Binnen vijf jaar bolsjewisering
van Oost-Duitsland
DE GEHEIME DIENSTEN IN LONDEN
TERUG NAAR DE SOVJET-ZONE
)00 bezoekers
tïge zegening
s en motoren
tunnel
Bergerweg
Uit het Enquête-rapport
Slecht begonnen en met scha
en schande werd men wijs
Vlak voor het IJzeren Gordijn
Deze beslissing horen dagelijks
honderden gevluchten
W.-Duitsland kan niet alleen het probleem
der vluchtelingen oplossen
God! Dat kan niet!"
Naar wij vernemen:
Het derde congres der S.E.D.
Wilhelm Pieck kondigde
grote partijzuivering aan
MAANDAG 7 AUGUSTUS 1950
PAGINA 3
ERSVERWACHTINC
gedeeld door het K.N.M.I.
■ilt. Geldig van Maandag-
ot Dinsdagavond.
S MINDER WARM
derlijke bewolking met
jk enkele regen- of on-
ien. Zwakke tot matige
rlijke wind en iets minder
igavond passeerde de
bezoek(st)er de loketten
Tentoonstelling „Van de
tot het Y". Het was mevr.
uit Amsterdam, die een
bevattende een zilveren
vork, aangeboden door de
onhoven. Fnidsen, Alk
ontvangst mocht nemen,
g was de 30.000ste gepas-
vanmiddag kan de 40.000e
worden, die een gascom-
de fa. Heuseveldt in ont-
ag nemen.
Saterdag wordt het kaas-
door de tweede groep
leren, die der katholieke
fespeeld. Ook zij trokken
en Zondag veel belang-
De Schermer Dansers
iet minder succes; gister-
iden zij met hun Oud-
se dansen op in de
ichtige verlichting van
onstellingsterrein.
ien tentoonstellingsbezoe-
ten van dit folkloristische
ie Schermer Dansers had-
is na hun optreden een
ilaus in ontvangst te ne-
Beemster en wijde om
en auto, motor, event-
■ijwiel bezit, welke nog
md is, kan ter zegening
naar Beemster komen
13 Aug. a.s. des middags
isperweg, West-Beemster
en rijdt auto enz. door 't
naap het kleinere hek
kpad, aan welke ingang
tier St. Jansparochie
=nz. stuk voor stuk zal
an wordt door de pries-
i der H. Kath. Kerk ge-
nf, zegen dit voertuig
leilige rechterhand; laat
ge Engelen dit verge-
illen die daarin (daarop)
an van alle gevaren te
n te behouden
r bezitter van zulk een
te verkrijgen het Neder-
■gsgebed en een legimi-
bij onverhoopt ongeval,
i zijn ook te verkrijgen
an Sint Christophorus,
reneens gewijd zullen
gening zal In de St.
n kort Lof plaats heb-
en met het Allerheilig-
i wordt aan de betrok-
Kerkelijk Reisgebed"
•oort
AND TE NAGASAKI
7 Aug. (Reuter).
l ZIU? Moekodiima-
j N^a,saki bijna ge
ld. Belangrijk mate-
e scheepsbouw is ver-
De schade wordt od
ien geraamd
'E JONCEN STAK
IANDEN AAN
AXIME (Franse Ri-
ug. (Reuter). De
Saint Maxime heeft
[e^ jongen „van zeer
ie gearresteerd, die
t zestien bosbranden
langestoken. Na elke
ig belde hij steeds de
gezonden)
Redactie,
op uw blad heb ik
langstelling het be-
courant van Vrijdag
gelezen onder het
eer, ook in de Tun-
r van de woonwijken
ieroverweg gelegen,
mstens 4 maal per
'eg of moet door de
ericht in de courant
il mijn aandacht ge-
n het wielrijdend
febriuk moet maken
bij tot de conclusie
er absoluut geen
i de toestand is ge-
s maar een klein
het pubhek, dat bij
ord op- en afstapt,
rijden door tot de
tunnel en stappen
blijven, op de trap-
oorrijden.
rdt geen rekening
t het voetgangers-
moet maar zorgen,
iomt, anders wordt
en met alle gevol-
Jgevallen, dat voor-
chooljeugd zich aan
Idig maakt,
'ele „Heren" tussen
r doen dikwijls net
en verbodsbepalin-
hebbon meestal nog
als zij op hun
rden gewezen,
tdek ik vele jonge-
■erwacht kan wor-
er geroepen zullen
ding te geven aan
t.
t het euvel slechts
door het uitdelen
geldboeten en het
i. van het rijwiel
ntspraak heeft ge-
'entief werken en
belang ten goed»
elpen hier niet;
'oogachtend,
J. V,
Op het eircnit van Zandvoort werden Zondag internationale motorraces gehouden, georganiseerd door
de K.N.M.V. In de zijspanklasse werd winnaar P. A. A. van Rooyen uit Rotterdam met in de zijspan
A. Kloe uit VI aard in gen. De winnaars in de bocht. In het nummer 500 cc internationaal werd winnaar
de Nederlander P. A. Knijnenburg uit Wassenaar op BWM met een gemiddelde van 124 km per uur.
De winnaar in de bocht.
fVan een onzer redacteuren)
In de schemerdonkere barakken van het doorgangslager Ultzen,
wordt slechts halfluid gesproken. Vrouwen en kinderen, van alle
rang en leeftijden, zitten in het voorste gedeelte van de betrekkelijk
lage ruimte, waar enkele tafels en banken staan. Zo dicht mogelijk
bij de geopende deur, waar de frisse, maar vooral ook vrije lucht
naar binnen stroomt. Door deze zelfde deur zullen de mannen straks
binnenkomen. Zij pleitten nu, in gindse barak, als nieuwe Brugman
nen. Daar, in die barak valt aanstonds de beslissing, die zij onder
gaan als de belangrijkste van hun leven. Daar, in die barak toch
wordt bepaald, of de mensen, die vannacht „zwart" over de grens
zijn gekomen, in de vrije westelijke zóne mogen blijven, of
elkaar door, steeds weer (Heinz,
dat kan niet! Heinz, dat kan niet!
God, dat kan niet".
In de barak heerst volslagen
stilte. De vrouwen trekken hun
kinderen dicht tegen zich aan, als
willen ze hen nu reeds bescher
men tegen een lot, dat ben wel
licht straks ook beschoren zal zijn,
straks, als hun man terugkomt, uit
die barak daarginds, waar drie
mensen moeten beslissen over de
vreselijke vraag? Hier laten of.,
terug zenden.
De vreselijke taal der
cijfers
Als we later uit dorre cijfers
de dagelijkse gang van zaken in 't
kamp van Ultzen aflezen, is er
weinig fantasie voor nodig om te
ervaren welk een vreselijke taal
deze spreken.
Elke dag komen er ongeveer 400
mensen, die om toelating tot een
der Westelijke zones smeken.
Slechts 20 pet. of te wel tachtig
wordt dit toegestaan, de overigen
320 in getal, blijft niet anders over
Neen, aan die andere mogelijk
heid niet denken. De gebeurtenis
sen van de laatste weken zijn té
siopend geweest. Niemand ver
draagt nu de gedachte, dat men
van dit vrijheids-paradijs uit op
nieuw zou worden gezonden in die
hel, welke zij nog maar een paar
uur geleden, met risfcering van
alles leven en goed hebben
verlaten. Wekenlang hebben zij
de vluciitplannen beraamd. En in
die spannende dagen, waarin alle
mogelijkheden zorgvuldig tegen
elkaar werden afgewogen, was het,
of« de Westelijke zone eigenlijk
steeds als vanzelf dichterbij kwam
Ze telden de kilometers, die
hen van die grenslijn m eigen
land scheidden, steeds minder,
steeds minder. Want daar in het
Westen, daar wachtte.... de Vrij
heid!
Haar drie oudste meisjes, vijf,
vier en drie jaar oud, hebben de
zware tocht goeO doorstaan. Zij
spelen buiten en weten van geen
moeheid meer. Gegeten dat ze
hebben! Ze waten nauwelijks te
verzadigen. Het was ook maar
geen kostelijk maal erwtensoep
met worst; maar „liefst twee bor
den vol. Alleen de jongste, nauwe
lijks zes maanden oud, berokken
de haar zorgen. Weliswaar had de
dokter haar vanmorgen gezegd,
dat ze zich niet zo ongerust be
hoefde te maken, maar ja, een
moeder is nu eenmaal een moeder,
weet U?
Terwijl we voor de kinderwagen
staan, waarin het jongste kind
diep onder de dekens ligt wegge
stopt, en wat biscuitjes op 't kus
sentje liggen („voor straks, als ze
wakker wordt") schreeuwt een
schorre. door tranen verstikte
stem: „Trudi"! En weer, maar nog
oneindig veel aangrijpender „Tru
di"!
Als verstijfd staat de vrouw
naast ons. Wijd opengespalkte
ogen zoeken door de nauwe ruim
te tussen de getimmerde bedden
de deuropening, en vinden daar
de man. die haar naam riep. Aan
de grootste wanhoop ten prooi,
terwijl dikke tranen over zijn wan
gen rollen, komt hij enkele stap
pen dichterbij. Maar reeds rent
de vrouw met vooruitgestoken
handen op hem toe en grijpt hem
bjj de schouders. Een ogenblik van
beklemmende stilte, die het inner
lijk verscheurt, volgt. Dan Iaat de
vrouw zich blindelings op een der
bedden vallen, krimpt ineen als
iemand die gefolterd wordt door
striemende zweepslagen en in gie
rende
Als uiterlijk teken
van hun dank
baarheid maakten
uit Rusland terug
gekeerde krijgsge
vangenen dit al
taar met de
indrukwekkende
wandschildering.
Dagelijks knielen
hier nn opgejaag
de mensen neer
om God en de
Moedermaagd te
smeken hen ver
der te geleiden
op de onzekere
levensweg.
dan terug te keren. Want zonder
geldige papieren is er voor hen in
de Westelijke zónes geen onder
dak, geen werk, geen ondersteu
ning. Voor de tachtig, die doorge
laten worden, omdat zij in de wes
telijke zöne familieleden hebben,
die zich schriftelijk bereid ver
klaarden ffcn op te nemen, of die
daar op de een of andere manier
werk hebben gevonden hetgeen
door de Arbeidsbeurs moet zijn
bevestigd, ligt daij de weg naar de
vrijheid open. Inderdaad, de vrij
heid. Maar dan die, welke men
alleen beminnen moet om haar
zelf. Want elke dag wordt in het
Westen het woningprobleem nij
pender, de materiële zorg groter,
derhalve de geestelijke nooddruft
moeilijker te lenigen.
Terug naar huis
Enkele honderden kilometers
Zuidelijker is nog een kamp, dat
mensen uit de Oostelijke zónes tij
delijk herbergt: FriedUund ge
naamd.
Drama's, welke welhaast elke
beschijving tarten, hebben zich in
de afgelopen vijftien jaar hier af
gespeeld. Immers: de krijgsgevan
genen, die uit de Russische step
pen terugkeerden, waren op dit
kleine stukje grond, drie kilome
ter voorbij het IJzeren Gordijn,
voor 't eerst na zovele jaren weer
vrij! Een treffende herinnering aan
de gevoelens, die deze totaal ver
pauperde mannen beheersten, als
zij hier de Sovjets op veilige af
stand wisten, vindt U in 't kerkje,
dat in een der barakken is onder
gebracht. De mannen van één
dorp hebben het een altaar ge
schonken met daarboven 'n schil
derij, voorstellende de Moeder
maagd, die krijgsgevangenen be
schermend onder haar mantel be
hoedt.
Hier kwamen van heinde en
verre de vrouwen tenminste ver
vuld van de hoop. iets van hun
mannen te horen. Meestal was dit
ontstellend nieuws, maar wat
moeilijker te dragen dan onzeker
heid?
Deze mensen-karavanen, hoe
droef ook om aan te zien, komen
helaas niet meer in Friedland. De
Sovjets -hebben officieel verklaard,
dat er geen krijgsgevangenen meer
zijnDie het laatste uit de Sov
jetkampen -terugkeerden, vertellen
het U wel anders, zoals ze het ook
ons mededeelden in een verhaal,
dat van de hak op de tak sprong.
Maar het gaf toch voldoende beeld
van wat zich daar in het Oosten,
duizenden kilometers ver van al
les, wat het leven waarde geeft,
dagelijks afspeelt.
Nu komen er wekelijks naar
Frieidland die „thuisvaarders", die
van de Rossen toestemming heb
ben gekregen om te evacueren. En
wat zouden dat anders zijn dan
murmelende opa's, vrouwen, kin
deren en nog wat lichamelijk ge
brekkige mannen? Op officiële pa
pieren reizen ze. Met de trein wor
den ze tot Heiligenstadt ge
bracht. Binnen een kwartier moet
iedereen de trein verlaten hebben
met alles, wat hij of beter ge
zegd: zij bij zich heeft. En dan
gaat die trein weer weg als haast
te hij zich om nieuwe passagiers
te halen, die naar het Westen wil
len. Maar hij komt pas over een
week terug.
De mensen uit de Westelijke zö
ne komen 15 km diep de Russische
binnen met hun autobussen en
vrachtwagens om deze „Heimkeh-
rer" op te halen. Hoe miserabel
zijn ze er meestentijds aan toe.
Dagenlang in een trein doorbren
gen, welke geen enkel gerief biedt,
daar zijn de sterkste zenuwen
nauwelijks tegen bestand; laat
staan die van de oude mensen en
van vrouwen met kinderen. Eén
■vriendelijk woord, één hartelijk
gebaar, één enkel blijk van mede
leven, doet de tranen al bij stro
men komen. Inderdaad, Friedland
doet zijn naam eer aan. Maar kun
nen dat ook de mensen in de Ame
rikaanse, Engelse of Franse zöne,
die zich zoveel moeite hebben ge
troost om hun verwanten naar t
Westen te krijgen? Sprak hier niet
het hart luider dan het verstand?
Maar mag het hart dan niet spre
ken? Moeten dan alleen cijfers en
redeneringen de pas in het leven
maskeren?
West-Duitsland zelf kan dit pro
bleem der ontvluchten niet alleen
oplossen. Hier moet heel West-
Europa een daad stellen. Daarom:
Nederland ontwaak! Herken Uw
tijd en aanvaard Uw taak!
III.
Minder succesvol was het werk van agenten, die na van Hamel
in de periode-van 't Sant naar Nederland gestuurd werden.
No. 2, de heer C. van Brink, was sedert 1936 niet meer in
Nederland geweest en toen zijn contacten niet bleken te kloppen
zat hij dan ook spoedig in de misère. Bovendien steunde Londen
zijn werk allesbehalve en zelfs toen van Brink er in slaagde om
in September 1942 Engeland weer te bereiken, profiteerde de
C.I.D. niet van zijn bevindingen. Na van Brink volgden de
agenten Zomer en Schrage, waarvan de eerstgenoemde zich na
zijn arrestatie even moedig gedroeg als luitenant van Hamel,
terwijl Schrage bij een poging om weer in Londen te komen,
jammerlijk verdronk. Bij de arrestatie van de volgende agent,
Alblas, was het England-Spiel reeds aan de gang en had
Schreieders bedrog dus het werk van de moedige mannen die
het vaderland door samenwerking van C.I.D. en S.O.E.
grotendeels waardeloos gemaakt.
Ondertussen was in Londen ook
de ster van de heer van 't Sant aan
het ondergaan. De oppositie tegen
zijn leidinggevende positie in de
C.I.D. groeide van maand tot
maand. Het einde kwam toen het
gerucht de ronde ging doen dat van
't Sant reeds in de oorlog 1914
1918 voor de Britten spionnage-
diensten had verricht en wel a
raison van 25.000 pond sterling
Zelfs minister-president Gerbrandy
begon toen aan de juistheid van
het in Juli 1940 genomen besluit
te twijfelen. Een verslag dat minis
ter van Kleffens na een reis door
Indonesië uitbracht, deed de deur
dicht. Van 't Sant als chef van de
C.I.D. wekte zelfs in Indonesië on
rust. Op 14 Augustus 1941 had de
veel-becritiseerde chef van de
inlichtingendienst zijn „eervol ont
slag^' op zak. De parlementaire en
quêtecommissie keurt deze gang
van zaken goed doch betrert het,
dat de regering pas na één jaar tot
de conclusie kwam, dat de heer van
't Sand niet te handhaven was.
De tweede keuze welke de rege
ring in verband met het leiderschap
van de C.I.D. maakte, was al even
ongelukkig. Reserve-kapitein Mr.
R. Derksema wist immers van een
inlichtingendienst niet veel meer
af, dan hij in het jaar werken onder
van 't Sants leiding geleerd had.
De organisatorische wijziging waar
door het C.I.D. van het ministerie
van justitie naar dat van binnen
landse zaken verhuisde, kon deze
vrij bittere pil vergulden. Mr.
Derksema had eigen ideeën die op
zichzelf genomen nog niet zo
kwaad waren. Zo wilde hij de Po
sitie tegenover de Britse diensten
wat onafhankelijker maken. Maar
het gevolg daarvan was een door
lopende ruzie met kolonel Rabag-
ratti, verbindingsofficier van de
Britse inlichtingendienst, die het
met van 't Sant best had kunnen
vinden maar diens opvolger minder
Moedeloos en mistroostig zitten de mannen bij de afrastering
van bet kamp Friedland. Wat zal Het leven hun in de Weste-
uc O w ccyaitig en cii ui gic-
huilsnikken grilt ze aehter lljke zone nu gevenr
wordt het congres van de Ned.
Bond van Gemeente-ambtenaren
van 7 tot en met 9 September ge
houden in Enschede.
is in de haven van Rotterdam
het stoffelijk overschot gevonden
van een Ierse stoker, die bij het
zwemmen is verdronken.»...
heeft het gemeentebestuur van
Velsen het besluit genomen de
vergunning tot exploitatie van het
Velser Zwembad het enige
zwembad dat is overgebleven
in te trekken, omdat het bestuur
geen maatregelen trof, wegens
gebrek aan financiën, de hygic
nische toestanden te verbeteren,....
heeft het oude stadje Wijk hij
Duurstede op feestelijke wijze het
650-jarig bestaan gevierd
is Zaterdagmiddag in de Bra
bantse hoofdstad door Bernhard
Verhoeven de tentoonstelling ge
opend van katholieke beeldende
kunstenaars
heeft de Scheveningse omroe
per Zaterdag met enkele felle
slagen op de koperen gong luid
ruchtig uiting gegeven aan de
algemene vreugde en tevreden
heid bij de officiële ingebruik
stelling van een nieuw gedeelte
van de Scheveningse visafslag
is uit de haven van Amsterdam
een sleep vertrokken, bestemd
voor de haven van Santos, in
Brazilië. De zeesleepboot „Tyne"
van de firma L. Smit uit Rotter
dam zal naar schatting 40 dagen
nodig hebben om een 150 tons
drijvende kraan naar Zuid-Ame-
rika te brengen...™
bevinden er zich in de haven
van Vlissingen tal van schepen,
die voor Antwerpen bestemd zijn,
maar niet verder varen i.v.m. de
havenstakingen in Antwerpen.™
heeft de Nederlandse regering
een gift van f 16.000.doen toe
komen aan het Rode Kruis van
Thailand nit dankbaarheid voor
de veie diensten bewezen aan Ne
derlanders en Nederlandse onder
danen tijdens hun Japanse gevan
genschap
worden voor de K.N.S.M. bin
nenkort twee schepen, elk van
2600 ton, gebouwd
is de toeloop naar „Rotterdam
Ahoy" dermate groot, dat in het
begin van deze week de millioen-
ste bezoeker (ster) verwacht kan
worden. Zaterdag j.l. passeerden
meer dan 33.000 personen de con
trole. De autoriteiten overwegen
in Rotterdam een permanent ver-
maakcentram te stichten,..™
apprecieerde. Het gevolg was, dat
op de duur de heren Rabaghatti en
van 't Sant op eigen initiatief bui
ten de C.I.D. om agenten naar Ne
derland gingen sturen en nog wel
met medewerking van minister
president Gerbrandy. Het was de
agentengroep die bekend staat als
de groep Hazelhoff-Roelfzema.
Het C.I.D. onder mr. Derksema
had dan ook als inlichtingen
centrum geen waarde meer en
beperkte zich practisch tot het
veiligheidswerk. Deze bezigheid
is in een later stadium van het
C.I.D. afgesplitst en onder naam
van Politie Buitendienst van het
departement van Marine weer bij
het departement van Justitie te
rechtgekomen. Daar ondertussen
het ministerie van Binnenlandse
Zaken aparte bureaux voor docu
mentatie en zuivering had opge
richt, werd er veel, heel veel
dubbel werk verricht. Dat deze
situatie in het verslag van de
parlementaire enquêtecommissie
allesbehalve wordt toegejuicht
spreekt vanzelf.
Op 5 Februari 1942 werd het.
C.I.D. van binnenlandse zaken
overgebracht naar marine en kreeg
aldus minister Furstner gelegenheid
om zijn krachten aan het inlichtin
genwerk te beproeven. Met de lei
ding werd toen tijdelijk belast de
kolonel der mariniers M. R. de
Bruyne, een officier die eind 1941
door de minister naar Londen ont
boden was om er hoofd te worden
van het „Bureau Voorlichting Te
rugkeer". Al spoedig was het con
flict Derksema-Rabagliatti een con
flict de Bruyne-Rabagliatti gewor
den. Want evenmin als mr. Derk
sema was de kolonel der mariniers
een expert op het terrein der in-
lichtingendienst, terwijl niettemin
ook hij zelfstandig wilde kunnen
werken. Vooral 't feit dat de ver-
bindings- en transportdiensten vol
ledig in handen van de Britten wa
ren, kon de Bruyne moeilijk slik
ken. Deze toestand was echter niet
te veranderen omdat de Britten
deze dienst van primair belang voor
de oorlogvoering beschouwden en
dus zelf verantwoordelijk wilden
blijven. Over het beleid van de mi
nister die ten tijde van kolonel de
Bruyne een wakend oog op de
C.I.D. houden moest, minister
Furstner, is de parlementaire-
enquête-commissie niet best te
spreken. Was de benoeming van de
heer de Bruyne reeds een slag in
d elucht, de manier waarop deze
door zijn minister bij het werk ge
steund werd, noemt de commissie
zeker onder de maat.
De groep Hazelhoff-Roelfzema
Maar ook het gedrag van minis
ter-president Gerbrandy acht de
commissie in deze maanden alles
behalve brandschoon. Hij toch bil
lijkte namens de regering de activi
teiten van de groep Hazelhoff-
Roelfzema, een club agenten die
door de bemoeiingen van de heer
van 't Sant zich intensief bezig
hield met de inlichtingendienst
buiten het C.I.D. om. Hierdoor kwa
men niet alleen mr. Derksema en
kolonel de Bruyne in een onmoge
lijke positie, doch tevens werd door
de regering het groot enthousiasme
van een aantal jonge, meer dan
moedige Nederlanders die zich con
amore voor Nederland wilden in
zetten in verkeerde banen geleid.
Mr. S. E. Hazelhoff-Roelfzema
was een jong reserve tweede lui
tenant, die na uit Nederland te
zijn ontsnapt in contact kwam
met de heer van 't Sant en na
een korte opleiding via deze ex-
chef van het C.I.D. opdracht van
de Nederlandse regering kreeg
om uit het bezette gebied dr.
Wiardi Beekman, een vooraan
staand socialist, en kapitein Tie-
lens te gaan halen. Met zeer veel
moed heeft de groep Hazelhoff-
Roelfzema zich meermalen per
boot naar de Nederlandse kust
begeven.
De agent Tazelaar, die in het ka
der van deze acties op Nederlandse
bodem werd gezet, kwam in ver
binding met kapitein Tielens, doch
deze weigerde mee te gaan. Meer
gehoor vond hij bij dr. Wiardi
Beekman, doch toen hij zich met
deze voor de kust van Scheveningen
zou inschepen, bleek de operatie zo
nonchalant te zijn voorbereid dat
men vanuit Londen niet het goede
teken via de radio doorgaf. Het
overbodig oponthoud werd dr. Wi
ardi Beekman noodlottig, Met de
heer Goedhart en adelborst Pas-
deloup (een latere V-man) werd
hij op de boulevard gearresteerd.
Kort vóór de bevrijding stierf deze
bekwame socialist in een duits con
centratiekamp aan de vlektyphus.
De agent Tazelaar wist met een
andere compagnon, Dogger, te ont
komen, door zich in het ijskoude
water te laten zakken. Via Zwitser
land en Spanje hebben zij in April
1942 Engeland weer bereikt. Daar
wachtte de heer Dogger nog een
vreemde ontvangst. Zowel hij als
mr. Hazelhoff-Roelfzema werden,
na bij H.M. de Koningin te zijn ge
weest, ter verantwoording geroepen
door de minister van marine. De
moedige Dogger kreeg zelfs een Re
primande, omdat hij niet netjes „in
de houding stond". Ook deze on
prettige ervaringen vonden hun
oorzaak in de rare verhouding van
do groep Roelfzema tot het CID.
Daardoor heeft men zelfs gewei
gerd gebruik te maken van de schat
van gegevens welke de heer Dog
ger toch ongetwijfeld bij zich droeg
Impasse dus helemaal niets
Toen de kolonel der mariniers de
Bruyne ontslag nam als tijdelijk chef
van de CID brak er voor de dienst
een periode aan, waarin helemaal
niets geschiedde. De regering had
besloten de zaak eens grondig te
reorganiseren, doch dit had tot ge
volg dat van 1 Juni tot 28 Novem
ber 1942, de periode dus waarin het
Engeland-Spiel hoogtij vierde, er
te Londen feitelijk helemaal geen
Nederlandse inlichtingendienst was.
De heren Lovink en Warners ont
wierpen inmiddels plannen voor 'n
goede oplossing en zij dachten daar
bij aanvankelijk aan één grote cen
trale dienst die dan onder leiding
van laatstgenoemde heer zou ko
men te staan. Deze straffe centra
lisatie kon echter om technische
redenen ook de Britten hadden
hun diensten in de SIS en de SOF-
gesplitst niet doorgaaD.
Toen kwam notabene de heer
van *t Sant echter weer ten to
nele, die ondertussen op voor
dracht van minister van AngereU.
de nieuwe bewindsman voor ju
stitie, tot directeur yan politie
-benoemd was. Ondertussen werk
te de heer Warners in opdracht
van de regering echter ook aan
'n rapport over de persoon van
de heer van 't Sant Dit schijnt
zodanig geweest te zijn, dat de
candidatuur van de ex-hoofdcom
missaris van politie voor goed als
rhef der inlichtingendienst werd
afgelegd.
Over het rapport „van 't Sant"
hangt nogal een waas van geheim
zinnigheid. Noch de regering, noch
de heer Gerbrandy hebben het ter
beschikking van de parlementaire
enquête-commissie willen stellen.
Tenslotte was bet de heer van 't
Sant zelf die de commissie het ge
vraagde stuk wel ter inzage gaf.
Daaruit blijkt dat in geen geval be
wezen is, dat de heer van 't Sant
zich ooit aan verraad heeft schuldig
gemaakt. De minister-president be
vestigde dit, maar voegde er aan
toe: „Wel zijn in het rapport enige
aanwijzingen die zouden kunnen
leiden tot de conclusie, dat het niet
onmogelijk mag worden geacht, dat
de heer van 't Sant vóór de oorlog
tegen betaling voor de Britten ge
werkt heeft."
Tussen al deze strubbelingen
kwam eindelijk op 28 November
een K. B. tot stand waarbij het
„Bureau Inlichtingen" tot stand
kwam. Het betekende gelukkig het
einde van een vaak onverkwikke
lijke historie.
Veemarkt Utrecht
UTRECHT Op de veemarkt te
Utrecht werden aangevoerd in to
taal 4090: runderen 883; graskalve
ren 95; nuchtere kalveren 216;
schapen en lammeren 774; varkens
657; zeugen 243; biggen 1183; bok
ken en geiten 39. De prijzen varl
eerden voor: stieren van 400 tot
800; kalfvaarzen van 625 tot 825;
graskalveren van 175 tot 280;
nuchtere kalveren van 48 tot 65;
pinken van 320 tot 500; melkkoeien
van 625 tot 925; kalfkoeien van 650
tot 950; vaarskoeien van 540 tot
740; schapen van 65 tot 105; lam
meren van 45 tot 58; magere var
kens van 65 tot 100; zeugen van
250 tot 350; biggen van 40 tot 60;
bokken en geiten van 15 tot 45.
De handel in schapen en nuchtere
kalveren was willig, in varkens en
biggen redelijk, in rundvee matig.
DR. LAUREANO GOMEZ, de
nieuwe president van Colombia,
die met ingang van 7 Augustus
a.s. zijn ambt zal aanvaarden.
(Van onze Berlijnse correspondent)
BERLIJN, 1 Augustus. De overigens weer sterk afnemende
belangstelling voor de ontwikkeling in het Verre Oosten, heeft
hier enkele dagen moeten wijken voor de interesse, die het
derde congres der socialistische Eenheidspartij voor zich op
eiste. De gehele Duitse pers heeft aan dit gebeuren uitvoerige
commentaren gewijd, terwijl de politieke waarnemers der ge
allieerden heel wat informatieve besprekingen hebben gevoerd
om de werkelijke betekenis van dit congres zo nauwkeurig
mogelijk in hun rapporten vast te leggen.
Te verwonderen is dit niet.
Oost-Duitsland is nog altijd be
langrijker dan Korea en het was
eenieder hier reeds maanden ge
leden bekend, dat op de derde
partijdag der communisten een
nieuwe politiek zou worden uit
gestippeld, die in een reeks vol
dongen feiten tot uiting zou ko
men. Paginalange commentaren
in het orgaan der communisti
sche partij, Neues Dcutschland,
en een reeks niet minder belang
rijke hoofdartikelen in het blad
van het rode leger, Die Tagliche
Rundschau, hadden dit voldoen
de duidelijk gemaakt.
Wat men vermoedde werd
spoedig zekerheid. Ulbricht, de
almachtige dictator achter de
schermen, had bij zijn bezoek
aan Stalin op 26 Mei j.l. het be
vel ontvingen Oost-Duitsland
tot in de geringste bijzonderhe
den te organiseren naar het
voorbeeld der Sovjet-Unie. Van
af dit ogenblik dagtekent de
niets ontziende strijd tegen de
Kerk, het definitief uitschakelen
der andere partijen met als
uiting hiervan een opgedrongen
eenheidslijst voor de komende
verkiezingen en ien laatste de
onverzoenlijke kruistocht tegen
allen, ook in de communistische
partij zelf, die niet volledig en
zonder enig voorbehoud achter
de door Stalin voorgeschreven
richtlijnen stonden.
Uiterste consequentie
„Wij zullen ieder het partij-
boek ontnemen," schreef Ul-
bridht na zijn terugkeer uit
Moskou in „Neues Deutschland",
„die de leer van onze grote Sta
lin niet tot in uiterste conse
quentie aanvaardt." In de West-
Berlijnse pers heeft men met
dit dreigement nogal eens de
spot gedreven, maar de bevol
king der sovjet-zone, inclusief de
communisten, hebben deze
woorden heel wat slapeloze
nachten bezorgd.
De reeds voor het grootste
gedeelte gelijkgeschakelde be
stuurderen der burgelijke
partijen capituleerden onvoor
waardelijk, terwijl het hoofd
kwartier der communistische
partij in de Lotharingerstrasse,
„het grauwe paleis", bestormd
werd door kameraden, die zich
niet helemaal brandschoon
voelden en daarom de grootste
figuur aller tijden, maarschalk
Stalin, in de ongelooflijkste
termen kwamen bejubelen.
Veel heeft hen dit intussen
niet geholpen. Een kwart mil-
lioen communisten werd uit de
partij gestoten. Op het partijcon
gres heeft Staats-president, Wil
helm Pieck, in eigen persoon
hen beschuldigd van misdaden,
die zelfs de meest onverstoorba-
ren angstrillingen moeten hebben
bezorgd.De heer President was be
slist niet in een diplomatieke bui,
toen hij zijn philippiea uitsprak. Als
een tweede Wysjinski sprak hij in
geagiteerde stijl van rioolratten,
saboteurs, die zich in de partij had
den gesmokkeld om het Amerikaans
imperialisme te dienen.
Vijanden
Deze zuivering heeft, internatio
naal politiek gezien, slechts in zo
verre betekenis, dat zij het onver
mijdelijke voorspel vormt van het
opnemen der Oost-Duitse commu
nistische partij in de Sovjet-Unie
onderworpen landenblok. Moskou
heeft de regering Grotewohl ge
machtigd de Westelijke geallieerden
officieel als vijanden te behande
len. Wetten, door hen uitgevaar
digd, behoeft zij niet meer te er
kennen. Men verwacht hier alge
meen, dat de Oost-Duitse regering
van dit recht op de allereerste
plaats gebruik zal maken om West-
Berlijn opnieuw onder druk te
zetten. Een nieuwe zenuwenoorlog
wordt mogelijk geacht die het mo
reel der West-Berlijnse bevolking
voor de zoveelste maal ernstig op
de proef zal stellen.
Het tegelijkertijd aangekondig
de vijfjarenplan moet de gehele
Oost-Duitse economie afstellen op
de behoeften en de eisen der So
vjet-Unie. Met bet herstel der
Duitse eenheid behoeft geen reke
ning te worden gehouden. Deze
kan in de ogen der Sovjets toch
slechts plaats vinden, indien West-
Duitsland bereid is zijn economie
aan die der sovjet-zone aan te
passen.
Gesloten front
Ernstiger nog is GrotewoWs ver
klaring, dat zijn regering meedo
genloos 7-al optreden tegen de
Kerken, die de vrede in de sovjet
zone verstoren. Hierdoor is de laat
ste hoop, dat een kerkvervolging
naar Hongaars voorbeeld vermeden
kon worden, een trieste illusie ge
worden. De taktiek, die de com
munisten hierbij willen volgen, is
al geen geheim meer. De bevol
king is opgeroepen alle kerkelijke
plechtigheden te saboteren, geleid
door een geestelijke, die weigert
lid te worden van het communis
tische nationale front. De geestelij
ken zelf wil men in aciae-comité's
organiseren, die tegen de kerkelijke
overheid gericht zijn. Het eerste
comité is reeds in Dresden in het
leven geroepen. Doch het is een
trots feit, dat hiervan geen enkel
katholiek geestelijke deel uitmaakt.
Zij blijven een gesloten front op 'n
bloedzuigers en rapalje, geniepige eenzame sterk bedreigde post.
