Nieuw
ABDUL AZIS KWAM TOCH
NAAR DJAKARTA
Gezin van Burgemeester Raat
smartelijk getroffen
Koning Leopold heden
voor Belgische radio
Hij zal voor krijgsraad
moeten verschijnen
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
KONING LEOPOLD
vandaag voor de radio
Tragische brand te Wervershoof
Journalistieke
verantwoorde! i jkheid
Opsporing wordt
voortgezet
Regering Ver. Staten
was schuldig
Rumoer in de
Surinaamse Staten
Onrechtmatig steun
getrokken
20-jarige dochter en twee nichtjes
uit Medemblik omgekomen
Abonnementsprijs f 4.50 per kwartaal, f 1.50
per mnd., exclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J, M. Stumpel. Hoofdredacteur: H.N.Smits.
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
WHO
A
S
H
/AN HEDEIV
Pag. 1
Zaterdag 15 April 1950 46e Jaargang No. 11840
Kantoren: HOORN, Draalsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, lel 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 56, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240
Een luchtopname
van de 36.000 ton
metende „Nieuw
Amsterdam" in het
grote 46.000 tons
dok van Wilton
Feyenoord te Rotter
dam. De „Nieuw
Amsterdam" is het
eerste schip na de
oorlog dat dit tij
dens de bezetting
door bombardemen
ten gedeeltelijk ver
woeste dok binnen
voer. Links van de
„Nieuw Amster
dam'' in het dok de
„Indrapoera".
Luchtopn. ANP-foto
IN DE PERSWERELD is nogal
wat deining rondom het een jaar
geleden ingediende wetsontwerp
inzake de journalistieke verant
woordelijkheid. Vandaag zal de
Federatie van Nederlandse Jour
nalisten, waarin de drie repre
sentatieve verenigingen van
Journalisten sinds ongeveer vier
jaar gelukkig samenwerken, een
buitengewoon congres wijden aan
dit ontwerp.
Dit is de tweede maal, dat de
ze Federatie dit doet. Einde Mei
van het vorig jaar kon een nogal
bewogen Congres-bijeenkomst tot
geen ander besluit komen dan de
gebruikelijke benoeming van een
nieuwe studie-commissie. Er was
veel verzet tegen het wetsontwerp
waarin tallozen uit alle uiteen
lopende richtingen een aantasting
van de grondwettig gewaarborgde
persvrijheid zien.
Rondom deze aangelegenheid
spelen verschillende overwegin
gen en factoren, welke deze zaak
maken tot een, die publiek
belang heeft, een belang dus, dat
ver uitgaat boven datgene, wat
alleen vakgenoten en direct be
langhebbenden regardeert.
Er bestaat sinds geruime tijd
een door de regering ingestelde
commissie, welke een ontwerp van
een Perswet voorbereidt. Haar
voorzitter is de bekende professor
Pompe uit Utrecht; vandaar dat
men spreekt van de Commissie-
Pompe. Haar terrein is er een vol
voetangels en klemmen. Het feit,
dat de Journalistenorganisaties
(nu reeds meer dan twee jaar)
een eigen verenigingstuchtrecht-
spraak hebben, waarvan algemeen
verbindend-verklaring door velen
werd gewenst, was voor de com-
missie-Pompe aanleiding a.h.w.
„op afbetaling" van de verdere
inhoud van de komende algemene
Perswet, te komen met een door
de regering in algemene zin over
genomen wetsvoorstel, om die
journalistieke tuchtrechtspraak
wettelijk te regelen.
Zij deed dit echter in die zin,
dat allerlei weerstanden werden
opgeroepen. Zij geeft deze zaak
al reeds blijkens de titel „wets
ontwerp op de journalistieke ver
antwoordelijkheid" een veel
wijdere strekking. Zij wil, op zich
zelf gewenst, de journalist een
wettelijke status geven, zij
wil een journalistenregister, een
afzonderlijk persgerecht met als
beroepsinstantie een perskamer
bij het Gerechtshof in Amsterdam.
Vrezen velen van de toepassing
van verschillende bepalingen op
dit précaire terrein willekeur, dit
is in bijzondere mate het geval
ten aanzien van de „tuchtrechte
lijke norm", neergelegd in artikel
35, waarin ook de wijze van
voorlichting betrokken
wordt. Daartegen blijken, volgens
het onlangs uitgebrachte rapport
van de nieuwe studie-commissie,
de bezwaren onoverkomelijk, zo
dat men een uitweg tracht te vin
den in een nieuw-voorgestelde
omschrijving, welke de „voorlich
ting" vrij laat, maar in de plaats
daarvan spreekt van opzettelijke
of grof-schuldige „onjuiste weer
geving van feiten". Maar het is
zeer twijfelachtig, of dit de oplos
sing zal bieden. De meerderheid
van de commissie blijft het voor
liggend ontwerp onaanvaardbaar
vinden, „ook als uitgangspunt
voor een aanvaardbare regeling
van het tuchtrecht".
Toch zouden wij het betreuren,
als het belangrijke Journalisten
congres vandaag alleen tot dit
negatieve besluit kwam. Wij
hopen, dat er ook een positie-
v e conclusie uit de besprekingen
zal resulteren. Een meer effec
tieve regeling van de eigen tucht
rechtspraak der Journalistenver
enigingen achten wij inderdaad
van zeer groot belang. Een be
langrijke stap op de weg daartoe
zou reeds eerder bereikt zijn, in
dien de in de C.A.O. voor dagblad
journalisten dat gelukkige pro
duct van samenwerking tussen de
organisaties van directeuren en
journalisten! opgenomen bepa-
Andi Abdul Axis heeft zich gisteren toch per vliegtuig naar
dat om 13.20 uit Makassar was vertrokken landde om 7
helmde leden van de militaire politie de start baan hadden a
per auto naar het ministerie van Defensie over gebracht.
Hoewel volgens Reuter officieel was verklaard dat hij niet als gevan
gene te Djakarta vertoeft en ook overste Mokoginta, die zich eveneens
aan boord bevond, tegenover Aneta verklaarde dat Azis niet voor de
krijgsraad zou verschijnen en naar Makassar zou terugkeren, hebben
daarentegen woordvoerders van het ministerie van Defensie van de
R.I.S. aan Aneta en A.F.P. verklaard, dat Azis niet zal terugkeren,
als gevangen genomen rebellenleider naar Djakarta is gekomen en
zo spoedig mogelijk voor de krijgsraad zal terecht staan.
Djakarta begeven. Het toestel
uur op Kemajoran, waar witge-
fgezet. Axis werd onmiddellijk
Aan boord bevonden zich voorts
de minister van Voorlichting dr.
Ratulangi en de heer O'Neill, de
Australische waarnemer van de
UNCI.
Aan de komst van Azis naar
Djakarta ging te Makassar grote
verslagenheid vooraf, die veroor
zaakt was door de rede van presi
dent Sukarno waarvan de tekst,
in alle dialecten van Oost-Indone-
sië gedrukt, door vliegtuigen van
de R.I.S. luchtmacht boven geheel
Oost-Indonesië werd uitgeworpen
Men had tot het laatst op een
vreedzame oplossing gehoopt. Eni
ge opluchting kwam, toen bekend
werd dat de sultan van Djogja
nog niet, zoals aanvankelijk uit
een radio-uitzending van Djakarta
was opgemaakt, bevel tot de aan
val had gegeven. De sultan beves
tigde dit in een telefoongesprek
met president Soekawati. De mi-
nister-president der Negara legde
gisterochtend in het parlement
van Oost-Indonesië een verklaring
af waarin er de nadruk op werd
gelegd, dat de regering naar een
zo snel en vreedzaam mogelijke
oplossing van de kwestie bleef
streven.
Intussen zou de sultan hebben
verklaard, dat Azis komst naar
Djakarta niet betekent dat aan de
opstand te Makastai nu een einde
is gekomen. De opdracht aan de
federale troepen om aan de op
standige beweging een einde te
maken zou niet zijn ingetrokken
en de militaire operalies zouden
dus toch voortgans vinden. Aan
Azis zouden geen andersluidende
beloften zijn gedaan.
Wat daarvan ook zij: in ieder
geval is de huidige militaire gou
verneur van Noord-Sumatra, kolo
nel A. E. Kawilarang tot opper-
ling van het verplichte lidmaat
schap van overheidswege was
erkend, terwijl deze bepaling door
het College van Rijksbemiddelaars
inderdtijd, eind 1948, is geschrapt.'
Daardoor konden en kunnen,
journalisten zich aan deze vereni-
gingstuchtrechtspraak onttrek
ken, tot schade van het grote
goed, dat met die tuchtrechtspraak
ai werd beoogd.
Indien het Congres van vandaag
zou besluiten, terug te keren tot
het oorspronkelijke doel, te komen
tot een meer effectieve regeling
van de bestaande journalis
tieke tuchtrechtspraak, zonder
daarbij „allerlei zaken overhoop
te halen", die klaarblijkelijk ge-
eigend zijn, ongewenste weerstan
den op te roepen, dan zou dat
althans een conclusie zijn, welke
veel verrichte arbeid niet doelloos
zou laten.
bevelhebber benoemd van alle
strijdkrachten te land, ter zee en
in de lucht die aangewezen zijn
om deel te nemen in de operatie
tegen Oost-Indonesië. In ieder ge
val ook zal de regering van de
R.I.S. een nader onderzoek instel
len in hoeverre de troepen van
Azis zich aan de orders van de
sultan van Djogja houden, alsmede
naar de individuele overtredingen
tegen het militair wettig gezag.
De UNCI heeft nog een drietal
militaire waarnemers naar Makas
sar gezonden. Van bevoegde Ne
derlandse zijde werd gistermorgen
bericht dat nog geen verzoek van
Twaalf Amerikaanse legervlieg
tuigen zijn gisterochtend bij dikke
mist van het vliegveld Kastrup op
gestegen voor een speurtocht over
de Oostzee naar de Amerikaanse
Marine-bommenwerper, die sinds
Zaterdag met tien man aan boord
wordt vermist. Vandaag zullen op
nieuw vijftien vliegtuigen opstijgen.
Een woordvoerder van de Ameri
kaanse Luchtmacht te Wiesbaden
heeft aan Reuter meegedeeld, dat
de thans op het Deense vliegveld
Kastrup aanwezige vliegtuigen en
manschappen daar voorlopig zullen
blijven. Het zoeken naar het ver
miste vliegtuig zal wellicht nog 20
dagen in volle omvang worden
voortgezet.
AAN EXPLOSIE IN TEXAS
De federale rechter te Houston
in Texas heeft Donderdag bepaald,
dat de Amerikaanse regering schuld
heeft aan de ramp, welke de stad
Texas in 1947 trof en waarbij 512
personen om het leven kwamen.
Deze ramp was het gevolg van
het ontploffen van ammoniumni
traat aan boord van de „Grand-
champ", een 7176 ton metend Li
berty schip van de Franse regering.
3000 personen werden toen gewond.
8485 partijen hebben in totaal 200
millioen schadevergoeding geëist.
De eisers verklaren, dat de ontplof
fing te wijten is aan onachtzaam
heid van de regering bij de toepas
sing van de veiligheidsvoorschrif
ten. De regering zal in hoger be
roep gaan.
Blijkens het Voedselvoorzie
ningsblad no. 27 van 15 April
1950 mogen met ingang van 16
April 1950 slechts diegenen groot
handel in vis drijven, die in het
bezit zijn van een erkenning als
groothandelaar in vis van het Be
drijfschap voor Visserijproducten.
de R.I.S. was ontvangen voor het
verlenen van militaire hulp tegen
de opstandelingen op Zuid Cele
bes. Een beslissing op een even
tueel verzoek zou te den Haag
moeten worden genomen, zo deel
de men Aneta mede. De toestand
te Makassar zou rustig zijn, met
uitzondering van een schietpartij
die daar Donderdagavond door
„onverantwoordelijke elementen"
zou zijn veroorzaakt.
Het rechtstreeks radio telefoon-
en telegraafverkeer tussen Neder
land en Makassar is verbroken en
ook de luchtdienst tussen Makas
sar en Djakarta is gestaakt. De
schepen Karossa van de K.P.M.
en het korvet Hang Tuah liggen
thans voor de Makassaarse haven.
LEDEN ELIAZER EN PENGEL
SLAAGS
PARAMARIBO. Er heerst
grote beroering in Suriname over
de wantoestanden bij de medische
dienst, voornamelijk in het hos
pitaal, die minister Lichtveld er
toe hebben gebracht dr. van Om
meren aldaar te ontslaan. De Na
tionale Partij heeft een motie van
wantrouwen tegen de minister
ingediend, en deze heeft zich be
reid verklaard a.s. Maandag te
antwoorden op een over deze
kwestie voorgestelde interpellatie.
De heer Pengel van die partij,
die met anderen vóór uitstel van
de beantwoording is, verklaarde
in een commissievergadering hier
over, dat hij er voor zou zorgen
dat de partijleden die voor een
6poedige behandeling waren, zou
den worden geroyeerd. De heer
Eliazer protesteerde hiertegen,
waarop de heer P. hem toevoegde
„Me schoen" (d.w.z. onzin). „Je
hebt nooit een behoorlijke schoen
gehad" zei de heer E. weer, waar
op hij een stomp kreeg, waarbij
zijn bril en horloge sneuvelden en
hijzelf enige kneuzingen opliep.
Verscheidene andere leden ver
hinderden dat de heer Eliazer, die
een aanklacht heeft ingediend,
meteen terugsloeg.
In hoger beroep werd gisteren
voor het Haagse gerechtshof de
zaak behandeld tegen de ketel
maker F. A. O. uit Noordwijk, die
ondanks dat hij een inkomen had
en een kapitaaltje van ruim 4000
gulden, reeds geruime tijd steun
had getrokken. Verdachte was
voor dit feit door de Haagse poli
tierechter tot 6 maanden gevange
nisstraf veroordeeld.
De procureur-generaal bij het
Haagse Hof zei gisteren in zijn
requisitoir, dat verdachte eèn
soort „roofbouw" had gepleegd
en achtte het vonnis van de poli
tierechter juist. Uitspraak over
14 dagen.
Sociaal Economische Raad
Door de regering daartoe als
bevoegd aangewezen heeft de
hoofdgroep Handel haar vertegen
woordiger in de S. E. R. aange
wezen. Voor de groothandel en
de tussenpersonen in de handel
zal de heer P. F. Zimmerman zit
ting .ïemen. Als plaatsvervanger
zal jhr. mr. H. A. Quarles van
Ufford optreden.
WERVERSHOOF. Een wel xeer tragische ramp heeft het
dorp Wervershoof in de afgelopen nacht getroffen, waardoor
drie mensenlevens te betreuren xijn. Om ongeveer 1 uur brak
door tot nog toe onbekende oorxaak brand uit in de burge
meesters-woning aan de Dorpsstraat. Het vuur greep in enkele
minuten tyd xo snel om xich heen, dat burgemeester Raat en
diens echtgenote xich ternauwernood in veiligheid konden
brengen. Hun pogingen om hun eigen dochter en een tweetal
logeetjes uit Medemblik te redden, faalden. De brandweer, die
spoedig ter plaatse was, stond voor een hopeloxe taak en moest
xich noodgedwongen tot het gewone blussingswerk beperken.
De woning brandde geheel uit. De verslagenheid in het dorp
is groot.
Kolossale lichtgloed.
Hoe snel de ramp zich heeft
voltrokken, mag men o.a. afleiden
uit het feit, dat hedenmorgen om
half 7, dus vijf en een half uur
nadat de brand was uitgebroken,
nog verschillende bewoners van
de Dorpsstraat onkundig waren
van hetgeen zich vlakbij had af
gespeeld. Enkele buurtbewoners
waren tegen 1 u. 's nachts echter
gewekt door het geknetter van
vlammen en door een kolossale
lichtgloed. Zij spoedden zich naar
buiten en zagen het huis van bur
gemeester Raat in lichter laaie
staan. Een wielrijder, die nauwe
lijks tien minuten eerder door de
Dorpsstraat was gepasseerd, ver
klaarde, dat hij niets van een
brand had gemerkt.
De burgemeester en ziin echt
genote hadden zich in nachtge
waad in veiligheid kunnen bren
gen. Volgens verklaringen van
omwonenden waren zii door het
gegil der drie meisjes, nl. hun
dochter Elly, en hun nichtjes
Gerie en Mia gewekt. Met een
ladder werd gepoogd langs de
buitenzijde de bovenwoning te
bereiken. Het vuur en de enorme
rookontwikkeling beletten de red
ders echter hun plannen ten uit
voer te brengen.
Burgemeester Raat bracht een
vloerkleed naar buiten om dit
als springzeil te doen gebruiken,
en mevrouw Raat deed nog een
poging met een natte doek om
haar hoofd het huis binnen te
dringen, en de drie meisjes te
redden. Het was alles tevergeefs.
De vuurgloed was in enkele mi
nuten tijds zo intens geworden,
dat men het huis met geen mo
gelijkheid meer kon betreden.
Ooggetuigen verklaarden,
dat burgemeester Raat daarna
zelf ten gemeentehuize de
alarm-sirene in werking stelde.
Vanaf dat ogenblik was het
echter duidelijk, dat het voor
de redding der drie meisjes
reeds te laat was, terwijl het
zo goed als zeker was, dat de
woning niet meer behouden
kon worden.
Hopeloze taak
De brandweer heeft zich dan
ook alleen kunnen bepalen tot
het uitspuiten van de brand, daar
aan reddingswerk niet meer viel
te denken. In een uur tijd heeft
dit hele drama zich afgespeeld.
Zowel omtrent de oorzaak van
de brand als omtrent de vraag,
waarom de meisjes zich niet tij
dig in veiligheid konden bren
gen, tast men in het duister.
Het burgemeestershuis was een
z.g. ambtswoning en dus bezit
van de gemeente. Het was korte
tijd geleden nog geheel gerestau
reerd. Van de inboedel ging zo
goed als alles verloren. Verzeke
ring dekt echter de schade.
Gevaar voor de belendende per
celen is er practisch niet geweest,
daar de burgemeesterswoning
alleen staat. Hoe fel de brand is
geweest .bewijst wel het feit, dat
de vonken op de Lage Dijk neer
kwamen en er dientengevolge
door de brandweer een oogje in
het zeil gehouden moest worden.
Er bleef na de brand van de wo
ning slechts een geraamte over
van muren en geblakerde dak
binten.
Wij spraken met het vriendin
netje van Elly Raat, die zo jam
merlijk in de vlammen omkwam.
Zii vertelde, dat het meisje, dat
eerstdaags 21 jaar oud zou wor
den, te 's-Hertogenbosch op een
Huishoudschool studeerde, om
zich voor het vak van lerares in
de huishoudkunde te bekwamen.
Zü was op vacantie bij haar
ouders.
Zii had twee nichtjes uit Me
demblik over, Gerie en Mia Raat
resp. 17 en 8 jaar oud.
\Vii vroegen of de brand aan
onvoorzichtigheid van de meisjes
te wijten zou kunnen ziin ge
weest. Tot deze veronderstelling
was echter geen enkele reden,
daar geen der meisjes ooit siga
retten rookte en allen op het
ogenblik van het uitbreken van
de brand sliepen.
Een zusje van Elly en haar
broer Jaap waren de dag tevoren
naar de familie Willebrands-Raat
in Den Haag, en naar familie in
Amsterdam vertrokken. Misschien
een gelukkige omstandigheid, om
dat er anders mogelijkerwijs nog
meer slachtoffers te betreuren
zouden zijn geweest. Het ver
brande pand stond hedenmorgen
onder bewaking van de Rijkspoli
tie. Men verwacht, dat het parket
spoedig ter plaatse zal zijn.
Onwillekeurig doet deze
ramp, die Wervershoof trof,
terugdenken aan die welke vo
rig jaar Medemblik in rouw
dompelde. Toen waren er vier
slachtoffers van één familie te
betreuren. Westfriesland is de
laatste jaren wel zwaar getrof
fen.
De substituut-officier van justi
tie te Alkmaar, mr. A. W. Hol-
steijn, heeft zich vanmorgen naar
Wervershoof begeven om per
soonlijk de leiding van het on
derzoek in handen te nemen en
zich ter plaatse van de situatie
op de hoogte te stellen. Ook de
inspecteur van de brandweer in
Noordholland en Utrecht, de heer
M. K. Fehres uit Haarlem, is
vanmorgen omstreeks half tien
in Wervershoof aangekomen. Hjj
sprak als zijn mening uit, dat het
wel enige tijd zal vorderen voor
hij tot een conclusie omtrent de
oorzaak van de ramp zal kunnen
komen.
Het gezin Raat uit Medemblik
was onlangs getroffen door het
overlijden van vader. De moeder
bleef met vijf kinderen achter,
drie jongens en twee meisjes, wel
ke laatsten bij deze noodlottige
brand om het leven kwamen.
«8; «i-
v>
DE UITGEBRANDE BURGEMEESTERSWONING
Hedenmiddag te 5 uur Nederlandse tijd xal koning Leopold
via de Belgische Nationale Radio-omroep het Belgische volk
toespreken, aldus is te Brussel door het secretariaat des konings
bekend gemaakt. Zijn boodschap aan de Belgen xou op een
gramofoonplaat xijn opgenomen, die, naar verluidt, naar Brussel
is gebracht door Paul van Zeeland, die gisteravond om vijf voor
half negen op het vliegveld Meisbroek landde en xich daarna
onmiddellijk naar de prins-regent begaf, met wie hij een lang
durig onderhoud had.
Van Zeeland had gistermorgen
opnieuw een onderhoud van drie
uur met de koning. Gistermiddag
spraken beiden elkaar nog eens
vier uur. Na zijn bezoek aan de
prins-regent deelde hij mede, dat
met het oog op de radioboodschap
van de koning en overwegende
dat vijftien ministers van de lan
den van het Pact van Vijf, Zondag
en Maandag te Brussel zullen bij
eenkomen, de regent heeft beslo
ten hem eerst Dinsdag opnieuw
in audiëntie te ontvangen. Toen
de journalisten hem nog verder
vragen wilden stellen, verzocht
hij niet aan te dringen. Men meent
intussen te weten, dat hedenoch
tend opnieuw een speciaal vlieg
tuig naar Pregny zou vertrekken.
De namen der passagiers zijn nog
niet bekend. De naam van van
Zeeland wordt evenwel genoemd.
De verklaring van de koning
wordt met grote spanning ver
wacht. Vooral in C.V.P. kringen
heerste gisteren grote verwarring.
De „Libre Belgiqué" sprak op
grond van informaties te Pregny
categorisch het gerucht tegen dat
de koning afstand zou doen. Het is
onmogelijk, dat men de 58 pet.
•Belgen die „Ja" hebben gestemd,
teleurstelt, aldus het blad. De
socialistische „Le Peuple" huldigt
de wijsheid van de prins-regent
aan wie het waarschijnlijk te dan
ken is dat men een element van
verzoening heeft kunnen vinden.
De Vlaamse Katholieke „Stan
daard" bericht dat de koning zelf
bezwaar heeft tegen een homo
geen Katholieke regering, terwijl
volgens Le Soir er volkomen over
eenstemming tussen de koning en
de prins-regent zou bestaan in
deze aangelegenheid. De koning
zou nimmer cje vorst kunnen zijn
van een enkele partij, daar dit
de dynastie aan zeer grote geva
ren zou blootstellen. De C.V.P.
kan de koning moeilijk tegen zijn
wil naar België doen' terugkeren.