4W Al leit de Meer verwoest en wil daarvan niet ijzen, Zij zal met groter glans uit puin en poel verrijzen 1945 - 17 April - 1950 Wettelijke regeling urgent voor kleuteronderwijs EORGE-PURMEREND MAAR5E WASSERIJ ktberichten Automobielfabriek van D.A.F. geopend Commissie Eggermont verklaart: Hulpverlening bij atoombomaanvallen kan doeltreffend worden georganiseerd Griekse regering afgetreden Groter export naar Curaqao? It1 ChristusLicht Vooruitzichten nog onzeker Kloof tussen woord en daad ERSVERWACHTING ïeld dor het KNMI te de lig van Zaterdagavond tot vond. OPKLARINGEN ht lichte en op droge gron- •schijnlijk zware nachtvorst en daar ochtendmist. Ove- >g enkele verspreide buien, t flinke opklaringen. Ma- zwakke wind, hoofdzake- Noordelijke richtingen en re temperaturen dan van- IOEK A.S. ZONDAG ngrijke voetbalwedstrijd \anvang 2.30 uur «Adv.) POORKAARTIES IN DE BUSSEN ed. Spoorwegen deelden e dat in de Naco-bussen behalve spoorkaartjes .lkmaar naar Amsterdam, Den Haag en de beide mse stations ook kaartjes iaar zijn vanaf Amster- r genoemde plaatsen. Bus- die tot Amsterdam rei- andaar met de trein ver- iten, kunnen dus reeds e busrit treinkaartjes ko- geen vooral te Amster- ar altijd met het over ig enige tijd gemoeid is, t gemak betekent. ding Waterleidingnet LAND In de gemeen- ikarspel zijn vooral in 't verschillende gedeelten, ïrlandsweg, Slootgaard, Smeugel, Oost en West- e nog steeds verstoken een behoorlijke drink- rzienlng. Thans wordt terleidingnet te dezer litgebreid en zijn de ar- >ezig met het leggen der n de Waarlandsweg en zal ook de Slootgaard net worden aangesloten, hopen, dat binnen een lange tijd ook de overi- lten onzer gemeente in enheid worden gesteld uiten. on-Zelo Nieuws LAND Con-Zelo adsp. adsp. a, aanvang 12 u.; 1—WGW 1, aanv. 1.15 -Zelo adsp. b—G.-Zwart aanvang 3 uur. looft Zondagmiddag om spannend te worden op Selo terrein, want WGW, edelijke kampioen, komt een bezoek vereren, jongens van het eerste, r wat je waard bent om ;oed mogelijk succes te alle elftallen om de ge- aanvangstijden. ÏTERWEG TEL.2670 IITMUNTENDE SBEHANDELING (Advertentie) F.C.-keuringen 3. ABT: De dertien 14 jaar. Americain: Prins der .4 jaar. e: Hotel Reserve. 14 jr. The Rope, 18 jaar. Royal: De zeven 18 jaar; Het spook- jaar. ^R KALVERSTRAAT ten, die de vereniging alverstraat organiseert nheid van het komende bestaan van deze Am- winkelstraat, zullen rapend op 14 Juni a.s. and lang zal de Dam i zijn in een oud-Hol- •ktterrein, dat zal zijn d door een geheel in e stijl opgetrokken ge- nplex. Zo zal aan de de Nieuwendijk een langs het Damrak een stadhuis verrijzen met klok en bordes, r van de talloze fees- zal zijn Kees van Ier bliek zal entree moeten anneer het toegang wil het marktplein. 1HUIZEN, 15 April 1350 36—45, II 30, 1500 kg ra- 10.30, 55000 kg rode -52.40, afw. 10—29.60. lRSPEL, 14 April. Witlof 2731, III 1720, aanv. lR, 14 April. Andijvie azie 2946, rabarber 61 peen 14.10, raapstelen rode kool 15.1031.40, uien I 50—58.50 II 25— witlof I 32—44, II 20— >ol I A 75—92, I 56—66, adijs 4.5013.50, selderie 5—9, sla I 19—25, II 13— an stoofperen 2127 p. 1HARWOUDE, 15 April, ardappelen bevelanders 1 kg kroten I 5.506, II :g rode kool 47.10—54.70, itlof I 38—44, Ib 33—40, !b 31—34, III 21—33. IR, 14 April. Koopmans ■13, witlof 1435, rode spinazie 2642, sla 11— 31—42, radijs 10, rabar- winterpeen 15, uien 34 prei 1634, brab. belle ste campagner 30, comt. st. remy 16—29, winter- ZATERDAG 15 APRIL 1950 PAGINA 3 Herinnering, men heeft haar genoemd een goed geschenk. Maar het kost moeite deze gedachte te aanvaarden, nu we weer voor de 17de April staan, de dag, waarop de bezettende macht in een wellustige vernielzucht, zonder aantoonbare rechtvaardi ging, ramspoed en lijden bracht over de schoonste en bloeiendste van de Nederlandse polders, de Wieringermeer. En op dezelfde dag viel de onvergetelijke wethouder van deze gemeente A. C. de Graaf door moordenaarshand tussen Wognum en Sijbekarspel. Sedert deze verschrikkelijke en in elk opzicht gruwelijke dag zijn er vijf zorgen- en moeitenvolle jaren voorbijgegaan. Sedert dien is het mogelijk om zuiverder tegenover het door de bewo ners van dit land ondervonden leed te staan, al blijft de wonde van het gepleegde weerzinwekkende onrecht schrijnen. Maar de factoren dankbaarheid en erkentelijkheid jegens allen die sedert die datum al hun energie en kundigheid hebben ingezet om de Wieringermeer weer bijna in vooroorlogse toestand te brengen, heeft toch de scherpste kanten verzacht. Waarom? Waarom? Het was kort voor het einde van de oorloe. juister gezegd in Februari 1945, dat de Duitsers interesse aan de dag legden voor de Wieringermeerdijk. Zij vroe gen de tekeningen van de dwars profielen. Hen werd geantwoord, dat zij er niet waren, terwijl on middellijk bevel werd gegeven ze uit de archieven te halen. Des niettemin begonnen de Duitsers eind Februari de dijk te onder mijnen met ronde gaten van 5 m. diepte, waarin patten werden ge metseld; naar het hete om een gelijksoortige innundatie als van Walcheren te voorkomen. In «ie nacht van 15 op 16 April werden in deze gaten springladingen aan gebracht. Reeds om half vier van de daaropvolgende nacht kreeg de bevolking aanzegging zich te verwijderen. Men kreeg daarvoor 8 uur- metten maakten met vloeren, deuren en ramen, zullen door gaan, totdat de ravage volkomen is geworden. Slechts het eenzame beeld van de Maaier en de toren van de R.K. Kerk zullen het tor- nement doorstaan. Al het andere is reddeloos verloren. Nu reeds wankelen de eerste gebouwen, en gaan onder in de steeds onstuimiger wordende gol ven. Het is on de 22ste, de dag van de hevigste storm, dat mr. Kamp van het Hoogheemraadschap, oud- burgemeester Lovink en ir. Pop- pens van het Hoogheemraadschap de „beauftragte" wijzen op het ernstige gevaar dat de geïnnun- deerde Wieringermeer voor het overige Noordhollandse land vormt. Op 28 April liet deze we ten. dat men weder met het dich ten van de vernielde diik zou mogen beginnen. Men „betreur de" het gebeuren en zou zelfs van weermachtsziide materiaal be schikbaar stellen. Dit is echter moeilijk te rijmen met hun han delingen. want on 5 Mei joeg men nog iedereen die het diikgat wil de naderen met geweren weg. en on de 17de Mei stal men nog eventjes de 80 ton dieselolie van gemaal Leemans. Op 17 April 1945, een paar weken voor de bevrijding, staken de Duitsers nog even snel de IJseimeerdijk bij Medemblik op 2 punten door. De zo Overal strakke gezichten. Ook op de Pastorie werd alles voor vertrek in gereedheid gebracht. Prof. Romme, die juist op de Pastorie logeerde, nam ontroerd afscheid. Kunstschilder Lelyveld boog zich over zijn kostbare verf stoffen. Hij zou de kerkschilde- ring niet voltooien. Op de dorpen verkopen de bak kers him laatste brood aan de toesnellende mensen. De beide kapelaans Dekker en Knook zijn ieder naar hun kerkjes. In de stilte van de halfdonkere morgen nuttigen zij de geconsacreerde hosties. De laatste H. Mis wordt door Pater Bekema opgedragen aan het hoofdaltaar van de kerk te Wieringerwerf. Kapelaan Dekker zal naar 't Veld gaan, de Pater en kapelaan Knook naar Medem blik. Pastoor Langedijk besluit voorlopig in zjjn pastorie te blij ven. Door de dorpen en langs alle wegen dokteren wagens met in derhaast opgeladen inboedels. Zij zetten koers naar het oude land. Maar helaas er zijn veel te wei nig wagens. Een in de Sternstraat overleden vrouw wordt in de tuin van haar woning ter aarde besteld En te kwart over twaalf bonkt de onheilspellende echo van zware explosie's over de velden. De misdaad is gepleegd. Tranen van spijt en verbeten woede glinste- en in de ogen van de voorsukke- lende mensen. Een uitdagende koolzaadweelde omwolkt hen, en daarboven als een stipje onder de stralende lentezon kwinkeleert een leeuwerik. Door de dijk, die op twee pun ten totaal was vernield, kwam aanvankelijk nog maar weinig moeizaam verworven water. Maar dit nam door het. gronden van de uitscheuren van de kanten en van de bodem snel .toe. WeldraWienngermeerpolder joeg het met immense krachtstonden weldra geheel over de rijke bodem, alles vernie-j onder water. Op de lend in een tomeloze vaart naar het diepste punt. De dorpen zijn grotendeels verlaten. Enkelen brengen htm spullen naar het domeinkantoor. Op de verlaten hoeven roven de Duitsers en an dere ongure elementen alles wat van hun gading is. In de Kerk is het laatste Lof, besloten met een daverend Wilhelmus van organist v. Schie. Reeds in de nacht staat het water overal. Door het water rijdt nog een wagen. Het is de familie v. Dam die ook vertrekt. De paarden zijn angstig en de kin deren huilen. Het water komt in kerk en pastorie, waar alles zo veel mogelijk naar boven wordt gebracht. Per half uur stijgt het water ruim 10 cm. Enkele gezin nen, later 13 in getal, zijn naar de Terp gevlucht en behelpen zi?h daar zo goed en zo kwaad het gaat. Weldra varen er bootjes over de straten. Het zou wonder lijk genoemd worden, indien het niet zo intragisch was. Weldra verschijnen er ook vletten uit Medemblik, die nog achtergeble ven Wieringermeerders komen ophalen. Mensen van de Terp redden een varken dat in een dag zwemmen voor zijn leven heeft gevochten. Een dol gewor den kat verdrinkt. Een van de velen. In 50 uren is de Wierin germeer vol gelopen. 700 millioen m3. water stond tot "gemiddeld 3 m. bóven het maaiveld. Wat de Duitsers er toe gebracht heeft om de bevolking van Wie ringermeer dit aan te doen, zal wel altijd een raadsel blijven. Want de oorlog was beslist, zo dat deze daad alle kenmerken van waanzin houdt. En de schuldvraag aan deze daad is nimmer opgelost, ook al zijn alle beschikbare documenten ook overlegd aan de justitionele instanties, die de berechting van de grote oorlogsmisdadigers voor bereidde. Inmiddels was de zetel van het gemeentebestuur overgebracht naar Lutjekolhorn, de Domeinen naar Kasteel Radbout te Medem blik en het Heemraadscnap naar het gebouw der „Vier Noorder Koggen" aldaar. Met voorbijgaan van hetnog onder N.S.B.-leiding zuchtende gemeentebestuur wist men reeds pastorie in de golven verdwenen. spoedig een „centrale commissie" te stichten, waarvan ir. Ovinge voorzitter en mr. Vosters secre taris was. Al had deze commissie geen rechtsgrond, toch belastte ze zich met de meest uiteenlopende zaken. Zo wist zij voor het ber gen van de enorme massa's aan gespoelde materialen een crediet van f 500.000.te verkrijgen. Di rect na de bevrijding droeg men een deel van het werk over aan het tijdelijke gemeentebestuur, bestaande uit burgemeester Log gers, en de wethouders S. L. Mansholt, H. Giesen en S. Bree- baart. Dit stichtte op haar beurt de voorzieningscommissie, die tot taak had de innundatieslachtof- fers zo goed mogelijk te helpen. Zo werd b.v. ook met steun van het Militair Gezag de huisvesting van sommigen in het Oude Land verbeterd. Teneinde de droogleggings- en wederopbouwplannen van meet af aan zo goed mogelijk te kunnen coördineren, hielden burgemees ter Loggers en ir. Ovinge weke lijks besprekingen, waarbij mr. Scholten dan de jurydische zijde van de beslissingen voor zijn re kening nam, terwijl de heren A. N. Nap en mr. Th. Vosters, resp. gemeente- en Heemraadschaps secretaris ook medewerkten. Ten slotte werd dan op grond van het K.B. van 7 Mei '45 op 21 Septem ber overgegaan tot instelling van de wederopbouwcommissie, be staande uit ir. Krijn, G. C. Log gers en ir. Ovinge. Het is juist deze commissie, die, bijgestaan door gemelde seci etarissen, ont zaggelijk veel werk heeft verzet. Doch zij ging bij dit werk meestal uit van de uitspraken van de raad van advies, bestaande uit figuren uit alle lagen der bevolking. Voor zitter van deze commissie was de heer A. H. Giessen. Bij het op treden van de nieuwe gemeente raad in Sept. '46 werd deze com missie uiteraard opgeheven. Al lereerst werd uit alle betrokken instanties de enorme organisatie „Dienst Wederopbouw Wieringer meer" gesticht. Hoe groot deze dienst wel was moge blijken uit de omstandigheid, dat zij over 14 grote vrachtauto's en 18 personen auto's beschikte, plus 37 motor rijwielen. Er was een administra tie, een bouwkundige afdeling, een technische administratie (o.a. taxateurs), een waterboirwkun- dige afdeling etc. Het omvang rijke personeel (176 man) maakte o.a. gebruik van 7 directieketen. Daarstraks hebben we Pastoor Langedijk en zijn mensen op de pastoriezolder verlaten. Het was op 25 April 1945. de feestdag van St. Marcus, waarop gebeden wordt voor de vruchten der aarde, dat zij tot de slotsom moesten komen, dat een langer verblijf daar gevaarlijk werd. Met een schip uit Medemblik werden zii de volgende dag afgehaald. Drie dagen later was de gehele Vanuit de verte moest de nastoor toezien, hoe men ziin dierbaar geworden Wieringermeer zou droogleggen. En dat ging sneller dan menigeen verwachtte. Want op 21 Juni werd reeds een begin gemaakt met het dichten van de gaten, zodat op 9 Augustas met het droogmalen kon worden be gonnen. Op li December was de polder droog en op de 20ste zette de Dienst Zuiderzeewerken er een punt achter. Dit karwij had de lieve som van f 1.269.ÓOO.ge kost. Maar reeds vóór dat tijd stip, juister gezegd op 28 No vember, was men met het ruimen van puin begonnen. Dit was daar om zo belangrijk, omdat daarbij grote hoeveelheden nog bruikbaar materiaal konden worden gebor gen. De schade was verbijsterend groot. Zo goed als alles was to taal verwoest. Wegen, sloten, vaarten, dijken en kaden ernstig beschadigd. Doch vrijwel onmid dellijk werd een begin gemaakt met het herstellen hiervan. Zon der water- en landwegen of brug gen bereikt men in zulk een uit gestrekt gebied immers niets. Korten tijd later werd eveneens een aanvang gemaakt met het stichten van noodverblijven voor de pachters. Deze wilden immers voor alles weer op hun bedrijf zijn. Doch niet allen waren zo gelukkig een noodverblijf direct te kunnen betrekken. Het zal echter altiid tot de gro te eer van de nachters worden gerekend, dat zii er onder de moeilijkst denkbare omstandighe den in slaagden, om reeds in 1946 een biina volledige oogst van hun landerijen te halen. Velen maakten daarvoor dage lijks een reis van tientallen kilo meters vanuit het oude land. En zij hebben daarmede het Neder landse volk, dat nog zozeer zucht te onder de door de oorlog ont stane voedselschaarste, een nooit genoeg te waarderen dienst be wezen. Natuurlijk geldt dit saluut ook de arbeiders, die hen in deze moeilijk tijd trouw terzijde ston den. Men zal het ons niet euvel dui den, wanneer we nu met reuzen stappen door het wederopbouw- werk gaan, omdat dit velen uit de diverse berichten, die daar over verschenen, nog vrij vers in het geheugen ligt. De commissie Wederopbouw W'meer verstrekte opdrachten aan aannemers, en weldra klonk het gebrom van be tonmolens, en het tikken en klop pen van troffels en hamers uit boven het gonzen van de trekkers in het wijde veld. Schuren werden hersteld en nieuwe woningen verrezen met tientallen langs de dorpswegen, gevolgd door noodscholen en ker ken. Ook de middenstanders keer den de een voor en de ander na terug. Aanvankelijk moesten zij zich nog behelpen, doch ook hier in kon na enige tijd worden voor zien. Vijf jaren zün er verstreken sedert de rampspoedige 17de April. Vijf jaren van ploeteren en zwoegen. Van plannen maken en uitvoeren. Vijf jaren ook van samenwerken in de meest brede betekenis van het woord, want zonder deze voorbeeldige samen werking tussen allen die met dit gigantische wederoDbouw- werk iets te maken hebben, ware het niet mogelijk geweest, dat op dit huidige ogenblik de drie Wie- ringermeerdornen niet alleen vol ledig ziin herbouwd, doch dat zelfs enige uitbreiding is verwe zenlijkt. Nagenoeg alle middenstanders beschikken weer over een voor hun branche geëigend bedrijfsge bouw of het is in aanbouw. Do- meinbeheer herstelde op 35 na alle grote boerenbedrijven, doch helaas ontbreken de pachterswo ningen nog vrijwel geheel. In dit verband mogen we niet nalaten om er op te wijzen, dat de huis vesting van de dikwijls grote paehtersgezinnen in de noodver blijven zeer veel te wensen over laat. Dit feit baart menigeen gro te zorg. En met klemmende verto gen zouden we daarom de instan ties, wie het herbouwen van de de pachterswoningen aangaat, de urgentie van dit punt willen doordringen. Met de terugkeer van de be woners, deed ook weer de geeste lijke verzorging haar intrede. Pastoor Langedijk en kapelaan Dekker hadden gedurende de maanden van hun ballingschap zo goed mogelijk het contact met hun parochianen onderhouden. Zij zwierven op hun tochten door geheel 't Noorderkwartier en W.- Friesland. Maar het was voor hen een bijzondere vreugde om op Kerstmis van 1946 weer in eigen kerk te Slootdorp de nachtmis te kunnen opdragen. Beiden vertoef den vanaf dat tijdstip in een noodwoning bij dit kerkje. In de daarvoor liggende tijd hadden zij voor de kerkelijke plechtigheden gastvrijheid genoten van de Ge reformeerde Kerk, waarvoor hun erkentelijkheidsbetuiging dan ook niet uitbleef. Op het ogenblik zijn echter ook kerken te Wierin gerwerf en Middenmeer in ge bruik. Van eerstgenoemde kwam ook de pastorie klaar. Het is om al deze redenen, dat op deze 5de gedenkdag van het snood misdrijf van de Duitsers, toch de dankbaarheid domineert. Want weer ligt het zaad in de akkers. Weer zingt de leeuwerik boven de bedauwde beloftenrijke akkers, zoals de mensen weer zin gen in de opgewektheid hunner harten over de Kracht van Hem, die het Al bestuurt, en die hen deed zegevieren over de machten der vernieling. Talrijke pelgrims die ter gele genheid van het Heilige Jaar een bezoek aan Rome brengen, gaan naar de basiliek van St. Jan, waar zij bidden op de beroemde Scala Santa. Onder enorme belangstelling zowel van civiele als militaire zijde werd gistermiddag de van Doorne's Automobielfabriek N.V. te Eindhoven geopend. Aanwezig waren o.a. de commissaris der Koningin in Noord Brabant, prof. dr. J. E. de Quay, de minister van Verkeer en Waterstaat mr. D. G. W. Spitzen; ir. Th. Vetter, direc teur-generaal van de Arbeid; ir. P. F. C. Otten, president-commis saris van Philips, en verscheidene Amerikaanse zakenlieden. De fabriek beslaat 10.000 m2 vloeroppervlakte, een zesde van het totale complex dat hier zal worden gebouwd en thans reeds 800 man werk geeft. De fabriek hoopt dit jaar nog 2000 vracht auto's af te leveren. De productie zou tegen 1953 tot 5000 zijn opge voerd, 50 pet. van de totale Neder landse behoefte. Over ongeveer 5 jaar zal ook de productie van personenauto's beginnen. De ver koopsprijzen liggen thans reeds lager dan van Amerikaanse mid delklassewagens. Na de innundatie Op de 19de April zitten er nog 45 mensen in het Domeinkantoor. Een boot van de N.Z.H.R.M., in dienst van het Rode Kruis, is met ir. Ovinge en ir. Reedijk op rondtocht. Pastoor Langedijk en zijn lotgenoten zitten op zolder, en ook op de Terp gaat het leven zo goed als onder de gegeven om standigheden mogelijk is door. De zorg van de velen, die met een bootje langs komen voor de getroffenen, doet zichtbaar goed. Opvallend is echter, dgt hen de „nieuwshonger" is vergaan. Of het al dan geen vrede zal zijn laat de meesten koud, want voor de Wieringermeer is deze onher roepelijk te laat. Het water krijgt immers nog een bondgenoot in de vernieling: de wind. En deze beide elementen, die reeds korte foto links boven: Wie ringerwerf op 17 April 1945, rechts boven Nootdorp, links onder Middenmeer met op de achtergrond links de graanpakhuizen en rechts onder nogmaals Middenmeer. Op de voorgrond rechts de R.K. Kerk, op de ach tergrond de Gerefor meerde Kerk. Hel Centrum voor Staatkundige Vorming heeft het eerste ge deelte van een rapport van de commissie-Eggermont, over een wettelijke regeling van het kleuteronderwijs, gepubliceerd. Vragen, die de laatste tijd over dit onderwerp zijn gerezen en die zeker niet alleen moeten worden gesteld uit vak-technische belangstelling, worden door deskundigen in dit rapport beant woord en van toelichting voorzien. „Is het zinvol, dat Nederland maatregelen neemt om het hoofd te bieden aan eventuele atoom bomaanvallen of is de omvang van zulk een ramp van zodanige aard, dat elke poging tot hulpverlening reeds tevoren tot mislukking is gedoemd?" Deze vraag stelde het A.N.P. aan prof. dr. G. J. Sizoo, hoogleraar aan de Vrije Universi teit. Prof. Sizoo stelde op de voor grond, dat wanneer op Rotterdam of Amsterdam een atoombom zou worden geworpen, dit een ramp van zeer grote omvang zou zijn, maar toch met tevoren duidelijk aanwijsbare begrenzingen. Het ge bied, waarbinnen de luchtdruk werking een nagenoeg volledige verwoesting veroorzaakt strekt zich uit tot op een afstand van ca. 1 km van de explosie. Ongeveer even groot is het ge bied, waar de radio-actieve stra ling op de warmtestraling, die gedurende een fractie van een seconde bij de explosie optreedt, dodelijk is of althans zeer ernstige gevolgen kan hebben voor dege nen, die er rechtstreeks door ge troffen zijni De radio-actieve stoffen die na de explosie achterblijven maken directe hulpverlening echter niet onmogelijk. Wel brengen zij de noodzaak mede, dat op dit gebied speciaal deskundig personeel wordt opgeleid. Bij een goed voorbereide en goed georganiseerde hulpverle ning zal van een zeer groot aantal getroffenen het leven kunnen worden gered. Eveneens zullen branden door een goede organisa tie der brandweerdiensten belang rijk kunnen worden beperkt. De te nemen maatregelen zul len ongetwijfeld een extra inspan ning vergen van het Nederlandse volk, zowel moreel als financieel. Volgens prof. Sizoo zouden wij binnen twee jaren reeds een be hoorlijk voorbereide organisatie kunnen hebben. Een urgentiepro gram op korte termijn is nodig. Uitbreiding van de bloedtransfu siediensten, inenting der bevol king tegen tetanus, opslag op grote schaal van genees-, verband en verplegingsmiddelen zouden daarin moeten worden opgeno men. ATHENE. De Griekse regering van premier Sophokles Venizelos is gisteren afgetreden. Koning Paul van Griekenland heeft generaal Plastyras opgedra gen een nieuwe regering te vormen. In welingelichte Atheense kringen werd verklaard, dat bepaalde mili taire kringen bezwaar maakten te gen Plastyras als premier uit vrees, dat hij zou ingrijpen in de bestaan de legerhierarchie. Er bestaan kansen voor de Ne derlandse industrie, om groter aan deel te verkrijgen in de import van Curacao. Desbetreffende contacten worden reeds gelegd. Groter export van Nederlandse goederen naar dit gebiedsdeel kan niet anders dan gunstig zijn voor onze handelsba lans, daar de Curagaose gulden als harde valuta beschouwd wordt. Een Curagaose gulden is namelijk ruim tweemaal zo veel waard als een Nederlandse gulden, aldus de heer J. G. Nieuwenhuyzen, voorzitter van de „Curagaose Vereniging voor de Handel", die hier te lande ver toeft- Curagao en Aruba kunnen be schouwd worden als de invalspoort voor het gehele Caraïbische gebied. Hoewel beide slechts kleine eilan den zijn met tezamen ruim 130.000. inwoners, is de haven van Willem stad, dank zij de geweldige vlucht van de petroleumindustrie, een der grootste havens ter wereld. In 1948 bijv. werd (de olie buiten beschou wing gelaten) voor bijna 200.000.000 Curagaose guldens geïmporteerd. Weer drie personen uit Veenendaal in het ziekenhuis Donderdagavond zijn op medisch advies de vrouw en twee kinderen van het gezin C. uit Veenendaal ter observatie in een der Arn hemse ziekenhuizen opgenomen. Men weet nog niet wat de oorzaak is van de bij hen geconstateerde ziekteverschijnselen. Leeuwentémmer aangevallen De Nederlandse leeuwentemmer Jean Miehon uit Maastricht, die vorig jaar met zijn leeuwen bij circus Strassburger optrad en thans te Hamburg in een circus werkt, is gisteravond door een van zijn leeuwen aangevallen en verwond, dat hij voorlopig meer kan werken. zo niet De middelen, nodig voor een ex ploitatie van de bijzondere kleuter scholen welke aan redelijke eisen voldoet, ontbreken. Zij kunnen blij kens de ervaring niet worden op gebracht door heffing van school geld en bijdragen van particulieren. De subsidiëring is op onbevredigen de wijze geregeld. De commissie acht een wettelijke regeling van het kleuteronderwijs volstrekt noodzakelijk, met name ook van de financiering daarvan, om afdoende verbetering te berei ken van de toestand waarin dit on derwijs verkeert. Denkbaar is een subsidiëringsstel- sel en financiële gelijkstelling. Fi nanciële gelijkstelling oordeelt de commissie noodzakelijk. Haar argu menten vat zij aldus samen: Een wettelijke regeling, welke de algehele financiële gelijkstelling brengt, geeft uitvoering aan het be ginsel dat in de Grondwet is neer gelegd. Zij zal bewerken, dat goed kleu teronderwijs, dat in een noodzake lijke behoefte voorziet, overal waar nodig aanwezig zal zijn, dat het bijzonder onderwijs kan voldoen aan de eisen welke gelijkelijk aan het openbaar en het bijzonder on derwijs gesteld worden en dat de overheidsfinanciën die door alle volksgroepen gelijkelijk opgebracht worden, ook aan allen gelijkelijk ten goede komen. Zij mist de nadelen welke aan elk subsidiëringsstelsel, ook aan het beste, verbonden zijn. Voor het geval blijkt dat onmid dellijke verwezenlijking der nood zakelijk geachte financiële gelijk stelling onmogelijk is, zal een over gangsregeling het beginsel der fi nanciële gelijkstelling moeten in houden. Daarnaast zal zij een aan vaardbaar subsidiëringsstelsel moe ten brengen voor een duur, in de wet vast te leggen. De commissie stelt voorop, dat in gemeenten, die openbaar kleuteronderwijs doen ge ven, de financiering van de bijzon dere kleuterscholen in ieder geval met inachtneming van het beginsel der financiële gelijkstelling zal die nen te geschieden. Overigens zal de overgangsregeling aan de eis heb ben te voldoen: a. dat het bedrag van het subsidie in redelijke ver houding staat tot dat der uitgaven welke de exploitatie van een goede kleuterschool meebrengt; b. dat zij Daaraan, dat wij christenen alle boos heid en afgunst en kwaadsprekerij afleg gen, zal de Kerk her kennen dat wij de oude mens in de wa teren van het Doopsel hebben begraven en achtergelaten en dat wij met Christus zijn verrezen. Zo oordeelt de Liturgie. Zij neemt ons christen-zijn ern stig op. Zij stelt zich niet tevreden met een doopbewijs-christen dom. Zij wil daden zien. BENEDICTUS (Van onze weerkundige medewerker) Na het zeer onstuimige weer in het begin van de week is de windkracht de laatste dagen sterk afgenomen en het weer rustiger geworden. Vooral tegen de ochtend heeft dit aan leiding gegeven tot plaatselijk optreden van mist en nachtvorst. Zo daalde gisteren het kwik te Ypenburg en Eelde tot -0 gr Ondanks het vrij zonnige weer waren de max. temperaturen toch nog niet hoog te noemen. Zo noteerden den Helder, Eelde en Beek resp. 8, 10 en 12 graden. Tengevolge van de regen en zelfs onweersbuien die plaatselijk optraden, was de neerslag hieruit overdag zeer uiteenlopend. Zo viel te Beek en Vlissingen geen neerslag, terwijl Schiphol en de Bilt niet minder dan resp. 7 en 5 mm noteerden. Zoals gewoonlijk is men vooral tijdens het weekend nieuwsgierig de weerver wachting te vernemen Al is de algehele verwachting niet ongunstig te noemen, toch zit er nog een dermate onzekere factor in het weer, dat een besliste verwachting niet zeker te geven is. Deze onzekere factor is een depressie die zich bij IJsland bevindt, hetgeen de weerkundigen vaker voor verrassingen heeft gesteld. Men denke maar aan het weer op Pasen. Een voor ons gunstige omstandigheid is echter dat de barometer, hoewel slechts lang zaam, is beginnen te stijgen, zodat wij aan de rand van een rug van hoge "druk zijn komen te liggen en het ziet er wel naar uit dat deze rug de depressies tijdelijk van ons verwijderd zal houden. Met enig voorbehoud mag dus dit week-end op redelijk weer gerekend worden. voorwaarden bevat, teneinde te be reiken dat de kleuterscholen aan redelijkerwijs te stellen normen be antwoorden. Deze voorwaarden worden ge noemd en nader omschreven. Elke school zal door het subsidie en de inkomsten uit anderen hoofde in staat moeten zijn aan deze voor waarden te voldoen. De commissie stelt zich voor, dat bepaalde kosten, als salarissen van het voorgeschre ven personeel en de kosten van de gebouwen (inclusief inrichting), ge heel voor rekening komen van de overheidskassen. (Van onze bijzondere medewerker) II. (Slot) Uit eigen kracht kunnen wij ons zelve zeker niet verdedigen. Dat is geen schande, want krachtiger en groter mogendheden dan wij verkeren in hetzelfde geval. Wij zijn dus aangewezen op collec tieve verdediging. Voor het eerst in de nieuwste tijd ontstaat de kans op een enigszins doelmatig systeem van collectieve veiligheid het Atlantisch Pact en wij moeten constateren, dat zelfs ons aandeel in de daaraan verbonden kosten ons te zwaar is. Als iets ons duidelijk kan maken tot welk een dieptepunt in ons nationale bestaan wij zijn afgedaald, dan zou het dit kunnen zijn. Wij kun nen ons moeilijk troosten met het gezelschap van Frankrijk, dat ook financiële bezwaren heeft moeten maken, want Frankrijk staat nog voor verantwoordelijkheden in het Verre Oosten, die de onze daar niet meer zijn. Al ware dit nog niet genoeg: tussen Amerika en Engeland be staat wat de middelen ter ver dediging van de Atlantische ruim te aangaat naar het schijnt geen overeenstemming over hoe veelheid en soort van zeestrijd krachten, door elk daarvoor te onderhouden. Menigeen zal geneigd zijn uit het voorgaande sombere gevolg trekkingen te maken of minstens te menen, dat deze regels door een zwartgallig gemoed zijn neerge schreven. Het een zowel als het ander zouden wij willen ontra den. Het getuigt niet van zwart galligheid de harde waarheid te ontleden, al blijkt die dan ernstig. Het zou evenmin juist zijn hele maal géén lichtpunten te willen zien. Wij hebben echter bezwaar tegen woorden, die achter schone, vriendelijke, optimistische schijn een werkelijkheid verbloemen, die in feite zorgwekkend en ernstig is, maar niet, zeker nog niet hope loos. Het is de begaafdheid, de kunst en een der verdiensten van de oude staatsman Churchill, als hij spreekt over grote zaken van internationaal beleid, over oorlog en vrede, het juiste woord te k«m- nen vinden, ernstig, zonder paniek te zaaien; hoopgevend, waar een lichtpunt is maar hard, waar de feiten hard zijn. Daarom wekt hij steeds wear vertrouwen. Wat wel eens rhetoriek wordt als hij over binnenlandse of sociale proble men preekt, is levensecht, bewo gen en overtuigend zodra hij over oorlog of vrede het woord voert. Zo sloeg hij, geloven wij, in zijn laatste redevoeringen over de verdediging van het Westen de spijker op de kop door te zeggen, dat wij nog enig respijt hadden, dank zij Amerika's voorsprong op atoomgebied. Niet langer respijt echter dan enkele jaren. In die korte tijd moeten de democratieën haar geschillen beslecht, haar plannen verwezenlijkt en haar verdediging daadkrachtig en af doende hebben gemaakt. Dat schijnt zeer moeilijk maar niet onmogelijk. De Westerse, demo cratische publieke opinie zal daartoe gevoed en gevormd moe ten worden door gespierde man nentaal; niet door de woorden die sommige opstellers van commu niques in menigte hebben om hun gedachten en de werkelijkheid te verbergen. Ook daarom is onze democratie gezond, omdat hel volk nog de waarheid wil weten en. nog de rustige kracht bezit, zich schrap te zetten, als die waarheid al hard en onaangenaam is. Op die wijze kan men ook de kloof tussen woord en daad pogen te overbruggen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 3