DE HERDER VAN DE BERGEN In 1947 werd 221 millioen besteed aan sociale zorg De achtste symphonie van Bruckner RHEUM1N RADIO Van Alle Dag Gesol met de Nationale Feestdag De Beurs Waardevolle uitvoering in Concertgebouw Motorongeval Naar wij vernemen: Slechte democraten en patriotten DINSDAG 14 MAART 1950 PAGINA 3 Er wordt i- de laatste weken op een vrij pijnlijke en ook voor onze nationale naam en faam bescha mende wijze gesold met onze Na tionale feestdag, al zou men hier onmiddellijk aan toe kunnen voe gen, dat dit toch ook weer typisch Nederlands is. Hoewel dan niet in de zin, als waarvan wijlen Konin gin Emma eens getuigde, dat het Ned. volk vaak groot is in dingen waarin een volk groot kan zyn. In tegendeel we zijn ook vaak benepen klein en dit is ook weer het geval met de viering van onze nationale feestdag- Ja, die mag wel gevierd worden, maar het moet niet veel kosten. Nationale feestvreugde goed en wel, maar alleen op een koopje. We hebben eerst ernstige overwegingen gekregen in de boezem van ons Kabinet of we die nationale feest dag ter herdenking van onze bevrij ding, maar niet permanent op een Zaterdag zouden gaan vieren, dan waren we elk jaar met een halve dag vrij, er af en kostte dus deze viering ons niet zo veel. Daartegen kwam echter verzet en niet geheel onbegrijpelijk. Immers als men deze nationale herdenking volko men wil vermoorden, dan moet men er koppelen aan een dag, die met deze bevrijding heel weinig ge meen heeft, maar die we alleen kiezen, omdat ze voor ons natio naal budget het meest voordelig is. Een dergelijke viering zou zich mis schien wel aanpassen aan ons volksk rakter, dat blijkbaar afge stemd is op de mentaliteit van de kleine koopman, maar psycholo gisch zou 't begrijpelijk zijn, dat de viering van deze zo belangrijk historische gebeurtenis elk jaar op een volkomen willekeurig gekozen dag, heel spoedig zou afslijten. De Regering heeft dan nu geluk kig besloten deze laatste weg niet op te gaan. Maar aangezien zy meent, dat het tot 'el een viering op een koopje moet blijven, heeft zij dezer dagen beslist, de viering elk jaar op 5 Mei te handhaven, maar dat de feestviering dan be perkt blijft tot een halv dag en zo zal er eerst des namiddags vrij gegeven mogen wordt en ook de feestelijkheden zullen pas na 1 uur mogen beginnen. We zouden willen zeggen: „hier hebt ge Holland weer eens op zijn smalst." Wij hebben in onze naïveteit ons steeds voorgesteld, dat de dag van 5 Mei, waarop Nederland weer vrij kwam, voor welke vrijheid duizende mannen en vrouwen in een voor ons allen inspirerende daad varf hel denmoed, gemeenschapszin en na tionale trouw, in ons land zou ge vierd worden als een nationale ma nifestatie, een volksfeest, waaraan heel ons volk de~lnam. Dat op deze grote nationale feestdag de machi nes stil zouden taan, kantoren, fa brieken en scholen gesloten zouden zijn en waarop ons volk dan, even als tijdens de bezetting zijn na tionale eenheid zou demonstreren en zou laten zien, dat wij Neder landers, ondanks onze godsdiensti ge en politieke tegenstellingen toch één volk waren. Wat op deze dag zou blijken doo. een demonstratie van ons nationaal gevoel, zich uitende in een gezamenlijke feest vreugde. Aan een dergelijke nationale feestdag bestaai. inderdaad in Ne derland een grote behoefte en de geestelijke winst, welke zo 'n na tionale feestdag zou kunnen opleve ren, zou ons volk rijker maken, dan een hele dag hard werken. Maar natuurlijk moet men dan de rijk dom van een volk ook nog aan iets anders kunnen afmeten, dan aan winstcijfers, zoals de boekhouders ons voorhouden. Maar tot deze hoogte boven het materiële, kunnen we ons blijkbaar in Nederland niet meer opwerken en daarom als w gaan praten over de nationale viering van onze be vrijdingsdag, dan slaan we aan het rekenen en vragen ons af, wat kost dat en kan dit niet wat goedkoper Zo komen we dan tot die be lachelijke en bekroijipen oplossing van de halve feestviering, waarmee we opnieuw eens aan de wereld demonstreren, dat wij Nederlanders nog altijd de Chinezen van Europa zijn. Is het wonder, dat wij bij deze mentaliteit de faam in de wereld krijgen, zoals de heer Jaspar ons onlangs voorhield, Jat we een saai volk zijn, dat nog niet eens kan feestvieren? Als we werkelijk begrip hadden, wat een nationa" feestdag voor een volk is en moet zijn, dan zou men niet denken aan de bekorting tot een halve dag. Wie krijgt het in zijn hoofd, zijn •rouwdag,, zijn zil veren of gouden bruiloft te beper ken tot een halve dag? Hoogstens een Een werkelijke nationale feestdag is nu juist de enige dag van het jaar, dat we helemaal niet aan werken moeten denken, ja zelfs moest er die dag geen gelegenheid zijn om te werk Op zulk een dag moet de levenskunst veel belangrij ker zijn dan dc arbeidsproductivi teit. Die waarheid mag ons Ned. volk heus wel eens leren n.l. dat er nog hogere waarden zijn in het leven, dan het geld, dat we met arbeid verdienen en dat de arbeids productiviteit per saldo geen levens doel, doch slechts een middel is om welvaart* en< le-ensvreugde te be reiken. Maar een volk heeft ten slotte de Regering die het verdient en daarom krijgen we ook in Neder land met negatie yan dit alles, een halve nationale feestdag omdat dit voordeliger is. J. H. 3500 slachtoffers in Oost-Bengalen NED DELHI (Reuter). Vol gens ramingen in officiële kringen te New Delhi kwamen er 3500 Hindoes om bij de recente onge regeldheden in Oost-Bengalen (Pakistan). Vele Hindoes werden gewond, doch de juiste cijfers zijn zijn nog niet beschikbaar. Eigen dommen ter waarde van ongeveer 45 millioen gulden werden ge roofd, verbrand of vernietngd. De zo juist verschenen statistiek der Sociale Zorg geeft een beeld van de omvang van de maat schappelijke hulp, welke in 1947 door de overheid en ruim 8000 instellingen voor sociaal-charita tieve zorg is verleend. Uit deze publicatie van het Centraal Bu reau voor de Statistiek blijkt wel duidelijk hoe uitgestrekt het ter rein van het maatschappelijk werk is. Naast gegevens over algemene sociale zorg (geldelijke bijstand, sociaal volkscrediet, e.d.) zijn tal van bijzonderheden opgenomen betreffende de gespecialiseerde hulpverlening aan kinderen, vrou wen, ouden van dagen, blinden, enz. Ruim 120.000 gezinnen en 60.000 alleenwonenden ontvingen gere geld geldelijke bijstand. Hiermede was f 83 millioen gemoeid. De zorg voor oorlogsslachtoffers vergde voorts f 43 millioen tegen f 68 mil lioen in 1946. Voor verpleging van ouden van dagen, gebrekkigen en kinderen in tehuizen e.d. werd in totaal f 31 millioen uitgegeven. Van de overige belangrijke posten kunnen nog genoemd worden de kosten van verpleging van 29.000 behoeftige krankzinnigen voor re kening van gemeentebesturen en van het rijk, welke f 21 millioen bedroegen en de zorg voor zieken ten bedrage van f 12 millioen. In totaal beliepen de uitgaven (na aftrek van bijdragen van on derhoudsplichtigen enz.) in 1947 f 221 millioen tegen f 237 millioen in 1946. Hiervan kwam f 178 mil lioen of 80 pet voor rekening van ABDEL KRIM WAARSCHUWT NEW YOÉK, 13 Maart (Reuter) De 25 millioen inwoners van Marokko, Algerije en Tunesië zijn bereid in opstand te komen, in dien hun niet de onafhankelijk heid gegeven wordt, aldus zou Abd el Krim volgens een bericht in de „New York Times" ver klaard hebben. Abd el Krim, die voorzitter is van het „Nationale Bevrijdingscomité van Noord- Afrikanen" zei, dat vijf millioen mannen gereed waren, de wapens op te nemen voor de zaak van de vrijheid. BACTERIOLOGEN TE OTTAWA BIJEEN OTTAWA, 13 Maart (Reuter). De jongste ontwikkelingen in Ca nada op het gebied van de bacte riologische en chemische oorlog voering, de oorlogvoering in het Noordpoolgebied en op het gebied van radar zullen op een geheime bijeenkomst van Amerikaanse, Britse en Canadese geleerden, welke Woensdag a.s. te Ottawa begint en drie dagen zal duren, bekend worden gemaakt. Er zul len geen gegevens worden gepu bliceerd. de overheid; het aandeel van de kerkelijke en particuliere instel lingen tezamen bedroeg f 43 mil lioen of 20 pet. Tegenover deze uitgaven kon den f 19 millioen inkomsten uit bezittingen en f 27 millioen als op brengst van collecten, contributies, giften en legaten worden gesteld. Het resterende bedrag moest uit belastinggelden worden bestreden. PHILIP JESSUP COMMUNISTISCH GEZIND? PARIJS (Reuter). Philip Jessup, de Amerikaanse reizende ambassadeur die zojuist van een reis door het Verre Oosten terug komt en zich te Parijs bevindt, heeft zijn passage voor de boot waarmede hij Woensdag naar de V.S. zou vertrekken laten ver vallen en besloten vandaag per vliegtuig naar de V.S. te reizen. Hij maakte dit bekend, nadat hij vernomen had, dat de senaats commissie, belast met een onder zoek naar de loyaliteit in het mi nisterie van Buitenlandse Zaken, hem, Jessup, er van beschuldigd had „welwillend te staan tegen over het communisme". „Natuur lijk zal ik gaarne voor de com missie verschijnen", vzo zeide hij. Gisteren had hij een onderhoud met de Rranse minister van Bui tenlandse Zaken, Schuman, en ook heden zal hij voor zijn ver trek met Schuman samenkomen. Zij hebben gesproken over de hulp aan Indo-China. Paardenmarkt Utrecht UTRECHT, 13 Mei. Op de Utr. paardenmarkt werden heden aan gevoerd 410 paarden. De prijzen varieerden voor: luxe paarden 750 925, werkpaarden 550800, oude paarden 400600; paarden boven 3 jaar 500700, paarden beneden 3 jaar 350550, veulens 200300, hitten 200500, de handel was redelijk. Slachtveemarkt Utrecht UTRECHT, 13 Maart. Aange voerd werden 75 runderen en 206 nuchtere kalveren. De prijs van de runderen was 2.tot 2.50 per kg slachtgewicht, die van de nuch tere kalveren f 3040 per stuk. PROGRAMMA WOENSDAG 15 MAART HILVERSUM I, 402 m. 7.00 vara, 10.00 vpro, 10.20 va- ra, 19.30 vpro, 20.0024.00 vara. 7.00 nieuws, 7.18 gr.muz.; 8.00 nieuws- en weerber.; 8.18 orgel spel; 8.50 v. d. vrouw; 9.00 gr. muz.; (9.309.35 waterstanden); 10.00 „kinderen en mensen", cau serie; 10.05 morgenwijding; 10.20 voor de vrouw; 11.00 gr.muz.; 12.00 hawaiianmuz.; 12.30 mede delingen; 12.33 voor het platte land; 12.38 gr.muziek; 12.55 ka lender; 13.00 nieuws; 13.15 dans- muz.; 13.30 gr.muz.; 14.00 gespr. portret; 14.15 jeugdconcert; 15.00 kinderkoor; 15.20 voor de jeugd; 15.50 pianovoordr. 16.00 voor de jeugd; 16.30 voor de zieken; 17.00 voor de jeugd; 17.30 gr. muziek; 17.45 regeringsuitz 18.00 nieuws: 18.15 vara-varia; 18.20 trio; 18.35 bandjo-ensemble 19.00 „een nieuw uitzicht voor de jeugd causerie; 19.15 piano-duo 19.30 voor de jeugd; 20.00 nieuws 20.05 actualteiten; 20.15 soc. nieuws; 20.20 promenade-orkest; 21.00 „helden", hoorspel; 22.10 concertgeb.orkest; 22.45 popul.- wetenschappelijke causerie; 23.00 nieuws; 23.1524.00 licht progr. HILVERSUM II, 298 m.: 7.0024.00 nerv. 7.00 nieuws; 7'.15 ochtend gymnastiek; 7.30 gr.muziek; 7.45 een woord voor de dag; 8.00 nieuws- en weerber.; 8.15 gew. muziek; 8.30 gr.muziek; 9.00 voor de zieken; 10.30 morgen dienst; 11.00 gr.muz.; 11.05 „ze venmaal de wachter", hoorspel; 12.00 populair concert; 12.30 me dedelingen; 12.33 orgelconcert; 13.00 nieuws; 13.15 koorzang; 13.20 mandolinemuz.; 13.50 gr. muziek; 14.15 koorconcert; 14.45 kamerorkest; 15.30 strijkkwartet; 16.00 voor onze jeugdige scha kers"; 16.15 voor de kinderen; 17.30 koperkwartet; 17.45 voor de kinderen; 18.00 dameskoor; 18.30 v. d. strijdkrachten; 19.00 nieuws 19.15 boekbespreking; 19.30 sportcommentaar en gr. muziek; 19.40 radiokrant; 20.00 nieuws; 20.05 commentaar fam.- comp.; 20.15 gr.muz.; 20.30 lij densoverdenking; 21.00 sympho- nie-orkest, koor en solisten; 22.00 vraaggesprek over china: 22.15 harpensemble: 22.45 avondover denking; 23.00 nieuws; 23.15 24.00 gr.muziek. BRUSSEL, 324 en 384 m.: 324 m.: 12.00 gr.muz.; 12.30 weerber.; 12.32 lichte muziek: 13.00 nieuws; 13.15, 14.0014.45 en 17.00 gr.muz.: 17.05 nieuws; 17.15 gr.muz.; 17.30 voordracht; 17.40 gr.muz.; 17.45 pianorecital; 18.15 gr.muz.; 18.30 v. d. solda ten: 19.00 nieuws; 19.30 koor zang; 19.50 radiofeuilleton; 20.00 ..ciboulette", oper.; 22.00 nieuws: 22.15 gr.muziek; 23.00 nieuws; 23.0524.00 verzoekprogr. gr.pl. 484 m.: 12.05 lichte muziek; 13.00 nieuws; 13.15, 14.15, 14.55 15.00 en 17.10 gr.muz.; 18.00 v. d. soldaten; 18.30, 19.00 en 19.40 gr.muz.; 19.45 nieuws: 20.00 gr. muziek; 21.00 symph.orkest en koren; 22.00 nieuws; 22.45 gr. muziek; 22.55 nieuws; 23.00 gr. muz.; 23.55 nieuws. Internationale fondsen flauw, cultures gedrukt AMSTERDAM, 13-3. Vanzelf sprekend vormde de nieuwe Indo nesische deviezenregeling 't onder werp van gesprek ter Beurze. Over het algemeen nam men een afwach tende houding aan en achtte men 't nog te moeilijk de consequenties hiervan geheel te overzien. De markt opende flauw voor de internationale soorten, vooral Uni levers vielen op met een forse koersdaling. Het openingsverlies van ruim 7 Punten werd geheel ge handhaafd. De slotnotering was 217% tegen 224»/< Vrijdag. Was het hier buitenlands aanbod dat men als voornaamste reden beschouwde de druk op de oliemarkt schreef men toe aan binnenlandse verkoop orders. Het hoofdfonds zag zich per saldo drie punten ontgaan. Philips was op 227 twee punten lager. De overige industriepapieren waren eveneens in doorsnee iets lager. De Cultuurmarkt opende goed prijshoudend, doch kon zich niet ten vollf handhaven. De onzeker heid, die na de nieuwe regeling be staat en de minder gunstige stem ming op de industriemarkt, deden de koersen licht teruglopen, zodat tegen slot kleine verliezen veruit in de meerderheid waren. Deli's slo ten op 139 (141) HVA 146 (147). Ook Amsterdam Rubber waren op 145 een punt lager. De Scheepvaartmarkt gaf voor vrijwel alle soorten een verlies van ongeveer een punt te zien. Ook hier was de stemming traag en de han del gering. De Staatsfondsenmarkt was zo goed als onveranderd voor de guldensleningen. De dollarlenin gen waren een fractie beter. De Amerikaanse sector tenslotte was in overeenstemming met New York iets beter. Vrijdag zijn 704 certifi caten verhandeld. Het agio met New York bleef onveranderd. Van daag kwam een eerste notering tot stand in certificaten National Bis cuit op 43% tegen een laatste no tering van 38'/4 te New York. Bestrijding van mond- en klauwzeer In verband met de uitbreiding van het aantal gevallen van mond- en klauwzeer in ons land, zal de directeur van de veeartse- nijkundige dienst, de heer E. J. A. A. Quaedvlieg, op Maandag 20 Maart a.s., van 19.4519.55 uur over de zender Hilversum II, in een radiocauserie een toelichting geven op de maatregelen, welke met het oog op de bestrijding van deze ernstige ziekte moeten wor den getroffen. De heer A. Kik, die in' Januari 1949 met de „Volendam''' naar Nieuw-Zeeland emigreerde was naar Auckland gek.omen, om de eerste groep ex-militairen uit Indonesië, die Nieuw-Zeeland als nieuw vaderland hebben uit verkoren, iets over het leven aldaar te vertellen. De heer Kik (links) temidden der ex-militairen. (Van onze muziekverslaggever Ondanks het uitstekende pio nierswerk van Eduard van Beinum, die orkest en publiek regelmatig in kennis heeft gebracht met de sym- phonieën van Bruckner en zo ta lentvols de weg bereid heeft tot een beter begrip van deze reusachtige klankenconstructies, bleek het nog een zware taak voor Rafaël Kiihe- lik, orkest en publiek om bijna twee uur lang onafgebroken de muzikale boog gespannen te hou den en in de ban te blijven van deze zo hoge geestelijke eisen stel lende muziek. Het strekt de Tsjechische dirigent dan ook tot eer dat hij deze kracht, toer hee"' aangedurfd en geen ge noegen heeft genomen met een dankbaarder, minder veeleisend werk, doch met volledige inzet van zijn groot technisch en artistiek vermogen getracht heeft deze moeilijke materie, vooral naar de geest te beheersen en te overwin nen. Een muzikaal bouwwerk als de achtste van Bruckner, een sympho- nische schepping van gigantische afmetingen, waarvan elk deel in tijdsduur en lengte ongeveer over eenkomt met een symphonie van Mozart of Havdn, door Kubelik uit het hoofd gedirigeerd is een presta tie die weinigen hem zullen nadoen. En toch kregen wij de indruk, dat deze bovenzinnelijke, vergeestelijkte muziek te fel, te heftig en dyna misch werd gerealiseerd en de ge weldige klankmassa onder van Bei. num een voornamer, edeler en die pere vertolking zou hebben gekre gen. Het Adagio uit deze symphonie is van een zeldzame schoonheid, die ook onder de hand van Kubelik op bloeide tot een onvergelijkelijk mooi klankstuk, dat diepe indruk maakte. De muziek van Bruckner is nog geen gemeengoed geworden voor de massa, hetgeen niet ver wonderlijk is daar zij een grote Wereldkampioenschap IJshockey In de Empresshall te Londen werd gisteren de eerste wedstrijd van het tournooi om het Europese en wereldkampioenschap ijshockey gespeeld. Het was de wedstrijd in groep a tussen Groot-Brittannië en Frank rijk. De Britten wonnen met 9—4). De tussenscores luiden; 40, 30 en 2—0. LATASTER WINT VELDLOOP Begunstigd door goed weer werd Zondagmiddag te Apeldoorn een veldloop over 14.7 KM gehouden, georganiseerd door A.V. '34. De voornaamste uitslagen luiden: 1. Lataster (Avon) 48 min. 37.9 s.; 2. Van Veen (Sioma) 48.57 6; 3. Slegt (PSV) 40.00; 4. Bobeldijk (MFC) 49.50.4; 5. De Koning (Achil les) 49.51.9; 6. Overdijk (LAC) 50.03.7; 7. Huizinga (Vitesse) 50.03.8; 8. Dobbepaers (Marathon) 50.32; 9 Van Ede (DOS) 50.43.4; 10. Moons (PSV) 51.24. 2 O TABLETTEN 3 5 ct geestelijke en muzikale volwassen heid vereist en evenals bij Bach een bepaalde religieuse inslag heeft, die niet iedereen gegeven is te bezitten. Het is daarom interes sant te constateren, hoe in deze tijd van pr0 of contra, de belang stelling voor deze muziek groeiende is en een stampvol Concertgebouw getuige was van deze waardevolle uitvoering. Wij hopen echter, dat deize belangstelling op de eerste plaats de muziek van Bruckner gold en daarna pas de sympathieke per soon van Rafael Kubelik en het formidabele werk van het Concert gebouworkest, dat zeer terecht een ovationeel applaus in ontvangst had te nemen. Hulpvaardigheid werd hem noodlottig Maandagmorgen is de verzeke ringsagent K. Bosma uit Petten, terwijl hij met zijn licht motorrij wiel langs de Rijksweg van Burger- Brug naar St. Maartensbrug ging, tegen de achterzijde van een kleine vrachtauto opgereden en zodanig gekwetst geraakt, dat hij met een zware hersenschudding door de zie kenauto van de fa. Deutekom uit Schagen naar het Centraal Zieken huis te Alkmaar moest worden ver voerd. De bestuurder van de kleine vrachtauto, de heer Roozing uit Stolpe zag door zijn spigeltje, dat de motorrijder B. met zijn motor zat te prutsen en allerlei capriolen uithaalde om zijn kleine „kaptein" op gang te houden. R. besloot de door een hagelbui geteisterde mo torrijder te vragen of hij niet liever mee wilde rijden en stopte. Doch tot zijn ontsteltenis reed de man par does tegen de achterzijde van zijn aut0 op en sloeg daarbij met zijn hoofd tegen de bak, om vervolgens bewusteloos op straat neer te val len. R. waarschuwde in allerijl de EHBO-post in garage de Nijs te Burgerbrug, alsmede dokter van Slooten uit Sint Maartensbrug. Het was op advies van laatstgenoemde dat de verongelukte met spoed per brancardauto naar het ziekenhuis werd vervoerd. Motor en auto ble ken beiden slechts licht beschadigd. SCHUUR IN BRAND WIERINGERMEER Door een onbekende oorzaak brak Maan dagmiddag brand uit in een kap- schuur, staande op het bedrijf van de heer Breebaart aan de Waard- weg. De gehele schuur met inhoud werd een prooi der vlammen en de schade wordt geraamd op 7000 a 8000 gulden. De schuur borg balen stro. Ver zekering dekt de schade. De brandweer van Slootdorp, Mid- denmeer en Wieringerwerf was spoedig ter plaatse, zodat de brand na ongeveer 3 uren was bedwon gen. Aan de overige gebouwen ontstond geen schade. is te Dordrecht gearresteerd de boekhouder H., die er van ver dacht wordt in enkele jaren tijds, door knoeien in de boeken van het restaurant, waar hij werkte, zich met f20.000 te hebben ver rijkt heeft Mr. J. M. L. T. Cals, die benoemd is tot staatssecretaris van O. K. en W., Maandag af scheid genomen als voorzitter van de Katholieke Jeugdraad zal het troepentransportschip „Johan van Oldenbarnevelt" be gin Juni emigranten naar Zuid- Afrika brengen heeft de Nederlandse regering in 1949 een bedrag van 20.000 gld. besteed voor het zenden van voed selpakketten naar Nederlanders in de Oostelijke zone van Duits land heeft de stichting „Nieuw Gui nea Vooruit" voor een bedrag van f 4055,47 aan landbouwgereed schappen en tuinbouwzaden aan de pioniers op Nieuw Guinea ge zonden overleed de dekknecht R. L. te Vlissingen, die Zaterdag bekneld was geraakt tussen de schuifdeu ren, die toegang geven tot het zijdek van de veerboot „Koningin Juliana" en met een ingedrukte borstkas naar het ziekenhuis was vervoerd Op 5 Mei a.s. wordt de tentoonstelling „Mijlpaal 1950" in de parken Sonsbeek en ZijpendaaLte Arnhem officieel geopend. Hier zal het publiek kennis kunnen nemen van alles wat er in de afgelopen vijf jaar in ons land werd gepresteerd. Arbeiders zijn bezig met het optrekken van een paar paviljoens. In totaal zullen er ongeveer 20 verrijzen. BUITENLANDS OVERZICHT Het Belgische kabinet heeft gis- tern vergaderd en de minister-pre sident de heer Eyskens is daarna naar Pregny vertrokken om met koning Leopold de uitslag van het Zondag j.l. gehouden referendum te bespreken. Dit zijn de sobere mededelingen, welke gisteren in Brussel van offi ciële zijde zijn gedaan en welke zich volkomen aanpassen aan de toestand, welke thans is ontstaan, nu het referendum, zoals wjj gister morgen reeds schreven, helaas geen enkele oplossing heeft gebracht. Het woord moet nu rustig aan de koning worden gelaten, zodat deze alles overwegende, een besluit kan nemen, waarbij de belangen van land en volk het beste zouden zyn gediend. Indien ook de politieke leiders, evenals het Belgische volk dit Zon dag heeft gedaan, met waardigheid en kalmte deze zo allerongelukkig ste uitslag, hadden begroet, dan zou dit referendum tenslotte waar schijnlijk nog een gunstig resultaat hebben kunnen bereiken. Omdat het inderdaad de weg kan wijzen naar een eerlijker verstand houding tussen de partijen en de koning. Maar dit schijnt in België niet mogelijk te zijn. De socialisten vooral, hebben hier een beleid ge voerd, dat wel in alle opzichten ge speend was van fatsoen en werke lijkheidszin, want nog was het re sultaat van het referendum niet volledig bekend, of zij hebben hun politiek van chantage en dreige menten in deze voortgezet. Reeds Zaterdagavond kwam het Bëlgische werkliedenverbond met de verklaring, dat hoe het referen dum ook uitvalt, de socialistische arbeiders zich met alle middelen tegen de terugkeer van de koning zouden verzetten. Daarmee duide lijk demonstrerende, dat de Belgi sche socialisten evenveel begrip van eerbied voor de democratie hebben, 'als de communisten. Zij eerbiedigen de wil van het volkom aar alleen als deze wel met hun inzicht overeenstemt. Erger dan dit optreden van de socialisti sche vakverenigingen, is het tact loze en arrogante uitdagende com muniqué, dat de socialistische par tijleiding gisteren na het referen dum heeft uitgegeven, en waarin de heren verklaren, dat wanneer de koning uif de uitslag van het refe rendum zou besluiten terug te ke ren, de Belgische socialisten niet zullen aarzelen met alle middelen dit te beletten. Reeds by voorbaat ontneemt men dus aan de koning de mogelijkheid en vrijheid, naar eigen verantwoordelijkheid een be slissing te nemen en dwingt men hem door middel van dreigementen te beslissen, zoals de socialisten het wensen. Dat geen enkel fatsoenlijk mens en zeker niet een karaktervol Vorst als Leopold, zich door intimi datie laat beïnvloeden, schijnen de ze politici niet eens te begrijpen. Maar dat van deze nationale kwestie de party politiek en dan wel in de meest ongunstige beteke nis van het woord zich heeft mees ter gemaakt, wordt hier zonneklaar bewezen. Overigens past het de so cialisten wel allerminst zo hoog van de toren te blazen, want ze stellen zich slechts belachelijk aan. Immers als iets uit de cijfers van dit referendum duidelijk naar voren is gekomen, dan was het toch wel dit, dat in vrijwel alle plaatsen, so cialistische arbeiders duidelijk heb ben gedemonstreerd, dat zij het met de minderwaardige hetze tegen de koning niet eens waren en hun ei gen partij de rug hebben toege keerd. Want anders is de bijna 58% voor Leopold niet te Verklaren De socialisten zetten wel een grote mond op maar een machts positie hebben zij niet. Indien de katholieken het op een parlements- ontbinding lieten aankomen en nieuwe verkiezingen zouden provo ceren, dan was het na Zondag niet twijfelachtig, wie als overwinnaar uit de bus kwam. Maar zeker niet de socialisten. Trouwens het is ook nog altijd de vraag of de liberalen, het zover zouden laten komen. De Brusselse correspondent van het Handelsblad schreef gisteravond nog, dat een invloedrijk liberaal leider, oud-mi nister Hoste, hem Zondag persoon lijk verklaarde dat de anti-Leopold- houding van de liberale partij in liberale kringen ernstige ontstem ming heeft verwekt en de kracht van de liberale Y>artij heeft ver zwakt. Als de koning na rijp beraad zich zou terugtrekken, behoeft hij het na Zondag zeker niet te doen uit zwakte. Immers als de stryd moet worden voortgezet, heeft hij nu de sterkste troeven in handen. Een andere vraag is of het landsbelang daarmee gediend is. Het is te hopen dat de koning dit in elk geval zwaarder zal laten wegen, dan som mige politieke partijleiders die niet alleen slechte democraten, maar ook slechte patriotten zijn. FEUILLETON HAROLD BELL WRIGHT Over de „Jonge Matt", zoals de mensen hem noemden, hoeven we alleen maar te zeggen, dat hij van hetzelfde y'zer was gesmeed als zijn vader en ook dezelfde figuur had; krachtig gebouwd, maar die kracht wat verzacht door de bevalligheid der jeugd, een stevige nek en een rechtop gedragen hoofd met gol vend roodbruin haar en blauwe ogen, waarin men de kalmte van zomerluchten kon zien of het ge flikker van het stalen strijdzwaard. Het was een onbevreesd en open gelaat, maar zacht en vriendelijk met een paar eerlijke ogen. Iedereen, die dit paar zoals het daar voortwandelde met de schrij dende stap van de bergbewoner op de steile molenweg die grijze na middag ontmoet had, zou zich heb ben omgedraaid om nog eens te kijken, want men ziet zelden zulke mannen. Toen zij het grote blokhuis be reikten dat neerziet in de vallei, ging de jongen onmiddellijk met met zijn bijl naar de houtmijt, ter wijl de vader zich bezig hield met melken en ander werk wat in de schuur te doen was. De jonge Matt was nog niet lang aan het hakken toen hij de klank van paardenhoeven höorde, die de berg opkwamen, over het Oude Pad. Het paard bleef bij het huis staan en een stem, die het bloed sneller door de aderen van de jonge man deed vloeien, riep: „Hoe is het er mee, Tante Mollie!" Juffrouw Matthews verscheen in de deur, aan haar open gelaat en vriendelijke obgopslag zou iedereen haar onmiddellijk herkend hebben als de moeder van de jongen. „Mijn hemel, als me dat Sammy Lane niet is! Hoe maak je het, kind?" „Best," antwoordde de stem. „Ik wou vannacht graag bij u logeren, vader is weg, Mandy Ford is van nacht bij me geweest, maar ze moest vanavond naar huis." De grote kerel bij de houtmijt dreef zyn bijl dieper in het blok. „Het werd tijd dat ge weer eens kwaamt," antwoordde de vrouw, ,ik zei vanmorgen nog tegen de mannen, dat ge de hele week niet geweest waart; Mat thews dacht al dat ge ziek waart" Vrolijk lachtend antwoordde het meisje: „Ik heb nog nooit iemand horen zeggen, dat ik mijn hele leven ook maar een minuut ziek geweest ben. Wel heb ik vreselijke honger. Bakt u nog maar wat brood er bij." Ze .wendde de kop van haar ponny naar de schuur. „Ik geloof dat ge altijd hon ger hebt," lachte de oudere vrouw op haar beurt. „Ga dan maar even naar de schuur daar zullen de mannen je paard wel overnemen, kom dan maar gauw binnen en dan krijgt ge heel gauw iets om je maag te vul len." De» werkzaamheden bij de houtmijt namen plotseling een einde en de Jonge Matt was het eerst bij de schuur. Mejuffrouw Sammy Lane was een van die zeldzame jonge vrouwen wier voorkomen alle beschrijving tart. Men kan na tuurlijk vertellen, dat ze slank was, mooi slank als een jonge den en dat ze bruiste van leven. Van haar gelaat kan men zeg gen, dat men het zijn levenlang zou onthouden, men zou het in zijn dromen nog zien als men oud bij het vuur zit; ze had een niet kleine, lieve mond met rode mooi gebogen lippen en ze had prachtige tanden, een echt vrou welijke neus en kin, maar toch zat er karakter in. Heur haar was donker amberkleurig met een goudglans. Boven de bruine ogen had ze een breed voor hoofd, ze verborg de ogen nooit tussen de lange wimpers, maar keek je altijd recht in de ogen met een gezonde, kameraad schappelijke blik; er blonk vro lijkheid in of een plotselinge vraag, die haar zielediepte ver ried. Wanneer men dit alles neer geschreven heeft, zullen zij die Sammy gekend hebben, zéggen: „Het is maar een slecht por tret, want ze is nog veel meer." Oom Ike, de postdirecteur in Forks, deed het veel beter toen hij die avond van het feestje in de school van Cove tegen Pre kende Bill zei: „Verdorie! Die dochter van Jim Lane vult het hele huis. Zeg nou zelf! En als ze daar op die bruine ponny naar het kantoor komt rijden dan vult ze de hele buitenwereld ook nog. Zeg nou zelf!" En de klei ne, oude ingeschrompelde berg bewoner, die het overzetveer be dient, nam zijn pijpje lang ge noeg uit zijn mond om met alle nadruk, die hij in zijn piepstem kon leggen, te zeggen: „Dat doet ze zeker! Ik heb al dikwijls ge dacht, dat het niet eerlijk van Onze Lieve Heer was, dat hij zo'n vrouw gemaakt heeft en dan geen man, die op haar lijkt. Ik schaam me gewoon, dat ik uit dezelfde provincie kom als zij. Dat doe ik waarachtig, Ike." Terwijl hij het meisje groette, opende de jongeman het hek voor haar om haar door te laten. „Ik dacht dat ge wel eens zoudt zijn komen kijken," zei Sammy met plaagogen. „Wist ge niet, dat Mandy bij me logeer de? Ze had je toch zo graag ge zien." „Dat spijt me erg," antwoord de hij, terwijl hij het hek dicht maakte en naar de ponny toe kwam. „Waarom hebt ge me dat niet eerder gezegd? Toch geloof ik wel, dat ze er overheen zal komen," voegde hij er met een glimlach aan toe, terwijl hij zijn armen omhoog stak om 't meis je bij het afstijgen te helpen. Het plagerige verdween uit de ogen van de jonge vrouw, toen ze haar hand op de schouders van de reus legde en als ze de krachtige beweging voelde, die haar zo licht op de grond zet te, kreeg ze een kleur van be wondering. (Wordt vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 3