895 VAS lutworm 1 Nieuw Devèze van opdracht ontslagen Sultan Hamid v. Pontianak werkte samen met ex-kapitein Westerling Vroegere KNIL-compagnie in actie tegen RIS-leger Personenauto in volle vaart op trailer ingereden M<4jr AN ZOVELEN ET OPENBAAR, EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORNDEN HELDERSCHAGEN Sultan Hamid in ongenade Een geestelijke golf Clandestiene handel op Java Opzienbarende arrestatie te Djakarta Binnenkort druk op Joego-Slavië? Telefoonverkeer zat in de knoop Gevechten te Makassar STIKKER voorzitter O.E.E.S. Twee doden een zwaargewonde N.-Atlantisch Pact bestaat één jaar Kroniek en Kritiek Statuut-Jeruzalem aangenomen Prins Regent ontvangt Eyskens Nog geen opdracht Telepaath voerde opdracht van de Koningin uit r "Babyfurk]e, Teut ge garneerd, in 'vele soorten en dessins. 45tm55cm leven" is om vlot, •weging, deel te nemen >nlijkheidsvorming", onze docent, de heer 1DERDAG 6 APRIL a.s. otel at 70 te Alkmaar, van verzekerd ziin, dat WERKELIJKHEÏD zal mende krachten, zoals rlegenheld, examenvrees worden opgeheven ide kennisgeving op de ent zal U dan gaarne, ng Uwerzijds, alle even- nlichtingen verstrekken. rOOR REDEKUNST EN EIDSVORMING A GRONINGEN iet niet. Ik weet niet denke zo as je wil. akie rijp is voor een it goed koop ik niet je weer is wat heb, elijk". En na zo ge meier vriendelijk en :ht smidje Verholen, schijnt dan tóch iets dat wist ik óók wel. Maar wat moet ik ren over na, en toen Achter zijn huis lag boer Gradus toebe- natuurlijk nog wel. bij smidje Verholen zijn fiets en reed i intussen mooi ge- we weten, dat hij Tradus toe, om hem huren kon. Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43 per mnd., inclusief Incasso. Advertentie-tarief: per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50; In alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4. familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank HET FEIT Buiten God is 't nergens veilig. (Vondel) A S»* H VAN HEDEN Pagina 1 Woensdag 5 April 1950 4 46e Jaargang No. 11832 Kantoren: HOORN. Draalsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77. teL 4362 K 2290; ALKMAAR. Ritsevoort 56. teL 2046. (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52. teL 459 K 2240 HET HEILIG JAAR, dat wij thans beleven, is volgens de verwach tingen van Z.H. de Paus, „het jaar van de grote terugkeer en van de overvloedige vergeving". Dit karakter zal zeer in het bij zonder tot uiting moeten komen op het komende Paasfeest, het hoogfeest van onze Verlossing en het is daarom, dat het comité van het Heilig Jaar te Rome, zich bij monde van zijn president, Mgr. Valerio Valeri, tot alle Bisschop pen van de gehele wereld heeft gewend, met een oproep, om te bewerken, dat dit Paasfeest inder daad worde „het grote Paasfeest van vergeving". Wij achten het onze plicht, daarop aan de vooravond van de grote dagen der Goede Week op bijzondere wijze de aandacht te vestigen, opdat niemand kan zeg gen, dat hem of haar de betekenis van deze oproep niet tijdig bekend is geweest Pasen brengt ons dit keer de diepste zin van het Heilig Jaar in herinnering. Pasen wil immers zeggen: overgang, bevrijding, ver lossing. En dit Heilig Jaar is wer kelijk, naar het woord van de hoogwaardige voorzitter van het Centraal Comité, „de voortgezette toepassing van de goddelijke wel daden, die Pasen ons geeft". Deze „overgang", deze „verlos sing", die alle vrome zielen moe ten ondergaan diep in hun bin nenste, worden op twee essentiële momenten bewerkt: bij het medi teren over het smartelijk gebeu ren van Goede Vrijdag, dat het hoogste offer van de goddelijke liefde tot aan de totale wegschen king van „Het is volbracht" her denkt, en in de volle deelneming aan de heerlijkheid van de Ver rijzenis, die volgt op de uitein delijke triomf over dood en zonde. De Paus verwacht van dit Heilig Jaar „de grote terugkeer", de „grote verzoening", de „grote ver geving". Verzoening en vergeving niet alleen van de mens tot God, maar ook van de mensen onder ling. Ontelbare malen al, kort voor het Heilig Jaar en vele ma len sinds de plechtige opening van de H. Deur, heeft Paus Pius XII er de nadruk op gelegd, dat de haat een der grootste kwalen van deze tijd is. En Mgr. Montini, de substituut van het Pauselijk Staatssecreta riaat, heeft reeds eerder in een speciale uiteenzetting van de be tekenis van het Heilig Jaar, uit gegeven ten behoeve van het Katholiek Nederlands Persbureau, gezegd, dat het bedoeld is „als een geestelijke golf, die over de onrust, de gemoederen en de menselijke twisten heen, de bood schap inhoudt van rust, weldaad en vernieuwing". Wat is dat anders dan een bood schap van vrede. Heeft de Paus het Heilig Jaar dan niet bedoeld als een jaar van vrede, tussen de mensen en God, tussen de mensen en de volkeren onderling? Die vrede, de vrede van de chris telijke vernieuwing van de gees ten en de harten der mensen, zal een voorspel zijn van een betere samenleving tussen de men sen. In het gebed, dat de H. Vader voor het Heilig Jaar heeft samen gesteld, keren dezelfde gedachten en dezelfde verlangens terug: „Geef vrede, Heer, in onze dagen, vrede aan de zielen, vrede aan de gezinnen, aan het vaderland, aan de volkeren". Het Heilig Jaar, een middel tot vrede en verbroedering, met ver mijding van de dubbelzinnighe den, welke de vredespogingen te genwoordig vaak zo sterk ken merken en met diep besef, dat het alleen de godsdienst is, die de mensen tot broeders maken kan. Hier vinden wij de vaste grondslag voor de eenheid en de verdraagzaamheid in de gezinnen en in de parochies, voor weder zijds begrip en toenadering tussen de maatschappelijke standen en klassen, voor verzoening en ver geving ten aanzien van de poli tieke delinquenten en de vroe gere vijanden van ons volk, voor vrede en internationale solidari teit tussen regeringen en volkeren. Laten wij de geestelijke golf van het Heilig Jaar, vooral in de komende dagen der voor bereiding van het Paasfeest, over ons heen laten gaan! VIJF MILLIOEN GULDEN IN BESLAG GENOMEN DJAKARTA, 4 April (Aneta). De algemene recherche heeft een dertigtal Chinese handelaren ge arresteerd, die ervan verdacht wor den clandestiene wisselbanken te houden in Djakarta, Singapore en Hongkong. De recherche heeft cir ca vijf millioen gulden in beslag genomen. Aangenomen wordt, dat de practijken van deze wisselban ken de uitgebreide smokkelhandel met Singapore in de laatste jaren hebben mogelijk gemaakt. De Chinese handelsvereniging heeft de Chinese consul-generaal te Djakarta verzocht tegen deze arres taties te protesteren, waarop de consul-generaal toezegde, dat hij bij de regering van de R.I.S. inlichtin gen zal inwinnen. Kurt Weill overleden NEW YORK. 4 Maart. (Reuter). Kurt Weill, die de muziek voor de Duitse versie van de „Drie stui vers Opera" schreef, is te New York op 50-jarige leeftijd overleden. Aneta meldt, dat in kringen van de regering van de Republiek reeds enige tijd verdenking be stond tegen sultan Hamid II van Pontianak als een der leidingge vende figuren op de achtergrond in de zaak-Westerling. Hamid n is uit zijn ambt ontzet en gearresteerd i.v.m. het boven staande. Deze mededeling werd verstrekt in een regeringscommu niqué, waarin werd gezegd, dat Hamid II de actie Westerling niet alleen steunde maar er ook actief aan deelnam. In de afgelopen nacht om drie uur werd Hamid gearresteerd in zijn paviljoen „Hotel des Indes" door de politie van de negara in samenwerking met de militaire politie. Dinsdagavond om negen uur was het besluit tot ontslag als kabinetslid door president Stikarno ondertekend. „Lang heeft de regering geaarzeld alvorens tot deze zeer ver-gaande stap over te gaan", aldus de verklaring over de arrestatie, „doch het belang van de terugkeer van de normale toestand van rust en orde voor het algeheel welzijn van het volk gaf hierbij de doorslag. De rege ring van de R.I.S. doet thans een beroep op alle burgers van Indo nesië, deze regeringsmaatregel rustig en kalm op te nemen". Tegelijk met minister Hamid werden nog enige personen gear resteerd, onder wie mr. Tilenius Kruythoff, die leider was van de West-Borneose delegatie ter R.T.C, Een woordvoerder van de mili taire gouverneur heeft Aneta meegedeeld, dat de adjudant van de sultan kapitein van der Mei den, die toevallig bij de arrestatie aanwezig was, hedennacht werd meegenomen, doch intussen weer vrijgelaten. De arrestanten zijn hoofdzakelijk Nederlanders, aldus de woordvoerder, die er aan toe voegde, dat in het totaal vijf tot MILITAIRE CONFERENTIE IN HONGARIJE LONDEN, 4 April (A.F.P.). Volgens de Weense correspondent van de Daily Telegraph wordt op het ogenblik, onder de dekmantel van de plechtigheden ter gelegen heid van de vijfde verjaardag van de bevrijding van Hongarije door de Sovjet-troepen, te Boedapest door de U.S.S.R. en de volksdemo cratieën een belangrijke militaire conferentie gehouden. Volgens de correspondent is het doel van deze conferentie: coördi natie van de uitbreidings- en uit rustingsplannen van de legers, ver steviging van de samenhorigheid van het oostelijk blok en bespre king van de geschiktste methoden om in de loop van het voorjaar druk te oefenen op de Joego slavische grenzen. Engeland krijgt zesde atoomfabriek LONDEN, 4 April. Het Britse ministerie van Bevoorrading heeft heden officieel te Londen mede gedeeld, dat Engeland een nieuw station voor de opwekking van atoomenergie zal krijgen. zeven personen hehalve Hamid zijn gearresteerd. Aneta verneemt uit gezagheb bende Indonesische militaire en civiele kringen, dat Hamid er van verdacht wordt, voortdurend met Westerling in contact te hebben gestaan en wel van voor de sou- vereiniteitsoverdracht tot na de uitvaardiging van het arrestatie bevel tegen Westerling. In deze .kringen herinnert men in dit ver band aan de mislukte pogingen tot een aanval op Djakarta en op het parlementsgebouw, toen daar de openingszitting werd gehouden. Volgens deze kringen zal Hamid geconfronteerd worden met getui gen in deze zaak en hangt het van het verhoor af, of tot verdere arrestaties moet worden overge gaan. HET ONDERZOEK NAAR DE PRIJSSTIJGINGEN 's-GRAVENHAGE, 4 April. Onlangs hebben wij bericht, dat er contact is geweest tussen de interdepartementale commissie voor de lonen en prijzen en de Stichting van de Arbeid over de stijging van het prijspeil. Thans vernemen wij, dat uit dit overleg een subcommissie is geboren, die zal nagaan, welke de belangrijkste posten van deze prijsstijging zijn en maatregelen zal beramen om het hoofd daaraan te bieden. IN DE KOP VAN NOORDHOLLAND Door een kabelstoring tussen Zaandam en Purmerend was gis teren de gehele dag het automa tisch telefoonverkeer tussen het district Amsterdam met alle auto matisch verbonden plaatsen in Noord-Holland benoorden Zaan dam gestoord. In de meeste plaat sen was het slechts mogelijk met zeer grote vertraging verbinding te krijgen door het aanvragen van ijlgesprekken. Omdat plotseling talloze ge sprekken via de telefoniste moes ten worden tot stand gebracht, werden ook de, niet-automatische districten Purmerend en Beem- ster telefonisch practisch geïso leerd. Bij het afdrukken van deze editie was de storing nog altijd niet opgeheven, hoewel met man en macht werd gewerkt om de defecte kabel van een nieuw stuk te voorzien. Daar ook de telex verbindingen van ons blad waren gestoord kon het laatste nieuws, dat wij desondanks zo volledig mogelijk hebben opgenomen, slechts dank zij een geïmprovi seerde nooddienst tijdig in ons bezit worden gesteld. MAKASSAR, 5 April (Aneta). Woensdagochtend zijn te Ma kassar om ongeveer half zes 's morgens plaatselijke tijd militaire acties begonnen. De acties begonnen in het kampe ment van de kortgeleden naar de strijdkrachten van de V..S.I. overgegane compagnie van het voormalige K.N.I.L. „Abdoel Aziz" aan de verlengde Klap perlaan, waar o.a. militaire politie en troepen van de R.I.S. zijn gelegen. Er is gedurende korte tijd een vuurgevecht geleverd, waarbij een klein aantal doden is gevallen De „Abdoel Aziz" compagnie be zette enkele ministeries, het ge bouw waar de radio-omroep is ondergebracht en het hoofdkwar tier van de „Apris". Een andere groep van de voor malige K.N.I.L.-oompagnie trok naar de woning van de territo riale „Apris"-commandant in Oost-Indonesië Molointa, die teza men met vier andere officieren, werd medegenomen naar het in middels eveneens bezette hoofd kwartier van de „Apris" aan het Freylingsplein. Reuter meldt, dat aan de actie door verscheidene honderden Oost-Indonesische troepen werd deelgenomen. Behalve de territo riale „Apris"-commandant zijn 140 andere officieren en man schappen gevangen genomen. Aneta meldt nog dat door de diens legercontacten van het Ne derlandse leger te Djakarta het volgende communiqué is uitge geven: „Te Makassar zijn ongeregeld heden uitgebroken. Van de zijde van het commando der Neder landse strijdkrachten is al het mogelijke gedaan om te voorko men dat de onder Nederlandse leiding staande troepen in de on- feregeldheden zijn of worden etrokken". PARIJS, 4 April (Reuter). Hedenmiddag is in de bijeen komst van de ministers van 18 Marshall-landen te Parijs mr. D. U. Stikker, de Nederlandse minis ter van buitenlandse zaken, ge kozen tot voorzitter van de Raad van de Organisatie voor Euro pese Economische Samenwerking, als opvolger van de Belgische minister van buitenlandse zaken, Paul van Zeeland. De heer Stik ker zal zijn functie van politiek bemiddelaar van de O.E.E.S. even eens blijven vervullen. 's Morgens onmiddellijk na het ontbijt kunnen de bewoners van Val d'lsère het Nederlands Koninklijk Gezin door de straten zien stappen, met de ski-latten op de schouders, de besneeuwde berghellingen tegemoet. Op deze foto ziet u van links naar rechts H.M. de Koningin, H.K.H. Prinses Beatrix, Z.K.H. Prins Bernhard en H.K.H. Prinses Irene. De 19-jarige bestuurder van de trailer, die afkomstig was uit Soestdijk en op weg naar Volen- dam, was juist bezig het achter licht te repareren en is slechts aan de dood ontkomen door snel opzij te springen. Hij was zo over stuur dat hij nog niet kon worden verhoord. De politie was spoedig ter plaatse en genoodzaakt het wrak van de auto geheel uit el kaar te halen om de gewonde te bevrijden. Gisteravond omstreeks kwart over acht reedop de onverlichte Leeuwarderweg tussen Amster dam en Purmerend ter hoogte van de Slochter een personen auto uit Leeuwarden in volle vaart tegen een met bomen beladen trailer, die met motorstoring stil stond en waarvan het achterlicht niet brandde. De gevolgen waren verschrik kelijk. De personenauto schoof onder de lading van de trailer en werd geheel in elkaar gedrukt. Twee personen, die op de voor bank gezeten waren, de bestuur der de heer P. W. Hylkema, vee expediteur uit Leeuwarden en een van een tweetal Italianen, dat de heer H. uit Amsterdam had op gehaald, werden vrijwel op slag gedood. De tweede Italiaan werd zeer zwaar gewond naar het Bin nengasthuis te Amsterdam over gebracht. f 10.000 er uit In de vijfde klasse tiende lijst van de Staatsloterij is de f 10,000 gevallen op 20292. Ter gelegenheid van het één jarige bestaan van het Noord- atlantische Pact heeft de Neder landse ambassadeur te Washing ton heden een boodschap overge bracht van minister Stikker aan Dean Acheson, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken. „Wij zijn bijzonder verheugd te zien, aldus minister Stikker, dat het verdrag, hetwelk een jaar geleden niet meer was dan een papieren document, gebleken is een hechte basis te zijn voor op rechte samenwerking tussen de gelijkgezinde vredelievende At lantische volkeren". Geen uitkomst? (Sm.) Wanneer wij alles nog eens overwegen wat zich de laat ste tijd heeft afgespeeld rondom het probleem van de lonen en prijzen, dan lijkt het wel, of er voor de moeilijkheden van de laatste tijd geen uitkomst is. Her inneren wij ons het hoofdartikel van veertien dagen geleden, aan gaande de koopkracht, dan vrezen wij, dat orthodoxe theorie op eco nomisch gebied door de moderne praktijk wordt geloochend. Toe nemende productie en export heeft, althans in de agrarische sector, voornamelijk een prijsre- gelende werkingin de hoogte, terwijl het andersom moest zijn. Het beëindigen van de schaarste- economie in de meeste andere sectoren heeft veelal geen prijs verlaging gebracht. De daling, welke verwacht werd van de vrije j concurrentie, is uitgebleven. In tegendeel, de prijzen stijgen. De prijsstijgende werking van de de valuatie heeft veel langer aange houden, dan deskundigen ver wachtten. De geldlonen zijn over het algemeen betrekkelijk hoog, maar de koopkracht is daaraan niet evenredig. Het evenwicht is verstoord, zelfs het „sociaal-ver antwoorde minimum" raakt in de knel. Moet het levenspeil over de gehele linie omlaag? Over de gehele linie? Kan dat houd baar zijn voor de laagst-bezol- digden? In elk geval zouden wij dan wel eens willen weten, hoe laag de grens voor deze categorie dan wel kan zijn. D.w.z. hoe ver onder de grens van f 3700. (Minister van den Brink heeft nl. onlangs voorgerekend, dat 50 pet. van de totale consumptie wordt afgenomen door de loóntrekken- den onder de grens vah f 3700. Maar hoe rekent men nu verder? Legio mensen verdienen veel minder. Het sociaal-verantwoorde minimum is toch een vast punt,- waar beneden niet mag worden gegaan, zolang men tenminste in zijn berekeningen niet te veel „consumptie" opneemt, die niet tot „nooddruft" gerekend mag worden. MINISTERS LIEFTINCK EN VAN MAARSEVEEN TERUG Gistermiddag zijn de ministers Lieftinck en van Maarseveen uit Indonesië teruggekeerd. De beheerschapsraad van de V.N. heeft heden in Genève zon der oppositie het enigszins ge wijzigde statuut betreffende de internationalisatie van Jeruzalem aangenomen. Engeland en de V.S. onthielden zich. Rusland was niet aanwezig. BRUSSEL, 4 April (Reuter- ANP). Prins-regent Karei heeft prof. Gaston Eyskens, de premier van het demissionnaire Belgische kabinet, hedenavond in audiëntie ontvangen, doch nog geen opdracht gegeven tot het vormen van een nieuwe regering, om zodoende de drie weken oude wM f: In Zuid-Afrika is men begonnen een vloot op te bouwen, die uit koop vaardij- en oorlogssche pen zal bestaan. Met de handelsvloot, die onder leiding staat van de in de oorlog bekend ge worden leider der bom bardementen op Europa Harris Bomber, is men al iets verder gevor derd. Het eerste schip dat op West-Europa zal varen, de „Constantia", wordt nog deze maand" in Rotterdam verwacht. regeringscrisis op te lossen. Waar nemers geloven, dat Eyskens zal trachten een nieuwe katholiek- liberale coalitie te vormen met liberalen, die voor de terugkeer van de koning zijn. Als hij hierin niet zou slagen, zal Eyskens waar schijnlijk een homogeen katho lieke regering vormen. De Christelijke Volkspartij heeft haar plannen om de verbanning van de koning te beëindigen door hem voor einde Mei weer op de troon te brengen „voltooid", zo is heden door een woordvoerder van de katholieke partij verklaard. De katholieke afgevaardigde de Schrijver, oud-voorzitter van de C.V.P., gaf te kennen, dat de beide Kamers van het parlement vol gende week afzondeflijk zullen vergaderen om een nieuwe rege ring het vertrouwen te schenken. Parlement bijeen In de daaropvolgende week zal het parlement in gezamenlijke zitting van beide Kamers bijeen komen om bij stemming tot de beëindiging van het regentschap te besluiten, aldus de Schrijver. De katholieken deden deze be lofte enkele uren nadat de libe raal Devèze zijn opdracht tot het vormen van een regering aan de prins-regent had teruggegeven. Nadat Eyskens en Graaf Carton de Wiart hun opdracht hadden moeten teruggeven, heeft Devèze een week lang gepoogd een rege- „Professor" Pootjes ernstig ziek „Professor" J. W. P. Pootjes, die wegens bevordering van desertie nu reeds acht maanden in voorarrest heeft doorgebracht en wiens proces in Maart jl. tot 15 Juni a.s. werd aangehouden in afwachting van een nieuw psychiatrisch rapport, is vol gens zijn verdediger mr. Benno Stokvis ernstig ziek. Hij verblijft in de psychiatrische kliniek van het Huis van Bewaring te Utrecht en zou lijden aan een ernstige depres sie. Mr. Stokvis heeft daarom de vijfde Kamer van de Amsterdamse Arrondissementsrechtbank verzocht zijn cliënt onmiddellijk in vrijheid te stellen. ring van katholieken, socialisten en liberalen te vormen, die het eens zouden worden over een compromis in de koningskwestie. Toen koning Leopold gisteren, na hem in audiëntie te hebben ontvangen, in een communiqué zijn standpunt, dat het parlement moest beslissen, handhaafde, moest Devèze zijn pogingen sta ken. Intussen hebben de socialis ten vandaag opnieuw een beroep op de arbeiders gedaan om de oppositie tegen de terugkeer van de koning te intensiveren. Socialistische obstructie Het centrale comité van het onder socialistische leiding staan de algemene vakverbond is heden te Brussel bijeengekomen om de plannen van de anti-koningsge zinde actiecomité's te bestuderen. Het koninklijk gezin heeft in een hotel te Val d'lsère een voor stelling bijgewoond van de Franse illusionnist en telepaath Zed. Hij liet zich allereerst met ketenen boeien. Toen iedereen, onder wie ook de Koningin, had gecontro leerd dat hij volgens de regelen der kunst was geboeid, wist hij de ketting, waarvan de schakels in zijn vlees waren gedrongen, in vijf seconden af te werpen. De eerste, die hierop reageerde, was prinses Beatrix. „Het is een truc!" zei zij. Zed liet toen de hotelgasten een opdracht opschrijven, die hij zou uitvoeren. De briefjes mochten zij bij zich houden. Het duurde even. voor hij de opdracht van de Prins goed had uitgevoerd. Eerst nam hij de bril van het gezicht van Prins Bernhard en pas daarna deed hij ook het horloge van de Prins af, wat inderdaad de op dracht was geweest. De opdracht van de Koningin was een anjer uit een vaas te nemen en op zijn revers te steken, welke opdracht hij na enige aarzeling goed uit voerde. Zed nam ook op zich een horos coop van de gasten te trekken Toen prinses Irene de hare kreeg, barstte zij in lachen uit, want er stond in: „Je bent een flinke jongen".

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 1