pliTmac Na een zwerftocht van twee jaar voer Hr. Ms. Banckert thuis Zwaarbevochten gelijkspel van Engeland op Fransen BANDJIR OVER JAVA Bijna sneuvelde een record RADIO Westfriese emigrant behaalde op tentoonstelling 8 prijzen Met Ome Willem De Rozenkrans: een wapen Zilvermijn in gootsteenput DRA I SM A'S LEVERTRAAN Trein greep auto Ongeveer één jaar in Canada Wrang geluid bij installatie Delft ongewassen aan de arbeid Naar wij vernemen SPECIAAL ALKALIVRIJ VOOR ZIJDE door Leo Broeksmit Het record van Engeland noe nimmer on ei een grond een ne derlaag te hebben geleden tegen een officieel elftal van een der continentale landen werd Woens dagmiddag on Highbury. het ter rein van Arsenal, niet gebroken. Het Franse elftal slaagde er in om een eeliiksnel. dat door de meeste critici als verdiend wordt beoordeeld, te bereiken, ia. er was zelfs de mogelijkheid ge weest. dat de casten in de laat ste minuut de winnende goal zouden hebben gescoord. Van mening, dat in het En gelse elftal ingrijpende wijzigin gen zullen worden aangebracht met het oog op de ontmoeting van het jaar, de wedstrijd tegen Oostenrijk. Het Franse elftal startte al heel ongelukkig. De Algerijn Fi- roud speelde een bal terug op Vignal. die uit zijn doel was ge komen om een voorzet van Fin ney te onderscheppen. En op deze wijze rolde het leder in het Franse doel en had Engeland met 10 de leiding. De Franse voorhoede beperkte zich tot. enkele uitvallen, welke zeker niet van gevaar waren ontbloot. Alpsteg plaatste na een schot van Baratte tegen de paal een hoekschop voor doel en Doye loste, nadat de Engelse achter hoede even aarzelde met wegwer ken, van twee meter afstand, dat Williams te machtig was. De ge lijkmaker werd in de achttiende minuut gescoord en een minuut later had Frankrijk al de leiding. Rene Alpsteg, de snelle rechts buiten, liep snel naar binnen en loste een verschrikkelijk hard schot van niet te verre afstand,, waarnaar Williams tevergeefs greep. Engeland stond op eigen grond met 21 achter en dit feit im poneerde de spelers zo, dat het f Advertentie) MUNHARDTJES: iterlce J pijnen. "P- bestrijders van PROGRAMMA VRIJDAG 5 OCTOBER 1951 HILVERSUM 1, 402 m. 7.00—24.00 NCRV. NCRV: 7.00 Nieuws; 7.18 Ge wijde muziek; 7.45 Een woord voor de dag; 8.00 Nieuws en weerberichten: 8.15 Gramofoon- muziek; 8.45 Idem; 9.00 Voor de zieken; 9.30 Waterstanden; 9.35 Gramofoonmuziek; 10.30 Mor gendienst; 11.00 Alt en piano; 11.30 Amusementsmuziek; 12.00 Gramofoonmuziek; 12.30 Land en tuinbouwmededelingen: 12.33 Lichte muziek; 13.00 Nieuws; 13.15 Harp-ensemble; 13.45 Gra mofoonmuziek; 14.00 Hoeveel water hebben kamerplanten no dig", causerie; 14.15 Promenade rkest; 14.50 Gramofoonmuziek; 15.40 Voordracht; 16.00 Altviool en harp; 16.30 Voordracht; 16.50 Gramofoonmuziek; 17.00 Ver zoekprogramma voor de jeugd; 17.30 „In dienst van het Vader land", reportage: 17.40 Gramo foonmuziek: 17.45 „Sophia Hed- wig van Brunswijk", causerie; 18.00 Nieuws; 18.15 Salonorkest; 18.45 „Een goed woord voor een goede zaak": 18.50 Lichte mu ziek: 19.15 Regeringsuitzending: Verklaring en toelichting: 19.35 Gramofoonmuziek; 19.40 Radio krant ;20.00 Nieuws en weerbe richten: 20.10 „Reclassering"; 20.15 Radio Philharmonisch or kest en soliste; 21.15 „Bezoek aan Berlijn", causerie; 21.35 Piano recital; 22.05 Kamerkoor; 22.30 Orgelconcert; 22.45 Avondover denking; 23.00 Nieuws; 23.15 ..Het Evangelie in Esperanto"; 23.3024.00 Gramofoonmuziek. HILVERSUM 2. 298 m. 7.00 VARA, 10.00 VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO, 16.00 VARA 19.30 VPRO 21.00 VARA, 22.40 VPRO. 23.00—24.00 VARA. VARA: 7.00 Nieuws; 7.15 Och tendgymnastiek; 7.30 Gramo foonmuziek; 8.00 Nieuws en weerberichten: 8.18 Gramofoon muziek: 8.50 Voor de huisvrouw; 9.00 Gramofoonmuziek; VPRO; 10.00 „Kinderen en mensen", causerie: 10.05 Morgenwijding; VARA: 10.20 Gramofoonmuziek; 10.30 Schoolradio; 10.50 Cello en piano; 11.15 Radiofeuilleton; 11.35 Orgel en zang: AVRO: 12.00 Dansmuziek; 12.30 Land en tuinbouwmededelingen; 12.33 Gramofoonmuziek: 12.45 Sport- praatje; 13.00 Nieuws: 13.15 Me dedelingen of gramofoonmuziek; 13.20 Metropole Orkest: 14.00 Voor de huisvrouw; 14.20 Gra mofoonmuziek: Intermezzo: Po- ezie over muziek: VARA: 16.00 Lichte muziek; 16.30 Jeugduit zending: 17.00 Gramofoonmuziek 17.20 Muzikale causerie; 18.00 Nieuws; 13.15 Felicitaties; 18.45 .Denk om de bocht"; 19.00 Pianospel; 19.10 ^Spreekuur voor emigranten: VPRO: 19.30 „De nieuwe kerkorde" causerie; 19.50 Berichten: 20.00 Nieuws: 20.05 Boekbespreking: 20.10 Gramo foonmuziek; 20.30 „Benelux' 20.40 „Een sterk volk", causerie; VARA: 21.00 Cabaret; 21.30 „De Ducdalf'; 21.50 Buitenlands weekoverzicht; 22.05 Instrumen taal trio: 22.30 Gramofoonmu ziek; VPRO: 22.40 „Vandaag", causerie; 22.45 Avondwiiding; VARA- 23.00 Nieuws: 23.15 ,.In huwelijk en gezin", causerie; 23.3024.00 Gramofoonmuziek. TELEVISIE PROGRAMMA VRIJDAG 5 OCTOBER Eerste A.V.R.O.televisie-uitzen- ding. 20.1521.45. 1. Ooening door G. de Clereq en W. Vogt. 2. „Televizier". 3. Film-documentaire. 4. ..Artis-ticileiten", causerie. Pauze 5. Cabaret. verband in het elftal volkomen zoek raakte. Eerst een kwartier voor de rust werd de gelijkmaker gebo ren. De Engelse aanvoerder Wright, de beste speler van zijn ploeg, gaf een pass naar Man- nion. De handige binnenspeler plaatste het leer naar een open plek aan de rechterzijde van het veld. Zijn tactische manoeuvre was door de linksbuiten van Tot tenham Hotspur; Medley, begre pen, zwenkte naar binnen, nam de bal meteen op zijn schoen en gaf doelman Vignal geen kans. „ONBEWAAKTE" EISTE WEDEROM SLACHTOFFER WINSIJM. Weer heeft een onbewaakte overweg een slacht offer gemaakt, ditmaal te Win- sum, waar een personenauto, be stuurd door J. van der B. uit Middelstum door de trein uit Groningen werd gegrepen en honderd meter langs de spoor rails werd meegesleurd. De bestuurder werd door het zonlicht verblind, juist toen hii de spoorwegovergang wilde pas seren. Doordat hij het zonne scherm naar beneden wilde halen, lette hij onvoldoende op de overweg met het noodlottig gevolg. De auto werd totaal ver nield. doch wonder boven won der werd de chauffeur slechts licht gewond. Met een hersen schudding werd hii door een ziekenauto naar zijn woning ver voerd. ENGELAND—OOSTENRIJK ruim 60.000 kaarten verkocht Voor de wedstrijd Engeland Oostenrijk, te spelen Woensdag 23 November a.s. in het Wembley Stadion, zijn reeds meer dan 60.000 toegangskaarten verkocht. ONTSLAG IN CONFECTIE- GROOTBEDRIJF DEN HELDER. Daartoe ge dwongen door de ingewikkelde omstandigheden in de textiel branche heeft het confectiebedrijf van de fa. Gebr. Meijer zich ge noodzaakt gezien aan zeven en dertig meisjes ontslag aan te zeg gen. Wel is daarbij op de voor grond gezet, dat bij verbetering der mogelijkheden zij in voor rang opnieuw zullen worden aan genomen. Niet dan na lang aarzelen heeft de firma dit besluit genomen. De toestand was de laatste tijd n.l. zodanig, dat de voorraden in de fabriek zich bleven vermeerderen, zonder dat de detailhandel vol doende afzet garanderen kon. Dit verschijnsel openbaart zich over de gehele linie in verband met de verminderde koopkracht. Prijs verlaging om de koopwil te sti muleren mocht evenmin baten, zodat er voor de Directie niets anders opzat, dan een gedeelte van het personeel ontslag aan te zeggen. Hierdoor zal het bedrijf nog gaande kunnen worden ge houden. Advertentie Woensdagochtend is Hr. Ms. torpedobootjager Banckertonder bevel van luitenant ter zee der eerste klasse J. G. Stegeman, komen de uit Nederlands Nieuw Guinea, in de haven van Den Helder teruggekeerd. Zoals altijd had zich een grote menigte verzameld om de opvarenden welkom te heten. Tijdens het binnenvaren in de haven wuiven leden van de bemanning de mensen op de wal toe. „The Pictou Advocate", een weekblad, dat verschijnt in Nova Scotia (Canada) bevatte o.a. een I nabeschouwing van een tentoon- 1 stelling in Pictou, met behalve een algemene indruk, ook nog enkele bijzonderheden over de inzending van de heer C. Laken- man, die ongeveer een jaar gele den uit Lutjebroek naar Canada vertrokken was. Dat de heer La- kenman bijz. goed geacclima tiseerd is in z'n nieuwe vaderland en door vakmanschap heel wat weet te bereiken, valt wel op te maken uit het feit, dat hij niet minder dan acht prijzen behaalde. Maar laten we de deskundige medewerker van „The Pictou Ad vocate" zelf aan het woord: „Wat de kwaliteit betreft werd de mooiste collectie op deze ten toonstelling ingezonden door C. Lakenman, een Nederlandse emi grant, die ongeveer een jaar ge leden uit Holland in Canada aan kwam en zich op een boerderij in Pictou County vestigde. De inzending bestond uit bloemkool, Brussels lof, rode en groene kool, rapen en vele andere variëteiten gewone groenten. De collectie was niet groot, maar toonde over duidelijk wat verbouwd kan wor den door iemand, die weet wat en hoe hii verbouwen moet. Uw verslaggever had laatst 't genoegen de boerderij van La kenman in Carriboo te bezoeken en stond perplex over wat be- DEN HELDER. Hr. Ms. torpedobootjager Banckert lag nog maar nauwelijks tussen de beschutting van Wierhoofd en fort Harssens of de ontzaglijke menigte, ter verwelkoming aanwezig, kon zich niet meer goed houden en schreeuwde het welkom tegen de thuisgevaren jager op. Woensdag werd een periode afgesloten van ruim twee jaren buitengaats zwerven en voor sommigen van de honderdtachtig opvarenden was het zelfs drie of nog langer. Geen wonder, dat ze blij waren weer in het vaderland te zijn, al was de overgang van Rode Zee (ruim 35 graden Celsius) naar Nieuwediep (frisse Oostenwind) eigenlijk wel wat al te groot. Maar daarom niet getreurd. „Heb je de kachel klaar liggen" schreeuwde een matroos eerste klasser naar zijn familie, toen hij hen eindelijk in een wirwar van stemmen en armen ontdekte. Nou reken maar, dat zoiets al voor elkaar was. Opvarenden zowel als familieleden aan de wal bij de Atjehloods waren in dezelfde graad door het dolle heen en toen de meerrol bedankt was ging het stormenderhand op de wal af. Een goede gedachte van de com mandant It.z.I J. G. Stegeman om het nu eens andersom te doen. De bemanning kreeg volop gelegen heid aan de wal hun familie te begroeten en toen volgde de in vasie op de Banckert, die dan ook in een ommezien was herschapen in een passagiersschip van stille, luidruchtige of vertellende opva renden. Handig. De zeventigjarige ome Willem Jansen uit Arnhem had het daar bij druk genoeg om handjes te schudden links, rechts, voor en achter zich. Ome Willem, die veertig jaren in de Oost had ge zeten, daar het nodige had mee gemaakt en tenslotte via Nieuw- Guinea (ja, hoe ik daar terecht ben gekomen??) met de Banckert WAAROM MOET de Rozenkrans, vooral in deze maand, als een machtig wapen ten goede worden benut? Ook op die vraag geejt de H. Vader in zijn Rozenkrans-encycliek 1951 het antwoord: omdat de broederlijke eensgezind heid der naties, sedert lange tijd verbroken, nog steeds niet is hersteld, Aan alle kanten zien wij de gemoederen in beroering gebracht door haat en tegenstellingen. Nog steeds hangen er bedreigingen van nieuwe bloedige conflicten boven de volkeren. Hierbij komt de afschu welijke storm van vervolgingen, welke nu reeds zo lang tegen de H. Kerk woedt, die Haar zeer wreed treft met laster en benauwenis van iedere soort, waardoor zelfs af en toe het martelaarsbloed vloeit. Het gaat om redding uit een grote nood, en daartoe beveelt de Paus het bidden van de Rozenkrans in deze Octobermaand dringend aan. En dat vooral morgen, op de Eerste Vrijdag, die bijzonder is toegewijd aan Jezus' Goddelijk Hart). thuisvoer. Hij zal in het vader land wel het een en ander ver anderd zien, maar hij heeft straks in Bronbeek tijd genoeg om met zijn oude wapenbroeders uit het ver-vooroorlogse K.N.I.L. sterke verhalen te vertellen. Als soldaat le klasse werd hij in 1930 gepen- sionneerd, bezat daarna een aar dig boerderijtje, dat door de Jap pen grondig werd vernield, toen hij in 1942 weer onder de wape nen was en erop los ging. En verder is het een verhaal zoals van duizenden uit de Jappen kampen. Opgewekt slingerde hij echter in Nieuwediep zijn tropen helm overboord en daarmede alle tastbare herinneringen uit de Oost. „Maar als ik de kans krijg ben ik dit jaar een van de acht tienduizend emigranten naar Ca nada, dat kan ik je wel verzeke ren. Dacht je, dat ik een beetje op m'n dood zou gaan zitten wachten" Zucht van verlichting Met een fonkelende Land machtauto van de Aan- en Af- voertroepen werd hij later op de dag overgebracht naar Bronbeek. Of er nog iets van die emigratie fantasieën uit zullen komen?? Eerlijk gezegd slaakte sergeant machinist J. de Haas (ja, schrijf maar gerust „De Kale") een die pe zucht van verlichting toen Ome Willem veilig en wel in de auto zat. Als zee-vader had de sergeant de nodige zorg over Ome Willem gehad gedurende de twee maanden, die de thuisvaart had geduurd. Maar in Nieuwediep zag hij er uit om door een ringe tje te halen. Dat was dan de romantiek van de Banckert. De twee jaren zijn in hoofdzaak doorgebracht met patrouillediensten, van 1949 tot eind 1950 in de Indonesische wa teren en enkele maanden van 1951 rond Nieuw Giunea. „Tja, de grond daar zal wel rijk genoeg zijn, maar het klimaat....! Ne gen en negentig procent vocht gehalte in de lucht betekent niets". Daar tussendoor is er nog wel het een en ander voorgevallen. De Banckert kwam voor repara tie in Singapore terecht en zat meteen in het geharrewar tijdens het befaamde proces Bertha Her- togh. Om zeven uur de straat af en als je als Hollands matroos toch nog buiten was, dan maakten ze een foto van je voor de krant, omdat je zo'n lef-kerel was. Nou, wat dan neg. Buitenom is de Banckert toen naar Australië geweest en heeft met de Australische Marine oefe ningen gehouden, waarbij de op varenden het aan de wal in Mel bourne bijzonder goed hebben getroffen. 4 Een beetje warm De thuisreis is uitstekend ver lopen. Alleen in de Rode Zee viel het niet bepaald mee, toen de temperatuur tot 35 graden Celsius opliep. „En dan te weten dat je over tien dagen als meer rol zou staan te blauwbekken van de Hollandse kou". In Tripolis hebben ze vier da gen lang gepassagierd en zijn ont vangen door de vertegenwoordi ger van de Verenigde Natie's in Lybië, de Nederlander Adr. van Pelt. Hij schijnt een persoon te zijn, waar iedereen daar respect voor heeft. Omgekeerd bracht hij bezoeken aan de Banckert met zijn adviseurs met Lybische be stuur. De Commandant Zeemacht Ne derland schout bij nacht C. W. Slot had des morgens reeds vroeg inspectie gehouden, voordat de Banckert om half tien de haven binnenliep en op het Wierhoofd was de Marinierskapel aanwezig om muzikaal de binnenkomst te begeleiden. En voor de rest was het zoals steeds, misschien nog sterker dan voorheen: enthou siasme, vreugde en toch nog een tikkeltje stilte. Ondanks alle ru moer en luidruchtigheid. VAN HENGELO'S NIEUWE BURGEMEESTER HENGELO Gistermiddag werd mr R. J. J. Lambooy geïn stalleerd als burgemeester van Hengelo (O). Wethouder G. H. Bulters drukte er zijn spijt over uit, dat de gemeenteraad zelf geen invloed kon uitoefenen op de burgemeestersbenoeming. Voorzitters van enige raadsfrac ties merkten op, dat door de be noeming van een katholieke bur gemeester in een stad, welke in meerderheid niet die geloofsover tuiging is toegedaan, teleurstel lingen zijn gewekt. Een der spre kers noemde het een misgreep van de regering bij de benoeming van burgemeesters de grootste raadsfractie als uitgangspunt te nemen. reikt was in deze korte tijd, want noch de gebouwen, noch d derij zelf bevonden zich e boer in een goede staat, toen hij en z'n vrouw arriveerden. Bovendien waren ze nog gehandicapt door het feit, dat ze geen vervoermid- (Advertentie) Mevrouw G. te H. bemerkte tij dens het afwassen dat een thee lepeltje in de gootsteen ver dween. Haar echtgenoot maakte het afvoerput je open en ont dekte toen tot zijn grote verba zing een hele collectie tafelzilver in de put: alle verloren gewaan de lepels en vorken waren in de loop van de tijd door de goot steen verdwenen! Iets dergelijks zal U wel niet overkomen, maar toch raakt in ieder huisgezin wel eens tafel gerei zoek. Geen nood: wanneer U de waar- depunten van Niemeijer's Thee en Koffie spaart, kunt U geheel zon der kosten in het bezit komen van het prachtige „Safira"-tafel-bestek vlekvrij door-en_-door. U geniet dubbel wanneer U Nie meijer's Thee en Koffie gebruikt: hoe zeldzaam geurig is zo'n kopie Gala-Thee en welk een pittig kopje koffie zet U van Nie- meijer's-Paarsmerk. En op beide: waardepunten voor „Safira"! Indien U nog geen cadeaulijst mocht hebben, vraagt er dan nog heden even een per briefkaart aan Niemeijer-Groningen (dat adres is voldoende). H.H.Y.C.-IJ5HOCKEY HEEFT WEER 2 CANADESE SPELERS Op 15 October zal de Canadese ijshockeyspeler Leo Carey in ons land arriveren. Evenals het vorig seizoen zal hij als coach-speler fungeren van H.H.Y.C.. Behalve Carey komt nog een tweede Ca nadese speler in het team van H.H.Y.C. uit, namelijk Arnold, die geruime tijd in de Schotse League heeft meegespeeld. DELFT Tal van inwoners van Delft kwamen gistermorgen tot de onaangename verrassing, dat zij ongewassen en zonder een kopje thee te hebben gedronken naar het werk moesten gaan. De bovenwoningen zaten namelijk geheel zonder water, terwijl in de benedenhuizen slechts een dun straaltje water uit de kranen kwam. De oorzaak van dit onge mak was, dat de transportleiding van Rotterdam naar Delft ter hoogte van de kandelaar bij Overschie was gesprongen. del hadden om materialen en voorraden te halen en dikwijls zag men ze fietsen naar en van de stad. Ze hadden wel enige re den om zich over meer dingen te beklagen, dan het slechte weer alleen Tot zover deze medewerker. Men begrijpe, dat iedere recht geaarde Nederlander dergelijke verslagen in een buitenlandse krant met een zekere trots leest. Wij, hier in ons eigen land, mo gen deze ambassadeurs in het buitenland dankbaar zijn, dat ze hun specifiek Nederlandse ka raktertrekken niet hebben ver loochend. Niet alleen bouwen deze twee mensen aan hun eigen toekomst, ze zijn ook de werkers van goodwill voor allen, die nog de intentie hebben over te steken naar het land, waar reeds velen door hard werken een behoorlijk levenspeil vonden. f 25.000 BOETE VOOR TEXTIEL ZONDER PUNTEN AMSTERDAM Wegens over treding van de destijds van kracht zijnde textielbeschikking heeft het Amsterdams Gerechts hof een kledingmagazijn te Am sterdam (H.J.H.) veroordeeld tot betaling van een geldboete van 25.000,subs. 6 maanden ge vangenisstraf. Veertien dagen ge leden had de Procureur-Generaal een boete van 41.000.geëist. is er te Oostzaan wederom vogelpest geconstateerd. 47 kip pen gingen de (destructor) pot in; keerde minister Stikker giste ren met de „Nieuw Amsterdam" in ons land terug uit San Fran cisco en Ottawa; kunnen academisch gevormde vrouwen weer Amerikaanse en Engelse studiebeurzen aanvragen bü dr. R. H. Kotting-Menko. Joh. Vermeerstraat 41, Amsterdam; hebben de Eerste Kamerleden aan hun collega's van de Tweede Kamer twee kalenderschilden aangeboden voor het gerestau reerde gebouw der Kamer; mag de damesbeurs „Femina" te Rotterdam zich hedenmorgen verheugen in het bezoek van de echtgenoten van de ministers Drees, v. d. Brink, Manshoit en in 't Veld en van de dames Jonk man en Kortenhorst; werd gisteren te Almelo onder zeer grote belangstelling door de Canadese ambassadeur, de heer Dupuy, een bevrijdingsmonument onthuld; reiken H.M. de Koningin en Prins Bernhard Maandag a.s. te Amersfoort de nieuwe vaandels uit aan de regimenten Johan Willem Friso, de Limburgse Ja gers en aan het Regiment Oranje Gelderland. 5 OCTOBER: H. Placidus en gezellen Het is van het allergrootste belang 'om de kinderen van hun prille jeugd af te vor men naar de beginselen van het Evangelie. Dat deed de vader van de H. Placidus, die zijn zoontje, toen hij vier jaar oud was, naar Benedic- tus stuurde om van hem onderricht te ontvangen. Hij werd dan ook geheel naar de Benedictijnse geest ge vormd, stichtte later in Sici lië een klooster en viel daar met zijn monniken als slacht offer van felle geloofshaat. Het schijnt wel, dat wij in deze tijd daar nog niet zo van doordrongen zijn: klei nere kinderen mogen gerust volgens het begrip van vele ouders lid zijn van neutrale gymverenigingen; het kan voor die kleine kinderen toch geen kwaad! Ze mogen ge rust naar een niet-katholiek bewaarschooltje de katho lieke ligt zo ver weg en je hebt toch niet altijd gelegen heid om zo'n kind te halen en te brengen! Ze mogen gerust naar neutrale zang klassen gaan je stem heeft toch niets .met de godsdienst te maken! Maar ondertussen doen deze kinderen invloe den op, die later hun levens gang kunnen bepalen. IN DESERTO Advertentie Het risico met „alkalivrij voor alles en nog wat" is mij te gortig, zegt de textielman. Het sop van de ragfijne Vivalon-vlokjes is garant voor ruisende zij en heldere kleuren. WONINGBOUWLENING UIT PENSIOENFONDS SHELL RHEDEN. In een spoed eisende vergadering nam de raad van Rheden met algemene stem men een voorstel van B. en W. aan tot het aangaan van een 4 pet. geldlening groot f 600.000 uit het pensioenfonds van de Konink lijke Shell te Den Haag ten be hoeve van de bouw van 43 wo ningen voor de N.V. Moteren- fabriek Thomassen te de Steeg. Advertentie) FEUILLETON 34 Men kan niet alle gei ten en alle karbouwen verkopen, want dan kan nieraand de sa- wah's bewerken". Er waren nog enkele mannen bijgekomen en toen de zaak waarnemer zag, cfat hij het mid delpunt was van een steeds aan groeiende volksvergadering, be sefte hij plotseling, dat dit de grootste perkara kon worden, die hij ooit had uitgelokt! „Deze brief heeft gelijk", zei hij gewichtig. „Als alle mensen in alle dessa's weigeren om padj ah te betalen, kan Toean Goeverne- ment niets doen. Als er één sapi wordt verkocht dan zijn er altijd wel mensen uit de desa, die een sapi nodig hebben en er geld voor bieden. Maar als alle sapi's in alle desa's tegelijk worden aangeboden, kan niemand ze ko pen. Als jullie verstandig zijn, betaal je niet de veertien of acht tien roepiah waarvoor je niets terugkrijgt. Als je mij elk twee roepiah's geeft, zal ik naar de toean besar van de belastingen schrijven, dat jullie doen wat in de brief van Merdeka staat". - De omstanders keken naar hun belastingbiljetten en naar elkaar. Het aanbod was verleidelijk, maar twee roepiah was een boel geld. „Je mag mij ook per week be talen". haastte de zaakwaarne mer zich te zeggen, toen hij de aarzelende houding bemerkte. „Drie ketip per week gedurende tien weken. Dat is elke week de helft minder dan je anders aan padjah moet betalen". De geestdriftigsten gaven zich dadelijk op, terwijl de meer voor- zichtigen er nog eens over wil den nadenken. Maar ook zij be taalden toch liever geen belasting en als de zaakwaarnemer en de opstellers van die gedrukte brief de verantwoording namen, wilden ze wel meedoen. Zo gebeurde het, dat de inspec teur der directe belastingen in 't West-Javaanse district verrast werd met 84 brieven, waarin de desalieden mededeelden, dat zij ingevolge het desbetreffende ad vies van de groep Merdeka, wel ke onderhavig stuk van overtui ging annex met het belastingbil jet was ingekomen, zeer tot hun spijt niet bereid waren de pad jah te betalen. Hetwelk doende met verschul digde eerbied. Alle brieven be vatten dezelfde taalfouten en warer» door dezelfde hand ge schreven. Alleen de namen en de duimtoppen verschilden. De belastinginspecteur kende geen groep Merdeka, maar hij kende de wet, die opruiing tegen het Nederlands gezag strafbaar stelde en dus stuurde bij de hoogdravende brieven prompt naar de hoofdcommissaris van politie „ter fine van onderzoek en rapport". Terwijl de rijksrechercheurs een onderzoek instelden naar de herkomst van de omzendbrieven, ging het leven in de desa's rus tig voort. De inlanders betaal den elke week drie dubbeltjes aan Husein Sasmidjo en kochten voor de gespaarde dertig eenten kwee-kwee gebak suikerbollen, geconfijte vruchten, een fietsbel, een Japans baadje, een blikken zakmes, een doekspeld met rode en groene diamanten of een sier- kam, al naar gelang hun per soonlijke voorkeur. Toen ze een in hoog-Maleis gestelde aanma- ningskaart ontvingen, waarin ze aan de achterstallige belasting werden herinnerd, drukte dit de stemming niet in het minst. Als de toean besar van de belasting de eerste brief van de zaakwaar nemer niet had begrepen, dan moest die nog ir/ar eens schrij ven. Na de aanmaning gebeurde er trouwens niets, zodat de voorspelling van de omzendbrief over de machteloosheid van Toe an Gouverneur wel scheen uit te komen. Alleen kregen ze alle maal een dwangbevel, dat ze aan Husein Sasmidjo doorgaven, hetgeen de belastinginspecteur weer eer» vloed van seduimtopte brieven bezorgde. Toen brak de oogsttijd aan en in de desa's wa ren alle krachten nodig cm de rijpe padi te snijden. Elke dag trokken de manhen. vrouwen en zelfs kinderen naar de sawahs. Zodra de opgaande zon haar eerste aarzelende stralen boven de horizon zond. zwermden de oogsters uit over het net van smalle paadjes en diikjes. di° de rijstvelden van elkaar scheidden. Wanneer de zon 's middags het landschap zengde werkten ze voort, de ani-ani. het kleine rijstmesje, in de rechterhand, de bundel geoogste halmen in de linker. En onder de schemerige schijn van de laatste stralen dei- ondergaande zon keerden ze te rug naar de deur, waar alleen de ouden van dagen waren ach tergebleven om de maaltijd te bereiden. Vermoeid en met pijnlijke rug van het gebogen werken kwa men de oogsters thuis, maar in hun harten zong de voldoening, want als loon zouden ze tien kati van elke geoogste pikoel krijgen. En in hun ogen glin sterde de vreugde, omdat het oogstfeest weer een dag nader was gekomen. Het was enkele dagen voor het einde van de oogst, toen Ali Koesono. nadat hii met ziin vrouw en de drie oudste kinde ren 's avonds van de sawahs was teruggekeerd, boven de deur van ziin huisje eer» plakbrief ont dekte. Zijn oude, halfblinde grootmoeder, die alleen thuis was geweest, had er niet veel van begrepen. Uit haar verwar de verklaringen maakte Ali op. dat er een toean besar was ge weest. die beweerd bad dat mor gen Ali's bezittingen zouden worden verkocht wegens belas tingschuld. (Wordt vervolgd

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1951 | | pagina 3