Nieuw
GROTE OPWINDING IN TWEEDE KAMER
Kabinet van de R.I.S.
vaardigt Noodwet uit
Politie sleepte de communist Wagenaar
aan armen en benen uit de zaal
Baron van Wijnbergen f
Klaus Fuchs veroordeeld
tot maximum van 14 jaar
Heden verjaart
Z. H.de Paus
NHD
Communist uit de
Kamer gesleept
Europa
en de Britse
verkiezingen
Ingriipen van de neer Ritmeester
voorkwam handgemeen
De Gasperi krijgt
vertrouwen
Gistermiddag te Amsterdam overleden
Samenvoeging van gebieden
wordt versneld
Westerling zit achter
vier deuren
Kroniek en Kritiek
Opnieuw arrestatie
yan priesters
Abonnementsprijs f4.25 per kwartaal, fl.43
per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief:
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
In alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct.. resp. 30 ct. per m.m.
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig(Vondel)
E. j. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits, EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
A
S
H
VAN HEDEN
Pagina 1
Donderdag 2 Maart 1950 45e Jaargang No. 11803
Kantoren: HOORN. Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR. Ritsevoort 56, teL 2046. (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89. teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52. teL 459 K 2240
(Van een bijzondere
medewerker)
Er zijn al vele beschouwingen
geschreven over de verkiezingen
in Engeland. Toch loont het, ge
loven wij, alleszins de moeite, de
mogelijke gevolgen voor Europa
uit de Britse stembusuitslag na
te gaan. Helaas moeten wij dan
beginnen met vast te stellen, dat
na Frankrijk, West-Duitsland en
tengevolge van de konings
kwestie nu België, thans ook
Groot-Brittannië een zwakke en
weinig stabiele regering zal heb
ben. Voor het democratische
Europa is het geen voordeel, bin
nen zijn grenzen zo vele-wankele
staatsbesturen te zien in een
tijdsbestek, waarin een krachtig
regeerbeleid dringend nodig is,
zowel op politiek, op sociaal-
economisch als op militair gebied.
Toch heeft deze médaille mis
schien een keerzijde: hoe duide
lijker de onmacht blijkt, om bin
nen het kader der afzonderlijke
staten het algemeen welzijn daad
werkelijk te verzekeren, des te
krachtiger zullen de volken wil
len, dat dit dan daarbuiten gepro
beerd wordt, in een boven-natio-
naal, Europees of zelfs Atlantisch
verband. De zwakte van het
tweede kabinet-Attlee is het ge
volg van de versterking der con
servatieven in het Britse parle
ment. Die conservatieve verster
king nu is echter niet te danken
aan wijd en diep vertrouwen in
het sociaal-economisch program
en -beleid van Churchill. Ten dele
spruit die conservatieve vooruit
gang voort uit afkeer van de poli
tiek van Sir Stafford Cripps, de
Britse Lieftinck. Voor een niet
gering deel echter wonnen de
conservatieven aanzienlijk in
stemmen èn in zetels, omdat men
van Churchill wèl een stoutmoe
dige, opbouwende en verbeeldings-
krachtige buitenlandse politiek
verwachtte. Diens pleidooi voor
nieuw contact tussen de Grote
Drie persoonlijk, tot regeling van
de wereldvrede heeft diepe indruk
gemaakt in Engeland. Het deed
zonder twijfel honderdduizenden
aarzelaars besluiten, om op de
conservatieven te stemmen, ©nder
de Labour-regering toch is de
Britse internationale positie ern
stig verzwakt. Het is onrechtvaar
dig, de blaam daarvoor geheel op
Labour te werpen, maar voor een
deel gaat Labour toch niet vrij
uit. Op financieel-economisch ge
bied raakten de Brits-Amerikaan
se betrekkingen beslist gespannen.
Cripps' egoïstische en drastische
devaluatie en het Britse spel om
Spaak te weren uit een leidende
en stuwende functie in de OEEC,
zijn beide succesvolle, maar daar
om te onaangenamer pogingen,
om de Europese samenwerking te
vertragen, zo niet te torpederen.
Ook in zijn enthousiaste propa
ganda voor een Verenigd Europa
heeft. Churchill zich steeds voor
zichtig en terughoudend geuit
over Engeland's aandeel daarin.
Een opbouwender en positiever
houding daaromtrent was bij de
Britse conservatieven echter de
laatste tijd onmiskenbaar aan
wezig. Hier zal de verzwakte Att-
lee dan ook zeker op conserva
tieve critiek, wellicht zelfs op
conservatieve druk kunnen reke
nen.
Behalve deze politieke gezichts
punten verdienen ook economi
sche aspecten de aandacht van de
Europese gevolgen der Britse ver
kiezingen. Reeds boven zagen wij,
dat niet het minst op economisch
en financieel terrein Labour moei
lijk en dwars was geweest, zowel
jegens Amerika als jegens Europa.
Ogenschijnlijk zou men niet heb
ben verwacht, dat een socialis
tische regering juist kampioen zou
worden voor het Brits-nationale
egoïsme. Inderdaad lijkt dat op
het eerste gezicht vreemd. Bij
enig nadenken is het echter niet
onbegrijpelijk. De socialisten wil
len de „welvaartsstaat". Zij staan
daarin niet alleen, noch hebben
zy daarvan het monopolie, hoewel
velen hunner dat wel geloven en
beweren. Ook is de welvaartsop
vatting van een aantal socialisten
te uitsluitend op het stoffelijke
gericht als op een einddoel. Niet
temin komt de socialisten de eer
toe, dat zij de idee van de wel
vaartsstaat krachtig hebben ver
breid en veel ertoe bijdroegen, dtt
ook anderen in de staat de wel
vaartsbevordering voor het volk
in al zijn geledingen stevig en
practisch zijn gaan aanpakken. Op
een zeer belangrijk punt verschil
len de socialisten echter met de
andere voorstanders van de wel
vaartsstaat. Engeland moest een
welvaartsstaat worden; dat is voor
Labour niet enkel een staat met
welvaart voor geheel het volk,
maar een staat met staatswel
vaart: waarin de staat zelf een
onmisbare, eerste opwekker is van
welvaart. Daarom gaf de Labour-
regering in 5 jaren tijd 17.000
millioen pond sterling (bijna 200
milliard gulden) uit. Die moesten
uit loodzware belastingen betaald
worden en het is dan ook geen
uitzondering, dat een geschoold
arbeider circa 40 pet. van zijn
loon naar de fiscus ziet verdwij
nen.
Vervolg op pag. 3
(Van onze parlementaire redacteur)
„Eet zandaardappelen met margarine", riep de communist Gortzak tijdens de interpellatie
over de aardappelprijzen, waarmede de vergadering van de Tweede Kamer gisteren aanving.
Op dat moment was hij zich blijkbaar al aan het inschieten voor het debat over het Verdrag
tot wederzijdse hulpverlening tussen Nederland en Amerika, een wetsvoorstel dat eveneens op
de agenda prijkte. Dat de communisten van plan waren deze behandeling tot een commu
nistische demonstratie te maken, kon reeds bij voorbaat duidelijk zijn. Ook de Kamervoorzitter
dr. Kortenhorst, ging hier blijkbaar van uit en zo laat het zich ook verklaren, dat h<i reeds
direct, bij de eerste ordeverstoring, krachtig ingreeo
mm m. „ces op ae nooüzaaK van een hech-
I golven te pletter zouden slaan. Ter
zake was ook zijn verwijzing naar
de West, in welks verdediging c'oor
deze overeenkomst niet werd voor
zien. Het ware wenselijk dat als
nog vergunning werd verkregen om
de door Amerika te schenken wa
pens ook voor dit doel te mogen
besteden. Voorts betreurde hij, dat
geen overleg was gepleegd met de
R.I.S, De minister-president ant
woordde hierop, dat zulks in dit
geval niet noodzakelijk was ge
weest. Wel was er permanent over
leg over buitenlandse aangelegen
heden en de minister-president kon
dit overleg zelfs alleszins bevredi
gend noemen. Over de verdediging
van de West zei minister Schok
king later, dat deze mede de volle
aandacht bleef hebben
Vervolg op pag. 3
Waar toch uit de hele opzet, zowel binnen als buiten de Kamer,
bleek, dat de communisten deze rel grondig hadden voorbereid,
was het temeer juist, dat de regie niet in hun handen, maar in
die van de voorzitter bleef liggen. Toch zullen maar weinigen
verwacht hebben, dat zich deze middag tonelen zouden gaan
afspelen, die wij tot-dan-toe slechts in het buitenland mogelijk
waanden. Niet alleen beleefden wij de sensatie, daf Gerben
Wagenaar aan armen en benen uit de vergaderzaal werd
gesleept, het scheelde maar een haar of het was daarnaast ook
nog tot een complete vechtpartij tussen communisten en
socialisten gekomen.
Het ging allemaal vrij snel in zijn
werk. De Kamervoorzitter stelde
voor, om bij de behandeling van
het bovenbedoelde wetsontwerp
de spreektijd te rantsoeneren. De
heer Wagenaar (com.) beklom
hierop de katheder ten einde aan
zijn ergernis over dit voorstel
uiting te geven. Op deze manier
zouden de communisten slechts 45
minuten krijgen en zulks stond
z.i. gelijk met het smoren van „de
stem van de vrede". Na dit ver
weer stelde de Kamervoorzitter
voor om de beraadslagingen over
zijn voorstel te sluiten. De hamer
viel reeds toen de communisten
hiertegen bezwaren gingen ma
ken. Wagenaar riep iets onver
staanbaars, maar de voorzitter
verstond het blijkbaar wel. Hij
bracht de heer Wagenaar onder
het oog, dat hij zo niet moest
doorgaan, anders moest hij het
voorstel doen om hem van de ver
gadering uit te sluiten. De heer
Wagenaar trok zich van deze
waarschuwing niets aan. Hij ging
door met „schande" te roepen. De
voorzitter voegde toen de daad
bij het woord. Hij stelde voor de
heer Wagenaar het recht te ont
nemen om bij de verdere behan
deling aanwezig te zijn. Toen brak
het tumult los. De communisten
begonnen te schreeuwen en hun
woede keerde zich vooral tegen de
leden van de P.v.d.A. Gortzak
(com.) riep hen toe, dat zij laf
bekken waren en de communist
Haken voegde daaraan toe; dat zij
angst hadden voor de stemming
onder het volk. Ook de commu
nistische handlangers op de tri
bune gingen meedoen. Er werd
geroepen: „Oorlogsmisdadigers!"
Temidden van deze herrie viel de
hamerklap van de voorzitter
waarbij de vergadering werd ge
schorst, terwijl tegelijk last
gegeven werd om de tribunes te
ontruimen. Maar in de Kamer
duurde het bekvechten onderwijl
voort.
De heer Vermeer (P.v.d.A.) riep
de communisten toe, dat de oppo
sant op de gereserveerde tribune
de chauffeur van de heer Wage
naar was geweest. Wagenaar riep
terug, dat hij daar trots op was.
Zijn fractiegenoot Haken
schreeuwde: Hij heeft moed, maar
jullie niet! De laatste wond zich
zelfs zo op, dat hij met een schrijf
map begon te gooien. Toen werd
ook de heer Vermeer woedend. Hij
riep „schoft" en drong op in de
richting van de communist Haken.
Deze bleek alleszins bereid om
het conflict ook met de handen
uit te vechten. Het was waar
schijnlijk enkel aan de heer Rit
meester (V.V.D.) te danken, dat
het niet zover kwam. Deze plaat
ste zich met uitgestrekte armen
voor de communist Haken, een
man waarmede hij in hetzelfde
concentratiekamp gezeten heeft.
Ook Gortzak greep zijn fractie
genoot op dat moment in de nek,
teneinde hem van erger te weer
houden. Dat was het eerste be
drijf. Het tweede bedrijf speelde
enkele ogenblikken later, na de
heropening van de vergadering.
Aan de orde was het voorstel om
de heer Wagenaar voor de ver
dere duur van de vergadering uit
te sluiten.
De heer Wagenaar begon an
dermaal luidkeels te protesteren
en ook weigerde hij gevolg te ge
ven aan de uitnodiging van de
voorzitter om de zaal te verlaten.
Toen gaf de voorzitter bevel om
de heer Wagenaar dan met de
sterke arm te verwijderen. Politie
schoot toe. Gerben weigerde ech
ter om vrijwillig mee te gaan, zo
dat de dienaren van Hermandad
hem aan armen en benen uit de
zaal moesten slepen. Dit alles ging
vergezeld van luide protesten van
zijn fractiegenoten, het bleef ech
ter bij bedreigingen.
Tot een handgemeen tussen hen
en de politie kwam het niet. Bij de
uitgang van het gebouw werd de
heer Wagenaar weer op zijn benen
gezet en toen werd hij ook weer
zichzelf. De demonstratie was ten
einde. Een aantal communistische
vrouwen, die zich inmiddels op het
Binnenhof verzameld had, begroette
hem met opgestoken vuist en na
deze groet beantwoord te hebben,
reed hij in zijn auto weg. Inmiddels
was er van alle kanten politie
assistente gekomen. Het Binnenhof
werd afgezet en overal in het ge
bouw werden wachten uitgezet.
Toen de vergadering weer door
gang kon vinden, bleek ook de po
litiewacht op de tribunes te zijn
versterkt.
Maidenspeech van de heer Fens.
Zo waren we dan eindelijk toe
aan de eigenlijke behandeling. De
heer Fens (KVP) hield zijn mai
denspeech en een uitstekende. Hij
ROME, 1 Maart (Reuter). De
Gasperi's nieuwe Italiaanse rege
ring heeft heden „met 176 tegen 110
stemmen en 10 onthoudingen het
vertrouwen van de Senaat gekre
gen.
Communisten en hun socialisti
sche medestanders stemden tegen
de nieuwe regering, die in Januari
door De Gasperi was samengesteld.
Het programma, waarop de rege
ring het vertrouwen ontving, be
staat uit: 1. Vermindering van Ita-
liës 2 millioen werklozen door grote
kapitaalinvesteringen in nieuwe
ondernemingen. 2. Belasting- en
agrarische hervorming en 3. Steun I
aan het Atlantisch Pact.
De nestor der Nederlandse beiaardiers, de heer J. Vincent, her
dacht gisteren zijn 50-jarig jubileum. De intendant van het
Koninklijk Paleis op de Dam te Amsterdam, Jhr. Ir P. F. O. R.
Sickinghe, ontving de jubilaris in zijn kamer in het paleis en
deelde de heer Vincent mede, dat hij bevorderd was tot ridder
lste klasse in de Huisorde van Oranje. Jhr. Sickinghe speldt de
heer Vincent de onderscheiding op.
DJAKARTA. Dinsdagavond heeft het kabinet der R.I.S. het
reeds bij het parlement ingediende wetsontwerp tot verandering
van de staatkundige inrichting der R.I.S. ingetrokken en dit
uitgevaardigd als een noodwet, die ten spoedigste door het
parlement en de senaat zal worden bekrachtigd.
Deze beslissing werd genomen
in verband met de huidige poli
tieke ontwikkelingen en omdat
een federaal wetsontwerp door
parlement en senaat moeilijk snel
kan worden behandeld. Naar de
mening van waarnemers te Dja
karta hebben de gebeurtenissen,
die zich in het afgelopen week
einde in Oost Java hebben afge
speeld, dit besluit van het kabinet
beïnvloed.
Het kabinet heeft besloten, in
verband met de gebeurtenissen op
Madura in Oost Java zo spoedig
mogelijk contact te zoeken met de
regering der deelstaat Republiek
De minister van Sociale Zaken,
Z. Exc. mr. A. M. Joekes, heeft
te Rotterdam de afdeling zie-
kenhuisbouw van het Bouw
centrum officieel geopend. Tij
dens de rondgang toonde de
minister veel belangstelling
voor een Röntgenapparaat,
waarmede hij zich door de
directeur van het Bouwcentrum
Ir. j. Ettinger, liet doorlichten.
Indonesia voor een oplossing van
de gerezen vraagstukken.
De wet heeft tot doel, binnen
het kader van de voorlopige con
stitutie een staatkundige structuur
tot stand te brengen, die meer in
overeenstemming is met de wer
kelijke gevoelens en verlangens
van het volk dan de huidige en
daardoor kansen biedt op groter
duurzaamheid, aldus heeft minis
ter Anak Agung verklaard.
De toestand in Oost-Java
De commissaris der R.I.S. in
Oost Java, Samadikun heeft te
Surabaja bekend gemaakt, dat hij
thans, in zijn hoedanigheid van
gouverneur der deelstaat Repu
bliek Indonesia verantwoordelijk
is voor de goede gang van zaken
in het bestuur der provincie Oost
Java. Hij heeft orders uitgevaar
digd, volgens welke alle diensten
der Negara moeten worden over
gedragen aan de reeds benoemde
of nog te benoemen diensthoofden
der Republiek Djokja. *-
De minister van Binnenlandse
Zaken dier Republiek, mr. Su-
santo, deelde mede, dat de benoe
mingen van bestuursambtenaren
wettig zijn, indien zijn ministerie
van die benoemingen op de hoogte
wordt gesteld. Hij wees er op, dat
aansluiting bij de Republiek In
donesia* hetzelfde betekent als
plaatsing van een gebied onder het
gezag der R.I.S., aangezien ir.
Sukarno en drs. Moh. Hatta nog
steeds resp. president en vice-
president van de Republiek Indo
nesia zijn.
Moties tot opheffing
deelstaten.
In de Woensdagmorgen gehou
den vergadering van het parle
ment der R.I.S. werden achtereen
volgens moties ingediend tot op
heffing als deelstaat en aanslui
ting bij de Republiek Indonesia
(Djokja) van: Oost Java, Madura,
Pasundan, Zuid Sumatra, Zuid
Asahan, Midden Java, Band jar en
Padang. Er zijn in deze richting
nog meer moties te verwachten.
Tot nu toe werden de ingediende
moties verdedigd door 17 spre
kers, terwijl nog geen enkele
spreker tegen een der moties zijn
stem heeft verheven.
Gisterenmiddag overleed op bijna
81-jarige leeftijd te Amsterdam mr.
A. J. M. J. Baron van Wijnbergen,
oud-lid der Tweede Kamer. Anto-
nius Ignatius Maria Josephus Ba
ron van Wijnbergen werd op 8
Maart 1869 te Loenen (Gld.l gebo
ren. Na het R.K. Gymnasium te
Katwijk aan de Rijn te hebben af
gelopen, studeerde hij rechtsweten
schappen aan de Gemeentelijk Uni
versiteit te Amsterdam, waar hij in
1893 promoveerde. Hierna vestigde
hij zich als advocaat en procureur
te Zutphen. Van 1897 tot 1903 was
Baron van Wijnbergen ambtenaar
van het openbaar -ministerie bii het
Kantongerecht te Eindhoven. Daar
na was hij te Arnhem tot 1917
voorzitter van de Raad van Beroep
voor de Ongevallenverzekering.
Vervolgens werd hii benoemd tot
)id van de Centrale Raad van Be
roep te Utrecht, waarvan hij van
1932 tot 1939 het voorzitterschap
bekleedde Van 1904 tot 1933 is Ba
ron van Wijnbergen lid van de
Tweede Kamer geweest. Verder
was hij o.m. lid van het Algemeen
college van toezicht, bijstand en
advies voor 's Rijks Tucht- en Op
voedingswezen. lid v.. h. Algemeen
college voor de Lichamelijke op
voeding, van 1919 tot 1948 voorzitter
van de Middenstandsraad. voorzit
ter van de Centrale Jeugdraad,
sinds 1928 curator der Rijksuniver
siteit te Utrecht, president-curator
van de Katholieke Economische
Hogeschool en van de R.K. Leer
gangen te Tilburg en sinds 1936 lid
van het College van curatoren der
Landbouwhogeschool
Ook maakte hij deel uit van di
verse staatscommissies, namelijk
die voor de middenstand, die voor
het hoger en die voor het middel
baar onderwijs. Voorts was hij ere
voorzitter van de staatscommissie
voor de middenstands-enquete en
lid van de bevredigingscommissie.
BRITSE REGERING
BESTUDEERT DE KWESTIE
SINGAPORE. De cel waarin
Westerling is ondergebracht, is er
een voor eenzame opsluiting in de
befaamde Changi-gevangenis en
slechts bereikbaar na opening van
4 deuren'f ze bestaat uit 2 compar
timenten. De enige die tegen hem
mag praten is een Europese ge
vangenbewaarder van hogere
rang. Als hij wordt gelucht mag
hij geen contact hebben met de
overige gevangenen. Dit luchten
geschiedt in een speciaal voor hem
bestemde omheinde ruimte. Hij
krijgt per dag slechts drie sigaret
ten, hoewel hij een sterke roker is.
Het stond heden nog niet vast
of de beschuldigingen van mishan
deling en illegale binnenkomst in
Singapore zullen worden behan
deld door de plaatselijke recht
bank. Naar verluidt betreft de
mishandeling een jonge Indone
siër, die Westerling's celgenoot
was op het hoofdbureau van poli
tie. Hij weigerde Westerling een
hand te geven en zou thans in een
hospitaal liggen met een gebroken
kaak.
Westerling's uitlevering zou uit
gesloten zijn indien hij dient te
worden beschouwd als een poli
tieke vluchteling.
Een woordvoerder van het Brit
se ministerie van' Buitenlandse
Zaken heeft medegedeeld, dat het
verzoek van de regering der R.I.S.
om Westerling uit te leveren,
thans door de Britse regering
wordt bestudeerd. In deze aan
gelegenheid is ook contact opge
nomen met de Nederlandse rege
ring.
Hem werden diverse onderschei
dingen verleend. Zo was hij Ridder
in de Orde van de Nederlandse
Leeuw, Commandeur in de Orde
van Oranje-Nassau, Ridder der
Orde van Malta en Commandeur
met ster der Orde van St. Grego-
rius de Groote.
De begrafenis is Maandag a.s. te
16 uur op de Rooms-Katholieke be.
graafplaats te Loenen op de Veluwe.
Heden wordt Z. H. de Paus 74
jaar. Tevens is het de dag, waarop
Hij elf jaar geleden tot Paus werd
gekozen. De H. Vader is niet wat
men zou kunnen noemen een
„populaire" Raus, in dien zin, dat
men het gevoel krijgt in tegen
woordigheid te zijn van iemand
met gewone impulsen, emoties,
hartstochten, deugden en ondeug
den. De diepte van Zijn verstand,
Zijn gewoonte om te mediteren,
Zijn natuurlijke teruggetrokken
heid en ingetogen levenswijze ma
ken Hem tot een eenzaam mens.
Met ijzeren wil heeft Hij Zijn
lichaam onder discipline en bezit
Hij een volledige controle over
zijn geest. Deze geweldige zelfbe
heersing èn Zijn grote eenvoud
stellen Hem in staat om kind met
de kinderen te zijn, diplomaat met
de diplomaten, rechtsgeleerde met
de rechtsgeleerden, vorst met de
vorsten, doch bovenal opperpries
ter en vader van alle gelovigen.
De Paus ontvangt allen als Zijn
kinderen. Doordat Hij boven allen
staat, is Hij ook van allen.
Van alle delen der wereld be
gonnen gisteravond reeds geluk
wensen het Vaticaan binnen te
stromen.
Z. H. de Paus zal Zijn verjaar
dag doorbrengen met rustig te
werken in Zijn bibliotheek.
Er zullen geen ceremonies wor
den gehouden. Wel zal Hij de
parochiegeestelijken van Rome
ontvangen, doch Zijn toespraak
zal schriftelijk worden overhan
digd, daar Zijn stem na Zijn ziekte
nog vrij zwak is.
Baron van Wijnbergen t
(Sm.) Baron van Wijnbergen is,
op hoge leeftijd, gestorven. Met
een enorme staat van dienst is hij
aan de andere kant van dit leven
aangeland. In een tijd, dat de
katholieke emancipatie in ons va
derland haar eerste vorderingen
maakte, heeft baron van Wijnber
gen de banier van het katholieke
beginsel hoog gehouden en vooruit
gedragen. Het was de periode,
waarin het wóórd progressief nog
moest worden uitgevonden, maar
de progressieve daad heeft hij, op
zijn wijze, nagejaagd, „sans peur
et sans reproche". Rooms ridder,
zonder vrees en blaam. Deze mo
derne tijd kan dikwijls maar nau
welijks waardering opbrengen
voor het werk en de offers van de
mannen van de oude garde. Men
vergeet graag, dat men ieders da
den moest beoordelen in het licht
van de tijd. De tijd van van Wijn
bergen was een grote tijd voor de
katholieke sociale en politieke
actie. Van Wijnbergen was een
voortrekker in de oude R. K.
Staatspartij, waarvan hij vele
jaren voorzitter Is geweest, hij was
de grote voorvechter in de strijd
voor de voltooiing en bekroning
van de Onderwijsbevrediging, in
welker totstandkoming hij een
groot aandeel had. Hij was de
man. die leiding gaf aan de jeugd
beweging, zoals die in zijn dagen
groeide en goede tijden beleefde,
hij was de man, die het katholieke
onderwijs van laag tot hoog, in
zijn verschillende vormen hielp
organiseren, die zijn onbetwiste
leiderstalenten ook gaf aan een
belangrijk college als de Midden
standsraad, die een erkend gezag
had als lid van de Tweede Kamer,
lange jaren. Hij was een strijd
baar, actief katholiek, waaraan
Katholiek Nederland enorm veel
te danken heeft. Dit vast te stel
len, bij de baar van deze grote
dode, is een plicht van dankbaar
heid, die zonder voorbehoud wordt
vervuld. Ook een ieder, die om
een of andere reden van mening
zou zijn, dat niet alles wat hij
deed. critiekloos kan worden aan
vaard, zal erkennen, dat van Wijn
bergen in niets kon worden weer
houden, om met het goud van ziin
vurige roomse hart te betalen ziin
tol aan de katholieke zaak. Wij
mogen vertrouwen, dat zijn verï
diensten in goud zullen worden
afgewogen daar, waar slechts met
de eeuwigheid wordt gerekend.
IN TSJECHO-SLOWAKIJE
PRAAG, 1 Maart. Van kerke
lijke zijde werd heden te Praag
vernomen, dat in de maanden Ja
nuari en Februari 1950 opnieuw
arrestaties van R.K. priesters heb
ben plaats gevonden, terwijl vele
verleden jaar gearresteerde katho
lieke geestelijken tot zware gevan
genisstraffen zijn veroordeeld.
Het schijnt dat de actie van de
Tsjechoslowaakse regering is ge
richt tegen kloosters, tegen geeste
lijken, die herderlijke brieven van
de kansel voorlezen en tegen
pastoors van dorpen.
Gottwald beschuldigde de hoog
ste kerkelijke gezagsdragers van
„het organiseren van wonderen", als
een onderdeel van tegen de staat
gerichte bedrijvigheid.
Onder de gearresteerde of ver
oordeelde priesters, wier aantal op
40 a 50 wordt geschat, bevinden
zich drie abten.
Door de jongste arrestaties is 't
aantal katholieke priesters, dat ge
vangen is gezet of reeds tot dwang
arbeid veroordeeld, tot ruim 200
gestegen.
LONDEN, 1 Maart (Reuter). Dr. Klaus Fuchs, een der
geniaalste atoomgeleerden, is heden te Londen tot 14 jaar
gevangenisstraf veroordeeld wegens het uitleveren van Engelse
en Amerikaanse atoomgeheimen aan de Sowjet-Unie. Fuchs,
die als Duitser in 1933 naar Engeland was gevlucht en het
Engelse staatsburgerschap verkreeg, ontving de zwaarste straf,
die voor zijn misdrijf mogelijk was. Aan het begin van de
zitting, die slechts een uur duurde, bekende Fuchs schuld.
Fuchs leunde nonchalant op de
rand van de beklaagdenbank, de
rechterhand losjes in zijn broek
zak, toen hij mompelde „schuldig".
Volgens de openbare aanklager
sir Hartley Shawcross strekt het
optreden van Fuchs zich over 7
jaar uit en heeft hij ongetwijfeld
bij een groot aantal gelegenheden
inlichtingen verstrekt. „Dit is een
uitermate ernstig geval naar ik
veronderstel een van de ernstig
ste gevallen, die ooit op grond van
de Engelse wet van 1889 op de
staatsgeheimen is behandeld. Dat
de verstrekte inlichtingen waar
schijnlijk van de hoogste waarde
zouden zijn voor een eventuele
vijand, noemde Shawcross een
zaak „waaraan ongelukkigerwijze
niet getwijfeld kan worden".
Fuchs bekende inlichtingen ver
strekt te hebben te Birmingham
in 1943, te New York en Boston
in 1944 en '45 en te Berkshire in
1947.
De gevangene is communist en
dat is tegelijkertijd de verklaring
en de tragedie van deze zaak",
aldus de openbare aanklager.
Sir Hartley noemde Fuchs'
handelwijze „een aanschouwelijke
les over de betekenis van het mo
derne communisme".
De opperrechter, lord Goddard,
noemde Fuchs „een van de ge
vaarlijkste mannen, die het land
bezit". Tevoren had een officier
van de geheime politie, die door
de verdediger als getuige was op
geroepen, verklaard, dat sFuch
zijn verklaring geheel vrijwillig
had afgelegd.
Op de vraag of hij, Fuchs, nog
iets te zeggen had, antwoordde
Fuchs, dat hij nog meer misdaden
begaan had. Dit waren echter geen
misdaden in het oog der wet. Hij
had zijn raadsman verzocht be
paalde feiten aan het gerecht voor
te leggen „teneinde te boeten voor
deze misdaden". Toen hij zeide:
„Deze misdaden warenwerd
zijn stem onverstaanbaar.
Tenslotte hoorde hij het vonnis
zonder tekenen van emotie. „Ik
werd eerjijk berecht", zo verklaar
de hij en hjj dankte het hof, de
staf en het personeel van de ge
vangenis van Prixton, waar hij in
voorarrest werd gehouden, voor
de „kiese behandeling".
