Nieuw Benelux-ministers bestudeerden zorgwekkende ontwikkeling West-Europees vijf-jaren-plan: 25 pet. hogere productie Het oude Bolsward getuige van hoogtepunt der herdenking ||P^ Europese samenwerking Noodweer eist vier doden DAGBLAD VOOR ALKMAAR veilig. (Vondel) West-Europa voert productie op Tegen de dwaling Beperking Belgische export naar Nederland? had reeds goede resultaten Centrales raakten overbelast Gelukwensen van Z.Hde Paus EN OMGEVING NHD Zaterdag opnieuw een conferentie Zuster Koopman weer naar Korea Moordaanslag op bekend musicus Vertrouwen in de toekomst Nederlandse boter naar Canada? GOUDEN JUBILEUM AUGUSTIJNEN IN FRIESLAND Abonnementsprijs f 5,30 per kwartaal, f 1.77 per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief per -rditie 16 ct. per m.m., minimum f 2,50; In alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4. familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke korting. Directeur: E. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: Noorderbank, Nederl. Credietbank Noordhollands Daqhlad HET PEIT VAN HEDEN Pagina 1 Vrijdag 31 Augustus 1951 4 46e Jaargang No. 12259 Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240 DE EERSTE ZONDAG van Sep tember is, al sedert een traditie van jaren, de „Universiteits- Zondag" in ons land. Dat is de periodieke gelegenheid, om de bijzondere aandacht te vragen voor het grote werk van onze Katholieke Universiteit te Nijme gen en onze Katholieke Econo mische Hogeschool te Tilburg. De verwachting is, dat wanneer die aandacht weer eens een keertje „extra-speciaal" getrokken is, dat dit dan een klinkend resul taat zal hebben, als de leden van de parochiële comité's weer een offertje komen vragen voor dit doel. In een mededeling van het Cen. traal Bureau voor de R.K. Uni versiteit (en waar van die Uni versiteit sprake is, wordt tegelijk de Katholieke Hogeschooil be doeld), wordt gezegd, dat deze instellingen van ons hoger onder wijs schijnbaar buiten het leven staan. Dit is echter inderdaad maar schijn. Zeker, velen van ons heb ben als regel rechtstreeks maar weinig van doen met deze inrich tingen, maar het is een feit, dat zij voortdurend het leven van de mensen en van de samenleving als-geheel, beïnvloeden, ja, lei den. Want Universiteit en Hoge school beoefenen de wetenschap, en vormen wetenschappelijke on derzoekers, zij leiden op tot amb ten en beroepen, die een acade mische vorming vereisen, zij „ge ven de cultuur door" en brengen voorlichting in problemen en vra gen, die het leven stelt en waar in klaarheid verlangd wordt. Bij deze arbeid kan de hechte grondslag van een richtend en bindend beginsel onmogelijk worden gemist. Geeft de z.g. Vrije Universiteit in Amsterdam dit voor de protestants-christelijke wetenschap, de Nijmegese Uni versiteit en de Tilburgse Hoge school doen dat voor de Katho lieken. Maar, daarmee voor de wetenschap en de cultuur van heel het vaderland. Dat vond er kenning in het feit, dat ook de bijzondere universiteiten sinds enige jaren subsidie van rijkswege ontvangen! Onze Hogescholen hebben een gewichtige taak, die zij zo volle dig mogelijk willen vervullen. Vandaar dat zij steunen op de door de Katholieke Kerk geleerde en verklaarde Openbaring, de door God geopenbaarde Waar heid. Zo is de Katholieke Univer siteit een dam tegen de dwaling, welke in onderricht en beoefe ning van de wetenschap zoveel ingang gevonden heeft, met aide funeste gevolgen daarvan! Een dam tegen de dwaling, en een lichttoren vóór de Waar heid! Een verdedigingslinie tegen verkeerde beginselen en denkbeelden, een krachtbron voor de christelijke wetenschap. Waar lijk, „de katholieke instellingen van hoger onderwijs moeten ge rekend worden tot de vitale be langen voor katholiek Nederland, die tot elke prijs moeten worden behouden", en uitgebreid! Na een gevestigde reputatie van vijf en-twintig jaar, is de Kath. Universiteit thans begonnen aan de opbouw van de Medische Fa culteit, waarmee een grote stap gezet is naar haar onmisbare vol tooiing Met September neemt de opleiding van katholieke medici een aanvang en zo zullen t.z.t., naast de godgeleerden, de wijs geren, de advocaten en de eco nomen (van Tilburg) de katho liek-opgeleide doktoren door onze eigen Universiteit worden afge leverd. Moeten wij nog spreken over de onmiskenbare waarheid, dat opvoeding en onderwijs innig met godsdienst en levensbeschouwing verbonden zijn? Hoeveejl jaren weten wij dat niet, juist wij, katholieken, die jaren en jaren de grootste offers voor de vrij heid van het onderwijs, „van de Bewaarschool tot de Universiteit gebracht hebben? De Kerk heeft het ons geleerd o.a. in het Man dement der Bisschoppen, nu ruim tachtig jaar geleden en wij we ten het uit de opvoedings-ency- clieken van de Pausen. Genoeg. De R.K. Universiteit (en de Kath Economische Hoge school) zijn een onmisbare nood zakelijkheid. Zij moeten door de katholieken van Nederland in stand gehouden worden. Welis waar ontvangen deze instellingen thans een gewaardeerde subsidie van het Rijk, maar deze is bij lange na niet voldoende om de hoognodige kosten te dekken. Het grootste deel moet de katholieke gemeenschap zelf opbrengen. Dat doen wij trouw weer, als ieder jaar. De tijden zijn slecht en het geld is schaars. Millioenen moe ten helaas worden uitgegeven aan werken van vernietiging en vernieling, omdat een van God losgeslagen wereld, beheerst door ongelovige wetenschap en cul tuur, haar koers totaal kwijt is. Stuurloos en onzeker leeft zu voort, haar valse denkbeelden tegen elkander latend opbotsen in een verschrikkelijke „kladde- radatsch". Maar de steun aan de Katno- lieke Universiteit moet buiten de versobering vallen. „De ^mVjF- siteit behoort tot de zaken, die tot iedere prijs moeten worden gehandhaafd." Dat is een woord van Paus Pius X z g. al urt J tijd. En het geldt nu nog., Tegen de dwaling, voor de Waarheid dat is het Par°o1' waaronder in deze dagen het be roep op het traditionele offer voor onze Universiteit worde ge daan; een geldelijk offer, dat ge steund worde door het onmisbar en vruchtbaarheid-belovende g bed. H. M. Koningin Juliana heeft gistermorgen een bezoek gebracht aan de F.F. tentoon stelling te Enschede. Op de foto: De Koningin bezichtigde daarbij o.m. de maquette „Zui derzee wordt land", een inzending van de Rijkswaterstaat. BRUSSEL. Op hit ministerie van Buitenlandse Zaken is gisteren een Benelux-ministersconierenfie gehouden, waaraan van Nederlandse zijde werd deelgenomen door prof. Lieftinck en proL v. d. Brink. Van Belgische zijde waren, behalve de voorzitter, Paul van Zeeland, de ministers van Financiën, Van Houtte, en Economische Zaken, Coppe, aanwezig, terwijl Luxemburg werd vertegenwoordigd door premier Dupong en de minister van Economische Zaken, Raskin. Hoge ambtenaren vergezelden de drie delegaties. Na afloop van de werkverga dering werd gisteravond bekend gemaakt, dat de ministers de ontwikkeling der economische en financiële betrekkingen tus sen de deelnemende landen heb ben besproken en overeenstem ming hebben bereikt over de richtlijnen die het de deskundi gen mogelijk zullen maken, de ministers het ontwerp van een protocol voor te leggen. Dit zal onderzocht worden tijdens een Zaterdag in Anneville bii Breda te houden vergadering. Van Belgische zijde zullen Za terdag slechts weiniig ministers aanwezig kunnen zijn, daar zo wel de heer van Zeeland als de heer van Houtte dan naar de Ver. Staten zullen zijn vertrok ken. Beiga vernam van Belgische zijde dat Nederland, ter sanering van zijn betalingsbalans met België, die een steeds nijpender tekort vertoont, heeft voorge steld. het exportvolume van België en Luxemburg naar Ne derland te beperken en wel uit sluitend voor niet-essentiële pro ducten die niet zijn vrijgegeven in het kader van de O.E.E.S. België zou daarop hebben ge antwoord dat een dergelijke re geling slechts de Belgische tex- tielexport, die toch reeds maand tot maand afneemt meer zou doen inkrimpen. Men neemt aan dat, gezien de afwezigheid van de betrokken ministers en deskundigen, het landbouwvraagstuk in het ge heel niet ter sprake is gekomen. Onze Brusselse correspondent tekent bij een en ander nog aan dat ongetwijfeld ook de zorg wekkende Nederlandse positie in de Europese Betalings Unie ter sprake is gekomen. Van het voor twee jaar gel dende totale quotum van 355 millioen dollar had ons land ul timo Juli, na 13 maanden, reeds ruim 241 millioen verbruikt zo- van nog Begin October zal wederom een Nederlands aanvullingsdeta chement, ter sterkte van onge veer 75 man, uit Rotterdam naar Korea vertrekken. Onder hen bevinden zich zowel oud-militai ren als jongemannen die nog nimmer in militaire dienst wa ren. Zuster Koopman uit Alk maar, die onlangs met een trans port gewonden uit Korea naar Nederland terugkeerde, heeft zich wederom voor uitzending aangemeld en zal binnenkort op nieuw vertrekken. dat voor de elf resterende maan den nog 114 millioen overblijft. Nederland heeft de laatste fijd echter 25 a 30 millioen dollar per maand verbruikt, zodat wij snel aan het einde van ons E.B.U. latijn zullen zijn. De beste manier om de zaak te regelen zou wellicht zijn, de Nederlandse schuld aan België te consolideren in de vorm van Belgische investeringen in het Nederlandse bedrijfsleven. Daar bij moet gehoopt worden, dat de Belgische beswaren daartegen: kapitaalschaarste in eigen land en de weinig aanlokkelijke be leggingsmogelijkheden in Ne derland, kunnen worden over wonnen. De Nederlandse voorstellen van gisteren lijken enigszins te gemoet te komen aan de critiek van Engeland en Frankrijk op het feit, dat tussen Nederland en België voor 90 pet. vrij han delsverkeer bestaat terwijl in het kader van de O.E.E.S. tot nog toe slechts 60 pet van de in- ter-Europese handel werd geli beraliseerd. Men is in Londen en Parijs zelfs zo ver gegaan, te beweren, dat de Benelux-libera- lisaties op kosten van de andere Marshall-landen zijn tot stand gekomen, en daarmede komt ongetwijfeld iets van de kwa lijke gezindheid jegens Benelux om de hoek gluren, welke er on getwijfeld bestaat. Een andere oplossing: het sa menvoegen van de Belgische en Nederlandse crediet-ui bij de E.B.U. in één pot, maakt weinig kans van slagen daar men dit in Brussel stellig als een te groot offer van België beschouwt. Maar wellicht zal men toch lil deze richting van de nood een deugd jrroeten maken. DADER PLEEGT ZELFMOORD Op de 55-jarige heer P. Z., een bekend Haags toonkunste naar, is Woensdagavond een moordaanslag gepleegd door de 31-jarige electricien J. B., die lange tijd was omgegaan met de 16-jarige zoon van de heer Z., aan welke vriendschap de jongen op bevel van zijn vader een ein de had gemaakt. Toen de familie Z. haar woning binnenging, na een bioscoop te hebben bezocht, werd zij door B. gevolgd, die in de gang vier schoten loste, waar door de heer Z. ernstig in zijn buik en been werd getroffen. Zijn toestand is zorgwekkend. De dader vluchtte naar het West- land, waar hij in een schuurtje bij Nootdorp een einde aan zijn leven maakte. KONINKLIJKE FAMILIE NAAR PALEIS HET LOO AMSTERDAM De konink lijke familie zal vandaag op pa leis Het Loo verenigd zijn om in intieme kring de verjaardag van Prinses Wilhelmina te vieren. PARIJS (Reuter), 30 Augustus. In een heden door de ministers van de achttien landen van het plan-Marshall uitgegeven verklaring wordt gezegd, dat West-Europa aan de behoeften tot herbewapening kan voldoen zonder een economische ver traging. Blijkens het communiqué hebben de regeringen be sloten tot een uitbreiding der totale productie in West-Europa in de eerstkomende vijf jaar met 25 procent Door uitbreiding der productie, kan de toekomst tegemoet worden gezien zonder vrees, dat de economische verbetering voor onbepaalde tijd moet worden opgeschort, of dat een inzinking op de uitbreiding der defensie zal volgen. De voorgestelde uitbreiding der industrie met 25 pet. ligt binnen het vermogen van het gehele Europese bedrijfsleven, door een doelmatig gebruik van de hulp bronnen. Europa bezit grote na tuurlijke hulpbronnen, een om vangrijk industrieel potentieel, een geschoold en ruim arbeids potentieel en de capaciteit tot het bereiken van snelle technische vorderingen. Tot de volledige mobilisatie van deze hulpbron nen zijn inzicht, vastberadenheid en samenwerking vereist bij het volgen van een politiek, geba seerd op sociale rechtvaardigheid. Aanvankelijk zal in vele lan den de stijging van de productie grotendeels bestemd zijn voor uitbreiding van de defensie, als mede ter uitbreiding van de uit voer, doch geleidelijk zal een groeiend overschot beschikbaar komen ter vergroting van het aanbod van verbruiksgoederen, voor het bouwen van meer hui- zèn en ter vergroting van de bij drage tot de uitrusting van eco nomisch nog niet ontwikkelde landen en gebieden. De verklaring suggereert de Europese regeringen zo snel mo gelijk te handelen om de produc tie van steenkool, staal en elec- triciteit te verhogen en de voed selproductie uit te breiden. De kostbare invoer van Amerikaan se steenkool zal zo spoedig mo gelijk moeten worden beëindigd. OTTAWA Canada moet bo ter in Europa kopen, omdat de Nieuwzeelandse prijzen te hoog zijn, zo werd Donderdag verno men. Er worden op het ogenblik onderhandelingen gevoerd met Nederland, Zweden en Denemar ken. Het lag in de bedoeling om in Nieuw-Zeeland bijna vijf millioen kilo boter te kopen, teneinde een herhaling van het tekort van de vorige winter te voorkomen. De hoeveelheid werd echter tot een niet genoemd minimum beperkt. Nieuw Zeeland zou Canada hebben verzocht ongeveer 17 dol larcents per pound meer te be talen dan door Engeland aan Nw. Zeeland wordt betaald. Krachtig ingrijpen is nodig t. a. v. het probleem der werkloos heid. De één millioen werklozen van West-Duitsland zullen ver moedelijk door een binnenlandse uitbreiding van het bedrijfsleven in het arbeidsproces kunnen wor den opgenomen, doch voor de twee millioen werklozen van Ita lië zal vooral emigratie uitkomst moeten bieden. De voorzitter van de O.E.E.S., minister Stikker, verklaarde te- genovér verslaggevers: „Wij ba gatelliseren niet de krachtsin spanningen, welke nodig zullen zijn, doch wij vertrouwen er op, dat Europa de benodigde mate riële en geestelijke hulpbronnen bezit om te slagen." „Ons doel is het herstellen van het vertrouwen van onze volke ren door over de huidige periode van inspanningen heen te zien naar de tijd, wanneer de uitge breide hulpbronnen van Europa ten volle kunnen worden aange wend, teneinde betere levens standaarden te krijgen." In de drie jaar van Europese economische samenwerking was meer bereikt dan men had kun nen verwachten, aldus mr. Stik ker. De industriële productie was sinds 1947 met 45 procent ver meerderd en de agrarische pro ductie met 25 procent. Hierdoor was de uitvoer met 91 procent gestegen. Het dollartekort was van acht milliard in 1947 tot één milliard in 1950 teruggelo pen. DUITSE VERSTEKELING WILDE NAAR AMERIKA Woensdag is in een sloep aan boord van het Amerikaanse s.s. „Golden City" in de Rotterdamse haven een 21-jarige monteur ont dekt, die in Bremerhafen aan boord was gekomen en zich se dertdien schuil had weten te houden om zo naar Amerika te komen. Hij gaat nu over land naar Duitsland terug. TOMATENEXPORT NAAR ENGELAND VOORTGEZET De uitvoer van tomaten naar Engeland wordt voorshands nor maal voortgezet. De invoerver gunning zou oorspronkelijk op 31 Augustus aflopen, maar bespre kingen hebben er toe geleid, dat de Nederlandse verschepingen voorlopig kunnen worden voort gezet. Over de sluiting van de nieuwe termijn wordt thans nog onderhandeld. In exportkringen beschouwt men de verlenging als een flinke meevaller. Het noodweer, dat gisteren boven ons land heeft gewoed, heeft helaas vier doden geëist. Gisteravond om kwart over zes wilde een sportvisser, de heer K. uit Koudum, een roeibootje, waarin hij met de jongen R., eveneens uit Koudum was gezeten, bij de nadering van het onweer de haven van Staveren binnenbren gen. Het bootje sloeg echter door de hevige wind om en beiden verdronken. In de buurtschap Henxel onder Winterswijk werd ongeveer op hetzelfde ogenblik de 60-jarige echtgenote van de landbouwer B. Bruntink bij het melken door de bliksem getroffen en gedood. Ook drie koeien werden gedood. Gistermorgen werd te Drim- melen (Biesbos) de 39-jarige landbouwer J. Brooymans, vader van negen kinderen, eveneens door de bilksem getroffen en op slag gedood, terwijl hij met zijn vlaswagen op weg was naar huis. De bliksem doodde ook een paard en verwoestte de wagen. De hevige onweders die het gevolg waren van een zware de pressie, afkomstig uit Frankrijk, hulden gistermiddag omstreeks 11 uur Den Haag en Rotterdam in Egyptische duisternis. Auto's en trams reden met de lichten aan en het stroomverbruik in beide steden steeg zo geweldig, dat de centrales overbelast raakten en de stroom in verschillende stads delen ongeveer een half uur (Van onze redacteur) Het- getuigt wel van de goede verhoudingen onder de kloosters in Friesland, dat de feestelijke herdenking van de dag, lat het 50 jaar geleden was, dat voor de eerste maal na de hervor ming zich weer een klooster in Friesland kon vestigen en wel dat van de paters Augustijnen in Witmarsum, geheel gevierd werd in het bij uitstek Friese Franciscaanse centrum Bolsward, dat gisteren geheel door de Augustijnen was ingepalmd. Onbegrijpelijk is dit overigens niet, want de doelstelling en de taak van de paters Augustijnen in Friesland houdt door een prac- tische taakverdeling, nauw ver band met die van de paters Fran ciscanen en vandaar, dat er tus sen beide orden een zo gelukkige samenwerking bestaat, welke ook bij dit gouden feest zo voortref felijk tot uiting kwam. Dat trou wens het werk van de jubileren de paters in Friesland en ook daarbuiten door de gehele geeste lijkheid in hoge mate wordt ge waardeerd, kon afgeleid worden door de belangstelling van zovele saecuhere geestelijken, die met hun dekens aan het hoofd, deze feestelijke herdenking bijwoon den, en zelfs door enkele predi kanten. Het weer, dat zich aanvanke lijk enigszins dreigend liet aan zien. knapte in de loop van de morgen op en een vriendelijk zonnetje kwam spoedig nu en dan de feestelijke luister verhogen. De pontificale hoogmis De feestdag werd ingezet met een plechtige pontificale H. Mis in de fraaie Franciscaanse paro chiekerk, welke voor deze gele genheid sober, maar smaakvol met bloemen was versierd. De pontificale H. Mis werd opgedra gen door Z. H. Excellentie mgr. dr. Canisius van Lierde O.E.S.A., Pauselijk Sacrista en Vicarius van het Vaticaan, die zoals men weet het vorige jaar te Rome tot bisschop is gewijd. Z. H. Exc. werd bij het H. Offer geassis teerd door de prior van Witmar sum, pater Adelbertus Damen als preshyter ass.; door de pastoor van de Bolswarder parochie, pa ter dr. Isaias Onings O.F.M. en de Gardiaan van het Minderbroe dersklooster te Drachten, pater Manfred Staverman als troondia- kens, door pater Amatus van Straaten uit Witmarsum als dia ken en pater dr. J. Witte S.J. uit Groningen als subdiaken, terwijl pater Radboud de Groot uit Wit marsum als ceremoniarius fun geerde. De wisselende Gregoriaanse zan gen werden uitgevoerd door de fraters novicen van het jubileren de klooster in Witmarsum, onder leiding van de cantor en novice meester van Witmarsum pater Duvergé. Het parochiekoor onder leiding van de heer Vleeshouwer zong de feestmis: „Tres voces aequales" van A. Lotti. Tegen 11 uur was de grote kerk reeds tamelijk bezet. In het pries terkoor hadden plaats genomen de provinciaal van de paters Augustijnen, de h.e. paters van Nuenen, de oud-provinciaal de h.e. pater dr. Mackaay, thans as sistent Generaal van de Orde van de Augustijnen, alsmede de pro vinciaal van de Belgische provin cie, de h.e. pater van Berkel. Links zagen we de deken van Groningen, de h.e. heer L. Buve en de dekens van Sneek en Wol- vega, de h.e. heren J. van Gal- kom en J. Scholtens. In de voor ste banken hadden plaats geno men het gehele bestuur van de St. Willibrord ver. in Nederland, dr. Willebrands, dr. F. Theyssen en pater Pauwels O., en verder bijna alle prioren van de Augus tijnerkloosters in Nederland, als mede vele pastoors uit de Friese parochies. Verder zagen we er de burgemeester van Wonseradeel, de edelachtb. heer R. Reitsma, in wiens gemeente de feestvierende kloostercommuniteit woont; de burgemeester van Bolsward en de leden van het feestcomité, en een tweetal predikanten uit Bols ward en de dominee van Witmar sum. De celebrant werd op plechtige wijze achter in de kerk inge haald en naar het priesterkoor geleid. Na een korte adoratie in de Sacramentskapel werd met de plechtige pontificale Mis begon nen. Na het Evangelie werd deze even onderbroken om de hoog waardige celebrant de gelegen heid te schenken om aan alle aanwezigen de Pauselijke zegen te geven, waartoe de H. Vader mgr. van Lierde speciaal voor deze gelegenheid gemachtigd had. moest worden afgesloten. Ook in andere delen van Zuidholland en in Brabant en Limburg moest de stroom wegens overbelasting wfprden uitgeschakeld. In de kop van Noordholland sloeg hier en daar de bliksem in -de boven grondse lichtleidingen. In Amsterdam sloeg het he melvuur in woningen op het Bickerseiland en in de Jacob van Lennepstraat, overigens zonder ernstige gevolgen. Hevige ruk winden deden echter tal van bo men sneuvelen die hier en daar de bovenleidingen of de span draden van het tramnet bescha digden, waardoor aanzienlijke stagnatie ontstond. De onweersbuien gingen ge paard met zware regenval. Tus sen zeven uur gisterochtend en gisteravond zeven uur viel, vol gens de mededelingen van het KNMI in de Bilt op Valkenburg (bij Leiden) 30 mm. neerslag, op Ypenburg 28 mm., Leeuwarden 25 mm., Den Helder 19 mm., Hoek van Holland 14 mm., Woensdrecht 13 mm., Schiphol 11 mm., Vlissingen en Terschel ling elk 9 mm., Eelde 4 mm., Beek 3 mm., Gilze-Rijen 2 mm., De Bilt, Vblkel, Eindhoven en Deelen elk 1 mm. 1 Een van de sterrenvan de „Giuldhall Rendevouz" (een gezellige avond voor de jeugd van Southampton) is de hec Edward Gray met zijn oude fiets. Zes en zeventig jaar lang al is hij de bezitter van het wonderlijke vehikel en hoewel hij er niet meer op rijdt, weigert hij ergens heen te gaan zonder het toestel mee te nemen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1951 | | pagina 1