BOLLENCENTRUM NUMMER DRIE
1000 wagons vroege kool
gaan naar de belt
EEN ONGEKEND GEBIED
VAN HEI, BOS EN PLAS
Herziening der Pachtwetgeving gewenst
wegen
Hoge prijs van pootaardappelen
10.- boete
De Anna Paulownapolder
Kijkje in en. om de veiling
Ir. Ovinge blijft
in Wieringermeer
Noordelijken
op aftocht
De kop van Overijsel
slechts in uiterste noodzaak
Invoering van dwangpacht, maar
Rapport van
Centrum voor
Staatk. Vorming
Nederlandse
vordering
Dronkenschap werd
dief noodlottig
DONDERDAG 10 AUGUSTUS 1950
PAGINA 5
e. De opvolger moet
beginnen. De ang-
al het stand houden,
ben?" kan hem be-
laarom is hier ook
vereist: een onbe-
wen op God. Dat
iesters, men ziet het
oorde zelfverlooche-
ze zware vermoeie-
tte en koude dragen,
tiianen overal bij te
blijmoedigheid en de
ing, waarmee zij
oom van onverschil-
ten. Zij beschouwen,
hun moeilijk leven
zij verkondigen het
erdaad.
een vroege Zondag-
uin en keek het dal
idde voor de eerste
er de zwaarbeboste
n mij klonk zacht 't
andere torens. On-
rooksliert schoof 'n
in. Tussen de strui-
n nachtegaal te zin-
irpten in het hoge
denken aan het ver-
aan wat het zou
'oor deze mensen en
riesters. Vergeet hen
>ed!
b verteld, geldt niet
ankrijk. Ik kan u
hoogte stellen van
n uit een uiteraard
Iet is nu eenmaal 'n
ten. Naast de groot-
gheid treft men een
eid en geloofsbele-
ik dacht, dat deze
tn de naald" u zou-
1. B. R.
d. Een dergelijke
as door de firma
gd, doch zij strek-
ïaar de Ver. Staten
uitvoer van kaas
Venezuela, die in
Je. De N.V. vroeg
gunning voor de
zodoende de' be-
krijgen over 10
iet ontvangen dol-
op geoorloofde
deviegenbanken
en met Neder-
aald. Deze export-
chter meer waard
ale dollarprijs en
g dan ook voor de
lars f 6.25 p. stuk.
lars op een derge-
realiseren, kon de
sportartikel op de
>a en Venezuela
ar dezelfde prijs
sommige collega's
eerden en voor 'n
s jarenlang in de-
ngevoerde firma's
oster. Dat de N.V.
eid aangreep om
n op deze buiten-
n, valt voor een
als de in '40 ge-
te begrijpen. Doch
valt het niet, als
dat op deze wijze
exporteurs een
rrentie werd aan-
leek, dat de kaas
aar Venezuela en
pt werd, op sche-
Jew York voeren,
neren waren der
overeenstemming
tpapieren, doch 'n
iat aan het licht
ileek, naar de ver
een der C.C.D.-
niet wel mogelijk,
van justitie, mr
nnga, merkte in
iee op, dat er aan
ergelijke 'exporten
het een. en ander
ecretaris van de
thandel kaas, gaf
lege over mini-
js in verband
gemaakte winst
de N.V. Deze
de zaak echter
gs. In elk geval
boven de mini-
js. Deze getuige
de firma „De
staat als een
drijf. Bovendien
dat deze manier
oo.k bij andere
rijven werd aan-
'an justitie noem-
uisitoir de manier
van de f^.V. „De
listig. Hij sprak
ncurrentie en ver
directeur van
feit, of de Staat
benadeeld door
handel drijven,
officier; neen,
ecteur. Practijken
de officier niet
ming met de
N.V. „De Keij-
aststelling van de
lette de officier
irdigheid van het
onrechtmatig ver-
De eis was f 7500
vervangen door
i.tenis van de di-
der.
missen voerde in
pleidooi. Hij wees
e toestand voor
markten van Ve-
ba. Hij overwoog,
met deze„han-
opgehouden voor
dekt en hij wees
rma op een heel
'ze te werk had
wanneer zij in
agent voor het
ort had laten
betwistte de
de Staat en
bedrag der ge
in overeenstem-
het gepleegde
chter verschilde
?er van mening
na zijn repliek
ïjn dupliek wees
erop, dat hier
5000 kg kaas
kwantum dus.
en eigen bate
rechter, toen hij
veerde. Hij ver
in staat te oor-
niet benadeeld
noch over het
nst door het be-
jf- Hij meende
wat hij een on
er van zaken-
hoge boete op
De N.V. „De
n ook veroor-
boete, te ver
maanden hechte-
cteur-bestuuraer.
„Waar je sprakeloos geniet, van de kleuren, die je ziet". Welke Ne
derlander kent niet dit vlotte lied van wijlen Louis Davids, waarin
hij het werkelijk schone van de Nederlandse bollenvelden bezingt
op een wijze, zoals alleen een Louis Davids dat kan. Sprankelend
van vreugde en tintelend van humor. En bovenal: waar! Want ieder,
die de bloeiende bollenvelden heeft gezien, zal het met Davids eens
zijn, dat je er sprakeloos van de kleurenpracht kunt genieten. De
Nederlandse bollenvelden hebben een goede naam in de vreemde.
Al die henderden buitenlanders komen wat graag naar Hillegom of
Lisse om er het Nederlandse bollenleger te zien. Wat honderden
vóór hen deden, zullen duizenden na hen doen, ieder jaar opnieuw.
Zolang Nederland zijn kleurenpracht op de bollenvelden ten toon
spreidt, zullen vreemdelingen dit wondermooie schouwspel komen
gadeslaag
Het is echter niet alleen een
Hillegom of Lisse, waar de bollen-
klok slaat! Bijna in het noordelijk
ste puntje van Noordholland, met
name de Anna Paulownapolder, is
öok edn bollencultuur van beteke
nis. En volgens de statistieken van
de Algemene Vereniging voor
Bloembollencultuur komt Anna
Paulowna na de reeds eerder ge
noemde bollencentra op de derde
plaats. Toch zullen er weinigen
zijn, die zich het bestaan van dit
bollenparadijs kunnen herinneren.
Dat is alleen maar jammer en
tevens het bewijs, dat de men
sen toch eigenlijk bitter weinig
weten van hetgeen in eigen land
valt te genieten.
Toch willen we het nu eens niet
hebben over de bollenvelden zelf.
Die zullen we vorlopig buiten
schot laten. Nu zullen we eens een
kijkje gaan nemen achter de
schermen, immers het leven van
de bollentelers bestaat niet alleen
uit het trekken van vreemdelin
gen. Er moet ook verdiend wor
den!
Het begin.
We behoeven niet eens zo erg
ver in de geschiedenis terug te
gaan om de datum te vinden,
waarop de eerste bollentelers zich
in de Anna Paulownapolder, voor
namelijk in de buurtschap Bree-
zand, vestigden. In 1911 en 1912
lieten enige vooruitstrevende te
lers uit Zuidholland, waar de bol
lencultuur al jaren bloeide, het
oog vallen op de zandgronden on
der de rook van Den Helder. Zij
vonden er een goed bestaan en
hun voorbeeld werd door meer
deren begrepen. Er kwamen hoe
langer hoe meer telers en de bol
lencultuur kwam er op steeds ho
ger plan. Deze verschuiving
als we het zo mogen noemen
ging door tot ongeveer 1929 en te
genwoordig vinden we er let
terlijk en figuurlijk vele
bloeiende bedrijven.
Hoe meer de bollencultuur Zich
uitbreidde, hoe groter werden de
zorgen en de coöperatieve ge
dachte won meer en meer terrein.
Om de bollen onder de expor
teurs te brengen waren er twee
mogelijkheden. Of de bollen
moesten naar Zuidholland worden
getransporteerd, waar al twee
grote veilingen in bedrijf waren,
of de telers moesten zelf een eigen
veiling oprichten.
'n Eigen veiling.
Besloten werd in 1927 om zelf
êen coöperatieve veiling op te
richten. Als zodanig bleken er
echter vele moeilijkheden te over
winnen en het is zeer zeker jam
mer, dat alle moeilijkheden niet
waren te overwinnen. De eerste
grote klap kwam in de strenge
winter van 1929, die tot gevolg
had. dat de veiling in verval raak
te. De gewassen kregen een ge
duchte knauw en de financiële
zorgen waren legio. Ook de cri
sisjaren deden de veiling geen
goed en de toestand werd steeds
moeilijker, temeer omdat de leden
zelf financieel aansprakelijk wa
ren. Het duurde toch nog tot 1936
voor aan deze toestand een einde
werd gemaakt. In dat jaar werd
n.l. besloten om de veiling om
te zetten in een Naamloze Ven
nootschap, waarin de gemeente o.
xn. geïnteresseerd was.
Ondanks alle pogingen daar
toe in het werk gesteld, is het
toch nooit meer mogelijk geble
ken om de oude plaats te her
winnen. Dit vond voornamelijk
zijn oorzaak in het feit, dat in
tussen de commissiehandel
krachtig was komen opzetten,
waardoor menige handelstrans
actie buiten de veiling om tot
stand werd gebracht.
Hoewel dus de commissiehandel
geducht is komen opzetten, mag
toch geenszins worden beweerd,
dat de commissionnairs de veiling
de das zullen omdoen. Immers,
indien er van strijd gesproken
mag worden tussen de commissie
handel en de vellingen, zullen de
veilingen hun positie in ieV-r ge
val kunnen handhaven. Een ver
lies via de veiling geleden, wordt
op alle principalen omgeslagen,
zodat door allen slechts een be
perkte strop wordt geleden. Een
commissionnair daarentegen staat
buiten de gehele betalingstrans
actie. Hij is financieel niet aan
sprakelijk, omdat de betaling in
de commissiehandel rechtstreeks
tussen koper en verkoper plaats
vindt.
Na dit kleine stukje handels
kennis zullen we weer teruggaan
naar de veiling zelf. In 1936 werd
de veiling zoals we hierboven
al hebben gezien omgezet in
een naamloze vennootschap. Toch
bracht dit ook niet dadelijk het
gewenste resultaat, yanaf die
tijd tot aan 1947 werd er prac-
tisch niet geveild, totdat in 1947
door de Raad van Commissarissen
aan de heer C. Verschoor werd
opgedragen om de veiling nieuw
leven in te blazen. Hij en z'n me
dewerkers hebben de zaken flink
aangepakt en de laatste drie jaar
zijn de resultaten dan ook niet
onbevredigend te noemen. Het
grote verschil met de oude bloem
bollencentra en Anna Paulowna is,
dat de export in Zuid Holland al
jaren is gevestigd, terwijl de ex
port hier in het allereerste begin
stadium is. Toch is de belangstel
ling van kopers en verkopers
steeds groeiende. Er is een begin
van opbouw en er valt een ge
stadige groei te bespeuren. Het
veilingsbestuur heeft echter ge
duld, omdat het weet, dat uit
eindelijk het succes niet zal uit
blijven.
Str.
EERSTE NATIONAAL
EUCHARISTISCH CONCRZS
AAN DE GOUDKUST
CAPE COAST (K.N.P.). In een
herderlijk schrijven hebben de
aartsbisschop van Cape Coast en
de vier suffragaan bisschoppen
bekend gemaakt, dat van 19 tot
26 Februari 1951 in de stad Ku-
masi aan de Goudkust het eerste
Nationaal Eucharistisch Congres
zal worden gehouden. Verschei
dene bisschoppen van Oost- en
West-Afrika, van het Verenigd
Koninkrijk en van de Verenigde nog niet.
Staten van Amerika hebben reeds
welwillend op de uitnodiging ge
antwoord.
(Eigen bericht)
GEESTMERAMBACHT. Het gebied van de duizend eilanden is
ook het gebied van de kool; de oogst is er in volle gang, maar
van oogstvreugde valt er niet veel te bespeuren. De vroege
rode, witte en gele kool is onverkoopbaar. Dagelijks draaien
er ettelijke wagons kool door; sinds de vroege kool-campagne
aan de gang is, en dat is ongeveer 4 weken, waren het er al
300 wagons en het ziet er naar uit, dat het er 1000 zullen
wórden-
Achter de veiling in Broek op
Langedijk ligt een berg van wit
te en rode kool en men vertelde
ons, dat er zo in het Geestmer-
ambacht nog wel tien van zulke
bergen liggen. Het is droevig. In
volle schuiten worden de prach
tige kolen aangevoerd; maar ze
vinden geen koper. Met een
groot koolmes wordt er over de
kool, die in lange rijen in de
schuiten ligt, een diepe snee ge
geven, ten bewijze, dat het pro
duct gedenatureerd is. Een zeer
gering kwantum gaat nog als
veevoer weg, maar daar er vol
doende gras is, is de vraag naar
kool voor veevoer ook niet groot
Zodoende verhuist de meeste
kool, sqïps rechtstreeks vanaf de
akker naar de belt.
De oorzaak? Het tuindersvak
is nu eenmaal een riskant vak;
het weer is de koopman en het
regenrijke voorjaar, gevolgd
door een even regenrijke zomer
was oorzaak, dat overal in West-
Europa overvloed is aan groen
ten. Vorig jaar was dat anders;
toen waren Duitsland, België en
Frankrijk nog goede afnemers;
alleen naar Frankrijk gingen
toen al 1000 wagons vroege
aardappelen en groenten en
toen kreeg de tuinbouw van het
Geestmerambacht een pluimpje
van de minister, omdat hij zo
belangrijk bijdroeg tot verster
king van onze deviezcnpositie.
Nu gaat er praktisch mets naar
het buitenland en blijven de
telers van vroege kooi in het
Geestmerambacht met hun kos
telijk product zitten.
Terwijl zij vorig jaar prijzen
maakten van 8.Ö0 tot f 14.00
per 100 kg, ontvangen 'zij nu
nu hun product doordraait, 80
procent van de minimumprijs
voor eerste soort en 60 procent
van de minimumprijs voor twee
de soort; die minimumprijs is
voor witte kool 3.00 en voor
rpde en gele 5.00. En zelfs van
die 80 of 60 procent moeten zij
nog de heffing voor het mini-
mumprijzenfonds betalen, dat is
40 cent per 100 kg. zodat zij
slechts enkele guldens per
100 kg ontvangen.
Reeds vorig jaar draaide er
veel rode kool door, zodat het
minimumprijzojifonds voor rode
kool eind 1949 al een nadelig
saldo had van 170.000.Dit
minimumprijzenfonds heeft het
Centraal Bureau voor de Veilin
gen voor verschillende artikelen
ingevoerd, om een bodem in de
markt te leggen en zodoende een
débacle voor bepaalde tuinders
te voorkomen. De minimumprijs,
die tenslotte uitbetaald wordt,
ligt echter nog steeds ver be
neden de kostprijs. Ondanks ge
noemd nadelig saldo gaat het
C.B. nog steeds door de mini
mum-prijs voor het doorgedraai
de product uit te betalen. Hoe
dat nadelig saldo in e^n voor-
dehg saldo moet veranderen is
nog een raadsel; steun van rege
ringswege voor een bepaald pro
duct is niet te verwachten en
een reservefonds, ter aanvulling
van uitgeputte fondsen heeft het
De eerste vier dagen van het
congres worden in beslag geno
men door manifestaties, respec
tievelijk van de jeugd, de man
nen, de vrouwen en de priesters;
Vrijdags zal de receptie worden
gehouden ter ere van de Pause
lijke Legaat; Zaterdag is de dag
van de H. Maagd. Gedurende het
congres zijn toneel en film ter
beschikking. Men zal dan de vol
gende films vertonen: Monsieur
Vincent, The Bells of St. Mary,
Christoffel Columbus, Maria Go-
retti en Kardinaal Mindszenty. Op
het toneel zal worden opgevoerd
„Het Biechtgeheim".
De Goudkust telt 300.000 Katho
lieken. Een Nederlander, Mgr.
Paulussen, is Apostolisch Vicaris
van Kumasi; hij is van de paters
van Cadier en Keer, aan wie deze
missie grotendeels Is toever
trouwd. Er werken 103 Neder
landse priesters en 4 broeders.
Het ziet er dus droevig uit
voor die tuinders, die vroege
kool als hoofdproduct geteeld
Wfj verzuimden gisteren b« het
bericht inzake de benoeming van
i Ovinge tot rentmeester in
de Noord-Oostpolder te vermel
den, dat dit bericht ontleend was
aan de „Wierlngermeerbode", die
er „met zekerheid" melding van
maakte, onder toevoeging, dat een
en ander was geschied bij Kon.
Besluit van 1 Augustus.
De heer ir. Ovinge deelt ons
heden echter mede, dat hét be
richt niet alleen onjuist, maar
volkomen uit de lucht gegrepen
is, hij blijft in de Wieringermeer!
hebben. Een zeer klein kwan
tum van de vroege witte kool
gaat wel naar de zuurtcoolfabrie-
ken, omdat er enige vraag om
zuurkool is in het buitenland,
doch dit betekent maar heel
weinig; de vooruitzichten op de
herfstwitte kool zijn bovendien
zo gunstig, dat de zuurkool-
fabrieken zich niet het hoofd
hoeven te breken over de vraag,
of zij straks Wel voldoende kun
nen betrekken. Trouwens ook
vorig jaar was er meer witte
kool dan de zuurkoolfabrieken
konden verwerken.
De enigste mogelijkheid voor
een betere uitkomst voor de
tuinders van vroege kool is nog,
dat er straks door een lange en
strenge winter een goede tijd
aankomt voor de bewaarkool;
maar dat is een Wissel op de
toekomst, waarvan nog niet
vaststaat, of die gehonoreerd zal
worden.
TOKIO, 10 Aug. (Reuter).
Het hoofdkwartier van generaal
MacArthur deelt mede, dat op
het zuidelijk front in Korea de
Noord-Koreaanse troepen in snel
tempo terugtrekken op Tsjindjoe,
met achterlating van wapens en
uitrusting.
GASONTPLOFFING
IN BEILEN
ASSEN. Hedenmorgen vroeg
ontdekte de echtgenote van de
heer N. te Beilen een zware gas-
lucht in de woning, welke ver
oorzaakt werd door een lekkende
gascylinder. Daar zij zich in de
donkere kamer niet kon oriënte
ren stak zij een lucifer aan. Door
de hevige ontploffing, die volgde
raakten de kleren van de vrouw
inbrand. Zij liep zulke ernstige
brandwonden op, dat zij naar het
ziekenhuis te Beilen moest wor
den overgebracht. De woning van
de familie N. Stond direct in lich
terlaaie en brandde geheel uit.
GROOTOUDERS VAN ZIJN
MEIS|E BESTOLEN
SCHAGEN. Na het uitgeven
van 'n telexbericht is te Alkmaar
aangehouden zekere P. S., af
komstig uit 't Zand, doch thans
woonachtig bij de ouders van zijn
meisje in Noord-Brabant. S. werd
verdacht van diefstal van pl.m.
f 200.ten nadele van de fam.
V. op Tj alle wal alhier, de groot
ouders van zijn meisje, waar hij
een paar dagen logeerde. Pas na
dat de jongeman zonder opgaaf
van redenen een reisje naar fa
milie te Groet niet door liet gaan
en met de Noorderzon verdween,
vatte m enargwaan, want hij ge
noot bij zijn meisje en haar ge
hele familie een blind vertrouwen.
Daags na de diefstal vervoegde
hij zich bij kennissen te Schagen
en daar was men zo handig om
hem te zeggen, „dat hij even bij
de politie moest komen", met als
gevolg, dat hij zich natuurlijk hals
over kop uit de voeten maakte.
Bij ziin aanhouding te Alkmaar
bleek'hij het gestolen geld in één
dag opgemaakt te hebben, terwijl
hij de gelijktijdig meegenomen
fiets evenmin meer in zijn bezit
had. Tijdens het verhoor door de
wachtmeester van politie te Scha
gen, die deze zaak in recordtijd
tot een goed einde bracht, kwam
vast te staan, dat S. reeds in Mei
j.l. de fam. V. voor ruim f 300.—
had bestolen, doch toen genoot hij
zoveel vertrouwen, dat men hier
van nimmer aangifte durfde doen.
Ook zou hij ten nadele van de
melkfabriek te Fleron nabij Luik,
waar hij werkte, een slordige
10.000.Frs hebben ontvreemd
en geld gehaald hebben uit de
koffer vah logeetjes, die bij ziin
a.s. schoonouders vertoefden. Na
verhoor is hij op transport gesteld
naar Alkmaar om voor de officier
geleid te worden. Hoewel stam
mend uit een onberispelijk gezin,
staat S. niet gunstig bekend.
Wij vernemen nog nader, dat S.
4000 Belgische francs heeft gesto
len van een handelsreiziger en
in 't Zand in de herfst van het
vorig jaar een fiets ontvreemdde.
Het rijwiel van de grootouders van
zijn meisje is terug. De jongeman
had dit te Winkel gestald.
ii
In ons voorgaand artikel merk
ten wij reeds op, hoe Steenwijk
daar ligt als een spin midden in
haar web. Dat geldt niet alleen
economisch en cultureel, maar
nog meer als een centrum voor
toerisme. Hier in de omgeving
van Steenwijk vindt men letter
lijk van alles, wat de moderne
vacantieganger zich maar wen
sen kan.
Allereerst een ongerept me
ren- en plassengebied, waar men
naar hartelust alle takken van
watersport kan beoefenen, en
waar ook de amateur-visser zijn
hart kan Ophalen.
Wie pittoreske oude plaatsen
wil bezoeken bevindt zich in de
onmiddellijke nabijheid van Vol-
Ienhove en Blokzijl. Wie kennis
wil maken met de nieuwste cul
tuurwinst. waarin Nederland
zijn vreedzame annexatielust
botviert, kan per fiets en auto
bus vanuit Steenwijk gemakke
lijk en goedkoop een bezoek
brengen aan de nieuwe N.O.-
polder, welke nu reeds een
duidelijk beeld geeft van het
rijke grondgebied, dat Neder
land zich door de drooglegging
van de Zuiderzee verworven
heeft.
Wie wandelingen, fiets- of
autotochten wil maken door
prachtige bossen, die hun onge
repte natuurschoon nog ten vol
le behouden hebben en die voor
iedere bezoeker een openbaring
zijn aan natuurschoon en rust,
kan in de omgeving van Steen
wijk volop genieten.
Fiets- en wandelwegen leiden
naar intieme plekjes, zo over
weldigend mooi, als men maar
zelden genieten kan. Auto en
autobus brengen u in korte tijd
naar plekjes, waar men gezond
heid en rust in onbeperkte mate
kan opdoen.
Het meren
gebied
en piassen-
Slechts enkele kilometers van
Steenwijk ligt Giethoorn, terecht
genoemd ..het Venetië" van het
Noorden. Zelfs het „Canal gran
de" ontbreekt hier niet, want 'n
breed kanaal snijdt Giethoorn
van Noord tot Zuid en wordt te
recht de Kalverstraat van Giet
hoorn genoemd. Niet alleen om
dat het er druk is met punters,
maar ook omdat er die tientallen
kleine waterwegen, die het dorp
doorsnijden, er op uitmonden.
Onder leiding van Steenwijks
burgemeester, die 19 jaar lang
burgervader van Giethoorn was
en die elk vondertje en water-
wegget.ie er kent, hebben we 'n
wandeling door dit waterdorp
gemaakt en er plekjes bezocht
waar men de interessante oude
Saksische boerderijen langs de
dorpsgrachtjes in hun oude
schoonheid aantreft. Elke boer
derij hgt hier op een afzonder
lijk eilandje, temidden van een
dichte loverbegroeiing. We kre
gen er de ipdruk uit, dat men
niet alleen met de punter, maar
ook van de smalle looppaden
moet gebruik maken om ten /ol
ie van de rustieke schoonheid
van dit eigenaardige dorp te ge
nieten.
In Giethoorn, tegen het dorp
aan, vindt men de grote water
plassen, de woelige Benlaker-
wijde en .de meer rustige Belter-
wijde, ideale meren voor de lief
hebbers van de zeilsport. In en
bij het Giethoornse meer vindt
men ook de interessante een
denkooien en in de rietlanden,
grote vogelbroedplaatsen, een el
dorado voor vogelliefhebbers.
De N.O.-polder
Van hier uit komt men via
Vollenhove in de N.O.-polder, 'n
nieuw ontgonnen cultuurgebied
waarop elke Nederlander trots
zal zijn en wat toch iedere goede
vaderlander eens gezien moet
hebben. Een autobus rijdt door
de nieuwe polder en stelt ons
gemakkelijk in staat een duide
lijk beeld op te nemen, wat hier
gewrocht is en hoe op een mo
derne stedebouwkundige wijze
nieuwe dorpen gesticht worden.
Een bezoek aan het eigenaardige
Urk, dat ondanks het verloren
gaan van zijn eilandpositie, zijn
eigen karakter behouden heeft,
loont in alle opzichten deze ex
cursie.
Langs de nieuwe moderne
autoweg komt men niet alleen
vlug in Steenwijk terug, maar
komt men ook midden door de
ontginningswerken van de riet
en moeraspolders ten Z.W. van
Steenwijk, waar reeds honderd
hectaren afgegraven veengrond,
waar alleen nog wat riet en stop
pels groeiden, reeds in vrucht
baar bouwland herschapen zijn.
Ook hier blijkt wel duidelijk
het zegenrijk resultaat van het
landbouw-research-werk van Wa-
geningen en de nieuwste uitvin
dingen met de kunstmest. Daar
door worden werkelijk wonderen
gewrocht. Wie ook daarvan iets
zien wil, kan hier terecht.
Bos en hei en zand
Wie de reis wel eens maakte
van Leeuwarden naar Zwolle,
ontdekte, dat hij tussen .Pepega
en Steenwijk, spoorde door een
zacht glooiend Zuid-Limburgs-
aandoend landschap. Inderdaad
deze omgeving van Steenwijk is
rijk aan natuurschoon. Hier
vindt men de uitgestrekte land
goederen „Woldberg", de „Bult"
en „Eex" met prachtige bossen,
heidevelden en zandverstuivin
gen. Vooral het 900 H.A. grote
landgoed de Eex, in 1923 door
oud-minister van Karnebeek
aangebracht en in cultuur ge
bracht, is een rijk en kostbaar
bezit, vooral ook omdat de tam
van Karnebeek dit uitgestrekte
landgoed voor het publiek be
schikbaar heeft gesteld. In te
genstelling bijv. met de prachti
ge en grote bossen in Havelte,
eigenaar jhr. Storm v. 's-Gra-
venzande, die dit grote en prach
tige natuurreservaat hermetisch
heeft afgesloten, omdat hij het
geheel wil behouden voor zijn
particuliere jachtgenoegens. De
fam. v. Karnebeek daarentegen
heeft niet alleen een groot deel
Het bestuur van het Centrum
voor Staatkundige Vorming stelde
in Januari 1948 een commissie in
met de opdracht, rapport uit te
brengen omtrent herziening der
pachtwetgeving. De samenstelling
der commissie was alg volgt: Lid en
voorzitttcr: Jhr, Mr. C. M. O. van
Nispen, tot Sevenaer te Warnsveld;
Lid en secretaris: Mr. W. B. Hel-
mich te Baak; Léden: Dr. Ir. W. J.
Droesen te Roermond; H, A. Giesen
te Middenmeer; Ir. H. J. M. Verhey
te Didam; H. H. van der Zanden te
Eersel.
Op 11 Juli j.l. mocht het bestuur
het rappport van de commissie ont
vangen.
In haar inleiding betoogt de com
missie dat een algehele herziening
van het pachtrecht wenselijk is.
De strekking van de Pachtwet 1937,
aangevuld en verbeterd door het
Pachtbesluit 1941, was aan sociale
wantoestanden een einde te maken.
Men wil thans de Pachtwet mede
dienstbaar maken aan een econo
mische sanering van de landbouw.
De commissie kan zich met dit stre
ven verenigen. Zij vraagt zich even
wel af welke middelen men in
een nieuwe Pachtwet daartoe aan
de hand wil doen.
Het eerste hoofdstuk vangt, aan
met een behandeling van de rege
ling van de pachtprijs. Op een en
kele uitzondering na moeten alle
pachtcontracten volgens art. 7 van
de Pachtwet aan de bevoegde rech
ter worden voorgelegd. Artikel 41
van het Pachtbesluit schrijft voor,
dat goedkeuring vooreerst slechts
mag worden verleend, indien de
netto-opbrengst, welke bij een be
hoorlijke exploitatie van het ge
pachte te verwachten is, de pachter
een redelijke winst waarborgt. Zo
lang de netto-opbrengst voldoende
is om de pachter in staat te stellen
de verpachter eèn redelijke pacht
te betalen, rijst geen moeilijkheid.
Wat moet er evenwel gebeuren, als
dit niet het geval is? De commissie
zet vervolgens uiteen aan welke
vereisten een pachtprijs moet vol-
(Eigen bericht)
Was in vroeger jaren Fries
land het land van de poofaard
appelen, sinds de dertiger jaren
treedt Noordholland steeds meer
op de voorgrond als het land,
waar de goede poters vandaan
komen. Van de 4000 ha, waar
over de N.A.K. haar toezicht
uitstrekt, worden er 3000 ha in
Noordholland beteeld.
Vooral sedert de centralisatie
vgn de keuring is de teelt van
pootaardappelen toegenomen. De
teler van voor pootgoed goed
gekeurde aardappelen heeft n.l.
twee kansen: als de prijzen van
de consumptie-aardappelen goed
zijn, kan hij zijn product als
consumptieartikel verkopen; zijn
ze minder goed, dan kan hij er
de altijd-hogere prijs voor po
ters voor maken,
Door de goede prijs van de
consumptie-aardappelen zijn dit
seizoen reed? flinke kwantums
goedgekeurde, aardappelen als
consumptie-aardappelen ver
kocht, zodat er niet zo'n over
weldigend groot aanbod is van
pootaardappelen; naar wij ver
namen dé helft minder dan
vorig jaar. Dit is weer van in
vloed op de prijzen voor poot
aardappelen, welke b.v. gisteren
aan de Broeker veiling nogal
aan de hoge kant waren.
De pootaardapelen vallen
daar zij geen dag-artikel vormen
niet onder de veilplicht: toch
besloten de veilingen ook de
verkopen, zulks, om prijsontdui-
poters over de veiling te doen
king te voorkomen.
Maar ook de coöperaties, die
zich voorheen slechts met inkoop
bezig hielden, bewegen zich
thans ongetwijfeld om de
zelfde reden ook op het ter
rein van de afzet en deze coöpe
raties zijn niet verplicht over de
veiling te kopen. Zo gaat circa
50 procept van de pootaardappe
len via de veiling, terwijl 50
procent door de coöperaties,
hoofdzakelijk L.T.B. en V.T.N.,
wordt afgezet. Wij vernamen,
dat sommige coöperatieve ver
enigingen reeds voor lagere prijs
verkocht hebben dan waarvoor
aan de veiling gekocht wordt,
dit moge waar zijn, doch men
bedenke daarbij, dat de kopers
aan de veiling wellicht nood
gedwongen tegen deze abnor
maal hoge prijs kópen, om aan
hun leveringsplicht te kunnen
voldoen en hun afzetgebied té
behouden.
doen, wil hij rechtvaardig kunnen
worden genoemd.
De commissie meent te moeten
aandringen op een zodanige poli
tiek, dat de minst productieve gron
den, waarvan het gebruik als land
bouwgrond om economische en/of
sociale redenen noodzakelijk is, nog
een zekere minimum-pachtwaarde
hebben.
De overheid heeft toe te zien op
de pachtprijzen, die de partijen zelf
overeenkomen. Dit toezicht dient
zich in beginsel te beperken tot het
tegengaan van pachtprijzen, welke
de grenzen van het redelijke en toe
laatbare overschrijden. Het meest
practische stelsel is, naar het de
commissie voorkomt, de vrij over
eengekomen prijzen telkens te toet
sen aan artikel 41 van het Pacht
besluit en wel aan de hand van
richtlijnen, welke de Grondkamers
voor hun ambtsgebied vaststellen.
Dwangpacht.
Volgens art. 41 van het Pachtbe
sluit mag de Grondkamer de goed
keuring van een ingediende pacht
overeenkomst eveneens weigeren,
indien algemene belangen van de
landbouw worden geschaad Naar
veler mening zou deze bepaling al
dus zijn uit te leggen, dat de Grond
kamer bevoegd is in te grijpen, tel
kens wanneer niet onder de door
haar gestelde voorwaarden of aan
de volgens haar daarvoor in aan
merking komende persoon wordt
verpacht, waardoor de mogelijkheid
wordt geschapen van gedwongen
verpachting onder zekere voorwaar
den of aan bepaalde personen
(dwangpacht).
Naar het oordeel van de commis
sie verdient de invoering van
dwangpacht overweging.
De Grondkamer mag echter
slechts dan in afzonderlijke geval
len de normen rechtstreeks toepas
sen, welke zij voor verpachting in
haar ambtsgebied volgens in de
wet te geven richtlijnen vaststelt,
indien, de grondeigenaar zonder re
delijke gronden weigert, de advie
zen van de Grondkamer omtrent de
beste wijze van verpachting op te
volgen, omdat hij uit onwil of on
kunde zijn vrijheid niet op redelijk
verantwoorde wijze overeenkomstig
de normen van de Grondkamer wil
of kan uitoefenen. Dit moet echter
duidelijk uit de houding van de
grondeigenaar blijken.
De wet dient volgens de commis
sie de mogelijkheid van gedwongen
verpachting slechts als uiterste mid
del te bevatten.
In het tweede hoofdstuk onder
werpt de commissie de verlenging
van pachtovereenkomsten aan een
beschouwing. Volgens de Pachtwet
had de pachter, op wie niets valt
aan te merken, een beperkt recht
van napacht na afloop van de over
eengekomen termijn. Het Pachtbe
sluit stelde in beginsel de mogelijk
heid open van verlenging ook in die
gevallen, waarin de verpachter of
diens naaste familieleden het ver
pachte zelf willen gaan exploite
ren. Het vierde lid van art. 30, dat
deze materie regelt, werkt naar de
mening der commissie in de practijk
in het algemeen bevredigend. Toe
staan van een continuatieverzoek
in dit geval, is evenwel in wezen
gebruiksonteigening, waarvoor de
gedupeerde verpachter schadeloos
dient te worden gesteld. De aan
spraak op schadevergoeding, welke
de verpachter in beginsel heeft, zou
echter in de practijk zijn te beper
ken.
Ter financiering van een derge
lijke schadevergoeding heeft de
commissie gedacht aan het vormen
van een „pachtfonds" uit een recht
op pachtcontracten, te heffen door
de Grondkamer.
De commissie staat een automati
sche verlenging na afloop van de
overeengekomen termijn voor, tenzij
een van beide partijen bezwaar
maakt; zulks in tegenstelling tot de
bestaande regeling. Zij zou de
Grondkamer slechts de bevoegdheid
tot toetsing der verlengde overeen
komst willen zien toegekend, in zo
verre de partijen zelf een beroep
daartoe doen op de Grondkamer.
Van verschillende zijden dringt
men erop aan de pacht binnen een
bepaalde tijd na het overlijden van
de pachter van rechtswege te doen
eindigen, tenzij de rechter de over
eenkomst op verzoek van de echt
genoot °f naaste bloed- en aanver
wanten met een of meer hunner
laat voortduren. Men wil de rechter
rechtens verplichten het verzoek
toe te wijzen, tenzij een be
hoorlijke bedrijfsvoering onvol
doende is gewaarborgd of het alge
meen landbouwbelang door voort
zetting wordt geschaad. Als scha
delijk voor het algemeen landbouw
belang wordt o.m. aangemerkt het
continueren van te kleine of ver
snipperde en daardoor niet levens
krachtige bedrijven.
De commissie kan zich met een
dergelijke regeling van verlenging
bij overlijden verenigen. Zij heeft
echter wel enig bezwaar tegen het
aldus elimineren van al de op zich
zelf niet levenskrachtige kleine be
drijven. Hierbij zal de grootste om
zichtigheid moeten worden betracht.
De Grondkamer zal ieder geval
afzonderlijk moeten bezien en tel
kens met de levensomstandigheden
van de pachter en zijn gezin reke
ning moeten houden, teneinde ern
stige onbillijkheden te vermijden.
In het slothoofdstuk behandelt de
commissie enkele op zich staande
wijzigingen en aanvullingen in het
pachtrecht.
Het rapport beslaat een 40-tal
bladzijden. Het is verkrijgbaar bij
het secretariaat van het Centrum
voor Staatkundige Vorming, Anna
Paulownastraat 93 te Den Haag.
Nederlandse musici
naar congres te Bayreuth
Van 27 t/m 30 Augustus wordt in
Bayreuth een internationaal con
gres van muziekstudenten gehou
den Het Nederlands ijwipressariaat
heeft drie muslei uitgenodigd om
op dit congres moderne muziek van
Nederlandse componisten te spelen.
Het zijn Jan Kruyt, Zaandam
(piano), leraar aan het Amster
dams Conservatorium, Lèo Rom-
merts (bariton), jèugdherbergvader
te Castricum en mej. Ellen Mae
VAN ƒ320 MILLIOEN
OP DUITSLAND
's-GRAVENHAGE, 10 Aug.
Tussen een Nederlandse delegatie,
welke onder leiding stond van
mr. S. Th. J. Teppema, plaatsver
vangend directeur-generaal van
de buitenlandse economische be
trekkingen en een Duitse delegatie
is overeenstemming bereikt be
treffende de aflossing van de vor
dering, welke Nederland op het
ogenblik op West-Duitsland heeft.
Deze vordering bedraagt circa
f 320 millioen.
Een amortisatiesysteem is ont
worpen, waarbij hot gehele Be
drag via de Europese betalings
unie binnen een periode van 2 tot
4 jaar door Duitsland zal worden
afgelost. Voorts werd overeen
gekomen, dat Duitsland voor het
uitstaande bedrag een rente van
2 pet. zal vergoeden
van de woeste gronden in cul
tuur gebracht, aoor de stichting
van het landbouwbedrijf de Eex,
maar ook de uitgestrekte bossen
en heidegronden open gesteld
voor het publiek, zodat iedereen
er van kan genieten. En te ge
nieten valt hier veel. Wij heb
ben een half uur lang per auto
door het buitengoed rondge
toerd en toen nog niet alles ge
zien. Maar toch wel zoveel om
te kunnen concluderen, dat
Steenwijk alleen reeds in de
Eex een natuurreservaat bezit,
dat is ons land wel zeer zeld
zaam is. En voor de bevolking
een kostbaar rijk bezit is.
De bossen van Diever
Door Havelte met zijn bossen
en Hunnebedden, heidevelden en
zandverstuivingen, hier en daar
gestoffeerd met een oude typisch
Drentse boerderij, tuften we
naar de grote bossen van Diever.
De bezetting van Havelte is voor
deze streek geen verlies geweest.
De Duitsers wilden hier het
grootste vliegveld aanleggen van
West-Europa. Duizenden ge
mengd gehuwde Joden en tien
duizenden arbeiders uit de grote
steden hebben hier jaren lang
gewerkt om de heide om te
ploegen en er een grote grasmat
van te maken. Tientallen bun
ders land zijn daarvoor nodig
geweest, die nu deels als goede
weidegrond benut worden of ge
scheurd tot vruchtbaar bouw
land zijn omgespit. Via de prach
tige natuurreservaten van Uffelt
kwamen we in de Dieverbossen,
met hun vele glooiingen en zand-
partijen, alles ontegenzeggelijk
grootser en rijker dan die in de
Veluwe, bovendien in ongerepte
staat en niet ontsierd door mo
derne villa's en hotels. Urenlang
kan men hier wandelen en fiet
sen door dromerige laantjes en
paden met geen ander gezel
schap "dan vogels, eekhoorns, ko
nijnen en zelfs reeën. De Diever
bossen waren dan ook naast de
rietvelden in de N.O.-polder een
ideale schuilplaats voor de on
derduikers. Midden in de Die
verbossen kwamen we nog bij
een hol, waar 3 Amerikaanse
vliegers en tientallen onderdui
kers maandenlang in 1944 een
schuilplaats hebben gevonden.
Het was een prachtig hol onder
de grond met boshout gestut en
verdeeld in een kook- en slaap-
ruimte en een dagverblijf. Voor
tientallen is dit hol een veilige
schuilplaats geweest en 2 wacht
meesters hebben maandenlang
des nachts voor proviandering
gezorgd. Totdat op 23 Nov. 1944,
door verraad, de S.D. het hol
vond, wat aan 16 jonge mensen
het leven kostte. Een gedenk
plaat met hun namen is op het
hol aangebracht, als een blijven
de herinnering aan dit tragische
feit. Een wachtmeester die er
toezicht op hield, klaagde over
de grofheid van het publiek, die
mplaats van deze plek te be
schouwen als 'n nationaal eigen
dom er een publieke vermake
lijkheid van maakt, soms op
zulk een stuitende wijze, dat hij
ze verwijderen moet. Treurig en
beschamend.
Via het mooie Frederiksoord,
waar we nog een kort bezoek
brachten aan de beroemde tuin
bouwschool, keerden we naar
Steenwijk terug. Maar we na
men de zekerheid mee, dat er
maar weinig plaatsen in ons
mooie vaderland gelegen zijn,
die aan de vacantieganger zoveel
kan bieden als Steenwijk.
J. H.
Ongeveer een maand geleden
bereikte de recherche te Amster
dam een klacht van de directie
van de Citroënfabriek aan het Sta-
dionplein, dat voortdurend auto-
onderdelen verdwenen. Toen op
10 Juli 's morgens enkele recher-
cheus daar kwamen voor het on
derzoek, verdween door een ach
terdeur een pl.m. 50-jarige elec-
tro-monteur, die werkte aan de
verbouwing van de autofabriek.
Hoe de politie ook speurde, ner
gens was meer een spoor van
de man te vinden. Wel vond
men in zijn woning een grote
hoeveelheid vermiste goederen,
waarvan de waarde in totaal op
f 5000.werd geschat.
Dinsdagavond reed de man on
der invloed van sterke drank op
een rijwiel en werd deswege aan
gehouden. Tot tweemaal ontsnap
te hij de agenten. Bij zijn laatste
poging kwam hij terecht in het
water van de .Kostverlorenkade.
Ontnuchterd is hij toen naar het
bureau gebracht, waar al spoedig
bleek wie hij was.
80 JAAR KOORZANGER
Op de 98ste verjaardag Van Tho
mas Marston heêft de parochie van
Kenton in Engeland de jarige op
grootse wijze gehuldigd. Op deze
dag was het namelijk 80 jaar ge
leden, dat Marston als koorzanger
van het parochiale zangkoor werd
aangenomen. Ondanks zijn hoge
leeftijd 2lngt hij nog steeds mee.