Nieuw
Slaagt Harriman met opdracht?
Petain overleden
Admiraal Sherman overleden
Brand in Amsterdam verwoest 2 loodsen
Stemming tegen Britten
neemt voortdurend toe
Socialisten
reageren fel
DAGBLAD VOOR ALKMAAR v veilig. (Vondel)
EN OMGEVING
nHd
Vooruitgang
in Perzië?
De Grondwet
Canadees vliegtuig
vermist boven zee
Perzen gisteravond fiopgetogen
Garantieprijs melk
blijft gehandhaafd
Generaal Ridgway
over Keasona
Zaterdag werd zijn rapport
in Washinaton uifeenaezet
Truman „geschokt'
Engelse regering
treedt op!
Na moordaanslag op Koning Abdoellah
Proclamatie van
regent Emir Naif
Nederlandse Auster
neergestort in Kent
Abonnementsprijs f 5,30 per kwartaal, f 1.77
per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief
per -editie 16 ct. per m.m., minimum f 2,50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank, Nederl. Credietbank
Noordhollands Daqhlad
HET FEIT
VAN HEDEN
Pagina 1
Maandag 23 Juli 1951 46e Jaargang No. 12226
Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, tel. 4243, Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240
HET TUSSENRAPPORT van
de Staatscommissie tot herziening
van de Grondwet bevat negen
hoofdpunten, welke in afwach
ting van de nadere meer-alge-
mene voorstellen tot Grondwets
wijziging, spoedig aan de orde
zuilen komen. De Regering zal
zich over de nu gedane „tussen
voorstellen" beraden en zonder
twijfel zeer spoedig aan de Sta-
ten-Generaal op deze negen
hoofdpunten nadere voorstellen
doen.
Het eerste punt gaat over de
behandeling van de ontwerpen
tot Grondwetsherziening, men
wil deze in tweede lezing doen
geschieden door een speciale ka
mer van Grondwetsherziening,
dus niet door de Staten-Generaal.
Ten dezen aanzien is ook bij de
herziening van 1948 een poging
gedaan, welke toen op te sterke
tegenstand is afgestuit. Ook nu
zijn er nog 6 leden van de com
missie tegen. Men kan hier voor
de wenselijkheid voelen, zonder
de n oo d z a a k ervan in te zien.
Het tweede punt wil de Grond
wet aanpassen aan de situatie,
ontstaan door de souvereiniteits-
overdracht aan Indonesië.
Een ingrijpend voorstel, waar
van de faam al vooruitgegaan
was, is het derde, het denkbeeld
om het aantal Tweede Kamer
leden, dat nu 100 bedraagt, te
brengen op 150 en het aantal le
ien van de Eerste Kamer op 75.
Daar is al veel over gepraat. Het
zal er wel van komen.
Wordt het vierde punt verwe
zenlijkt, dan zullen voortaan 23-
jarigen ook verkiesbaar zijn tot
lid van de Tweede Kamer of de
Provinciale Staten. Tot nog toe
gold dit alleen maar voor de ge
meenteraad. Hoe staat het met
het actief kiesrecht? De ge
dachte om dit uit te breiden tot
21-jarigen (thans 23 jaar) lokt
ons aan.
Een vijfde punt wil de be
voegdheid van de Staten-Gene
raal, om tot oorlogsverklaring te
besluiten, overdragen aan een
nader aan te wijzen en te om
schrijven orgaan, een punt, dat
nog wel wat voeten in de aarde
zal hebben, evenals het voorstel,
om in geval onze wetten bepa
lingen bevatten, welke niet in
overeenstemming zijn met de
internationale overeenkomsten,
aan deze laatste voorrang te ver
lenen. Eveneens een belangrijk
punt, dat een kluif voor de in-
temationaal-juridische deskun
digen zal opleveren. Het houdt
uiteraard verband met het zeven
de punt, dat het gedeeltelijk
prijsgeven van de souvereiniteit
in de Grondwet wil vastleggen.
Dit geeft gestalte aan de sinds de
bevrijding sterklevende gedach
ten van het federalisme. Het gaat
hier om een punt van vérstrek
kende betekenis, dat blijkbaar in
de commissie algemeen wordt
aanvaard.
Het achtste punt zal nog wei
wat strijd opleveren. Het betreft
de gedachte om de mogelijkheid
te openen om leden van de Sta
ten-Generaal, de Provinciale Sta
ten en de gemeenteraden van
hun lidmaatschap vervallen te
verklaren. In principe zou men
kunnen zeggen, is dit al aanvaard
door de bepaling in de desbe
treffende wetten, om leden van
Gedeputeerde Staten en wethou
ders, die „het vertrouwen van
de Staten (resp. van de gemeen
teraad) die meer blijken te be
zitten, van hun functie verval
len te verklaren." Dit denkbeeld
richt zich derhalve tegen de de
structieve elementen in de verte
genwoordigende lichamen, met
name tegen de communisten. Er
zijn bezwarenen tegen, zo is ook
iri de Staatscommissie gebleken.
Deze bezwaren erkennen wij
ook. Zij moeten echter niet over
schat worden. Veel zal afhangen
van de wijze, waarop de desbe
treffende bepalingen precies ge
formuleerd zullen worden.
Het negende punt is inderdaad
last but not least! Het is het
laatste, maar niet het geringste!
De helft van de Staatscommissie
is er tegen! Het gaat om het
openen van de mogelijkheid, om
gehoord de Raad van State, een
verschijningsverbod voor een
bepaalde uitgave vast te stellen.
Dat lijkt, in een tijd als deze,
theoretisch heel gewenst. Ieder
een zoekt dan dadelijk in de be
kende richting. Maar er zitten
bedenkelijke kanten aan deze
zaak. De persvrijheid is een groot
goed. En een tere zaak. Zij moet
gehandhaafd en verdedigd
worden, maar niet als een poli
tiek instrument. Ook hier moeten
wij eerst nog zien, hoe de be
woordingen van de wet zullen
gaan luiden, en welke objectieve
normen zullen worden aangelegd,
vooraleer wij van onze kant ons
fiat aan dit punt geven.
Dit en de andere belangrijkste
van de hoofdpunten zullen wij
in een paar beschouwingen na
der onder het oog zien, in de
komende dagen.
VANCOUVER, 21 Juli (A.P.).
Een viermotorig vliegtuig van de
Canadian Pacific Airlines, dat
dienst doet op de „luchtbrug"
naar Korea, wordt op de étappe
over de Golf van Aljaska ver
mist.
De machine heeft drie functio
narissen van de U.N.O., 28 Ameri
kaanse militairen en een beman
ning van zeven leden aan
boord. Het is op weg van Van
couver naar Anchorage in Aljas
ka, een afstand van 1348 mijlen.
De Amerikaanse kustwacht en
de Canadese luchtmacht zijn met
vliegtuigen op zoek gegaan.
Op het station te Gouda is Zaterdagmorgen bij het combineren van treinen voor de Noor
delijke provincies een diesel-electrische trein uit Den Haag op een gereedstaande trein,
welke uit Rotterdam was gekomen, ingere den. Twee personen kwamen bij de botsing
om het leven. Een twaalftal reizigers werden gewond. Foto geeft een overzicht van de
ravage na de botsing.
GEEN VERHOGING PRIJZEN
AKKERBOUWPRODUCTEN
De minister van landbouw,
visserij en voedselvoorziening
heeft de georganiseerde landbouw
in ons land in een motiverend
schrijven medegedeeld 'dat de re
gering de garantiemelkprijs voor
de boer voor het jaar November
19501951 handhaaft op 177: ct.
per kg melk van 3,5 pet. vet
Onder de huidige omstandighe
den ziet de regering evenmin
aanleiding de voor de producent
vastgestelde prijzen der akker
bouwproducten tarwe, koolzaad,
suiker(bieten) en voor haver en
gerst, voor zover daarvoor een
innameregeling geld. te wijzigen.
DIPLOMATIEKE
BETREKKINGEN
NEDERLAND EN JORDANIË
Nlaar het ANP verneemt wor
den te Parijs voorbereidingen ge
troffen om te komen tot de uit
wisseling van diplomatieke mis
sies tussen Nederland en Jorda
nië.
Van gezaghebbende Perzische
zijde te Teheran wordt vernomen
dat Harriman de Perzische auto
riteiten een aantal voorstellen
heeft gedaan, teneinde een op
lossing van het geschil met de
„Anglo-Iranian" te bereiken.
De Voorstellen werden gedaan
op een speciale bijeenkomst van
Harriman en zijn adviseur ener
zijds en de Perzische oliecommis
sie anderzijds.
Harriman zou o.m. een compro
misvoorstel hebben gedaan be
treffende het vraagstuk der ont
vangstbewijzen.
De Perzen hebben Zaterdag
avond de voorstellen aan Mossa-
deq overgebracht. Gisteren heb
ben zij weer besprekingen met
Harriman gevoerd.
Na afloop van het onderhoud,
dat Zaterdag bijna twee uur
duurde, verklaarden Harriman en
de Perzen slechts, dat „men vor
deringen gemaakt had".
Bevredigend
Van gezaghebbende Perzische
zijde werd echter gezegd, dat de
voorstellen van Harriman „in
hoofdzaak bevredigend" waren
PARIJS, 23 Juli (A.F.P.). Ex-maarschalk Philippe Petain
is overleden.
Henri Philippe Petain werd in 1856 te Cauchy la Tour, de Noord-
Franse provincie, waarin ook Calais is gelegen, geboren. Hij
bezocht de beroemde Franse cadettenschool St Cyr en daarna
de „Ecole de guerre". Petain begon zijn militaire loopbaan als
tweede luitenant bij het regiment Alpenjagers. In 1914 was hij
brigadecommandant. De naam van Petain werd beroemd bij de
verdediging van Verdun.
Na de eerste wereldoorlog werd
hij benoemd tot inspecteur-gene
raal van het Franse leger tot 1922.
In 1934 kwam zijn benoeming af
tot minister van Oorlog en in 1938
werd hij lid van de opperste
Franse oorlogsraad.
Ambassadeur in Spanje.
Nadat de Franse regering het
regiem van Franco had erkend
werd Petain aangewezen als de
eerste Franse ambassadeur bij het
nieuwe Spaanse bewind. In Mei
1940 werd hij uit Madrid terug
geroepen, om onder Reynaud als"
vice-premier op te treden.
De tweede wereldoorlog
Petain tekende op 22 Juni 1940
de Franse capitulatie. In 1941 ver
wierp hij het voorstel der Engel
sen om Syrië door geallieerde
troepen te laten bezetten. Toen
de geallieerden in 1942 hun lan
ding in Noord-Afrika uitvoerden,
liet Petain orders uitvaardigen
om „hun onwaardige chefs niet
langer te gehoorzamen". Laatst
genoemden wilden zich aan de
zijde der geallieerden scharen. Na
de bevrijding van Frankrijk
vluchtte hij naar Oostenrijk en
vandaar uit naar Zwitserland. Bij
het oversteken van de grens werd
Petain gearresteerd.
Het nroccs.
Wegens hoogverraad werd hij
ter dood veroordeeld in 1945,
maar om zijn hoge leeftijd 89
jaar werd het vonnis veran
derd in levenslange gevangenis
straf. Generaal de Gaulle veran
derde het vonnis; dezelfde de
Gaulle, die wegens zijn verzet
tegen de Duitsers door een ge
rechtshof van Vichy ter dood was
veroordeeld. Petain werd gevan
gen gezet in de Pyreneeën en
later overgebracht naar het eiland
Yeu.
In de Franse nationale verga
dering werd in 1947 een motie
ingediend, om Petain in vrijheid
te stellen. Met 98 stemmen voor
en 499 tegen werd de motie ver
worpen.
Op Yeu werd hij bewaakt door
80 militairen. Hij woonde in een
met prikkeldraad omgeven fort.
Zijn 74-jarige echtgenote woonde
in een hotel in de buurt en be
zocht hem iedere dag ongeveer 90
minuten, doch nimmer alleen. Zij
spraken dan over vrienden en
boeken of speelden een spelletje
„piquet", een kaartspel.
Eer od het spel.
Zijn grote doel was een herzie
ning van zijn proces; omdat hij
voor alles in ere wilde worden
hersteld. De laatste tijd nam zijn
gezondheidstoestand sterk af. Men
zeide, dat ook zijn geest was „ver
duisterd".
voor de Perzen en dat zij tenslot
te zouden kunnen leiden tot een
hervatting van de onderhande
lingen met de Britten.
Zowel de Amerikanen als de
Perzen zeiden, dat de Engelsen
nog niet op de hoogte waren ge
bracht van de voorstellen. Men
verwacht, dat wellicht na de be
sprekingen van Zondag een ge
meenschappelijk communiqué zal
worden uitgegeven.
Seddon krijgt vergunning
terug.
De Perzische politie heeft Zon
dag aan Richard Seddon, de
hoofdvertegenwoordiger van de
„Anglo Iranian", zonder nadere
uitleg diens verblijfsvergunning
teruggegeven. De vergunning
werd hem Vrijdag ontnomen.
De officier van politie gaf te
verstaan, dat hij op instructie
van premier Mossadeq persoonlijk
handelde.
Harriman glimlachte
De bijeenkomst van Zondag
avond duurde meer dan twee
uur en werd gehouden in de tuin
van het zomerpaleis van de sjah.
De Perzen waren opgetogen, toen
zij de bijeenkomst verlieten en
Harriman, die er gewoonlijk on
verbiddelijk uitziet, weerde nu
glimlachen-1 de vei° vragen van
de verslaggevers af.
TOKIO, 22 Juli (Reuter)
Generaal Ridgway, de bevelheb
ber der strijdkrachten der Ver.
Naties in Korea, heeft in een in
terview verklaard, dat er op de
wapenstilstandsbesprekingen in
Kaesong tot nu toe niets geschied
is, dat aanleiding zou geven tot
een „ongepast" optimisme om
trent een vrede in Korea. Hij
zeide een afwachtende houding
in te nemen.
Voorts verklaarde Ridgway,
dat hij niet gissen wilde naar de
reden, waarom de communisten
om een onderbreking in de on
derhandelingen hadden verzocht.
Mogelijk moesten zij zich voor
instructies met Moskou in ver
binding stellen.
NAPELS, 22 Juli (Reuter-A.P.) Admiraal Forrest Sherman,
chef-operaties van de Amerikaanse marine en bevelhebber van
de zesde vloot in de Middellandse Zee is vandaag te Napels
op 54-jarige leeftijd overleden aan een hartaanval. De admiraal
had de vorige dag nog een persconferentie gegeven en zag er toen
vermoeid uit. Zondag kreeg hij een hartaanval, toen de dokter
arriveerde gevoelde hij zich weer goed, maar kreeg daarna een
inzinking en overleed binnen enkele minuten.
IJet verlies van deze bekwame
militair wordt alom in de V.S. als
„zeer groot" gevoeld. Truman
was diep geschokt toen hem het
nieuws werd medegedeeld.
Admiraal Sherman heeft zich
vooral in de laatste weken be
kendheid gegeven in Europa naar
aanleiding van de besprekingen
die hij voerde in Madrid met de
Spaanse regering over militaire
bases aldaar.
Hij was Zondag in Napels aan
gekomen uit Londen, om in Ita
lië besprekingen te voeren over
BRITS ATOOMGELEERDE
NIET NAAR MOSKOU
LONDEN, 22 Juli (A.P.) De
Britse regering heeft order ge
geven de paspoorten in te hou
den van twee Engelsen, w.o. de
atoomgeleerde prof. Burhop, lec
tor in de wiskunde aan de Lon-
dense universiteit. De andere
persoon zou iemand zijn uit de
diplomatieke dienst.
Prof. Burhop zou met een ge
zelschap van 20 personen een
drieweekse reis maken naar Mos
kou, als gasten van de vereni
ging voor „Brits-Russische vriend
schap". Toen zijn paspoort werd
ingetrokken maakte hij bekend
de reis niet te ondernemen.
In officiële kringen werd me
degedeeld, dat beide personen
geen verbindingen hebben met de
verdwenen diplomaten, die de
vorige maand uit Engeland
vluchtten. Een functionaris van
het ministerie van buitenlandse
zaken heeft zijn ontslag gekre
gen. Over de motieven van dit
alles hult men zich in stilzwijgen.
het opperbevel over Zuid-Euro
pa.
Steun voor Perzië gevraagd.
Zaterdag werd een rapport van
de admiraal verdedigd voor de
commissie van buitenlandse za
ken van het Huis van Afgevaar
digden waarin de admiraal aan
drong op een uitbreiding van de
militaire hulp van het Midden-
Oosten en het Oostelijk gedeelte
van de Middellandse Zee. Hij
achtte dit gebied even belang
rijk als het Noord-Atlantisch ge
bied. Hij moedigde aan om Phr-
zië krachtdadig te steunen, om
een revolutie te voorkomen en
pleitte voor een versterking van
Griekenland en Turkije.
De zesde Amerikaanse vloot zou
als een „sterke strijdmacht" in dit
gebied gehandhaafd blijven. Hij
weigerde nadere uitlatingen té
doen over zijn bezoek aan Span-
Foto van admiraal Forrest
Sherman, gemaakt toen hij
Vrijdagmiddag j.l. per vlieg
tuig in Londen aankwam.
Volgens reizigers, die uit Am
man in Damaskus arriveren,
neemt de stemming tegen de
Britten en de Palestijnse Arabie
ren toe. Bij Ramtha had men bij
voorbeeld de auto van een En
gelsman uitgebrand aangetroffen.
In de vluchtelingenkampen in de
nabijheid zouden incidenten voor
gevallen zijn.
Naar gemeld wordt is alle ver
keer tussen Jeruzalem en Am
man verbroken. Er is een uitvoe
rig onderzoek ingesteld.
Emir Naif heeft het volk in 'n
proclamatie opgeroepen de rege
ringsorders te gehoorzamen, moed
te houden en niet toe te staan,
dat droefheid de overhand krijgt
op uw standvastigheid en ge
duld.
Strijd om de troon?
Reuters diplomatieke medewer
ker schrijft dat als vaststaand
kan worden aangenomen, dat
Emir Naif, de tweede zoon van
de vermoorde vorst, die tot re
gent van Jordanië is uitgeroepen,
een goed vriend van Groot-Brit-
tannië is. Van Emir Tatal wordt
gezegd dat hij veel meer geneigd
is tot toenadering tot Egypte dan
zijn vader was. Waarnemers te
Londen volgen het verloop van
de gebeurtenissen in Jordanië
nauwkeurig, teneinde te zien of
zich een strijd over de troons
opvolging zal ontwikkelen.
In Londen acht men het ook
mogelijk dat de familie der
Hoesseini's, traditionele vijanden
van de Hasjemieten, zal pogen
gedeelten van Arabisch-Palesti-
na, dat door Abdoellah bij Jor
danië werd ingelijfd, onder haar
invloed te krijgen.
je. De admiraal zou vandaag naar
Washington zijn vertrokken. De
besprekingen in Spanje waren
afgelopen voor de dood van de
admiraal, werd in Washington
gezegd. Ze zullen op lager ni
veau worden voortgezet.
PILOOT UIT SNEEK GEDOOD
LONDEN, 22 Juli (Reuter)
Zondagavond is aan de Engelse
zuidkust in Kent tussen Ashford
en Faversham een Nederlands
Auster-vliegtuig neergestort. Een
inzittende, de 26-jarige ongehuw
de H. Fritsma uit Sneek, kwam
om het leven, de andere werd
met brandwonden in het zieken
huis van Canterbury opgeno
men.
Het vliegtuig, dat direct na het
neerstorten in brand vloog, werd
geheel verwoest.
De gewonde was Zondagavond
nog buiten bewustzijn, doch zijn
brandwonden zijn niet ernstig.
Het is de heer A. Bottema uit
Appingedam. Ook hij is onge
huwd en vertegenwoordiger van
de D.A.F
Een Nederlandse verpleegster,
die in het hospitaal werkt, werd
opgeroepen en gevraagd als tolk
op te treden.
Beide vliegers waren Woensdag
op de „Yorkshire Air Club" aan
gekomen en Zondag naar Oosten
de vertrokken. Wegens mist
trachtten zij op een vliegveld in
Kent te landen. Bij de poging is
hun machine neergestort.
Nederlander in Frankrijk
verongelukt
PARIJS, 22 Juli (A.N.P.-Reu-
ter) Zaterdag is boven Le
Veinet, een westelijke voorstad
van Parijs, een particulier vlieg
tuig neergestort. De vijf inzit
tenden, onder wie de 24-jarige
Nederlander Hubert Caubo uit
Heerlen, kwamen om het leven.
Exportheffing eieren
GEEN VERHOGING?
Op een vergadering van de Ne
derlandse Pluimveefederatie is
medegedeeld, dat algemeen wordt
aangenomen, dat de verhoogde
exportheffing op eieren 1 Augus
tus niet zal ingaan en waarschijn
lijk in 't geheel niet tot stand
zal komen.
OP HERDERLIJK SCHRIJVEN
VAN KARDINAAL VAN ROEY
BRUSSEL (ANP) De socia
listische pers in België heeft
scherp gereageerd op de publi
catie van de herderlijke brief,
die kardinaal Van Roey, primaat
van België, Zondag a.s. in de ka
tholieke kerken zal laten voor
lezen en die gaat over de konings
kwestie.
Het socialistische partijblad,
waarin de laatste weken tóch al
scherpe aanvallen op de kardi
naal zijn gedaan, is van mening
dat de kardinaal de koningskwes
tie wil doen herleven Het libe
rale blad La Dernière Heure
heeft geweigerd de brief af te
drukken „daar zekere passages
van dit document er op gericht
zijn de polemiek over het verle
den te heropenen, hetgeen tot
schade van het algemeen belang
van het land en van de ver
zoeking zou kunnen strekken."
Diefstal van f 7.000.tin
De Rotterdamse rechtbank ver
oordeelde de 40-jarige haven
arbeider J.M uit Rotterdam tot
een gevangenisstraf van twaalf
maanden met aftrek, waarvan
vijf maanden voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar.
Hij zou in de nacht van 15 op
16 April jl. uit een loods aan de
Waalhaven 500 kg tin ter waarde
van f 7000 hebben gestolen- De
eis was een gevangenisstraf van
twaalf maanden, waarvan vier
maanden voorwaardelijk.
Een grote brand heeft Zondagavond te Amsterdam twee grote
opslagloodsen van de Wester Suikerraffinaderij in de as gelegd.
Drie loodsen staan vrij doch aaneengesloten tussen het hoofd
gebouw van de W. S. R. en het emplacement van de Asphalt-
fabriek N.V. Neuchatel aan de Nova Zemblastraat. De loodsen
zijn circa 40 m. lang en 10 m. diep.
kaar stortten de daken van deze
loodsen ineen. Om ongeveer
kwart voor zeven kon de com
mandant mededelen, dat de blus
sing nog slechts een kwestie van
tijd was.
Oorzaak broeiing.
Over de oorzaak, waarnaar het
brandpiket een onderzoek in
stelt, kon nog niets worden me
degedeeld. Een waker, die werd
gehoord, vertelde, dat hij een ex
plosie had gehoord. De mogelijk
heid wordt niet uitgesloten ge
acht, dat de oorzaak in broei
ing moet worden gezocht. De ex
plosie zou dan haar verklaring
daarin kunnen vinden, dat zich
de tussen de zakkenmassa's be
vindende verhitte lucht tenslot
te plotseling een uitweg heeft
gevonden,
Een chauffeur op de Hout
mankade bespeurde ca. half zes
een rookkolom, alarmeerde de
brandweer en de politie. De
brandweer was spoedig met
groot materiaal ter plaatse, had
de loodsen in weinige minuten
omsingeld en bond de strijd met
15 spuiten tegen de felle vuur
massa's aan. Te ca. half zeven
kwam de Jan van der Heyden
aan de achterzijde, in de Lemai-
regracht, waardevolle hulp bie
den. Met de grote massa's water,
die het kanon van deze drijven
de motorspuit op de achterste
loods wierp, kon deze worden
gered. In de beide andere lood
sen, die bijna tot de nok waren
gevuld met jutezakken, had het
vuur reeds zulk een omvang ge
nomen, dat aan redding hiervan
niet te denken viel. Kort na el-
