Nieuw
Duitse herbewapening
Troep
en
van de V.N. in de
buitenwijken van Séoel
Offensief van Taegoe
tot uiterste Zuiden
FRANS WEERSCHIP LOOPT OP MIJN
Gevechten
in Seoel
deze week opnieuw aan de orde
Botsingen
in Frankrijk
5 pCt. verhoging is adempauze
De storm
van gisteren
H. Vader mag
niet spreken
De Bisschop
roept
Moh. Roem en staatssecretaris
van oorlog naar Indonesië
Scheepsramp in het Kanaal
30 lijken aangespoeld
nog 21 man vermist
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Atlantische Raad bijeen
Russisch-Zweeds
incident
Airborne-herdenking
1950
Manifest K.A.B.
Aan definitieve regeling wordt gewerkt
Geen misdrijf
in Ter Apel's drama
Sluiting
Sta ten-Generaal
„Verzet§irionument
Oranjehotel"
onthuld
Scheepsberichten
v_.
Abonnementsprijs f 4.50 per kwartaal, f 1.50
per mnd., exclusief Incasso. Advertentie-tarief:
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
In alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
Noordhollands Dagblad
I Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
HET FEIT
A
s
H
VAN HEDEN
Pag. 1
Maandag 18 September 1950 46e»Jaargang No. 11969
Kantoren; HOORN. Draafsingel 59. tel 4243, Grote Noord 77. tel 4362 K 2290; ALKMAAR. Ritsevoort 56, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89. teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52. teL 459 K 2240
Een kijkje aan de conferentietafel tijdens de vijfde zitting van
de Noord Atlantische Raad te New York. Van links naar rechts:
Andrè Clasen, plaatsvervangend afgevaardigde van Luxemburg;
Mr. D. U. Stikker, Nederlands afgevaardigde; jhr. mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, plaatsverv. afgevaardigde
van Nederland en de Noorse afgevaardigde Halvard Lange.
NEW YORK, 17 Sept. (Reuter) De vergadering van de Noord-
Atlantische Raad werd Zaterdagmorgen bijna geheel in beslag
genomen door een uiteenzetting van Robert Schuman, de Franse
minister van buitenlandse zaken, die sprak over het probleem
van de herbewapening var>. West-Duitslccnd.
Frankrijk wilde zich niet ont
trekken aan de bestudering van
het probleem, zo merkte hij op,
maar hij was van oordeel, dat
iedere onmiddellijke beslissing
gevaarlijk zou zijn. Het kader
voor een dergelijke bewapening
was nog niet gereed.
Amerikaans voorstel
Minister Acheson zou een Ame
rikaans voorstel aan de raad
hebben overgelegd. Hierin zou*
o.m. het gebruik van Amerikaanse
en Duitse militaire contingenten
in een verenigde strijdmacht zijn
vervat, alsmede een aandringen
op een uiterste krachtsinspanning
bij de overige staten-leden.
'Hoge functionarissen verklaar
den Zaterdagavond, dat de raad
overeenstemming bereikt had op
alle essentiële aspecten van een
West-Europees defensieprogram,
met uitzondering van de kwestie
van Duitse herbewapening, die tot
de volgende week is opgeschort.
Volgens dezelfde zegslieden was
de gehele agenda, met uitzonde
ring van het punt Duitsland, af
gehandeld en naar de plaatsver
vangers gezonden, die een com
muniqué moeten opstellen. Deze
zullen zich de gehele Zondag wij
den aan de opstelling van de
tekst. Maandag zal deze tekst aan
de plenaire raad ter goedkeuring
worden voorgelegd.
Duits vraagstuk uitgesteld
Het Duitse vraagstuk is tot een
of andere dag van de volgende
week opgeschort. De reden hier
voor is, zo werd van gezagheb
bende Franse zijde medegedeeld,
dat de Franse minister en andere
ministers meer tijd nodig hebben
het vraagstuk te overdenken en
overleg te plegen met hun rege
ringen.
2 RUSSISCHE DIPLOMATEN
WORDEN UITGEWEZEN
STOCKHOLM, 17 Sept. (Reu
ter) Twee Russische diploma
ten, die, toen zü in een afgeslo
ten militair gebied bij Stockholm
werden aangetroffen, zich als En
gelsen zouden hebben voorge
daan, zullen uit Zweden worden
gewezen.
Het Zweedse ministerie van
buitenlandse zaken deelde mede
de Sowjetrussische ambassadeur
verzocht te hebben de identiteit
van de betrokkenen vast te stel
len en hen te verwijderen. De
namen van de betrokkenen wer
den niet genoemd.
De mannen waren in het ver
boden gebied Jaerva geko
men met een auto van Russisch
merk die de aanduiding 1 D
droeg. In de betrokken zone wa
ren seintroepen van het leger aan
het oefenen in het kader van de
gehouden proefmobilisatie.
Nieuwe regering in Irak
BAGDAD, 16 Sept. (Reuter)
Generaal Noeri es Said Pasja, de
62-jarige leider van de constitu
tionele unie-partij, heeft een
nieuwe Iraakse regering gevormd.
Tezamen met zes andere minis
ters is hij beëdigd!
Noeri es Said treedt op als mi
nister' van binnenlandse zaken.
De andere portefeuilles moeten
nog definitief verdeeld worden.
De raad zag zich Zaterdag ge
plaatst voor wat een functionaris
noemde: „een vraagstuk van ge
weldige omvang" hoe te voor
komen, dat de herbewapenings
programma's de prijzen van
grondstoffen tot nieuwe hoogten
opstuwen.
Schuman stelde voor een stu
diegroep van deskundigen te be
noemen, die de mogelijkh«'d zou
moeten onderzoeken van de op
richting van een internationale
prijsbeheersingsorganisatie.
1000 NOORD-AFRIKANERS
AANGEHOUDEN
PARIJS ,17 Sept. (Reuter)
De Parijse politie heeft Zondag
ongeveer 1000 Noordafrikaners
aangehouden na straatdemonstra
ties tegen het recente verbod van
het Algerijnse nationalistische
blad „Vrij Algerije".
De politie verklaarde, dat de
aanhoudingen slechts bedoeld
waren om identiteit te controle
ren.
In botsingen tussen politie en
demonstranten zouden 30 perso
nen zijn gewond.
In Marseille, waar zich derge
lijke demonstraties hebben voor
gedaan, werden drie agenten ge
wond. Een tiental burgers werd
aangehouden.
Zaterdagmiddag stonden we
derom honderden inwoners uit
Arnhem en Oosterbeek geschaard
rondom het airbornemonument
bij Harrenstein, in de September
dagen van 1944 het hoofdkwar
tier van de luchtlandingstroepen.
Vele autoriteiten waren aanwe
zig bij de stijlvolle plechtigheden.
Namens de Poolse paratroops
sprak luitenant Welanyk, die het
betreurde dat niet alle Polen
aanwezig waren.
Luitenant-kol. Gough, de lei
der van de airbornepelgrimage,
hield een toespraak.
Generaal Urquhart kon niet
aanwezig zijn, omdat hij momen
teel in dienst is in Malakka. Zon
dagmorgen werd in de N.H. kerk
in Oosterbeek een dankdienst
gehouden, terwijl een doopvont,
een avondmaalstafel en een aan
tal panelen warden aangeboden.
De K.A.B. heeft een manifest
uitgereikt waarin een oproep
wordt gedaan aan de katholieke
hoofd- en handarbeiders van Ne
derland, waarin het Verbonds-
bestuur een korte uiteenzetting
geeft van de bestaande spanning
tussen de Ionen en de prijzen en
vooral de nadruk wordt gelegd
op de recente maatregelen van de
regering in deze kwestie.
Het manifest begint met de
stelling, dat de K.A.B. bij de on
langs gevoerde onderhandelingen
op het standpunt stond, „dat een
verhoging van de lonen onont
koombaar was en dat deze loons
verhoging verplicht moest worden
voorgeschreven".
Regeling nog onvolledig
De eis was dan ook een ver
plichte doorvoering, dus geen
vergunning. De K.A.B. be
treurt, dat de tweede 5% niet vol
ledig zal gelden voor lonen boven
de f 3600.Zij is slechts houd
baar als de arbeidsproductiviteit
wordt opgevoerd.
In het manifest wordt gezegd,
dat ingrijpende maatregelen zul
len moeten volgen, vooral tegen
prijsopdrijving, tengevolge van
ongemotiveerde ondernemersaf
spraken, ontoelaatbaar hoge win
sten en het opvoeren van priizen
van aanwezige voorraden. De
kans van inflatie zou dan kunnen
toenemen, wat een ramp voor het
volk zou zijn.
Daarom is het probleem van de
Ionen en prijzen dus niet opge
lost. Deze 5% betekenen een
adempauze. Aan de definitieve
TER APEL Zaterdagmorgen
is het lijk van mevr. N., die ver
brand in de tuin werd gevonden,
overgebracht naar Groningen al
waar sectie werd verricht. De
politie achtte een ongeluk vrij
wel uitgesloten. Naar ons even
wel thans van bevoegde zijde
werd medegedeeld, behoeft niet
aan misdrijf te worden gedacht.
Men vermoedt dat mevrouw N.
overspannen is geweest.
oplossing .wordt gewerkt Ook de
K.A.B. neemt daaraan deel.
Strijd voor sociale
hervormingen
Het manifest brandmerkt de
communisten, die op chaos aan
sturen en de ongeorganiseerde
arbeiders, die overal buiten
staan.
„Een sportieve arbeider, die
niet georganiseerd is zou deze 5%
voorbij moeten laten gaan, hii
heeft er zelfs geen week contri
butie voor over gehad", zo wordt
gezegd.
Het Verbondsbestuur roept m
het slot van het manifest de ka
tholieke hoofd- en handarbeiders
op een strijd te voeren voor soci
ale hervormingen in grootse stijl.
Splitsing in Japanse Commu
nistische partij
TOKIO, 16 Sept. (Reuter) Vol
gens het blad „Asjahi Sjimboen"
heeft een gedeelte van de Japan
se communistische partij zich
afgescheiden, de leiders van de
officiële partij beschuldigend
van „rechts opportunisme". De
afgescheiden groep heeft# een
„nationaal verenigd comité" op
gericht.
MINISTER TEULINGS BRENGT
DANK AAN KONINGIN OVER
De minister van binnenlandse
zaken, mr. F. Teulings, heeft Za
terdag namens H. M. de Koningin
de zitting der Staten-Generaal
gesloten. De voorzitter der Eerste
Kamer, prof. Kranenburg, trad
als president op.
De minister gaf in zijn rede een
overzicht van de belangrijkste
parlementaire gebeurtenissen en
noemde als zodanig de overdracht
van de souvereiniteit aan Indone
sië, de samenwerking in de Wes
telijke Unie en het Atlantisch
Pact. „Groot was de verantwoor
delijkheid, die op Uw schouders
rustte. De regering prijst zich ge
lukkig niet te vergeefs een beroep
op Uw mèdewerking te hebben
gedaan. De Koningin heeft mij
opgedragen U voor de betoonde
ijver en toewijding te danken",
aldus de minister, die daarna, na
mens de Koningin de zitting voor
gesloten verklaarde.
De strijdkrachten van de Verenigde Naties zijn Zaterdagmiddag
Seoel binnengetrokken en hebben gedeelten van de stad bezet,
o.m. de wijk Jontonpo. Er worden gevechten geleverd van man
tegen man. Andere eenheden van de V.N. rukten langs de rivier
de Han op naar Seoel en staken later op de dag de rivier over.
In een communiqué van het Amerikaanse achtste leger wordt
medegedeeld: „Er heerste een ongewone kalmte in alle sectoren
van het Koreaanse front na de opmars van de strijdkrachten
der V.N. Er is geen enkele aanwijzing van een algemene terug
trekking van de vijand of van de desorganisatie in het Zuiden.
De tanks en infanterie van de
Verenigde Naties hebben Zondag
de gehele dag verwoede aanval
len gedaan in de richting van
Waegwan, zonder veel vooruit
gang te boeken. Vier Amerikaan
se tanks werden door landmijnen
vernield.
De Zuidkoreaanse troepen in
het noorden zijn zeer snel 15
km. opgerukt om de Noordkore-
aanse bevoorradingsroute van
Koenwi naar het noorden af te
snijden.
In het door MacArthur uitge
geven communiqué wordt mee-
H. M. de Koningin heeft Za
terdag, in tegenwoordigheid van
vele oud-gevangenen en nagela
ten betrekkingen van, die in het
Oranjehotel de dood tegemoet
gingen, In Den Haag het „ver-
zetsmonument Oranjehotel" ont
huld.
Deze ontroerende plechtigheid
werd o.m. bijgewoond door mi
nisterpresident Drees, minister
van Schaik en de commissaris der
provincie Zuid-Holland, alsmede
de burgemeester van Den Haag.
Na een kranslegging geschiedde
de rondgang langs dodencel 601.
Tijdens een reünie in het Kurhaus
hield dr. Drees een rede. Hii
bracht de dank van de regering
over en sprak gevoelens uit van
grote dankbaarheid en eerbied
voor hen, die het verzet groot
hadden gemaakt in de geschiede
nis van ons volk.
EMPIRE BRENT: wordt
20 Oct. verwacht van
Djakarta, verwacht aan
komst Rotterdam op 17
November.
MODJOKARTO: 15 Sept
te Rotterdam, van Dja-
ORMONDE: van Djakarta
naar Rotterdam, 15 Sept.
vertrek van Port Said.
TAWALI: DjakartaAm
sterdam, pass. 15 Sept.
kaap de Gata.
gedeeld, dat de tegenstander zijn
troepen bij Seoel nog niet vol
doende heeft kunnen reorgani
seren, zodat de troepen der V.
N. in dit gebied slechts spora
disch tegenstand ondervinden.'
Gebrek aan samenhang tus
sen de noordelijke troepen maakt
vernietiging van groepen Noord
koreanen mogelijk met geringe
verliezen der Ver. Strijdkrach
ten.
Sedert de landing bij Intsjon
zijn ongeveer 1000 Noordkoreanen
krijgsgevangen gemaakt.
Offensief bij Taegoe.
Volgens AFP is langs 't gehele
front van Taegoe tot het uiterste
zuiden thans een offensief gaan
de. Ten westen van Masam is de
Amerikaanse 25ste divisie na een
zware artillerie- en luchtaanval
tot de aanval overgegaan. De
Noordelijken verdedigen zich
hardnekkig in het gebied van de
samenvloeiing van de Nam en de
Naktong.
Opgewonden Zuidkoreaanse
soldaten vertrapten Zaterdag
avond portretten van maarschalk
Stalin die zij bij de zuivering van
de plaats, welke Vrijdag door
Amerikaanse mariniers werd ver
overd, aantroffen, aldus Reuters
correspondent Roy Macartney.
Amerikaanse en Zuidkoreaanse
vlaggen verschenen in de straten,
terwijl de „leathernecks" Noord-
koreaanse en Russische vaandels
als souveniers buitmaakten.
Het grootste deel van de fraaie
gebouwen op de heuvel, die zich
voor de haven van Intsjon ver
heft, zijn nu verwoest. Lanes de
gehele waterkant zijn thans
slechts door granaatvuur gehaven
de pakhuizen te zien waar de
Noordeliiken hun voorraden had
den opgeslagen.
Ultimatum aan de Noord
koreanen.
Generaal MacArthur heeft de
Noordkoreanen het ultimatum:
„Capituleren of sterven" gesteld,
aldus heeft een woordvoerder van
het leger te Washington medege
deeld. Drie millioen pamfletten
met dit ultimatum waren boven
het door de Noordelijken bezet
gebied van Zuidkorea uitgewor
pen.
,,Een appeltje voor de dorst"
De politie van het hoofdbureau
te Amsterdam heeft een vrouw ge
arresteerd, die kans had gezien
dertig kilogram „zwarte" koffie op
te slaan bij wijze van „een appeltje
voor de dorst". De koffie is in be
slag genomen en de vrouw gear
resteerd.
SCHEPEN AAN DE GROND
GELOPEN
(Eigen bericht.)
Gistermorgen liep een kust
vaartuig, de „Ponta", bij de
Strotemelk aan de grond.
De „Ponza" werd door de
sleepboten „Stortemelk" en „Hol
land" van de Fa. Doeksen te Ter
schelling naar de haven van Den
Helder gesleept. Het heeft ma-
chineschade opgelopen wanneer
het defect is hersteld, zal het
schip binnendoor (door het Nrd.
Hollands Kanaal) naar Zaandam
doorvaren.
Jacht ondervond moeilijkheden
Gisteravond om half zes is de
reddingsboot „Dorus Rijkers" te
Den Helder uitgevaren ter as
sistentie van een Engels jaent
dat op de Waddenzee in moeilijk
heden zou zijn en aan de grond
gelopen. Het heeft echter geen
hulp behoeven te bieden, daar
intussen bericht binnenkwam
dat het jacht veilig de haven van
Terschelling was binnengevaren
CASTEL GANDOLFO .16 Sept.
(Reuter) De Heilige Vader
heeft van dokters advies gekre
gen enige dagen lang in het ge
heel niet te spreken in verband
met een door een koude veroor
zaakte keelaandoening
Alle audiënties zijn voorlopig
afgelast. De Paus handelde Za
terdagmorgen wel de dagelijkse
aangelegenheden met Vaticaanse
functionarissen af doch zonder te
spreken.
De Paus heeft Zaterdagavond
wel de gebruikelijke massa
audiëntie gehouden, waarbij zich
zeventigduizend Heilige Jaar
pelgrims in en buiten de Sint
Pieter verdrongen.
SCHUMACHER PLEIT VOOR
BEWAPENING
STUTTGART, 17 Sept. (Reu
ter). Dr. Kurt Schumacher, de
leider van de West-Duitse Soci
aal-Democratische Partij, heeft
Zondag op een bestuursvergade-
rin gvan zijn partij te Stuttgart
verklaard, dat de socialisten be
reid zijn hun goedkeuring te
hechten aan een Duitse militaire
bijdrage tot de verdediging van
het Westen, doch alleen als „het
lot van de westelijke democra-
tiën onverbrekelijk wordt ver
bonden met het Duitse.
Mgr. J. P. Huibers, bisschop
van Haarlem, heeft gisteren in
een herderlijk schrijven mede
deling gedaan van zijn tien
jarenplan tot kerkenbouw in
zijn diocees; de inhoud van dit
schrijven, waarin de Bisschop
de gelovigen oproept tot steun
en gebed voor dit plan, publi
ceren wij op pagina 3 van dit
nummer.
Verkiezingen in Zweden
COMMUNISTEN VERLIEZEN
STOCKHOLM, 17 Sept. (Reu
ter). De eerste uitslagen van
de Zondag gehouden verkiezin
gen voor de stedelijke en provin
ciale raden van Zweden wijzen
op zware verliezen voor de com
munisten, die in Stockholm 12
van hun 17 zetels verloren.
De soc.-democr. regerings-par-
tij, die een meerderheid in beide
kamers van het parlement heeft,
won in Stockholm 6 zetels, ter
wijl de liberalen 14 zetels won
nen. De conservatieven verloren
in Stockholm 8 zetels.
De leden van de stedelijke en
provinciale raden kiezen volgend
jaar de eerste kamer.
De hoge commissaris van Indo
nesië, Moh. Roem, is Zaterdag
avond van Schiphol naar Indo
nesië vertrokken, om zijn nieuwe
functie van minister van buiten
landse zaken in Djakarta te aan
vaarden. Hij werd uitgeleide ge
daan door tal van autoriteiten,
gemaakt. Hij hoopte bij de ko
mende Unie-conferentie in Ne
derland aanwezig te zijn. Zijn
werkzaamheden als hoge com
missaris in Den Haag zijn zeker
te beschouwen als voorbereidin
gen voor <je taak, die hem in In
donesië wacht, zo meende hii.
Het hoge commissariaat be
schouwde hij veel belangrijker
w.o. de ministers van Maarse- dan een ambassadey Over zijn op
-------- - volging kon hij nog niets zeggen,
omdat dit een kabinetskwestie
was. Zijn beleid in Indonesië zou
in dezelfde geest gevoerd worden
als hij in Den Haag had gedaan.
Regeling repatriëring
veen, Mansholt, Schokking en In
't Veld, alsmede generaal Buur
man van Vreeden. H.M. de Ko
ningin heeft de heer Roem in
een afscheidsgehoor ontvangen.
De heer Roem drukte ziin spijt
uit over zijn vertrek uit Neder
land, waar hij vele vrienden had
de scheepsromp stromende stook
olie verspreidde zich snel over het
water en bemoeilijkte de red
dingspogingen van de drenkelin
gen" om zich boven water te hou-
SAINT MALO (Reuter) Ter hoogte van Saint Malo, in de
buurten van Brest heeit zich een ernstige scheepsramp voorge
daan. Het Franse marinevaartuig, het weerschip „La Pace" is
aldaar Zaterdag op een magnetische mijn gelopen. Het schip
verdween binnen de korte tijd van drie minuten in de golven.
De ramp wordt als een der ergste van de Franse marine in
vredestijd beschouwd. Het schip had 93 man aan boord. Tot nog
toe zijn 30 lijken geborgen. 21 man worden noa vermist.
De „La Place" was teruggekeerd
van een wacht van 21 dagen in
zware stormen op de Atlantische
Oceaan. Toen het schip Vrijdag
avond voor Saint Malo aankwam,
was de kapitein van oordeel, dat
het te laat was, om de haven
binnen te varen. Het schip ging
voor anker en de bemanning
werd verrast met een filmverto
ning aan boord, waarna de kooi
en werden opgezocht.
Plotseling deed er zich een ont
ploffing voor. De brug van het
schip, dat 1400 ton meet, ver
dween direct onder water. De
bemanning sprong over boord en
sommige groepjes dreven uren
op de woelige zee rond.
Ruw weer belemmerde
assistentie
Direct na de ramp voeren
sleepboten en reddingsboten uit
om assistentie te verlenen. De uit
den. Enkelen slaagden er in
zwemmende de kust te bereiken.
In totaal werden 41 man gered.
Een harde wind woei uit de
richting van de Atlantische Oce
aan, een voorbode van de nade
rende storm van gisteren. De
weersgesteldheid was dan ook
uitermate ongunstig voor de red
dingspogingen.
Verslagenheid in marine
kringen
De minister van marine, André
Monteil, was direct per vliegtuig
in Saint Malo aanwezig, om per
soonlijk het onderzoek naar de
ramp te leiden. Na enige tijd
werd officiëel door de deskundi
gen vastgesteld, dat het schip op
een magnetische mijn was gelo
pen. De verslagenheid in Franse
marinekringen is groot.
militairen
Met hetzelfde toestel vertrok
de staatssecretaris van oorlog, mr.
Fockema Andrea, om daar zaken
betreffende de repatriëring der
K.L.-soldaten en de problemen
der oud-KNIL militairen te rege
len. Zijn reis geschiedt in overleg
met de regering van de R.I.S. Eén
van de voornaamste punten is, dat
de militairen zo spoedig mogelijk
naar huis dienen te vertrekken.
Het aantal manschappen van de
K.L. wordt geschat op 14000. Deze
behoren tot de G-brigade, die nog
deze maand thuis vaart, spoedig
gevolgd door de H-brigade.
„Onze verplichtingen ten aan
zien van de Ambonese militairen
zijn wij ons bewust en wij zullen
deze vervullen voor zover de om
standigheden het toelaten", aldus
de staatssecretaris bij zijn vertrek
Een overzicht van de nieuwe
brug over de Eems, waardoor
opnieuw de verbinding tussen
Duitsland en Noord-Nederland
tot stand is gebracht De brug
werd gisteren officieel geopend.
(Eigen foto)
