Ook mr. Steenberghe gedwongen
zijn opdracht terug te geven
Hebben P.v.dA-bezwaren
de doorslag gegeven?
Moskou antwoordt Londen
„Volksdemocratie" van Praag siddert
onder zuiveringsangst
Terugkeer var» Minister
van Maarseveen welkom
72-Jarige schoenmaker
door jongelui neergeslagen
Geen kabinet
zonder P.v.d.A.
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
NHD
Partijraad
en formatie
Prof. Romme:
Nog mogelijkheden?
Scheepsberichten
Ontkennen en beschuldigen
Gottwald (zelf in gevaar)
beschuldigt Clementis
ROND NIEUW-GUINEA
24000 mannen in
Stille Omgang
UNO-legers voor
sterke linies
Roofoverval te Rotterdam
P.B.O.-Landbouw
komende herfst
Gesneuveld
in Korea
HET FEIT
Abonnementsprijs f 5,30 per kwartaal, f 1.77
per mnd„ inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 et. per m.m., minimum f 2,50;
in alle edities 26 et. per m.m., minimum f 4.—;
familieberichten 20 et., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank, Nederl. Credietbank
Buiten God ts 't nergens
veilig. (Vondel)
A
S
H
VAN HEDEN
Pagina 1
Maandag ^6 Februari 1951 46e Jaargang No. 12103
Kantoren; HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2045, (2 lijnen). K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240
Van onze parlementaire
redacteur
De V.V.D. heeft een kabinets
crisis kunnen veroorzaken, om
dat de regering Drees-v. Schaik
na het aftreden van minister
Schokking, nog slechts op drie
partyen steunde. Het gevaar
van wat nu is geschied, kwam
daardoor al in de lucht te hanr
gen,aldus prol Romme in de
rede, die hij Zaterdag in Utrecht
voor de Partijraad van de K.V.P,
hield. De katholieke fractieleider
herinnerde er aan. dat de K.V.P.
in dit verband reeds bij de al
gemene beschouwingen een
waarschuwend geluid had laten
horen.
Het was immers van meet af
aan riskant, dat een andere rege
ring werd gevormd, die zoveel
beter was, dat hierdoor het tijd
verlies van een crisis zou wor
den gecompenseerd. Elk kabinet
heeft tijd nodig om zich in te
werken, aldus prof. Romme en
de nieuwe regering rest slechts
één jaar om iets tot stand te bren
gen. zulks klemt temeer nu geen
mens vandaag de dag kan zeg
gen hoelang de crisis nog zal
duren. Maar hoe dat verder zij
toen de motie-Oud minister Stik
ker tot heengaan noopte, was het
in elk geval onvermijdelijk dat
ook de regering in haar geheel
heenging omdat het vanaf dat
ogenblik niet meer het kabinet
Dreesv. Schaik was in de zin
van '48.
P.v.d.A. niet in onnositie
dringen.
In de pogingen om een nieuwe
regering tot stand te brengen, zag
prof. Romme belangrijke over
eenkomsten. Elke formateur
bleek de oyertuiging te zijn toe
gedaan, dat èn de KVP èn de
P.v.d.A. in een nieuwe regering
zouden moeten worden opgeno
men. De katholieke fractieleider
wees er in dit verband op, dat
informateur Stikker zijn infor
matiepoging zelfs al had afgebro
ken nadat hij bij de P.v.d.A. was
gestrand. De formateurs Drees
en v. Schaik dachten in dezelfde
geest een lijn, die ook reeds
maanden terug door prof. Ane-
ma, de Anti-Rev. fractieleider in
de Eerste Kamer, was aangege
ven, toen hij als zijn mening uit
sprak dat een eventuele verwij
dering tussen KVP en P.v.d.A.
zeker niet in 's lands belang zou
zijn. Uitgaande van dat belang
achtte prof. Romme het dan ook
geenszins verantwoord mee te
doen aan pogingen, die de PvdA
m de oppositie zouden dringen.
Zou de P.v.d.A. daartoe zelf be-|
sluiten, prof. Romme hoopte in
tussen van ganser harte het te
gendeel, dan mocht zulks niet
aan enige opzet of schuld van
de KVP te wijten zijn.
Brede basis.
De wenselijkheid van een brede
basis besprekende, wees prof.
Romme er op, dat de KVP hier
van ook in 46 en '48 een voor
stander is geweest. Nu maatrege
len aan de orde komen, waarbij
ons volk in al zijn geledingen is
betrokken, dringt zich echter
meer dan ooit de wenselijkheid
van een regering op. die een zo
breed mogelijk vertrouwen ge
niet. Daarnaast klemt dat de in
schakeling van de verantwoorde
lijkheid op politiek gebied bevor-
vorderd wordt door de last met
anderen te delen. Een dergelijke
brede basis eist echter anderzijds
enfge zelfbeheersing.
In dit verband cisnte nrof
Romme critiek on het afgetreden
kabinet geuit in termen ais ..cha
os en „potverteren". Zij. die
deze termen gebruikten, dienden
zich nader on de hoogte te stel
len van wat. onder leiding van
dit kabinet, ook on economisch
gebied werd tot stand gebracht.
Denkt men nu werkelijk, zo rien
de katholieke fractieleider
(Vervolg op -
(Van onze parlementaire redacteur)
Mr. Steenberghe is er niet in geslaagd om Nederland na ruim
vier weken crisis eindelijk een nieuwe regering te geven. Zater
dag ging hij, in navolging van de heren Drees en van Schaik
de weg, die onderhand geplaveid raakt met mislukte opdrachten.
Nog binnen een week moest ook Mr. Steenberghe aan H. M.
de Koningin verzoeken van zijn opdracht ontheven te worden.
Zondag maakte de Koningin een begin met de andermaal nodig
geworden consultatie. Op paleis Soestdijk ontving zij de voor
zitter van Eerste en Tweede Kamer, vandaag zullen de verschil
lende fractieleiders volgen.
Van de zijde van de P.v.d.A.
moet echter nog nader overleg
zijn gevraagd omdat men een na
dere precisering van het program
wenste. In dit antwoord heeft de
formateur blijkbaar aanleiding
gevonden zijn opdracht terug te
geven. Van socialistische zijde
legt men er echter de nadruk op,
dat door de P.v.d.A. geen afwij
zend antwoord werd gegeven
„Wat nu?"
Om de vraag „Wat nu?" te
kunnen beantwoorden, is het no
dig zich te bezinnen op de nog
resterende mogelijkheden. Intus
sen is het eerst nodig, de redenen
van de mislukking van Mr. Steen
berghe na te gaan.
Mr. Steenberghe schijnt een
program te hebben opgezet, dat
slechts de grote lijnen aangaf,
waarmee niet gezegd behoeft te
zijn, dat het vage lijnen waren.
Hij deed zulks met opzet, omdat
hij van mening was, dat de om
standigheden zich nog voortdu
rend wijzigden, zodat het volgens
hem geen zin had, om zich tot in
onderdelen vast te leggen.
Op dit program vroeg hij op
korte termijn het fiat van de
partijen. De antwoorden zouden
voor Zaterdag twaalf uur moeten
binnen zijn. Op de Vrijdagmiddag
die in dit tijdschema restte, bracht
de formateur een bezoek aan Dr.
Drees die hij uitnodigde om als
vice-president tot het Kabinet toe
te treden. Dr. Drees moet het
aanbod van de hand hebben ge
wezen. De formateur bleef intus
sen echter aan zijn toetreden
grote waarde hechten. Hij ging
er hierbij blijkbaar van uit, dat
de figuur van Dr. Drees ook in
brede socialistische kringen een
waarborg voor de onvermijdelijk
heid voor de te nemen maatrege
len zou zijn.
Intussen kwamen Zaterdagmor
gen de antwoorden binnen waarin
alle partijen in bevestigende zin
moeten geantwoord hebben. De
A.R. zou wel bezwaar gemaakt
hebben tegen de zetelverdeling.
De derde macht zou vier zetels
krijgen, 1 V.V.D., 1 C.H. en 2
A.R., voor A.R. was dit dan Ver
keer en Waterstaat en een minis
terschap zonder portefeuille,
maar hierover ware wellicht nog
nader te praten geweest.
Groote Beer (emigr.) op weg
naar Fremantle.
Roma (rep.) eind Februari
van Surabaja naar Rotter
dam.
Atlantis (rep.) 22 Februari
van Surabaja naar Rotter
dam.
Johan van Oldenbarnevelt,
SurabajaAmsterdam, 24
Februari in Suezkanaal.
Kota Inten (rep.) Surabaja-
Rotterdam, 23 Februari ten
zuiden van Messina.
Uit de rede van Prof. Romme,
Zaterdag op de Partijraad gehou
den, is op de eerste plaats wel
gebleken, dat de K.V.P. veel aan
een brede basis is gelegen. Deze
mogelijkheid moet nu echter
worden afgeschreven. Blijft over,
zoals we al eerder schreven, een
twee-partijen-kabinet, dat K.V.P.
en P.v.d.A. dus zou verplichten,
om gezamenlijk de gehele last
van de nodig geworden maatre
gelen te dragen. De rede van
Prof. Romme geeft ook voor deze
mogelijkheid ruimte.
Tenslotte rest een zakenkabinet,
maar hiervoor zou ook Mr. Steen
berghe de mogelijkheid hebben
gehad afgezien nog van de vraag,
of een zakenkabinet maatregelen
aan de orde zou kunnen stellen
die thans nodig zijn. Een aanblij
ven van het demissionaire kabi
net behoort eveneens tot de theo
retische mogelijkheden. Maar ook
hier rijst de vraag, of ook Minis
ter Stikker hierin zou blijven zit
ting nemen. Puzzlen is moeilijker
dan ooit.
24.000 Katholieke mannen hebben in de nacht van Zaterdag
op Zondag de traditionele processieweg door het oudste
gedeelte van Amsterdam afgelegd. Nog twee opeenvolgende
Zondagnachten zullen duizenden volgen in de „Stille
Omgang", de massale zwijgende hulde aan het Sacrament
van Mirakel. De bedevaartgangers trekken in de Kalverstraat
langs de plaats, fvaar eeuwen geleden het Mirakel geschiedde.
De Sow jet-Russische plaatsvervangende minister van Buiten
landse Zaken, Andrei Gromyko, heeft de Engelse ambassadeur
te Moskou, sir David Kelly, Zaterdag het antwoord van de
Sowjet-Unie op de jongste nota van Engeland overhandigd,
aldus meldt Tass. 17 Februari beschuldigde Engeland de Sowjet-
Unie in een nota, die aan de Sowjet-Russische ambassadeur te
Londen, Georgi Zaroebin, werd overhandigd, van agressieve
bedoelingen en schending van de overeenkomst van Potsdam.
De Sowjet-Unie verklaart in
haar antwoord thans, dat de be
sluiten van de Engelse regering
over de vorming van de West-
Duitse regering te Bonn en de
eenmaking van dp Engelse en
Amerikaanse zones zonder over
leg met de Sowjet-Unie werden
genomen. Engeland is begonnen
West-Duitsland tot een basis voor
een aanval te maken in plaats
van het te demilitariseren, aldus
de nota.
De Sowjet-Unie verklaart zich
in deze nota bereid tot het openen
van onderhandelingen met Enge
land. Zij beschuldigt Engeland er
van „alle pogingen tot samen
werking te hebben opgegeven",
doch verklaart elke stap, die
werkelijke verbetering van de
betrekkingen tussen beide landen
beoogt, „gunstig te zullen ontvan
gen".
Dat de Sowjet-Unie zich in de
binnenlandse aangelegenheden
van Bulgarije, Roemenië en Hon
garije gemengd zou hebben,
noemt de nota een belachelijke
beschuldiging. De gewapende
macht van de V.S., Engeland en
Frankrijk is tweemaal zo groot
als die van de Sowjet-Unie, die
dezelfde omvang heeft als voor
de tweede wereldoorlog, zo wordt
in de nota verklaard.
Dr. Vladimir Clemenfis, de voormalige minister van Buiten
landse Zaken van Tsjecho-Slowakije, heeft met andere functio
narissen „samengezworen tegen de partij met het doel haar
politiek te wijzigen", aldus heeft president Klemant Gottwald,
voorzitter van de Tsjecho-Slowaakse communistische partij aan
het hoofdbestuur meegedeeld. „Verraders en samenzweerders"
noemde Gottwald Clementis, Otto Sling, secretaris der commu
nistische partij te Brno, en mevrouw Maria Svermova, assistent
secretaresse van de partij en weduwe van een heldhaftige
Slowaakse verzetsman uit de tweede wereldoorlog.
De verklaring van Gottwald is
in de Tsjechoslo waakse bladen
gepubliceerd. Gottwald sprak niet
over de verblijfplaats van Cle
mentis, die 26 Januari te Praag
is verdwenen. Ook vertelde hij
Op het Waterlooplein te Amsterdam is Zondagmiddag de
Februari-staking van 1941, de spontane actie der bevolking
van de hoofdstad als protest tegen de maatregelen der bezet
ters tegen de Joodse landgenoten, op sobere wijze herdacht.
Langs het voorlopig monument, dat van gemeentewege op het
iiu'. I JD- Meyerplein werd opgericht en voor hetwelk B.S.-ers
3' de erewacht betrokken, werd gedefileerd.
niets naders over mevrouw Sver
mova, die naar verluidt eerder in
dit jaar werd gearresteerd. Sling
werd in November gearresteerd.
De te Praag gehouden toespraak
van Gottwald is gepubliceerd op
de dag, dat men in Tsjecho-Slo
wakije het feit herdenkt, dat de
communisten drie jaar geleden
aan de macht kwamen.
De Tsjechoslowaakse premier,
Antonin Zapotocky, heeft op een
bijeenkomst van het Nationale
Front te Praag verklaard, dat de
jongste zitting van het bestuur
van de communistische partij
toonde, dat alle samenzweringen
zouden worden opgebroken en
dat verraders in dienst van bui
tenlandse spionnagebureaux hun
verdiende loon zouden krijgen.
De „Neue Wiener Tageszeitung"
maakt melding van gevechten
tussen Tsjechische regeringstroe
pen en partisanen in het Tatra-
gebergte.
Het blad, dat nauw contact met
de Slowaakse nationalistische be
weging zou onderhouden, schrijft
verder dat een grote zuivering
onder de communistische leiders
zal beginnen.
Onder de zuivering zouden ten
slotte ook vallen premier Zapo
tocky, minister van Binnenlandse
Zaken Nosek en minister van
Voorlichting Kopecky. De positie
van president Gottwald zou ook
gevaar lopen.
Minister Stikker te New York
Minister D. U. Stikker is Zon
dagavond per vliegtuig te New
York aangekomen voor bespre
kingen over het Europese grond
stoffen probleem.
Het probleem is thans „in een
nogal critiek stadium" getreden,
zo zeide hij.
ZOON VAN SOW|ET-
MAARSCHALK UITGEWEKEN
Volgens de onder Britse con
trole ande Weense „Depesche"
zou Wassil Schapot: -kof, zoon
van de ,c -malige Sowjet-Russi
sche maarschalk en lid van de
planningscommissie van i-ow-
jet-Russische oorlogseconomie,
naar West Oostenrijk zijn uitge
weken.
Volgens het blad zou Scha-
potsjnikof verklaard hebben, dat
de Sowjet-Russi' stra' die
vroeger defensief van karakter
was, thans op het offensief ge
richt is. Men zou-in voorkom* ^d
geval ^West-Europa in twe- we
ken tijds door parachutisten wil
len laten bezetten.
Schapotsjnikof zou in. het bezit
zijn van documenten. 't zou
blüken dat de Sowiet-Russische
"pleurden in staat ziin radiogra
fisch te besturen atoom- en ha-
cillen-oroieetielen te maken, die
de Atlantische Oceaan kunnen
oversteken
(Van onze parlementaire redacteur)
Nieuw Guinea, dat in de afgelopen weken geleidelijk naar de
achtergrond gedrongen is, werd door Prof. Romme tijdens de
Partijraadsvergadering van de K.V.P. Zaterdag nog weer even
op het eerste plan gehaald. De zelfbeheersing, die mede voor
waarde voor een brede basis is, werkte prof. Romme nog nader
uit voor wat de kwestie Nieuw Guinea betreft. Wanneer ieder
een hier op zijn standpunt blijft staan, wordt Nederland
onbestuurbaar en schakelt het parlement zich zelf uit.
Niet meer te veranderen is ech
ter, dat mr. Oud een kabinet deed
vallen, dat uitdrukkelijk had ver
klaard niet tot souvereiniteits-
overdracht te kunnen komen. Mi
nister van Maarseveen was de
belichaming van deze politiek,
hetgeen zijn terugkeer, aldus prof.
Romme, op welke post dan ook,
destemeer welkom doet zijn.
Voor dit stadium achtte prof.
Romme het de beste oplossing,
dat de partijen eikaars standpunt
zouden respecteren, terwijl de
regering de vrijheid moet hebben
om leiding te geven, wanneer
zulks op een gegeven ogenblik
nodig is. In het parlement is trou
wens geen 2/3 meerderheid te
vinden voor welke wijziging van
status dan ook en mede in dit
licht bezien ware het bepaald on
democratisch om enige beslissing
te willen afdwingen. Wij kunnen
het ogenblik afwachten waarop
Indonesië zelf de zaak weer aan
hangig maakt in het kader van de
totale uitkomst van de R.T.C.
Blik in de toekomst
Tenslotte wijdde prof. Romme
aandacht aan de moeilijke positie,
waarin ons land is komen te ver
keren. Aan het einde van '49 was
Ongeveer 24.000 katholieke
mannen hebben gisternacht we
derom de 70 jaar geleden terug
gevonden processieweg door het
oudste deel van Amsterdam de
voot afgelegd.
Met vele tientallen extra trei
nen en autobussen waren zij ge
komen uit het Zuiden, Westen en
Oosten van ons land. Na afloop
der bedetocht werden in 30 ker
ken H.H. Missen voor de bede
vaartgangers opgedragen.
Dit jaar voor het eerst werd
gedurende de omgang de binnen
stad door honderden agenten voor
het grote verkeer afgesloten, zó
dat verkeerspuzzles, die vorige
jaren nogal eens storing verwek
ten, niet voorkwamen. De weers
omstandigheden waren bijzonder
gunstig.
HET FRONT IN KOREA
De opmars der verbonden le
gers op het 96 kilometer brede
front is Zondag op grotere te
genstand gestuit.
Volgens te Tokio ontvangen
berichten van het front hebben
de verbonden legers Zaterdag tot
vijf kilometer terreinwinst ge
boekt bij hun opmars aan het
centrale front.
Zuid-Koreaanse troepen heb
ben communistische aanvallen
afgeslagen. Zij meldden dat aan
de Oostelijke flank van het 96
km brede front een communisti
sche strijdmacht van naar schat
ting 12.000 man zich ten Noor
den van Tsjongsong aan het te
rugtrekken was.
Communisten op bergkammen
bestookten troepen van het Brit
se gemenebest met vuur uit lich
te wapens. Zi.i sloegen alle po
gingen om hen te verdrijven af.
Zaterdagavond is een laffe
overval gepleegd op 'n 72-jarige
oude schoenmaker P. Oskam te
Rotterdam. Oskam, die alleen
woont, was in zijn werkplaats
bezig, toen twee jongemannen
binnenkwamen door de nog ge
opende deur. Zijn bovenbuurman
hoorde stommelen en was ver
wonderd, omdat hij wist, dat de
man alleen woont. Hij ging naar
beneden en klopte aan het raam,
zeggend: „Jan, wat maak je toch
een herrie". Hij kreeg geen ant
woord en ging weer naar boven.
Wederom hoorde hij beneden
lawaai en weer ging hij bij de
schoenmaker op onderzoek uit.
Twee jongemannen verliéten het
huis en zeiden tegen hem: „Ga
maar naar binnen er is niets aan
de hand". Binnen vond de buur
man de oude man op de grond
liggen met een gapende hoofd
wond.
Direct werd de politie gewaar
schuwd, die vermoedt, dat de
man met een loden pijp of iets
dergelijks werd neergeslagen. Om
woners hadden de beide daders
zien lopen en uit hun verklarin
gen meent de politie op te kun
nen maken met twee jongeman
nen van 25 a 26 jaar te doen te
hebben. Het is nog niet bekend
wat het motief voor de daad was,
maar het vermoeden bestaat, dat
er geld gestolen is uit de porte
feuille, die de oude baas in zijn
zak had. De oude man heeft eén
hersenschudding opgelopen als
mede een wond aan hel rechter
oog.
de toestand gunstig, maar Korea
heeft de verhoudingen radicaal
gewijzigd. Wij zullen ons volk nu
moeten doordringen van de ge
varen, die door de communisti
sche dreiging zijn opgeroepen.
Het gaat er om de toekomst voor
ons, maar vooral ook voor onze
kinderen, te redden.
Een nieuwe regering zal hierbij
vaste leiding moeten geven en zi.i
zal des te zorgvuldiger de sociale
rechtvaardigheid moeten betrach
ten naar de mate de lasten
zwaarder worden. De militaire
verdediging wilde Prof. Romme
dan ook niet losmaken van de
sociale verdediging. Zonder de
laatste kan ook de eerste niet
doelmatig zijn.
Prof. Romme besloot zijn uit
stekende rede, die weer een waar
hoogtepunt van de Partijraads
vergadering was, met de oproep
om juist in deze periode van har
de maatregelen te handelen als
beginselvaste en vooral de liefde
betrachtende katholieken.
STICHTING VOOR DE LAND
BOUW GAAT HEEN
Er wordt rekening gehouden
met de verwachting dat in de
komende herfst gestart zal wor
den met de P.B.O. voor de land
bouw, waarmede dan tegelijk een
einde zal zijn gekomen aan de
Stichting voor de Landbouw.
Voorts moet worden verwacht
dat nog vóór het einde van de
stalperiode het 5-jarenplan ter
bestrijding van de t.b.c. onder
het vee in werking zal treden.
Voor de afzet van t.b.c.-vrij vee
naar de Hollanden, liggen hier in
de komende jaren prachtige kan
sen voor Friesland, Drente en
Overijsel, waar de veehouderij het
verst met de t.b.c.-bestrijding ge
vorderd is. Dit deelde Mr. Rip,
alg. secr. C.B.T.B. te Zwolle mede.
Op 27 Februari a.s. hoopt de
Directeur van de Vaticaanse
sterrenwacht, dr. J. W. J. A.
Stein S.J., zijn tachtigste ver
jaardag te vieren. Dr. Stein
is Nederlander van geboorte,
doch is reeds van 1930 af aan
de Vaticaanse sterrenwacht
verbonden. Vele astronomi
sche werken van zijn hand za
gen het licht. Dr. J. W. J. A.
Stein S.J. in zijn
observatorium.
De regering maakt bekend,
dat tot haar leedwezen In
Korea de volgende verliezen
zijn te betreuren:
Gesneuveld op 3 Februari:
soldaat eerste klasse J. Ver-
hey, legernummer 280116006,
afkomstig uit Poortugaal.
Gesneuveld op 12 Februari:
sergeant W. Mol, legernum
mer 260627008, afkomstig uit
Brielle. De familie is gewaar
schuwd.
