Russen in opmars naar de kust
van Stille en Indische Oceaan
Israël en Syrië opnieuw
tot handgemeen gekomen
Ons volk moet de gewonnen goodwill
nu ook werkelijk benutten
In Rusland worden nog meer
Nederlanders vastgehouden
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORNDEN HELDERSCHAGEN
nHd
De Prins brengt
rapport uit
Bij de
herdenking
Mac Arthur verantwoordt zich
Chinezen doen het vuile werk
Hemelvaartsdag
uitgaansdag
Jongeman levend
verbrand op bed
De Franse kieswet
De Prins vertelde de pers over zijn reis
Resultaten van eerste reis
bleven beneden de verwachting
Chili eet vlees
van Friese koeien
Mr. Bachg bedankt
27 gerepatrieerden
doen hun verhaal
Felle uitslaande
brand in Den Haag
U.S.A. zullen
sancties vragen
Rattenvergif
in glas melk gedaan
Nieuw
AfcoummcnHprij» 5,30 pet kwartaal, t 1.77
pet mod., inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2,50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.—;
f«milieberichten 20 et., resp. 30 et. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank, Nederl. Credietbank
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig. Vondel
VAN HEDEN
Pagina 1
Vrijdag 4 Mei 1951 46e Jaargang No. 12159
Kantoren; HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77. tri. 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, tel. 459 K 2240
DE HERDENKING, dat is voor
ons allen in -dit land het ogenblik,
waarop vandaag de herinnering
in ons opkomt aan en de nage
dachtenis wordt overwogen van
hen, die in de grote strijd om de
vrijheid in de jaren 1940 tot 1945
gevallen zijn, hetzij op het slag
veld, hier en ginds, hetzij in de
beweging van het ondergrondse
verzet.
Maar de herdenking dat is ook,
wanneer na de stille tochten het
rouwbetoon overgaat in de vreug
devolle herinnering aan de dag,
waarop Nederland van de tyran-
nie der vreemde en wrede over
heersing werd bevrijd.
Het heeft geen zin, die doden
herdenking en de viering der
bevrijding ieder jaar te geden
ken met die bekende algemeen
heden, waarop inderdaad de be
naming van versleten pasmut van
toepassing is. Hoe minder woor
den bij de herdenking der geval
lenen, hoe beter op de d a d e n
zal het aan komen, ook als wij,
ieder voor zich op de plaats waar
wij gesteld zijn, nagaan, in hoe
ver wij voldoen aan de verplich
ting, werkelijk te zorgen, dat de
doden niet te vergeefs het offer
van hun leven hebben gebracht,
on, hoe wij tegenover de moge
lijkheden en noodzakelijkheden
voor het bevrijde vaderland staan.
De laatste weken is de verzets
beweging nogal in opspraak ge
weest door de nieuwe persartike
len over allerlei onverkwikkelijke
en blijkbaar toch ook wel schan
dalige zaken, waarin hier en daar
bepaalde figuren uit het verzet
zich van een zeer kwalijke kant
hebben doen kennen. Daarom is
het niet ondienstig, er vandaag
eens het licht op te laten vallen,
dat het onbillijk zou zijn, DE
verzetsbeweging, DE ondergrond
se, DE illegaliteit voor deze en
andere nare zaken verantwoor
delijk te stellen.
Van de beweging der onder
grondse verzetsstrijders e.d. kan
men zeggen, dat niets menselijks
haar vreemd was en er zal nog
wel meer aan te merken zijn op
zekere geest die in de dagen van
de verbeten strijd tegen een
sluwe en wrede vijand wel moest
opgroeien als een wilde plant
in een bodem-als-woestenij te
midden van een verpestende-
walm-verspreidend onkruid. Er
was kaf onder het koren, maar
dat is geen reden om, zoals wel
gebeurt, het koren mèt het kaf te
veroordelen.
Wel behoren wij tot hen, die
menen, dat de vele en velerlei
gebeurtenissen uit de dagen van
het verzet en na die .tijd, DE ver
zetsbeweging in het algemeen wel
eens wat meer tot voorbehoud en
bezinning zouden mogen brengen,
clan dikwerf het geval pleegt te
zijn. Maar tegen de ook wel ver
spreide gedachte dat eigenlijk
alles fout was in de illegale be
weging past ons verzet, ook
nu wij vandaag zes jaar na de
bevrijding staan en er juist in
de loop van dit zesde jaar veel
onwelriekends weer naar boven
is gekomen, moest komen, dat
menigeen wel graag onder de
dekmantel zou hebben gehouden.
Wel mogen wij niet nalaten
daarbij nog eens aan te tekenen,
dat het toch maar een grote zegen
is geweest, hoe na de bevrijding
niet alle Nederlanders, in de be
wogen en hartstochtelijke dagen
van toen, de kluts kwijt zijn ge
raakt, zodat voorkomen kon wor
den, dat heel het beleid van de
zaken des lands in handen kwam
van onbevoegden en onbekwa-
men, hoe goed en vroed de be
doelingen der betrokkenen soms
ook waren! En als wij spreken
over de teleurstellingen, die links
en rechts zijn ondervonden, na de
overgang der chaos tot de toe
stand waarin gezonde verhoudin
gen weer hun kans kregen, dan
zien wij met erkenning van
veel fouten en van de moeiten,
om totaal scheef-gegroeide dingen
weer enigermate recht te maken,
die teleursteling met name niet
in het herstel van de oude ver
houdingen tegenstellingen, in
zekere zin op staatkundig ge
bied, omdat de oorlog en de be
zetting, hoe wreed en radicaal
ook ,toch nooit die geestelijke
ommekeer in ons volk teweegge
bracht hebben, dat daardoor een
omwenteling zou kunnen ont
staan in de geestelijke, nationale
en politieke verhoudingen, welke
sinds tientalen van jaren in ons
land zich rustig hadden kunnen
ontwikkelen!
Rij de herdenking van hen die
vielen, en bij de viering van onze
nationale bevrijding overpeinzen
wij eerst bij de halfstokse vlag
de doden, die door het brengen
van hun offer een groot voorbeeld
hebben gegeven, dat wij allen
zonder uitzondering hebben na
te volgen, om bij de fier uitwap-
perende vlag op de nationale
feestdag te overdenken, dat wel
iswaar het noodzakelijke proces
van vernieuwing nog niet is vol
tooid, maar dat het een fatale
vergissing zou zijn, bij de stuwing
naar nieuwe daden, te vergeten
de noodzaak van de harmonie met
de oude waarheid!
BELGISCHE DUO-RIJDSTER
GEDOOD BIJ ROTTERDAM
Gistermiddag om zes uur is op
de Rijksweg bij IJsselmonde een
duorijidster van een motor geslin
gerd en gedood- Het betreft hier
een Belgische motor, bereden
door de 58-jarige M. Timmerman
uit Schaerbeek. De man en vrouw
hadden vermoedelijk een bezoek
gebracht aan de bollenvelden,
en keerden naar België terug,
toen de achterband sprong.
KONING GEORGE
OPENT HET
FESTIVAL OF
BRITAIN
Gistermorgen heeft
Koning George van
Engeland met een toe
spraak in de beroemde
St. Paul's Cathedraal
het Festival of Britain
officieel geopend. Het
middelpunt van de
festiviteiten, die een
half jaar zullen duren
is een geweldige ten
toonstelling, gewijd
aan Kunst, Weten
schap en Cultuur. De
Télefoto toont Koning
George tijdens de
openingsrede, tussen
de camera en het
spreekgestoelte zitten
de leden van het Kon
Huis; aan de andere
kant de leden van het
Kabinet.
(ANP-Telefoto)
had. dat naar zijn mening de
Sovjet-Unie thans een nieuw doel
nastreefde, nl. de warme wateren
van de Stille en de Indische
Oceaan en daarmee Afrika te be
reiken, verdiepte hij zich in de
Chinese kwestie. Hij had, voor
het overtrekken van de 38ste
Generaal Mc Arthur is Donderdagmorgen begonnen voor een
verenigde Senaatscommissie zijn getuigenis over zijn politiek
in het Verre Oosten af te leggen. Voor zijn verklaringen aan
de pers worden doorgegeven, snijdt de chef van dienst der
stafchefs, admiraal Davies, er met een scheermesje de mili
taire geheimen uit.
Nadat de generaal verklaard breedtegraad vorig jaar, niet ge-
j j_ loofd, dat de Chinezen zich in de
strijd zouden mengen. Dit geloof
was echter gebaseerd op gege
vens, afkomstig van minister
Acheson.
Luchtoperaties
De stafchefs waren het zo
verklaarde hij met hem eens
over de noodzaak van het voeren
van luchtoperaties boven Mand-
sjoerije. Indien men daartoe was
overgegaan, waren de Chinezen
nooit in zo grote getale over de
Jaloe gekomen. Hij meende dat
de Russen zich ongaarne in de
strijd zouden mengen, daar hun
verbindingswegen met het Verre
Oosten niet goed genoeg waren;
zij hebben slechts de beschikking
over de overbelaste enkelsporige
Transsiberische spoorweg.
Toen de democratische senator
Mc Mahon zei, dat de U.S.A. in
1953 sterk genoeg zouden zijn om
elke vijand te weerstaan, vroeg
Mc Arthur hoeveel Amerikaanse
jongens er in die twee jaar nog
in Korea moesten sneuvelen. Mc
Mahon antwoordde daarop: „En
ik vraag u, generaal, hoeveel
slachtoffers er in Washington
zouden vallen bij een atoombom
aanval?"
6000 WONINGZOEKENDEN
IN DEN HAAG
Blijkens een rapport van het
bureau voor statistiek te Den
Haag is het aantal woningzoeken
den nog steeds stijgend. Er staan
thans 6061 personen ingeschreven
d.w.z. 1100 meer dan in April van
het vorig jaar.
K.L.M.-VLIECTUIG
ALARMEERDE
BRANDWEER
Een dakota van de KLM,
die op voeg was van Amster
dam naar Frankfort, zag gis
terochtend omstreeks half 8
een boerderij buiten Nijme
gen in brand, staan. De ge
zagvoerder, de heer Libgott,
deelde dit onmiddellijk
radiotelefonisch mede aan de
toren op Schiphol. Deze gaf
het op haar beurt weer door
aan de brandweer in Nijme
gen. die toen zo spoedig mo
gelijk de brand ging blussen.
Het stralende voorjaarsweer is
voor zeer velen uit den lande
aanleiding geweest een bezoek te
brengen aan de bloeiende Betu
we. In de omgeving van Tiel zag
men honderden auto's en bussen
langs de in volle bloei staande
boomgaarden rijden.
Ook de bollenkwekers en ne
ringdoenden in de bollenstreek
hebben gisteren het tot nu toe
hoogste cijfer voor het toeristische
bezoek kunnen noteren. Meer dan
50.000 personen passeerden de
controle van „Het Keukenhof".
Op het grote parkeerterrein
stonden 4000 auto's geparkeerd;
de bewakers van de fietsenstal
lingen reikten meer dan 10.000
nummers uit en bovendien ston
den in totaal ongeveer 200 tou
ringcars in de bossen van Keu
kenhofgeparkeerd.
Meer dan vijf en dertigduizend
personen hebben gisteren het vo
gelpark Avifaunain Alphen aan
de Rijn bezocht. Met ca. 2500
auto's, 7000 fietsen, autobussen
en boten kwamen al deze mensen
van heinde en ver.
Het prachtige weer op Hemel
vaartsdag heeft er tenslotte toe
bijgedragen dat in de Amster
damse dierentuin „Artis" een
nieuw record gevestigd kon wor
den: gisteren passeerden 35.365
bezoekers de tourniquetten en
sloegen met dit cijfer het bestaan
de dagrecord dat op ruim 32.000
bezoekers stond.
In de nacht van Maandag op
Dinsdag is te Maastricht de 24-
jarige jongeman A. Brenders, die
zich te bed had begeven, in slaap
gevallen terwijl hij een sigaret
rookte. Waarschijnlijk daardoor
heeft het bed viam gevat. Pas
toen de Kamer inlichter laaie
stond, werd hij wakker temidden
van de vlammen. Hij bleek van
het hoofd tot de voeten ernstige
brandwonden opgelopen te heb
ben en is in het ziekenhuis over
leden.
1'/HARIG JONGETJE
ONDER TREIN GEDOOD
Gistermorgen is op de onbe
waakte overweg aan de dwars
weg te Ede het 1% jarig zoontje
van de fam. Willemsen uit Ede
onder een electrische trein ge
raakt. Het knaapje werd op slag
gedood. De trein had tien minu
ten vertraging.
VERWORPEN IN
KAMER
EERSTE
De Franse Raad van de Repu
bliek (Eerste Kamer) heeft het
wetsontwerp van de regering be
treffende de hervorming van het
kiesstelsel met 210 tegen 100
stemmen verworpen.
Het ontwerp is thans terugge
gaan naar de Kamer. Communis
tische obstructie heeft Woensdag
avond in de Franse Nationale
Vergadering stemming in tweede
lezing over de kieswet voor
komen.
Israëlische functionarissen heb
ben Woensdag verklaard, dat
Syrische legereenheden de grens
ten westen van de gedemilitari
seerde zóne hadden overschreden
en dat een hevige strijd aan de
gang was. Later werd te Tel-
Aviv officieel verklaard, dat de
Syrische troepen over de Syri
sche grens waren teruggedreven.
De Syriërs meldden, dat Israë
lische troepen de aanval waren
begonnen.
Volgens te Tèl-Aviv ontvangen
berichten zijn Donderdag opnieuw
gevechten tussen Syriërs en Is
raëliërs uitgebroken bij de noord
oostelijke oever van het Meer
van Galilea.
Een woordvoerder van het Is
raëlische leger verklaarde, dat
Syriërs het vuur hadden geopend
op Israëlische arbeiders. Bij de
gevechten van Donderdag werd
gebruik gemaakt van zware artil
lerie en mortieren.
Israël heeft Woensdag de Vei
ligheidsraad verzocht, terstond
maatregelen te nemen teneinde
het terugtrekken van Syrische
strijdkrachten uit de gedemilita
riseerde zone in het gebied van
Hoeleh te bewerkstelligen.
(Van onze redacteur)
Woensdagmiddag, tien minuten nadat Z.K.H. Prins Bomhard
verslag van zijn Zuid-Amerikaanse reis aan de Ministerraad
had uitgebracht, ontving de Prins de vertegenwoordigers van
de Nederlandse en buitenlandse bladen in het gebouw van de
Regeringsvoorlichtingsdienst te Den Haag. De Prins wilde hier
mede de pers in de gelegenheid stellen nadere informaties in
te winnen omtrent de doelstellingen en het verloop van zijn
reis.
De Prins, in „politiek" gekleed
en zijn rever met de traditionele
anjer getooid, noemde als voor
naamste doel van de» trip, die hij
in opdracht van de regering had
gemaakt, zoveel mogelijk good
will voor Nederland te verove
ren. De reis was buitengewoon
interessant en zeer leerrijk ge
weest, terwijl» de ontvangst, die
de Prins, zowel van de zijde van
de regeringen als van de volkeren
ten deel viel, geweldig en zeer
hartelijk was. Het ligt nu aan
ons de verworven goodwill uit
te buiten.
Uiteraard kwam tijdens de ge-
dachtenwisseling van de Prins
met de pers vooral de emigratie
ter sprake. In Uruguay en Argen
tinië zijn zeer veel mogelijkhe
den voor Nederlandse emigran
ten. Dit is ook het geval in Chili,
doch in dit laatste land moet nog
de financiële steun aan de emi
granten worden geregeld. De
Prins vertelde, dat de president
van Uruguay hem had gezegd:
..Stuur me vijf en twintig goede
Nederlandse gezinnen en over
enkele jaren willen ze allemaal
hier komen". In Argentinië had
de Prins een reeds vele jaren
geleden gevestigde Nederlandse
kolonie bezocht. De oudste gene
ratie van deze kolonie kende nog
de Nederlandse taal, de tweede
generatie sprak Spaans, doch de
jongste generatie kon weer mei
het Nederlands omgaan, doordat
er Nederlandse scholen waren op
gericht.
Vervolg op pag. 2.
ALS N.R.K.M.-SECRETARIS
(Van onze redacteur)
Mr. Bachg heeft de functie
van algemeen secretaris van de
Ned. Katholieke Middenstands
bond en van directeur van haar
bureau neergelegd. Hij zal zijn
werkzaamheden in de leiding van
de N.R.K.M. voortzetten in de
rang van raadsadviseur, tevens
toegevoegd lid van het dagelijks
bestuur. In de vacature van alge
meen secretaris zal eerlang door
de benoeming van een nieuwe
kracht worden voorzien.
NEDERLANDER DOOR
ROVERS GEDOOD
De 22-jarige Nederlander R.B.
Lammerding is Zondag bij een
roofoverval in het bloemenmaga
zijn Eliza" te Bandung door pi
stoolschoten zodanig, gewond, dat
hij Maandag overleed. De ban
dieten begonnen te schieten toen
de vrouw des huizes om hulp
riep. De heer Lammerding, die op
dat ogenblik de winkel bezocht,
werd daarbij getroffen. De buit
bestond uit 3.000 rupias en juwe
len.
(Van onze verslaggever)
In lager 7062/2 te Kiëi worden momenteel nog 150 Nederlanders
door de Russen gevangen gehouden aldus de 27 Nederlan
ders, die dezer dagen in vrijheid gesteld worden. Gekleed in
ruwe, gewatteerde jasjes van Russische makelij, arriveerden
deze 27 Nederlanders Woensdagmiddag per trein vanuit het
doorgangslager „Friedlcmd" in Duitsland, te Oldenzaal. Een vrij
sterke politiemacht was hier op de been. In het Duitse grensge
bied gelulde het ons echter op het traject RheineBentheim mee
te reizen in de trein, waarmee de 27 Nederlanders naar ons
land kwamen.
Hoewel vanzelfsprekend de
verruwende werking van het
kampleven duidelijk merkbaar
was, zagen de teruggekeerden er
gezond uit. Volgens opgave van
de betrokkenen, waren 15 perso
nen van de groep van 27 in Rus
sische gevangenschap geraakt
doordat ze destijds tot het Duitse
leger waren toegetreden.
Onder vreselijke omstandighe
den hebben de thans in vrijheid
gestelden in de Russische kam
pen moeten leven. Onder het
transport van Woensdag bevon
den zich ex-gevangenen, die m
totaal in zeventien verschillende
kampen (tot in Siberië toe) wa
ren opgesloten geweest. Vooral
de eerste tijd na de oorlog waren
de toestanden in deze kampen
vaak erbarmelijk slecht. Het
kwam toen voor, dat de gevan
genen soms in twee dagen geen
eten ontvingen. De laatste tijd
waren de levensomstandigheden
iets beter. Het dagrantsoen be
stond toen uit een portie kool
soep, 600 gr. brood, 17 gr. suiker
en 5 gr. tabak alsmede af en toe
een halve liter pap per dag, „ha
ver in water gekookt", zoals de
ex-gevangenen het noemden. On
der toezicht moest er overdag
gewerkt worden. Al het werk
werd in accoord uitgevoerd. Zij,
die een behoorlijk loon verdien
den, waren af en toe in de ge
legenheid er clandestien wat le
vensmiddelen bij te kopen. Maar
dat behoorde tot de uitzonde
ringen. Om een voorbeeld te
noemen: een metselaar, die er
iets bij wilde verdienen, moest
daartoe per dag minstens 1600
stenen „vermetselen". Van het
verdiende loon werd per maand
een bedrag van 465 roebel afge
trokken voor de lager-kleding en
voeding. Het meerdere verdiende
geld, tot een maximum van 200
roebel, mocht de gevangene zelf
behouden, het resterende gedeel
te verviel aan de staat....
Wat de strafmaatregelen aan
gaat, nog het volgende. De laat
ste jaren werd het systeem van
lijfsstraffen vervangen door vrij
heidsstraffen. Bij een „zonde"
tegen de kampregels kon opslui
ting in een bunker gedurende
één of meerdere dagen volgen.
Bij de bepaling van de strafmaat
geldt echter, evenals vroeger, nog
een vrij grote mate van wille
keur. Kortgeleden werd nog
een achttal in lager 7062/2 te
Kiëf gevangen gehouden Neder
landers om een kleinigheid ver
oordeeld tot 10 jaar dwangarbeid.
Zij werden naar een kamp in
Stalino overgebracht.
De 27 gerepatrieerden zijn in
het Boskamp geïsoleerd.
(Van onze verslaggever)
De woonhuizen aan dc Amster
damse Veerkade 37 cn 37a in
Den Ilaag zijn gistermiddag voor
lopig onbewoonbaar geworden
door ccn felle uitslaande brand,
die de eerste étage en de zolder
verdieping van het pand 37a vol
ledig heeft verwoest. Het boven
huis werd bewoond door ver
schillende gezinnen.
Op de voorkamer op de eerste
verdieping woonde het echtpaar
Z. Omstreeks kwart voor twee
was het bezig een jas in was
benzine uit te wassen, terwijl op
enkele meters afstand een bran
dende kachel stond. Plotseling
schoot er een steekvlam door de
kamer van de kachel naar de
wasteil en in een minimum van
tijd had het vuur zich zo ernstig
uitgebreid, dat er geen redden
meer aan was. Het vuur vrat zich
snel een weg door de tussen-
muurtjes van gevlochten stro met
wat kalk besmeerd.
TEGEN SOVIET-CHINA
De V S. zullen een embargo op
verzending van strategisch mate
riaal naar China vragen, wanneer
de commissie voor sancties der
V.N. te Lake Success bijeenkomt,
aldus is Woensdagavond in be
trouwbare kringen te Lake Suc
cess verklaard.
ZIJN VROUW VERMOORD
Het is de Eindhovense recher
che gelukt klaarheid te brengen
in een tot nog toe onbekende
moordzaak, waarbij de 29-jarige
vertegenwoordiger W. zijn even
eens 29-jarige echtgenote om het
leven heeft gebracht.
Ongeveer een week voor Pasen
heeft de man, naar thans is ge
bleken, twee ampullen rattenver
gif in een voor zijn vrouw be
stemd glas melk gedaan, waarna
zijn echtgenote vijf weken later
is overleden. Zij was moeder van
drie kinderen en verwachtte het
vierde.
ZEILJACHT OP ZEE
GAF NOODSEINEN
Nadat do kustwacht te Hoek van
Holland gistermiddag vlagge-
noodseinen had waargenomen
van een klein zeiljacht, dat zich
op zee bevond heeft de redding
boot „Pres. Jan Lelt" 't scheepje
binnengebracht. De eigenaar was
's middags met een heer en een
jongen aan boord van Scheve-
ningen uit vertrokken. Het doel
van de reis was Schiedam- Door
dat er weinig wind was en bo
vendien de motor van het .iachl
te zwak was. heeft het vaartuigje
de Waterweg niet kunnen berei
ken.
De K.A.B. Romereis
Mgr. D. Huurdeman, Vicaris
Generaal van het Aartsbisdom,
zal als vertegenwoordiger van
Kardinaal de Jong deelnemen
aan de bedevaart der Kath. Ar
beiders beweging naar Rome.
Z.K.H. Prins Bernhard heeft Woensdagmiddag, na rapport
te hebben uitgebracht over zijn reis in de Ministerraadeen
persconferentie toegestaan in het gebouw van de Regerings
voorlichtingsdienst in Den Haag. Z.K.H. beantwoordt vragen,
welke hem door de journalisten werden gesteld. Links op de
foto mr. J. M. Landre, directeur van de Regeringsvoor
lichtingsdienst.
