Nieuw
l
ynn
lil
»Het hakmes in de millioenen«
Vampire-straaljager tegenover
Friese LA.B.-autobus
■SF
m
Grotewohl in 't offensief
tegen Evangelische Kerk
Het hakmes moet
erin!
M -
Wam
WÊÊ
'mm
um
Voor een Verenigd Europa,
desnoods zonder Engeland"
Tot herziening van uitgaven
is reeds besloten
„Staatsvijandige houding
Engelse piloot zette machine
bij Bolsward in de sloot
Emms VOOR ALKMAARHOORNDEN HELDERSCHAGEN
a - i';Jg|
Reynaud en Bidault:
DR. DREES VOOR DE TWEEDE KAMER:
Begrotingstekort
nu 257 millioen
Scheepsberichten
Autobusdienst
op Portugal?
In 17 m. diepe put
gevallen
Oslo-express liep
op goederentrein
Zestig millioen
kinderen in nood
Nu 'n koffiebon
voor 5 weken
EEN VREEMDE ONTMOETING
Koelbloedigheid
èn veine
Abonnementsprijs f 4.65 per kwartaal, f 1.55
per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f2.505
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank: Nederl. Credietbank
A
Buiten God is
veiUg.
t nergens
(Vonclei)
Pagina 1
Donderdag 16 November 1950 46e Jaargang No. 12019
Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77. teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 56. teL 2046. (2 lijnen). K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52. teL 459 K 2240
125 cn220 VOLT
ALLE SOORTEN'.
7lenff£faz -JOaatissiw
HISTORISCH
BOUWWERK
IN ANTWERPEN
Antwerpen, de eeuwen
oude handelsstad aan de
Schelde, kan hogen op
een schat van architec
tuur, die getuigt van een
rijk kunsthistorisch leven
in de oude Hanzestad.
Een van de belangrijkste
producten van de Bra
bantse gotische bouw-
school is de O.L. Vrou-
wekerk nabij de Grote
Markt. Zij bezit vijf
beuken, met een reeks
lengtekapellen, die tot
twee nieuwe beuken zijn
verenigd. Het gotische
bouwwerk, dat ontstond
in de jaren 1312-1518,
wordt bekroond door een
123 meter hoge toren.
De foto, gemaakt van de
Grote Kerk af, toont de
thans in restauratie zijn
de toren van de O.L.
Vrouwekerk. Op de voor
grond een gedeelte van
de beroemde Brabo-
fontein.
1'* t
li:
"W/i
:V
De Franse Nationale Vergade
ring heeft met 353 tegen 184
stemmen een resolutie aangeno
men, waarin de regering wordt
uitgenodigd te streven naar ver
groting van het politieke gezag
van de Raad van Europa. Alleen
de communisten stemden tegen.
Invloedrijke politieke leiders,
die het standpunt weergaven van
ongeveer 300 afgevaardigden van
M.R.P., centrum- en rechtse par
tijen, verklaarden zich bij het
debat voorstander van een Ver
enigd Europa zonder Engeland.
Zowel Paul Reynaud (gematigd)
als Bidault (MRP) verklaarden,
dat de enige manier om de af
kerigheid van Engeland van een
Verenigd Europa te overwinnen
was: „snel handelen, zo nodig
zonder Engeland".
De socialisten waren tegen elke
CERAM VAST IN HANDEN
DER AMBONEZEN?
Het bureau Zuid-Molukken
deelt mede: De regering van de
republiek Zuid-Molukken maakt
bekend, dat 't moedereiland Ce-
ram thans op twee kleine ver-
zetshaarden na geheel in han
den van de R-S.M. is. Om dit te
bereiken werd een deel van de
Zuid-Molukse troepen naar Ce-
ram vervoerd. Tevens is een deel
van de regering der republiek
Zuid-Molukken naar Ceram en
Saparoea overgebracht.
(Van onze parlementaire redacteur)
In zijn antwoord op de bij de algemene beschouwingen ge
maakte opmerkingen verklaarde de minister-president, dr.
Drees, met nadruk, dat ook de financiële sector een onderdeel
is van de kabinetspolitiek. Deze verklaring achtte hij nodig,
omdat de mogelijkheid niet uitgesloten moest worden geacht,
dat er juist op dit terrein nog wel eens conflicten tussen
regering en Kamer zouden rijzen. Wat de financiën betreft
verkeerde de regering steeds in een onaangename positie. Bij
wetsontwerpen als de regeling van de oorlogsschade, voorzie
ningen voor ambtenaren uit Indonesië etc., had de regering
aan de aandrang moeten weerstaan om nog hogere bedragen
uit te trekken. Waren voorzieningen als deze tenslotte ge-
regled, dan kwam de Kamer echter weer met het verwijt,
dat de regering niet zuinig genoeg zou zijn geweest.
worden gelet. Intussen blijft het
ook nu zo, dat de opvolger van
minister Schokking bepaaldelijk
de Christelijk-Historische begin
selen is toegedaan. Doet zich een
mogelijkheid voor om het Chris-
telijk-Historisch element te ver
sterken, dan zal deze kans zeker
niet onbenut worden gelaten;
voor kunstmatige wijzigingen
voelde de minister-president
echter niets.
Terugkomend op de motie van
de V.V.D. tegen min. v. Maarse-
veen, bleef de minister-president
erbij, dat hier terecht de kabi
netskwestie was gesteld omdat
het hier kabinetspolitiek betrof.
Uit de latere mededelingen
van minister Lïeftinck bleek in
tussen wel, dat de regering nu
in elk geval het gevreesde hak
mes zal gaan hanteren. De
bewindsman van financiën wees
andermaal op het begrotings
tekort, dat inmiddels is opge
lopen tot 257 millioen. Waren
de heren Schouten (A.R.) en
Lucas (K.V.P.) van mening ge
weest, dat de middelen te laag
waren geraamd, de minister
bleef erbij, dat het de meest rea
listische waren, die gemaakt
konden worden.
Daarnaast blijven de vooruit
zichten somber. Kon de regering
nog langer in deze toestand be
rusten? Het antwoord was neen.
Er is bereids besloten om tot
een herziening van de uitgaven
te komen, zowel wat de gewone
<>ienst als het Landbouw Egali
satiefonds betreft, een herzie
ning. die 100 a f 150 millioen
zal moeten opleveren. Deze be
sparingen zullen liggen in het
vlak van een officiënter appa
raat, maar opk in dat van de
beleidsuitgaven. Wel was de
regering van mening, dat deze
besparingen sociaal-economisch
verantwoord zullen moeten zijn.
Een speciale bezuinigingscom-
misse zoals de heer Weiter zich
die gewenst had. achtte de rege
ring niet nodig.
Nationale politiek
De minister-president sprak
ruim twee uur en in deze uit
voerige rede liet hij tal van
onderwerpen de revue passeren.
In de discussies tussen de poli
tieke partijen wilde de regering
zich niet mengen. Zij blijft zich
voorstellen als een program
kabinet. Dr. Drees wees de op
merking van de hand, dat dit
kabinet geen nationale politiek
zou hebben gevoerd. Een derge
lijke politiek sluit niet uit, dat
wel eens besluiten moeten wor
den genomen die niet de alge
mene instemming hebben.
Bij de ministerswisseling is
het zeker niet de bedoeling ge
weest om de basis van het
kabinet te wijzigen. Bij de ver
vulling van de vacature aan
Oorlog en Marine" moest ech
ter op de eerste plaats op de
bekwaamheid van de candidaat
Was het kabinet moe? Dr.
Drees was van oordeel dat een
deel van zijn ministers zeker
extra vacantie verdiende, maar
van vermoeidheid in politieke
zin was zeker geen sprake.
Wat de Indonesië-politiek be
treft. wees de minister-president
nog eens op de gevolgen, die
uit een voortzetting van het
conflict zouden zijn voortge
vloeid. Leger na leger zouden
wij hebben moeten uitzenden en
desondanks zou de verwoesting
van de bedrijven zijn voortge
gaan en ook de guerilla zou
geen einde hebben genomen. In
dit verband verwees de minister
president ook naar Indo-China,
waar nog steeds de wapens
spreken.
Wel gaf dr. Drees toe, dat de
regering in meerdere opzichten
in haar verwachtingen is teleur
gesteld, maar ook mag niet ver
geten worden, dat acties als die
van Westerling de nieuwe sa
menwerking ten. zeerste hebben
geschnad.
Warren Austin
Inzake Ambon gaf dr. Drees
andermaal als de mening van de
regering, dat hier geen moge
lijkheden aanwezig waren voor
de vorming van een zelfstandige
staat. Wel heeft de regering ge
pleit voor een grote mate van
autonomie en voor amnestie.
Ook Ambon zou hier wel voor
gevoeld hebben, mits de nodige
waarborgen werden gegeven.
Leek het aanvankelijk alsof de
Indonesische regering, mede als
gevolg van de stap »an de Unci
wel gehoor zou willen geven
aan deze wensen, de militaire
De Oost-Duitse premier Otto
Grotewohl heeft gisteren ver
klaard, dat de regering niet lan
ger een „staatsvijandige houding"
van de kerk in de Oost-Duitse
zóne zou dulden. In een rege
ringsverklaring voor het Oost-
Duitse volksparlement beschul
digde Grotewohl de leiders van
Johan van Oldenbarnevelt,
DjakartaAmsterdam, 15
November van Suez naar
Port Said.
Zuiderkruis passeerde 15 No
vember Sabang. 16 Novem
ber te Singapore verwacht.
Kota Inten, Djakarta-Rotter
dam, passeerde 14 Novem
ber Kaap Carbon.
Waterman, Djakarta-Rotter
dam, 14 November te Suez.
de Duits-Evangelische Kerk,
waarvan de hoofdzetel in West-
Herlijn is gevestigd, van „propa
gering van West-Duitslands remi-
litairisatie".
Grotewohl kondigde voorts een
versterking aan van de volks-
politie. Hij zeide dat de staats-
veiligheidspolitie eveneens was
versterkt. „De gehele bevolking
van Oost-Duitsland zal bij onze
grotere veiligheidsmaatregelen
betrokken worden", zo beloofde
hij. De Oost-Duitse regering zou
meedogenloos de wetten van het
land, „die de grondbelangen van
het volk beschermen", toepassen.
Grotewohl verklaarde, dat de
westelijke bezettingsmogendheden
er naar streven „de bevolking
van West-Duitsland te winnen
voor een politiek, welke tot oor
log met de Sovjet-Unie en een
burgeroorlog in Duitsland zal
leiden".
„Oost-Duitsland zal alle stap
pen nemen om zijn veiligheid
tegenover deze bedreigingen van
het Westen te verzekeren", aldus
verklaarde hij.
actie, die tenslotte werd begon
nen. was voor de rsgei?ng een
pijnlijke teleurstelling.
Dr Drees gispte de handel
wijze van de Amerikaanse voor
zitter van de Veiligheidsraad,
die eerst op de dag van zijn
aftreden deze aangelegenheid ter
sprake had gebracht. De rege
ring blijft var mening, dat zij
in de kwestie-Ambon gedaan
heeft wat mog lijk was. Zij, die
een militair optreden zouden
hebben begeerd, hadden naar de
mening van dr. Drees onvol
doende begrip voor de gevolgen.
Hiervoor verantwoordelijkheid
dragen zou voor iedereen te
zwaar zijn.
Europa
Prof. Romme was bij de de
batten van oordeel geweest, dat
na de uitspraak van het Lager
huis gekozen moest worden tus
sen geen federalisatie of fede-
ralisatie zonder Engeland. Dr.
Drees meende echter dat er nog
wel tussenmogelijkheden waren.
Op verschillende terreinen zal
er in elk geval samenwerking
moeten komen. Weer naar het
binnenlandse terrein oversprin
gend, merkte de minister-presi
dent ten aanzien van het bevol
kingsvraagstuk op, dat uet niet
aan de staat is om in deze in
vloed uit te oefenen. Wel is het
zo. dat de geboortecijfers weer
teruglopen.
Over de instelling van een ge
zinsraad wilde de regering zich
nader beraden; een deel van de
in een dergelijk college te be
handelen onderwerpen zou in
tussen reeds bestreken kunnen
worden door de Sociaal-Econo
mische Raad. De minister-presi
dent sloot zijn rede met een op
roep om bemoediging te putten
uit h^.geen reeds bereikt werd
en voor de toekomst wilde hij
vertrouwen op de kracht en het
initiatief, dat ons volk in al zijn
geledingen ten toon spreidt.
Heden de replieken.
TIBET OP AGENDA DER
VER. NATIES?
El Salvador heeft de Algemene
Vergadering der V.N. officieel ver
zocht om behandeling van de „inval
in Tibet door buitenlandse strijd
krachten". Het hoofd van de delega
tie van El Salvador dr.Hector Da
vid Castro verzoekt in een telegram
aan de Algemene vergadering en de
secretaris-generaal, de Tibetaanse
klacht op de agenda van de huidige
zitting der vergadering te plaatsen.
ACHESON SPRAK:
„WIJ ZIJN IN EEN ZEER
GEVAARLIJKE PERIODE"
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Dean Ache-
scn. heeft Woensdag op een
conferentie van vertegenwoor
digers van 200 organisaties van
zijn ministerie verklaard, dat de
Verenigde Staten al het moge
lijke moeten doen om te ver
hinderen, dat de gewapende in
terventie van communistisch
China in Korea de wereld in een
tragedie van de meest kolossale
aard stort.
De wereld bevond zich in een
„zeer, zeer gevaarlijke periode
der geschiedenis, welke steeds
gevaarlijker wordt, naarmate de
toestand zich ontwikkelt". Hij
voegde er aan toe: „Het schijnt
me toe, dat een ramp kan wor
den voorkomen, maar zij kan
slechts worden voorkomen, in
dien wij in onze Dolitiek en in
ons leiderschap in de gehele
wereld een grote mate van ge
zond verstand aan de dag leg
gen."
regionale overeenkomst zonder
Engeland. De regering, waarvan
het standpunt gisteren werd be
kend gemaakt bij monde van de
minister van buitenlandse zaken
Robert Schuman, vermijdt zorg
vuldig stelling te nemen in de
controverse „met of zonder Enge
land".
Men verwacht, dat de aanhan
gers van „Europa zonder Enge
land" op de komende vergade
ring van de Assemblee van de
Raad van Europa, die aan het
einde van deze week te Straats
burg begint, zullen trachten hun
standpunt uitgevoerd te krijgen.
Naar wij vernemen overweegt
de fa. Jac. van Dijk te Eind-
1 hoven, volgend jaar een ge
regelde autobusdienst op Por
tugal te onderhouden ten be
hoeve van de deelnemers aan de
Fatima-bedevaarten. Daarbij zou
gebruik worden gemaakt van
een bij de N.V. Jongerius te
Utrecht te bouwen „anderhalf-
dekker", voorzien van toilet,
frigidaire, een laadruimte van
tien kubieke meter en een spe
ciale luchtverversingsinstallatie.
SOVJETS WEIGEREN
ENGELSEN UIT TE LEVEREN
Volgens een woordvoerder van
het Britse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft de Sov
jet-Unie geweigerd twee Engel
sen, die in Duitsland worden
vastgehouden, vrij te laten voor
dat de Engelsen een Sovjet-
Russisch officier, die bjj hen
asyl gezocht heeft, hebben uit
geleverd.
Volgens het Britse ministerie
van Buitenlandse Zaken hadden
de Sovjet-Russische militaire
autoriteiten in Duitsland te ken
nen gegeven, dat hun terugkeer
„vergemakkelijkt zou worden
door de uitlevering van een lui
tenant van het Russische leger
die enkele dagen tevoren was
gedeserteerd en bij de Britse
autoriteiten asyl gezocht had".
OOK MAX COSIJNS
Het Belgische communistische
blad, de „Drapeau Rouge" meldt dat
de Belgische afvaardiging naar het
Wereldvredescongres is samenge
steld uit 25 personen, onder wie de
heren Borremans, oud-minister en
secretaris van de Communistische
partij en professor Max Cosijns, be
kend door zijn stratosfeer- en diep-
zeetochten met prof. Piccard.
JONGETJE GEDOOD
Gisterenavond zijn te Groes-
beek twee jeugdige kinderen in
een zeventien meter diepe put
gevallsn. Het zeven-jarige zoon
tje van de heer Lange uit
Groesbeek is aan de bekomen
verwondingen overleden.
De vier-jarige T. Hendricks
uit Wyler (Duitsland) was met
zijn vriendje L. aan het spelen
bij een ouderwetse waterput. De
vier-jarige klom door een
nauwe opening *in de houten
achterwand en de andere knaap
volgde hem. Beiden vielen toen
in de zeventien meter diepe put.
Deze wordt sedert lang niet
meer gebruikt en was droog.
12 DODEN, 40 GEWONDEN
De Oslo-express is Woensdag te
Hjukseboe op de voornaamste
lijn langs de zuidkust in volle
vaart op een goederenwagon ge
reden. Twaalf personen kwamen
om het leven, dertig a veertig
werden ernstig gewond.
De express werd door de slag
nagenoeg in tweeën gereten.
Het reddingswerk wordt nog
voortgezet. Men acht het moge
lijk, dat zich nog meer slacht
offers onder de wrakstukken
bevinden, die ver verspreid lig
gen.
SCHOKKEND OVERZICHT
VAN DE UNESCO
In Europa verkeren ongeveer
zestig millioen kinderen in nood
en zijn aangewezen op de hulp
van charitatieve organisaties.
Dertien millioen kinderen in
Europa hebben ofwel vader of
moeder ofwel beide ouders ver
loren. Dit zijn cijfers, die de
Unesco onlangs heeft verstrekt.
Het probleem der noodlijden
de kinderen wordt nog bemoei
lijkt door het feit, dat geduren
de de oorlog dertig millioen
mensen moesten evacueren, van
wie er achttien millioen hun
vaderland moesten verlaten.
Als voornaamste oorzaak van
de steeds toenemende misdadig
heid onder de jeugd noemt de
Unesco het zedelijk verval van
het gezinsleven. De weg tot
diefstal en tot prostitutie wordt
licht gevonden. In Groot-Brit-
tanië bijvoorbeeld kwamen in
1945 72.000 kinderen met de
kinderrechter in aanraking.
NRS. 486 EN 494 ALG.
Het bedrijfschap voor granen,
zaden en peulvruchten te
's Gravenhage heeft de bonnen
486 algemeen en 494 algemeen
aangewezen voor het kopen van
125 gram koffie. Deze bonnen
kunnen met ingang van Vrijdag
17 November a.s. worden ge
bruikt. Zij blijven geldig voor
het kopen bij de detaillist tot en
met 2 December 1950.
Om distributie-technische re
denen zijn ditmaal twee bon
nummers aangewezen. Bon 486
algemeen komt voor op de A-
en B-kaarten, bon 494 algemeen
op de D-kaart.
Met het oog op de feestdagen
zal de eerstvolgende bonaanwij
zing op 21 December 1950 (dus
na vijf weken) geschieden.
Daarna volgt weer een bon
aanwijzing na zes weken. Ove
rigens is het rantsoen per per
soon onveranderd.
Nog geen handelsbesprekingen
met West-Duitsland
De handelsbesprekingen tus
sen Nederland en West-Duitsland,
waarvan het laatste stadium deze
week in Frankfurt zou beginnen,
zijn uitgesteld tot het midden van
de volgende week.
Prins Charles van Engeland,
die 14 November zijn tweede
verjaardag vierde, tijdens een
middagritje met zijn kinder
juffrouw in het Park.
(Van onze verslaggever)
De chauffeur van de L.A.B., die met zijn autobus gistermorgen
omstreeks 11 uur rustig op de Rijksstraatweg van Sneek naar
Bolsward reed, zag tot zijn grote ontsteltenis ineens een
vliegtuig over de weg naar zich toekomen. Het was de Engelse
Vampire-straaljager VZ 325, waarvan de piloot, de 24-jarige
M. C, Smart, een noodlanding aan het uitvoeren was. Deze
noodlanding was tot zover keurig geslaagd, maar de vliegenier
zag zich op het laatste moment gedwongen om uit te wijken
voor de autobus, met als gevolg dat de straaljager toch nog
in de langs de weg lopende sloot terecht kwam.
De straaljager was op weg van
een vliegbasis in West Duitsland
naar Engeland. Boven Friesland
vliegende zag de piloot zich we
gens motorstoring gedwongen 'n
noodlanding te maken en voerde
deze uit op de Rijksstraatweg
tussen Bolsward en Sneek. Deze
weg heeft gedeelten waar aan
weerszijden in het geheel geen
boombéplanting is en leent zich
dus wel voor landingsterrein,
mits.... er op zulk een moment
geen verkeer is.
Bij zijn uitwijkpoging raakte
de rechtervleugeltop over de
bermsloot heen de walkant. Het
toestel draaide hierdoor een
halve slag, slipte nog een eindje
door de zachte berm, om tenslot
te dwars over de sloot, met de
neus in het weiland, tot stilstand
te komen.
De piloot, die bij deze landing
zeker niet onfortuinlijk is ge
weest, kón ongedeerd uit zijn,
half in het water liggende, cock
pit stappen.
Vanuit Bolsward en de dorpen
in de omgeving, waar men be
merkt had dat er met de sierlijke
wit-gelakte machine, met zijn
dubbele staart en heldere ken
tekens, iets niet in orde was en
waar men haar ineens in glij
vlucht had zien dalen, trok een
stroom van belangstellenden
naar de plaats van het gebeuren,
vlak tegenover het dorpje Nij-
land. De politie was echter oók
al spoedig ter plaatse en hield
het publiek op enige afstand.
SOVJET..
„Sovjet vroeg jacht-
vlieaer Smart aan autobus-
chauffeur J. Kuipers uit
Sneek, die uit zijn L.A.B.-
bus geklommen was en nog
wat wit om de neus bij
de verongelukte Vampire
kwam. Het chauffeurs-uni
form deed bij de piloot het
vermoeden rijzen, dat hij
bij de Oosterburen was te
land gekomen. Gelukkig
kon Kuipers de man ge
ruststellen. Hoewel hij gepn
woord Engels sprak,was
„Nee, Nederland" toch te
begrijpen.
„Wat ben ik anders ge
schrokken toen dat ding op
de bus afkwam en de pas
sagiers niet minder" zei
Kuipers. Dat de piloot zijn
machine zo resoluut in de
sloot zette, heeft grote on
gelukken voorkomen.
De bij Bolsward neergekomen Engelse straaljager in de
bermsloot. De piloot vertelt zijn ervaringen aan officieren
van de basis Leeuwarden. Bij de staart van het toestel
majoor de Grave, geheel links kapitein van Huizen.
(Eigen foto)