Is de TUCHTSCHOOL
nog een oord van verschrikking?
Amerikaanse arbeiders krijgen
69.5 pet. van nationale inkomen
Huiseigenaren en bedrijven
zagen inkomsten dalen
De omzetten der winkeliers
blijven nog altijd dalen
VLUCHT IN DE NACHT
Geen i
Het principe bleef
de methode werd gewijzigd
De jeugd heeft
recht op straf
RADIO
Welverzorgde handen
PRIJSSTIJGING EN KLEINHANDEL
Schoenen op nieuwe leest?
door E. J. Rath
Nocl
PAGINA 4
WOENSDAG 13 JUNI 1951
(Van een onzer redacteuren)
In de loop van het vorig jaar verscheen er in de dagbladen het sensationele bericht, dat
drie opgeschoten jongens bij Leidschendam een trein wilden laten ontsporen door een stuk
hekwerk op de rails te leggen. Het obstakel werd nog tijdig ontdeld en daardoor ontsnapten
honderden mensen aan een dodelijk gevaar. De jongens werden gegrepen en veilig opgeborgen
tot zij voor de rechtbank verantwoording over him misdaad moesten afleggen. Het bleken fan
tasten te zijn, die voor zichzelf een communistisch heilstaatje hadden gesticht en op hun
manier de geordende samenleving wilden saboteren. De rechters waren streng en de jongens
ontgingen hun straf niet: een van hen werd naar de Rijkstuchtschool te Ginneken gezonden.
Nederland las het in de kranten en een deel van ons volk gnuifde: „Daar zullen ze hem wel
eens mores leren"; het andere deel schudde meewarig het hoofd en zeide: „Och, wat zullen ze
nu met de arme jongen beginnen?" Wij hebben de jongen gezien. Samen met een lid van
het personeel van de tuchtschool spoelde hij reageerbuisjes en kommen in de dokterskamer
van het instituut. En er stonden géén barse mannen met zwepen of roeden achter zijn rug,
noch was hij met zware ketfingen aan een bewaker gekluisterd. Niettemin is deze jonge mis
dadiger een pupil van de tuchtschool en heeft als zodanig zijn straf, welke hem door de
rechter is opgelegd, te ondergaan. Een straf die naar gegrondveste tradities, steunend op de
basis van onze christelijke maatschappij, een rechtvaardige is.
neer zij weer alleen gelaten wor
den, kunnen zij hun opgaven gaan
uitwerken en bestuderen.
Er is in ons land sinds enige
jaren een duidelijke afkeer
groeiende tegen de tuchtschool,
welke 'n instituut zou zijn, dat
er ouderwetse en verderfelijke
methoden op na houdt. De
tuchtschool jongens zouden er
geestelijk worden gebroken en
de toegepaste straf zou slechts
verbittering kunnen wekken.
Volgens hen, die deze me
ning zijn toegedaan, zal de
tuchtschool daarom moeten ver
dwijnen om plaats te maken
voor andere instellingen, waar
men de misdadige jeugd met
meer liefde en toegevendheid
zal tegemoet treden.
Deze neiging tot een mildere
behandeling van de jongen, die
zich vergrepen heeft aan de
maatschappelijke orde, vloeit
voort uit de meer en meer aan
genomen stelling, dat de misdaad
vooral van de jonge mens slechts
een „vergissing" is, welke ge
maakt kon worden, omdat op
voedingsmilieu, levensomstandig
heden en aanleg, hem geen an
dere mogelijkheden lieten. En
men ziet dan de weg tot verbe
tering van het gedrag van de
ontspoorde gaan via een ideaal
maken van milieu, het gewen
nen aan een bepaald gemeen
schapsleven en het leren uitvoe
ren van een of andere taak. Uit
deze overwegingen zijn de „werk
kampen", waarin de veroordeel-
DONDERDAG 11 JUNI 1951
HILVERSUM I, 402 M.: 7.00 KRO,
10.00 NCRV, 11.00 KRO, 14.00
—24.00 NCRV.
7.00 Nieuws; 7.15 Gramofoonmu-
ziek; 7.45 Morgengebed en liturg,
kalender; 8.00 Nieuws- en weer
berichten; 8.15 Gramofponmuziek;
9.00 Voor de huisvrouw; 9.30 Wa
terstanden; 9.35 Gramofoonmuziek
9.40 Schoolradio; 10.00 Gramo
foonmuziek; 10.15 Morgendienst;
10.45 Gramofoonmuziek; 11.00
Voor de zieken; 11.45 Schoolra
dio; 12.00 Angelus; 12.03 Gramo
foonmuziek; 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen; 12.33 Gra
mofoonmuziek; 12.55 Zonnewij
zer; 13.00 Nieuws en katholiek
nieuws; 13.20 Metropole orkest
en solist; 14.00 Promenade orkest
en soliste; 14.45 Voor de vrouw;
15.15 Gramofoonmuziek; 15.25
Kamermuziek; 16.00 Bijbellezing;
16.45 Gramofoonmuziek; 17.00
Voor de jeugd; 17.30 Instrumen
taal septet; 17.50 Regeringsuitz.
Jeugduitzending. Heert v. Sloten
over „In een vlerkprauw van
Ceram naar Australië"; 18.00
Verzoekprogramma; 18.30 „Jeugd,
techniek, vakbeweging", causerie;
18.45 Gramofoonmuziek; 19.15 Le
vensvragen van allerlei aard en
een pastoraal antwoord; 19.30
„In dienst van het vaderland",
causerie; 19.40 Radiokrant; 20.00
Nieuws: 20.05 Gramofoonmuziek;
20.45 Klankbeeld; 21.30 Piano a
quatre mains; 22.00 Vocaal en
semble, tenor en orgel; 22.15 Bui
tenlands overzicht; 22.35 Gramo
foonmuziek; 22.45 Avondoverden
king; 23.00 Nieuws; 23.1524.00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 298 M.: 7.00
AVRO, 7.50 VPRO, 8.00—24.00
AVRO.
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgym
nastiek; 7.30 Gramofoonmuziek;
7.50 Dagopening; 8.00 Nieuws;
8.15 Gramofoonmuziek; 8.45 Idem;
9.00 Morgenwijding; 9.15 Gramo
foonmuziek; 9.30 Idem; 10.30 De
Antwoordman; 10.45 Gramofoon
muziek; 10.50 Voor de kleuters;
11.00 Radioscoop; 11.45 „Het to
neel in de oudheid", causerie;
12.00 Orkestconcert; 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen; 12.33
In 't spionnetje; 12.38 Piano en
orgel; 13.00 Nieuws; 14.15 Amu
sementsmuziek; 13.45 U kunt het
geloven of niet; 13.50 Gramofoon
muziek; 14.00 Voor de vrouw;
14.30 Volkszang; 15.00 Voor de
zieken; 16.00 Accordeonmuziek;
16.30 Kinderkoor; 16.50 Gramo
foonmuziek; 17.00 Voor de jeugd:
17.30 Instrumentaal kwintet; 18.00
Nieuws: 18.15 Practische wenken
voor athleten; 18.20 Sportproble-
men; 18.30 Promenade-orkest en
solist; 19.05 Militaire reportage;
19.15 Gramofoonmuziek; 19.45
Parapsychologisch Radio Experi
ment, causerie; 20.00 Nieuws;
20.05 Actualiteiten; 20.15 Radio
Philharmonisch orkest en solist;
21.10 Rechter van Lier vertelt,
hoorspel; 21.45 Surinaamse volks
muziek; 22.00 Gramofoonmuziek;
Intermezzi: gesproken brief uit
Londen en vacantietips; 23.00
Nieuws; 23.15 Sportactualiteiten;
23.30—24.00 Gramofoonmuziek.
de jeugd wordt opgenomen, in de
belangstelling en aandacht van
de opvoeders (hetzij Rijk, hetzij
particuliere verenigingen) geko
men.
De theorie echter, dat men de
jonge boosdoener met begrip
van goede woorden moet tege
moet treden, gaat aan één kant
mank, als men net strafelement
geheel door het opvoedingsele
ment laat verdringen. Want hoe
zeer het ook valt te begrijpen,
dat jongens, die in het ouderlijk
huis nimmer het onderscheid tus
sen mijn en dijn hebben geleerd,
gemakkelijk tot diefstal verval
len, het zal hen niettemin dui
delijk moeten worden gemaakt,
dat zij daarmee een misdaad heb
ben begaan ,die nooit straffeloos
kan worden gepleegd.
Straf is een logisch gevolg van
de wetten, waarop onze georden
de samenleving is gebouwd. Wil
men die orde bewaren, dan zal
men degene, die haar verstoort,
moeten bestraffen, opdat hij lere
zich aan de wetten te onderwer
pen.
Onvervreemdbaar recht
Ook de jeugd, of liever speciaal
de jeugd, zal moeten beseffen,
dat men zich in het leven aan
orde en tucht moet wennen en
men bewijst het ontspoorde kind
geen dienst door zijn daad louter
te beschouwen als een min of
meer ongelukkige vergissing, die
men liever maar zo gauw moge
lijk moet vergeten. Zo hande
lend ontneemt men het kind een
van zijn grootste rechten: het
recht namelijk op een rechtvaar
dige straf.
Op dit principe steunt het sy
steem van de tuchtschool, waar
men door een strengere aanpak
van de jongen een bepaalde re
actie tracht te verwekken, waar
door de basis gelegd kan worden
voor het inslaan van een goede
richting.
Is dan de tuchtschool zulk een
oord van verschrikking, waar
steenharde mensen met een ze
ker sadistisch genoegen de pu
pillen zoveel mogelijk trachten
te kwellen en vernederen?
Wij heben, om dit zelf te kun
nen vaststellen .een bezoek mo
gen brengen aan de enig overge
bleven tuchtschool voor jongens
te Ginneken. nu sinds Februari
van dit jaar de tuchtschool van
Nijmegen is gesloten.
Geen gevangenis
Zij ligt daar temidden van de
prachtige natuur, welke ook het
oude kasteeltje „Bouvigne" nog
geen tien minuten gaans verwij
derd, omsluit. Een tuin van onge
veer tien hectare strekt zich uit
rond het oude gebouw, dat er, in
tegenstelling tot de verwach
tingen, niet als een gevangenis
uitziet.
..Het lijkt een sanatorium", zo
zeide ons J. J. A. van Beek, de
directeur van de tuchtschool, „en
in wezen is onze school dit ook".
In deze unieke omgeving kan
de jongen, die de tuchtschool-
straf opliep, tot rust en bezin
ning komen. En dit is een van de
belangrijkste voorwaarden tot
een ommekeer in het gedrag. De
tucht, die de jongens wordt op-
legd, is daarom voornamelijk op
die rust gericht.
„Waar bestaat die tucht dan
uit"?, zo vroegen wij aan de di
recteur. En wij hoorden van de
isolatiekamertjes en van de
werkplaatsen, van het in de
houding staan in het bijzijn van
een meerdere en van het geza
menlijk exerceren, van de gezel
lige ontspanningsavonden en van
de vervaardiging van prachtige
Smyrna-tapijten. Alle slechts
elementen, die het leven van elke
dag in de tuchtschool tot een ge
heel maken, waarin niet de ten-
denz van geestelijke afbraak,
maar van opbouw duidelijk is te
vinden.
Alleen in een kamer
Iedere jongen, die de tucht
school binnen komt, krijgt voor
de eerste twee of drie weken een
isolatiekamertje als woonvertrek
toegewezen. Deze korte periode
alleen in een afgesloten vertrek
is waarschijnlijk de moeilijkste
van de gehele straftijd in de tucht
school. Toch is deze afzondering
van veel betekenis voor „de weg
terug", want wil men tot zichzelf
komen, dan zal men noodzakelijk
zich in eenzaamheid moeten terug
trekken. Het is in deze stille da
gen, dat de pupillen zich bewust
kunnen worden van hun verbon
denheid met de gemeenschap en
in die gesteltenis kan er een ver
langen groeien om weer als een
volmaakt lid in die gemeenschap
terug te keren.
Toch gaan deze enkele weken
niet voorbij in loutere afzonde
ring en verveling. Voortdurend
kunnen deze pupillen hun ka
mertjes verlaten om allerlei on-
derhoudswerkjes in het gebouw
te verrichten, zoals dweilen, boe
nen e.d. De rest van de dagen
krijgen de jongens onderricht in
gewone schoolvakken, zoals reke
nen en aardrijkskunde en wan-
„Gaat U zitten"
Toen de directeur van de tucht
school de deur van een der ka
mertjes had geopend en wij ge
legenheid kregen naar binnen te
stappen, zagen wij nog juist hoe
een jongen van vijftien jaar ge
bogen zat over een ingewikkelde
deelsom. Het volgende ogenblik
echter stond hij al in de houding
naast zijn tafel en bood ons de
enige stoel aan, die in zijn ka
mertje stond Verder was ér nog
een bed en een wasbak.
De ogen van de jongen keken
onbevreesd en helder voor zich
uit toen de directeur vertelde hoe
de vriendjes van Wim op zekere
dag het allemaal op hem gemunt
hadden en hoe hij zich toen ver
weerd had en een van de jongens
met een mes een prikje in zijn
arm had gegeven.
Ja, zo was het gebeurd, knikte
Wim, maar hij zai m het vervolg
geen mes meer aanraken. Dat
vvef.i hij nu wel
Als de jongens zich tijdens hun
isolatietijd aan de sfeer van de
tuchtschool hebben aangepast,
komt het moment, dat zij al naar
gelang him intelligentie en ont
wikkeling worden ingedeeld bij
een der drie groepen van pupil
len. Voordat het zover is hebben
zij echter in een vertrouwelijk
gesprek met de leiding van de
school kunnen kiezen welk werk
zij tijdens hun verder verblijf in
de schooi zullen gaan doen. Keus
is er dan tussen de schilders- of
timmerwerkplaats en de tuin,
waar steeds veel werk voorhan
den is. En mocht een pupil het
verlangen te kennen geven ver
der te studeren, dan kan hij op
geleid worden voor het midden
stands- of boekhouddiploma, of
zich gaan bezig houden met de
moderne talen.
De weg ligt open
Wanneer het duidelijk is, dat
de jongens wat met hun studie
kunnen bereiken en er zelfs ani
mo voor tonen, bestaat er zelfs
geen bezwaar tegen, dat ze de
gehele dag over hun boeken ge
bogen zitten. Hoofdzaak is toch
immers, dat tijdens de tucht-
schooldagen een begin wordt ge
maakt met het herstel.
Heel vaak komt het ook voor.
dat de jongens nooit een vak heb
ben geleerd en in de school liefde
opvatten voor het schilder- of
timmerwerk. De opleiding, die ze
dan in de werkplaatsen kunnen
krijgen, brengt dan het officiële
vakdiploma in het directe bereik.
Welk werk de jongens ook doen
allemaal krijgen zé dagelijks
schoolonderwijs, dat natuurlijk is
ingesteld op de individuele ken
nis van elke pupil. Deze omstan
digheid stelt vaak hoge eisen aan
het onderwijzend personeel van
het instituut dat bovendien nog
rekening heeft te houden met het
door aankomst en vertrek voort
durend veranderen van de ver
houding in leerlingenaantal.
Smyrna in vrije tijd
Maar het is niet steeds werken
of studeren wat de klok slaat. De
vrije tijd wordt in de tuchtschool
van Ginneken goed besteed, want
ook hierbij is een belangrijk ele
ment van de sociale instelling be
trokken.
De jongens kunnen, zover dit
mogelijk is, hun eigen gang gaan,
maar het Smyrna knopen is thans
zo in trek, dat vrijwel iedereen
daar in het instituut bezig is met
het maken van een prachtig ta
pijt Dat zij daarbij hun mannetje
weten te staan bewijst wel het
feit, dat zij de bestellingen van
buiten het instituut niet kunnen
afwerken. De leiding heeft zich
echter op het standpunt gesteld,
dat dit knoop werk zuivere vrije
tijdsbesteding moet blijven, waar-
Advertentie
in elk jaargetij Hamea-Gelei.
aan elk commercieel doel vreemd
is. Daarom worden de eventuele
opdrachten uitgevoerd voor zover
dit met de interne gang van za
ken is overeen te brengen.
Een van' de jongens is thans
geheel voor de regeling van het
Smyrnawerk aangesteld en hij
heeft er zo zijn dag aan vol.
Hij is zo'n beetje vrij man, maar
dit is dan ook een gevolg van het
feit, dat hij tot de zgn. belonings
klasse hoort, een groepje jongens
dat uitmunt door gedrag, ijver en
netheid. Als de leiding van me
ning is, dat een der pupillen voor
de beloningsklasse in aanmerking
komt, dan laat zij een stemlijst
onder het gehele personeel circu
leren, waarop ieder lid zijn me
ning kan weergeven. Er breekt
voor de betreffende jongen dan
een andere tijd aan als het uit
gebrachte oordeel van dien aard
is, dat hij bevorderd kan worden..
Als beloning voor zijn gedrag
gaat hij genieten van allerlei
kleine voorrechten, waaronder
ook is begrepen een Zondagse
wandeling buiten het terrein van
het gebouw. In de week gaan ze
vaak met de ambtenaren mee om
kleine karweitjes uit te voeren.
Ook aan het gezamenlijk ont
spanningsleven wordt door de
leiding veel aandacht besteed en
zo is er iedere Zaterdagavond een
bonte avond, die vaak door het
personeel, met medewerking van
de jongens zelf wordt verzorgd.
Er werden al filmvoorstellingen
gegeven, een goochelaar vertoon
de zijn kunsten, een orkestje trad
op, culturele lezingen werden ge
houden, en het is dan ook te be
grijpen, dat de jongens die twee
en een half uur per Zaterdag
avond erg op prijs stellen.
Ook aan de geestelijke vorming
wordt uiteraard veel aandacht
besteed. Het is ergens op een der
ruime gangen op de eerste verdie
ping van het gebouw, dat men,
binnengaande in een der deuren,
een stemmig kapelletje binnen
komt, waarin een prachtig en ge
heel door de pupillen vervaardigd
altaar staat opgesteld. Door mid
del van een gordijn kan dit ka
pelletje voor gebruik van de pro
testantse eredienst worden veran
derd.
Principe bleef
Het instituut van de tuchtschool
heeft in de loop der jaren een
grote verandering ondregaan en
niet altijd hebben de jongens ge
leefd in de sfeer, die nu door een
soepeler optreden is geschapen.
Het principe is echter hetzelfde
gebleven, namelijk het doen on
dergaan van een rechtvaardige
strafmaatregel, gericht op het
zedelijk herstel van de pupil.
Op het terrein der kinderbe
scherming en -opvoeding mani
festeren zich vele stromingen, ge
baseerd op verschillende opvat
tingen over een en dezelfde taak.
De uitcefening van die taak zal
echter steeds gericht moeten zijn
op het welzijn van het kind, dat
de hulp van anderen nodig heeft
om zijn plaats in de maatschappij
te vinden.
De tuchtschool heeft sinds
vele jaren haar aandeel in die
taak met veel zorg verricht en
dat zij daarin succesvol heeft
gewerkt, bewijzen de ontelbare
brieven, waarin oud-pupillen,
moeders, gezinsvoogden en ver
zorgers hun dank betuigen
voor wat de tuchtschool en
haar leiding deed.
Zou de tuchtschool voor al
die velen een oord van ver
schrikking zijn geweest? Het is
moeilijk te geloven. En wellicht
is er nergens een beter bewijs
van de bestaansreden van de
tuchtschool te vinden dan in
die éne brief van een dankbare
moeder, waarin zij schreef: „U
was streng voor mijn jongen,
maar ik zou willen, dat ik
steeds zo streng als U was ge
weest."
WASHINGTON De loontrekkers en werknemers, die in het
bedrijfsleven in de Verenigde Staten werkzaam zijn, hebben
de laatste 20 jaren een veel groter deel van het nationale inko
men ontvangen dan in de daaraan voorafgaande jaren. Terwijl
zij in 1929 in totaal 50.800.000.000 dollars beurden of 59,4 pet,
van het nationale inkomen, waren deze cyfers in 1950 gestegen
tot resp. 152.200.000.000 dollars en 69,5 pet. In 1939 bedroeg hun
aandeel 66.5 pet en in 1949 68.9 pet.
HARDLOPERS....
DOODLOPERS
In het Amerikaanse stadje
Quincy, in Massachussetts,
werd de jaarlijkse dwars-
door-Quincy-loop gehouden
over een afstand van 10 mijl.
40 lopers namen dit keer aan
de traditionele race deel.
Toen de voorste lopers bij
de eerste bocht van het par
cours verschenen, werden zij
opgewacht door twee kleine
jochies. „Heee, jullie lopen
verkeerd", en met dood
ernstige gezichten op een
andere straat wijzende, „dat
is de goede weg". Even aar
zelden de athleten, toen ver
anderden zij hun koers. De
hele sliert lopers volgde.
Nog geen minuut later was
de wedstrijd afgelopen. Veer
tig razende en tierende ath
leten kwamen uit een dood
lopende straat terug bij het
kruispunt. De jochies waren
in geen velden of wegen te
bekennen
Bijgevolg is in de Verenigde
Staten niet slechts het totale na
tionale inkomen gestegen, doch
in verhouding tot het nationale
inkomen is dat van de gemiddel
de Amerikaanse arbeider boven
dien nog met 17 To toegenomen.
De financiële positie van de
mensen uit de vrije beroepen, zo
als doktoren, juristen en van de
naamloze vennootschappen is
eveneens verbeterd in de jaren
tussen 1929 en 1950, ofschoon
niet in dezelfde mate als die van
de salaris- en loontrekkers. Ge
noemde groepen ontvingen in
1950 10,6 van het nationale
inkomen tegen slechts 9,7 76 in
1929,
Ofschoon het aandeel van de
landbouwende bevolking in het
nationale inkomen in 1950 klei
ner was ,was deze daling meer
schijn dan werkelijkheid. In 1929
ontving de landbouwende bevol
king 6,7 van het nationale in
komen, tegen 5,8 in 1950, doch
hierbij mag niet uit het oog wor
den verloren dat er in 1950 3
millioen minder arbeidskrachten
Het gemeentebestuur van St.
Goarhausen in Duitsland heeft
een speciale attractie bedacht
om toeristen te trekken. Zij is
gebaseerd op de bekende le
gende van de Lorelei. De 20-
jarige Gisela Koch is aange
wezen om de rol van de mo
derne Lorelei te vervullen.
Hier zit zij op de rots en kamt
haar haren, die een meter
lang zijn, terwijl zij uitziet
over de Rijnvallei.
VRIENDEN VAN HET
ZUIDERZEE-MUSEUM
Zaterdag a.s. 16 Juni, des
middags om twee uur houdt de
vereniging van Vrienden van het
Zuiderzeemuseum haar algemene
vergadering in het Museum-res
taurant, Kade 1 te Enkhuizen.
Naast de behandeling van enkele
huishoudelijke punten vermeldt
de agenda een causerie van de
heer K. Boonenburg, ambtenaar
Ministerie O. K. en W. over
Windmolens in het buitenland"
met lichtbeeldenprojectie.
POLITIE-AMBTENAAR
STAAT TERECHT
In het proces tegen de 51-jarige
adjudant bii de rijkspolitie te wa
ter, H. Marselis, die in de oorlog
in Zeeland dienst deed als on
derluitenant van de staatspolitie
en aan wie thans ten laste is ge
legd. dat hij in strijd met de
wettelijke bepalingen goederen
uit België in zijn dienstauto had
uitgevoerd en bovendien meer
dere malen giften heeft aange
nomen, heeft de officier voor
corruptiezaken, mr. W. Overbeek
uit Den Haag, tijdens de voort
gezette behandeling voor de Am
sterdamse rechtbank een geldboe
te geëist van f 200 subs, veertig
dagen en verbeurdverklaring
van een in beslag genomen ra
diotoestel.
werkzaam waren in de landbouw,
en dat de landbouwende bevol
king derhalve in werkelijkheid
een veel groter deel van het- na
tionale inkomen ontving dan 20
jaar geleden.
In tegenstelling hiertoe ont
vingen zij, die hun onkomen uit
lijfrenten en bedrijfswinsten ver
krijgen, in 1950 een kleiner deel
van het nationale inkomen dan
bijv. in 1929.
Het deel dat de huiseigenaars
ontvingen, onderging een dras
tische verlaging van 6,8% tot
3.4 Een van de voornaamste
oorzaken van deze daling is het
verbod de huren te verhogen dat
tijdens de tweede wereldoorlog
is uitgévaardigd en in vele ste
den nog van kracht is.
Terwijl de rentebetalingen in
1929 7.6 van het nationale in
komen vertegenwoordigden, was
dit percentage in 1950 tot slechts
2,3 gedaald.
Ofschoon de inkomsten van
naamloze vennootschappen in
dollars uitgedrukt, na aftrek van
belastingen verleden jaar een re
cordhoogte bereikten, bedroeg
hun deel van het nationale inko
men in 1950 slechts 8.4 tegen
9,8 in 1929.
Uit deze cijfers blijkt duide
lijk, aldus Amerikaanse econo-
nomen, dat het dynamische sys
teem van Amerikaans kapita
lisme volkomen andere resulta
ten oplevert dan door de voor
standers van de communistische
ideologie wel verwacht is. Vol
gens de Marxistische stelling dat
de arbeiders in kapitalistische
landen uitgebuit worden, zouden
het bedrijfsleven, de huiseige
naars en het grootkapitaal een
veel groter deel van het nationale
inkomen ontvangen moeten heb
ben, terwijl het inkomen van de
arbeiders zich in dalende lijn
had moeten blijven bewegen.
Tweeduizend aandeelhouders
namen deel aan de jaarlijkse
vergadering van de Standard
Oil Comp., welke te Linden
in New Jersey werd gehouden.
Een van hen, wiens maag da
nig begon te knorren, begaf
zich ijlings naar de gereed
staande koffietafel en legde
zodoende als eerste beslag op
zijn „aandeel", zijnde een wel
verzorgd lunchpakket.
Niet alleen de schoenen- en textielbranche, maar ook vrijwel
alle andere winkeliers hebben op het ogenblik te kampen met
een daling van de omzet Alleen sport- en optische zaken zijn
in April iets vooruit gegaan, klaarblijkelijk een normaal sei
zoensverschijnsel. Voor Mei zijn de definitieve cijfers nog niet
beschikbaar, maar het is reeds duidelijk, dat de omzetten blijven
dalen.
Gedeeltelijk kan dat worden
geschreven op rekening van de
omzetsstijging, die, sinds de Ko
reaanse oorlog uitbrak, overal in
de westelijke wereld te constate
ren viel, veel meer echter op een
steeds duidelijker wordende kloof
tussen de prijzen en de koop
kracht van het publiek. De reeds
maandenlang dalende spaartegoe
den geven daarvoor het bewijs.
Tenslotte kan een gedeelte van
de omzetdaling te wijten zijn aan
het dalen van de internationale
groothandelsprijzen van bepaalde
artikelen, zoals bijvoorbeeld wol
en katoen. Hoe dan ook, het feit
is er en bezorgt onze kleinhandel
heel wat hoofdbrekens, jui'st nu
zij enerzijds door overheidsmaat
regelen beperkt is in haar winst
margemogelijkheden en ander
zijds nog steeds niet klaar is met
het opvangen van de prijsstijgin
gen. De inkopen voor het komen
de winterseizoen bijvoorbeeld, die
thans reeds dienen te beginnen
met het oog op de lange levertijd
van verschillende artikelen, ver
gen een veel groter kapitaal dan
het vorig jaar. Waar zal de win
kelier, bij beperking van zijn
winstmarges en algemene cre-
dietschaarste dat dan vandaan
halen?
Schoenen on nieuwe leest?
Het scherpst in de klem zit de
de hele schoenenbranche, die
liefst 38 procent van haar omzet
moest prijsgeven in April en me
teen van de regering de „blun
der" zo noemen de schoenen
mensen het te slikken kreeg,
dat de damesschoenen bruto 22
procent en de heren- en kinder
schoenen 18 procent winst mogen
opleveren.
In werkelijkheid moet daar de
omzetbelasting nog af. Zo komt
de schoenhandel op 18,34 procent
winst voor dames- en 14,46 pro
cent voor ander schoeisel. En
waar deze branche in zeer grote
mate onderhevig is aan een
mode- en noodzakelijke sorte
ringsruimte, betekent dat een
practische onmogelijkheid voor
vele schoenwinkeliers om zelfs
maar rond te komen.
De industrie is reeds begonnen
op massale wijze wachtgeld in te
voeren. Met de handel werkt zij
nu een plan uit, dat het ver
langen der regering, de schoen-
prijzen binnen bereik van de
normale beurs te houden, en de
noodzaak van de handel, het
hoofd boven water te houden,
kan bevredigen.
Men praat over een goedkope
sortering met vaste (lage) mar
ges, en een vrije sortering met
vrije marges. Hét wachten blijft
echter daarop of „Den Haag" zijn
„blunder" weer goedmaken
wil
Kath. Middenstandsbond
in Aartsbisdom Utrecht
Maandag 25 Juni houdt de Ka
tholieke Middenstandsbond in het
Aartsbisdom Utrecht een Centrale
Raadsvergadering in hotel Noord-
Brabant te Utrecht. Tijdens deze
vergadering, die om half elf be
gint, zullen huishoudelijke aan
gelegenheden worden behandeld.
Tevens zal een nieuw hoofdbe
stuur worden gekozen. Het hui
dige hoofdbestuur stelt zich
slechts gedeeltelijk herkiesbaar.
Mr. L. C. Kaas, secretaris van de
Katholieke Actie in het Aartsbis
dom, zal bovendien spreken over
beroepskerstening.
VEEMARKT LEIDEN
LEIDEN, 12 Juni, aanvoer 232
vette varkens. Notering: zware
1.87—1.93 per kg.'levend gewicht,
lichte 1.81—1.86 per kg. levend
gewicht; zeugen 1.701?78. Han
del slepend. Voorts nog vier
nuchtere kalveren aangevoerd.
FEUILLETON
49)
„U moest eens weten, hoe ver
schrikkelijk ik het vond!" riep
zij op erbarmelijke toon uit. „Ik
vond hem een misdadiger en ik
schaamde me, dat ik me voor
zulk werk leende; maar ik had
zo'n angst voor hem, dat ik niet
anders dorst te doen dan te ge
hoorzamen. Vinton had 't al zo
ver gebracht, dat ik geen moed
meer kon vinden. Dus toen heb
ik mijn vrouwelijke waardigheid
en mijn begrip van eerlijkheid
vergeten er»., en.."
„Ik begrijp het wel," zei ik
kalmerend. „U hebt 't niet vrij
willig gedaan. U wist niet, hoe u
er «nders mee aan moest."
„Maar wat zult u wel van me
gedacht hebben!"
„In het eerst wist ik niet, wat
ik er van denken moest," zei ik
openhartig. „U begrijptik
kende u niet en ik wist niet
waar het om ging. Maar ik heb
wél. direct gemerkt, dat u iets
deed, dat tegen uw gevoel in
druiste. Waarom u het deed, wist
ik natuurlijk niet."
„Ik zorgde dat ik bii u in de
buurt bleef", ging Mary voort
„maar als u me niet.gehol
pen had zal ik maar zeggen, had
ik denkelijk niet eens kans ge
zien, met u in contact te komen.
In mijn hart was ik blij, dat ik
bii u vandaan kon gaan vanmid
dag; en toer» ik voor Het Witte
Huis op de vlucht was geslagen
was ik nog veel blijer. Toen had
ik weer moed. Ik wist hoe ik me
er uit zou redden, maar ik wist
wel, dat ik niet meer deed wat
Vinton van me eiste."
„Ik stond anders wél beteuterd
te kijken, toen u zo onverwachts
wegreed," zei ik. „Waarom liet
u me niet meerijden naar het
station?"
„Ik wou er maar meteen een
eind aan maken", antwoordde zij
„er» ik moest rapport uitbrengen
om daarvan af te komen, moest
ik naar Purvis' huis. En ik
ik schaamde me om u nog aan
te kijken, na hetgeen er op het
Witte Huis gebeurd was."
„Ja, ik had natuurlijk ge
vraagd, wat die komedie bete
kende" zei ik. „Misschien mag
ik nü zo vrij zijn. Mevr. Mac-
Carthy...."
„Was een der personen, aan
wie Vinton huwelijksaankondi
gingen had gestuurd", vulde zij
aan. „Door haar heb ik die uit
nodiging voor het Witte Huis
gekregen; zii dacht dat ik., als
jonggetrouwde vrouw in 't huis
van mijn oom bii Baltimore lo
geerde. Ik was helemaal niet
van plan om te gaan. Vinton die
drong er op aan dat we samen
ginger»; dan was de schroef weer
een slag aangedraaid, want u be
grijpt wel, dat hij van die ont
moetingen flink partij zou heb
ben getrokken. Maar dat voelde
ik zo'n beetje aan, dus ik wei
gerde beslist."
„U hebt dus toch nog wel
moed!" bracht ik haar onder de
ogen.
„Ja, dat blijkt als de nood aan
de man komt.. Enfin toen ik
niets van u aan de weet was ge
komen vanmiddag, over 't kom
pas bedoel ik dorst ik niet terug
te gaan om tegen Vinton te zeg
gen, dat het mislukt was. Toen
dacht ik aan het Witte Huis, en
vroeg ik of u mee wou gaan; dan
was het contact tenminste niet
verbroken en misschien gebeur
de er iets, waardoor ik toch nog
te weten kwam, wat ik infor
meren moest. Maar ik heb ieder
ogenblik een hekel gehad aan
mijn werk. en ik verfoeide me
zelf, omdat ik zo zwak was!
Kunt u dat geloven?"
„Ik geloof u", antwoordde ik.
„Ik geloof al wat u zegt."
„Toen we mevrouw MacCar-
thy tegenkwamen wist ik geen
andere raad dan u voor Vinton
uit te geven. Ik had natuurlijk
geen tijd, om na te denken,
maar ik kon haar slecht tekst en
uitleg geven."
„En met die dwaasheid, die ik
er uitflapte, heb ik het nog eens
zo moeilijk voor u gemaakt",
voegde ik er aan toe.
„U zult wel gedacht hebben:
die juffrouw kan liegen of het
gedrukt staat!" ging ze voort.
„Maar toen u dat eenmaal ge
zegd had, moest ik er wel op
voortborduren. Ik wist er niets
anders op".
„En luitenant Ferris?"
„Ja toen hoefde ik u niet
als Vinton voor te stellen. Hij
was een van miin kennissen, die
van dat zogenaamde huwelijk
niets wisten. Dat begreep ik da
delijk, toen hij me aansprak met
„juffrouw Donaldson". Ik vond
het eer» opluchting, dat ik met
hem net zo kon praten als vroe
ger, en dat ik niet weer met die
hatelijke leugen voor de dag be
hoefde te komen."
„Ik vond het raadsel hoe lan
ger hoe ingewikkelder worden",
zei ik. „Zoals u zich misschien
herinnerde, zei u, dat ik „meneer
Larned" was."
„Ik zei maar iets, het eerste 't
beste wat me voor de mond
kwam. Ik wist dat u Mansfield
heette, maar die naam wilde me
op het moment niet te binnen
schieten. Vond u het erg..?"
„Erg, erg., het hinderde op
zichzelf niets; maar luitenant
Ferris sprak me met die naam
aan, waar juffrouw Fenwick bij
was."
„O, en u bent.. Dat was ik
vergeten! Ik zal maar niet vra
gen», of u het me kunt vergeven;
maar ik zal mijn best doen
dat beloof ik eerlijk om het
haar uit te leggen. Als u me
haar adres geeft, zal ik haar
schrijven; ik zal haar precies
vertellen hoe de vork aan de
steel zit."
Terwijl ze me haar geschiede
nis vertelde, was er geleidelijk
meer kleur op haar wangen ge
komen.
(Wordt vervolgd.)
BERGEN De
laasschouw, eer
die elk Jaar zo
gehouden. Er p
gaderfng voora
weinig belang
agenda, zó lont
te discussiëren
Toen de agend:
brak er een onv»
de Bonnefaasscho
dreigde te doen
wachting van he
het weer maakt
dankbaar gebruil
vraag. Zo bracht
rijk de tramkwe
Hij vroeg naar d<
ken en wilde we
stond met de o:
met de Rotterdai
Maatschappij voc
Minister zijn toes
heffing van de t:
hebben we de ga
hij, dat gedurend
verbinding met I
op een of andere
blijft?
De voorzitter,
Huygens deelde r
toegezegde confei
minister wacht oi
van 'n zekere mij
huis, 'n gewezen
de Rotterdamse
die de bezwaren
Spoorwegen tegei
van het N.E.I. ov<
tie zal onderzoek
de minister moi
Van zijn conclusii
gen, of met d
Tramweg-Mij. vei
deld zal worden
exploitatie met d
De heer Hemel
het. dat intussen
R.T.M. wordt ond*
men klaar is. als
beslissing neemt,
conclusies van hi
trent de moereliik
vond. dat als hiei
onderhandeld kon
raDDort, waar f 71
uitgegeven, niets
De voorzitter
mede. dat enke
destiids door de S
daan. waaron de
van het N.E.I.
thans niet worde:
betekent veel hog
de exploitatie.
Spr. verdedigde
port van het Ned.
stituut.
De heer Hemel
mening, dat het
deels waardeloos
t.a.v. de conclusie
Eeuwige Laan.
De voorzitter
mening en betoogt
gedeelte een basis
sprekingen tussen
Prov. Waterstaat
keersvraagstuk in
dit rapport is volkc
al mogen dan enl
zoals die ten opzi
Eeuwige Laan nri
lijken. Het rappo:
objectief.
De heer Hemelri
stander van een t
weg, dwars door 1
in het rapport wor
niet, dan over mijr
En hiermee kwa:
de rondvraag.
Bij de ingekomen
de schenking van
Sala ter sprake. Ii
herinneren, dat o
Buerweg een bus
Toorop onthuld we:
schenking van de
nog enkele ander*
voor het gemeent*
schonken had. Dit
jaar geleden al he'
geweest, terwijl ee
die tijd bij Gemet
zolder had gelegen
meirijk vond deze
delen vrij noncha
Sala, die zich onla
vestigde, was er n
over; spr. vond het
dat de Raad er pa
kennis van kreeg.
De voorzitter dei
hij direct na ontv
zoek aan de heer
bracht, om hem pei
danken; diverse 1
rijen zijn in het ir
gébracht; een mooie
op spr.'s kamer en
sing van de buste
tot de verjaardag i
De heer Hemeli
College de Raad in
meer over de gang
voorzover er dan
dn te lichten; voor
brandende kwesties
de tram en 't Oude
de voor in princip
te vergaderen en c
niet te overladen,
het geval is.
De heer Swaag
Hemelrijk bij; de 8
behoeven te vissen
en ander; spr. wi;
kwestie 't Oude Ho
geleden door de voi
genoemd werd en n
dien niets meer w<
Een verzoek van
Alkmaar, om de froi
woningbouw aan i
van 150 M. op 50 I
werd evenals een a:
len in zake onder
gen, aangehouden.
Afgewezen werd
van de Bergermeej
drage van f 500.
kosten van de wii
het betrof hier nl. i
tie, doch gewoon he:
vraag van het hoo
bare School, om f
multiplicatiemateria
voor tuingereedscha
willigd. De heer I
geen bezwaar teg
door scholieren, mi!
der wijs niet tekort
In de commissie i
verordeningen wer
de heren mr. Slui
Driessen, Maessen
Amerongen.
Besloten werd ti
twee ventwegen lai
weg tussen Oude
t
