VAN HOUTEN ZULLEN DE VERENIGDE NATIES NU HUN KANS AANGRIJPEN? Positie wereldorganisatie is iets verbeterd ROMEINSE AGENDA „Nodeloos gekibbel en kleingeestige plagerijen Bergen was weer sprookjesland „Lichies-avond Ankie van Kooy gaat niet Moord van Köpenick berecht DE BEURS De Zweedse weg Kapitein Aben van de Excelsior was fout, maar er kwam een einde aan Het geval-Douwes DONDERDAG 20 )ULI 1950 PAGINA 5 Een der grootste en steeds meest-attractieve gebeurtenissen van het zomerseizoen is wel de jaarlijkse verlichtingsavond, welke steeds omstreeks half juli wordt gehouden. Zo was het ook gisteravond. In tegenstelling met het stormachtige weer van Dinsdagavond, toen het Openluchttheater desondanks nog een kleine 800 bezoekers trok, was het gisteravond het meest- ideale zomerweer, dat men zich maar voor een verlichtings avond kan wensen. Heeds vroeg in de vooravond wa ren de Bergenaren druk in de weer, om de voorbereidingen voor het feest van de lichtjes te treffen. En uit alle hoeken van de provincie, vooral uit Alkmaar en omgeving, gingen de vele duizenden op pad naar het schone Bergen, dat op 'n verlichtingsavond in 'n sprookjes land is herschapen. Het was stil weer, dus gunstig voor het feest van lampions en vet potjes. De verkeerspolitie had de handen vol om het binnenkomende verkeer in goede banen te lelden, hetgeen dank zij de vooraf getrof fen maatregelen wonderwel lukte. Op de nog steeds te weinig be- R.K. MULO-EXAMEN Te Alkmaar slaagden gisteren voor het Mulo-diploma: W. M. Swart, C. J. Telleman, A. J. Wester, B. J. Zonneveld, G. C. Bakkum, T. H. Bizekoven, J. J. Bakker, J. C. Binhem, G. P. Bruins, P. Conijn, T. W. Heryming, J. C. Remmers, T. G. Nieuwendijk, M. G. Schipper, J. A. Schrama, M. C. Smit, M. J. Starrenburg, M. C. Steffens, M. F. Stuyt, G. P. Beu kers, D. J. Boersen, E. M. Dunsel man, M. A. Dunselman, A. N. Joos. Afgewezen drie. EXAMEN MULO Te Alkmaar slaagden voor het diploma Mulo A: P. J. B. van Kalken, P. Buys en J. Dam te Hoorn; N. de Jong Wes terblokker; A. P. Moen, W. Nle- meyeir, C. van Strijen, R. Visser, P.M. Oderberk, J. H. Kreuger, W. P. v. d. Beek, en G. Kooyman te Den Helder; A. Kuin Berkhout; R. A. Mekkering Sijbekarspel; B. Roemer Wijdenes; A. J. Meyer Zijpe; N. Groot Harenkarspel; A. Viersen Wiecringermeer; N. Koorn Nieuwe Niedorp; J. T. Ran Den Burg Texel; G. Springer en G. Klapmuts Purmerend; en A. ten Hoope, Beemster. FILMCONTRACT AFGESPRONGEN Bij nadere onderhandelingen op basis van het voorlopige filmcon tract voor een tijdvak van zes maanden, gesloten tussen mej. Anika (Ankie) van Kooy te Rot terdam en de heer Michael Ho ward, manager voor de The Uni ted Artists Film te Hollywood, is gebleken, dat persoonlijke motie ven aan de zijde van mej. van Kooy tenslotte toch een beletsel zijn gebleken voor het sluiten van een definitief contract. De onder handelingen zijn derhalve, mede op uitdrukkelijk advies van de raadsman van mej. van Kooy, mr. F. Hartong te Rotterdam, afge broken. 15 VOORM. S.A.-MANNEN TER DOOD VEROORDEELD BERLIJN Vijftien voorma lige S.A.-mannen zijn door een Oost-Berlijnse strafrechtbank ter dood veroordeeld in een proces van zes weken tegen 84 voorma lige nazi's, die beschuldigd wa ren van misdaden tegen de mensheid, in Juni 1933 bedre ven. Dertien der beklaagden wer den tot levenslange gevangenis straf veroordeeld, de overige kregen gevangenisstraffen van 5 tot 25 jaar. 24 ziln voortvluch tig. Zij werden schuldig bevonden aan het deelnemen aan de mas samoord op communisten in de „Bloedweek van Köpenick" (O. Berlijn), kort nadat Hitler in '33 aan de macht kwam. In de 26 dagen, die het proces heeft geduurd, werden in totaal 296 getuigen gehoord. Zij be schreven hoe de beschuldigden meer dan 500 communistische en sociaal-democratische functiona rissen hadden geslagen, geschopt en gestenigd, 71 personen von den dood tijdens het „verhoor". Een aantal lijken had men in zakken genaaid aangetroffen in de Spree. AMSTERDAM, 19 Juli. De beurs gaf vandaag een voortzetting te zien van de vaste tendenz van gisteren, waarbij de betere stemming nog iets geprononceerder tot uiting kwam. De landing van de Ameri kaanse troepen aan de Oostkust van Zuid-Korea vatte men op als een gunstig teken. De handel bleef echter zeer gering en in alle hoeken hoorde men hetzelfde; wel een be tere stemming maar geen orders. Bij de industrieaandelen vielen Philips op met een forse stijging van 199'4 tot 20414- Unilevers ver beterden twee punten, Olies aan vankelijk ook. doch deze moesten hievran de helft prijsgeven. Ook de minder courante soorten waren overwegend iets hoger. Op de Indonesische markt trok ken de tabaksaandelen relatief de meeste aandacht. Deli's noteerden drie punten tot 10814- Amsterdam Rubber en HVA waren ieder twee punten hoger, doch hier was de handel geringer dan in de tabaks- hoek. Op de scheepvaartmarkt viel eenzelfde verloop waar te nemen. KNSM kwam van 11614 op 119, de andere scheepvaartpapieren onge veer een punt hoger. De staatsfondsenmarkt was van daag opnieuw in mineur, doch gro te verliezen zoals gisteren kwamen niet voor. In navolging van New York was de Amerikaanse sector VTij vast. schikbare terrassen was geen plaatsje meer onbezet en al vroeg in de avond was het druk in het dorpscentrum. Wat de verlichting betreft, het volgende: Als vorige jaren hingen in de bomen rond de Ruïne de bolvormige lampions als „rijpende vruchten in de schemering" en in een natuur lijke onregelmatigheid als de appels aan de bomen. De Kerkstraat had een plafond van licht; zó dicht hin gen hier de rijen lampions naast elkaar. De lange Ruïnelaan had men een lampion-verlichting in de vorm van 'n dak gegeven. In de Dorp straat hingen weer de lange cylin- der-vormige lantaarns, met twee kaarsen verlicht. In de kom van het dorp waren verschillende ge bouwen electrisch verlicht of in het licht van schijnwerpers gezet. In de Jan Oldenburglaan hingen de lampions zig-zagsgewijze. Een aardig effect had ook de koepelvor mige lampionverlichting onder het bladerendak van de smalle Russen- weg. In de Breelaan hingen de ronde lampions in de vorm van kransen en in de brede Stationstraat, 'n moeilijk object voor verlichting, hingen de lampions in lange rijen in de vorm van 'n dak. Van nieuwe ideeën bleek ons niets, maar al was de verlichting in grote trekken ais vorige jaren, het was toch weer gezellig en sprookjes achtig door de combinatie van het overvloedig groen der bomen en het stille-getemperde licht der lam pions. Voetje voor voetje bewoog zich de massa door het verlichte dorps centrum. Bergen's Harmonie maakte een muzikale rondgang door het dorp en verhoogde de feestelijke stemming, al probeerde „Bello" dan ook door gefluit en gebel de mu ziek te overstemmen. Tegen half elf begon het al min der vol. te worden, al kon men toen op de terrassen nog moeilijk 'n plaatsje veroveren. Het was elf uur, toen hier en daar de lampions uitgingen, maar tot in de nacht bleef het een feest van licht in Bergen, dat op 'n succes volle verlichtingsavond kan terug zien. Als het Bloemencorso zo slaagt, dan mag Bergen ook daarover te vreden zijn. Hier een foto van de nieuwste Amerikaanse veiligheidsinstal latie, welke door de N.V. Nederlandse Spoorwegen wordt aan gebracht aan de overweg bij de Kerkelaan te Heiloo. EM. RECTOR BERKHOUT OVERLEDEN Op 67jarige leeftijd is in het sanatorium Heliomare te Wijk aan Zee overleden de oud-kapelaan te Uitgeest en emeritus-rector van 't Maagdenhuis te Amsterdam, de ZeerEerw. Heer H. N. P. J. Berk hout. Rector Berkhout was een van de medewerkers bij de sa menstelling van de „Geschiedenis van het Bisdom Haarlem". Zaterdkg a,s. vindt des morgens om half tien in de kapel van het sanatorium de plechtige uitvaart plaats, waarna de begrafenis op 't kerkhof van de parochie te Wijk aan Zee. PRESIDENT SOEKARNO 25 JULI NAAR MAKASSAR DJAKARTA Van officiële zijde verneemt Aneta, dat presi dent Soekarno 25 Juli een bezoek zal brengen aan Makassar De pre sident zal worden vergezeld door verscheidene ministers, terwijl het zeer waarschijnlijk is dat de Susuhunan en de Mangkunegero van Surakarta deel zullen uitma ken van het gezelschap. De president zal 3 dagen in .Makassar vertoeven. Een massa bijeenkomst, een receptie en een bezoek aan de graven van Pan- geran Diponogoro en Walter Men- ginsisi staan op het programma. Nieuwe burgemeester van Lochem Naar wij vernemen is tot bur gemeester van Lochem ingaande 1 Augustus a.s. benoemd drs. H. A. Beusekamp (Partij van de Ar beid) thans referendaris aan het departement van Financiën. Kampioenschap Amateurs achtervolging AMSTERDAM. In het Olym pisch Stadion te Amsterdam wer den gistermiddag de Nederlandse baankampioenschappen voortgezet met het kampioenschap achtervol ging voor amateurs over maximaal 4 kilometer. De uitslagen van de achtste fina les ^ïiden: 1. Krever 2. Gieseler; 1. Kunst 2. Stakenburg; 1 van Breenen 2 Hol leeder; 1 Willekes 2 Sieveking; 1 van der Laar 2 Kooyman; 1 Koe man Kiekens; 1 Peters 2 Witte- veen; 1 Dielissen 2 de Booy. De uitslagen van de kwart finales luiden: 1 Van Breener. 5.31.6, 2 Kunst; 1 Koeman 5.34.2, 2 van der Laar; 1 Krever 5.24.0, 2 Dielissen; 1 Wille kes 5.18.4, 2 Peters. De halve finales worden Zondag a.s. verreden in het Olympisch Sta dion te Amsterdam. Het Nederlandse merk met Wereldreputatie. CACAO CHOCOLADE PUDDINGPOEDER KOEFIB THEE iiiMsisniiMisimij.'m.'flW'jmjjBj/Bjjl (Advertentie.) LAKE SUCCESS, Juli. Hef Koreaans conflict heeft weinig goede zijden: slechts de organisatie der Verenigde Naties heeft er tot dusver enige baat bij gevonden. Het wereldlichaam heeft min of meer tot eigen verbazing zijn tanden laten zien en daardoor alleen reeds bewezen enige stappen verder gevor derd te zijn dan de Volkenbond in het jaar 1935. Dit is een voorsprong, die dagelijks opnieuw bevestigd wordt door de berichten van landen, die zich solidair verklaren met de recente Veiligheidsraadresolutie. Het nuttig effect van deze solidariteits verklaringen is eerder moreel dan practisch. De Chilenen bijvorbeeld omhulden hun fiat van de resolutie in de tamelijk on-idealistische verklaring thans bereid te zijn meer koper aan Amerika te willen verkopen Maar vooral het feit, dat India en Pakistan het optreden van de Veiligheidsraad volledig steunen moet het Kremlin toch te denken hebben gegeven. Hier immers wa ren de neutraalsten aller neutra len door de schok der wereld opinie genoodzaakt stelling te ne men op een wijze, die Moskou allerminst verwacht. Er is een sobere mate van ver heugenis onder de gedelegeerden te Lake Success dat de O.V.N. althans de stoute schoenen heeft aangetrokken; onder de perma nente leden van het secretariaat is de stemming anders. Men voelt zich in deze kringen moreel ver plicht geen enkel standpunt of stelling in te nemen. Men is zo mogelijk nog neutraler dan India dat voorheen was. Zolang de Rus sen nog niet voorgoed uit Lake Succes zijn weggelopen, willen de leden van het secretariaat alles nalaten om dit te veroorzaken, en ieder pad effenen om een even tuele terugkeer der Russen mo gelijk te maken. Wat zich thans voornamelijk wreekt is het feit, dat de wereld organisatie in de vijf jaar van haar bestaan er niet in kon slagen op de voornaamste punten van het Handvest voort te borduren. Met name staat er bijv. betreffen de een collectieve strijdmacht na genoeg geen punt op papier. Tryg- ve Lie had indertijd het initiatief genomen om deze kwestie te be handelen. De Russen torpedeer den zijn pogingen echter. En thans voornamelijk uit neutraliteit hult de secretaris-generaal zich in diep stilzwijgen. Het woord is momenteel aan de juridische adviseurs der respec tieve delegaties. Zij staan voor dit probleem; De resolutie van de Veiligheidsraad, waarin in feite aan de Amerikanen het mandaat is gegeven om namens de O.V.N. in Korea op te treden baseert zich nadrukkelijk niet op enig artikel van het Handvest. Dit was onmo gelijk, omdat de desbetreffende artikelen (42 tot en met 45) re fereren aan onderlinge afspraken in O.N.V.-verband, die in de afge lopen vijf jaar nimmer tot stand zijn gebracht en voorts aan het inschakelen van de militaire com missie van de O.V.N. In deze com missie heeft alsnog een Rus zit ting. Deze zou kunnen trachten het militair optreden te verhin deren en zo hij daar niet in zou slagen zou hij althans gratis ge heime militaire informatie om trent de disposities der geallieer den in en om Korea in handen krijgen. Het is natuurlijk de vraag of deze Russische vertegenwoordi ger aan de discussies zou deelne men. Maar gezien het feit, dat men algemeen het Kremlin als de „matermind" van het Koreaans avontuur beschouwt, acht men het onverantwoord dit risico te nemen, indien Moskou hem opdracht zou geven de zittingen van deze Com missie bij te wonen. Men zal in de Veiligheidsraad een voorstel kunnen verwachten om de Amerikanen te verzoeken het opperbevel over alle in Korea verwikkelde strijdkrachten op zich te "nemen, namens de O.V.N. De O.V.N. heeft derhalve niet de min ste jurisdictie over haar opper bevelhebber maar besteedt deze functie uit. In theorie is dit een gevaarlijk precendent. Maar juristen wijzen er op, dat het in de praktijk geenszins gevaarlijk behoeft te zijn. Men wijst er n.l. op, dat tot dusver met de grootste zorgvul digheid alle referenties aan Rus sisch adres zijn vermeden. En men leidt uit alle Russische ver klaringen tot dusver af, dat de Russen hun politiek van non interventie formeel wensen te handhaven. Men gaat te Lake Success zelfs verder: uit Gromy- ko's laatste missive (waarin de waarnemende minister van Bui tenlandse Zaken der Sovjet Unie verklaarde „dat de Veiligheids raad er goed aan zou hebben ge daan de strijdende partijen met elkaar om een tafel te doen zit ten alvorens militaire steun aan Zui-Korea te verlenen") leest men zelfs een zachte wenk om alsnog dit conflict om de conferentietafel te beslechten. Het is duidelijk, dat vóór het zover kan komen de Amerikaanse strijdkrachten in Ko rea de aanvallers een behoorlijk eind zullen moeten hebben terug gedrongen. De ogenschijnlijk De huiseigenaren in Italië ont vangen de laatste weken vrij veel post van hun huurders, die sinds kort tijd erg ontevreden z(jn ge worden. Het Parlement heeft na melijk met ingang van 1 Juni J.l. een 100 pet. huurverhoging voorge schreven en op 1 Januari 1951 nogmaals een 100 »/o verhoging voor de „luxe" Woningen en een verhoging van 50 voor de nlet- luxe woningen. Wanneer een wo ning vijf van negentien bepaalde eigenschappen welke de woningen tot luxe woningen bestempelen, be zit, is het een luxe woning. Nu zal het bjj niemand verbazing wekken dat alle huiseigenaren natuurlijk minstens vijf, maar in bijna alle ge vallen veel meer dan vjjf van die bepaalde eigenschappen in hun wo ningen hebben gevonden. De een voudige burgers bemerkten dus op een zekere kwade morgen bij het nazien van de ochtendpost dat zjj luxe woonden en hun huishuur daarom dus verdubbeld was. Luxe wonen is altjjd prettig, maar nu wekte het bjj de huurders toch een gevoel van wrevel en dadelijk klommen zij in de pen, om hun huisbaas een boze brief te sturen en te betogen, dat hij zijn fantasie maar eens moest intomen. „Mijn huis een luxe woning, verbeeld U Nu zijn ook de met 100 »/o ver hoogde huurprijzen nog steeds te laag in vergelijking met de prijzen voor het ^levensonderhoud, maar er zijn °°k huurbazen, die barakken en krotten tot luxe woningen heb ben gepromoveerd Dezer dagen heeft het personeel van de gemeentetram te Rome een gratificatie op de lonen geëist, on der het motief, dat de duizenden pelgrims hun gedurende het Heilig Jaar een vermeerdering van arbeid hebben bezorgd. Niet dat de arbeidsuren vermeer derd zijn, doch de grotere intensi teit van de arbeid eist volgens hen een gratificatie. Daar de directie geen termen voor een gratificatie aanwezig achtte is het personeel nu en dan in staking gegaan. Op het hoogtepunt van de middaghitte neemt men dan eens een uurtje vrjjaf De ambtenaren van de posterij en voelen er heel veel voor om het voorbeeld van het trampersoneel na te volgen. Zjj worden alsmaar over stelpt met pakken aangetekende brieven. Als de lawine van brieven wat afneemt, gaan zij ook een gra tificatie eisen. Wanneer deze niet wordt toegestaan, zal de communis tische vakbeweging in deze weige ring een reden zien voor een post staking Mgr. O'Hara Aartsbisschop VATICAANSTAD, (K.N.P.) De H. Vader heeft aan Mgr. Gerald Patrick O'Hara de persoonlijke titel van aartsbisschop verleend. Mgr. O'Hara was zoals bekend is gedu rende drie ên een half jaar Regent van de Apostolische Nuntiatuur in Boekarest en werd dezer dagen door de communistische regering van karest van deze post verdreven. trage Amerikaanse militaire tac tiek geeft Washington alle gele genheid om te bewijzen, dat niet de Zuid-Koreanen, doch de Noor delijken de invallers zijn geweest en derhalve door de feiten de tegengestelde beweringen van de Noord-Koreanen aan de kaak te stellen. Maar een zekere mate van militair succes zullen de Ame rikanen behoeven vóór zij zonder verlies van prestige erin kunnen toestemmen Noord- en Zuid-Koreanen hun zaak voor het forum te Lake Success te doen uitspreken. Koehandel? Toch is dit de figuur, waarop men te Lake Success hoopt. Men is huiverig voor verdere aflei dingsmanoeuvres, die de Russen opnieuw door het optreden van hun satellieten kunnen veroor zaken; men vreest voor de gevol gen van een langdurig Koreaans conflict. En men ziet tegelijkertijd in, dat in September de kwestie van de zeteling der Chinese com munisten zeker in de Assemblée zal voorkomen. Nog hoort men spreken over de mogelijkheden van een Amerikaans-Russische koehandel over Formosa, moge lijk geworden, nadat President Truman de Chinese Nationalisten in zo ondubbelzinnige woorden op de tweede plaats heeft geschoven. Deze indruk is nog versterkt door de botte Amerikaanse weigering van Tsjang-Kai-Tsjek's aanbod van 33.000 man Chinese troepen. Zij, die ondanks alle bittere ervaringen toch in het nut van de O.V.N. blijven geloven, hopen op een dergelijke ontwikkeling, die zich dan tegen eind Septem ber vlak voor het begin van de Assemblée zou moeten ont plooien. Indien deze verwachtin gen verwezenlijkt worden, aldus is hun inzicht, dan hebben de Russen ondervonden, dat het niet meer de moeite loont verdere con flicten te veroorzaken; tegelijker tijd is er dan een nieuwe gelegen heid om aan de koude oorlog een einde te maken. Het is een opti mistische visie. Maar er is geen twijfel aan, dat indien de O.V.N. de kansen krijgt en waarneemt, de wereldorganisatie in staat is haar morele winst van dit ogen blik te consolideren en de ver moeide wereldburgerij heel wat minder slapeloze nachten te be zorgen. DE MOORD TE CAPELLE A. D. IjSSEL De procureur-generaal bij het Haagse Gerechtshof requireerde gisteren tot bevestiging van het vonnis van de rechtbank te Rot terdam, waarbij de 29-jarige los- werkman C. van L. uit Capelle a. d. IJssel terzake van moord werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. Requirant heeft op 12 October 1949 zijn vrouw van het leven be roofd. Tijdens het requisitoir kreeg verdachte, die een epilepticus is, een toeval, waarvoor de zitting moest worden onderbroken. GRAANBEURS MIDDENMEER MIDDENMEER Sinds Méi zijn er weer noteringen voor granen, zaden en peulvruchten. Wintergerst 24—25; Koolzaéd 51 57: Karwij 9197.50, kleine aan voer. Withooi 5565; rode klaver- hooi 5055; lucerne hooi 6065; koolzaadstro 45. Hooi d?t nog op het land staat is door de vele regens in kwaliteit achteruit gegaan. Een kleine hoé veelheid koolzaadstro werd verhan- déld tegen prij2en die ongèveer gé- lijk zijn aan het persloon. Vlas, oogst disponibel, gèrepld p. kg 27 ct franco boord. Ongerepèld p. kg 20 ct franco boord, per HA f 1500,—. KAPITEIN ABEN van de „Excelsior'", een kustvaarder, welke in de oorlogsjaren van Delfzijl uit geregeld op Zweden voer, heeft in de Duitse bezettingsperiode wel een zeer merkwaardige rol gespeeld. Immers dank zij de enkele schepen, die onder de Duitsers nog regelmatig op het vrije Zweden voeren, was er een verbinding ontstaan, welke algemeen .bekend werd als de „Zweedse weg". Via deze route konden er uit het bezette Nederland belangrijke berichten naar de Nederlandse instanties te Stockholm worden gebracht en vandaar uit werd Londen van de toestand in het vaderland op de hoogte gehouden. Kapitein Aben was een van de belangrijkste Figuren in dit spel, door zijn optreden vooral waarmede hij de Duitsers vaak wist te intimideren. De consul-generaal te Stockholm, A. M. de jong, heeft deze Aben steeds vertrouwd, niet echter verschil lende medewerkers in zijn naaste omgeving, die altijd de angst hebben gehad, dat kapitein Aben dubbel spel speelde. En zij hebben gelijk gekregen. In September 1943 kwam Aben bij de nieuwe chef van het Bureau Inlichtingen, Ir. Lindenburg, die De Jong had vervangen, aan met een zekere baron van Lynden. De baron kwam naar Stockholm om inlichtingen te krijgen voor het illegale werk, dat hij in Nederland verrichtte. Men kende de baron in het geheel niet, en in de week, dat hij in de Zweedse hoofdstad verbleef, werd hij ook niet veel wijzer. Met kapitein Aben is de baron een week later weer naar Nederland teruggekeerd. Een paar dagen na zijn vertrek met de „Ex celsior" kwam uit Londen het sig nalement van de baron plus een foto, en toen kwam men daar tot de ontstellende ontdekking, dat de gewaande baron de aartsspion Van der Waals was geweest. Ka pitein Aben bleek dus fout te zijn en dus werd er gezegd; „Als hij weer in Zweden komt komt hij er niet meer uit". Dat Aben wel fout Vnoest zijn sprak ook nog uit enkele andere aanwijzingen. Im mers de „Excelsior" was na de inbeslagname der Nederlandse kustvaarders, feitelijk nog het enige schip, dat tussen Zweden en Nederland mocht varen. Later bleek uit een gesprek met de be manning, dat Aben de bewuste baron i.e. van der Waals op de terugreis te Kiel had afgezet. Dat deed de deur dicht. Toen Kapitein Aben in December 1943 weer in Stockholm arriveerde met een zeker Flantua, overtuigde men hem, dat het dringend noodzake lijk was, dat hij voor besprekingen met een vliegtuig naar Londen zou gaan. Flantua had tijdens de zeereis met geen woord laten blijken, dat bij wist dat Aben „fout" was. Flantua besprak het plan om een nieuwe lijn op te bouwen, waarbij hij (Flantua) in Duitsland zou wérken, terwijl Aben de koeriersdienst zou ver zorgen. Dat ales moest in Londen met de Nederlandse regering be sproken worden. Kapitein Aben trapte erin en daarmede was de zaak „Aben" afgelopen De „Zweedse weg" heeft sinds dien veel aan betekenis verloren omdat er van dat tijdstio af vrij wel geen contact met Nederland meer bestond. In feite heeft de „weg" onder het bewind van con sul-generaal De Jong zijn groot ste activiteit kunnen ontplooien. Maar daar tegenover staat, dat deze zelfde De Jong de beschik king had over de vloot kustvaar ders. die toen nog regelmatig on Nederland voeran. De consul- generaal heeft later echter beslag op deze schepen laten leggen de kapiteins hebben daarbij zelf aandrang uitgeoefend omdat zij, hout en erts naar Nederland brengend, een inbreuk maakten op de blokkade. Dat kon in 1943 veel gemakkeliiker, omdat het in dat jaar voor de Zweedse autori teiten. vooraf bang voor de Duit sers, duidelijk was geworden hoe de oorlog zou aflopen! Deze manoeuvre van de consul- generaal is in die tijd vaak scherp veroordeeld. De enquête-commis sie is echter tot het oordeel geko men, dat, wanneer de consul-ge neraal de schepen had laten varen, de Duitsers deze kustvaart, voor zover zij door voor Nederland be trouwbare kapiteins en beman ningen werd onderhouden, wel onmogelijk zouden hebben ge maakt. Bij het lezen van geschie denis van de „Zweedse weg" kan men zich vaak niet aan de indruk onttrekken, dat door nodeloos ge kibbel en kleingeestige plagerijen het grote werk voor het vader land afbreuk werd gedaan. Zo werd op een goede dag de kapi tein Schuur van de kustvaart, een uiterst betrouwbaar en verdien stelijk man, die constant op de tweeslachtige houding van kapi tein Aben bad gewezen, het ver wijt gemaakt, dat hij jaloers op Aben was omdat deze bij de grote vaart was geweest. Tussen de consul-generaal de Jong en zijn1 opvolger Lindenburg is er een hevige strijd geweest over het in beslag nemen van de kustvaar ders. Deze ruzie is door de heer Lindenburg volgens anderen nog al opgeblazen geworden. Er is bij deze gehele Zweedse historie nóg een onsmakelijk ge val, dat bekend staat als het „ge val-Douwes". Douwes was een gedroste sche peling, die op zekere dag het ge bouw van het consulaat-generaal te Stockholm binnenkwam met het aanbod naar Nederland terug fe keren om op die manier een verbinding tussen Stockholm en de illegaliteit tot stand te bren gén. Dat was in 1943, toen er fei telijk van een contact geen sprake meër was. In die dagen had de heer Lindenburg, hoofd van het B.I. te Stockholm, de beschikking over een aantal paspoorten, die voorzien war®r van de afdruk van een bepaald stempel, dat door een voormalig consul van een Midden-Amerikaanse republiek bij •zijn ontslag uit dienst was achter gehouden. Het meegeven van deze paspoorten voor Joden was een puike gelegenheid om Douwes op de proef te stellen. Maar Douwes ging hélemaal niet terug; al spoe dig werd het bekend dat hii met de paspoorten liep te leuren. Hii werd ter verantwoording op het B.I. geroepen en gesommeerd de paspoorten terug te geven. Dou wes schijnt töen erg kwaad te zijn geworden, heeft zijn eigen paspoort middendoor gescheurd en uitgeroepen: „Ik wil met jullie niets meer te maken hebben, jul lie zijn nog erger dan de moffen". Later werd gesignaleerd, dat Dou wes op bezoek kwam bij een Duitse instantie. Op een gegeven moment is Douwes ergens in het water voor Stockholm kopje on der geraakt en niet meer boven gekomen. Hij was, zoals dat heet, geliquideerd. Houthakkersjongens hadden dat kunststuk uitgehaald. Door de hulp van het B.I. werden zij stande pede naar Londen ge stuurd om kletsen zoveel moge lijk te vermijden. Desondanks hebben deze jongens zowel in Zweden als in Engeland veel rondgebazuind. Dat beviel natuur lijk de heer Somer, hoofd van het B.I. in Londen, allerminst, want hij vreesde dat de leiding van het B.I. in Stockholm ernstig zou worden geblameerd als er in Zweden iets van de moord be kend werd. Vandaar vonden er verschillende mutaties in Stock holm plaats. Dat alles school ech ter voornamelijk in de voortdu rende ruzies tussen de diverse instanties. De oplossing van het „geval-Douwes" is gevonden in een paspoortenverwisseling. Want volgens de berichten is Douwes in Januari 1944 naar Engeland gereisd. Dat was Douwes wei niet, maar het was toch iemand, die als Douwes reisde. Het was Aben. Douwes is niet in Zweden ver dwenen; Aben is in Zweden ver dwenen.. De commissie spreekt echter haar grote waardering uit voor al het werk. dat de heer de Jong in Stockholm heeft verricht. Tii- dens diens periode was „de Zweedse weg" het meest actief. Dat de opvolgers van de consul- generaal minder hebben geores- teerd is grotendeels een gevolg geweest van de uitschakeling van de groep-Oosterhuis. door de Duitsers in Nederland vriiwel in haar geheel gearresteerd, en door het nractisch stilliggende scheep vaartverkeer. N.L.S. BESTELT FOKKER- LESTOESTELLEN Ook de Rijksluchtvaartschool gaat lesvliegtuigen van Neder lands fabrikaat gebruiken. De school heeft bij Fokker een order geplaatst voor 24 toestellen van het type S. 11. Twee toestellen zijn reeds afgeleverd. Zij zijn be stemd voor de eerste opleiding ter vervanging van de Tiger Moth en worden gestationneerd op Ypen- burg. De L.S.K. hebben een order van 25 S-11's bij Fokker lopen, welke fabriek er thans 100 in aan bouw heeft. In Texarkana, Texas, bevindt zich een onafzienbare hoeveelheid oorlogsmateriaal van de meest uiteenlopende soorten. Een deel van deze tanks, jéeps, trucks, enz. moet worden gerepareerd, een ander gedeelte is reeds klaar. Dit oorlogsmateriaal werd na de tweéde wereldoorlog uit verschillende delen der wereld naar Amerika's werkplaats, in Texarkana, vervoerd. Een lange rij tanks staat gereed om weer in gebruik te worden genomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 5