Frankrijk genoopt tot offers
op Mars' altaar
Gevaren rond de Chinese
kwestie
Honderden vrouwen uit de Kring West-Friesland
kwamen in vergadering bijeen
Van Alle Dag
Nieuwe Friese klederdracht
geniet een goede ontvangst
Redevoeringen over de taak van vrouw
en moeder in deze tijd
Een omwenteling
op baggergebied
Dienstplicht van twee jaor
Beursoverzicht
SCHAAKRUBRIEK
PAGINA 4
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1950
Op de eerste grote Districtsdag van de Katholieke Vrouwen
beweging in Westfriesland, kwamen gistermorgen uit alle
parochies van het gewest de vele honderden deelneemsters in
Hoorn aan. Per auto, trein of fiets hebben ze de reis naar het
centrum van de Kring gemaakt, op een morgen, die rijke be
loften inhield voor een hoogstaande, nuttige en aangename dag.
De vergadering in de Parkzalen begon gistermorgen om ruim
10.30 uur, nadat de besturen der afdelingen in een voorbespre
king nog eens het verloop van de dag hadden beschouwd. Men
kan zich voorstellen, dat in het Park reeds voor het begin van
de vergadering een zeer prettige stemming heerste en volop
de gelegenheid werd waargenomen om met kennissen genoege-
lijk van gedachten te wisselen en nieuwe kennismakingen aan
te knopen. Totdat de hamer viel en de aandacht werd ge
vraagd voor de eerste spreekster, die tot de talrijke vrouwen
het woord richtte.
In de met vlaggendoek en ta
pijten versierde zaal sprak me
vrouw N. Rupert-Vlaar het wel
komstwoord. Onder haar gehoor
bevonden zich o.m. verscheidene
geestelijke adviseurs, mevr. Can- derwerp:
neman, afgevaardigden van de
Vrouwenbond van de P.v.d.A. en
van de Ned. Ver. van Huisvrou
wen, afd. Hoorn, die allen met 'n
speciaal woord werden begroet.
Plechtig klonk het Credo, da.t
onder leiding van kapelaan v. d.
Voort werd gezongen. Hierna
kwam de Diocesane presidente,
mevr. Hermans-Perquin, voor de
microfoon, sprekend ovef het on-
WOORDEN WEKKEN MAAR
Over welke voortreffelijke kwa
liteiten onze minister voor de
Volkswoningbouw ook moge be
schikken, dat hij een groot psy
choloog is, zouden wij ernstig wil
len betwijfelen. Althans zijn me
dedeling op de morgen na de ver
schijning van de millioenen nota,
dat hij voor -de zoveelste maal
weer eens een snoepreisje gaat
ondernemen, ditmaal naar de
Scandinavische landen om daar de
woningbouw te bestuderen, lijkt
ons in dit opzicht weinig geluk
kig. Toen minister Lieftinck
Dinsdagmiddag zijn zo sombere
millioenen nota aan de Tweede
Kamer aanbood, meende deze be
heerder van 's lands schatkist het
traditionele speechje bij deze ge
legenheid te moeten wijzigen,
door de Kamer met enkele woor
den er op te wijzen, dat de toe
stand van 's lands financiën in
hoge mate zorgelijk is en dat vele
op zich zelf gerechtvaardigde wen
sen onvervuld moeten blijven.
Maar zijn collega en partijge
noot Mr. In 't Veld denkt er
blijkbaar anders over en schijnt
niet bereid te zijn, zijn liefste
wens, onvervuld te laten.
Deze minister, die langzamer
hand enige vermaardheid heeft
gekregen door zijn vele buiten
landse uitstapjes een minister
van Wederopbouw in ons land
heeft blijkbaar een zee van tijd
zet deze liefhebberij op 's lands
kosten, ook in het nieuwe parle
mentaire jaar weer lustig voort.
Het vorige jaar maakte deze
minister een tocht naar Indone
sië om daar de woningbouw te
gaan bestuderen. In de voorzomer
maakte hij 'n langdurige reis naar
de Ver. Staten, om ook daar het
probleem eens onder de loupe
te gaan nemen. En nauwelijks
van de vacantie terug, laat hij
Woensdagmorgen aankondigen,
dat hij voornemens is een studie
reis te gaan maken door de Scan
dinavische landen, ook weer ter
wille van de woningbouw.
Dat een dergelijke reis enig nut
kan hebben, zullen we niet ont
kennen, maar dat een dergelijke
reis behoort tot het niet te ont
beren materiaal voor de minister
om zijn taak behoorlijk waar te
nemen, wil er bij ons niet in.
Het moge bovendien juist zijn,
dat op het totale bedrag van de
begroting voor Volkshuisvesting,
de onkosten van de buitenlandse
reizen van deze minister maar 'n
geringe fractie uitmaken, daar
mee is niet ongedaan gemaakt het
o.i. ongewenste voorbeeld dat de
minister in deze tijd geeft, ter
wijl juist de Regering aandringt
op de grootst mogelijke soberheid
met dè overheidsgelden. We zou
den in dit verband zelfs de stel
ling durven poneren, dat alleen
reeds in dit opzicht, de psycholo
gische gevolgen van dergelijke
ministeriële buitenlandse reisjes
zo funest zijn, dat geen enkel
productief resultaat daartegen kan
opwegen.
Bij dit alles komt nog, dat deze
zelfde minister, die o.i. bij het
besteden van 's lands schaarse;
gelden zo'n slecht voorbeeld geeft,
in de de laatste tijd bezig is op
de woningbouw, zelfs van de ar
beiderswoningen, de meest radi
cale bezuinigingen toe te passen.
Alle3 wat ook maar enigszins naar
verfraiing of extra comfort
zweemt, moet achterwege gelaten
worden. De versoberde woning
bouw is het slagwoord van het
departement, waarbij volgens in
siders vaak een zuinigheid wordt
betracht, welke de wijsheid be
driegt. Ómdat wat nu aan enige
honderden guldens wordt be
spaard, over een aantal jaren aan
duizenden zal moeten worden
uitgegeven, bij het onderhoud.
Het is mogelijk, dat een derge
lijke woningbouw noodzakelijk is,
nu, terwijl we nog staan voor 'n
geweldige achterstand in onze
volkswoningbouw, we een tekort
hebben op de staatsbegroting van
117 millioen, dat wanneer straks
onze militaire verplichtingen vol
ledig bekend zijn en de aanpas
sing van de lonen aan het prijs
peil, misschien wel tot 500 mil
lioen zal stijgen.
Maar juist in deze omstandig
heden moeten de ministers aller
eerst het voorbeeld geven, om
dierbare wensen naar betere tij
den te verschuiven.
Zeker mag dit verwacht wor
den van een minister wiens de
partement een volksbelang be
hartigt, waar het snoeimes der
bezuiniging een nieuwe geweldige
stijging der uitgaven ook voor
1951 niet kon voorkomen.
Dat echter deze minister op de
morgen na de millioenennota, een
nieuw ministerieel snoepreisje
aankondigt naar het buitenland,
wijst er o.i. wel heel duidelijk op,
hoe daar op hoog niveau aan het
iuiste inzicht in de bezuiniging
en in de psychologie nog wel wat
ontbreek. J. H.
Waar gaat het om?
Zij getuigde van de bewonde
ring, die het Diocesaan bestuur
voor de activiteit, die de Vrou
wenbeweging in Westfriesland
ontplooit, gevoelt.
Spr. wees op het grote goed,
dat de leden gemeen hebben: het
katholiek zijn: met een eigen
taak, die ook afzonderlijke plich
ten kent.
In Moeder Maria werd de
vrouw een grote waardigheid ge
schonken en door Haar voorbeeld
aangemoedigd, wil de katholieke
vrouw zich bezinnen op de taak,
die zit heeft te vervullen.
Het is niet voldoende om te
zeggen: ik kan met mijn zorgen
voor het gezin volstaan, zo ver
volgde mevr. Hermans. Maar
zien we dan niet, dat de wereld
voor ons een hechte organisatie
noodzakelijk maakt? Ziet naar
het wereldgebeuren, dan beseft
ge, dat we ons tegen de fatale
gang van zaken moeten teweer
stellen.
Met grote overtuigingskracht
toonde spr. de geestelijke kracht
aan, die door gebed, boete en de
inzet van de gehele persoon kan
worden ontwikkeld. „De vrede
winnen", üat is de opgaaf, waar
voor de vrouwen gezamenlijk
moeten werken.
Op de allereerste plaats zal die
vrede moeten heersen in het ge
zin, de kleinste cel in de maat
schappij. Mevr. Hermans vertel
de van haar reis naar Rome, kort
na haar huwelijk, toen ze door
Z K. de Paus weid ontvangen. De
Heilige Vader gaf toen uiting aan
zijn grote liefde voor Holland. Zij
beschreef de grote plechtigheden
bij audiënties en heiligverklarin
gen. En steeds gaf en geeft de
Paus nóg, zijn richtlijnen voor het
gezin.
„We moeten het leven weten te
verdragen, dat is de boete, die tot
de rust en orde van de wereld
moet bijdragen", zo zegt Z. H.
Maar.... eerst de liefde en de
verdraagzaamheid in het gezin!
In ons land worden jaarlijks
door echtscheidingen 10.000 kin
deren gedupeerd, de onschuldige
slachtoffers van huiselijke twist
en onenigheid.
Deugden van verdraagzaamheid
en rechtvaardigheid sieren de
vrouw; ze zijn hulpmiddelen om
ook begrip te hebben voor de
geestelijke noden, waarmee de
kinderen te kampen hebben.
De Diocesaan presidente gaf
talrijke nuttige wenken, om de
geest in het gezin te bevorderen
en wees op de wgarde, die aan
belangstelling voor tijdelijke be
hoeften moet worden gehecht.
Wat de kinderen nooit zullen
vergeten, is dt liefde, waarmee
moeder hen heeft omringd!
Na aldus de taak van de vrouw
in het gezin te hebben belicht,
sprak mevr. Hermans nog een
ogenblik over de taak van de
Katholieke vrouwenbeweging,
waarin de medewerking van alle
leden ten volle wordt gevraagd.
Ieder moet woekeren met haar
talenten, contact zoeken met an
deren, zodat alle katholieke vrou
wen in de beweging worden be
trokken. Want er is heel veel sa
men te doen aan gemeenschaps-
werk in dienst van de liefde.
De invloed van de vrouw op het
economische leven, op de volks
gezondheid, op de toekomst ook
van de Kerk en de Europese be
schaving door de opvoeding van
de kinderen, is enorm, groter wel
licht dan zij ooit tevoren in de
geschiedenis is geweest.
Door de vrouwenbeweging
wordt deze invloed bovendien
nog een vorm gegeven, die haar
des te doeltreffender op dioce
saan, nationaal en internatio
naal terrein tot haar recht doet
komen. Aan deze vrouwelijke
strijd om de vrede van Christus
in kinderlijke aanhankelijkheid
aan Maria, in nederigheid en
liefde deel te nemen: daartoe
wekte spr. tenslotte haar ge
hoor geestdriftig op.
Meer levenseenvoud
„Pater" Leenders, die verklaar
de geen pater te zijn, maar „ge
woon' wereldheer, gaf enkele
gedachten in verband met het
nieuwe jaarprogram van de Ka
tholieke Actie: meer soberheid en
eenvoud.
De ware levensversobering kan
alleen gefundeerd zijn op ons Ge
loof, dat onze verhouding tot
God bepaalt, zoals ook St. Paulus
ons voorhoudt.
Geenszins wordt ons de werke
lijke levensvreugde misgund; blij
genieten van het schoons, dat God
ons schonk, mogen we zeker.
Het blijft echter zaak te waken
tegen alles, wat met de ware vreug
de in strijd is. En het is een weldaad
dat we de basis hebben, om ook in
onze droefheid sober te zijn.
God sterkt ons om de beproeving
te dragen. Hij is de oorsprong van
alle ware vreugde.
De Dioc. Aalmoezenier stelde
Maria tot voorbeeld. Haar leven in-
spirere de vrouw tot de ware levens
houding!
Hierna werd gepauseerd, waar
na om 1 uur de vergadering
werd voortgezet met een rede
van mevr. BoudensVan Heel
SCHOORL. De firma Meere-
boer te Schoorl, die reeds verschil
lende technische snufjes op haar
naam heeft staan, hield deze week
een demonstratie met een door haar
zelf ontworpen en vervaardigde
baggermachine.
Het baggeren van sloten en vaar
ten, het z.g. heinen, is ieder jaar
weer een nieuwe ergenis voor de
boeren, die het een tijdrovend en
onproductief werk vinden. En inder
daad kost het zuiveren van de slo
ten van riet, kroos, flap enz. zeer
veel tijd.
De fa. Meereboer heeft nu een
machine vervaardigd, welke in staat
is in de kortst mogelijke tijd alle
sloten te reinigen en te baggeren.
De capaciteit van de machine is zo
danig, dat bij een arbeidstijd van
acht uur 2500 meter sloot kan wor
den gezuiverd. Bij deze demonstratie
was tegenwoordig Ir. van Beneden,
van de Landbouwvoorlichtingsdienst
te Alkmaar, die de resultaten, welke
met deze machine werden bereikt,
wel zeer bevredigend noemde. Reeds
eerder werden verschillende demon
straties gegeven: de een met meer,
de ander met minder succes. Hierbij
kwamen af en toe tekortkomingen
naar voren, die thans zijn ondervan
gen door het aanbrengen van ver
schillende verbeteringen. Een van
de meest deskundigen op dit gebied.
Ir. P. W. Bakker Arkema. schreef
in het blad van de Landbouwvoor
lichtingsdienst een zeer waarderend
artikel. DezP expert, die de machine
reeds had zien werken in het begin
dus voor het aanbrengen van de ver.
beteringen, woonde daarna wederom
eer\ demonstratie bij.
Inmiddels zijn wederom verbete
ringen aangebracht, die bij deze de
monstratie zeer goed voldeden.
Het werk van deze machine trekt
niet alleen de belangstelling in Ne
derland. doch ook in Indonesië inte
resseert men zich voor dit moderne
apoaraat.
Over de verkoop van deze machi
ne worden reeds onderhandelingen
gevoerd. Besturen van zeer vele
Waterschappen kwamen reeds infor
meren, en inderdaad, al zal de ma
chine voor de enkeling wel te duur
blijken, voor polderbesturen of orga
nisaties. zat het een uitkomst bete
kenen, die tijd en geld spaart.
STUCADOORS IN FEDERATIE
Tijdens de algemene vergade
ring van de Ned. Stucadoors-
patroonsbond te Utrecht werd
besloten een federatie aan te
gaan met de R.K. Bond. om bij
vraagstukken over de P.B.O. als
eenheid te kunnen optreden.
Vermoedelijk zal op 1 October
a.s. de vorming van een pensi
oenfonds voor werkgevers haar
beslag krijgen; in dit pensioen
fonds worden werknemers en
werkgevers gelijkberechtigd op
genomen. Tevens besloot ie
vergadering via de bedrijfsraad
het verzoek te doen ook aan
jeugdige werknemers de 5
loonsverhoging te mogen uitbe
talen.
SLIIKHUIS WON 1500 METER
Slijkhuis heeft gisteravond
deelgenomen aan een avondwed-
strijd te Malmoe. De Nederland
se athleet won de race zoals hii
wilde. Tot de laatste ronde hield
hij zich op de achtergrond, maar
sprintte toen vanuit derde posi
tie naar de eindzege zonder pnige
tegenstand.
(Van onze Parijse correspondent)
Tijdens hetzelfde weekend, waarin Truman en Attlee het podium
beklommen om aan de wereld hun standpunt betreffende de
internationale politiek en de Atlantische defensie bekend te
maken, sprak ook Frankrijks minister-president René Pleven.
Zijn spreekgestoelte stond in Straatsburg een historische èn
symbolisch oord, waar een geschonden kathedraal pathetisch
getuigt van de werken der vernieling en waar niet zeer ver van
daan de Rijn stroomt, die deze halve eeuw reeds twee maal de
millioenenscharen van gewapende indringers over zich heen
zag gaan.
In deze stad kondigde René Ple
ven aan. dat de tijdsduur der Franse
dienstplicht zal worden verhoogd van
een jaar tot achttien maanden en dat
Frankrijk gedwongen is „het vraag
stuk der Westduitse veiligheid met
andere ogen te bezien". Bovendien
vulde hij het recente Franse voorstel
om de Atlantische defensie te finan
cieren door middel van een gemeen
schappelijk budget aan, door nu ook
een Atlantische „pool'' voor de ruwe
grondstoffen, noodzakelijk voor de
bewapeningsindustrie, te bepleiten.
Zo bevatte de rede van Pleven, hoe
wel niet in alle opzichten uitblin
kend door concreetheid, voldoende
stof tot commentaar en overden
king.
NAAR EEN DIENSTPLICHT
VAN TWEE JAAR?
De verhoging van de militaire
dienstplicht tot 18 maanden moge
voor de betrokkenen niet in alle
opzichten aangenaam zijn, men moet
nochtans toegeven, dat zij door de
internationale omstandigheden ver
eist wordt. Betrekkelijk is het zelfs
nog maar een korte periode, bijvoor
beeld als men in aanmerking neemt,
dat de dienstplicht tussen 1890 en
1905 als ook na 1913 niet minder
dan drie iaar duurde. En het staat
buiten kijf, dat de hedendaagse mili
taire techniek een langere opleiding
vergt dan rond de eeuwwisseling,
het geval was. Men mag het trou
wens waarschijnlijk achten, dat de
Franse regering méér beoogt dan
deze verlenging met zes maanden.
Het schijnt in de bedoeling te liggen,
tot een dienstplicht van twee jaar te
komen. Vandaar dat Pleven sprak
over een „voortschrijdende uitbrei
ding" der dienstplicht, waarvan de
„aanstaande" (hij zei dus niet: „de
finitieve") tijdsduur 18 maanden zou
zijn
Hoe ook, het onmiddellijk resul
taat van deze maatregel zal zijn een
uitbreiding van Het aantal onder de
wapenen vertoevende manschappen,
dat thans 227.000 bedraagt met om
streeks 110.000. Ofschoon dit voor
een bevolking van 40 millioen zielen
in de huidige omstandigheden be
paald niet te veel is nog niet
eens 1 pet. der inwoners onder de
wapenen! is het toch een verbe
tering. Vooral voor de opleiding der
dienstplichtige onderofficieren, die
zich nu gedurende een half jaar aan
het practische commando kunnen
wijden.
We zeiden, dat de rede van Ple
ven niet in alle opzichten schitterde
door concreetheid. Zo vonden wij het
in strijd met de volledigheid dat de
minister-president niet sprak over de
vérgaande incompleetheid van de
huidige uitrusting van het Franse
leger. Het materiaal was nog maar
nauwelijks voldoende voor de oefe
ning en zal thans nu het aantal
manschappen alsook de oefentijd
verhoogd worden nog dringender
aanvulling behoeven. Wij zijn er
echter wel van overtuigd, dat dit
vraagstuk deze maand op internatio
nale besprekingen terdege onder de
loupe zal worden genomen. De rich
ting, die Frankrijk op dit gebied in
wil, gaf Pleven trouwens wél aan:
Zijn denkbeeld om een Atlantische
„pool'' te vormen voor de ruwe
grondstoffen.
Belangwekkend ook was de wijze,
waarop Pleven het probleem van
West-Duitslands federale politie aan
sneed. Zijn-manier-van-zeggen was
„diplomatiek" gesteld doch de goe
de verstaander zou er uit hebben
kunnen afleiden, dat Frankrijk het
vraagstuk der Westduitse bewape
ning wel diepgaander zou willen
aanpakken, indien maar eerst het
verdedigingsstelsel der Atlantische
geallieerden afdoende geregeld was.
Men zegt, dat Oostelijk Duitsland
reeds beschikt over een hoeveelheid
„politietroepen" van 250.000 man,
die gewapend zouden zijn met artil
lerie en gevechtswagens. Aangezien
er in dit gebied 17% millioen men
sen wonen, draagt er dus 1 op de 70
wapenen. Frankrijk, waar op het
ogenblik slechts 1 op de 180 perso
nen onder de wapenen is en straks
ha de uitbreiding van de dienst
plicht ook nog maar 1 op de 120,
maakt dus een vreedzame indruk..
En wat het door de Atlantische
mogendheden bezette Westelijk
Duitsland zelf betreft, daar is men
nog niet eens aan een begin van be
wapening toe! Adenauer vroeg on
langs toestemming om althans 60.000
„politietroepen" op de been te bren
gen. Frankrijk schijnt dat voorlopig
nog te veel te vinden, en zou niet
verder willen gaan dan tot 30.000
man. Natuurlijk is dat een peule-
schil in vergelijking met het kwart
millioen gewapende Oostduitsers, en
aangezien Korea heeft aangetoond,
hoe gevaarlijk een dergelijke wan
verhouding kan zijn, mag men in
derdaad rustig aannemen, dat die
kern van 30.000 slechts een begin
vormt. Hoe men ook wendt of keert,
de machtspolitiek van Moskou
noopt het Westen om nu óók offers
op het altaar van Mars te brengen...
Helaas kan men geen drastische
herbewapeningspolitiek toepassen
zonder merkbare reacties te ver
wekken op economisch, financieel
en sociaal terrein. De beurskoersen
spreken wat dit betreft reeds dui
delijke taal. Waarschuwend zijn
echter ook de laatste officiële gege-
BUITENLANDS OVERZICHT
Dat het „China probleem" wel
zeer actueel is, wordt duidelijk
bewezen door het feit, dat DinS'
dagavond onmiddellijk nadat de
vijfde assemblee van de Ver na
ties geopend was, deze bijeen
komst reeds gedompeld was in
het Chinese vraagstuk waarbij de
Russische minister Wisjinsky di
rect reeds demonstreerde dat hij
zijn methode om met schelden en
grove woorden indruk te maken,
nog niet verleerd is.
De voorzitter, de Philippijn Ro-
mulo, had in een korte maar zeer
gedurfde openingsrede, precies
gezegd waarop het stond, toen hij
constateerde, dat geen enkele
openingsrede het zou kunnen
winnen van de verschrikkelijke
welsprekendheid der gebeurtenis
sen in Korea, die de noodzaak
hadden aangetoond van een nauw
samengaan van alle vredelieven
de democratiën tegen de brutale
uitdaging van het gezag en de
beginselen der Ver. Naties.
Correspondenten vertellen, dat
Wisjinsky bij dit appèl aan het
communistisch adres, reeds rood
aanliep en zeker direct zou zijn
losgebarsten, indien niet onmid
dellijk na deze korte inleiding
van Romulo, India de knuppel in
het diplomatieke hoenderhok had
geworpen door een voorstel van
orde, dat de voorrang had en
waarbij hij voorstelde, de plaat.»
van he+ nationa'istische China in
de bijeenkomst van de 5e Assem
blee te doen bezetten duo.- een
vertegenwoordiger van het com
munistische China. Wisjinsky
kreeg daarbij onmiddellijk gele
genheid zijn opgekropt gemoed te
ontladen door uit te roepen: „Wel
ja, waarom zouden wfj die kerels
van Tsjang Kai Sjek er niet on
middellijk uittrappen?", een grof
heid, waarmee hij de zaak van de
regering Peking zeker op dat mo
ment niet diende. Hetgeen wel
duidelijk bleek uit de spontane
toejuichingen, waarmee de na
tionalistische afgevaardigde van
China werd begroet, toen hij even
daarna het woord nam, om zich te
gen India's voorstel te verzetten.
Waarschijnlijk was het trou
wens ook niet de bedoeling van
de Rus, om een gunstige sfeer te
scheppen voor India's voorstel,
want al doet Moskou schijnbaar
alles om de Peking-regering in de
V.N. te krijgen, men kan er ze
ker van zijn, dat de afwijzing,
vooral door de Ver. Staten, Mos
kou allerminst ongelegen komt.
Want een toenadering tussen Pe
king en Washington kan de toch
reeds niet al te hechte banden
tussen Mao en Stalin alleen maar
losser maken.
Het was misschien om deze re
dan ook wel jammer, dat India's
voorstel niet de vereiste meerder
heid kon krijgen, zodat voorlopig
de Chinese regering van Peking
buiten de V.N. blijft, al werd wel
een Canadees voorstel aangeno
men om de kwestie, welk China
nu in de V.N. thuishoort, eens te
onderzoeken. Wat o.i. zeker de
eerste stap is op de weg, om Pe
king toe te laten. Want deze ver
wijdering schept zeer gevaarlijke
situaties. Op een er van wezen we
hierboven reeds. De ander is, dat
deze onverzoenlijke politiek van
Amerika een versterking betekent
van een Aziatisch blok, dat wel
geenszins communistisch is, maar
toch wel sterk gekant is tegen
een Amerikaanse overheersing in
Azië. India en Burma bestrijden
het communisme, maar zij verwij
ten voortdurend Washington, dat
het niet alles doet om een einde
te maken aan de strijd in Korea,
van welke politiek dertig millioen
Aziaten in casu Koreanen de
dupe worden. India en ook Bur
ma voelen het als een groot Azia
tisch belang, dat het nieuwe Chi
na niet verder in de armen van
Moskou gedreven wordt. Maar
dat alles gedaan wordt om zijn
nationale onafhankelijkeid te ver
sterken. De hardnekkige weige
ring van Amerika het rode Chi
na te erkennen, zet dan ook in de
niet-communistische Aziatische
vens omtrent de Franse kleinhandel-
prijzen, die in de maand Augustus
met niet minder dan 5% pet. ge
stegen zouden zijn: Het meest gin
gen de levensmiddelenprijzen om
hoog, in Juli waren zij 18,39 maal
zo hoog als in 1938; in Augustus
19,38 maal zo hoog! Ziehier een
kwestie, die in de komende maanden
veel wijsheid zal eisen van de Fran
se regering, vooraj indien zij wil
voorkomen, dat Stalin reden krijgt
om in zijn vuistje te lachen...
landen kwaad bloed. Moskou mag
deze anti-Amerikaanse stroming
niet rechtsreeks kunnen leiden,
het verwacht er toch wel een ver
zwakking van het Westen. Rus
land mag, zoals de Duitse gene
raal Halder deze week nog zeide
zelf voorlopig geen oorlog willen,
omdat bet zijn gewonnen gebied
nog consolideren moet. maar het
zgl wel alles doen om door het
uitlokken van conflicten elders,
zijn tegenstanders te verzwakken.
Een nieuw symptoom zien we
nu waarschijnlijk weer in het
plotseling fe' uitbreken van de
oorlog tussen het communistische
Cochin-China, waar de guerilla-
soldaten van Ho-Tsji-Minh, die
bestaan uit 80.000 goed getrainde
en modern bewapende soldaten,
opnieuw de strijd tegen Frankrijk
begonnen zijn. Frankrijk heeft
daaraan zeker de handen vol.
Maar de situatie zou erger wor
den, indien het rode China hier
de helpende hand zou bieden.
Voorshands schijnt die kans niet
zo heel groot, want Indo-China
biedt weinig van hetgeen de Chi
nezen momenteel hard nodig heb
ben. Het heeft zelfs geen riist-
voorraden. En Peking begrijpt ook
wel, dat een hulp aan Ho-Tsji-
Minh de Zuid-Chinese steden zou
blootstellen aan Franse luchtaan
vallen, waarbij de Amerikanen
zeker versterkingen zullen leve
ren. En het volkomen verwoeste
gebied van Noord-Korea kan voor
Mao niet bepaald aanlokkelijk
zijn.
We geloven dan ook niet, dat
de kans groot is, dat Mao, die ook
in Korea en zelfs in Formosa er
voor terugdeinsde een conflict
met de Amerikanen uit te lokken,
zich nu wel zou gaan mengen in
de strijd in Indo-China.
Maar al is deze speculatie niet
geheel zonder grond, het zou o.i.
toch niet verstandig zijn om,
daarop vertrouwende, de de-facto
toestand in China te blijven ne
geren. Ook omdat deze politiek
de niet-communistische Aziatische
landen prikkelt tegen het Westen
We geloven, dat het daarom
goed zal zijn, als de uitvoering
van het Canadese voorstel niet te
lang op zich zal laten wachten.
Kalm en soed prijshoudend
AMSTERDAM, 21 Sept. Ston
den gisteren speciaal Olies en HVA
onder druk, vandaag waren vraag
en aanbod beter met elkaar in even
wicht. De markt opende iets zwak
ker doordat wederom aanbod van
buitenlandse zijde viel te verwerken.
Het was echter niet zo groot als op
de vorige dagen en werd weldra
volkomen gecompenseerd en zelfs
overtroffen door kooporders, die van
diverse zijden loskwamen. De koer
sen bewogen zich daardoor later ip
opgaande lijn en kwamen boven het
vorige niveau uit Veel nieuws dat
de Beurs kon beïnvloeden was er
overigens niet. De algemene situatie
bood geen nieuwe aspecten en de
stemming was uitermate kalm,
Geen enkele hoek liet enige leven
digheid zien en de omzetten bleven
matig.
Zo opende Kon. Olie op 292 (gis
teren slot 294) om geleidelijk te
herstellen op 295%. De andere in
ternationale fondsen boden nage
noeg eenzelfde beeld, d.w.z. dat na
een amper prijshoudende opening
het niveau van gisteren werd over
troffen. Dit gold met name voor
aandelen Philips en Unilever resp.
op 223% en 225. De cultuurfondsen
trokken slechts bescheiden belang
stelling, maar ook hier wekte het
voldoening, dat de koersen geleide
lijk iets aantrokken, waarbij Am
sterdam rubb er en certificaten Deli
Mij met een stijging van drie pro
cent de kroon spanden. HVA deed
het op 123% als hoogste koers iets
kalmer aan. Enige binnenlandse in
dustrieën waren aan de vaste kant.
Zo werden hogere koersen verno
men o.a. voor walvisvaart, Zwanen
berg en Leidse wolspinnerij.
De Scheepvaart wist vandaag
weer iets aan J;e trekken met name
voor maatschappij Nederland die tot
170 opliep. De affaire was echter ook
hier kalm.
Op de Beleggingsmarkt heerste een
vastere stemming voor de guldens
leningen. De dollarsoorten bleven
merendeels op hetzelfde niveau.
Amerikanen trokken bescheiden be
langstelling en er werd een gemid
deld agio vernomen van 7 pet. Pro
longatie 21/4 pet.
LEEUWARDEN Groot was gisterenmiddag de belangstelling
voor de demonstratie van de nieuwe Friese klederdracht. De
Sociëteitszual van „de Harmonie" was geheel bezet met be
langstellende dames uit vele kringen. De voorzitter van het
comité, architect Arjen Witteveen, sprak zijn vreugde over deze
belangstelling uit. „De oude Friese klederdracht", zo ging hij
voort „heeft haar tijd gehad: zij was mooi, maar ze behoort
tot het verleden. Vandaag willen we de eerste reële stap zetten
op de weg om te komen tot een nieuwe Friese klederdracht,
waarbij het er niet om gaat het oude in ere te herstellen. Wij
willen moderne mensen, die willen leven in deze tijd. Wij willen
in Friesland critischer zijn dan tot nu toe en rekening houden
met ons eigen klimaat, onze eigen aard en het wezen van ons
gewest".
„De laatste 50 jaren was er een
geest van nivellering: Alles moest
gelijk worden, ook in de kleding en
de taal. Dat alles ging ons te ver en
wij willen ons er tegen verzetten.
Wij willen geen eenheidsmensen
zijn. Gelukkig is er ook een streven
in de andere richting dat ons leven
rijker wil maken". En hij vervolg
de: „Drs. J. J. van Weringh zeide,
dat het Bureau voor Culturele Za
ken de idee van het comité gaarne
heeft gesteund. In dit nieuwe Friese
costuum liggen kansen voor onze
vrouwen, oud en jong. om haar kle
ding naar eigen inzicht en naar
eigen aard te maken".
Nadat mevr. van der Minne-Buma
een toelichting had gegeven op de
oude Friese kledij, waaruit ook
weer duidelijk bleek, dat de Friese
klederdracht steeds levendig ge
weest is, gaf mevr. YpmaWynia
een nadere toelichting op het* doel,
dat het comité nastreeft.
„Hoe groot ook onze bewondering
voor de oude Friese klederdracht
geweest is, niemand onzer", zo zeide
zij, „zal er aan denken weer een oor-
Ijzer te gaan dragen. Onze tijd stelt
andere eisen aan onze kleding. Met
dit alles voor ogen heeft mevrouw
Kars-Stienstra een nieuw Fries cos
tuum ontworpen, geen gemoderni
seerd oud Fries costuum, doch naar
een geheel nieuw ontwerp.
Dit moderne Friese costuum is be
doeld voor alle standen en leeftijden
en is ontworpen om te worden ge
dragen, en het wil de natuurlijke
lichaamsvormen geen geweld aan
doen".
Na zich speciaal tot de jonge meis
jes te hebben gewend, die extra cri-
tisch zijn aangelegd, wat haar kle
ding betreft, eindigde de spreekster
met te zeggen: „Friese vrouwen, heb
eerbied voor het oude, maar staat
open voor het nieuwe".
Vervolgens werd een tiental van
de nieuw ontworpen costuums gede
monstreerd, waarbij mevr. Kars de
nodige toelichting gaf. Een gehouden
enquête leerde het comité, dat 186
van de 200 aanwezigen zich kon
verenigen met deze klederdracht:
sleshts twee personen lieten een po
sitief „neen" horen.
Op de nu ingeslagen weg zal wor
den voortgegaan, waarbij rekening
zal worden gehouden met de ge
maakte opmerkingen. De uitgave
van knippatronen in de meest gang
bare maten en van ontwerpen voor
de versiering, wordt overwogen.
Er waren bloemen voor mevr.
Kars en mej. F. van der Horst, die
de costuums vervaardigde.
Voetbal:
ENGELS ELFTAL BEKEND
Het Engels elftal, dat Zater
dag 7 October tegen Noord-Ier-
land speelt, telt na de debacie
van Brazilië slechts twee nieu
we gezichten. De keuzecommis-
sie heeft voorts weer een beroep
gedaan op Matthews en Manni-
on. terwijl ondanks hardnekkige
geruchten Wright als aanvoer
der gehandhaafd is.
BURGEMEESTER VAN TEXEL
BENOEMD
Oud-resident van Banka
en Billiton
's-GRAVENHAGE, 21 Sept. - Bij
K. B. is met ingang van 1 Octo
ber benoemd tot burgemeester
van Texel de heer C .de Koning,
oud-resident van Banka en Billi
ton. De neer de Koning is niet
aangesloten bij een politieke par
tij, doch georiënteerd op de Partij
van de Arbeid.
De heer de Koning is momen
teel woonachtig te Noordwjjk.
(Reeds geplaatst in een deel
onzer vorige oplage.)
De heer de Koning is 45 jaar
en naar hij ons hedenochtend
mededeelde, op 24 November 1904
geboren. Na middelbaar onderwijs
genoten te hebben, studeerde de
nieuw benoemde burgemeester
aan de Rijks universiteit van Lei
den indologie.
In Juli 1928 vertrok de heer de
Koning naar Indonesië, waar hij
werkzaam was bij het binnen
lands bestuur in Batavia en Ban
doeng. Hij was o.m. residentie-
secretaris in Buitenzorg. Na het
uitbreken van de oorlog met Ja
pan bracht de heer de Koning
drie en een half jaar door in een
interneringskamp. Na de bevrij
ding werd hii met speciale op
drachten belast en trad o.a. op als
adviseur voor de Republiek.
Laatstelijk was hii resident van
Banka en' Billiton tot Augustus
1949, toen hij tengevolge van de
souvereiniteitsoverdracht op
wachtgeld werd geplaatst en naar
Nederland vertrok,, waar hu zich
in Noordwijk vestigde.
De heer de Koning, die behoort
tot de Ned. Hervormde Kerk. is
gehuwd en heeft zes kinderen.
Hij kent ziin nieuwe gemeente
nog niet, hetgeen begrijpelijk is,
omdat hij een groot deel van zijn
leven in ambtelijke bestuursknn-
gen in Indonesië heeft doorge-
bracht.
Toen schaakmeester Oldrich
Duras in het tournooi te Karls
bad in 1907 in zijn partij tegen
Wolf op de zevende zet een pion
verloor, kon niemand het be
vroeden, dat deze partij zou wor
de ntot één van de langdurigste
worstelingen in de annalen van
de schaakgschiedenis.
Niet minder dan 170 zetten
duurde het, alvorens Duras na
24 uur spelen capituleerde.
Nog erger maakten het de ge
broeders Brenzinger, die in 1859
besloten een correspondentie
partijtje te spelen. De strijd
duurde 16 jaren en eindigde ten
slotte in remise.
Anderzijds zijn er ook tal van
beroemde meester-partijen, die
uitmunten door hun korte duur.
Tartakower werd eens door de
Oostenrijkse meester Réti „op
gevreten" in 11 zetten.
Dit drama ging als volgt:
Wit Réti; zwart Tartakower
Caro-Kann verdediging
1. e2—e4, c7c7; 2. d2—d4,
d7d5; 3. Pbl—c3, d5xe4; 4. Pc3
x4, Pg8—f6; 5. Ddl—d3 (gebrui
kelijk is hier 5. Pxf6t); 5
e7e5 (Tartakower wil munt
slaan uit wits ongebruikelijke
zet, doch raakt hierbij van de
wal in de sloot, juist was 5
Pxe4, gevolgd door 6Pbd7)
6. d4xe5, Dd8—a5f; 7. Lel—d2,
Da5xe5; 8. 000! (een gemeen
valletje, waar Dr. Savielly ook
prompt in trapt); 8Pf6xe4;
9. Dd3d8f!!, Ke8xd8; 10. Ld2—
g5t (dubbelschaak)11
Kd8c7 (Na 11Ke8 volgt
12. Td8 mat); 12. Lg5d8 mat.
Ten tijde, dat deze partij ge
speeld werd, had grootmeester
Tartakower reeds 19 boeken ge
schreven en zijn 20e boek over
de Caro-Kann verdediging
stond op de pers.
Was deze partij wat het aan
tal zetten betreft een bijzonder
heid, de volgende partij, ge
speeld tusen Tarrasch (wit) en
Marco in het tournooi te Dres-
de nin 1892 is beroemd gewor
den door het feit, dat de witspe-
ler slechts 4 minuten bedenktijd
nodig had om zijn tegenstander
die bijna 2 uur had zitten zwoe
gen aan zijn zegekar te bin
den. De partij ging als volgt:
Wit: Dr. Tarrasch; zw.: Marco
Spaanse verdediging.
1. e2e4, e7—e5; 2. PG1—f3,
Pb8—f3, Pb8c6; 3. Lfl—b5, d7
d6; 4. d2d4, Lc8—d7; 5. Pbl
c3, Lf8e7; 6. 0—0, Pg8—f6;
7. Tflel, 00 (juist is 7
e5xd4!, zoals thans in elk theo-
rieboek staat. Toentertijd was dit
nog niet bekend en de -nu vol
gende afwikkeling was dan ook
e engevolg van huisvlijt van Dr.
Tarrasch); 8. Lb5xc6. Ld7xc6; 9.
d4xe5, d6xe5; 10. Ddlxd8, Ta8x
d8; 11. Pf3xe5. Lc6xe4; 12. Pc3x
e4; 13. Pe5d3, f7—f5, 14. f2—f3
(alles gaat even gesmeerd); 14
Le7c5t; 15. Pd3xc5, Pe4x
c5! (de beroemde aap). Zwart
verliest nu door de dreiging Le7
ten minste de kwaliteit en na 16
Td5 wint hij zelfs een stuk
door 17. Le7, gevolgd door c4.
Ter oplossing een interessante
combinatie. 9735
Stand:
Wit: Kh4, Tgl, Pg4, pi: h3.
Zwart: Kg7. Ta8, pi: a7 b6 c5 f6
en h7.
Wit aan zet en kan remise
forceren.
•jed jeejs itm tre
83xg|x i8§I§X 'Z
9qxi§N ii49qi>8d T
SE16 masjqojd Surssojdo
W. J. MUHRING
