Nieuw
KONING LEOPOLD KREEG 57,68 pet. DER STEMMEN
Meerderheid van slechts 781501 kiezers
verklaarde zich voor de Vorst
80 Doden en 3 zwaargewonden
bij vliegramp in Wales
De Belgen kwamen tot rust
MAAR VOOR HOELANG?
Pauskroning
herdacht
NHD)
Kleine meerderheid
voor Koning Leopold
Een pleit dat niet
beslecht werd
De nacht een climax
van troebelen
Meerderheid
onvoldoende
Wil Stalin praten?
Jagersfontein
goede vaart!
Prins Bernhard
populaire gast
Jhr. van Tets terug
naar Praag
De uitslagen in
de provincies
Deviezenregeling
Indonesië gewijzigd
Drukke receptie te
Den Haag
Eerste
Stille Omgang
Supporters van rugbywedstrijd
vonden een tragische dood
Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43
per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief:
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
HET FEIT
E.M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
A
S
H
VAN HEDEN
Pagina 1
Maandag 13 Maart 1950 4'5e Jaargang No. 1 1812
Kantoren: HOORN, Draalsïngel 59, teL 4243, Grote Noord 77. teL 4362 K 2290; ALKMAAR, RitsovoorI 56. teL 2046. <2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, tel. 459 K 2240
pp??
ülLi-.i
Het Belgische ministerie van Binnenlandse Zaken meldde heden
nacht officieel, dat Koning Leopold 57.68 procent der stemmen
op zich heeft verenigd. Bij de berekening van het percentage
zijn de blanco en ongeldige stemmen buiten beschouwing
gelaten.
Te 2.35 uur maakte Radio Brussel de volgende einduitslag voor
het gehele land van de volksraadpleging over Koning Leopold
bekend
Totaal aantal uitgebrachte stemmen
Blanco en ongeldig
Totaal geldige stemmen
Ja-stemmen
Neen-stemmen
5.236.740
151.477
5.085.263
2.933.382 (57.68 pet)
2.151.881 (42.32 pet)
De Belgische minister van Binnenlandse Zaken, de Vleeshauwer,
die hedenochtend om 2.30 uur de uitslag van de volksraadpleging
officieel bekend maakte, verklaarde: Het land heeft gesproken.
Gi; kunt zelf de commentaar op de uitslag leveren.
De minister verklaarde dat 21 van de 30 Belgische arrondisse
menten en 7 van de 9 provincies zich voor de terugkeer van de
koning hadden verklaard. ,,Twee van de vier Waalse provincies
willen de koning terug", zo zeide hij.
De ministers zullen hedenochtend te 9 uur in kabinetszitting
bijeenkomen. Dinsdag zal premier Eyskens naar Genève ver
trekken om met de koning de uitslag van de volksraadpleging
te bespreken.
Prinses Josephine Charlotte, de
22-jarige dochter van koning
Leopold bracht haar stem uit in
een schoollokaal te Brussel.
Wanneer wij ons, reeds ver na
het middernachtelijk uur, opma
ken een korte beschouwing te wij
den aan de gisteren in België ge
houden volksraadpleging over de
al of niet terugkeer van koning
Leopold, dan kunnen we een ge
voel van teleurstelling moeilijk
onderdrukken. Niet zozeer omdat
het percentage dat de koning heeft
kunnen behalen niet hoger was
dan 57.68, doch omdat de vaak
weerzinwekkende demagogische
campagnes, vooral van socialisti
sche zijde tegen de vorst gevoerd,
op een zo groot deel van het Bel
gische volk vat heeft gekregen, en
vooral, omdat deze volksraadple
ging, naar wij vrezen, het pro
bleem weinig verder tot een op
lossing heeft gebracht en de tra
gische verdeeldheid van de Belgi
sche natie' over het koningspro
bleem nog sterker zal gaan accen
tueren.
Koning Leopold had tevoren
verklaard, dat wanneer minder
dan 55 pet van het Belgische volk
zich verklaarde voor zijn terug
keer ,hij zich zou terugtrekken.
Nu de koning slechts 57.68 pet der
stemmen heeft behaald, heeft de
I volksraadpleging het Belgische
volk niet verder gebracht dan het
reeds was.
Dit referendum heeft de ver
deeldheid onder de voor- en tegen
standers van de koning nog aan
zienlijk groter gemaakt en daar-
I door de overbrugging van de klo
ven nog aanmerkelijk moeilijker.
Nu duidelijk gebleken is, dat er
een grote minderheid onder het
Belgische volk tegen de terugkeer
van de koning is, zal het verzet
bij de socialisten en liberalen nog
groter worden. De socialisten kun
nen zich aan een zeer grote ver
antwoordelijkheid voor deze im
passe, waarin het land gekomen is,
niet onttrekken. Want in een ver
kiezingscampagne, waarin alle
remmen van fatsoen en verant
woordelijkheid waren losgezet,
beeft men het volk op de meest
Weerzinwekkende wijze opgeruid
tegen koning Leopold, dat zelfs de
Brusselse correspondent van het
liberale Handelsblad Zaterdag
avond aan zijn blad seinde, dat
bijna algemeen in België det stui-
tende en persoonlijke wijze, waar
op van socialistische zijde de
campagne tegen de koning ge
voerd werd, is veroordeeld.
Het is niet de meest verheffende
bladzijde in de geschiedenis van
de democratieën dat dit soort
I Volksvoorlichting op deze wijze
effect resortèert. Immers een volk
dat zich door zulke voorlichting
laat leiden, is wel te beklagen. In
tussen heeft men zich bij de re
sultaten daarvan neer te leggen.
Weliswaar is de uitspraak van het
Belgische volk van gisteren niet
ttieer dan een advies aan de ko
ling en aan de regering .en aan
bet parlement en zullen deze drie
instanties naar eigen inzicht en
verantwoordelijkheid hierin be
slissen, maar het is toch wel heel
duidelijk, dat dit advies van het
Belgische volk een oplossing van
bet zo moeilijke en voor het land
diep ernst'ige probleem, weinig
verder heeft gebracht.
De dag van de volksraadpleging
is een verademing geweest na de
hartstochtelijke strijd der senti
menten. Want naarmate de grote
dag naderde verloren dë werke
lijke argumenten hun waarde.
Blinde haat aan de ene kant en
overgevoelige genegenheid ander
zijds hebben de stembusstrijd ge
regeerd. Van beide zijden is het
Zuidelijke temperament tot het
uiterste opgezweept, tot gister
morgen ieder Belg zich alleen
vond tegenover het stembiljet.
Een verademing. In de nacht
was het gevecht op straat tot
het toppunt gestegen. Veldslagen
zijn er geleverd met straatklin
kers, rookbommen en flessen. In
de botsingen werd een 20-jarige
student overreden door een
vrachtauto, toen de demonstran
ten bij het naderen van een poli
tiewagen op de vlucht gingen.
In Luik kleedden Leopoldisten
zich in Amerikaanse uniformen
en beschermd door helmen onder
namen zij een stormaanval op het
hoofdkwartier van het socialisti
sche hoofdkwartier. De socialisten
deden een uitval, bemachtigden
een Leopoldistische jeep, gooiden
deze omver en ranselden de inzit
tenden af.
Te Kortrijk werden twee anti-
Leopoldisten zo zwaar mishandeld
dat zij ernstig gewond een zieken
huis werden binnengebracht. Hier
en daar duurden de onlusten voort
tot een half uur voor het openen
der stemlokalen.
Toen België ontwaakte, getuig
den nog slechts de met strooibil
jetten besnipperde straten en de
afgescheurde aanplakbiljetten van
de nachtelijke beroering.
Inmiddels is de uitslag bekend.
En nu? Het Belgische volk is prac
tised even ver als vóór Zondag
morgen. En algemeen heerst de
overtuiging, dat het land aan de
vooravond van een nieuwe golf
van onrust staat. De socialisten
hebben inmiddels al de arbeiders
opgeroepen zich uit alle macht
tegen Leopold's terugkeer te ver
zetten.
Het percentage van 57.68 der
Belgische bevolking dat zjjn stem
heeft uitgebracht op koning Leo
pold, is enigszins als een ontgoo
cheling voor de Leopoldisten ge
komen, daar de vorst op een zeker
ogenblik in 26 van de 30 arrondis
sementen 62.07 procent der stem
men had gekregen.
De uitslagen van Brussel, Luik
en Bergen, met zijn voor het
grootste gedeelte anti-koningsge
zinde bevolking, deden echter
het definitieve percentage bene
den de 60 procent dalen. Koning
Leopold heeft in zeven van de ne
gen provincies een meerderheid
behaald, namelijk in Antwerpen,
Brabant, West-Vlaanderen, Oost-
Vlaanderen, Luxemburg, Limburg
en Namen. In de provincies Luik
en Henegouwen bleef het percen
tage beneden de 50.
De koning heeft in het algemeen
veel meer stemmen gekregen, dan
BELGISCHE
VOLKSRAADPLEGING
OPVATTING IN REGERINGS
KRINGEN
BRUSSEL, 13 Mrt (Reuter).
Het is onwaarschijnlijk te achten,
dat het Belgische kabinet koning
Leopold onmiddellijk terug zal
roepen. In de naaste omgeving van
de katholieke premier Gaston
Eyskens is men van mening, dat
een meerderheid van 781.501
stemmen niet voldoende is.
Premier Eyskens zal a.s. Dins
dag een onderhoud met de koning
hebben.
VERJAARDAG PAUSKRONING
IN ROME
VATICAANSTAD; 13 Maart.
Ter gelegenheid van de twaalfde
verjaardag van de kroning van
Paus Pius XII was Vaticaanstad
geheel met vlaggen getooid. Tal
rijke leden van het diplomatieke
corps en Romeinse leden begaven
zich naar het Vaticaan om het feli-
citatieregister te tekenen. Bood
schappen met gelukwensen voor de
Paus van staatshoofden, minister
presidenten, kerkelijke hoogwaar
digheidsbekleders en gewone ge
lovigen stroomden het Vaticaan
binnen.
RODE TSAAR ZOU BEREID
ZIJN TRUMAN TE ONTMOETEN
MOSKOU, 13 Maart (Reuter),
Buitenlandse waarnemers te Mos
kou achten het met uitgesloten dat
premier Stalin bereid is president
Truman te ontmoeten voor „vredes
besprekingen" in Europa. Zij wijzen
in dit verband op een onlangs door
Malenkof, lid van het politbureau,
afgelegde verklaring, dat de Sovjet-
Unie bereid is deel te nemen aan
„eerlijke besprekingen over de
wereldvrede".
De Jagersfontein vaart. Eindelijk
want voordat het zover was, heeft
het een lange weg afgelegd. In 1938
te Danzig op stapel gezet, in 1939
te water gelaten; tijdens de oorlog
niet afgebouwd, beschadigd, door
de Russen buitgemaakt en na lang
onderhandelen naar Vlissingen
overgebracht.
Nu is het zover. De 10.000-tonner
vrachtschip met passagiers-acco-
modatie, heeft proefgevaren. Meer
dan 33 km. kan het halen met een
lading van 10 millioen kg. en 200
passagiers. Er is een automatische
„piloot" en het kijkt met radar
ogen de mist in.
De Holland-Afrikalijn, die het
schip met welgemeende loftuigin-
gen van de „Schelde" overnam, kan
er plezier van hebben.
zijn tegenstanders aan de hand
van de in de verkiezingen van 26
Juni 1949 door de Katholieke
Volkspartij behaalde resultaten
(43.55 pet van het totale aantal
stemmen) hadden verwacht. Hier
uit kan worden geconcludeerd, dat
een groot aantal liberalen en zelfs
socialisten van de terugkeer van
de koning hebben gestemd.
Het resultaat van de volksraad
pleging is geworden wat vele
vooraanstaande politici steeds heb
ben gevreesd: een percentage, dat
weliswaar boven het gemiddelde
van 55 procent voor het gehele
land ligt, doch voor liberalen noch
socialisten beslissend is. Ook de
scheiding tussen Vlamingen en
Walen met een gemiddeld percen
tage van resp. 72 procent en 42
procent voor de koning, is door
deze volksraadpleging meer dan
ooit geaccentueerd.
Een hypothese, die op het ogen
blik in Brussel de ronde doet, is
deze, dat de koning door het resul
taat der verkiezingen zich in zijn
eer hersteld zou achten en ten
gunste van zijn zoon Boudewijn
zou aftreden.
Ook Canada blijkt zeer te spreken
over het bezoek van de Prins. De
Canadese R.A.F. bood hem een
paar gouden vleugels aan, die door
gedeeoreerde militaire vliegers op
hun gala-tenue worden gedragen.
Tevoren had Prins Bernhard de
monstraties bijgewoond van straal
jagers en straaltransportvliegtuigen
De Gouverneur-generaal bood een
diner aan, waarbij ook de gene
raals Foulkes en Crerar, de bevrij
ders van Nederland, aanzaten.
Tijdens zijn bezoek aan een han-
denarbeid-tentoonstelling werd de
Prins een hand-geweven tafelkleed
geschonken. Van de zich onlangs te
Ottawa gevestigd hebbende Bra
bantse schilder Peter v. d. Braken
ontving hij een wintergezicht. „Dat
zullen thuis leuk vinden" zei de
Prins.
Paul Henri Spaak bij het vervul
len van zijn stemplicht in het
stembureau te St. Gilles.
De Nederlandse zaakgelastigde
in Praag heeft verklaard geen in
structies te hebben ontvangen
het gezantschap te sluiten, wan
neer hij a.s. Dinsdag definitief
naar Nederland vertrekt.
Het ligt in de bedoeling, dat
de gezant Jhr. van Tets, die mo
menteel Z. K. H. Prins Bernhard
vergezelt, binnenkort op zijn
post zal terugkeren. Hij en Mr.
Westerhof zijn dan de enige re
sterende Nederlandse diplomaten
aldaar.
Hieronder volgen de stemmen-
cijgers in de Belgische provincies:
Brabant; ja 554.173; neen 530.405;
blanco 37.146.
Limburg: ja 189.023; neen 37.652;
blanco 7.120.
Luxemburg: ja 83.696 (ongeveer
67 procent); neen 44.445 (ongeveer
33 procent); blanco 3.683.
Antwerpen: ja 514.889 (ongeveer
68 procent; neen 241.011 (ongeveer
32 procent); blanco 19.819.
Henegouwen: ja 267.311; neen
477.207; blanco 20.591.
Luik: ja 244.678 (41.76 procent);
neen 341.182 (58.24 procent).
Namen: ja 115.373 (53 procent);
neen 102.551 (ongeveer 47 pro
cent).
Oost-Vlaanderen: ja 529.789 (on
geveer 71.83 procent); neen
207.737 (ongeveer 28.17 procent);
blanco 19.050.
West-Vlaanderen: ja 430.778
(74.7 procent); neen 146.040 (25.3
procent); blanco 19.838.
Het officiële totaal van de
Vlaamse gebieden (de provincies
Antwerpen, West-Vlaanderen,
Oost-Vlaanderen, Limburg en het
arrondissement Leuven)
Ja 1.790.423 (ongeveer 72 pro
cent); neen 678.506 (ongeveer 28
procent); blanco 73.357.
Zaterdagavond is te Djakarta
een nieuw stelsel voor te toewij-
zig van deviezen bekendgemaakt.
Met ingang van 13 Maart zal de
verstrekking van deviezen voor
import van goederen of ten be
hoeve van anderen naar het bui
tenland slechts plaats hebben
tegen overleggen van een devie
zen-certificaat tot het volle be
drag van de verkregen deviezen-
vergunning. De prijs van de bui
tenlandse valuta zal daardoor
stijgen.
Voor alle overmakingen naar
het buitenland dienen eveneens
certificaten te worden aange
kocht. In delegaties van de Ned.
ambtenaren in Indonesië zullen
geen veranderingen optreden.
Post voor „de Zuiderkruis"
Post, bestemd voor militairen aan
boord van het motorschip „Zuider
kruis", op weg naar Indonesië, wel
ke in een der tussenhavens zal wor
den uitgereikt, moet uiterlijk op
13 Maart in Nederland worden ter
post bezorgd
Post, bestëmd voor uitreiking in
de haven van aankomst, uiterlijk op
26 Maart a.s. De brieven moeten
alle worden gezonden aan het veld
postkantoor te Djakarta, met ver
melding: Aan boord van het mo
torschip „Zuiderkruis", op weg naar
Indonesië.
Gisteren is ook in Nederlant
de elfde verjaardag van de kro
ning van Z. H. Paus Pius Xn ge
vierd. 's Ochtend werd in de St.
Jacobuskerk te 's Gravenhage 'n
plechtige H. Mis opgedragen.
Hier waren leden van de rege
ring en van het corps diploma
tique aanwezig.
Gistermiddag gaf Mgr. Paolo
Giobbe, de Pauselijke internun
tius, gelegenheid tot receptie. Be
halve talrijke leden van het di
plomatieke corps waren hier
eveneens aanwezig Mr. Moham
med Roem, de hoge Commissaris
van Indonesië, de president van
Internationale Gerechtshof, de
heer Guerrero, de grootmeesteres
van H. M. de Koningin, Barones
se van Tuijll van Serooskerken-
Boreel en vele anderen.
Tegen het einde van de recep
tie kwam ook Z. Em. Kardinaal
de Jong. Mgr. Huibers, de bis
schop van Haarlem, had bericht
van verhindering gezonden. De
ministerraad liet zich vertegen
woordigen door de ministers van
Schaik, Wiiers, Joekes en in 't
Veld.
SCHADE AAN DE „JOHAN"
VALT MEE
De brandschade aan de „Johan
van Oldenbarneveldt" blijkt niet
zo ernstig te zijn als aanvankelijk
werd gedacht. Daar de electrische
leidingen tijdig hersteld kunnen
zijn, zal het schip a.s. Dinsdag
uitvaren. Alle Amsterdamse be
drijven hebben hun volle mede
werking verleend.
20.000 Mannelijke katholieken,
o.w. vele geestelijken hebben in
Amsterdam deelgenomen aan de
jaarlijkse „Stille Omgang" als
hulde aan het Sacrament van Mi
rakel. Het nachtpubliek schouw
de niet-begrijpend toe
Extra treinen en autobussen
uit vele delen van het land voer
den de pelgrims in de nachtelij
ke uren naar de hoofdstad. In
stilte biddend legden allen de
drie kwartier lange bedeweg
door het centrum af. In dertig
kerken tegelijk werden daara
H.H. Missen opgedragen.
In de Begijnhofkerk prijkte
voor het eerst boven het hoogal
taar een nieuw getrouw afbeeld
sel van Keizer Maximiliaans kei
zerskroon. De Amsterdamse edel
smid Nico Witteman vervaardigde
dit sieraad dat het „Genootschap
de Stille Omgang" schonk aan de
Deken van Amsterdam, mgr. J.
J. van de Burg. Het is gedreven
uit verguld koper met 150 edel
stenen ingezet en met mat glan
zend email ingelegd.
Gistermiddag, even over vijven werd bekend, dat in de nabijheid
van Cardiff (Wales) een Engelse chartermachine met 83
personen aan boord was neergestort. Het toestel miste tijdens
de landing de aangewezen baan, trachtte hoogte te winnen,
doch sloeg volgens ooggetuigen in de lucht over de kop.
Het kwam bij het dorpje Sigginston neer.
Een kijkje voor een der stemlokalen te Brussel. Pro- en anti-Leopoldisten hadden bij de deuren
postgevat om nog tot het laatst toe de kiezers duidelijk te maken hoe zij moesten stemmen.
Gelukkig vloog de grote
machine, een Tudor 5, niet in
brand. Twee overlevenden wor
stelden zich uit het 'wrak en
strompelden naar een boerderij.
Hulp was snel en overvloedig
ter plaatse. Meer dan vijftig
ambulances ijlden naar de
plaats van de ramp; zij haalden
zes zwaargewonden uit het toe
stel, doch vijf van dezen over
leden later. De lijken werden in
een post van de R.A.F, en in
het plaatsje Cowbridge opge
baard.
Het toestel had een beman
ning van 5 koppen. Hoewel het
berekend was voor 72 passa
giers, maakten 78 supporters
van de te Belfast gespeelde
rugby-wedstrijd Ierland Wales
de vlucht mee. Van de 83 in
zittenden zijn thans 80 niet
meer in leven.
Er heeft geruime tijd voor
Tudors een startverbod bestaan.
Van het Tudor-4 type zijn sinds
1947 reeds 3 machines veron
gelukt, waarbij alle inzittenden
om het leven kwamen Ex-vice-
luchtmaarschalk Benett, in de
oorlog leider van de Britse
,,Padvinder"-groep en thans di'-
recteur van de Chartermaat
schappij, waartoe de veronge
lukte machine behoorde, heeft
echter nooit het verrtouwen in
de Tudors verloren.
De omgekomen piloot, de
25-jarige kapitein D. J. Par
sons, was voor zijn prestaties
bij de luchtbrug te Berlijn on
derscheiden met de medaiH
van het Britse Imperium.
