FRANKRUK'S REACTIE OP KOREA I.D.I.L. vierde het twaalf en een halfjarig bestaan L. DE GEHEIME DIENSTEN IN LONDEN copaat Een reünie van oud-leerlingen in Oudenboseh UIT DE EVENBUS Meer wapenen? Accoord! Maar: geen verlaging van het levenspeil V/elk boek een goed boek? Hoe Nederland heeft gebouwd Onvergetelijke herinneringen aan onvergetelijke jeugdjaren Uit het enquête-rapport Slecht begonnen en met scha en schande werd men wijs ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1950 PAGINA '5 Wieke de Kwieke m eer aan; het is 'n g meisje, dat altijd orste is; samen met i en haar vele vrien- endjes haalt zij me lde streek uit. Ook islust tintelend boek in harte aanbevelen. je, dat is de schull- lezeresje uit Heems ik nog een aardig >P de eerste dag van schreef; Zij stuurde mooie gekleurde te- ind ze in een woord ;akje en als ik on- zou ik ér minstens geven. Ga zo door, >g een een knap te- schreef dat er ook in je broertje „Tij- inveloppe moest zit- ik zocht, ik vond 't ergeten soms? I>an en tot de volgende Imtakje, de groeten oor. Oom Lu do i de bus deze week het is, dat Betsie S. het laatste moment Jurde, die ik geen antwoord wil laten fe dan, al is het op nog een ant- >e andere vriendin- djes zullen wel een wachten. at is me groot feest bij jullie, een van feesten, die je mee it van je Eerste H. il veel gelukwen- i om dat grote feest briefje niet wilde lees, dat je goed gestoken bent, dat ist op zich zijn ge- 2g, dat je naar de mag. Daar leer je me plezier, dat je leuk vindt. Aan de i ik altijd veel ple dge tekeningen. Nu naar flink hoor! Oom Ludo lit protest verkeerd en. Zij heeft zich aeperkt een samen- i. die een onjuist Hgeen Mgr. Choro- ihreven. :n geeft Mgr. Cho- irwaarden aan, die i voor een werke- schrijft dan o.a.: e schakelen en een fen is slechts mo- en in staat is de wenden en ge- laastenliefde tin de sen de mensen en erling te laten ze- "k heeft van de vrede gepredikt, opaat heeft deze le Kerk begrepen zijn medewerking stgelegd in artikel komst tussen Kerk lolieüce bissc. oppen t werk voor de rachten, die zich en, op een wijze, de Kerk. Daarom paat en de clerus i de samenleving - «n rechtvaardige meldt verder nog, lerom een nieuwe begonnen. De Jei- alesianen v—rden luldigd wapenop- ebben aangelegd, e orden beschul- aatsvijandige acti- ord op politieke lus Missiehuis wer opgebouwd rordus Missiehuis Paters van het dat tijdens de geheel werd ver- ap dezelfde plaats 'd. Het Missiehuis ebracht in het ïlfde Congregatie voonlijk had hij aten in de hoop, zou opbellen, niet gebeurd, itoor kwam. lag P op zijn bureau maar van Paula. 1 met haar kof een door haar throom. Ze was en en had met 'ar haar baret haardos gerukt, 'er hem komen ;m woest aange- niet eens, of ik je wil koffie- ■rtel me eerst met Thea hebt ieb je zó ge it van streek te dat heb je me gevraagd, of ze ouwen", had hij >rd. „En toen dat ze er niet te gaan trou- hem verbluft bleek, dat haar tegen de rest t afstaken. Rob !d aan. s tegen je ge wordt vervolgd) RUIM EEN MAAND GELEDEN begonnen in Korea de wapenen te kletteren. Terwijl vele onheilsprofeten aan wie zoals men weet nooit gebrek bestaat in dit conflict niets minder dan de start van de derde wereldoorlog zagen, ziekte Frankrijk nog rustig gedurende drie weken zijn derde regeringscrisis uit. Het als Angelsaksisch bekend staande flegma scheen zowaar verhuisd naar Parijs! En ook nadat het nieuwe kabinet gevormd was, kreeg men in de Assemblée Nationale nog steeds geen debatten althans niet „in grote stijl" over de buiten landse politiek te beluisteren. Alsof er een idyllische rust in de wereld zou heersen, maakte het parlement zich in schijn nog het meest druk om de pastis. Het is waar, dat de pastis, mits per glas en niet per liter genoten, en niet voorzien van methyl-alcohol, een aangename apéritif is. Maar tóch...„. „Samen betalen" zegt Ple ven. Maar toch is het waar, dat de Franse regering, zij het meer zij delings dan direct, wel degelijk enkele belangwekkende en be langrijke gezichtspunten inzake de internationale toestand naar voren heeft gebracht. Het leer zaamst was wat dit betreft nog de lange verklaring, die minster-pre sident René Pleven aflegde voor de financiële parlementscommis sie. „Wij zijn," zo zei hij, „van harte voorstanders van het Atlan tisch Pact. Maar dit pact kan al leen tot een effectief verdedigings instrument worden, als het bekos tigd wordt uit een gemeenschap pelijk fonds." Volgens Pleven dus, moeten de twaalf van het Atlantisch Pact een gezamenlijke spaarpot vormen en daaruit dient ieder ministerie van Defensie dan te ontvangen, waar het krachtens draagkracht én pres tatie, recht op heeft.... Nu kan men van één ding zeker zijn: Frankrijk, dat volgend jaar een kwart van zijn begroting, te we ten 500 milliard francs, oftewel 9 pet. van het nationale inkomen, aan de landsverdediging wil be steden, zal het volle pond vragen. Reeds wees Pleven er zelf op, dat het budget „geflatteerd" is, aan gezien er immers in Frankrijk practisch geen soldij aan de dienstplichtigen wordt verstrekt. Veelbetekenende benoe ming. Terwijl de minister-president dit zei, vergaderde in Londen de Raad van plaatsvervangers van 't Atlantisch Pact. Frankrijk had daar niemand minder dan Hervé Alphand voor afgevaardigd. Vroe ger was deze de chef der econo mische sectie van Buitenlandse Zaken. Een coryphee van de Quai d'Orsay. Hij telt in alle in ternationale kringen veel vrien den. En dat juist hij, de met eco nomie vertrouwde grote diplomaat naar Londen werd gezonden om over het Atlantische spaarpotje te spreken, bewijst, dat Frankrijk dit een kwestie van essentieel be lang acht Een ander punt, door Pleven én Hervé Alphand aan de orde gesteld, betreft de wapenproduc tie. In Parijs is men van mening dat deze eveneens op een redelij ke wijze moet worden verdeeld, M. a. w. dat ook de Franse zware industrie moet worden ingescha keld, hetgeen o.a. een probaat middel tegen werkloosheid zou zijn. Nu bestaat daar in Amerika dat binnenkort naar alle waar schijnlijkheid grote bestellingen in het buitenland zal doen geen economisch bezwaar tegen. In tegendeel: dan houdt men in the Maatregelen tegen West-Duitse communisten HANNOVER 4 Aug. (Reuter) In West-Duitsland worden thans maatregelen genomen om te ver hinderen dat de communisten de opdracht van de Oost-Duitse pre sident Wilhelm Pieck, om in W. Duitsland „onrust te zaaien door stakingen en sabotage der indus triële bedrijvigheid" ten uitvoer leggen. States zelf des te meer kans om behalve tanks ook nog eens een koelkast of een televisietoestel te vervaardigen. Maar misschien zal men te Washington een politiek bezwaar opperen. De vraag is de ze: Heeft het voor Amerika zin een West-Europese oorlogsindus trie te financieren, als deze in vredestijd zwaar gesaboteerd kan worden door de vijfde colonne, en in oorlogstijd misschien als een nuttige buit in handen van Mos kou zal vallen? Half millioen communis ten. Och, dit laatste bezwaar mag in zekere zin verwaarloosd worden, daar men immers van de veron derstelling uitgaat, dat een krach tige bewapening van het westen een oorlog met Moskou juist kan voorkomenHet gevaar der vijfde colonne echter is ernstiger. Want reeds voor een dictatoriaal geregeerde staat zou het moeilijk zijn een communistische partij met omstreeks een half millioen leden, en een door de Kominform gecontroleerde vakbond van bijna twee millioen volgelingen, de kop in te drukken. Laat staan dus voor een democratisch land. Een oprol len van dergelijke grote, en vol fanatisme zittende organisaties zou in de practijk werkelijk zéér ern stige moeilijkheden opleveren. Daarom volstaan de autoriteiten voorlopig liever met een grote, zeer grote waakzaamheid. En dat zij het met de vijfde colonne nog wel klaar konden spelen, bleek uit de grote stakingsconflicten van 1947 en 1948. Alleen.... de communisten berokkenden toen toch ook al voor millioenen scha de aan het productie-apparaat, en als Moskou nu eens haar kam pioen-saboteurs de Stachanons der vijfde colonne! aan het werk zetJa, dan worden zéér krachtige tegenmaatregelen ongetwijfeld noodzakelijk. Meer geld in omloop. Zoals echter gezegd: voorlopig handhaven de autoriteiten de rust liever op een andere manier. Door betere sociale voorzieningen en iets ruimere lonen bijvoorbeeld, want een arbeider met een ge vulde maag is, zo meent de re gering, meestal niet zo communis tisch. Daarom poogt men nu in derdaad haast te zetten achter de reeds zo lang slepende bespre kingen nopens de collectieve loonovereenkomsten. Het schijnt, dat de regering thans wat minder bang is voor het verhogen van de geldcirculatie een logische con sequentie van loonsverhoging dan vroeger. De angst voor infla tie heeft zelfs in vele kringen plaats gemaakt voor de hoop, dat een verhoogde geldsomloop rege lend zal werken op de (zogenaam de) „overproductie", die, tus sen haakjes, op onderconsumptie berust! Kortom, de Franse reac tie op de strijd in Korea en de daardoor gebleken noodzaak van grotere militaire paraatheid, is saam te vatten in deze 3 punten: le. De Franse regering staat met overtuiging achter het Atlan tische pact. 2.e Zij eist echter, dat de daar uit voortvloeiende kostqn door alle partners, in verhouding tot hun draagkracht ên prestaties, ge lijkelijk bestreden worden. 3e. Zij meent, dat de ten bate van Defensie te brengen offers in geen geval gepaard mogen gaan met een verlaging van het toch reeds lage levenspeil. TILBURG (KNP). Woensdag 3 Augustus is te Tilburg het kope ren bestaansfeest gevierd van Mil (Inlichtingendienst inzake Lectuur) alsmede het koperen feest van de voorzitter, tevens oprichter, de heer F. J. M. Verbiest, aa,, wie tijdens deze viering veel en verdiende lof werd toegezwaaid. By de H. Mis in de kerk van de H. Jozef, opgedra gen door pastoor van Miert, en de daarop volgende recensentenverga dering ware,, aanwezig het bestuur, de adviserende bisschoppelijke com missie, de Idilraad en een vijftigtal recensenten. In zijn openingswoord memoreer de drs. L. v. d. Ham, die in naam van de jubilerende voorzitter, die op dokters advies van deze feest- vergadering moest afzien, de aan vallen op de Idil van verscheidene, zowel katholieke als niet-katholieke zijden, doch ook, hoe deze polemie ken hadden geleid tot dankbare resultaten en tevens, hoe Idil zoal geen strikte navolgers dan toch ge lijkgerichte acties had opgeroepen in andere kampen. Met vreugde werd geconstateerd dat Idil dit jaar in 46 uitzendingen via de KRO 517 boeken had be sproken. 480 affiches aan de abon nees had verstrekt en in totaal 1891 boeken had gecensureerd. Na een feestdiner in Groot Speyk (Oisterwijk), waarbij rector Baers zijn warme dank uitsprak aan Idil OESTRtiD IN KOREA Het heden uitgegeven communiqué van het achtste Amerikaanse leger op Korea deelt mede, dat de noordelijken volgens onbevestigde berichten vandaag een offensief zouden kunnen beginnen ten oosten van Tsjindjoe. Er waren echter nog geen berichten ontvangen om dit te bevestigen. De 24ste divisie meldde, dat de vijand in de richting van de rivier de Naktong optrok. In de zuidelijke sector waren echter nog geen grote concentraties waargenomen. Dekkingstroepen ten oosten van Sangdjoe, ten zuid-oosten van Hamtsjang en ten zuiden van Jetsjon en te Andong moesten wijken voor noordelijke druk. voor zijn vele en goede werk, kwa men allen in het gebouw van de Kunstkring te Oisterwijk bijeen voor de grote feestvergadering van deze dag; de feestrede werd uitge sproken door het lid der Twede Kamer, de bekende letterkundige Bernard Verhoeven, over het onder werp: „De katholieken in het Ne derlandse Cultuurleven". Op de hem eigen subtiele wijze balan ceerde de heer Verhoeven met een zeer logische gedachtegang en onder literair-verzorgdg bewoordin gen tussen de klippen der uitersten in het maatschappelijk leven en ook in het katholieke leven vaak twee scherpe controversen tegen elkaar staan ,die veel schade kunnen doen aan het maatschappelijk leven, of schoon van beide zijden met de beste bedoelingen gesteld. Hij noemde controversen van „beginse- lijke'- instelling tegen de sociale bekommernis om de menselijke nood; die van isolement tegen door braakgedachte en aristocratische elite tegen de massa. Cultuur eist karakter en dat karakter zal pas ontstaan door het samengaan van „beginsellijke" instelling en sociale bekommernis, het handhaven van isolement en doorbraak tegelijk en de organische samenwerking van aristocratische elite e" massa. Hij toonde aan, hoe katholiek Ne derland zijn isolement prijs geeft door niet meer te kunnen of te willen komen tot eigen katholieke literaire tijdschriften zoals die voor de oorlog wel bestonden en tegelij kertijd aan de doorbraak verzaakt op sommige punten in de politiek- voering, waar het aan de starre be ginselen vasthoudt. Na deze bezield voorgedragen en sterk doordachte voordracht werden aan het adres van Idil nog zeer waarderende woorden gesproken door pater Theotimus namens het Episcopaat, de heer Bosman na mens het Ministerie van O. K. en W., door de heer Zwanikken na mens de hond van R.K. Openbare Leeszalen en re heer Coebergh na mens de bond van R.K. Boekhan delaren, waarna met een woord van dank door de heer Verbiest Jr. ook aan de wnd. voorzitter deze ge slaagde viering van een geslaagd werk werd besloten. EN WAT HET IN ééN KWARTAAL GEKOST HEEFT Thans zijn de cijfers bekend ge worden over de bouw-activiteit in Nederland gedurende de eerste maanden van dit jaar. Uit deze cij fers wij deden slechts een greep uit al te overvloedig materiaal blijkt, dat in de eerste vier maan den van dit jaar 13.910 woningen gereed kwamen (tegen 12.689 over dezelfde tijd in 1949) In aanbouw waren er aan het eind van April 40.054 woningen. Tot 1 Juni kwa men er vanaf het begin van de bouwcampagne in 1946 3404 du- plexwoningen gereed. Door de oorlog waren er 7768 boerderijen in Nederland verwoest. Thans zijn in totaal 2002 complete boerderijen gereed gekomen en 733 gedeelten van boerderijen. Om terug te keren naar het eer ste kwartaal van dit jaar: de wo- ningsvoorraad vermeerderde in deze maanden met 10.453 stuks. 149 boerderijen kwamen klaar, 61 scholen en 14 kerken. En toen dat allemaal overeind stond was er in die luttele drie maanden 'n dikke 319 millioen aan bouwkosten mee heengeg-aan. Na een kwarteeuw staan we dan weer met een koffertje in de hand voorde poort van Instituut St. Louis, Oudenbosch. Hoeveel deuren in de tussenliggende jaren op ons kloppen gesloten zijn gebleven, de broeder achter deze poort ontvangt ons met e'en hartelijkheid als had hij dagelijks naar ons uitgezien. Als hij ons verder leidt naar Frère Justin, bij wie we 30 jaar geleden in de klas zaten, lezen we ook in diens ogen slechts louter vreugde over het weerzien. Samen lachen we om de grijzende kuif van Kroft uit Wieringerwerf en het lichtbollende vest van Poggeman uit Medemblik. Hoe jong is ons hart gebleven en hoe onwillig stram werden onze benen, nu we door de voortuin naar de grote cour gaan, waar het één feest is van herkennen en herinneren. Slechts enkele zeer sterken van het eerste geslacht kunnen nog aanwezig zijn op de réunie van oud-leerlingen, 10 jaar na datum belegd als sluitstuk van de eeuw feesten van St. Louis. Met hen heb ben voor dit weekend enige honder den uit de duizenden van de vol gende generaties op het Instituut de plaats van de met vacantie zijn de laatste jaargang stormenderhand ingenomen. We mogen als grote jongens laat opblijven voor een bijeenkomst in de nieuwe aula. De jubileumfilm wordt gedraaid. Het beeld flikkert soms en Mgr. Hopmans zagen we nooit zo kwiek als hier. Juist daar om genieten we te meer want denkt niet ieder terug aan die knots-film van Maciste en dergelijke, waarbij ieder ogenblik het doek in brand dreigde te raken. En hadden we toen ooit zo'n goede explicateur? Hoe lelijk we waren, hoe knap we nu zvjn De ochtend van de Jour de Gioire 30 Juli vindt ons vereend in de kapel" bij de plechtige Hoogmis, opgedragen door de conrector met assistentie van twee priester oud- élèves Het koor jubelt de Pontifi calia II van Perosi. Na het feestelijk ontbijt steeds meer oude kennis sen ontdekken eikaar, talrijke lang verbroken banden worden opnieuw samengeknoopt op het oude stra mien der jongenskameraadschap wordt deze eerste selectie oud- élèves vereeuwigd op de plaat. In de grote speelzaal is een por trettengalerij en bij sommigen moet de fotograaf er aan te pas komen om vast te leggen, hoe lelijk ze toen waren en hoe knap ze nu zijn. Ieder grasduint in die oude portretten. Wie was die ook weer? Die daar zong met ons: Wij zullen trouw door vele jaren, de geest van St. Louis bewaren. En nu?Zoveel vragen Als we naar het portret van va der en zijn broers zoeken, worden we erop gewezen door Arend Ver- kley oud-hoofdbestuurder van de L.T.B., een der oudste réunisten. La garde meurt Met Frère Christophe gaan we langs de eenvoudige graven van hen, die we steeds zullen gedenken. Le souvenir est une cimetière ou les morts sont debout. Vader Vincentius: liefde en vrede. Simpele goedheid. Pastoor Helle- mons: groots van allure, weidse barok. Frère Jean: 't is perdewerk. Frère Philippe: O jee, Jantje, goed gedaan, o jee. Frère Remy: Altijd ja zeggen, zolang als ge 'm blieft. Frère Athanase: Verjaardagsbrief aan een tante, die nog niet getrouwd is. Père Hilaire: Wetenschap is het aachtste sacrament der Kerk. Frère Augustin: Kom binnen, goede ziel, kom binnen. Frère Patrice: Ik ruik mensenvlees. Père Thimothé: Een regent bij de gratie Gods met Rot terdamse zakelijkheid. Frère Al- phonse: Met Frans komt men de wereld door. Frère Willibald: Jij loopt nog eens met veters rond en ik hoop alleen in je schoenen. En dan staan we lang voor het graf van Frère Ladislas, wiens paedagogie een aanfluiting was van Verbeeten, die ons .drilde als Prui sische recruten. Voor wie we een nagel aan de doodkist zijn geweest, wij niet alleen, wij allemaal. Aan wie we toch zo onnoemelijk veel te danken hebben. mais ne se rend pas. Van daar naar het moderne zie kenhuis, dat in de plaats kwam van de oude infirmerie met als enige trait (Tunion Frère Stanislas, zijn ALGEMEEN VESTIGINGS VERBOD KLEINBEDRIJF Krachtens een beschikikng van de minister van Landbouw, Vis serij en Voedselvoorziening en van de staatssecretaris van Eco nomische Zaken, welke beschik king is gepubliceerd in de Staats courant van eergisteren, is het besluit algemeen vestigingsverbod kleinbedrijf 1941 thans ook buiten werking gesteld ten aanzien van de detailhandel in consumptie aardappelen, groenten en fruit en vis. Een en ander houdt in, dat voor de vestiging van eemkleinhandels- bedrijf in genoemde producten geen vergunning krachtens ge noemd besluit meer is vereist. Onverminderd van kracht blij ft echter, dat men voor de uitoefe ning van de detailhandel in deze producten in het bezit dient te zijn van een desbetreffende er kenning. maar enkele schreden. Hier genie ten de in de dienst versleten Broe ders hun otium cum dignitate. La garde meurt mais ne se rend pas. We ontmoeten Frère Theodore, Frère Cajetan, Frère Cassien, Frère Callixt. Onder leiding van deze laatste wonnen we veel sporttro- pheeën, waaronder een wekker, die prompt onder planimétrie bij Lala afliep. We wandelen naar Albano. De zouavenbeelden van daar sieren nu het Zouavenmuseum. Op de Aloy- siustoren overzien we Oudenbosch, dat een machtige industriestad dreigt te worden. Veel oude straat jes zijn er anders nog, al missen we de kreukeischelpen voor de stoep. Bij het apéritief vinden we ons in gezelschap van de dikke de Leeuw en Vosje. De boerenhoek is even machtig vertegenwoordigd als vroeger. Velen rond Alkmaar, uit de Wieringermeer en West-Frie zen kunnen we begroeten. Maar waar bleven de Zeeuwen uit onze jaren? Alleen Buysrogge uit Kloe- tinge laat zich zien. Frère Leonard zit met ons aan. Met hem hebben we vroeger anders bitter geproefd in de classe-signe. We waren een vaste klant. Maar eerlijk, we had den het er ook naar gemaakt. De geest van St. Louis Tijdens het diner spreekt de bouwpastoor van Oosterhout, die alg Jantje van Besouw het initia tief nam tot de Erewacht, eens niet voor eigen parochie. Nu het Maria- atiaar zo heerlijk vernieuwd blijkt, vraagt hij de oud-élèves als dank- gave bouwstenen aan te dragen voor een nieuw St. Joseph-altaar. Zo spontaan wordt zijn oproep door de aanwezigen beantwoord, dat wanneer de wegblijvers hetzelfde dedén, men de kapel vanaf de fun damenten zou kunnen vernieuwen. Zo nadert de dag zijn climax in het avondgebed. We blikken naar de luisterrijke Moedermaagd, naar Saint Joseph. De herinnering ver- mooit het verleden, de memorie is echter achtergebleven bij de schoon heid, waarheen St. Louis groeide. Onder deze koepel worden we be vangen door de tijdeloosheid. Wie knielt hier? Mijn vader als jongen, de knaap van een kwarteeuw gele den, de oud-élève van het heden, onze Willem Frederik, die over luttele jaren aan de zorgen van de Broeders zal worden toevertrouwd? We wierpen een terugblik in de toekomst. We bidden voor alle Broeders en leerlingen, die hier de weg omhoog vonden, zoeken en zul len betrachten. Daar boven de koe pel in dë hemel, zegt Frère Edmund: Het was een machtig schoon feest. Ze hebben goed gebruld. En Frère Canise antwoordt: Al lemaal bullen. Maar hij zoekt gauw een prise om te verbergen, dat ook hij iets moet wegslikken. CENT VINGT SIX Een zeldzaam fe- beuren! In 't klooster van de Paters Capu- cijnen te Udenhout werd de zevende zoon uit het gezin Pennock te Den Haag, Pater Remi- gius, tot priester ge wijd. Op de foto van links naar rechts pater Frans Pennock, Redemptorist; pater Piet Pennock, Sale- siaaij: pater A. Pen nock M.S.C., de pro- vineiaal der paters Capucijnen; mevr. Pennock, de moeder van de zeven pries ters; Mgr. Mutsaerts, bisschop van Den Bosch; pater Remi- gius Pennock, de nieuw gewijde; pater J. Pennock M.S.C.; Rector L. Pennock en pater G. Pennock, Redemptorist. H. J. M. Tonino lid van de Provinciale Staten Daar de heer J. G. Vlegels (KVP) te Halfweg de benoeming tot lid van de Staten der Provin cie Noord-Holland niet aanneemt, is de heer H. J. M. Tonino te Sant poort. benoemd tot lid van de Sta ten der Provincie Noord-Holland. BOESMAN ZOEKT 30 LUCHTBALLONS Hoe haalt men, in deze tijd van tempo en efficiëncy. het in zijn hoofd om de wereld te gaan afzoe ken naar oude luchtballons. Ballon- qommandant Boesman doet het, want hij organiseert voor het Nat. Ballonsportfonds een luchtrace, zo als nog niet eerder in de geschie denis van Nederland is geweest; 'n kampioens-wedvaart voor onbe stuurbare ballons uit alle wereld delen. Hoewel de luchtballons sinds meer dan dertig jaar verdrongen zijn door het snelle vliegtuig, zijn er hier en daar nog wel enige ouderwets-degelijke aerostaten op te sporen. Zelfg in Amerika toont men be langstelling voor dit ongekende evenement. De Amerikanen hebben, dit in tegenstelling met vele ande re landen, de betekenis van de bal lon ook in de moderne tijd niet ge ridiculiseerd. Zij hebben voor de militaire dienst ongeveer 3000 bal loncommandanten opgeleid. Maar men heeft in de USA slechts tien navy-luchtballons en ook een aantal luchtschepen in de vaart. Er is goede kans. dat wij voor de eer ste ma,al in Nederland een Ameri kaanse ballonequipe op Zaterdag 2 September in Amsterdam aan de start zullen kunnen zien. De C.I.D. had voor haar werk agenten nodig en meer dan een Nederlandse minister heeft er over geklaagd, dat van 't Sant niet daarbij door de Britten een bepaalde vorm van bevelen op legde in plaats van met hen sa men te werken. Minister Dyx- hoorn b.v. was er allerminst over te spreken dat hij van November 1941 tot Juni 1942 geen enkele inlichting van de C.I.D. doorkreeg, tot grote ergernis van de gealli eerden, die zich tot hem voor ge gevens omtrent de toestanden in Nederland wendden. Van 't Sant zelf denkt heel an ders over zijn inlichtingenwerk. Hij kreeg van de Britse instanties die telegrammen van de agenten in Nederland ontvingen en op dracht naar hen stuurden, verta lingen en paraphrases van het nieuws. Was er iets mis met een telegram, bijvoorbeeld doordat de security-check" ontbrak, dan kreeg van 't Sant dat ook te ho ren. De leiding van het contact berustte echter bij de Britse dienst en van 't Sant beschouwde zulks als de juiste methode. De parlementaire enquêtecommissie meent daartegenover dat een stre ven naar een belangrijke positie van de Nederlandse dienst van het begin af aanwezig had moeten zjjn, terwijl het feit dat de chef van de C.I.D. zijn eigen ministers niet inlichtte, natuurlijk scherp afgewezen wordt. Agent van Hamel. De eerste agent, die door samen werking van de Britse en de Ne derlandse dienst in het vaderland geparachuteerd werd, was luite nant ter zee 2e klasse L. van Ha mel. Op 28 Augustus kwam hij in Nederland aan en bij een poging om per watervliegtuig vanaf het Tjeukemeer naar Engeland terug te keren, werd hij met vier per sonen, die mede zouden vluchten gearresteerd. Dit is een der zwaar ste klappen voor de C.I.D. gewor den. Want als van Hamel na zijn terugkeer mede leiding had kun nen geven bij het tot stand komen van de verbindingen met bezet Nederland dan waren veel fouten die later door ondeskundigheid gemaakt werden, voorkomen. Van Hamels levenswerk was heroïsch. In de enkele maanden dat hij in Nederland gewerkt had, was hij erin geslaagd het verzet de eerste gestalte te geven. Tot 1944 hebben ondergrondse organisaties volgens zijn richt lijnen gewerkt. Maar geen Duitse dreigementen hebben van Hamei aan het spreken kunnen brengen. Op een nacht kwam de S.S. bij van Hamel met blanco papier en schrijf-materiaai en beval hem alles op te schrijven wat hij wist over de punten, die hij geweigerd had te beantwoorden. Men zei hem. dat ze na twintig minuten terug zouden komen. Had hij niets op papier staan, dan zou de eer ste van zijn medepassagiers dood geschoten worden. Vervolgens zouden ze hem op nieuw twintig minuten tijd geven om na dit tweede tijdsverloop in dien hij weer niets geschreven zou hebben de volgende van zijn medepassagiers dood te schieten. Van Hamel zette echter niets op papier. Na de eerste twintig mi nuten kwam men bij hem; men zag, dat hij niets had opgeschre ven en men zei, dat nu de eerste doodgeschoten zou worden. Men liet de deur van zijn cel een wei nig open en hij hoorde, hoe een afdeling soldaten door de gang marcheerde, het open- en dicht sluiten van de gangdeuren en ver volgens in de verte een geweer salvo. Dit herhaalden ze. telkens met tussenpozen van twintig mi nuten viermaal. Nadat de laatste van zijn medepassagiers zoge naamd was doodgeschoten, kwa men ze bij hem in de cel en zei den hem de verklaring op het papier te zetten, want dat anders nu de vrouw van Hers er aan zou gaan. Doch van Hamel bleef standvastig en schreef niets op. Men kwam nu ook niet meer bij hem. Na enkele uren ondragelijke spanning en zelfverwijten kwam er echter een Hollandse bewaker aan zijn deur en fluisterde door het kijkgat dat dit slechts een vuile comedie was geweest en dat al zijn medepassagiers nog in leven waren. In Februari 1941 deed de moedige agent te Sche- veningen een poging tot ontvluch ten Van Hamel had bij het terug komen van een verhoor zijn deur slot zo geblokkeerd, dat de deur dicht ging en in het slot. doch hij deze aan de binnenkant gemak kelijk kon openen. Na zijn deur geopend te hebben, bevrijdde een medegevangene de heer Hers en zij liepen op klaarlichte dag naar de uitgang; hij als een Gestapo man Duits sprekend en zich ge dragend als een Gestapo-officier en de heer Hers als zijn gevan gene. Hij kreeg het gedaan dat alle deuren der gangen door de S.S.-bewakers ontsloten werden en zij tot op de straat kwamen. Op dat moment stopte echter een auto DE TENTOONSTELLING TE OPMEER OPMEER. Naar wij vernemen bestaat er met name voor het con- cours-hippique, dat Maandag op de tentoonstelling te Opmeer wordt georganiseerd een grote belangstel ling uit alle delen van het land. De beste stallen zullen vertegen woordigd zijn. Zo zijn aanmeldin gen binnengekomen van de stal Rijk, Nijmegen, v. Heek, Enschede, Zendijk en Boeve, Deventer, van der Touw Den Haag 'Caspers, Gro ningen, Rodenburg, Rijswijk, Lom- wel, Lexmond en mevr. Staken burg, Amsterdam. Hedenmiddag worden de stands geopend en vindt de behendig heidswedstrijd plaats op motoren. Maandag om 9 uur vangt de keu ring aan. Reeds zijn hiervoor 149 nummers schapen en 119 nummers varkens ingeschreven. van de S.S.-Sicheirheitsdienst. De S.S.-officier hierin herkende hen en bracht hen weer binnen. Ook toen had van Hamel geen geluk; was die auto niet gekomen, dan was hij beslist uit de handen der Duitsers gebleven. Doch hierop dreigde de S.S., wanneer zij nog één poging tot ontvluchten zouden doen en deze zou slagen hun bei der families in „Schutzhaft" te nemen. Het proces tegen van Hamel en de zijnen vond plaats op 7 en 8 April 1941. Hij werd ter dood ver oordeeld en de 16de Juni 1941 te Laren in Noord-Holland gefusil leerd. TWEE GEALLIEERDE SOLDATEN NAAR SOVJET-ZÓNE BERLIJN, 4 Aug. (Reuter). Gerhardt Eisler, het hoofd van de Oost-Dui.tse propaganda, heeft Vrij dagochtend op een persconferentie in Oost-Berlijn twee Geallieerde soldaten geïntroduceerd, die asyl in de Russische sector hadden gezocht. Zij werden voorgesteld als de Amerikaanse soldaat Robert Natz- kakula en de Britse korporaal John Ceethsaller, De correspondenten van de wes telijke bladen werden niet op de persconferentie toegelaten. De gedeserteerde Amerikaanse soldaat is 19 jaar, hij was in de laatste zes maanden van zijn ver blijf bij de Amerikaanse bezettings troepen drie maal door de krijgs raad gestraft en hij zou als „onge wenst element" naar de Ver. Staten zijn teruggezonden, indien hij niet was gedeserteerd. Tot nu toe had zich slechts één geval van desertie van een militair der Geallieerde bezettingstroepen nqpr de Russen voorgedaan. Dit vond bijna een jaar geleden, even eens te Berlijn plaats, toen de Britse parachutist, Jack Stewart, de wijk nam naar het Oosten. AUTOBESTUURDER DOOR TRAM GEDOOD SNEEK Gisterochtend kwart voor elf reed de heer F. Ozinga Jr., zoon van een garagehouder te Sneek met een personenauto bij de overgang van de Rijksstraatweg in Follega. Uit de richting Lemmer naderde op dat moment een vracht tram. Of de autobestuurder de tram niet tijdig heeft opgemerkt, of dat er andere oorzaken in het spel zijn geweest, Is nog niet op gelost. Met vrij grote snelheid reed de auto tegen de tram op, waarbij de nog nieuwe Ford geheel ver nield werd. De 38-jarige bestuur der, die zich alleen in de wagen be vond, werd op slag gedood. Fusie bij verzekeringen LEEUWARDEN Naar wij ver nemen, hebben de aandeelhouders van de te Haarlem gevestigde N.V. Algemeene Noord-Hollandse Maat schappij van Levensverzekering een aanbieding ontvangen tot overdracht van hun aandelen aan het concern Algemeene Friesche Levensverzekeringmaatschappij en de Groot-Noordhollandsche van 1845. Deze aanbieding is inmiddels door aandeelhouders geaccepteerd. Het ligt in het voornemen de administratie over te brengen naai het hoofdkantoor van de Groot- Noordhollandsche van 1845 te Am sterdam.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 5