Nieuw Nieuwe stappen der Engelsen tegen Perzische regering Verhoging van de productiviteit door gezonde concurrentie Amerika's nieuwste wapen: pilootloze bommenwerper Antwoord van Moskou op Pauselijke Encycliek Vrachtschepen opgedragen koers te wijzigen Ook Russisch leger oefent in Duitsland DAGBLAD VOOR ALKMAAR 'W Blijvend of tijdelijk? Kardinaal Mindszenty thans volkomen uitgeput In twee jaar tien procent vooruit EN OMGEVING Geen slaapwagen voor Mossadeq Accoord Grote Drie over vredescontract met W.-Duitslarsd Op 7 October eerste eskader gevormd Oproep tot strijd tegen Rome meer in staat Niet H. Mis op te dragen Maastrichts notaris wordt aedaavaard Tsjechen verbannen uit Duitse lucht Twee dijkvakken Oosterpolder één Oppositie tegen Mossadeq Schietpartij in Haarlem Dienstplicht voor Honqaarse priesters Manoeuvres met 250.000 man Prof. Albregts ontvouwt zijn plannen Kamerleden werden verzekerd Abonnementsprijs f 5,30 per kwartaal, f 1.77 por mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2,50; b «II® «dities 26 et. per m.m., minimum f 4.—; familieberichten 20 et., resp. 30 ct. per m.m. Bii contract belangrijke korting. Directeur: E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: Noorderbank, Neder). Credietbank Noordhollands Daqblad HET FEIT VAN HEDEN Pagina 1 Vrijdag 14 September 1951 15 46e Jaargang No. 12272 Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen). K 2200; DEN HELDER. Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240 (Van onze parlementaire redacteur). Na in een vorig artikel het •wetsontwerp „Toezicht op het credietwezen" tegen de achter grond van de verscherpte tegen stellingen zowel op politiek als op maatschappelijk terrein te hebben bezien, zouden wij thans nog een critische samenvatting willen geven van de voornaam ste bemerkingen, zoals die ge maakt werden ten aanzien van het ontwerp als zodanig. Voorop dient dan gesteld te worden dat het wetsontwerp „toezicht op het credietwezen" in feite een tweeledig karakter heeft. Het ontwerp gaat er van uit dat het los van speciale om standigheden gewenst is dat de regering, verantwoordelijk zijn de voor de monetaire politiek, ook de mogelijkheid bezit om di recte invloed te kunnen uitoefe nen op de aard, de omvang en de doeleinden van het crediet, dat de banken en andere crediet- instellingen aan het bedrijfsleven geven. Dat zulks zelfs noodzake lijk kan zijn, blijkt onder de huidige omstandigheden, die dan ook de directe aanleiding voor de indiening van het wetsontwerp waren en waarmede tevens het meer tijdelijke karakter van dit ontwerp is aangegeven, hoewel dat uit de tekst zelf niet blijkt. De voornaamste moeilijkheid is nu of dit wetsontwerp werkelijk een blijvend karakter moet heb ben. Het rapport dat het Cen trum voor Staatkundige Vorming onlangs liet uitbrengen, komt tot de conclusie dat zulks niet wen selijk is, waarvoor o.m. het ar gument wordt aangevoerd dat de theoretische inzichten op dit gunt nog onvolgroeid zouden zijn. oewel men inderdaad over het stadium van dit groeiproces van mening kan verschillen, is het toch goed uit dit argument mede de conclusie te trekken dat een voorstelling van zaken als zou dit wetsontwerp maar zo uit de lucht zijn komen vallen, in elk geval niet juist is. Reeds vanaf '31 bestaan er 2-g- (,gentlemen's agreements" tussen de Nederlandse Bank en het particuliere bankwezen, die na de bevrijding o.m. inhielden, dat dit bankwezen zich verplicht te om balans en verlies- en winstrekening aan de Ned. Bank over te leggen. Daarnaast was het de toenmalige president van de Ned. Bank mr. Trip, die reeds een hechtere coördinatie tussen Ned. Bank en particulier bank wezen nodig achtte, hetgeen in '37 tot de instelling van de Staatscommissie-De Geer leidde, welke moest onderzoeken of wet telijke voorzieningen ten aan zien van het particuliere bank wezen wenselijk en nodig waren. De uitslaa van dit onderzoek is nooit trenubliceerd: wel kon digde minister Lieftinck reeds in '48 aan. dat hij de Ned. Bank verzocht had een desbetreffend voorontwerp te maken van wet. waarbii gebruik kon worden ge maakt van het door deze com missie verzamelde materiaal. Tenslotte zii er in dit verband on gewezen, dat ook art. 9 van de in '48 tot stand gekomen Bankwet uitgaat van een wette lijke regeling van het crediet wezen. Uit de Memorie van Antwoord is inmiddels gebleken dat de mi nister van Financiën op een be langrijk punt gezwicht is voor de aandrang vanuit en buiten de Kamer om het ontwerp een meer tijdelijk karakter te geven. De bevoegdheid van de Ned. Bank tot qualitatieve controle in de noodzakelijkheid van elk crediet afzonderlijk, zal slechts gelden tot 1 Januari '55. Voor het ove rige blijft de minister er echter bij, dat het wetsontwerp niet op de eerste plaats moet gezien worden als verband houdende met de huidige financiërings- moeilijkheden van de overheid. De regering gaat hierbij uit van de stelling van dat het van groot maatschappelijk belang is om de conjunctuur ook door middel van maatregelen in de monetaire sfeer voor al te grote schokken te kunnen behoeden. Vervolg op pag. 3- i NIEUWE SPRINGSCHANS TE HOLMENKOLLEN De springschans te Holmenkollen in Noor wegen, waar de Olym pische Winterspelen 1952 gehouden zullen worden, is geheel ver nieuwd. De tribunes hebben tienduizend zitplaatsen. In de to ren is een restaurant gebouwd. Holmenkol len is een belangrijk wintersportgebied in Noorwegen. De inter nationale ski-wedstrij den, de grootste sport gebeurtenis van het jaar in Noorwegen, trekken als regel meer dan honderdduizend toeschouwers. WASHINGTON. De ministers van Buitenlandse Zaken der Grote Drie hebben Donderdagavond de finitieve overeenstemming bereikt over de bepalingen van een „vre descontract" dat beoogt West- Duitsland op te nemen in het de fensiestelsel van de Westelijke wereld. De Amerikaanse, Britse en Franse Hoge Commissarissen zul len instructie krijgen met de West-Duitse regering te onder handelen over een regeling, die voorziet in: 1. Vrijwel algehele onafhankelijk heid van de West-Duitse rege ring in de buitenlandse poli tiek en binnenlandse aangele genheden; 3. Afschaffing van de huidige Hoge Commissie en vervanging door ambassadeurs; 3. Wijziging van de status der be zettingstroepen in defensie strijdkrachten. WASHINGTON (A.P.). De Amerikaanse luchtmacht heeft gisteren bekend gemaakt, dat zij bezig is met de vorming van het eerste eskader „pilootloze bommenwerpers". Deze bestuur bare projectielen zijn klaarblijkelijk bedoeld voor tactisch gebruik tijdens de oorlog. Het eskader wordt op 1 October gevormd in het centrum voor bestuurbare projectielen in Cocao (Florida) Het eskader zal aanvankelijk uitgerust worden met de „Mata dor" B 61 pilootloze bommenwer per, die op het ogenblik bij de Glenn L. Martin fabrieken in Baltimore (Maryland) in produc tie is. Het zal eerst oefenen als onder deel van het luchtmachtcomman do voor research en ontwikkeling, maar later „zal het gevechtsklaar worden gemaakt door intensieve training onder het toezicht van het commando van de tactische luchtmacht". Het communiqué volgde op de recente uitspraken van president Truman en verschillende senators over het beschikbaar komen van „fantastische" nieuwe wapens. Er werd de nadruk op gelegd, MOSKOU (K.N.P.). Terwijl Paus Pius XII door Zijn nieuwe Encycliek „Sempiternus Rex" een beroep deed op de Orthodoxe Ker ken om met het oog op de we reldwijde dreiging van de mate rialistische godloochenaars de een heid onder alle Christenen te herstellen, werd in Moskou een bijeenkomst gehouden van alle hoofden der Orthodoxe Kerken, die tegenwoordig door het Krem lin worden beheerst. Naast de Patriarch van de Sov jet-Russische Orthodoxe Kerk, Mgr. Alexej, die het voorzitter schap bekleedde, waren aanwezig de patriarch van de Georgische Kerk, de Patriarch van de Roe meense Orthodoxe Kerk, Justi nian Marina, alsmede de Patriarch van de Bulgaarse Kerk, metropo liet Cyrillus. Nadat deze vier kopstukken der Bolsjewistisch geïnfecteerde ker ken Volgens gebruikelijk commu- BOEDAPEST. Van personen, die uitstekend op de hoogte moe ten worden geacht, verneemt het K.N.P., dat de heldhaftige Pri maat van Hongarije thans in een toestand van volkomen uitputting verkeert. De communistische machthebbers hebben opdracht gegeven alle mogelijke middelen aan te wenden om de Kardinaal althans iets van zijn vroegere sterkte terug te geven en een vol ledige en noodlottige instorting te voorkomen. Diezelfde personen bevestigen, dat de Kardinaal in de nacht van 14 op 15 Juli in een ambulance auto van het ziekenhuis der ge vangenis is overgebracht naar een sanatorium in het Tatragebergte. Dit gebergte, dat vroeger Noord- Hongaars gebied was, vormt thans een deel van Slowakije. De Kardinaal, die gewone bur gerkleding draagt, wordt voort durend verzorgd door „vertrouw de" verpleegsters onder direct toezicht van twee Russische ze nuwspecialisten. De gezondheids toestand van de Primaat is zo slecht, dat hij voortdurend injec ties moet ontvangen om in het leven te blijven. Einde Juni was de Kardinaal reeds zo verzwakt, dat hij niet meer in staat was het H. Misoffer op te dragen. Geen enkele be zoeker werd daarop nog tot hem toegelaten, zelfs niet zijn oude moeder. De communisten stellen alle pogingen in het werk om het leven van de Kardinaal te ver lengen, omdat zij, gezien de stem ming ui de gehele vrije wereld, koste wat kost willen voorkomen, dat de Kardinaal in gevangen schap sterft. nistisch ritueel een „vredesmani- fest" tot de gehele Christelijke wereld hadden gericht, hielden zij zich uitvoerig bezig met het voor naamste punt van de in het Krem lin opgestelde agenda, n.l. de door Moskou geëiste intensivering van de strijd tegen de Katholieke Kerk van Rome. Uit de toelich ting van Patriarch Alexej bleek, dat de te voeren actie zich vooral moest richten tegen het primaat schap van de Paus en tegen elke actie tot terugkeer der Orthodoxe Christenen tot de eenheid met de Kerk van Rome. Het hoofd van de Sovjet-Russische Kerk hield een opmerkelijk felle rede, waar bij hij verklaarde, dat de uiterste strengheid en een onverbiddelijke strijd tegen Rome de voornaam ste plicht was van elke gezags- gezags- drager in de Orthodoxe Kerk. De oproep van de vier Orthodoxe Pa triarchen, die ook officieel op het Kremlin -zijn ontvangen, werd door de Sovjet-Russische pers op een voorname plaats gepubliceerd. MAASTRICHT. Het op last van de Officier van Justitie in gestelde onderzoek naar aanlei ding van de langdurige afwezig heid van notaris H. M. H. O. Q. te Maastricht, is afgesloten. De zaak is thans nog aanhangig bij de Officier van Justitie die eerst daags de meer dan een maaijd zonder verlof in het buitenland vertoevende notaris zal oproepen om te verschijnen in de Raad kamer van de Arrondissements rechtbank. De uitspraak van de rechtbank betreffende evt. ont heffing van notaris Q. uit zijn ambt zal in het openbaar geschie den. FRANKFORT De geallieerde Hoge Commissie heeft alle vluch ten van Tsjecho-Slowaakse vlieg tuigen boven West-Duitsland tot nader order verboden. De Tsjechi sche Nationale Luchtvaart Mij onderhield hier de laatste maan den zeven diensten, waarvan drie op Parijs en twee op Brussel en Amsterdam. Het was de Tsjechen reeds 17 Juni verboden naar En geland te vliegen. Om mogelijke represailles te vermijden heeft de Air France op advies der Franse regering haar diensten op Praag gestaakt. dat de bestuurbare projectielen niet zo maar vliegtuigen zonder bemanning zijn, waarmee in de afgelopen jaren proeven genomen zijn. Er is geen plaats voor een piloot ingericht in het toestel, dat beproefd is te Alamogordo in de staat New Mexico en te Cocoa op Florida. Het projectiel wordt van de grond gelanceerd, n niet neerge laten uit een groot vliegtuig, zoals bij proefnemingen gebeurd is. KAMPEN. Dinsdagmiddag is een mijlpaal bereikt in de aanleg van de dijk rond de Oosterpolder. Twee dijkvakken, de percelen Q en R, gelegen buiten het Ketel- diep bij Kampen, zijn Dinsdag middag met elkaar verbonden. Het ene stuk dijk ter lengte van drie km. is gelegd door de M.U.Z., het andere stuk ter lengte van zeven km. door de fa. Broek hoven. Dinsdagmiddag werd de laatste bak keileem aangevoerd en bij uitstekend weer, terwijl er geen stroom stond, werd door de grijper het gat tussen de beide dijkvakken gedicht. De verbinding kwam tot stand op de plaats waar vroeger de vaargeul naar Amster dam liep, ten Zuiden van het Ke- teldiep. Mede door de zeer gun stige weersomstandigheden werd deze verbinding vroeger tot stand gebracht dan de aannemer had verwacht. Toen de aansluiting een feit was gingen de vlaggen in top en loeiden de sirenes, wat overi gens de enige ceremonie was bij deze gebeurtenis in de geschiede nis van de Oosterpolder. LONDEN (A.P.-Reuter)Engeland heeft gisteren alle Britse schepen verboden vracht van welke aard ook naar Perzië te vervoeren. Een woordvoerder voor het ministerie van Handel deelde mee, dat aan schepen, die „bepaalde schaarse materia len" naar Perzië vervoeren, opdracht is gegeven van koers te veranderen. De vrachten die hierdoor onmiddellijk beïnvloed werden waren: suiker, spoorrails en slaapwagens. Hij voegde er aan toe: „Deze goederen zullen gelost worden in de dichtst bijzijnde havens voor het merendeel in Basra (Irak). De geruchten, als zou de oppo sitie tegen de Perzische premier, Mossadeq, groeien, zijn inmiddels toegenomen. De gewezen premier Sayed Zia Tabatabai, van wie gezegd wordt, dat hij pro-Brits is, trad na vijf jaar zwijgen weer in de politieke arena. Perzië zal schadeloos gesteld wor den voor die verschepingen die reeds betaald werden. De Britse order werd afgekon digd „in overleg met de betrok ken scheepvaartmaatschapijen" Vermoedelijk hebben de kapi teins per radio instructie ontvan gen. De Perzische regering heeft sinds het afbreken der onderhand delingen haar eerste contract voor het leveren van olie afgesloten. Het betreft de levering aan Afga- nistan van 30.000 ton olieproduc ten en 7.000 ton vliegtuigbenzine. De prijs bedraagt ongeveer 3.400.000 dollar. De Perzische Olieraad beval gisteren Green, een Britse inge nieur in de raffinaderij te Abadan zijn werk aan een Perzische in genieur over te dragen. De Britse bedrijfsleiding heeft geprotesteerd en twee andere Britse ingenieurs hun werk laten staken. Ook de Britse technicus Cun ningham is door een Pers ver vangen. Dit heeft de reeds tussen Brit ten en Perzen heersende spanning sterk doen stijgen. Gisteravond werd de politie te Haarlem door bewoners van de Korte Begijnenstraat gealarmeerd omdat aldaar in een woning met een stengun geschoten werd. Een 30-jarige bewoner bleek bezig salvo's te lossen. De politie kon aanvankelijk niet in de woning doordringen wegens het gevaar van de rondvliegende kogels. Ten slotte slaagde een aantal agenten en rechercheurs er in, de man te overmeesteren, doch niet nadat deze een der politiemannen met een kris in het dijbeen had ge stoken. De man bleek in een ern stige toestand van overspanning te verkeren. Hij werd naar het Grote Gasthuis overgebracht waar hij werd opgenomen wegens een verwonding aan de schouder. Terwijl hij bewaakt werd door een lijfwacht van 200 met stok ken, pistolen en messen gewapen de mannen, richtte hij zich tot leden van zijn „Partij van de Na tionale Wil". Hij zeide, dat Perzië zich tegenover grote gevaren geplaatst zag. Het voornaamste bestond er in, dat het publiek „misleid en blind gehouden wordt voor de voornaamste oorzaak van onze ellende". ROME (A.F.P.). Naar in het Vaticaan verluidt is in Hongarije een verordening uitgevaardigd, volgens welke alle geestelijken on der de 50 jaar dienstplichtig zijn. Reeds meer dan 500 priesters on der de leeftijd van 35 jaren waren als gewone soldaten in het leger opgeroepen. Naar men in het Vaticaan verklaart, zou de rode Hongaarse regering aldus willen voorkomen, dat de gelovigen in aanraking komen met de jonge geestelijken. Later zouden dan de oudere leden van de geestelijkheid gemakkelijker uitgeschakeld kun nen worden. NEDERLANDSE WOL NAAR TURKIjE 's-GRAVENHAGE. De Ne derlandse deelneming aan de Turkse jaarbeurs, welke op het ogenblik te Ismir, het vroegere Smyrna, wordt gehouden, blijkt voor verschillende deelnemers een succes te zijn geworden. Gisteren vertrok voor de twee de maal in enkele dagen tijds een K.L.M. vrachtvliegtuig met enige tonnen handbreiwol afkomstig van de Leidse Wol Spinnerij N.V. Nevada naar Turkije. Reeds eer der werd een grote hoeveelheid handbreiwol en industrie-garens op deze wijze naar de Turkse jaarbeurs vervoerd. BERLIJN (A.P.). Het Russi sche garnizoen van Oost-Duits- land is zijn jaarlijkse manoeuvres begonnen. Een kwart millioen sol daten van het Rode leger is hier bij betrokken. De oefeningen zul len staan onder de persoonlijke leiding van generaal Wassily Tsjoeikof. De climax der oefenin gen zal bereikt worden om en nabjj 1 October. Tot de troepen behoren vier ge pantserde divisies. Zij zullen grote omtrekkende bewegingen maken FRANS VROONS NAAR AMERIKA Donderdagavond is Frans Vroons per vliegtuig naar Amerika ver trokken. Vroons, die geen deel meer zal uitmaken van het vaste ensemble der Nederlandse Opera, heeft voor de eerste helft van dit seizoen een engagement aan de City Centre Opera te New York aanvaard. Na zijn terugkeer in Europa zal hij o.m. deelnemen aan de Opera- Stagiones te Dublin en Helsinki. HILVERSUM. Ter gelegenheid van het vierdaags bezoek dat door een groot aantal leden van de Eerste en Tweede Kamer aan een aantal Nederlandse industrieën wordt gebracht, heeft minister prof. dr. A H, M. Albregts gisteravond een overzicht gegeven over het noodzakelijk aanpassingsproces dat van de Nederlandse volkshuishouding wordt vereist met het oog op de grotere uitgaven voor defensie-doeleinden, die het betalings balansprobleem zullen verscherpen. om de „vijand" in te sluiten. Deze bewegingen zullen zich uitstrek ken van Zuid-Oóst Duitsland tot de Elbe. Sowjet gevechtstoestellen zullen de grondtroepen steunen en wel in de klassieke stijl, die de Rus sen tegen Hitler met hun „Stor- moviks met zoveel Succes toege past hebben. Het Rode leger heeft een ideale tijd voor de oefeningen uitgezocht. Oost-Duitsland ligt sedert enige dagen te bakken onder een on gewoon hete zon. De rivieren en andere stromen staan laag en de oogsten zijn voor het grootste deel binnengehaald. VOOR WEG TILBURG— EINDHOVEN De leden van de Staten- Generaal en al degenen die hen begeleidden op hun tocht langs de Nederlandse industrieën, is Dinsdag gra tis een ongevallenverzeke ringspolis uitgereikt ter waarde van tienduizend gul den toen het gezelschap zich van Eindhoven naar Tilburg zou begeven. Een begeleidend schrijven maakte de zaak volkomen duidelijk. Hierin werd er op gewezen dat de enige ver bindingsweg Eindhoven-Til- burg in geen enkel opzicht aan redelijke eisen voldoet. Over een afstand van 23 km. tussen Best en Tilburg, treft de automobilist niet minder dan 54 scherpe bochten met uitermate slecht zicht aan. 20 inspringende zijwegen12 wegkruisingen en 2 bruggen. Men hoopt dat de kamer leden van het nut van een nieuwe autoweg overtuigd zijn geraakt De vermindering der investerin gen in de productieve sfeer moet binnen verantwoorde grenzen blijven, omdat voor alles de toe komst van ons volk moet worden gewaarborgd. Het handhaven van een redelijk welvaartsniveau in het bijzonder voor de minst draagkrachtige bevolkingsgroepen stelt op zijn beurt grenzen aan de consumptiebeperking. Daarom moet alle aandacht van regering, werkgevers en werknemers wor den geschonken aan de ovoering van productie en export die op langere termijn bepalend zullen zijn voor het welvaartsniveau. De verhoging van de producti viteit zal, in een tijd van kapi- taalschaarste, allereerst gezocht moeten worden in een verbeterde organisatie op het gehele terrein van de productie zomede in een verhoging van de arbeidspresta ties. De minister meende, wat het eerste betreft, dat de specialisatie nog voor belangrijke verbetering vatbaar is en achtte verdere toe passing van standaardisatie en normalisatie dringend geboden. Belangrijker nog voor de overheid is het bevorderen van een gezon de concurrentie. De minister her innerde er aan dat tussen 1925 en 1939 de productiviteit in de Ne derlandse industrie met ca. 10 pet. steeg, doch in de crisis-periode 1931 tot 1936 bijna 19 pet. Wij zouden beneden de maat blijven indien wij slechts onder de gesel van werkloosheid en afzetcrises in staat zouden zijn tot het leveren van prestaties welke, thans zij het in minder~J verlangd. (Vervolg op ring. 3) Mr. J. A. Jonkman, voorzitter van de Eerste Kamer, maakte deel uit van het gezelschap parlementsleden, dat een bezoek bracht aan de Nederlandse industrieën. Gisteren vierde hij zijn zestigste verjaardag. Mr. L. G. Kortenhorst, voorzitter van de Tweede Kamér, die eveneens tot het gezelschap behoorde, in mindere mate, van ons worden feliciteerde de jarige (rechts) alvorens men zich aan boord begaf van een rondvaartboot te Amsterdam. J

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1951 | | pagina 1