Nieuw
ZESTIGDUIZEND MANNEN EN VROUWEN
VIERDEN JUBILEA SOCIALE ENCYCLIEKEN
Hoogtepunt in de geschiedenis
van Katholieke sociale strijd
Verbonden legers trekken over
de 38ste breedtegraad
Perzisch oliegeschil voor het
internationaal gerechtshof
EDITIES VOOR ALKMAAR. HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Rotterdam in het
teken van K.A.B.
Grootse K.A.B.-manifestatie in Feijenoord-stadion
Weergoden waren goedgunstig
Treffende woorden
van Mgr. Huibers
Ingrijpend besluit
van Kard. van Roey
Koerner president
van Oostenrijk
Ridders Militaire
Willemsorde
Duizenden aanhoorden in eigen taal
de toespraak van de Heilige Vader
Vredesvoorstellen der V.N.?
Engeland en Anglo-lrlaanse
doen stappen in Den Haag
Perzië aanvaardt
geen uitspraak
BOSBRANDEN
in Oost-Canada
V.S.-so'daten
naar Duitsland
Vrijwilligers naar
Korea vertrokken
Visser verdronken
op het IJselmeer
Abonnementsprijs f 5,30 per kwartaal, f 1.77
per mnd.. inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. pet m.m., minimum f 2,50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.—;
familieberichten 20 ct., resp. 30 et. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank, Nederi. Credietbank
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
A
S
H
VAN HEDEN
Pag. 1
Maandag 28 Mei 1951 46e Jaargang No. 12178
Kantoren: HOORN. Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52. teL 2046. (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89. teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52. teL 459 R
2240
(Van onze verslaggever)
ROTTERDAM, 26 Mei. „Wie had ooit dit kunnen denken". Deze woorden klonken
zacht uit de mond van een katholieke arbeider, vergrijsd in het volbrengen van zijn plicht als
vader van een gezin, maar ook in zijn onaflaatbare strijd in de gelederen van hen, die sinds
de uitvaardiging van de encycliek Rerum Novarum in 1891 hebben gestreden om des
Pausen woord om te zetten in een realiteit. Inderdaad de eerste jaren na 1891 waren
voor de strijders van het eerste uur zwaar. Zij werden miskend door de eigen geloofs
genoten en konden aanvankelijk in kleine zaaltjes slechts enkele moedigen om zich heen
verzamelen.
Op de officiële tribune
v.l.n.r. Mgr. J. P. Hui-
bers, Mgr. Baeten,
Mgr. dr. J. M. J. A.
Hanssen, Mgr. D.
Huurdeman, mevrouw
van den Brink en mi
nister prof. dr. J. R.
M. van den Brink.
Thans, in 1951, op Zaterdagavond, de 26e Mei, bevond zich
in het Rotterdamse Feijenoord-stadion een bewuste menigte
van 60.000 katholieke mannen en vrouwen. Zij waren daar
aanwezig met de hoogste kerkelijke en wereldlijke gezags
dragers van Nederland om te herdenken de grote momenten,
waarop twee grote Pauselijke zendbrieven de wereld ingingen:
Rerum Novarum van Leo XIII en Quadragesimo Anno van
Pius XI. Jeugd, staande aan het begin van een leven vol
arbeid, en ouderen, die de hitte van de arbeidsdag reeds over
zich heen hebben voelen gaan, trokken in schier onafzien
bare colonnes naar de poorten van het stadion.
van Z.H. de Paus. Dit stempelde
deze herdenking van de ency
clieken tot een gloriedag.
Het was de katholieke arbei
dersjeugd, die door haar fleurige
intocht, waarbij zowel meisjes als
jongens in marsformatie van beide
zijden het stadion binnenkwa
men, feitelijk de avond opende.
In één opzicht vertoonde deze
bijeenkomst der tienduizenden
op verheugende wijze een over
eenstemming met elke vergade
ring, die in het katholieke kamp
wordt gehouden. Ook deze werd
geopend met de Christelijke Groet
en zelden zal uit zovele monden
tegelijk deze groet hebben ge
klonken.
De organisator van deze avond,
Louis Beumers, was het, die al
vorens voorzitter A. C. de Bruijn
het woord nam, even de aan
dacht vroeg voor deze, door Z.H.
de Paus zo hoog onderscheiden
K.A.B.-leider, de man, die reeds
25 jaar op de commando-post
Natuurlijk werd voorzitter de
Bruijn dan ook met een donde
rend applaus ontvangen. Hij be
groette allereerst de Pauselijke
internuntius Mgr. Paolo Giobbe,
en vervolgens de hoogwaardige
excellentie Mgr. J. P. Huibers,
Mgr. J. W. M. Baeten, Mgr. dr.
J. M. J. A. Hanssen en Mgr. D.
Huurdeman. Door het Episcopaat
is de heilzame werking der beide
zendbrieven gestimuleerd. Onze
hoogste geestelijke gezagsdragers
hebben medegewerkt aan de wor
ding van een nieuwe maatschappij
en in dit verband wees spr. op
de zeer belangrijke vastenbrief
van twee jaar geleden, die een
Reeksen autobussen uit alle
delen van het land voerden de
feestgangers aan en de extra-
treinen brachten tevens grote
scharen. Vrolijk klonken de lie
deren over de brede weg, die
naar het gigantische feestterrein
voert. Geen dreigende grijze
lucht, die duidelijk verried een
mateloze hoeveelheid regenwater
te verbergen, kon de opgewekte
stemming temperen. De weergo
den besloten daarop ongetwijfeld
zich als „heren" te gedragen en
het grootse K.A.B.-feest niet „in
het water" te laten vallen. Óm
kwart voor zeven ging door het
toen reeds overvolle stadion de
mare, dat de weerberichten voor
de eerstkomende uren niet on
gunstig waren. Terwijl even later
elders de regen in stromen neer
viel, was het boven Feijenoord,
en dus boven het feestcentrum:
het stadion, droog. Dit heeft er
in hoge mate toe bijgedragen om
het massale openluchtspel „Golf
slag der eeuwen" te doen slagen,
vooral in die fragmenten, waar
tekst en regie samenwerkten om
het hart der tienduizenden te
treffen. Deze gedenkwaardige
avond in de sociaal-economische
opgang van het katholieke leven
kende verschillende hoogtepun
ten, die een diepe indruk achter
lieten. Zo waren het treffende
ogenblikken, toen de grijze bis
schop van Haarlem, Z.H. Exc.
Mgr. J. P. Huibers, als vertegen
woordiger van het Nederlandse
Episcopaat, het hoge spreekge
stoelte beklom om zijn geestelijk
woord tot de 60.000 te richten.
Evenzeer golfde er enthousiasme
door het stadion toen de door
Z.H. de Paus wel bijzonder ge
waardeerde K.A.B. verbonds
voorzitter, A. C. de Bruijn, op
zijn beurt de tienduizenden feest
gangers toesprak. Treffende
ogenblikken bood ook het spel
„Golfslag der eeuwen", dat een
beeld geeft van de gang der
mensheid sinds de aanvang der
tijden.
Doch een subliem en onverge
telijk ogenblik was aan het slot
de klank-apotheose. Geen feest
rumoer, geen oorverdovend ge
juich, geen joelende massa, doch
een stem, die klonk door het
doodstille stadion, een stem, die
Nederlands sprak en hulde bracht
aan de katholieken van Neder
land voor hun trouw en offer
vaardigheid het was de stem
ROUW EN TROUW
ZONDER ONDERSCHEID
BRUSSEL (KNP). De pri
maat van België, Ernest Kardi
naal van Roey, heeft alle deke
naten in zijn aartsbisdom gelast
een eenheidsregeling te treffen
voor uitvaarts- en huwelijks
plechtigheden, zodat de „klasse"-
tarieven zullen vervallen. Voor
alle overledenen behoort dezelfde
Requiemmis met klokgelui te
worden opgedragen. Draperingen
enz. behoren binnen de perken
van het eenvoudige te worden
gehouden. Ook bij de trouwplech
tigheden moet zoveel mogelijk
eenvoud worden betracht.
pleidooi is 'voor sociale rechtvaar
digheid. De Nederlandse bisschop
pen zijn de geestelijke motoren
voor een nieuwe gemeenschap.
Vervolgens betrok spreker de
aanwezige ministers in zijn be
groeting. Hij noemde de excel
lenties J. H. v. Maarseveen, dr.
F. J. Th. Rutten, prof. P. Lief-
tinck, mr. J. in 't Veld, S. L.
Mansholt, ir. L. A. H. Peters,
alsmede de Belgische minister
van Dael. Mr. L. A. Kesper, Com
missaris van de Koningin in Zuid-
Holland, was eveneens aanwezig
en ook vertegenwoordigers van
de Amerikaanse en Britse am
bassade en van de E.C.A. Dat een
zeer groot aantal verdere auto
riteiten, zoals leden van de Raad
van State en van de Eerste Kamer
en van de Tweede Kamer op deze
gedenkwaardige avond niet ont
braken en voorts zeer vele pries
tercongregaties waren vertegen
woordigd, spreekt vanzelf.
„Uw bijeenkomst"
„Het is uw bijeenkomst", aldus
riep spr. tot de tienduizenden.
„Gij zijt gekomen uit 728 plaat
sen en demonstreert daardoor een
sterke, nationale K.A.B.-band. De
belangrijkste vruchten van de
Pauselijke encyclieken moeten
vanavond worden getoond. De
arbeider is dank zij deze zend
brieven thans een volwaardig
burger geworden; doordat de
Pausen wezen op eendracht door
macht in de eigen organisaties.
Mochten er nog zijn in deze
wereld, die zich niet kunnen los
maken van oude begrippen, dan
dienen zij te beseffen, dat de
door Leo XIII ingezette en door
Pius XI vervolmaakte opgang en
verheffing niet is te stuiten. De
K.A.B. is een bewuste arbeiders
organisatie en laat zich leiden
door de geest van broederschap.
Zij voert geen strijd, doch gaat
de moeilijkheden niet uit de weg,
omdat ze zich verantwoordelijk
weet voor millioenen.
Toen het applaus na de bezie,
lende woorden van de verbonds
voorzitter was bedaard kwam de
voorzitter der Kajotters, Wim
Pennings, namens de jeugd een
belofte afleggen. „Wij zullen",
aldus riep hij, „als katholieke
arbeidersjeugd de fakkel over
nemen en brandend houden". Na
dit woord marcheerde de opge
stelde jeugd af.
Haarlems bisschop spreekt
In het tanende daglicht, terwijl
de koele wind speelde met het
paarse kleed, stond even later
Haarlem's bisschop voor de 60.000
om als tolk van het Nederlandse
Episcopaat te spreken. Mgr. wees
op de strijd, die ook in het eigen
kamp moest wordeh gestreden en
duidde met nadruk op het feit,
dat de Kerk opkomt voor het
recht van allen. Deze dag toont
wat er kon worden bereikt. Door
de uit het Werkliedenverbond
voortgekomen K.A.B., waarbij ook
de vrouwen zo'n belangrijke rol
hebben gespeeld.
(Zie vervolg op pag. 3)
GEEN NIEUWE
POKKENGEVALLEN
Ook Zondag werden in Til
burg geen nieuwe pokkengeval-
len geconstateerd, zodat er een
stilstand van twaalf achtereen
volgende dagen is geweest. Al-
meen acht men hier het gevaar
totaal geweken, evenals in
's Hertogenbosch.
SOCIALISTEN BEHALEN
DE OVERWINNING
WENEN, 27 Mei (Reuter).
De candidaat der socialistische
partij, dr. Theodor Koerner, is
Zondag, bij tweede stemming,
tot president van de Oosten
rijkse federale republiek ge
kozen.
Op Koerner zijn 2.172.806 en op
zijn mededinger, dr. Heinrich
Gleissner, de candidaat der katho
lieke volkspartij, 2.004.290 stem
men uitgebracht. 188.031 stem
men waren van onwaarde.
In totaal zijn 4.365.127 stemmen
uitgebracht. 96 procent der Oos
tenrijkse kiezers heeft gestemd
(er bestaat stemplicht in Oosten
rijk).
Kapitein J. Anemaet van het
wapen der infanterie is benoemd
tot ridder der vierde klasse van
de militaire Willemsorde. Deze
onderscheiding is posthuum toe
gekend aan de soldaat J. F. Ket
ting Olivier. Beide militairen
hebben zich dapper gedragen in
de strijd op Korea, waarbij de
militair Ketting Olivier het le
ven liet.
Na het indrukwekkende slot van het spel „Golfslag der
Eeuwen", waarin door alle aanwezigen het „Engel des
Heren" gebeden en het „Credo - Ik geloof" gezongen werd,
verzocht een stem aan allen op te staan, om het woord van
de H. Vader te aanhoren. De Paus sprak de volgende woorden
in zuiver Nederlands:
„Op deze herdenkingsdag van de encyclieken „Rerum
Novarum" en „Quadragesimo Anno" is het voor Ons een
zeer grote vreugde U te begroeten, die in zo grote getale
hier zijt samengekomen. Wij weten, beminde zonen en doch
ters, dat gij trouw zijt aan de Kerk en aanhankelijk aan het
Pauselijk gezag" Daarna vervolgde de H. Vader met Zijn
bewondering uit te spreken voor de houding van de Neder
landse Katholieke arbeiders tijdens de laatste oorlog. Grote
bewondering heeft de H. Vader tevens voor de sterke orga
nisatie van de arbeiders, die zo nauw samenwerken met
andere Katholieke standsorganisaties. De Katholieke Arbei
ders Beweging bevordert niet alleen de stoffelijke welvaart
der arbeiders, doch ook hun geestelijk heil. Het is de wens
van de H. Vader, dat de K.A.B. verder gaat op haar weg
naar sociale rechtvaardigheid in het Hem zo dierbare Neder
land. Vol lof is de H. Vader over alles, wat reeds werd
bereikt en voegt hieraan toe: „De sociale rechtvaardigheid
is een schier onontbeerlijke voorwaarde voor de werkelijke
beleving van het Katholieke geloof". „Als teken van Onze
Vaderlijke genegenheid smeken Wij van God Zijn over
vloedige zegen af over 't Nederlandse volk, over zijn leiders,
arbeiders en christelijke gezinnen en schenken hen allen
Onze Apostolische Zegen".
Grote groepen der verbonden legers trekken thans aan het cen
trale en het oostelijke front over de 38ste breedtegraad en zetten
een naar schatting 150.000 man na, die zich ordeloos terugtrekken.
Twee Amerikaanse pantsercolonnes zijn op het oostelijk front
bezig een naar schatting 55.000 man van de tegenstander door een
omtrekkende beweging in te sluiten.
beweging i
A. F. P. meldt, dat een Ameri
kaanse gevechtsgroep (o.a. infan
terie en gevechtswagens omvat
tend) de stad Indje. in de cen
trale frontsector is binnengedron
gen, na in de afgelopen 24 uur
40 kilometer te zijn gevorderd.
Nederlanders in de strijd.
Amerikaanse en Nederlandse
eenheden zijn Hionni, dat ten
zuiden van de 38ste breedtegraad
in het westelijk gedeelte van de
oostelijke frontsector is gelegen,
binnengerukt. Zij ondervonden
slechts lichte tegenstand der
communisten.
Geruchten over vrede.
Te Lake Success heerste Zon
dag de verwachting dat de Chi-
LONDEN, 27 Mei (Reuter) De Britse regering en de Brits
Iraanse oliemaatschappij hebben tegelijkertijd, maar ieder voor
zich, stappen in den Haag ondernomen teneinde het Perzische
oliegeschil voor het internationaal gerechtshof te brengen. De
V.S. hebben een nota aan Perzië overhandigd waarin gezegd
wordt, dat voor het geschil een „diepe en gerechtvaardigde"
belangstelling bestaaL
Kezem Hassibi, vertegenwoor
diger ..van het ministerie van fi
nanciën in de „Raad voor de
nationalisatie der Perzische olie-
industrie", heeft in een onder
houd van bijna drie uur met een
correspondent van Reuter o.m.
verklaard, dat Perzië niet zal
toestemmen in een scheidsrech
terlijke uitspraak, onverschillig
„welke onpartijdige rechter of
welk internationaal lichaam ook,
zelfs niet wanneer het geschil
aan de Veiligheidsraad zou wor
den voorgelegd". „Neutraliteit",
aldus Hassibi, „bestaat in deze
wereld niet meer".
Geen levering aan Rusland
De secretaris van de Perzische
raad voor nationalisatie van de
olie-industrie, Hoessein Makki,
heeft Zaterdag in een verklaring
in het Perzische avondblad „Iti-
laat" meegedeeld, dat Perzië geen
olie van de zuidelijke olievelden
aan Rusland zal verkopen na de
nationalisatie. Ook zal het geen
hulp van Rusland bij het exploi
teren van deze velden vragen,
aldus Hoessein Makki.
Amerikaanse nota
De Amerikaanse ambassadeur,
dr. Henry Grady, heeft persoon
lijk aan de Perzische minister van
buitenlandse zaken, Baqir Kaze-
mi, een aide memoire overhan
digd, waarin gezegd wordt, dat
Amerika een „diepe en gerecht
vaardigde" belangstelling heeft
voor het Perzisch-Britse dispuut.
Het memorandum vormt een ant
woord op dat van Kazemi van
21 Mei, waarin de Ver. Staten er
van beschuldigd worden zich met
de Perzische binnenlandse aan
gelegenheden te bemoeien.
Het huidige Amerikaanse me
morandum zegt, dat de Perzische
aide memoire met zorg door de
Amerikaanse regering was be
studeerd en dat betreurd werd,
dat de Amerikaanse verklaring
„misvat" was als een inmenging
in interne aangelegenheden.
Amerika wenste zich geenszins
te verzetten tegen de rechten
naar buiten toe van Perzië noch
tegen het recht van Perzië om
zijn wensen ten aanzien van zijn
hulpbronnen kenbaar te maken.
„De ernstige controverse tussen
Perzië en Groot-Brittannië zou
echter mogelijk de eenheid der
vrije wereld ondermijnen en deze
ernstig verzwakken".
MEER DAN 40 GROTE
VUURHAARDEN
OTTAWA, 27 Mei (AFP).
Bosbranden, die ongeveer overal
in het Oosten van Canada, als
gevolg van de jongste droogte,
zijn uitgebroken, hebben in On
tario verontrustende afmetingen
aangenomen.
15.000 ha bos zijn een prooi der
vlammen geworden. In genoemde
provincie woeden op het ogen
blik tien branden. 32 andere zijn
definitief of bijna bedwongen.
nese en Noordkoreaanse „volks
republieken" binnenkort voor 't
laatst de kans zal worden gebo
den de Koreaanse oorlog door
een staakt het vuren rondom de
38ste breedtegraad te beëindigen.
Het is nog niet duidelijk via wel
ke organen dergelijke vredesvoor
stellen zouden worden gedaan,
meldt Reuters correspondent bij
de Verenigde Naties, Michael Fry
die hieraan nog toevoegt:
Het verluidt dat de V. N. in dat
geval drie voorstellen zullen
doen:
1. Een onmiddellijk staken der
vijandelijkheden aan alle Kore
aanse fronten.
2. Het scheppen van een 35
km. brede bufferzone langs de
gehele 38ste breedtegraad.
3. Het uitschrijven van een
conferentie onder auspiciën der
V. N., waarop het tot stand ko
men van een verenigd, onafhan
kelijk Korea zou moeten worden
besproken.
„GROTE BEER" NAAR
AUSTRALIË
De „Grote Beer" is Zaterdag-
dagmiddag uit Amsterdam ver
trokken naar Australië met emi
granten aan boord Het was de
laatste maal, dat emigranten,
vallende onder de oude bepalin
gen, vertrokken naar hun nieu
we vaderland. De Australische
ambassadeur, mr. Stirling woon
de het vertrek bij en lichtte de
nieuwe bepalingen toe.
MOORDENAARS VAN
DR. VAN AMEIDE
GEVONDEN
SURABAJA. 23 Mei. De
moordenaars van de Nederland
se arts, van Ameide, die enige
maanden geleden bii Krian werd
vermoord, zijn aangehouden.
Althans twee mannen van wie
één bekende de moord te heb
ben gepleegd. Het polshorloge
van het slachtoffer werd even
eens gevonden.
BREMERHAVEN, 27 Mei (Reu
ter). Met het troepentransport
schip „General Patch" zijn Zon
dag te Bremerhaven 1300 man
van de vierde Amerikaanse divi
sie infanterie het roemruchte
vierde aangekomen. De rest van
de divisie volgt in andere sche
pen.
NEDERLANDERS EN BELGEN
De Nederi. en Belgische aan
vullingsdetachementen van vrij
willigers voor de strijd op Korea
zijn Zaterdagmiddag uit Rotter
dam vertrokken. De inspectie
werd afgenomen door de minis
ters van oorlog van beide landen
ir. Staf en kolonel De Greef. Het
Nederlandse detachement bestaat
uit 7 officieren, 30 sergeanten,
en 127 manschappen. Het Belgi
sche kent ongeveer gelijke aantal
len. Zowel ir. Staf, als kol. De
Greef spraken de vertrekkenden
toe.
LIJK AANGESPOELD
BIJ WIJDENES
Tijdens een hevige onweers
bui, die Zaterdagavond om
streeks acht uur boven het IJsel
meer woedde, is een roeibootje
met twee vissers uit Oosterleek
omgeslagen, tengevolge waarvan
één der vissers, de 41-jarige W
Kuiper, is verdronken.
Nadat het bootje was gekap
seisd, klommen de twee vissers,
de gebroeders K. op de kiel en
dobberden zo urenlang rond In
middels was de duisternis ge
vallen en de ene broer raakte zo
door de koude bevangen, dat hij
van de kiel gleed en zonder dat
zijn broer er iets aan kon doen
verdronk.
De overlevende broer is Zater
dagnacht om half twee nabij de
Appelhoek te Wij denes aan land
gekomen. Het lijk van de ver
dronkene is Zondagmorgen op
dezelfde plek aangespoeld.
De vaandeldragers en
-draagsters bij de
massale intocht van
de Kath. Arbeiders
Jeugd, marcherend op
het tempo aangegeven
door de Kajottersband
van Amsterdam.
