Gesprek met mode-ontwerpster
stmks
Rubriek voor de jeugd
Het
Hoe maken we speculaas?
DE OIVTVOEKING
7Ve<
WED
Artistiek vrouwelijk beroep
vol leven en persoonlijkheid
RADIO-PROGRAMMA
Moeilijkmaar
wel dankbaar
Recht of krom?
RECEPTEN:
De stoomboot uit
Spanje
Kasteel Mortelmans
door Heralth
PAGINA 4
ZATERDAG 2 DECEMBER 1950
Ondanks het feit, dat we op het gebied van de mode precies
zo veel weten als de man, die wel eens het klokje hoorde
luiden, maar die toch de klepel niet kon vinden, zijn we eens
bij een mode-ontwerpster te gast geweest, om iets te horen over
dit toch wel specifiek vrouwelijke beroep. Want dan mogen er
in Frankrijk of waar dan ook modekoningen rondlopen met
klinkende namen, ze zullen toch niet de benaming mode-ont
werper verdienen. Een heel enkele maal was voor ons wel eens
een tipje van de sluier, waarachter de naam mode-ontwerpster
schuil ging, opgelicht, maar zo heel duidelijk was het voor ons
toch ook nog niet.
Op weg naar de voor dit ge
sprek afgesproken plaats tracht
ten we ons n voorstelling te ma
ken van hetgeen ons te wachten
zou staan. Een modeontwerpster
stelden we ons voor als een bo
hémienne, die grote modellen
maakte voor dure shows, wonend
in een heerlijke, artistieke kamer
met allerlei kunstzinnige, deco
ratieve sierstukken en natuur
lijk gekleed op een voor ons on
gewone wijze, maar des te
smaakvoller.
Groot was onze verrassing,
toen we kennis maakten met een
eenvoudig meisje, even normaal
levend'als ieder ander mens, dat
toen ze nog op het gymnasium
was, uitblonk in het tekenen van
sprookjesfiguren en kinderkopjes.
Haar grootste hobby was het ont
werpen van kleertjes voor deze
poppetjes. Een meisje uit een ge
zin zoals er honderden in ons
land zijn, eenvoudig en degelijk,
maar met een onmiskenbaar ar
tistieke aanleg.
Na het eindexamen moest dus
ook aan de toekomst gedacht
worden en een simpel artikel in
een modetijdschrift over een op
leidingsschool voor modetekena-
res bepaalde de toekomst. Op
één der Nederlandse studio's
kreeg ze haar opleiding.
Het begon met tekenen en het
eindigde er mee. Voorbeelden,
die tot modelengte werden terug
gebracht vormden het eerste be
gin. Alles werd in blokjes ver
deeld en nu moesten tekeningen
gemaakt worden. In allerlei stan
den.
Maar ook aan andere dingen
werd aandacht besteed. De
techniek van het decoratieteke
nen, randen en motieven moest
geleerd worden, de grondbe
ginselen van patroontekenen
werden ingepompt en dan ver
der voor de algemene ontwikke
ling costuumgeschiedenis en
kunstgeschiedenis.
Routine opdoen was hoofd
zaak en het werk werd dan ook
steeds uitgebreider. De eerste
modellen werden ontworpen,
eikaars werk werd becritiseerd
en zo deed men reeds op school
de nodige ervaring op. Het eigen
lijke werk begon echter pas na
de tweejarige cursus, toen ge
heel in het volle leven staande,
op hot atelier van een fabriek
modellen ontworpen moesten
worden.
Helemaal alleen staande in een
atelier van een grote confectie
fabriek moest zii haar capaci
teiten tonen. Verstoken van elke
huln of raadgeving kreesr zii op
dracht om iets te maken. Het
eerste geestesproduct zou een
nachtjapon worden. Het werd
een juweeltje. Schitterende, dure
stof. geborduurd. maar on
betaalbaar. Want niemand zal het
in ziin hoofd kriieen om voor de
confectie een nachtjapon van vijf
en dertig gulden te maken.
Dat was de eerste teleurstel
ling en er zouden er zeker nog
meer komen. Het was niet meer
zo als op school. Daar zat lijn in
de modellen. Daar werd niét op
een centimetertje gekeken als
daardoor het geheel mooier werd,
maar nu moest precies uitgeme
ten worden hoe uit een rol stof
het voordeligst geknipt'kon wor
den. En bovendien, de baas sprak
nu ook een woordje mee en met
zijn smaak moest natuurlijk re
kening worden gehouden.
Die eerste weken waren dan
ook moeilijk, je was bang, dat je
een lap stof zou verknippen en
dan nog te weten dat in die
dagen beslist zou worden over
het al of niet krijgen van de zo
begeerde baarv In één week wer
den tientallen modellen ontvnr-
pen, zorgvuldig berekend en '~n
op het atelier gemaakt. Dan
ZONDAG 3 DECEMBER 1950
HILVERSUM 1, 402 m, 8.00 u.
NCRV, 8.30 IKOR, 9.30 KRO,
17.00 NCRV, 19.45—24.00 KRO.
8.00 Nieuws en weerberichten;
8.15 Koorzang; 8.30 Vroegdienst;
9.30 Nieuws en waterstanden;
9.45 Gramofoonm.; 9.55 Hoogm.;
11.30 Gramofoonm.; 11.40 Piano
trio; 12.15 Apologie; 12.35 Gra
mofoonm.; 12.40 Lunchconcert;
12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuws
weerberichten en kathol, nieuws;
13.20 Radio philharmonisch ork.;
en solist, in de pauze (13.55):
„Uit het boek der boeken"; 14.80
Koorconcert; 15.00 „Vragen uit
deze tijd"; 15.20 Blaasensembles
15.55 Gramofoonm.; 16.10 „Ka
tholiek Thuisfront overal"; 16.15
Sport; 16.30 Vespers; 17.00 Ge
reformeerde kerkdienst; 18.30 u.
Gramofoonm.; 18.35 Gewijde mu
ziek; 19.15 „Kent gij Uw bijbel?"
19.30 Nieuws, sportuitslagen en
weerberichten; 19.45 Actualitei
ten; 19.52 Boekbespreking; 20.05
„De gewone man zegt er het zij
ne van"; 20.12 Gevarieerd pro
gramma; 22.45 Avondgebed en
liturgische kalender; 23.00 uur
Nieuws; 23.1524.00 Gramofoon-
muziek.
HILVERSUM 2, 209 m, 8.00 u.
VARA, 10.00 VPRO, 10.30 Ikor
12.00 AVRO, 17.00 VPRO, 17.30
VARA, 20.00—24.00 AVRO.
8.00 Nieuws en weerberichten;
8.18 Gramofoonm.; 8.30 „De ver
zorging van postduiven", cause
rie; 8.40 Voor militairen; 9.12 u.
Sportmededelingen; 9.15 u. Ver
zoekprogramma; 9.45 „Geestelijk
leven", causerie; 10.05 Kinder-
dienst; 10.30 Doopsgezinde kerk
dienst; 12.00 Gramofoonm.; 12.25
Voor de jeugd; 12.45 Kinderkoor
13.00 Nieuws en weerberichten;
13.15 Mededelingen of gramo-
foonmuziek; 13.20 Theater or-k.;
13.50 Even afrekenen, heren;
14.00 Gramofoonm.; 14.05 Boe
kenhalfuur; 14.30 Fluitrecital en
voordracht; 15.10 Dameskoor;
15.30 Filmpraatje;15 .45 Orgelsp.
16.00 Dansorkest; 16.30 Sportre-
vue; 17.00 „Tussen kerk en we
reld", causerie; 17.20 „Een ge
dicht"; 17.30 „Op het Zuydlandt
gestrand", hoorspel; 17.45 Socia
listische liederen; 18.05 Sport;
18.15 Nieuws; 18.30 Gramofoon-
muziek; 19.00 „Radiolympus":
19.30 Lichte muziek; 20.00 Nieuws
20.05 Actualiteiten; 20.15 Om
roeporkest, groot koor en solis
ten; (21.0021.35 „Rechter van
Lier vertelt", hoorspel); 22.05 u.
Avro-allerlei; 22.10 u. Cabaret;
22.45 Surinaamse volksmuziek;
23.00 Nieuws; 23.15—24.00 Gra-
mofoonmuziek.
BRUSSEL 324 m: 12.00 Lichte
muziek; 12.15 u. Radiojournaal;
12.30 Weerberichten; 12.32 Lichte
muziek; 13.00 Nieuws; 13.15 uur
Gramofoonm.; 13.30 Voor de sol
daten; 14.00 Operamuziek; 15.30
Gramofoonm.; 16.00 Sport; 16.45
Gramofoonm.; 17.00 Symphonie-
concert (17.45 Kamermuziek en
Sport); 18.35 Godsdienstig half
uur; 19.00 Nieuws; 19.30 Gramo
foonm.; 20.00 Actualiteiten; 20.15
Gevarieerd programma; 22.00 u.
Nieuws; 22.15 verzoekprogram.;
23.00 Nieuws; 23.05—24.00 Gra-
mofoonmuziek.
BRUSSEL 484 m: 12.08 Om
roeporkest en solist; 13.00 uur
Nieuws; 13.10 Verzoekprogram
ma: 14.30 Gramofoonm.; 15.00 id.
15.50 Lichte muziek: 16.45 Dans
muziek; 19.00 Godsdienstig half
uur; 19.45 Nieuws; 20.00 Geva
rieerd programma; 21.15 Muziek
van Tahiti; 22.00 Nieuws: 22.10
Gramofoonm.; 22.15 Licht en
semble; 22.55 Nieuws; 23.00 Gra
mofoonm.; 23.55 Nieuws.
.MAANDAG 4 DECEMBER
HILVERSUM I, 402 M.
7.00—24.00 NCRV
7.00 Nieuws; 7.10 Sportuitslagen;
7.15 Een woord voor de dag; 7.3Ó
Zendersluiting; 9.00 Nieuws en
weerberichten; 9.10 Grampfoon-
muziek; 9.15 Voor de zieken;
9.30 Waterstanden; 9.35 Gramo-
foonmuziek; 10.30 Morgendienst,
11.00 Gramofoonmuziek; 11.15
Gevarieerd programma; 12.30
Land- en tuinbouwmededelin-
gen; 12.33 Amusementsmuziek
13.00 Nieuws; 13.15 Lichte mu
ziek; 13.45 Zigeunerkwintet:
14.00 Schoolradio; 14.35 Viool
duo; 15.00 Tuinbouwpraatje;
15.30 Vocaal ensemble; 15.45
Bijbellezing; 16.30 Zenderslui
ting; 18.00 Voor de kinderen;
18.15 Sport; 18.30 Verzoekpro
gramma; 19.00 Nieuws en weer
berichten; 19.15 Engelse les;
19.30 Boekbespreking; 19.40 Ra
diokrant; 20.00 Nieuws; 20.05
Radioschaakwedstrijd Noorwegen
Nederland; 20.06 „Koortshitte",
causerie; 20.10 Lichte muziek;
20.35 „Poppenkast" hoorspel;
21.25 Meisjeskoor; 21.40 Radio
Philharmonisch Orkest; 22.30
Muzikale discussie; 22.45 Avond-
overdenking; 23.00 Nieuws; 23.15
Commentaar Wereldschaaktour-
nooi; 23.20—24.00 Gramofoon
muziek.
HILVERSUM II, 298 M
7.00—24.00 AVRO
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgym
nastiek; 7.30 Sluiting; 9.00 Het
Nieuws; 9.10 Morgenwijding;
9.15 Gramofoonmuziek; 10.30
Voor de vrouw; 10.35 Gramo
foonmuziek; 11.00 „Op de uit
kijk"; 11.15 Orgelconcert; 12.00
Gramofoonmuziek; 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen: 12.33
In 't spionnetje"; 12.38 Cowboy
liedjes; 13.00 Nieuws; 13.15
Avro-allerlei; 13.20 Orkestcon
cert; 13.50 Viool en piano; 14.20
..Wat gaat er om in de wereld?",
causerie; 14.40 Gramofoonmu
ziek: 14.50 Voordracht en harp
spel; 15.05 Voor de vrouw; 15 45
..Musicalender"; 16.30 Sluiting:
18.00 Nieuws; 18.15 Dansorkest;
18.35 Militair commentaar; 18.50
Regeringsuitzending: „De Wa
jang en haar betekenis voor de
Javanen", R. M. Pakun; 19.00
„Discogram"; 19.30 Muzikale
causerie: 19.45 Regeringsuitzen-
cmg: Landbouwrubriek; 20.00
Nieuws; 20.05 Avro-allerlei; 20.10
„Radioscoop"; 22.35 Piano-reci
tal; 23.00 Nieuws; 23.15—24.00
Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Gramofoonmuziek; 12.15
Lichte muziek; 12.30 Weerbe
richten; 12.33 Voor de boerev
12.40 Lichte muziek; 13.00 Het
Nieuws; 13.15 Gramofoonmu
ziek: 14.00 Voor de vrouw; 15.00
Gramofoonmuziek; 15.30 Idem;
16.00 Internationale Radio Uni
versiteit; 16.30 Gramofoonmu
ziek: 17.00 Nieuws; 17.10 Orkest
concert; 18.00 Franse les; 18.20
Gramofoonmuziek; 18.25 Finan
ciële kroniek: 18.30 Voor de sol
daten; 19.00 Nieuws; 19.30 Gra
mofoonmuziek; 19.50 Radio
feuilleton; 20.00 Orkestconcert:
21.15 Gramofoonmuziek; 22.00
Nieuws: 22.15 Vlaams program
ma; 23.00 Nieuws; 23.0524.00
Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
12.05 Omroeporkest; 13.00 Het
Nieuws; 13.10 Gramofoonmuziek;
13.30 Idem: 14.00 „La Nuit" ora
torium: 16.00 Gramofoonmuziek:
16.30 Pianorecital; 16.50 Gramo
foonmuziek; 17.10 Balletmuziek;
17.45, 18.30 en 19.00 Gramofoon
muziek: 19.25 Jazzmuziek; 19.45
Nieuws: 20.45 Strijkkwartet en
solisten: 22.20 Nieuws; 22.35
Gramofoonmuziek: 22.55 Nieuws;
23.00 Dansmuziek; 23.55 Nieuws.
kwam de keuring in de zgn.
„raadsvergadering". De baas, de
chef-verkoopsters en nog enkelen
bezichtigden de nieuwe model
len en bekeken alles door een
critische bril. Nu zou beslist wor
den welke modellen geschikt wa
ren voor de verkoop en dan brak
de critiek los. Dat kraagje was te
hoog, dat mouwtje te kort, maar
toch waren er één of twee mo
dellen, die genade vonden in de
ogen van de „jury" en het was
een groot succes als eens drie en
een enkele keer vier werden
goedgekeurd.
De vaste opdrachten
Na een maand de vaste aan
stelling en nu kwamen de grote
opdrachten, het werk werd steeds
omvangrijker, de verantwoording
groter. Het was toen hartje win
ter en dus werd met man en
macht aan de voorjaarscollectie
gewerkt. Allerlei modellen wer
den ontworpen, alles niet duur
en toch vlot, want het moest
bovenal geschikt zijn voor de
confectie. Raadsvergadering op
raadsvergadering volgde. Met
meters stof werd gerekend en
geknobbeld, alles werd als een
legouzzle in 'elkaar gepast, opdat
toch geen draadje stof verloren
ging en mocht het dan niet lu
xueus zijn, aardig en sportief
moesten de modellen toch zijn.
zodat maar de toevlucht werd
genomen tot opwerken en kan
tjes.
Kilogrammen stof gingen naar
de loonconfectionair. Het oor
spronkelijke ontwerp moest in de
diverse maten worden nage
maakt; knoopjes, schoudervullin-
gen en och. de lezeres weet wel
wat er verder zoal nodig is, wer
den uitgeteld, een volledige be
schrijving werd gemaakt, de ver
schillende kleuren moesten bij
elkaar gezocht worden en dan
natuurlijk de monsterblouse.
Ook bij zoiets leert de erva
ring, want dan pas werd het
grote nut gezien om toch vooral
een copie achter te houden, want
als na een paar weken het goed
kant en klaar terugkwam op het
atelier van de fabriek, konden
zo omstreeks de kermis- of car-
navalstijd de gekste dingen ver
wacht worden.
Het was plots een heerlijk
werk geworden, precies zoals je
't jezelf zo ongeveer had gedacht.
Steeds weer ontsproten uit de
fantasie nieuwe ontwerpen en
het was heerlijk iets van jezelf,
van je eigen smaak in dit werk
te kunnen leggen. Werkend aan
een nieuw ontwerp komt. je plots
iets te binnen, onmiddellijk werd
het op papier gezet en dit waren
meestal de modellen, die het
deden.
Wat het publiek zegt.
Met voldoening kon je zo af en
toe in de winkel gaan staan waar
de modellen, die jezelf ontwor
pen had, verkocht werden. Je
hoorde de reacties van het ko
pend publiek, je leerde de on
peilbare smaak van het gros
enigszins kennen en inwendig
straalde je van trots als je hoorde
dat één van je ontwerpen gepre
zen werd om het aardige model,
om het sierlijke kantje of wat
dan ook. Dat waren juist de din
gen, die het vak zo plezierig
maakten en bovendien gaven ze
houvast voor volgende gelegen
heden.
Hnd.
Wat zijn ze toch lelijk, die
kromme ruggen, vooral bij vrou
wen en meisjes. Des winters
wordt dit vrijwel verdoezeld
door de brede jassen, maar de
zomer brengt deze fout onbarm
hartig aan het licht. Er is een
tijd geweest, dat de ronde rug
bij de vrouw opviel, omdat ze
een enkeling was. Een tijd, dat
door voldoende lichaamsbewe
ging de ledematen los en de
houding correct was. Toch moe
ten we die richting weer uit,
want een ronde rug staat hele
maal niet mooi. In de meeste ge
vallen is het een gevolg van on
achtzaamheid en wat kunnen
we daar later niet een spijt van
hebben. De ouders moesten er
van het begin af aan op letten,
dat hun kinderen niet altijd in
elkaar gedoken zitten. Wórden
ze wat ouder, dan moeten ze er
eigenlijk zelf voor zorgen, maar
daar mankeert nogal eens wat
aan. De slechte houding komt
vooral voor bij de meisjes, die
een zittend leven leiden, b.v. op
kantoor. Ze zitten soms uren in
gespannen over hun werk gebo
gen, waarbij ze alles vergeten
of ze moeten in een ongemakke
lijke stoel typen, waarbij recht
op zitten haast niet mogelijk is.
(Misschien een puntje, dat de
aandacht van de werkgevers ver
dient).
Het zal in het begin zeker
moeite kosten, maar het is de
moeite waard eens een tijdlang
te proberen bij alles wat we
doen zoveel mogelijk rechtop te
zitten of te lopen. We kunnen
dan bovendien veel beter adem
halen en als we het even volhou
den, zullen we zien dat het een
gewoonte gaat worden, evenals
krom zitten van velen een ge
woonte is. maar dan een heel
slechte.
EXTRA-U ITKERINC
SPOORWEGPERSONEEL
Stichting 1940-1945
vaart er wel bij
Dank zij het feit, dat „de be
drijfsresultaten het mogelijk
maakten" ontvangt het spoor
wegpersoneel, evenals vorige ja
ren ook dit jaar bij wijze van
gratificatie een extra-uitkering.
Voor gehuwden bedraagt- deze
uitkering f 50,en voor onge-
huwden f 25,
Deze mededeling werd heden
per dienstorder bekend gemaakt
aan het personeel. Hierbij deed
de Directie van de Spoorwegen
een beroep op het personeel om
f 1,van de gratificatie af te
staan aan de Stichting 19401945
Aangezien wel niemand zich
hieraan zal willenonttrekken,
betekent dit bij een personeels
sterkte van 37.000 man een
behoorlijke som.
Hoe maken we speculaas?
150 gr bloem, 100 gr bruine-
suiker, 75 gr boter, 15 gr aman
delen, plm. 7% gr speculaas
kruiden (of 2V2 gr nagelgruis,
Va theelepel fijne kaneel, noot
muskaat), 1 lepel melk, mespunt
bakpoeder, iets rijstmeel.
Los de suiker op in de melk,
hak de gepelde amandelen in
grove stukken en kneed alle in
grediënten tot een stevige bal.
Druk 't deeg in een met rijst
meel bestrooide speculaasplank,
(of rol het dun uit en snijdt er
figuren van) en snij met een
scherp dun mes het overtollige
deeg weg. Licht de koekjes uit
de plank en leg ze met een met
boter ingesmeerde bakplaat op
enige afstand van elkaar. Bak
ze in een tamelijk warme oven
lichtbruin en gaar (10 a 15 mi
nuten), neem ze van het blik en
laat ze bekoelen.
Gevulde speculaas
Voor het deeg: 20 gr bloem,
100 gr boter, 50 gr lichte bas
terdsuiker, 2 theelepels specu
laaskruiden, zo nodig wat melk,
bakpoeder. Voor het vulsel 100
gr amandelen, 100 gr suiker. 1
ei, citroenrasp.
Maal de gepelde amandelen,
vermeng ze met de suiker, het ei
en de geraspte citroenschil, maal
ze nogeens. Kneed de overige
ingrediënten tot een soepel deeg.
Rol het uit tot een niet te dun
ne lap en voer een taartvorm of
biscuitblikje op de bodem en
nlm. 2 cm tegen de rand op met
deeg. Leg er het vulsel op en
dek dit af met een andere lap
deeg. Besmeer de bovenkant
met geklopt ei (overgehouden
van het vulsel), bestrooi de koek
met fijngesnipperde amandelen
in suiker. Bak hét speculaas in
een vrij warme oven.
Banket letters
125 gr harde boter, 125 gram
bloem, iets zout, plm. lVa dl wa
ter.
Voor het vulsel: 125 gr aman
delen, 125 gr. suiker, 1 ei, ge
raspte citroenschil.
Hak boter en bloem in grove
stukken door elkaar. Voeg zo
veel water toe, tot men de mas
sa luchtig, tot een niet te natte
en niet te droge bal kan bijeen-
scheppen.
Rol deze massa op 'n met bloem
bestrooide tafel of plank uit tot
een lap, die men eerst overlangs
daarna in de breedte in drieën
vouwt en op een koele plaats
enige tijd laat rusten. Rol het
deeg driemaal uit en vouw het
telkens weer op. Zet het weer
te rusten.
Rol het weer een paar maal uit
tot een lange lap, plm. 10 a 12
cm breed en plm Vicrn dik.
Maak intussen amandelpers als
in het vorige recept. Vorm hier
van op een met, weinig bloem
bestrooide tafel rolleties van
IVa cm dikte. Leg deze tegen el
kaar. midden op het deeg. sla
er dit omheen en plak de uitein
den met wat water of ei on el
kaar. Leg de rol op een bakblik
met de geplakte rand naar be
neden en vorm er een letter van.
Bestriik deze'met eidooiers, die
met iets water is losgeklopt. Bak
de letter in een hete oven met
onderw=rmte lichtbruin en gaar.
Cnlm vo minuten) Neem ze van
blik af en laat ze bekoelen.
N.B. Banketletters kan men vrij
lang he varen. Door even ver
warmen h v on een blikie on
de haard of kachel, kan men de
komt weer bros maken.
Enkele weken geleden is
de journalist en letterkun
dige Wim Snitker gestor
ven. Hoe zeer hij reeds ver
zoend was met de dood en
leefde in de heerlijkheid die
hem wachtte, moge blijken
uit dit pieuze, troostrijke
vers, dat hij zelf schreef
voor zijn tydprentje, en
waarin hij zyn vrouw en
kinderen een troost gaf,
waarin de glans van de he
mel ligt. Wim Snitker, ver
vuld van de apostolaatsgeest,
tot uiting komend in zijn
werk, heeft met dit vers
zichzelf een onvergankelijk
épitaphe geschapen.
Wl/ANNEER 't gesneeuwd heeft op de daken
en 't zwarte ijs bevloert de gracht
en gij straks met ons kroost weer waken
wilt in den heiligen Kerstnacht
en met <de kinderen om U henen
het wit bepoederd brood aansnijdt,
wil dan niet heimelijk om mij wenen
omdat gij mij vergeefs verbeidt.
Want ik leef niet bij de stenen beelden
en niet meer uit den schijn van Brood
als God zijn dienaar in de weelde
der eeuwigheid aan tafel noodt.
PN geuren aanstonds de seringen
en sneeuwt het bloesem op ons pad
en hoort ge weer de merels zingen
en zetten onze linden blad
en komt de Paaszon oost'lijk rijzen,
dat dan mijn Lief niet om mij treur'
omdat ik ging ten paradijze
en niet de korf vol eieren kleur.
Geen Alleluja zal verkeren,
wanneer de zon in 't westen daalt,
in een bekommerd miserere,
is mijn soldij door God betaald.
WIE zou mij willen dan beklagen,
omdat ik, als ik ginder toef,
voor lentezon en najaarsvlagen
niet langer meer een lied behoef;
omdat ik dan geen rijm kan vinden
op 's werelds zuur en 't aardse zoet
en ik, God schouwend, werd een blinde
voor alles wat ik derven moet.
Denk' aan mij en wilt niet lijden
wijl in dit schrift te lezen staat,
hoe ik in God U moet verbeiden
met onze kinderen zonder maat.
WIM SNITKER
Er zal wel geen stad of dorp
zijn, waar St. Nicolaas, of min
stens een van zijn zwarte knecn-
ten, in de afgelopen dagen nog
geen. bezoek heeft gebracht. Dat
doet Hij altijd, om eens een
kijkje té némen en na te gaan,
of alle kinderen wel braafge
noeg zijn om een cadeautje te
ontvangen op de grote feestdag
van de Sint, op 5 December.
Tegenwoordig komt St. Nico
laas, nadat Hij met de'-boot uit
Spanje is gekomen, vaak per
trein, auto of zelfs wel met het
vliegtuig in de vele plaatsen,
die Hij moet bezoeken, aan.
Maar vroeger was dat anders.
Toen ging de reis natuurlijk
helemaal per boot en het laatste
stukje deed de Sint dan per rij
tuig.
Oom Ludo weet nog goed, uit
de tijd dat hij nog een klein
ventje was, hoe dat allemaal in
zijn werk ging. Ik was een jon
gen van een jaar of zes en
woonde in een grote stad, in
een van de grote huizen van een
oude gracht met veel bruggen.
We hadden natuurlijk op zon
grote feestdag vrij van school
en die dag gebruikte ik, om, met
een paar vriendjes uit de buurt,
alle brugwachters van de brug
gen, waar de stoomboot uit
Spanje langs moest komen, te
vragen hoe laat St. Nicolaas
eigenlijk aan zou komen. De
brugwachters hadden het meest
al te druk, om ons jongens lang
te woord te staan. Maar meestal
wisten we toch wel gauw, hoe
laat de Sint verwacht werd. En
dan stapten we 's middags naar
de haven. Zagen met ontzag de
aolitie te paard aankomen. Luis-
.erden met glundere gezichten
naar de muziek van de Posthar-
monie. het corps van de Tram,
en van de mannen van Tieleman
en Dros. Dat waren toen de bes
te muziekcorpsen van de stad,
die iedere jongen kende. En eer
lijk gezegd waren we meestal
wel een beetje benauwd als in
de verte de gele boot, de Vol
harding VII, zichtbaar werd
waarop Sint Nicolaas de stad
binnen stoomde. Hu, die lange,
sombere fluittonen van de boot,
het was om er akelig van te
worden!
En dan werd het een hele
drukte!
De rijtuigen, altijd van de
firma Dieben, dat waren toen
de mooiste, stonden klaar en
Mijnheer Dieben zelf zat op de
bok van het rijtuig van"St. Nico
laas. De loopplank werd uitge
legd en terwijl we allemaal
dapper zongen: „Zie ginds komt
de stoomboot.,.." stapte St.
Nicolaas gevolgd door een paar
Zwarte Pieten, de kade op. Zijn
witte paard werd door een paar
mannen van de Volharding over
een loopplank naar de wal ge
bracht en dan zette de stoet zich
in beweging. Voorop altijd de
lange agent Paling, die hu al
sinds jaren op een motor door
de stad toert, te paard. Daar
achter één van de muziekcorp
sen, dan de zwarte Pieten en
het rijtuig van de goede Sint.
Heren in zwarte pakken en hoge
hoeden zaten in de andere rij
tuigen en bogen al even hard
mee naar de duizenden kinde
ren. die langs de haven stonden.
Wij zorgden altijd in de buurt
van het rijtuig van St. Nicolaas
te blijven dicht genoeg er bij
om de nodige pepernoten, die
gul werden rondgestrooid, op te
vangen en toch ver genoeg er
vandaan om niet in handen van
een van de zwarte Pieten te
vallen.
En Us avonds kwam ik dan
doodmoe thuis, de zakken vol
pepernoten en meestal natuurlijk
te laat. Dan moest ik haastig
eten omdat ieder ogenblik St.
Nicolaas kon komen. Hij kwam
niet ieder jaar. soms kwam ook
Zwarte Piet wel eens alleen. En
een enkele keer kwam er ook
wel eens de gard aan te pas,
maar daar zullen we maar niet
van vertellen.
We mogen nu wel aannemen, dat
jullie allemaal uit het vorige hoofd
stuk de familie Mortelmans goed
hebt leren kennen. We hebben ge
zien, dat Hendrik Mortelmans met
zijn vrouw en kinderen een aardig
bedrijfje bezat en dat de zaken
goed liepen. Dat was dus allemaal
in orde. Maar wat niet in orde was,
dat was de familieband; van oom
Arie hoorde men nooit wat. Totdat
op zekere dag, en dat is nog niet zo
héél lang geleden gebeurd, er een
grote brief werd bezorgd uit Ame
rika. Wat de Mortelmannetjes op
keken, dat kunnen jullie wel be
grijpen!
Met het openen van de brief werd
natuurlijk gewacht totdat vader
thuis was, en moeder Mortelmans,
die een beetje nieuwsgierig was aan
gelegd, stond zeker wel een keer of
vijf met de brief in haar hand. Open
maken of niet? De brief bleef echter
dicht, totdat vader Mortelmans
's avonds, en deze keer toevallig nog
wel wat laat, thuis kwam.
Een brief uit Amerika, natuurlijk
van Oom Arie, Ja, hij was van Oom
Arie. En Oom Arie schreef, dat het
hem goed was gegaan, in al die
Amerikaanse jaren. Hij was, dat kon
je uit die brief wel, lezen, wat Ame
rikaans geworden. En hij had een
heleboel geld verdiend. Eerst met 't
melken van koeien op een paar
boerderijen, daarna met het Plukken
van perziken en appels op grote
fruitbedrijven in Californië en nu
was Oom Arie, wat je noemt, boven
Jan. Oom Arie had een auto en reed
daarmede de grote bedrijven af om
te kopen en te verkopen en als je
alles uit die brief moest geloven,
dan was Oom Arie eigenlijk dè man
in de Verenigde Staten.
Dat was natuurlijk ook weer niet
precies zo, maar dat hij, zoals vader
Mortelmans zei, goed had geboerd,
dat bleek wel uit alles.
En wat het leukste was. Oom Arie
kwam weer naar Holland terug. Om
er voorgoed te blijven. Dat kon hij
doen, want hij had zijn schaapjes op
het droge. In Heeze, zijn geboorte
plaats, wilde hij zich een groot huis
laten bouwen .Ja, ja, of dat zo maar
ging! Wat een nieuws.
In'huize Mortelmans werd het van
toen af aan druk. Er kwamen make
laars, mensen die in huizen doen, er
kwamen architecten, mensen die
huizen bouwen, allemaal het gevolg
van die dikke brief van Oom Arie.
Maar er was in heel Heeze geen huis
te koop en de gemeente mocht geen
grote huizen laten bouwen. Wat nu?
De burgemeester van Heeze wist
raad. Toen die op een avond op be
zoek kwam, dat was niets onge
woons, want die Heezer burgemees
ter kwam van tijd tot tijd bij ieder
van zijn burgers op bezoek, vertelde
hij zo langs zijn neus weg dat het
oude kasteel van Baron Stam van
Houtwaerde nog steeds leeg stond.
Misschien was dat iets voor die
Amerikaanse druivenplukker? Ja,
dat was zo gek nog niet! En direct
ging er de volgende dag een brief
naar Amerika, naar Pittldown, Colo
rado U.S.A., waarin de voortreffe
lijkheden van het kasteel, dat met
weinig kosten weer bewoonbaar kon
worden gemaakt, werden opgesomd.
Na een paar dagen kwam er een
telegram: „Kopen en er in trekken,
brief volgt".
Die brief kwam na 'n dikke week,
en hierin vroeg Oom Arie aan zijn
broer, om met zijn hele gezin, op
zijn kosten natuurlijk, het kasteel te
betrekken en een paar vertrekken
voor hem in te richten. Hij wilde er
wel wonen, maar moest wat gezel
ligheid om zich heen hebben.
Zo geschiedde. In de volgende we
ken kwamen timmerlieden, schilders
en stucadoors naar het oude kasteel
dat van boven tot onder op zijn kop
werd gezet.
En toen alles klaar was, trok het
gezin Mortemans met vlag en wim
pel het oude kasteel binnen. Het
regende die dag wel en alles zag er
natuurlijk wat miezerig uit, maar
toch was het, vooral voor Henk An
nie, Jopie en Klaartje, een grote dag.
En nu maar wachten tot Oom Arie
op het toneel zou verschijnen. Maar
voor het zo ver was, zouden er nog
heel wat vreemde dingen op het
kasteel gebeuren. Wat? Dat zullen
we in ons volgende nummer zien.
Dus goed opletten maar.
FEUILLETON
31,
Er zat wel geen postzegel op,
maar waarschijnlijk waren ze in
,.De Gouden Kroon" wel zo
grootmoed.ift geweest er een op
te plakken én de brief door te
zenden. Hoe mevrouw Wessler
de brief kreeg, dat kwam er
immers niet op aan als ze
hem maar kreeg!
„Robert!", zei Herta hardop
bij zichzelf, „lieve, goeie Ro
bert!"
Maar zii kreeg geen antwoord.
De lucht in de kamer was vre
selijk duf en zwoel. Herta had
hoofdpijn, die steeds erger leek
te worden, tot ze tenslotte in
een zware slaap van halve ver
doving viel.
Hoelang ze zo gelegen had.
kon Herta later niet meer zeg
gen. Ze werd wakker toen plot
seling licht haar verblindde, en
ze kon haar ogen slechts met
moeite openen. Onduidelijk zag
ze een mannengestalte, die zich
over haar heen boog.
Het was of haar tong aan het
gehemelte vastkleefde. Mat en
moe wendde ze haar hoofd om.
„Robert", zuchtte ze nauwe
lijks hoorbaar.
Ja, dat was ziin blonde hoofd,
dat waren ziin grijze ogen
neen, neen toch niet of....
„Ik ben niet wie u denkt" zei
een zachte mannenstem, „maar
ik kom om u te redden".
Herta slaakte een zwakke
kreet.
„Dan heeft God miin gebed
verhoord", fluisterde zii.
„Ik zal u helpen", sprak de
zachte stem waaraan men niet
kon horen, dat de man een uur
lang les genomen had bü Frie-
derike Standike. om zo zalvend
mogelijk te spreken. „Zo staat
u nu weer vast op uw benen?
Niet? Dan zal ik u steunen. Gaat
het nu beter? Ja? Daar ben ik
blij om. Ik zal u naar die stoel
brengen. Ga daar maar voor
zichtig zitten. Hier staat wat
eten en drinken voor u. Koude
melk zal u goed doen de hitte
hier in deze kamer is ondrage
lijk.
Hij opende een van de ven
sters en liet de lauwe lucht bin
nenstromen. Herta was veel te
zwak, om naar buiten om hulp
te roepen en hij had haar
immers gezegd, dat hij als red
der gekomen was. En als ze te
gen de verwachting in toch een
poging zou doen, nu, dan kon hij
altijd nog met zacht geweld haar
weerhouden en zeggen, dat zii
zo de kans op bevrijding teniet
deed.
Doch Herta dacht er helemaal
niet aan te vluchten of om hulp
te roepen. Met bevende handen
bracht ze het glas melk aan haar
lippen, en nu pas merkte zij,
hoeveel dorst ze had. Met kleine
teugen dronk ze, en langzaam
verminderde de pijn van haar
uitgedroogde keel. Eindelijk zet
te ze het glas weer neer.'
„Dank u zei ze, en haar stem
kreeg langzaam weer haar na
tuurlijke klank terug.
„Och, het spreekt toch vanzelf,
dat ik u wil helpen. Een man,
die nog een beetje ridderlijkheid
bezit, kan immers niet aanzien,
dat een jong meisje in ellende en
wanhoop gedreven wordt".
Herta streek het verwarde
haar van haar voorhoofd.
„Wilt u mij redden?"
„Ja".
„Bent u dan geen lid van de
ze vreselijke organisatie?"
Jcl
Herta huiverde, doch hij boog
zich naar haar toe.
„U moogt mij daarom nog niet
verachten, juffrouw Melcher. Er
kunnen ook bijzondere redenen
voor zijn".
„Wat voor gegronde redenen
zouden er kunnen zijn. om zo
iets te rechtvaardigen? vroeg
Herta met trillende stem.
„Dat zult u aanstonds horen.
Ik werd lid van de organisatie,
om meisjes, die al in de klau
wen der meisjeshandelaars ge
vangen zijn, te redden. Als bui
tenstaander wist ik niet hoe ik
dat moest aanleggen. Zo echter
ben ik van al hun daden en van
iedere nieuwe meisjesvangst op
de hoogte en dan kan ik mijn te
genmaatregelen nemen. Vele jon
ge kinderen, die in de val liepen,
heb ik al gered. En bij allen
schonk het mij veel voldoening,
maar bij u, juffrouw Melcher
bii u
Hij zweeg, als was hij diep ont
roerd. Herta begreep niet, wat
hij wilde zeggen. Zii vreesde, dat
hij twijfelde aan het welslagen
van haar ontvluchtingspoging.
„Wat is er bij mij?" vroeg ze
angstig.
„Bij u spreekt mijn hart mee
sprak hij innig.
Herta kromp ineen. Wat wil
de die man? Ze sloeg haar ogen
op en zag een zekere gelijkenis
met Robert, wiens beeld haar
dag en nacht voor de geest stand.
Dat wekte terstond haar sympa
thie, maar toch kon ze de on
aangename indruk, die zijn woor
den op haar gemaakt hadden,
niet geheel kwijtraken.
Dus bracht zij het gesprek op
iets anders.
„Hoe denkt u mij uit dit ver
schrikkelijke huis te redden?"
„Ik weet, op welke uren Frie-
derike Standike u kent toch
de ware naam van deze vrouw,
niet waar?"
Herta knikte.
,,Ja, ze noemde hem, toen zij
mij mijn afschuwelijk lot schil
derde".
„Goed dan: ik weet, op welke
uren ze niet thuis is. Daar moe
ten we van profiteren. Vanavond
nog zullen wü de poging doen.
Ze is dan naar een bar, om er
nieuwe slachtoffers te zoeken en
zal wel niet zo spoedig terugke
ren. Precies om elf uur kom ik
bij u, om u te halen. Zorg dan,
dat u gereed bent".
„Ik zal altijd gereed zijn, want
ik weet immers niet, wanneer 't
elf uur is".
Hij liet zijn blik toen langs de
muur dwalen en wees toen op 'n
klok die stilstond.
„Ik zal haar opwinden".
„Dat zal niet veel helpen, want
het is hier toch altijd stikdonker.
En als u die ijzeren jaloezieën
openlaat, dan zou mevr. Standi
ke dat direct merken, als ze op *t
idee kwam me weer te bezoe
ken".
Hij knikte haar toe.
(Wordt vervolgd)
„Voetbal in i
een enthousi
halve wedstri
niet omdat
slaag opliepc
anders gestel
RCH voor de
dammers en
wat surprises
ring nu eens
de heren zo
zichten krijg
een beetje sp
We zouden
den eerst een
Zwartemeer t
Drenten aan
strijd tegen
gunnen de Fi
veelste karr
wat is er eigf
er zo lang m
gewacht. Het
moeten zegger
anders dan ee
Heerenveen ir
loven. Hoezee
goede wil vai
overtuigd zijn.
droevige dag
dig kan verge
tegen Frisia
andere geval
krachtige Leei
overwinning i:
Sneek is mi
grootste concu
veen. Om dit
de Friese hoof
lastig karwei i
opgeknapt, da;
de ploeg niet
der meer gew
Wellicht heeft
tegen HBS de
kers genoeg j
geven om ook
defensie te o
locitas, Zwolse
blijven elkaar
ranglijst braaf
den en het is
deze grote karr
einde bestendi
profeteren we
Velocitas en
ook gelijke sp
niot tot in hei
gaan met de
op de andere
wint thans vai
Stand: Heeri
Quick 10-13, S
warden 10-12,
Achilles 9-10,
Ahead 10-10,
9-5, Zwolse Be
10-4.
In B is doo
van Enschede
ning sterk toej
AGOVV houde
mende weken
gaten. Om de
de toekomst op
te kunnen ver:
gen eerst met
gerekend. Het
zege is bovenc
altijd gevaar
voorlopig gewi]
is ook al tot o
Enschede gena
mag dus in h<
zingen. Het ka
solo-partij uiti
schede op de Bi
We houden het
zesde gelijke si
ningers. DWS
toekomst teger
voorhoede geer
twee doelpunte
kan halen. Ten:
rigens zeer he
ook niet alles
weken geleden
Spaarndammers
Amsterdamse d
getipt hebben,
echter plotselin,
rende verrassin,
een kloeke ov<
schede voor de
dan ga je weer
len we het toe
houden? Enschf
het arme Vitess
op de laatste pli
Heracles en
zijn naar onze
Gooi en DOS f;
Stand: Ensch
10-13, AGOVV
gen 10-13, NEC
DOS 10-10, 't C
Boys 10-8, Her;
gelo 9-5, Vitess<
Amsterdai
De Amsterda
hebbers worden
beetje verwend,
er ook al een c
gramma.
Hier kan Vol
currenten van I
tuurlijk ook zi
plezier doen d(
Wit te winnen.
Eerste klasse
Leeuwarden—Sr
G V AVAchilles
Zw. BoysVelo
HSCGo Ahead
Zwartemeer-Hei
Be QuickFrisii
Eerste klasse
AGOVV—NEC
Ensch. BoysVi
't GooiHeracle
Hengelo—DOS
Wageningen-Ens
Ajax—DWS
Eerste klasse
VolewjjckersB]
RCHHermes E
ADOHaarlem
VSV—HBS
SVV—KFC
EDO—DWV
„„Eerste klasse
RBCXerxes
LongaEmma
BaronieWillem
Feijenoord—NAC
TSCSparta
NoadBW
Eerste klasse
Sittardia—VVV
