SYTJE BOES vierde haar jubileum „DE REGERING KAN NIET ANDERS Oude pastoor werd voor 1800 gulden opgelicht Voor 'n vreedzame regeling in het Ambonese conflict Lagere inkomstenbelasting volgens nieuw tarief George Bernard Shaw VEEL NIEUWS is weinig woorden Bisschoppen uit Rome terug pagina 3 uüntb DEKEN :n afdeling k.v.p. Antwoord aan de volksvertegenwoordiging: Waakzaamheid legt ons volk zware lasten op de schouders Wereldsituatie sleept ons mee Feest in Marken's maison fameuse Regering doet al 't mogelijke Zondagsevangelie ZATERDAG 4 NOVEMBER 1950 irm Uw bed behaaglijk met een cod co electrische 'oor babies en volwassenen IRSVERWACHTING eeld door het K.N.M.I. ilt, geldig van Zaterdag- >t Zondagavond. EWOLKING er het algemeen zwaar ivolkt met op enkele latsen van tijd tot tijd ige regen. Meest matige ordoostelijke wind. Iets ere temperaturen. (Advertentie) -ZACHT WASWATER! &ARSE WASS^deStt. e<3. hk. V. d. F.C. filmkeuring De Rustende Jager: De an Sjanghai, voor katho- ntoelaatbaar. Aarde, voor katholieken tbaar. EN: de Haan: Hamlet, inen. 3p wacht, alle leeftijden. P Dezer dagen hield n -afdeling Van de KVP tomst die ten doel had de ■orming en richtlijnen igdige leden te bespreken. lgende bijeenkomst werd 20 November a.s. De is verklaarde zich bereid ieling op die bijeenkomst aten en vragen te beant- Tervolgens hield voorzit- een uitgebreide causerie >n streven van de jeugd- v'P. Op duidelijke wijze de politieke stromingen d en ging na wat door lende partijen wordt na- n waarom het nodig is KVP te hebben en te 'Jij spoorde de leden aan nergie aan dat doel te straks in de rijen der treden. Het ligt in de be- in de volgende bijeen- ie te maken van de be lting van Rijk, Provin- eente, omdat enige ken- nuttig en nodig wordt voor |onge meisjes ge meisjes (leeftijd bo- wordt op veelvuldige en retraite ingelast van mber, in het Retraite gen (N.H.). Mogen veel ze kans gebruiken, in van Maria Onbevlekt om zich af te stemmen le vrouwenvoorbeeld en or Maria in de vorming komend leven te laten i Pieterstraat na af- het Oostelijk deel te Dit is bij de wor de Marktstraat ook raat voorgesteld. Wij- van de Raad, de heer eeft hiervoor tekenin kt. iu, dat ook anderen aan uiten en hun me- over deze voor Alk- belangrijke aangele- H. van Drunen dactiewege enigszins Redactie. trekken kunnen wij betoog van de heer i eens zijn; mèt hem en demping, omdat arakteristieke schoon willen bewaren voor cht. Wat de percelen gplein en Handels- t, die werden door als oude rommel be- louden het ook be- het kaaspakhuis, dat de zijde van de Pe rn mooie oude gevel worden afgebroken, tn de Voordamzijde huis is echter niet zo als hij vroeger was. arouwerlj „De Boom" :stigd. (Men zie hier- aekje van de heer de Heemschutserie, en aardige tekening Ook de heer v. Dru- mslotte tot gehele of sloping van het irin vroeger de heer kantoor had. Wij geen fraaie oplossing door ons voorgestel- g van het poort oven de overdekte een architectonisch- iing worden; vooral ige Koning Willems- >mt in een haakse t poortgebouw. Ook anaf de Bokkebrug Kaarsemakersgracht ooruitgaan, want wat veerszijden van de staat, is niet zo bij- Of bij het gebrui- Marktstraat als toe- Pieterstraat als af- bruikt zal kunnen twijfelen wij. Ook niet met de inzen- het doorgaand ver loor de stad schade m; de middenstand 1 eens voordeel van er v. Drunen hopen anderen eens van ze blijk geven: wij ze kolommen gaarne Red. N.H .Dagblad Fanny Blankers-Koen kwam te Milaan uit op de 80 meter horden, waarin zij eerste werd. Jeugdige sportenthousiasten, die de Nederlandse athlete wilden bestormen om haar hand tekening, vonden een hek op hun weg, dat nochtans geen beletsel vormde tot het verkrijgen van het begeerde. Duizenden hebben hier, jaar in, jaar uit, al lang voor hun komgt de deur wijd open gevon den ,en Sijtje en haar personeel (des zomers negen meisjes sterk) tot zakendoen paraat. Zaken doet Sijtje overigens ai veel langer dan een kwart eeuw. Toen ze vijf was en al een rap mondje Engels babbelde, moet Anderhalve maand na het uitspreken van de Troonrede en de publicatie van de Rijksbegroting heeft thans de Regering geant woord op de critiek van de volksvertegenwoordiging. De rege ring had opnieuw zware offers in het vooruitzicht gesteld. En het zit haar blijkbaar dwars, dat op enkele punten wat onbarmhar tig is gereageerd. Het Nederlandse volk, vertegenwoordigd in de Kamers, heeft de neiging bij zijn beoordeling van het rege ringsbeleid iets uit het oog te verliezen, zo meent de regering. Evenmin doet zij dat, wanneer zij over de binnenlandse veilig heid spreekt. Zij is niet blind voor de nevenbedoeling der Sov jets, die hopen dat de vergrote krachtsinspanning voor de de fensie in het Westen sociale on rust in de hand zal werken. Dat „iets" omvat dan de ge volgen van vijf jaar oorlog en bezetting, de revolutionnaire ont wikkeling in Z.O.-Azië en de onverwacht-ongunstige politieke situatie, waarvoor de wereld on middellijk na de oorlog is komen te staan. Elk beleid zou hiermee te maken hebben gehad ook een regering van heel andere samenstelling. Een groot deel van de Memorie is juist gewijd aan het gevaar, dat de huidige internationale situatie bevat. De overweldigende strijdmacht, die achter het IJze ren Gordijn staat opgesteld, dwingt West-Europa tot een de fensie-inspanning, die op de vrije volkeren een zware last legt. Wij zullen echter de eerste stoot op moeten vangen, indien het tot een aanval mocht komen, zodat intussen het Atlantischpoten tieel kan worden gemobiliseerd. Klare taal Men kan niet zeggen, dat de regering er doekjes om windt. Nederland en Australië zullen waarschijnlijk volgende week een overeenkomst tekenen voor de emigratie van 25000 Neder landers in 1951 naar Australië Het grootste paleis van justi tie in Nederland, dat gevestigd is te 's Hertogenbosch, zal Za terdagmiddag 11 November door de minister van justitie worden geopend. Te Den Haag werd Donderdagavond op de Laan van Meerdervoort een 70-jarige voet gangster, die onvoorzichtig de weg overstak, door een perso nenauto overreden. Twee uur later overleed de vrouw. Mi nister Stikker, die momenteel te Rome de zesde bijeenkomst van het comité van ministers van de Raad van Europa bijwoont, wordt Zondagavond in Neder land terugverwacht. In de Rijnhaven te Rotterdam werd gisterenmorgen door een bag germolen een bom opgehaald. De Marine-opruimingsdienst uit Den Helder heeft de bom later op de dag verwijderd. Naar het A.N.P. verneemt ligt het in het voornemen tegen het einde van het jaar te Den Haageen conferentie te houden van mi nisters der Benelux-landen. Te Den Haag werd een dame door een hond aangevallen. De eigenaar van de hond kon niet verhinderen, dat de vrouw in haar hals, oor, rug en reehter- elleboog werd gebeten. Zij moest in het ziekenhuis worden ver bonden. De Moskouse bladen hebben eerst gisteren melding gemaakt van de dood van Shaw en wel in een bericht van twee rogels zonder commentaar. Maandag zal de Veiligheidsraad bijeenkomen ter bespreking van de Palestijnse kwestie. De be volking van de Ver. Staten telt thans 150.697,361 zielen, hetgeen neerkomt op een vermeerdering van 14.5 procent sinds 1940. Generaal Koiso, een van de voornaamste Japanse oorlogsmis dadigers, die door een interna tionale rechtbank tot levens lange gevangenisstraf was ver oordeeld, is gisteren in een hos pitaal te Tokio overleden. In Oost-Duitsland laten de autori teiten thans lijsten circuleren, waarop men wordt verzocht te tekenen om_ zich te verplichten niet te luisteren naar West- Duitse of andere West-Europese radio-zenders. Meer dan twee duizend studenten van de Brus selse universiteit hebben Vrijdag anderhalf uur gestaakt uit sym pathie met 700 studenten van de Landbouwhogeschool bii Namen, die sinds 26 October staken uit protest tegen een verbod van zekere traditionole gebruiken. Het Colaba observatorium te Bombay heeft Donderdagavond een „zeer intensieve" aardbe ving in het gebied van de Mo- lukken geregistreerd. In dit verband kan worden medegedeeld, dat een wijziging in zekere rechtspositieregelingen te verwachten is terzake van het weren van communistische amb tenaren. Bovendien is de bevei- (Van ©en onzer verslaggevers) MARKEN In het lage roefje van de „President Roosevelt", die in kille regen over de korte witgekuifde golven naar het ver sluierde eiland danste, verrijkte men ons gisterenmorgen voor een dubbeltje met belastingbiljet 88977 van de gemeente Mar leen. Aldus droegen ook wij ons steentje bij tot het onderhoud van de havenwerken. Dat biljet kerende, lazen we „Visitez la maison fameuse de Sijtje Boes". En dat deden we. Want die misschien wel meest merkwaardige zakenvrouw van het land vierde het zilveren jubileum van haar vestiging aan een van de drukste kleine touristenhavens ter wereld. Lang behoeft nie mand naar dat fameuze huis te zoeken. Men is er met tien stap pen van de boot af binnen. ar. Abraham Kuyper eens van haar gezegd hebben, dat er wat bijzonders in haar stak. Dat is wel uitgekomen, geloven we. Ze stamt uit een gezin van veertien kinderen waarvan er nog tien leven, de broers op de haringvisserij of de grote vaart, precies als haar man Jan Vlas bloem, bijkans heel zijn leven heeft gedaan. De romantische in slag heeft ze van haar moeder, zegt ze, het zakeninstinet van vader Klaas Boes, die haring koper was. In een huisje van het Gronddepot aan de haven is ze geboren, en zeker een keer of vijf in haar jeugd kon ze bootjes in de kamer laten varen, omdat de zaak weer eens blank stond. Dat huisje is later afge brand, en toen het gezin Boes na een verblijf van enkele jaren in een woonark weer een eigen dak, boven het hoofd liet bou wen. is meteen haar zaken-doen begonnen. Als kind al verkocht ze haar klompen, haar kap, haar boezelaar aan de touristen. Het werd een sport nauwelijks bij te houden door „mem" die zelf met de hand al die kledingstuk ken naaide. Die sport is sedert dien gebleven, ook na een paar jaar in betrekking op het vaste land, nadat ze getrouwd was. Sedertdien is haar naam over de hele wereld bekend gewor den, staat ze haar bezoekers in arie talen te woord, kan ze des noods van haar bedstee uit tele- fonereh en rinkelt pasmunt uit. al 's heren landen, ook in het filiaal, dat, een paar huizen ver derop, gisteren bovendien het koperen feest kon vieren. Geen wonder dat al wat naar Marken voer, gisteren aanlegde op dat beroemde adres: heel het koor van gidsen en schippers dat des zomers op volle toeren draait in de vreemdelingen- industrie, veel volk van Mon nikendam en Volendam de sche pen bevlagd, veel brieven en bloemen en telegrammen, ook uit het buitenland. Voor hon derdvijftig gasten was gisteren avond de tafel gedekt, met voor de katholieke Volendammers o.m, een gebakken botje omdat ze hors d'oeuvre maar een lif- liging van vitale overheidsdien sten en particuliere bedrijven in volle gang. Het dagblad „De Waarheid" wordt nauwlettend in het oog gehouden. In het alge meen gezegd: de regering zal niet schromen op te treden tegen degenen, die onder de dek mantel der democratie deze democratie trachten te tigen. vernie- Overigens wordt de weerbaar heid zo hoog mogelijk opgevoerd. De regering laat zich wat de Kon. Marine betreft niet be ïnvloeden door de geruchten, als zouden bij zekere Amerikanen en Engelsen bepaalde wensen t.a.v. onze vloot bestaan. Ten aanzien van de grondwets herziening heeft de regering het voornemen haar voorstellen zo tijdig bij de Kamer in te dienen, dat zij vóór de verkiezingen van 1952 kunnen worden afgedaan. Tenslotte wordt medegedeeld, dat de regering het niet verant woord acht het systeem van 10 pet. vrije deviezen bij export naar dollargebieden los ie laten. De handel kan deze stimulans niet missen. Het Gerechtshof te Den Haag behandelde gisteren in hoger be roep de zaak tegen een 65-jarige Amsterdamse vrouw, die door de Rechtbank te Middelburg enige tijd geleden, wegens het ten ver koop aanbieden van een vals kunstwerk, tot twee maanden ge vangenisstraf was veroordeeld. De Officier van Justitie bij de Rechtbank had haar ook nog op lichting ten laste gelegd, doch dit feit was door de rechtbank niet bewezen verklaard. De gedupeerde was een oude pastoor uit Terneuzen, die na drie bezoeken van verdachte aan de pastorie ruim 1800 gulden lich ter was geworden. De pastoor, die als getuige werd verhoord, verklaarde, dat de vrouw hem had verteld, dat zij in Enschede een schilderij en-ten toonstelling wilde houden, maar dat ze geen geld had. De pastoor had daarop tegen de vrouw ge zegd ook geen geld te hebben, althans hij kon er niet over be schikken. Maar toen de vrouw aanhield, was de pastoor gezwicht en had haar ruim 1800 gulden geleend op voorwaarde, dat zij het na twee dagen terug zou betalen. Vijf schilderijen had de vrouw in de pastorie achterge laten. Deze vijf oeuvres waren gesigneerd met haar naam, doch in feite niet door haar geschil derd. Op een vraag van de pre sident zeide de vrouw niet zelf te schilderen. Zij had deze schil- lafje vonden. Twintig meisjes dansteij Marker dansen, er was een strijkje uit de hoofdstad en een humorist. Sijtje Boes zat daar, de hele dag maar lachend middenin, al kon ze het nauwelijks laten, her en derwaarts de zaken in goede banen te leiden, zoals ze in 1919 een hele vloot van Marker bot ters naar Arnhem liet varen, cok al moesten daarvoor de grote vaststaande masten door ae voorplecht in de kiel geplant, wordeii uitgenomen om de spoorbruggen te kunnen pas seren. Zoals ze toen op het (in de vaderlandse historie sedert uniek gebleven) „Historisch Volksfeest" ter gelegenheid van de ingebruikneming van het Nederlands Openluchtmuseum, haar rol van Marker impressa- rio speelde, zo is haar naam met het begrip van dat eiland ver bonden gebleven. Een karakte ristieke figuur, van wie het nie mand behoeft te verbazen, dat een brief uit Amerika, deze week aan het adres „Sijtje Boes Zuydersee" gezonden. prompt haar bestemming bereikte. Vrijdag zijn met het K.L.M.- vliegtuig uit Rome in het vader land teruggekeerd H.H. Excel lenties Mgr. W. Mutsaerts, bis schop van 's-Hertogenbosch en Mgr. Dr. J. Hanssen, coadjutor van het bisdom Roermond. „Het was een stukje hemel op Allerheiligen", zo vertolkte Mgr. Mutsaerts zijn indrukken over de grandioze dogmaverklaring op 1 November. De beide bisschop pen verklaarden nog nimmer van een zo indrukwekkend gebeuren getuige te zijn geweest. „Wat ons vooral opviel", zo zeiden de bisschoppen, „was, dat de Paus in tegenstelling tot wat sommige berichten hebben gemeld er zo gezond en krach tig uitzag. Verwonderlijk is, hoe de Paus op zulk een leeftijd met zo grote correctheid de ceremo niën verrichtte en toch zorgde dat alles vlot verliep. Hij wist met grote waardigheid het juiste tempo te houden, wat menig kar dinaal echter niet kon bijhou den". (Van een onzer redacteuren) Senaat en regering hebben elkaar gisteren bij de behandeling van de begroting van Uniezaken en Overzeese Rijksdelen ge vonden. De begroting werd zonder hoofdelijke stemming aan genomen. In zijn antwoord' aan de Kamer heeft minister van Maarseveen nog eens duidelijk laten uitkomen, dat de regering al het mogelijke zal doen om de strijd op Ambon te doen be ëindigen. „Een ding moet men hier en in Indonesië klaar besef fen", aldus de bewindsman, „Nederland is noch in territoriaal, noch in geografisch opzichf geïnteresseerd bij de kwestie Ambon" derijen, onverkoopbare werken, waarin fouten zitten, van een kunsthandel te Amsterdam ge kregen. De verdachte klaagde, dat de pastoor haar schaakmat had ge zet. „Ik had hem het geld na de tentoonstelling terug willen be talen, maar de pastoor liep naai de politie en in Enschede werden alle schilderijen in beslag geno men en kon de expositie niet doorgaan", betoogde de vrouw. De procureur-fiscaal achtte op lichting en het ten verkoop aan bieden van een vals kunstwerk 1 bewezen, doch gezien de persoon lijke omstandigheden van de vrouw was hij geneigd het nog eens te proberen en requireerde een voorwaardelijke gevangenis straf van drie maanden met een proeftijd van twee jaar. „Wan neer het Hof met deze eis mee gaat, dan betekent dit voor u: ga heen en zondig niet meer", aldus besloot de president. Uit spraak over 14 dagen. JAN MAENEN 25 JAAR BIJ DE K.A.B. Deze week is het vijf en twin tig jaar geleden, dat de heer Jan Maenen, bondsvoorzitter van de K.A.B. Limburg en lid van het dagelijks bestuur van de K.A.B. Nederland, in dienst trad van deze beweging. In ver band hiermee zal hij Zondag morgen, 5 November, gehuldigd worden tijdens een receptie in het bondsgebouw van de K.A.B Limburg aan de Stationsstraat te Heerlen. Inkomen 1.800 2.400 3.000 4.200 6.000 9.000 12.000 15.000 18.000 24.000 40.000 60.000 Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Bestaand tarief Aanv. ontwerp Na wijzigingen Ongeh. Gehuwd Gehuwd met 2 k. met 5 k. 188 95 19 155 48 148 39 339 193 80 293 131 19 283 121 511 319 157 22 454 234 72 445 216 69 905 602 361 99 829 488 252 809 448 231 1.597 1.109 796 379 1.499 958 629 229 1.456 871 572 209 2.954 2.122 1.720 1.156 2.826 1.925 1.485 874 2.743 1.759 1.350 781 4.507 3.300 2.817 2.133 4.349 3.069 2.546 1.810 4.221 2.813 2.325 1.639 6.208 4.610 4.069 3.284 6.020 4.349 3.770 2.929 5.858 4.013 3.453 2.642 3.026 6.030 5.448 4.595 7.808 5.739 5.113 4.206 7.676 5.430 4.792 3.844 11.911 9.133 8.488 7.533 11.633 8.782 8.086 7.032 11.561 8.533 7.824 6.747 23.174 18.489 17.748 16.643 22.736 17.979 17.176 15.951 22.824 17.889 17.074 15.822 38.370 31.493 30.684 29.475 37.732 30.782 29.908 23.553 38.020 30.893 30.005 28.638 Op 24 November a.s. zal in Hotel Central te Den Haag een bijeenkomst worden ge houden door het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité. Op deze verqaderinq zal de heer H. D. Louwes aftreden als voorzitter van dit comité. Namens de regering sloot mi nister Van Maarseveen zich aan bij het beroep van de heer Jonk man op de Indonesische rege ring om de kwestie Ambon op vreedzame wijze te regelen. In dien, zo zeide hij, de Indo nesische regering het Ambonese volk voor zich weet te winnen, zal zij aan dit volk, dat als hoofddeugden trouw en eerbied voor de wet heeft, trouwe on derdanen hebben. Over de vernietiging yan de deelstaten sprekend, zeide de bewindsman dat het ten tijde van de ondertekening van het R.T.C.-aecoord niet in het voor nemen van de Indonesische regering he.eft gelegen anders dan langs de wettelijke weg naar een eenheidsstaat te stre ven. De minister bracht onder de aandacht dat de jonge rege ring echter rekening heeft moe ten houden met maatschappe lijke spanningen, die op die een heidsstaat bleven aandringen. Voor die aandrang is de Indo nesische regering moeten zwich ten, toen heeft zich het streven naar een eenheidsstaat zich sterk ontwikkeld. Over de ont wikkeling zeide de minister nog, dat hij deze in strijd achtte met het R.T.C.-accoord en ook met het belang van Indonesië. Op Zuid-Celebes heersen zeer on geregelde toestanden, die voor Oost-Indonesië nadelige gevol gen hebben. Een centraal be stuur eist een perfect staats apparaat met decentralisatie. Hoop op Veiligheidsraad De staatssecretaris van Buiten landse Zaken, de heer Blom, gaf de Kamer een uitvoerig verslag van de behandeling van de kwestie-Ambon in de Veilig heidsraad. En uit dit verslag concludeerde de heer Algra later, bij de replieken, dat er een spel is gespeeld omdat Am- bon te onbelangrijk werd ge acht. De behandeling is juist zo lang op sleeptouw gehouden tot eind October, de tijd, dat het Amerikaanse presidium van de raad eindigde. Een mening, waarbij de heer Molenaar (V.V.D.) zich aansloot en waar ever ook deze zijn afkeuring uit sprak. Bij de hoop, die staats secretaris Blom had uitgespro ken, op alsnog een spoedig in grijpen van de Veiligheidsraad, sloot de Kamer zich <*aarne aai Zorg voor gearresteerden De regering, verzekerde minis ter Maarseveen, heeft zich het lot van de door de Indonesiërs gearresteerde Nederlanders steeds aangetrokken. Van de 150 ge arresteerden zijn 100 personen vrij gelaten. Zonder vorm van pró»ss is hun vrijheidsberoving verlopen. De behandeling is goed geweest, doch gelegenheid tot contact met Nederlandse autoriteiten is hen onthouden De heer Algra drong er bij de replieken op aan, dat het Indo nesië duidelijk wordt gemaakt, dat zij zich als rechtsstaat moet weten te gedragen. Geen uitlevering van Westerling Over Westerling zeide de minis ter nog, dat Nederland zijn uit levering niet aan België kan vragen. Dit zou dan alleen mogelijk zijn, indien de straf bare feiten in Nederland zouden zijn gepleegd. Vooralsnog is het niet moge lijk tot samenvoeging van het ministerie van Buitenlandse Za ken en dat van de M.U.O.R. te besluiten zoals door een der woordvoerders was bepleit. Als iedenen gaf de minister hier voor aan het feit, dat minister Stikker nog te overbelast is met de veie internationale conferen ties en verder, dat de afwikke ling van de Indonesische Zaken nog veel tijd vergt. Minister Götzen deelde de Kamer mode. dat thans duizend verzoekschriften van ambtenaren zijn binnengekomen, hetzij in Den Haag. hetzij in Djakarta om af te vloeien. Ongeveer honderd- viiftig van deze verzoekschriften zijn afgehandeld. Nog geen en kel verzoek is afgewezen. Ook de plaatsingsmogelijkheid van rud-Indisehe ambtenaren wordt verder bestudeerd. Buitenlandse Zaken overweegt ambtenaren loor de diplomatieke dienst op te leiden, terwijl Justitie een regeling in portefeuille heeft, die aan personen die Indisch recht hebben bestudeerd, facili teiten geeft om posten in Neder- te bekleden. 23ste Zondag na Pinksteren DOOD EN OPSTANDING Het Zondags-evangelie past vol komen in de sfeer van de No- vembermaand, van de Allerzie- lenmaand. Na de vreugde van Allerheiligen, en dit jaar bijzon der na de vreugde om Maria's grote heerlijkheid viel de herden king van onze doden te meer op. 't Was somberheid na licht. Een man, Jaïrus, komt naar Je zus toe. Hij let er niet op dat Jezus aan het preken is. Hi.i ziet niet dat de luisteraars verstoord naar hem kijken, terwijl hij de brede ruggen op zij duwt, die hem op zijn weg naar Jezus hin deren. Hij trekt de Meester aan zijn mouw. „Heer, mijn dochter tje is gestorven. Kom en maak haar levend!" De Dood heeft Jaïrus thuis bezocht, en zijn koude hand ge legd op het enigst kind. Niemand zag hem, en niemand ziet hem. We stellen hem ons voor als het Geraamte, afschuwelijk, slechts van botten, zonder hart, zonder gevoel, maar met een scherpe onverbiddelijke zin. Of met een zandloper: daarin vallen onze da gen als zandkorrels omlaag. En de Dood heeft voor niets oog als dat. Om toe te slaan, ineens als de laatste korrel omlaag valt. Wij hebben van de Dood ge maakt het hardste en gruwelijk ste dat mogelijk is. En het is maar al te waar: waar de Dood komt, verwelken de bloemen, verstillen de kinderen; de bonte vogels der vreugde vluchten ver- weg. De dood is een verschrik king, is een einde. Maar weinigen kunnen de dood zien als een verlossing. Heel weinig durven de dichter nazeggen: O goede, stille Dood! Lees een avond uw dagblad en denk een ogenblik aan het leed, in simpele woor den gedrukt: de ongelukkige laat een vrouw met tien kinde ren achter....; zijn ouders von den de jongen ontzield op de zolder....; het kind viel in een teil met water. Voor bitter weinig mensen is de dood verlossing. Zelfs als 't leven een last werd, zelfs als we tranen in onze ogen krijgen, om de pijn die geleden wordt, zelfs als we redelijk oordelen dat hier de Dood toch beter kan in grijpen, schrikken we en worden verdrietig als hij komt. Dan staan we stil bij degene die we kenden, die we lief hadden. Zelden is de dood verlossing. We begrijpen iets van Jaïrus die zijn dochtertje misschien lang zaam heeft zien uitteren. Hii gaat naar Jezus om Hem te halen. Nu het te laat is? Neen. Jaïrus weet bevroedt dat hij daar tussen de mensen de Dood kan dwingen terug te geven wat hij genomen heeft. De Meester gaat mee. Bij het kleine, bleke li chaam zégt Jezus woorden dio'n evangelist neerschreef, letterlijk zoals de Meester ze zei: Talitha Koemi! Meisje opstaan. En het meisie beweegt, staat op, en valt Jaïrus in de armen. Voor weinig mensen is de dood verlossing. En allen moeten ster ven. Het kleine kind van Jaïrus mocht langer leven, Lazarus mocht weer zorgen voor zijn zus- sters, de jongen van Naïm werd weer de vreugde van zijn moe der...: voor enkele tientallen jari?n. De Dood week terug. voor even. „Ik ben de Dood, die niemand spaart" (Elckerlijk). Te gen deze somberheid staat glan zend onze Medemens, onze Moe der Maria. Haar wil hij niet aanraken. En zij draagt met haar goddeliike Zoon de belofte voor ons. Goed, we zullen sterven, maar eens, als ook onze verlos sing volkomen is, zullen wij her rijzen. Ons lichaam zal opstaan in verheerlijkte toestand, en we zullen elkaar weerzien. Dit zij allen tot troost, tot be moediging. Dit wetend zullen we het zwaarste kunnen dragen. Je zus en Maria zijn onze levende belofte. 7 Nov. H. Willibrordus. 11 Nov. H Martinus. P. C. de Haas O.F.M. Een paar dagen na de 9»Harige Koning Gustaai van Zweden is in de vroege ochtend van Allerheiligendag in zijn woonplaats Ayot Saint Lawrence de 94-jarige Ier G, B. Shaw overleden, in zijn laatste ogenblikken bijgestaan door een Anglikaans geeste lijke. Als men bij het heengaan van deze grote dramaturg zich bez«*t op zijn leven en werk wordt men bekropen door zeer tegenstrijdige gevoelens en men moet zich verplaatsen in de tijd geest van het laatste kwart der 19e eeuw om zijn figuur recht te doen en zijn kwaliteiten te beoordelen. Dat was de tijd van het op komende socialisme in de phase waarin de schrijvers zich hier voor actief gingen interesseren. G.B.S., zoals hij later meestal genoemd werd, Ier van geboorte en voor het grootste deel auto didact, was begonnen als muziek- en tooneeicriticus. Door de stuk ken van Hendrik Ibsen kwam hij eigenlijk tot het socialisme en begon hij zich toe te leggen op het schrijven van toneelstukken, waarin hij op een onbarmhartige manier van leer trok tegen alle conventie. Hij was ook een der grond leggers van de Fabian Society, een genootschap van intellectue len met socialistische doeleinden, een soort salon-socialistische club aanvankelijk. Nu is de toneelkunst meer dan enige andere een maatschappe lijke kunst. In alle landen van Europa ontstaat dan ook een drang naar het nieuwe drama. De Nederlander j. T. Grein, die in Engeland woont, sticht in Londen een club: „The Indepen dent Theatre", die voor haar le den voorstellingen laat geven van dergelijke nieuwe drama's. De rij opende met Ibsen's „Spo ken", daarna kwam Zola's „Thé- rèse Raquin" en toen kreeg G. B.S. er zijn kans. Hij debuteerde er met „Wido wer's House" en met zijn eerste verschijning kreeg dit modernis me definitief het karakter van critiek op de maatschappij. In een taal, die sprankelt van geest en fijne spot, rukte Shaw de samenleving het masker af. De menselijke ondeugden en schijn deugden weet hij met feilloze trefzekerheid aan de kaak te stel len. Zijn stukken zijn zeer talrijk en in de meestal omvangrijke inleidingen tracht hij, heel vaak in nogal paradoxaal aandoende bewoordingen, zijn bedoelingen duidelijk te maken. Zijn realistische visie op mens en maatschappij leidt hem er toe, de mens niet als zwart of wit te zien, maar als een fascinerend vat vol tegen strijdigheden. In de inleiding op zijn „Play pleasant and unpleasant" zegt hij het dui delijk. Eenheid, hoe wenselijk die ook is in politieke bewegingen, is voor het drama fataal, omdat ieder drama de artistieke voorstelling George Bernard Shaw op zijn doodsbed. van een conflict moet zijn. Het einde kan verzoening of vernie tiging zijn, of er kan, zoals in het leven zelf, geen einde zijn, maar het conflict is onmisbaar. Geen conflict, geen drama, maar de in het oog vallende conflicten tus sen onmiskenbaar goed en on miskenbaar kwaad kunnen enkel het grove drama van de schurk of de held opleveren,'waarin een of ander absoluut standpunt wordt ingenomen. Shaw ziet zijn taak als kunste naar in de richting van het pro fetische. Lang voor er sprake van kan zijn, dat men de geschiedenis van morgen begrijpt, beginnen de ogen der menSen zich al te rich ten op het nog ver verwijderde licht van de nieuwe tijd. Daar dit aanvankelijk nog alleen zicht baar is voor de „man of genius" moet het door hem geconcen treerd worden in de spiegel van een kunstwerk en vandaar terug gekaatst in de ogen van de „ge wone man". In hoeverre Shaw hierin ge slaagd is, moge de tijd leren, maar het is zeker dat hij tot op zekere hoogte deze doelstelling vervuld heeft. Zijn wensis hem wel enigs zins naar het hoofd gestegen. De generatie van nu heeft hem eigenlijk alleen leren kennen als de oudere, schijnbaar cynische, harde betweter, die vanuit zijn hoogte met vlijmend sarcasme én heel vaak waarschijnlijk uit zucht tot aphorismen zich uitte over onze tijd. Maar leert men hem Rennen uit zijn grote werken, dan zal men ontdekken dat de cynische G.B.S. een man met een warm hart en een bewogen ge moed was, een grote geest met in de grond van de zaak een kinderlijk geloof, dat hij echter vaak met succes verborgen hield onder een onbewogen opper vlakte. Wie b.v. zijn „Saint Joan" leest, of beter ziet, ontdekt dat deze afbreker, waar hij zo graag voor doorging, een der grote bouwers was. Drs. P. L. GEENEN.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 3