? 2. Lag de prijs, genoemd in de in 1949 afgesloten tarweovereen- komst, niet belangrijk lager dan de prijs van de inlandse tarwe en is in deze overeenkomst niet ge meld, dat de prijs van geïmpor teerde tarwe belangrijk zou dalen? 3. Indien vraag I bevestigend wordt beantwoord, wat zijn dan de oorzaken, dat de tarweprijzen thans hoger zijn dan in uitzicht zijn gesteld? 4. Wil de minister meedelen, welke prijs er thans voor import- tarwe wordt betaald? SINGAPORE, 6 Jan. (Reuter) De regering van Singapore heeft de Chinese consul-generaal te Singapore heden officieel mee gedeeld, dat Engeland de Chinese communistische regering heeft erkend. De consul-generaal, dr. Woe Paak Sjing verklaarde het con sulaat te Singapore hedenmiddag te zullen sluiten en instructies af te wachten van het ministerie van buitenlandse zaken. De Chinese consuls te Koeala Loempoer en Penang werden door de federale regering van Malakka van de nieuwe ontwik keling op de hoogte gesteld. In Singapore en Malakka wonen 2.700.000 Chinezen, meer dan de helft van de bevolking. Malcolm MacDonald, de Britse commissaris-generaal in Zuid- Oost-Azië, heeft aangekondigd hedenavond een rede te zullen uitspreken. AMERIKA VERZET ZICH TEGEN AGRESSIE De nieuwe Amerikaanse ambas sadeur in Joego Slavië, George Allen, die thans via Londen, Pa rijs en Zwitserland op weg is naar zijn post in Belgrado, heeft op een perconferentie te Londen o.m. ver klaard, dat het Amerikaanse ver zet tegen aggressie ook op Joego Slavië van toepassing was. Joego Slavië werd bedreigd met aggressie, zulks bleek niet alleen uit Sowjetrussische propaganda, doch ook uit woorden van Molotof. Het land had Amerika's volle sym pathie in zijn pogingen om de zelf standigheid te handhaven. De ver klaring volgens welke Amerika zich tegen aggressie zou verzetten, betekende geen verandering in de Amerikaanse politiek. UITVOER VAN LAND- EN TUINBOUWPRODUCTEN Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de totale uitvoer van land- en tuinbouw producten in November j.l. f 159.695.000.bedragen, waar mede de totale uitvoer van deze producten gedurende de eer ste 11 maanden van 1949 tot f 1.170.976.000 is gestegen, tegen f84.787.000 in Nov. 1948 en f757.815.000 in de eerste 11 maan den van 1948. Kampioenschap 3e klasse klein biljart- 38-2 Onder auspiciën van „Ons Ge noegen" begonnen gisterenmiddag te Rijkevoort de partijen om het kampioenschap van Nederland derde klasse klein biljart 38-2. Peetoom (Schagen) won van v. Dongen (Eindhoven). Peetoom 250 13 97 19.23 v. Dongen 97 13 26 7.46 De Schagenaar won zijn partij te gen Wicb eveneens. Peetoom 250 13 61 16.66 Wich 96 15 24 6.40 De oude ijzeren kustwachttoren te Huisduinen heeft plaats moeten maken voor een nieuwe van steen. Hoewel die reeds in gebruik is genomen, staat de oude nog op zijn post. De sloper zal hem binnenkort weghalen Gisterenavond hebben een 250 gedupeerde inwoners vaan Oudewa ter en omgeving zich beraden over wat hun te doen staat, nu de Ou- dewaterse Bank failliet is verklaard en vandaag de Amsterdamse Bank een bijkantoor opent in het ge bouw van de failliete Bank. Besloten werd aan de rechtbank een commissie van drie personen voor te dragen. Als deze commis sie door de rechtbank is goedge keurd, zal zij in het belang van de beleggers alle onderhandelingen met de curator, Mr. A. Blom, oud directeur van het Rotterdamse Bij kantoor van de Amsterdamse Bank voeren. De aanwezigen zagen voorts voorlopig af van de behartiging van hun bankzaken door de Amster damse Bank. De Amsterd. Bank zal de zaak voortzetten, en wil ter compensatie van de goodwill in de komende 3 jaren aan de curator 50 pet. van de winst uitkeren, die deze Bank in Oudewater zal maken. Daar men totaal niet weet hoe de stand van zaken is, (Mr. R. Crasso, de Rot terdamse Officier van Justitie ver klaarde ons gisteravond nog, dat de administratie zo'n chaotische warboel is, dat onmogelijk gezegd kan worden hoe groot het deficit is), achtten de aanwezigen dit aan bod veel te laag. Besloten werd, zich dan ook voorlopig niet met deze Bank te occuperen, totdat de ingestelde commissie advies- heeft uitgebracht. Tot slot besloten de aanwezigen zich met een adres tot de regering te wenden, die in de achter ons liggende jaren tallozen die vroeger nooit aan een Bank hebben gedacht, gedwongen beeft naar een Bank te gaan. De zich in Rotterdam in arrest bevindende directeur van de Ou- dewaterse Bank, Mr, C. M. V. heeft tegenover de Officier van Justitie verklaard, dat hij met een Amster damse Bankrelatie handel heeft ge dreven in zwarte effecten. Deze laatste is op verzoek van de Offi cier van Justitie in Rotterdam, Mr. R. Grasso, gearresteerd. Tevens heeft de directeur verklaard voor 1948 een valse balans te hebben opgemaakt. N.G.F. ORGANISEERT NAT. KAMPIOENSCHAPPEN Voor de tiende maal organiseert de N.G.F. (de Katholieke Natio nale Gymnastiek Federatie) haar nationale kampioenschappen. In 1950 zijn deze wedstrijden toege wezen aan het bisdom 's-Herto- genbosch, waar de vijf keurploe- gen uit de verschillende diocesen elkaar op 16 April in Tilburg zul len ontmoeten. De Nationale keurploeg van het N.G.F., bestaande uit A. Ker- remans, G. Peels, J. Muylkens, A. Sips, G. Royakkers, Chr. Winands en de reserves H. de Waal en P. Smolders, zal op 11 en 12 Februari in Enschede optreden ter gelegen heid van het 30-iarig bestaan van de Katholieke Gymnastiek Ver eniging Olympis-Dos. Op 23 April bindt deze ploeg te Den Haag de strijd aan met een Franse keurploeg. De algemene technische leiding van deze ont moeting is in handen van S. Al- la ert te Amsterdam. Op 30 April gaat de nationale keurploeg van het N.G.F. naar Nijmegen om demonstraties te ge ven ter gelegenheid van een al daar te houden sportweek. VL Als besluit van deze reeks ar tikelen over emigratie-vraagstuk ken, wil ik de aandacht vestigen op enkele nieuwe gedachten die leven onder de Franse boerenstand en die een heel ander aanzien kunnen geven aan hun bedrijven, zowel materieel als naar de geest. Ik bedoel hier het streven naar de gemeenschapsvorming in de boe renbedrijven, iets dat voor onze emigranten in bepaalde omstan digheden ook van nut kan zijn. Wij kennen in Nederland reeds een vorm van gemeenschap in de verschillende coöperaties, instel lingen dus, die voor de gemeen schapelij ke inkoop van zaaigoed zorgen. Wy kennen ook het onder ling gebruik van landbouwwerk tuigen, zoals tractor, maai- en bindmachine, dorsmachine. Ook in Frankrijk bestaan dergelijke coö peratieve ondernemingen en ze zijn zelfs in de laatste jaren sterk gegroeid. Zo waren er in 1920 on geveer 500 van deze instellingen, het aantal groeide tot 2090 in 1939 en thans bestaan er 6080 coöpe raties. Doch verschillende bedrijven, die ieder voor zich maar moeilijk en ten koste van heel veel arbeid de eindjes aan elkaar konden kno pen, zijn er toe overgegaan op nog velerlei ander gebied het bezit bij elkaar te brengen om door ge zamenlijke exploitatie tot een be tere opbrengst te komen. Deze gemeenschapsbeweging on der de boeren is, hoewel nog in beginstadium, toch bezig zich goed te ontwikkelen. Er is zelfs een centrale instelling in het leven geroepen, welke alle initiatieven op dit gebied verzamelt en tevens werkt aan de vormgeving van de nieuwe denkbeelden (adres: Bou levard Malesherbes 91, Parijs). Zo is er een congres geweest dit jaar zoals men mij mededeelde op het centrum te Parijs, waarop men gewerkt heeft aan het opstellen van statuten voor de verschillen de typen gemeenschappen. En be gin 1950 zal men speciaal onder de ogen zien het probleem van het gezag in die gemeenschappen. Over deze nieuwe richting heb ik van gedachten kunnen wisselen met de heer Colson, landbouwer en secretaris van de stichting: Ge meenschappen en landbouwver- enigingen. Hij was juist aanwezig op een congres van de M.F.R. (Mouvement de Foyers Ruraux) een groepering van landbouwge- zinnen, dat te Versailles werd ge houden. Hij benadrukte, dat wij onderscheid moeten maken tussen drie typen: le. de coöperatie, die een zuiver technische hulp betekent voor de landbouwers, door inkoop en verkoop en door gemeen schappelijk gebruik van land bouwmachines; 2e. de coöperatieve samenwer king, waarin een verlangen leeft om uit te groeien tot een gemeenschap; 3e. de echte gemeenschappen. Hoewel de derde groep zeer in teressant is en een verwezenlij king inhoudt van de nieuwe ge dachten, is toch de tweede groep wel het meest boeiend, omdat we daarin de evolutie kunnen gade- IV. Talrijk zijn tegenwoordig in on ze Noord-Hollandse streken de parochies waar een klooster van zusters staat, die zich in onder vijs en verpleging van zieken of ouden van dagen voor de bevol king verdienstelijk maken. Paters of broeders kloosters of hui zen van beschouwende Orden, van mannen zowel als van vrouwen, zoals die zoveel in de zuidelijke provincies van ons land, in Bra bant en Limburg, worden gevon den, treffen wij hier bij ons slechts weinig aan: Wij kennen in Eg- mond de priorij van de Benedic tijnen, de Sint Lioba-stichting en de Carmel, in Nieuwe-Niedorp staat een klooster van Francis canen, in Heiloo, Alkmaar en Me- demblik zijn Broeders maar daarmee is de opsomming gedaan. Noord-Hollandse klooster lingen. Is Noord-Holland dan geen kloosterland? Zijn er uit onze stre ken geen kloosterlingen afkom stig? Wij zouden dat op grond van de geschiedenis niet durven be weren. Wel is het waar, dat er oudtijds in Kennemerland alleen maar de abdij van Egmond stond en dat er, voor zover we weten, voor het einde van de veertiende eeuw dus vrij laat geen kloosters hebben gestaan in de Westfriese gouwen Westflinge, Wiron en Texla. Maar daarmede is niet gezegd, dat de bewoners van onze gewesten in die tijd ook nimmer enig contact hebben ge had met kloosterlingen. Wij weten toch, dat hier het geloof is ver kondigd door kloosterlingen als Sint Adelbert en dat verschillende kloosterlingen van elders door bloed en vriendschap met onze streken verbonden zijn geweest. Op de betrekkingen tussen Westfriesland en Egmond hebben wij reeds gewezen, toen wij spra ken over de Egmondse parochie kerken in onze gebieden en de invloed, die daarbij van de oude abdij in velerlei opzicht is kunnen uitgaan. Of onder de ons tot nu toe bekende namen van Egmondse monniken ook veel Noord-Hol landers voorkomen wij kennen er o.a. uit Alkmaar zou verder nog bestudeerd moeten worden. Wij zouden uit het z.g. Necrolo- gium of Doden-boek nog kunnen aanstippen, dat meerderen, pries ters en zelfs ook leken, na hun dood in de schaduw van het be minde heiligdom van Sint Adel bert wilden rusten. In de 14e eeuw vinden wij b.v. dat op 4 April 1342 stierf Giselbert, priester te Wog- num en deken van Westfriesland; jaarlijks werden vóór hem tien schellingen aan het klooster ge geven, terwijl hij op het klooster kerkhof werd begraven. Een pa- rochiane van hem, Aleyd van Wognum, was op 14 October 1340 gestorven; ook zij had tien schel lingen gelegateerd en had even eens op het kerJrihof der abdij haar graf gevonden. Zo ook reeds eerder, in 1323, heer Dirk, de pas toor van Oudorp, die op 29 Augus tus van dat jaar was overleden. Zoals er in Noord-Holland vrien den van Egmond waren, zo moe ten er ook monniken van Egmond uit onze streken afkomstig zijn geweest. Natuurlijk is het niet onmoge lijk, toen evenmin als tegenwoor dig, dat wie roeping tot het kloos terleven gevoelde, ook buiten zijn geboortestreek ergens kon intre den. Er bestaat op dit gebied geen isolement, geen clangeest zoals wij dat min of meer bij het oude Iers-Keltische kloosterwezen ken nen. Maar daar lagen de verhou dingen in sociaal opzicht ook ge heel anders, zodat een vergelijking daarmee eigenlijk niet opgaat. Friese kloosterlingen. Aanknopingspunten met het kloosterleven waren er in West- Friesland voldoende te vinden, In de westelijke helft was de invloed van Egmond het sterkst, in het oostelijk gedeelte, in de z.g. am bachten van West-Friesland, de Vier Noorder Koggen en Drechter- land, vinden wij vooral ode sporen van kloosterlingen, die thuis horen in het land aan de overzijde van de Zuiderzee, het eigenlijke Fries land zelf, waar zich eens zo vele en zo grote abdijen bevonden. Daar lag te Stavoren de Benedic tijnen-abdij van Sint Odulphus: de kerk van Wervershoof zou daar aan toebehoord hebben. Maar de moderne historische critiek staat daar nog al bedenkelijk tegenover evenals tegenover de bewering als zouden te Medemblik oudtijds Benedictijnen gevestigd zijn ge weest. Maar in de omgeving van Sta voren lag ook een zusterklooster te Hemelum. Vermoedelijk zijn het reguliere kanunnikessen van Sint Augustinus geweest. Wij weten alleen met zekerheid, dat paus Innocentius IV (1243—1254) haar bevestigt in haar bezit, waartoe o.a. in onze streken behoren goe deren te Hoogkarspel, Sijbekars- pel, Wervershoof, Lutjebroek Grootebroek, Midwon, Twisk en Zwaag. Verschillende van deze plaatsen worden hier voor de eerste maal in de geschiedenis ge noemd, een merkwaardigheid, die wel verdient even vermeld te wor den. Naderhand schijnt het Heffle- lumse zusterklooster veranderd te zijn in een klooster van reguliere kanunniken, eveneens van de or de van Sint Augustinus. Uit een document van 6 October 1317 blijkt, dat deze kloosterlingen een nederzetting, een z.g. uithof had den in het baljuwschap van Me demblik. Vermoedelijk heeft deze gestaan te Wervershoof, meer in het bizonder onder de tegenwoor dige gemeente Andijk. Het moet een tamelijk omvangrijk gebou wencomplex zijn geweest, een be drijf voor landbouw en veeteelt, waar enkele kloosterlingen ver bleven om op de gang van zaken toezicht te houden. Uit oude rekeningen van de Hollandse graven blijkt, dat nog andere Friese kloosterlingen be zittingen in West-Friesland had den: de reguliere kanunniken van St. Augustinus te Anjum en de Cisterciënsen van de O.L. Vrou- we-abdij Bloemkamp bij Bols- ward. Voor zover ons bekend, waren deze betrekkingen tussen onze gewesten en deze kloosters meer zakelijk en economisch van aard. Toch zal daarbij de geestelijke in vloed niet geheel zijn uitgesloten en heeft wellicht menigeen hier in een aanleiding tot zijn klooster roeping gevonden. Latere kloosters. Van de oude klooster-orden, Benedictijnen, Cisterciënsers, Re guliere Canunniken, Norbertijnen, heeft men kunnen zeggen, dat zij een min of meer agrarisch karak ter droegen. In zekere zin is dit waar. Overeenkomstig heel het economisch bestel van die tijd was het leven uitsluitend ingesteld op het benutten van de bodem. Noord-Holland bestond feitelijk alleen maar uit het platteland met boeren en landbouwers. Een ne ringdoende burgerij kwam pas later op. Dan ontstaan de steden. In de dertiende eeuw ontvangen meerdere plaatsen pas hun stads rechten. Wij weten hoe Verschil lende gemeenten in onze tijd hun zevende eeuwfeest gevierd heb ben. Nu de sociale verhoudingen zich wijzigen, ontstaan ook andersge- aarde kloosterinstellingen. Het zijn de z.g. Bedel-orden, waarvan wij als de voornaamste typen de Franciscanen, Dominicanen en Carmelieten moeten noemen. In tegenstelling met de oude monni ken-orden, die zich bij voorkeur op het platteland vestigden, zien wij deze jongere kloosterlingen vooral in de steden een huis stich ten. Onze Noord-Hollandse steden Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, ken nen alle hun kloosters voor man nen en vrouwen. De meeste daar van volgden de regel van Sint Franciscus. Soms treffen wy wel meerdere huizen, vooral van vrou wen, van één zélfde Orde in één enkele stad aan. Zo bestonden te Alkmaar het Oude Hof en het Jonge Hof, te Ënkhuizen het St. Caecilia-convent naast dat van St. Clara, e.a. Wij vinden daarin het overtuigend en Welsprekend be wijs, dat het klooster-ideaal in Noord-Holland meer dan gewone ingang vond, vooral bij de meis jes. Uit dit oogpunt is een ver gelijking van onze, bizönder na oorlogse tijd met toen ongetwij feld leerzaam. Klooster-roepingen zijn zeer ze ker een graadmeter voor het be palen van het godsdienstig leven. Wie in de Middeleeuwen in ons Noord-Holland tot het klooster geroepen meende te zijn, kon bij zijn keuze zijn oog laten vallen op de meest verscheidene instel lingen, die nagenoeg alle in eigen gewest waren vertegenwoordigd. Wij moeten naast de monniken en bedel-orden nog noemen de kloosters van de Reguliere Kanun niken van het beroemde kapittel van Windesheim. Het ene lag bij Hoorn, O.L. Vrouw ter Nieuwlicht te Wester-Blokker. Het andere te Heiloo, genaamd „de Blinken", in de omgeving van de Regulierslaan onder Alkmaar, een naam, die de herinnering aan dit oude klooster nog altijd levendig houdt. Het middeleeuwse stadsbeeld kende de torentjes der klooster kerken, waarvan de klok meer malen daags, en ook wel des nachts, over de huizen weerklonk. Wie in Alkmaar liep, kwam er zeker een Franciscaan uit de Pa ternosterstraat tegen, of een Car- meliet uit het klooster te Oudorp, of mogelijk zelfs een Benedictijn uit Egmond of een Kanunnik uit Heiloo. De nonnetjes en begijntjes leefden meer besloten in hun ho- slaan van verschillende boerenbe drijven. Om U daarvan een duide lijk beeld te geven zal ik u de ontwikkeling weergeven, die zich voltrok in een coöperatie. De coöperatie Sint Joris in Mot te du Caire (Basses-Alpes) heeft als zodanig naam gemaakt en trekt veel belangstelling zelfs uit het buitenland. Zij gaat ook meer naar de vorm van een gemeenschap toe. Immers, praetisch alles is gemeen schappelijk: grond, gebouwen, ma chinerieën, vee, arbeid, oogst. Het initiatief dateert van begin 1946, nadat bekend was gemaakt, dat de regering steun toezegde aan boeren, die tot collectieve exploi tatie zouden besluiten. Een boer is toen op stap gegaan en won zes andere boerengezinnen vo.or het denkbeeld om tot een dergelijke gemeenschappelijke exploitatie te komen. Eerst werd een statuut op gesteld, zodat men wist, waar men aan toe was. De princiepen van deze samenwerking waren in grote trekken de volgende: ieder bleef eigenaar van zijn grond en ver huurde deze aan de coöperatie. Aan het einde van het seizoen zou ieder ontvangen naar evenredig heid van zijn grondaandeel. Voor het overige zouden alle verdelin gen in natura gelijk zyn. Er waren er, die 5, 2 of 9 hectaren verhuur den. In totaal kwam men tot 50 ha, 6 paarden, 6 koeien, een maai- machine en kleiner materiaal, zo als wagens, karren en gereed schap. De goede resultaten bleven niet uit. Aan het eind van het eerste jaar was de netto-opbrengst het dubbele van het jaar tevoren, toen ieder voor zich werkte. Nu nog steeds is er vooruitgang en wel vaart. En dat zonder een lening te sluiten. Er zijn nu verschillende nieuwe machines gekomen: een tractor, 3 ploegen, 3 eggen, een 4-tonner, een dorsmachine, twee zwavelspuiten. Daarbij: een nieuw gebouw van 25 X 27 meter, waar in een schaapskooi, een magazijn, een paardenstal, een koeienstal, een garage, hooischuren. Daar naast een varkensstal. De koeien stal werd modern ingericht met automatische drinkbakken en het geheel kreeg een proper aanzien een Hollandse netheid, schrijft een krant, die op het bijzondere feit van deze coöperatie de aan dacht vestigt. Men had ook niet meer te kam pen met gebrek aan arbeidskrach ten. De vruchtbomen werden beter verzorgd. De vrouwen gingen niet meer naar het veld. Zij hielden zich nu alleen maar bezig met het kleine vee, de kinderen, het huis houden. Ook de Zondag kwam weer meer tot zijn recht. Want er werd voor de veeverzorging een toerbeurt ingesteld, n.l. om de zeven weken. Er is nu tijd om eens op vacantie te gaan. Een volledige gemeenschap is dit nog niet. Er zijn geen regel matige en verplichte bijeenkom sten. Maar uiteraard zien de sa men werkenden elkaar dikwijls voor het nodige overleg. In de verschillende rechten en verplich tingen voorziet trouwens het re glement, dat 34 punten omvat en dat aandringt op veel bijeenkom sten gedurende de eerste tijd van de coöperatie. Zo is de situatie in de coöperatie St. Joris. Toch is deze onderne ming reeds uitgegroeid tot meer dan alleen een zakelijke bedrijfs voering. Onderlinge hulp, 'ge meenschappelijke bijeenkomsten en feesten, verlangen om goed werk te leveren, dit alles wijst op meer. Reeds heeft men onder de loupe genomen af te stappen van een verdeling onder de deelge noten alleen en gaat men in de 'richting van een verdeling reke ning houdende met het aantal kin deren. Ik moge aan het einde van deze artikelenreeks de hoop uitspreken, dat het medegedeelde van énig nut zal zijn geweest voor degenen, die naar het schone Frankrijk willen emigreren, een land waar men van kan houden, waarvan niet ten on rechte wordt gezegd, dat het voor iedereen een tweede vaderland is en waar reeds honderden Neder landse boeren geslaagd zijn in het verwerven van een goede levens positie voor hun gezin. J. VAN DER PUTTEN. LAWNTENNIS In September van het vorig jaar werd in Haren bij Groningen de jaarlijkse vier-districten-wedstrijd gespeeld tussen Groningen, Fries land, Drente en Noordholland- Noord. Dit laatste district wist toen tegen elk der andere de overwin ning te behalen, doch de vraag bleef onbeantwoord, wie de wissel beker voor een jaar In bezit zou krjjgen, daar Groningen in totaal meer sets gewonnen had. Bij nader inzien, na raadpleging van regle menten en correspondentie, werd de beker uiteindelijk toegewezen aan Noordholland-Noord, welks se cretaris, de heer W. E. v. Keeken, dezer dagen de beker in ontvangst mocht nemen. ven. In dat opzicht verschilden de tijden van toen niet van de onze. Noord-Holland is, zoals uit de geschiedenis blijkt, altijd een vruchtbare bodem voor klooster roepingen geweest. Weliswaar zijn door de opstand tegen Spanje en de daarmee samengaande pro testantse Hervorming de kloosters van vroeger bij ons verdwenen. Zij zijn echter in een of andere vorm, en misschien ook op andere plaatsen, teruggekeerd. Vele van onze jongens en meisjes uit onze streken zyn de weg naar het klooster opgegaan. Dit moge ook in onze dagen zo blijven! PAUL VAN BANESSE. Er biedt zich BAKKERSHAI ploma Ambach Abbekerk A 10 Gevr. NET M] hele dagen. Ni 20 jaar. Aanrr tussen 7 en 8 i mansstraat 20, Gevraagd een 1 JE voor hele o gen, zelfst. kun Rembrandstr. 4 Gevr. een ne v. d. dag, zelf, ken Mevr. v. i Kenn.straatweg maar Biedt zich aan bakkersbed: jaar. Wed. Hoogeweg 82, leeftijd minster Aanmelden kaï Gevraagd een voor dag of dag in gezin met verkeer. A. ME St. Annastraat maar. Slagerij Bert v. Laat 101, Alkm te Alkmaar te vraagd, voor f ging. Brieven 18366 bur. v. d. TE KOOP een gitzwarte w. v„ tuig. J. C, Pol Schoorl Te koop een DEON, Ital. M 48 bassen bij H. E 99, Schagerbrt Wegens invent: is onzè van MAANDAG NUARI t.m DERDAG 12 JA De Coöp. Vert voor K.I., 't Z: Omstreken, get legenheid tot als lid tot 30 J: Inlichtingen v verstrekt door o Joh. Vries, Zan< Julianadon). Het E

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 4