Sociale en hygiënische nood in een land
van sprookjesachtige schoonheid
„Marine zonder vliegkampschip
een garnalenvloot"
als
De nieuwe Bioscoopwet
Gottwaldianen voor de zuivering
rsverwachting
lijst 2
BRAND
textielfabriek
arktberichten
Reis door Suriname's oerwoud (II)
Zijn gelukkigenatuurvolken werkelijk
zo gelukkig - Vrijbuiterij achter de vallen
De financiering van de Nederlandse vloot
IS
mm mi
Minstens vier „niet geheel trouw aan de
richtlijnen van Moskou"
Mashallhutp zal uitkomst kunnen brengen
Veel van ons
materieel
is al verouderd
Duitse
krijgsgevangenen
in Europa
Felle strijd om de kwestie
van de na-keuring
Naar wij vernemen:
Maarschalk Smuts
en Duitse generaal
zijn vrienden
MAANDAG 3 APRIL 1950
PAGINA 3
(Adv.)
door het K.N.M.I. t®
geldig van Maandagavond
lagavond:
VRIJ KOUD!
de bewolking met enkele
i optredende buien. Ma-
vrij krachtige noord-
wind. Vannacht plaat-
chte nachtvorst. Morgen
ongeveer dezelfde tem-
als vandaag.
DE VERKIEZINGEN
VAN 26 APRIL
t Centraal Stembureau te
zijn de ingekomen lijsten
verkiezing van de leden
Provinciale Staten van
Hand genummerd. Zes
hadden gebruik gemaakt
recht van voorkeur. De
ing werd als volgt vast-
1. Partij van de Arbeid;
Volkspartij; 3. C.RN.; 4.
;v. Partij; 5. V.V.D., 6.
list. Unie; 7. Rev. Commu-
i Partij (alleen voor de
gen Amsterdam, Hoorn,
n en Weesp); 8. Kath. Na-
Partij; 9. Staatk. Geref.
D. Geref. Politiek Verbond,
rkiezingen hebben plaats
ïsdag 26 April.
IDE VAN DUIZENDEN
GULDENS
lagmiddag brak brand uit
irsetten- en textielfabriek,
1 „Bosco" in de Hoog-
e Berlicum (Noord-Bra-
)e brand ]aegon in de bo-
ieping, waarin genoemd
edrijf gevestigd was. Di-
-rd het benedenhuis ont-
De brandweer uit Berli-
m krachtdadig het blus-
rk ter hand. De brand-
,t Den Bosch kwam ook
en met vereende krachten
strijd tegen de brandende
assa voortgezet. Een flinke
i textiel ging verloren,
lak is onbekend. De schade
de duizenden.
'PENING VAN DE
.HEILIGE WEEK"
3, 2 Apr. (Reuter).
an 50.000 pelgrims uit al-
van de wereld en dui-
bewoners van Rome vul-
andaag de 350 basilieken
een in Rome voor de
heden ter gelegenheid
opening van de Heilige
Paus Pius XII, die Zich
eidt voor de climax van
ilia Jaar- met Pasen, ver
niet in het openbaar,
n Zijn particuliere ver-
i. Te Vaticaanstad werd
traditionele palmtak van
lolking van Bordighera,
Italiaanse Rivièra, aan-
OUDE MOORD
OPGEHELDERD?
weken na de bevrijding,
Juni 1945, werd uit het
ran het Boerengat in Rot-
het stoffelijk overschot
i jonge vrouw opgehaald.
was in een zak genaaid,
nks een uitgebreid onder-
ngesteld door de Rotter-
politie, kon deze misdaad
irden opgehelderd.
dagen zijn politie-auto-
van elders, in verband
t misdrijf, overgegaan tot
;ie van enkele mensen,
nd, die voor een geheel
zaak was gearresteerd,
;chooTi schip" willen maken
ten genoemd.
S POLITIE-SERGEANT
GEDOOD
HEIM (Ruhrgebied), 1
(Reuter). In de nacht
rijdag op Zaterdag ont-
eèn twist tussen twee
politie-beambten, die,
n dienst, een café hadden
te Uelenhorst en daar-
•htten met een auto naar
m te mogen meerijden, en
soldaten. De Duit-
aagden er in in een auto
meegenomen, doch toen
loste een van de
soldaten verscheidene
waardoor een der Duit-
'tie-beambten, vader van
nderen, dodelijk werd ge-
De autoriteiten stellen n
Dek in.
LDBEVING IN ITALIË
RNO, 2 April (Reuter).
olg van een aardbeving zijn
gavond te Livomo dertig
licht gewond. Verscheidene
zijn ingestort. Ook in de
Pisa, Luca en Pontevera
te schokken waargenomen.
Raid in Tokio
O, 1 April (Reuter). Heden-
vroeg heeft een politie
man vijftienhonderd man een
gedaan op de „onderwereld"
kio. Ruim zeshonderd per-
merden aangehouden, onder
Japanse, openbare vijand
r één, Haroe Foekoeda ge-
HAAR, 3 April. Veemarkt,
mette koeien 4501075; 371
e kalveren 35—55; 224 var-
301.66 per kg.
SMBLIK, 1 April. 23000 kg
6—6.10; II 4.00- 5000 kg wit-
—31, II 19—24 III 514; stek
80-5.90.
-IHORN, 1 April. 4000 kg
38—38.10, III 32—32.20; IV
9.50; 5000 kg rode kool 8.10
15200 kg bieten I 6~-°-3Vi
27400 kg witlof I 2632; IX
III 18-28.
NUM.3 April. Bevelan-
!0; 7500 kg. witlof I 2432;
27; III 17—22; stek 10—17;
l6; spinazie 4246; andfl-
-45; jonathan 5073; gieser
m 27.
Sinds Donderdag vertoeven H.M. Koningin Ju liana, Z.K.H. Prins Bernhard en de beide oudste
prinsessen Beatrix en Irene met vacantie te Val d'lsère in Haute Savoie. Reeds gedurende
de eerste dagen hebben de koninklijke vacantie gangers verscheidene ski-tochten in de prach
tige omgeving van Val d'lsère gemaakt. Per z.g. „Train rouge" gaat de Koninklijke familie
naar de ski-lift.
(Van onze speciale verslaggever)
De reis naar het- eerste dorpje Oema Kondre duurt enkele dagen.
In de rivier, die aanvankelijk een rimpelloze vijver was, zijn nu
vernauwingen en ondiepten gekomen, op plaatsen waar het
water zijn weg moet zoeken over granietblokken en door smalle
openingen. Dan is er al op verre afstand geruis. De Djoeka's
zetten zich schrap en nemen de vaarboom ter hand, om de
korjalen door die nauwe openingen te duwen. Naarmate het
water meer wordt samengeperst wordt de strijd om de kracht
van de stroom te overwinnen sterker. Er is nog nooit een moge
lijkheid gevonden om het transport over deze grillige rivieren
anders aan te pakken dan per korjaal. Eeuwen al worden op
dezelfde wijze boomstammen uitgehold en daarna van binnen
en van buiten geroosterd, om het hout op te rekken en de boot
breder te maken. Een paar planken, in de lengte tegen de rand
gespijkerd, beletten de golven naar binnen te komen en de
korjaal is gereed. Een oplopende punt voor en achter doet hem
op een Venetiaanse gondel gelijken, maar hij heeft heel wat
zwaarder werk te verrichten.
Volgeladen met zakken rijst, kof
fers en trommels, een keukenuitzet
en de nodige lantaarns en appa
raten voor een wekenlange reis
worden deze korjalen over de
stroomversnellingen heengeduwd.
Dagen lang vechten de Djoeka's,
terwijl het zweet aan alle kanten
van hun gespierde ruggen druipt-
Op het meest critieke moment is
er een heftig geschreeuw en ge
joel, vermoedelijk een herinnering
aan him heidense gebruiken, waar
bij aan iedere waterval een geest
werd toebedacht.
Vrijbuiters
De fotograaf Van der Pol heeft
een prachtig boek over Suriname
gepubliceerd. Toen het hier aan
kwam uit Nederland, waar het is
uitgegeven, waren de meeste Suri-
namers verbaasd om de illustra
ties. Men wist zelf niet hoe mooi
dit land eigenlijk is. Het is een
prima voorlichting door een Neder
lander, maar toch ontbreekt er iets
essentieels aan: de keerzijde van
de medaille. Dit land is behalve
een land van schoonheid, ook een
bron van ellende op hygiënisch
gebied, bijna overal waar mensen
bijeen wonen. Men is er niet van
af door te zeggen, dat het nu een
maal een tropenland is, waar der
gelijke toestanden gebruikelijk zijn
Onze tijd met zijn enorme moge
lijkheden op medisch gebied zou
zidh daarvoor moeten schamen. De
miserabele toestanden tieren van
zelfsprekend het weligst in de
plaatsen die- het slechtst te berei
ken zijn. Wij begrijpen, vooral na
'-en tocht per korjaal langs een van
de grote rivieren, hoe moeilijk het
is de sociale hygiëne tot deze
verre gebieden te doen doordringen.
Bovendien zijn de bosnegers en
Indianen die hier wonen, volkomen
vrijbuiters, die zich aan geen enkele
wet van het land storen.
Nog nooit heeft iemand door een
volkstelling hun aantal juist kun
nen vaststellen; nooit hebben zij
een cent belasting betaald en ach
ter de vallen kan iedere neger
vrij jagen zonder zich van vuur
wapen- of jachtwetten iets aan te
trekken. Ga dergelijke mensen, die
in een sociale en hygiënische nood
verkeren, zonder dat zij het zelf
veten, maar eens helpen. Zij zijn
er vaak niet eens op gesteld en
vordt een van hen in een zieken
huis in de stad genezen van een
van de tropische ziekten, waar
mede meer dan driekwart van de
bevolking behept is, dan is zo'n
genezing meestal maar van korte
duur.
Veemarkt te Utrecht
UTRECHT, 1 April. Op de
veemarkt te Utrecht werden heden
aangevoerd in totaal 5076 stuks
vee. Runderen 1655, graskalveren
147, nuchtere kalveren 1511, scha
pen 229, lammeren 100, varkens
68, biggen 889, geiten 45, zeugen
172.
De prijzen varieerden voor: stie-
'en van 425650, kalfvaarzen 550
750, graskalveren 160275, nuch
tere kalveren 3037, pinken 300
•TOO, melkkoeien 600880, kalf-
'voeien 600925, vaarskoeien 475-
660, schapen 65100, lammeren 50
65, magere varkens 6095, big-
Pen 3555, geiten 2050. De han
del was in rundvee en schapen re
delijk, varkens en biggen matig,
"dichtere kalveren stug.
Tropische ziekten
In een dorp waar wij aan
kwamen, waren op een bevolking
van nog geen zeventig man drie
zieken, die in een dermate staat
van ellende verkeerden, dat zij
hoog-nodig in een ziekenhuis moes
ten worden opgenomen. Er was
geen mens die eraan dacht zich
daarmede te bemoeien. Als men
de familie daarover aansprak, dan
was het antwoord steeds, dat er
geen geld was om de zieken te
vervoeren. Men werkte dus met
kruiden. Een jongen van zeven
tien jaar, die aan zware anaemie
leed en zichtbaar wegkwijnde,
wachtte geduldig zijn lot af. Een
totaal verkeerde en eenzijdige voe
ding maakt deze mensen bijna allen
zwak door gebrek aan vitaminen.
Dé bosnegers eten nooit zuivel
producten, omdat er achter de
vallen geen vee kan leven. Groen
ten kweken komt niet in hun
hoofd op. Zij zijn blij wanneer zij
hun maag kunnen vullen met cas
save en rijst of mais, die volgens
een volkomen roofbouw op z.g.
„kostgrondjes" wordt geplant. Als
de draagmieren of andere plagen
het niet beletten, komt daar dus
wat meelspijs af. De visvangst is
niet overvloedig, zodat vrijwel
iedere bosneger patiënt is. Des
niettemin kunnen degenen die door
de natuur gespaard worden, on
gelooflijk zwaar werken. Het woord
vermoeidheid komt in hun woor
denboek niet voor en de grote in
spanning die een tocht per koraal
dagenlang in de brandende tropen
zon van hen vraagt, betekent niets
voor hun taaie lichamen. Een epi
demie echter maait hen weg, kin
deren zowel als volwassenen, want
bijna allen dragen de kiemen van
allerlei lichamelijk venijn in zich.
Wanneer men de ergste vormen
van lepra, filaria en vele andere
tropische kwalen in hun volle om
vang wil zien, dan moet men gaan
naar de dorpen van deze zo
genaamd gelukkig levende natuur
volken, waar nooit een dokter
komt en waar met veel moeite de
laatste jaren een zendeling of mis
sionaris met zijn verbandkist wel
eens doordringt ,om er de ergste
ziektegevallen te behandelen.
'rf.: j
Suriname heeft
een rijke voor
raad aan hont.
Dagelijks zakken
grote vlotten de
rivier af.
PRAAG (K.N.P.) Minstens
vier leden van de huidige regering
in Tsjecho-Slowakije, onder wie
ook president Gottwald, worden
door het Krëmlin als „niet geheei
trouw aan de richtlijnen" be
schouwd. Zij, die de achtergrond
van de Tsjecho-Slowaakse rege-
ringspolitiek nauwkeurig kennen,
zijn er van overtuigd, dat mensen
als Nosek, de minister van binnen
landse zaken, slechts in naam aan
het hoofd van hun departementen
staan, terwijl in werkelijkheid an
deren, die door de Kominform zijn
benoemd, aan de touwtjes trekken.
Bjj binnenlandse zaken is dit Jin-
drich Vesely. Deze zijn ofwel Tsje
chen, die in Moskou zijn gevormd,
zoals generaal Reicin, geplaatst bij
hef ministerie voor Nationale Ver
dediging, ofwel Sudeten-Duitsers,
ofwel personen wier nationaliteit
niet bekend is, zoals Artur Gerard
Londen bij het ministerie van bui
tenlandse zaken; tenslotte zijn er
onder hen ook Russen, die in het
geheel geen Tsjechisch spreken.
Deze iaatsten zijn bijvoorbeeld
werkzaam in het ministerie van
buitenlandse handel en het minis
terie van transport. Dat de Komin
form een tijdlang mensen als Cle-
mentis, Nosek, de minister van De
fensie Svoboda en Gottwald tole
reert. betekent niets anders dan
dat de Kominform de schijn wil
bewaren. Ongetwijfeld hebben de
ze lieden zich verdienstelijk ge
maakt bij de staatsgreep in 1948 en
de tijd daarvóór, maar zij voldeden
niet toen het er om ging van de
democratie naar de dictatuur over
te schakelen. Derhalve zijn de dos
siers, die hun fouten, hun vergrij
pen, hun ontrouw aan de politiek
van Moskou en zelfs hun verraad
bevatten, steeds dikker geworden en
onvermijdelijk komt het ogenblik
nader, waarop men de schijn, dat
alles zo goed gaat, niet langer zal
kunnen bewaren.
Dan worden zij eenvoudig „ge
zuiverd". Dikwijls komt de cata
strophe, zodra de betrokken per
soon een bepaalde door Moskou
toegewezen taak volbracht heeft.
Dit was bijvoorbeeld bij Clementis
het geval, die de tweede man van
het Kremlin in de Veiligheidsraad
zou worden. Hij heeft zijn zetel
niet kunnen behouden en „demis-
sionneerde" later, zonder enige dank
te ontvangen.
De staatsgreep van Februari 1948
in Tsjecho-Slowakije heeft vele
onbetekenende figuren op hoge
posten gebracht. Een geweldig
propaganda-apparaat was nodig
om hen als bekwame mensen voor
te stellen. Nu is het soms moeilijk
hen te laten vervallen. Het duide
lijkste beeld hiervan en tevens een
probleem voor de communistische
partij in Tsjecho-Slowakije is de
minister van voorlichting en sport,
Vaclav Kopecky. Deze is in Mos
kou opgeleid en een der trouwste
dienaren van de partij. Hij heeft
zijn best gedaan om andere nullen
omhoog te brengen en hij kon dit
dank zij de onbeperkte geldmid
delen, waarover hij kon beschik
ken. Toch is hij een volkomen mis-
(Van onze speciale verslaggever)
CARAlBISCHE ZEE, Maart. Over de grote problemen van
financiering en goede voorziening van materiaal en de samen
werking, die daarbij van de Amerikanen zou kunnen worden
ondervonden, hebben wij nog met enkele marine-autoriteiten
gesproken. Tijdens de reis met de „Karei Doorman", die dage
lijks alleen aan ruwe olie voor zijn voortstuwing reeds een mini
mum van f 7000.verslindt, is meermalen de vraag gerezen
of dit schip voor Nederland niet een veel te duur object is.
Schout bij nacht van Willige heeft ons als zijn standpunt ken
baar gemaakt, dat hoe dan ook, een vloot die zich ten doel stelt
op de oceanen te opereren, zonder vliegkampschip eenvoudig
niet meer in tel is. Een marine zonder vliegkampschip staat
gelijk met een garnalenvloot, was het oordeel van de schout bij
nacht. Het gevaar van onderzeeboten kan nl. zonder een derge
lijk wapen nooit worden bestreden.
De vraag nu, of Nederland met
de „Karei Doorman", die naast de
Amerikaanse vliegkampschepen
reeds ernstige tekenen van ver
oudering vertoont, wel voldoende
is uitgerust, wilde de schout bij
nacht van twee standpunten be
kijken. Als zee-officier was zijn
mening, dat wij er een tweede
schip van moderne allure bij moe
ten hebben. Maar als practisch
organisator was zijn standpunt
anders. Hij gebruikte daarbij de
volgende vergelijking. Iemand,
die zich wil gaan oefenen in het
zwaar-gewicht-heffen moet niet
als maar oefeningen gaan maken
waardoor in minimum van tijd
zijn spieren krachtig worden. Hij
zou daar een hartkwaal bij op
lopen en zijn sterke armen zou
den hem niet baten, integendeel.
Zo zou men ook voor een tweede
vliegkampschip in Nederland
eerst geleidelijk de bemanning
moeten trainen en een voldoende
aantal marinemensen bij elkaar
brengen, zodat men geregeld met
een van beide carriers kan varen
en er steeds een groep aanwezig
is, die het werk kan overnemen.
Thans is de situatie zo, dat zowel
schip als bemanning af en toe op
nonactief moeten gaan. Dit is ech
ter op het ogenblik gezonder dan
dat bij onze marine alle krachten
mensen zowel als financiën
zouden worden opgezogen door de
carriers.
Over de toestand van het mate
riaal, dat wij aan boord hebben,
was een van de officieren, die op
OLDENBURG (KNP). Sedert
November 1949 zijn in de Sovjet-
Unie ruim 40.000 Duitse krijgsge
vangenen van de terugzending naar
Duitsland uitgesloten en door mid
del van collectieve procedures tot
gevangenisstraffen van vele jaren
veroordeeld. Deze mededeling deed
de Protestantse geestelijke ds. Clop-
penburg, die lid is van het door de
Wereldraad der Kerken te Genève
gestichte internationale bureau voor
vluchtelingenzorg. In de West-
Europese landen vertoeven volgens
de cijfers van ds. Cloppenburg nog
de volgende aantallen Duitse ge
vangenen: België 25 veroordeelden
en 55 in preventieve hechtenis; in
Denemarken 38 veroordeelden en 17
preventief; in Frankrijk 264 veroor
deelden en 600 preventief; in Grie
kenland 2 veroordeelden en 4 pre
ventief; in Nederland 37 veroor
deelden en 138 preventief; in Italië
2 veroordeelden en 13 preventief; in
Luxemburg 5 veroordeelden en 18
preventief... in Noorwegen tenslot
te verblijven nog 57 veroordeelden.
In Albanië worden nog 220 Duit
se gevangenen vastgehouden; Bul
garije heeft nog 200 Duitse krijgs
gevangenen en geïnterneerden; Joe
goslavië heeft er 1348, waarvan 372
veroordeelden en 976 in preventieve
hechtenis. Voor Polen ca. 2000
Duitse krijgsgevangenen en 8000
geïnterneerden, alsmede in, Tsjeeho-
slowakijë ruim 10.000 geïnterneer
den.
Het Uitvoerend Comité van de
Wereldraad der Kerken wil volgens
de verklaring van ds. Cloppenburg
een organisatie in het leven roepen,
die zal moeten nagaan, op welke
wijze de nog steeds hangende pro
cedures tegen Duitse krijgsgevan
genen in de landen van Oost- en
West-Europa zo spoedig mogelijk
tot een einde kunnen worden ge
bracht. Bovendien overweegt deze
instelling de stappen, die in het be
lang der rechtvaardigheid en men
selijkheid dienen te worden onder
nomen, teneinde sommige vonnissen
te doen herzien.
lukking geworden toen het eenmaal
ging om bekwaamheid en intelli
gentie, om ervaring en energie.
Ook het vernuft van zijn raadge
ver, de Rus Lozowsky, kon Ko
pecky niet helpen, daar de Russi
sche mentaliteit volkomen vreemd
is aan de Tsjechen en Slowaken.
Zijn eigen landgenoten, die hem
bijstaan, maken echter even grote
fouten als hun chef. In 't afgelopen
weekend had Kopecky wel een
zeer pijnlijk onderhoud met dr. Vil-
lém Benda, die uit Londen met een
lege kooi was teruggekeerd, waar
uit de vogel weggevlogen was. Dr.
Benda had namelijk de wereldkam
pioene schaatsenrijden, Aja Vrza-
nova, naar Londen begeleid, waar
zij echter de wijk nam en niet
meer naar Tsjecho-Slowakije terug
keerde.
De vertegenwoordiger van Ko
pecky in de propaganda-afdeling
van het secretariaat der Commu
nistische Partij, Lenk, verwacht
reeds als dwangarbeider graafwerk
in de Uraniummijnen van Joa-
chimsthal.
de Roosevelt had rondgekeken,
niet erg te spreken. De Amerika
nen werken met radarapparaten,
die van 1945 dateren en zij vinden
dat die al lang verouderd zijn.
Binnenkort komen er dan ook
nieuwe. Intussen zijn op de Karei
Doorman toestellen van 1942 heel
gebruikelijk. Aanhoudend zijn er
dan ook mankementen, die het
werk ernstig belemmeren. Wij zijn
dus inderdaad verre van modern
uitgerust.
Inmiddels zal de Marine ook
van de militaire Marshall-hulp
gaan profiteren. Binnenkort wor
den juist de eerste zes Ameri
kaanse schepen, die wij van de
Amerikanen hebben overgeno
men, naar ons land gevaren. Wan
neer minister Lieftinck nu niet,
zoals hij met enkele objecten uit
de oorlogsbuit heeft gedaan, deze
schepen voor millioenen dollars
op de begroting brengt en ze dan
door de Marine laat betalen, kan
er op die manier nog wat bereikt
worden, was het oordeel van een
van de hoogste marine-autoritei-
ten, die wij daarover aanspraken.
De gedachte aan een krachtige
onderlinge militaire hulp en sa
menwerking, die reeds in de Wes
tern Union en thans ook in het
Atlantisch Pact vastere vormen
heeft aangenomen, zal zodoende
verwezenlijkt worden. Een punt
van belang is daarbij de moge
lijkheid, dat Nederlandse marine
mannen, wanneer dit nodig is, op
de Engelse vloot kunnen gaan
oefenen. Daardoor zou veel ma
teriaal, dat voor oefeningen moet
worden gekocht, aangewend en
dus weer gerepareerd en afge
schreven, bespaard kunnen wor
den. Dit plan, dat tien jaar ge
leden nog voor onmogelijk zou
worden gehouden, staat thans op
het punt, verwezenlijkt te worden.
Men ziet, dat ook marinekringen
de federalistische gedachte sterk
is doorgedrongen en dat men de
samenwerking der Europese en
andere landen daar als een red
middel ziet in de moeilijkheden
die ontstaan, nu de eisen van dit
defensiewerk door een klein land
nauwelijks meer gedragen kun
nen worden. (Nadruk verboden.)
Er zal binnenkort een begin
worden gemaakt met het in
omloop brengen van nikkelen
en bronzen munten, waarop de
beeltenis van Koningin Juliana
is aangebracht. De foto toont
hoe de keerzijde van de nieuwe
munten wordt.
(Van onze parlementaire
redacteur)
HET WAREN in Nederland de
gemeentebesturen, die zich het
eerst tegen de gevaren van de
film teweer stelden. Tien jaar
lang deed de wetgever in dit op
zicht niets. Waren er tussen '18
en '28 geen plaatselijke commis
sies geweest, belast met de film
keuring, die hele periode zou
maar rijp en groen zijn gedraaid.
Het is wenselijk om dit bjj een
beschouwing over de nieuwe
Film- en Bioscoopwet voorop te
stellen. Dat aan een dergelijke
keuring nadelen kleefden, laat
zich verstaan. De film was nog
een probleem, de aan te nemen
houding onzeker en er was wei
nig of geen voorlichting van des
kundige instanties. De uitspraken
van de commissies liepen dan ook
nogal uiteen en ook over de leef
tijdsgrens voor bioscoopbezoek
werd verschillend gedacht. Toen
op 1 Maart 1928 de Bioscoopwet
in werking trad, voerde deze een
algemene keuring van Rijkswege
in. Gevolg hiervan was, dat vele
gemeenten, die tot dan toe slechts
zelfstandig hadden gekeurd, om
dat men toch niet alles toe kon
laten, de eigen werkzaamheid
staakten, ofschoon de wetgever de
bevoegdheid gaf om in de ge
meentelijke verordeningen een
nakeuring voor te schrijven.
Dat de wetgever deze mogelijk
heid open hield is zeker van be
lang. Het was de erkenning, dat
de gemeente op dit terrein een
eigen taak hield, ondanks de be
zwaren die hieraan konden kle
ven. Had deze erkenning grond?
Naar onze mening zeer zeker.
Mensen, die nooit anders dan in
een grote stad hebben gewoond,
valt het wellicht moeilijk te ge
loven, dat er in dit land grote en
kleine levensgemeenschappen zijn
die van heel andere normen uit
gaan dan zij. Toch is dat zo en
daarom was het juist, dat de
Bioscoopwet deze gemeenschap
pen de gelegenheid bleef bieden
om de eigen normen ook ten aan
zien van de film te hanteren. De
meerderheid van de commissie-
Sassen, die de opdracht had om
de regering te adviseren over dé
wijzigingen, die haars inziens in
de Bioscoopwet zouden moeten
worden aangebracht, kwam in
haar rapport in meerderheid tot
de conclusie, dat de nakeuring
diende te verdwijnen. Een min
derheid, twee katholieken en een
protestant, verklaarde zich voor
handhaving. Uit het onlangs in
gediende ontwerp blijkt, dat de
ministers Teulings en Wijers het
advies van de minderheid heb
ben gevolgd. In het nieuwe ont
werp. is de nakeuring zelfs nog
duidelijker omschreven. Werd de
mogelijkheid van nakeuring tot
dan toe slechts gesuggereerd, nu
wordt met zoveel woorden ge
zegd, „dat de gemeente bij ver
ordening kan voorschrijven dat
in de gemeente geen films mogen
worden vertoond, dan indien en
voor zover zij door het door
de Raad daartoe aangewezen or
gaan of lichaam, als niet in strijd
met de goede zeden of de open
bare orde voor vertoning in de
gemeente zijn toegelaten". De
woorden „voor zover" verruimen
de gemeentelijke bevoegdheid nog
aanmerkelijk. Er kan thans ook
worden voorgeschreven, dat be
paalde passages moeten worden
gecoupeerd.
Het is tegen het behoud van
deze gemeentelijke nakeuring dat
nu de scherpste pijlen worden af
geschoten. De Volksvertegen
woordiging wordt bezworen om
hiermede toch niet accoord te
gaan. Een formeel argument is,
dat de gemeentelijke bevoegdheid
in feite toch al niet meer zou be
staan, omdat de zestig katholieke
gemeenten, die totnutoe van hun
recht gebruik maakten, de na
keuring opdroegen aan de K.F.C.
Maar wat is daar tegen, zo zou
men willen vragen. Op deze ma
nier werden de mogelijke nadelen
van nakeuring tot een minimum
teruggebracht. Wel een eigen
norm, maar dan zo breed moge
lijk gehanteerd. En sinds wanneer
mogen geen zestig gemeenten met
een particuliere vereniging één
gemeenschappelijk doel beharti
gen? Onlangs is een wetsontwerp
de Tweede Kamer gepasseerd, dat
een dergelijke samenwerking juist
wil bevorderen en het werd ge
prezen als zo geheel passend in
het kader van de gemeentelijke
autonomie!
Maar dan de mogelijkheid van
coupures. De filmimporteur zou
gedwongen worden om zijn films
zo te kiezen en te „verminken",
dat zij ook de nakeuring kunnen
overleven. Inderdaad, maar dat
achten wij zeker geen nadeel. Als
de kassa wel een graadmeter voor
de importeur mag zijn, waarom
dan ook niet de nakeuring, die
op de levensbeschouwing van het
katholieke volksdeel steunt? De
geschapen mogelijkheid zou eerst
werkelijk aanvechtbaar worden'
wanneer de ene gemeente er dit
en de ander dat uit zou willen
halen. Dit gevaar suggereert men
nu wel, maar het is niet reëel.
De katholieke gemeenten werken
reeds samen, zij zouden vanzelf
sprekend ook één lijn trekken ten
aanzien van wenselijk geachte
coup.ures. Of ook protestantse ge
meenten de mógelijkheid van na
keuring willen gaan benutten zal
nog nader moeten blijken. Maar
in dat geval laat het zich zeer
goed denken, dat er op dit terrein
samenwerking komt tussen pro
testanten en katholieken. Wij zou
den dat een groot goed achten.
is op 75-jarige leeftijd te Den Haag
F. W. Baron Tnyll van Seroos-
kerken overleden-
is de nienwe Spaanse gezant in
ons land, Roca de Togores, Hertog
van San Carlos, in de residentie
aangekomen™»
is het Engelse sa. „Malakand",
dat aan de grond raakte bfj Wals
oorden, weer vlot gekomen
heeft de minister van sociale za
ken een subsidie verleend van
f 32.000 tot f 48.000 voor het werk
van de nationale commissie tot
wering van alcoholisme»™
zijn bij graafwerkzaamheden ten
behoeve van het nieuwe gebouw
voor het loodswezen in Vlissingen
ongeveer 250 kostbare tegels uit
de zestiende eeuw te voorschijn
gekomen
heeft de minister-president, dr.
Drees, ter gelegenheid van het
50-jarig bestaan van de Arbei
derspers, mr. Pieter Jelles Troel
stra herdacht...».
zijn in de parken van het land
goed Huize Doorn 16.000 bollen
van tulpen, narcissen en hyacin
then door de Nederlandse Sier
teeltcentrale uitgezet. Van 8 April
af zal het publiek de bollenpraeht
kunnen bewonderen
werd gistermorgen aan Mgr. van
Rijt, in verband met zijn tach
tigste verjaardag, de zilveren ere
penning van de provincie Limburg
overhandigd.
Een der weinige overlevende ge
neraals uit het vroegere keizerlijke
Duitsland, Paul von Lettow-Vor-
beck, vierde deze week zijn tach
tigste verjaardag. Vóór de eerste
wereldoorlog was hij commandant
van de Duitse troepen in de toen
malige Duitse kolonie Duits-Oost-
Afrika, die onder de naam Tan-
ganjika-Territorium nu Brits man-
daatsgebied is. Jan Smuts, die als
legeraanvoerder tegen de Engelsen
tijdens de Boeren-oorlogen grote
faam had verworven, slaagde on
danks alle inspanningen en een ja
renlang beleg er niet in, ook het
door generaal Von Lettow-Vor-
beck hardnekkig verdedigde Oost-
Afrika te overmeesteren. Dit was
te opmerkelijker, omdat de Duitse
generaal gedurende de jaren van
1914 tot 1918 geen enkele noemens
waardige versterking meer uit
Duitsland kon ontvangen. Bekend
is het avontuur van een groot Zep
pelin-luchtschip, dat in 1917 rijk
met nieuwe voorraden, levensmid
delen, wapenen en artsenijen bela
den van Duitsland koers had gezet
naar Oost-Afrika, maar door ver
keerde berichten misleid boven de
Soedan, reeds dicht bij zijn doel,
de steven wendde en onverrichter-
zake weer naar huis terugvloog.
Het was voor die tijd een enorme
prestatie.
Na het einde van de eerste we
reldoorlog keerde von Lettow-
Vorbeck naar Duitsland terug en
stelde zich hier aan het hoofd van
een „vrijkorps", waarmede hij de
communistische onlusten in Ham
burg Van het jaar 1920 wist te be
dwingen. Sindsdien leefde hij te
ruggetrokken in de Vrije Hanze
stad. Grote bekendheid verwierf
hij nog eens door zijn Amerikaan
se herinneringen, die hij onder de
titel „Heia Safari" publiceerde. Op
zijn tachtigste verjaardag ontving
hij nu een in zeer hartelijke be
woordingen gestelde felicitatie van
zijn oude tegenstander Jan Smuts,
oud-ministerpresident der Unie van
Zuid-Afrika en veldmaarschalk
van het Britse rük. Bovendien
zond Smuts, die tot dezelfde jaar
gang behoort als de Duitse gene
raal, zijn vroegere vijand een voor
al in het tegenwoordige Duitsland
niet te versmaden cadeau, om. een
kostelijke Afrikaanse ham.
Generaal von Lettow-Vorbeck
vertelde, dat tussen hem en de
Zuid-Afrikaanse veldmaarschalk na
de beëindiging van hun taaie strijd
een op wederzijdse waardering be
rustende vriendschap is ontstaan.
Opsporing verzocht!
De hoofdinspecteur van politie te
Beverwijk verzoekt namens de
ouders opsporing en terugbrenging
van de 10-jarige Roelof Kalter uit
Beverwijk, Munnikenweide 34, die
op Vrijdag jl. uit de school niet
thuis is teruggekeerd. Zijn signale
ment is 1.40 m. lang, blond haar,
bleek uiterlijk, te schatten leeftijd
8 jaar. Hij draagt een bruine wind
jack, een zwart gestreepte korte
broek, grijze kniekousen, hoge
zwarte schoenen en een gestreept
overhemd met korte mouwen.
De grootste helicopter ter wereld, de HX-17 van Howard
Hughes, heeft te Culver City (Califomië) voor de eerste maal
een proefvlucht gemaakt. Deze helicopter, de „vliegende
kraan" genaamd, heeft twee turbine straalmotoren, en kan
een kleine tank in vlucht meevoeren.