Val van Taedjon waarschijnlijk
:nschap
(wam
dit blad
Gevechten
op Buru
De toestand in Indonesië is
„redelijk veilig" zegt de minister
„Overdracht kan op vreedzame
wijze tot stand komen"
Stalin's antwoord aan Nehroe
RD HOLLAND
nd aan Zee
UKMAAR
?ens vacant-ie
•SLOTEN
S. J. Schagen
'RIENDEN
ND IN BERGEN
EDITIES VOOR ALKMAAR. HOORNHELDER, SCHAGEN
Nederland kan zijn
troepen niet missen
Geen Nederlandse
troepen naar Korea
Noord-Koreaanse overmacht
aan tanks en infanterie
Rode nederlaag aan
het Oostelijk front
Liberalisatie had
gunstige resultaten
Aanslag op
jongeman
Vliegramp in India
Boodschap van
president Truman
Scheepsberichten
Onderbreking van
het Kamer-reces
Oude spoorstaven
naar Amerika
Zaligverklaring
van Paus Pius X
Regen, maar stijging van temperatuur
'durende de oorlog is de pro
le van plantaardig vet voor-
lapolie in West Europa reeds
muleerd. Deze ontwikkeling
rich in vele landen nog voort,
nover deze stijging van pro-
te van plantaardig vet staat in
pa een belangrijke daling van
oterproductie.
NIFEST VAN HET INTERN.
tISTELIJK VAKVERBOND
t internationaal christelijk
'erbond hield dezer dagen een
tursvergadering te Parijs on-
voorzitterschap van Gaston
er. Aan het eind van zijn be-
ilagingen heeft het bestuur
manifest opgesteld dat be-
1 is voor de U.N.O. en dat de
ing der internationale chris-
e vakbeweging bepaalt ten
'ite van de economische een-
ing van Europa, welke moet
tgen tot de vestiging van een
:ame wereldvrede.
vrede, deze schone gave
aldus het manifest, is toe-
iuwd aan de zwakke handen
ïensen; van hun wil hangt
en door hun energie kan hij
worden. De organisatie der
[gde volken, die gesticht is
vrede in de wereld te hand-
is grotendeels verlamd door
itsing van de wereld in twee
:n van mogendheden.
r dan ooit is het thans het
oor een laatste beroep op
sheid der volkeren. Het ini-
van de algemeen secretaris
srenigde Naties, de heer
Lie, moet een algemene
ing in het leven roepen, die
in staat zal zijn een einde
en aan de bewapeningswed-
n het gebruik van atoom-
en en andere wapenen tot
e vernietiging,
nanifest eindigt dan met de
ie woorden: „Aan de men-
a goede wille is vrede be-
Wij mogen dus hopen dat
s de vrede zal bewaré'n als
f alles doen wat nodig is
de kracht van ons pogen
oordt aan de ernst der ge-
oenschap van Noord-
ms het kampioen-
irland
3e grootste bedrijfs-
3 TELEF 4332
N.S.U., Zundapp,
K M A A R m
i, vind ik dit werk zó
entje bijdraag voor het
>vendien heb ik altijd
mijn naamheilige". Dit
N VOOR ONZE
PUKKIES?
OFM, Badhuisweg 93,
VOND 19 JULI a.s.:
iting van het dorp.
Bergens Harmonie
IS.
V. V. V. - Bergen
Iet spijt me erg
ijkbaar niet ge-
jaakie een ver-
geschikt genoeg
effe anders op
goed genoeg!?"
hij zijn stok op
t plafond. Daar
/iel in duizend
ond zich hierbij
riep Sjaakie nu
tafel en wierp
veis hoofd. De
:1 was op slag
it geduvel van
wil in de hel
Nieuw
Abonnementsprijs f 4.50 per kwartaal, f 1.50
per mnd., exclusief Incasso. Advertentie-tarief:
per editie 16 et. per m.m., minimum f 2.50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 et., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
HET EE IT
Buiten God. is 't nergens
veilig. (Vondel)
s
H
VAN HEDEN
Pagina 1
DJAKARTA, 18 Juli (Aneta).
De operaties tegen de Zuid-Mo-
lukken zijn begonnen, aldus heeft
een woordvoerder van het minis
terie van defensie van de R.I.S.
hedenmorgen aan Aneta mede
gedeeld. Er hebben gevechten
plaats gehad op het eiland Buru,
in de baai van Namlea, waar de
Apris-troepen zijn geland en op
tegenstand stuitten.
„Er hadden gevechten plaats,
doch de landing is gelukt", aldus
ging de woordvoerder verder. Het
is te verwachten, dat binnenkort
ook een actie tegen Ceram, even
als tegen de andere eilanden
rondom Ambon zal worden inge
zet. Uit betrouwbare bron wordt
vernomen, dat de actie onder
leiding staat van overste Slamet
Riyadi. Het aantal opererende
troepen wordt geheim gehouden.
Waarnemers zijn van mening, dat
de actie voorlopig tot doel heeft:
isolering van het eiland Ambon
door bezetting van alle omlig
gende eilanden.
Naar het A.N.P. verneemt heeft
de kwestie van het zenden van
troepen naar Zuid-Korea een on
derwerp van regeringsberaad uit
gemaakt. De regering zou daarbij
tot de conclusie zijn gekomen, dat
het technisch onmogelijk is grond
strijdkrachten naar Zuid-Korea te
zenden in verband met de eisen,
welke gesteld worden door de we
deropbouw van de weermacht in
Nederland.
BRANDWEERWET OP KOMST
Naar het A.N.P. verneemt is
spoedig de indiening bij de Twee
de Kamer te verwachten van een
ontwerp wettelijke regeling van
het brandweerwezen.
Ofschoon de val van de Zuid-Koreaanse hoofdstad Taedjon door
het hoofdkwartier van generaal MacArthur nog niet is gemeld,
werd ze vannacht toch ieder ogenblik verwacht. In het front-
bericht van gisteren werd reeds medegedeeld dat het vliegveld
ten Noorden van de stad was ontruimd en dat de val van Taedjon
nog een kwestie van uren zou zijn. Volgens het Chinese commu
nistische persbureau „Nieuw-China" zijn de rode Koreaanse
troepen de stad reeds binnengerukt. Volgens dit bericht was
Taedjon verlaten.
de beschikbare ruimte voor de
verbonden mogendheden in Korea
tot uiting komt. Indien de Ameri
kanen zich te Oktsjon legeren, zul
len de verbonden strijdkrachten
zijn samengebracht op een gebied
van ongeveer 25.000 vierkante :m.
De communiqué's van generaal
MacArthur behouden een opti
mistische toon, maar waarnemers
zijn van mening, dat de ernst van
de toestand der verbonden mo
gendheden in Korea niet kan
worden verbloemd. De Noord-
Koreanen hebben ongetwijfeld
zware verliezen geleden, in het
bijzonder door luchtaanvallen, ge
durende hun opmars van honderd
km. in de afgelopen veertien da
gen ,maar niets wijst er op, dat
hun overweldigende superioriteit
wat infanterie en tanks betreft is
verminderd. Aan de andere kant
De Amerikanen die de Koem-
linie verdedigden, hebben nieuwe
stellingen ingenomen. Zij bezetten
thans een Noord-Zuid lopende
linie, juist ten Westen van Taed
jon. In het Westen trachten de
Noord-Koreanen een wig tussen
de Zuidelijke en de Amerikanen
te drijven. Aan het centrale front
blijven de Noord-Koreaanse troe
pen druk uitoefenen, doch de ver
dedigers weten hieraan over het
algemeen weerstand te bieden.
Aan het Oostelijk front wierp
de Zuid-Koreaanse divisie de aan
vallers tweemaal terug, hetgeen
volgens het leger-communiqué „de
grootste verrassing van de oorlog"
wordt genoemd. De Noordelijken
moesten in wanorde vluchten.
Zuid-Koreaanse patrouilles zetten
de verspreide vijandelijke een
heden in dit gebied na.
„Overweldigende
meerderheid"
Reuters correspondent Roy Mac
Artney schrijft: met het verlies
van de Koem en het terugtrekken
op Taedjon en waarschijnlijk nog
verder dan Taedjon gaat de Ame
rikaanse terugtocht in Oostelijke
in plaats van Zuidelijke richting,
waardoor het snelle slinken van
Het lid van de Eerste Kamer,
de heer Kêijers heeft zoals ge
meld is, aan de minister voor
Uniezaken en Overzese Rijksdelen
vragen gesteld, naar aanleiding
van een bericht, volgens hetwelk
de regering een rapport van de
legercommandant luitenant-gene
raal Buurman van Vreeden over
de toestand van de Nederlandse
burgerlijke bevolking in Indonesië
zou hebben geweigerd.
De minister voor Uniezaken en
Overzeese Rijksdelen heeft thans
geantwoord ,dat de regering nim
mer heeft geweigerd enig rapport
van de legercommandant in ont
vangst te nemen. Ook de leger
commandant zelf, wie te allen
overvloede nog gevraagd is of hem
ter zake iets bekend was, heeft
zulks ontkennend beantwoord.
De vraag of na het wegtrekken
van onze troepen de levens, be
zittingen en belangen der Neder
landse burgerlijke bevolking ;n
Indonesië voldoende zijn gewaar
borgd, kan uiteraard niet met vol
komen zekerheid bevestigend
worden beantwoord, daar de rege
ring de toekomst nu eenmaal niet
REGERINGSNOTA
AAN DE KAMER
De regering heeft aan de Twee
de Kamer doen toekomen een nota
naar aanleiding van het verslag
der commissie voor de handels
politiek'uit de Tweede Kamer over
de laatste deviezennota.
Naar aanleiding van de vraag
of wel zonder meer kan worden
gezegd, dat de opheffing van alle
prijsvoorschriften wenselijk is,
kan er op worden gewezen dat de
regering zich bij haar prijspolitiek
steeds op het standpunt heeft ge
steld, dat het alleen' zin had ma
ximumprijsregelingen te handha
ven zolang de verhouding van
vraag en aanbod niet zodanig was,
dat de onderlinge concurrentie een
redelijke prijsvorming kon waar
borgen.
Het is, zo dit nodig mocht zijn,
nog steeds mogelijk om de prijzen
van bepaalde goederen wederom
onder controle te brengen.
Met betrekking tot de gevolgen
die de tot dusverre toegepaste
liberalisatie heeft gehad voor het
Nederlandse bedrijfsleven, kan
worden opgemerkt, dat deze onge
twijfeld in niet onbelangrijke mate
voordeel heeft gebracht voor de
Nederlandse handel.
De monetaire rekening met W.
Duitsland wees per 30 Juni 1950
een saldo te onzen gunste aan van
iets meer dan f318 millioen.
in haar hand heeft. Wel kan ge
zegd worden ,dat de aan deze
vraag verbonden vraagstukken de
voortdurende aandacht van de
regering hebben. Voorts is het een
feit dat in bepaalde streken in In
donesië, waar de Nederlandse
troepen reeds geruime tijd weg
zijn, de toestand redelijk veilig is
en de Indonesische autoriteiten het
bewijs leveren, dat zij orde en rust
wensen te handhaven. Ongetwij
feld zijn er ook gebieden, waar
van onveiligheid kan worden ge
sproken, doch daar, waar de be
langen van de Nederlandse bevol
king in gevaar zijn, vindt regel
matig overleg met de Indonesische
autoriteiten plaats en worden de
in verband met de beveiliging van
die belangen nodige stappen ge
daan.
ENCELSE BLOEMENKWEKERS
ZIJN ONGERUST
LONDEN, 17 Juli (Reuter).
Britse bloemenkwekers maken
zich ernstige zorgen over de in
voer van snijbloemen uit Neder
land en andere landen. Zij vrezen,
dat zij niet in staat zullen zijn met
importeurs te concurreren in ver
band met de stijgende kosten in
Engeland. De Britse bloemenkwe
kers maken zich vooral zorgen
over de invoer van rozen, anjelie
ren en fresia's.
In de stad Loksand in de
Zweedse provincie Dalarna,
waar de mooiste nationale cos
tumes worden gedragen, werd
een folkloristisch spel opge
voerd: ,,Het spel van de
hemel". Een scène tijdens <Je
opvoering, waarbij de hoofdrol
speler een serenade brengt aan
zijn tegenspeelster.
Amerikaans witboek over Korea
WASHINGTON, 17 Juli (AFP).
Het State Department deelt
mede, dat het Donderdag te 24
uur een witboek over de Koreaan
se crisis zal publiceren.
DR. H. TH. 'S JACOB
OVERLEDEN
Op 91-jarige leeftijd is Zondag
in zijn woning' te Zeist overleden
dr. Herman Theodoor 's Jacob,
oud-commissaris der Koningin in
de provincie Utrecht.
Dr. H. Th. 's Jacob promoveerde
in 1896 tot doctor in de rechts-
wetensijhap aan de universiteit te
Utrecht. Na op de gemeente-secre
tarie te Amersfoort en als school
opziener in het arrondissement
Rhenen te zijn werkzaam geweest,
werd hij benoemd tot burgemees
ter van Loosdrecht. Vervolgens
ging hij in dezelfde functie over
naar Bussum. Later was hij lid
van de gemeenteraad en wethou
der van Zeist .In 1924 volgde zijn
benoeming tot commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht.
In 1934 legde hij, tot veler te
leurstelling, om persoonlijke rede
nen het ambt van commissaris der
Koningin neer.
ZWOLLE Zondagavond om
streeks twaalf uur werd de 20-
jarige Zwollenaar B. v. d. V. op
hef Jodepdijkje, Willemsvaart (gem.
Zwollerkerspel) door een tot nu
toe onbekend gebleven persoon
neergeslagen en bloedend verwond.
V. d. V. had zijn meisje uit Epe
naar huis gebracht en was weer op
de terugweg. Ter hoogte van de
N.V. Betonijzerbouw v.h. G. en A.
Schrale werd hij aangeroepen. Hij
stapte af en werd meteen neerge
slagen. Lopende vervolgde hij z'n
weg, doch op de Willemsvaart
zakte het slachtoffer in elkaar.
Een juist passerende agent waar
schuwde dokter Olland, die eerste
hulp verleende. De politie heeft de
zaak in onderzoek.
SABOTAGE IN
PORTSMOUTH?
LONDEN 17 Juli Reuter
De Britse admiraliteit heeft van
daag verklaard, dat nieuwe fei
ten, welke aan het licht geko
men zijn, een aanwijzing bevat
ten, dat de mogelijkheid van
sabotage als oorzaak van de
brand in een munitielichter te
Bedenham, Vrijdag j.l. niet kan
worden uitgesloten. De verkla
ring van de Admiraliteit ver
wijst naar de reeks explosies in
de haven van Portsmouth, waar
bij negen lichters met munitie
verloren gingen. Het officiële
onderzoek wordt voorgezet.
Britsch schip door
Nationalistisch vliegtuig
bestookt
TOKIO 17 Juli (Reuter)
Een Engels motorschip „Gle-
nearn" is enigszins beschadigd
de haven van Nagasaki binnen
gevallen. Het werd zonder voor
afgaande waarschuwing door
een Chinees nationalistisch
vliegtuig beschoten terwijl het
in de straat van Formosa op
weg was naar het communis
tisch' Chinese Tsingtao, geladen
met stukgoederen. Een Britse
officier is zwaar gewond en een
lid van de bemanning licht.
WALLACE STEUNT TRUMAN
SOUTH SALEM 17 Juli Reu
ter Henry Wallace, leider van
de Amerikaanse Progressieve
Partij, heeft bekend gemaakt,
dat hij als leider van de partij
zal aftreden, indien het gros der
partij z;jn mening over Korea
niet deelt. Zaterdag huldigde
Wallace het optreden van de
V.S. en de V.N. in Korea, waar
door een kloof ontstond tussen
de verschillende leiders der pro
gressieve partij.
waren de Amerikanen gedwongen
de 24ste divisie vrijwel op te
offeren.
Te Tokio werd een bericht van
de radio-omroep van Seoel opge
vangen, waarin wordt medege
deeld, dat de Noord-Koreaanse
troepen Jongedok, een knooppunt
van spoorwegen aan de Oostkust
van Zuid-Korea, dat 150 kilometer
ten Noorden van Poesan is gele
gen, hebben veroverd.
22 PERSONEN GEDOOD
BOMBAY, 17 Juli (Reuter).
Bij een vliegramp bij Pathankot
zijn 22 personen em het leven ge-
kómen. Het toestel, dat toebehoort
aan de „Indian National Airways"
was op weg van Bombay naar
Srinagar, een vlucht van drie uur
Het kwam juist het gebied van
Kasjmir binnen toen het neer
stortte. Onder de 18 omgekomen
passagiers bevinden zich Dwaka-
ranath Katsjoe, de voornaamste
prive-secretaris van de premier
van India, drie waarnemers der
V.N. en dr. Carl Pereira, een
Oostenrijks diplomaat.
CREDIET VAN 5 MILLIARD?
De president zal Woensdagavond
via de radio een toespraak houden
tot het Amerikaanse volk over de
toestand.
Het Witte Huis verklaarde, dat
de boodschap aan het Congres
aanbevelingen voor het opstellen
van wetten om de Noordkoreanen
terug te slaan zou bevatten.
Men verwacht dat, president
Truman het Congres zal verzoe
ken hem te machtigen minstens
5000 millioen dollar uit te trekken
aan aanvullende gelden voor de
Amerikaanse strijdkrachten. Ook
bestaat de verwachting dat de
president zal voorstellen het thans
gestelde maximum voor de geza
menlijke sterkte der strijdkrach
ten met ruim twee honderd dui
zend man te verhogen.
Asturias (burgers) Djakar
ta-Amsterdam, 15 Juli 420
mijl O.Z.O. Malta.
Indrapoera, Djakarta-Rot
terdam, 16 Juli 250 mijl
Z. Socotra.
Nelly (troepen) Djakarta-
Amsterdam, 16 Juli 1000
mijl Z.Z.O. Suez.
BIJEENKOMST MINISTERS
VAN DEFENSIE
LONDEN, 17 Juli (Reuter).
De zevende bijeenkomst van de
ministers van Defensie der West-
Europese Unie zal, zo maakt het
Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken bekend, op 20 Juli te Fon-
tainebleau gehouden worden.
Gisteren heeft schout bij nacht I. W. Reijnierse in tegenwoordig
heid van alle commanderende marine-officieren uit het land te
Den Helder het commando van de zeemacht Nederland over
gedragen aan vice-admiraal J. J, L. Willinge. Dit gebeurde aan
boord van H. M. wachtschip „Neptunus". Een half jaar geleden
had vice-admiraal Willinge dit commando tijdelijk neergelegd
in verband met de vlootreis naar de Antillen, en de daarop
•volgende vlootmanoeuvres. Vice-admiraal Willinge met achter
hem schout bij nacht Reijnierse, bij het betreden van het wacht
schip „Neptunus".
MOH. ROEM OVER KWESTIE NIEUW-GUINEA
„Indien de overdracht der
souvereiniteit over Indonesië,
waaraan zovele verschillende
kanten zaten en waarmede zo
vele belangrijke vraagstukken
waren verbonden, op vreedzame
wijze heeft kunnen plaats vin
den, dan zal naar mijn mening
ook ten aanzien van de kwestie
van de overdracht van Nieuw-
Guinea aan Indonesië, met alle
daaraan verbonden problemen,
tussen Den Haag en Djakarta
zeker overeenstemming kunnen
worden bereikt."
Met deze woorden gaf de Hoge
Commissaris van de R.I.S. in
Nederland, de heer Moh. Roem,
tegenover de correspondent van
Aneta in Nederland uiting aan
zijn optimistische zienswijze in
zake de mogelijkheid van over
eenstemming tussen Nederland
en Indonesië met betrekking tot
N:euw-Guinea. Zijne excellentie
verklaarde voorts te verwachten,
dat het rappor* der Nieuw-
Guinea-commissie omstreeks 20
Juli gereed zal komen.
„Wij weten, dat de Nederland
se regering gebonden is aan be
paalde toezeggingen aan het par
lement en wij respecteren dit
ook", aldus ging Moh. Roem
voort, „maar wij hopen, dat de
Tweede Kamer haar reces zal
willen onderbreken om het rap
port over Nieuw-Guinea in be
handeling te nemen. De Kamer
heeft haar reces wel eens meer
onderbroken en dan voor min
der belangrijke vraagstukken
0
MOSKOU, 18 Juli (Tass).
Het officiële Sovjet-Russische
persbureau Tass heeft Dinsdag
ochtend Stalins antwoord op Pan
dit Nehroe's boodschap gepubli
ceerd. De boodschap van de In
diase premier, die ook door Tass
bekend gemaakt werd, luidt:
„In de besprekingen, die onze
ambassadeur met het departement
van Buitenlandse Zaken te Mos
kou heeft gevoerd, heeft hij In-
dia's houding ten opzichte van
het conflict in Korea uiteengezet.
India's doel is het conflict te lo-
caliseren en bij te dragen tot een
snelle en vreedzame regeling er
van door de huidige impasse in
de veiligheidsraad op te heffen,
zodat de vertegenwoordiger van de
Chinese volksregering zijn plaats
in de raad kan innemen, de Sov
jet-Unie er in kan terugkeren en
de Sovjet-Unie, de Ver Staten
en China met bijstand en samen
werking van de andere vreedzame
staten in het kader van de Vei
ligheidsraad, of erbuiten door
onofficieel contact, een basis kun
nen vinden voor 't doen ophouden
van het conflict en voor de uitein
delijke oplossing van de Kore
aanse kwestie."
„In het volste vertrouwen van
uwer excellenties vastbeslotenheid
om de vrede te schragen en daar
door de saamhorigheid van de Ver
enigde Naties te handhaven, ver
stout ik mjj dit persoonlijke beroep
op u te doen om uw hoog gezag en
invloed aan te wenden om dit ge
meenschappelijk doel te bereiken,
waarvan het welzijn der mensheid
afhangt.".
Stalin heeft Nehroe het volgende
antwoord doen toekomen:
„Ik verwelkom uw vreedzaam
initiatief. Ik deel ten volle uw
standpunt met betrekking tot de
noodzaak ener vreedzame regeling
van de Koreaanse kwestie door de
Veiligheidsraad met verplichte deel
neming van de vertegenwoordigers
der vjjf grote mogendheden, met In
begrip van de Chinese Volksrege
ring".
„Ik geloof, dat het voor een spoe
dige regeling van de Koreaanse
kwestie noodzakelijk is de vertegen
woordigers van het Koreaanse volk
in de Veiligheidsraad te horen''.
Nehroe's antwoord op deze bood
schap luidt:
„Ik ben zeer dankbaar voor uwer
excellenties prompt en bemoedigend
antwoord. Ik ondereneem onmiddel
lijk stappen bij de andere betrokken
regeringen en hoop spoedig uwe
excellentie opnieuw te kunnen be
richten".
Wij weten ook, dat door het
latere indienen dan in het voor
nemen lag van het rapport in
zake Nieuw-Guinea, aan het oor
spronkelijke plan van Djakarta
om op 1 Augustus een speciale
conferentie te doen beginnen,
geen uitvoering kan worden ge
geven, maar wij menen, dat deze
conferentie toch wel vroeg in
Augustus een aanvang zal kun
nen nemen."
(Eigen berichtgeving)
UTRECHT. Naar wij verne
men hebben de Nederlandse
Spoorwegen 10.000 ton oude spoor
staven verkocht aan Amerika, die
waarschijnlijk in de maand Augus
tus zullen worden verscheept. Het
ligt iff de bedoeling, dat deze
spoorstaven in de V.S. tot nieuwe
spoorstaven worden verwalst.
WAARSCHIJNLIJK DIT JAAR:
VATlCAAN (K.N.P.). In Va
ticaanstad verwacht men. dat tij
dens de voorbereidende zitting van
de H. Congregatie der Riten van
daag het decreet betreffende de
heldhaftigheid der deugden van
de Dienaar Gods Paus Pius X zal
worden besproken. Tijdens een
volgende zitting, die vermoedelijk
in September zal worden gehou
den hoopt dezelfde H. Congregatie
dan het decreet over de heldhaf-
heid der deugden bekend te kun
nen maken.
Alles schijnt er dus op te wijzen,
dat indien het proces zijn nor
male verloop heeft de plech
tige Zaligverklaring van Paus
Pius X nog in de reeks van heilig
en zaligverklaringen gedurende
dit H. Jaar zal kunnen worden
opgenomen.
VONNISSEN IN SLOWAKIJE
PRAAG, 17 Juli. (Reuter)
Naar vandaag werd 'vernomen
heeft de rechtbank te Zilina (Slo
wakije) Zaterdag een voormalig lid
van de Tsjechoslowaakse strijd
krachten, ter dood veroordeeld.
Drie andere personen werden ver
oordeeld tot levenslange dwang
arbeid. Een vijfde verdachte tot 25
jaar dwangarbeid en een zesde tot
15 jaar. Alle verdachten werden
schuldig bevonden aan het plegen
van spionnage ten behoeve van
„Amerikaanse organisaties van de
geheime dienst".
(Van onze weerkundige medewerker)
Voor de echte weerenthousiasten was het Zondag een interes-
santé dag. Toen traden n.l. tegelijkertijd plaatselijk zeer grote
verschillen op. Het koufront dat vapaf de Britse eilanden
naderde, trok Zondag zeer langzaam over ons land. Het gevolg
hiervan was, dat terwijl het in het westen reeds vrij koel was
met neerslag, het oosten nog warm weer meldde met zonne
schijn. Zo noteerde om 14 uur Schiphol een temperatuur van
15 graden, terwijl te Twenthe op die tijd het kwik nog tot een
zomerse temperatuur ,n.l. 25 graden steeg. De laatste dagen
vielen prachtige regenbogen waar te nemen waarbij vaak een
tweede regenboog rondom de eerste eveneens zeer duidelijk
viel op te merken. Interessant is hierbij nog, dat de kleuren
van de tweede boog in omgekeerde volgorde liggen van de
eerste. Vanuit de Golf van Biskaje nadert nu een warmtefront
en het ziet er naar uit, dat de regenzone ons vandaag kan
bereiken. Gelukkig zal hierbij echter een stijging van de tempe
ratuur optreden. De maximumtemperaturen waren gisteren te
Den Helder 19, Eelde 20 en Beek 21 graden.
Zo ooit, dan heeft het Nederland
se volk Zaterdag j.l. kunnen erva
ren welke grote tegenstellingen
er zelfs in de moeilijkste tijden in
onze toporganen leven. Hij heeft
•hiervan kennis kunnen nemen
dank zij de openhartigheid, waar
mede de Parlementaire Enquette-
commissie de tot haar beschikking
gekomen feiten in en rond het z.g.
England-spiel heeft geopenbaard.
Het Nederlandse volk kan daar
voor niet anders dan dankbaar
zijn, ook al omdat het uit de over
stelpende hoeveelheid gegevens zijn
eigen conclusies kan trekken.
Er zijn grove en onbegrijpelijke
fouten gemaakt door de Engelse
en Nederlandse diensten onderling
maar ook door de Nederlandse in
stanties in eigen kleine kring. De
ze laatste fouten zijn vooral te wij
ten geweest aan een zeker wan
trouwen van zekere autoritieten
jegens elkaar, aan rivaliteit en aan
verkeerde gezagsverhoudingen. De
commissie is in het aanwijzen van
de schuldigen onbevreesd te werk
gegaan en heeft niet gekeken naar
personen, noch naar gezagsverhou
dingen en zij heeft daarmede de
leden van de Staten Generaal vol
doende gelegenheid gegeven zich
te beraden op mogelijke debatten
en te nemen besluiten.
Ondanks de openhartigheid, die
de Enquête-commissie heeft be
toond blijven er voor het Neder
landse volk nog tal van vragen on
beantwoord.
Totaal onbegrijpelijk is b.v. „dat
het spel van de Duitsers tot medio
1943 heeft kunnen voortduren, zon
der dat ooit achterdocht is gewekt.
Behalve de agenten die in Duitse
handen vielen waren verschillende
marconisten in bezet Nederland
werkzaam, die wisten wat er met
de andere parachutisten gebeurd
was en die de gebeurtenissen re
gelmatig doorgaven naar de over
kant, ook b.v. dat Antoon v. d.
Waals een verrader was en bij dé
ontvangstcomités gepenetreerd om
de gedropte agenten te laten ar
resteren, Zijn foto en vele schuil
namen circuleerden in de bezetting
langs de illegale groepen, hetgeen
eveneens het geval was met de ge
gevens van de V-man Ridderhof.
Zet en tegenzet is in een oorlog
bittere noodzaak, doch het is on
begrijpelijk bij alles wat in Enge
land binnenkwam over bezet Ne
derland, dat de zetten voortdurend
van de Duitsers kwamen en er
nooit een tegenzet volgde. In an
dere bezette gebieden werden even
eens agenten gedropt, o.m. België,
Frankrijk en Noorwegen, doch de
ravage onder de illegale groepen
is nergens zo erg aangebracht als
in Nederland. Daarom is het ook
pijnlijk te moeten vernemen, dat
de Amerikanen en Engelsen zich
hebben afgevraagd „of Nederland
zijn bevrijding wel waard was, om
dat er (notabene) bijna geen ver
zet werd gepleegd". De Nederland
se instanties hebben derhalve gei-
faald in het doorgeven van de
rapporten die bijna met de regel
maat van een klok in Engeland
binnenkwamen
Toen Warschau destijds in de steek
gelaten werd, wist men de oorza
ken ervan gemakkelijk op te som
men en er zijn internationaal heel
wat woorden over gesproken, doch
dit onbegrijpelijke England-Spieil
blijft, ondanks de massa's gegevens
van de Enquête-commissie door
vele raadselen omhuld, men heeft
er alleen uit kunnen concluderen,
dat door nalatigheid en ergerlijke
rivaliteit veel meer slachtoffers
zijn gemaakt, dan noodzakelijk
ware geweest. Het pijnlijke van dit
alles is bovendien, dat de noè in
leven zijnde slachtoffers (misken
den en voor het leven ongelukki-
gen) de bittere ervaring van deze
fouten dagelijks moeten ondervin
den door de haast waarmede be
paalde instanties zich van hen
trachten los te maken.
In een gesprek met de Enquête
commissie, heeft een autoriteit er
zijn spijt over uit gedrukt, dat de
illegaliteit, waarschijnlijk door de
geestelijke vermoeidheid, zo wei
nig invloed op al deze gebeurtenis
sen heeft kunnen uitoefenen. Maar
deze illegaliteit werd onmiddellijk
vóór en na de bevrijding geinfil-
treerd door talrijke naar voren ge
schoven personen, die nog niets
over zich hadden van de vermoeid
heid ontstaan door vijf zenuwslo
pende jaren, gevangenissen maar
vooral ontgoocheling en teleurstel
lingen. Vandaar dat de op elkaar
gebeten personen en instanties rus-
stig konden doorgaan met hun
werk in het bevrijde Zuiden en het
bevrijde Noorden. Pijnlijk is het
meermalen te moeten ervaren, dat
uit de Londense rivaliteit voortge
komen personen en instanties ook
nu nog 't Nederlandse volk trach
ten te beïnvloeden en dat de auto
riteiten, die zich in Londen reeds
van dit geharrewar afwendden, nu
nog de gevolgen van hun houding
moeten ondervinden.
Het pijnlijkste was wellicht de
mening te horen van de heer P.
Brijnen van Houten, die Zondag in
't boekenhalfuurtje van de AVRO
het werk van de Parlementaire
Enquête-commissie besprak. Deze
spreker, in Londen van heel dicht
bij een en ander erva*»n hebbend,
vergeleek de verrader v. d. Waals
met een lokeend, die zijn slachtof
fers alleen maar in een kooi be
hoefde te lokken. Dan immers
kwamen de kooikers „om de ge
vangen eenden" de nek om te
draaien. Deze kooikers waren der
halve de Duitsers Giskes en
Schreieder.
Afgezien van het feit dat wij de
gebezigde uitdrukking van de heer
P. Brijnen van Houten niet erg fijn
gevoeld kunnen vinden ten opzichte
van de slachtoffers en nabestaan
den, zijn wij het er mee eens, dat
v. d. Waals zijn gerechte straf als
lokvogel van de Nederlandse Jus
titie heeft ontvangen.
Maar wat te zeggen van "Kooi
ker" Schreieder, die niet alleen
rustig naar huis kon gaan, maar
nog de onbeschaamdheid had zijn
(zie verder pag. 3, Ie kolom)
