de shag!
Ontwerp Ziekenfondswet
is thans gepubliceerd
Afbrokkeling van de Britse
hegemonie gaat voort
De Rozenkrans vernieuwt
Zondags-
arbeid?
In huidige omstandigheden
geen leerplichtige kleuters
visieontvangst
chroom Modern
n entrée-kosten
Ziekenfondsraad wordt uitgebreid en
adviserende districtsraden ingesteld
Zondags - Evangelie
Weekend-weer blijft
weer best
BUITENLANDS OVERZICHT
ROOK-KATER
ZATERDAG 13 OCTOBER 1951
PAGINA 3
ERSVERWACHTING
'edeeld door het KNMI
Jilt, geldig van Zaterdag-
ot Zondagavond,
itselijk wolkenvelden.
ke tot matige Zuid-Ooste
nd en weinig verande-
temperatnur. Voor de
isteiijke neut van het
erwegend droog weer en
vende wolkenvelden voor-
c in de hogere niveau's.
Iroog weer met weinig
ng.
slag Kinderprijsvraag
tslag van de luciferswed-
i onze kinderrubriek „de
:se beurt" van veertien
'eleden, luidt:
is Koenis E 73 Spanbroek,
Laan Slootgaard C 96
rspel; 3. Jozef van Roe-
H. Trompstraat 30, Den
(Advertentie)
ia
A.s. DINSDAGAVOND
te beginnen in
PIET, Langestraat 96
Stadhuis, Alkmaar
.B.-VERGADERING
SLOOT De LTB afd.
t opende dezer dagen 't
net een goed bezette le-
idering- De voorzitter de
Swart Rzn. wierp in zijn
woord een terugblik op
:slaagde excursie en de
irtdag van deze zomer en
Ier medewerking voor 't
winterhalfjaar,
bespreking van de voor
oor kring- en vakgroep-
ingen, zette de voorzitter
gen uiteen om in de tuin-
'aaronder vooral de Sier-
verstarring, welke daar
iel heerst door de vele
len en verordeningen,
te breken door ruimere
g van het teelt-areaal.
werd besloten om in
;e treden met een vak
dat deze de fruitbomen
ig zal snoeien, aangezien
:en, dat er veel teleur-
"schijnen te zijn we-
vakkundige behandeling.
afgevaardigden voor de
vakgroepvergaderingen
Denoemd qb er werd be-
n zonodig voordat deze
ingen plaats vinden we-
jeen te komen,
idvraag, welke huishou-
nderwerpen bracht, volg-
ot.
urgerlijke Stand
BLOOT Geboren: Wil-
zv N. Kaandorp en M-
ens; Maria A. dv N. Th.
M- C. Metselaar; Johan-
J. Oud en M- J. Krom.
rouwd: C. Houtehbos 25
Mienis, 21 j.; Th. H. A.
j. en A. van Baar, 21 j.
d: L. van Til 31 j. en A.
n, 28 jaar.
BOERENLEENBANK
>LOOT De Coöp. Boe-
mk alhier heeft thans 'n
he aansluiting gekregen
•eikbaar onder no. 450,
De kasuren van de
mbank zijn thans als
rijzigd Maandag geopend
en van 79 uur. Woens-
35 en van 79 uur.
an 7—9 uur en Zaterdag
uur. Zie verder ook de
ie in dit blad.
.V.W.-NIEUWS
IUGOWAARD. Zondag
It SVW 1 thuis tegen
Deze club uit Wieringen
inbekende van de SVW-
aat bekend als een forse
l staat deze ploeg bijna
op de ranglijst en dient
rekening te worden ge
lat het geen gemakke-
toffer zal worden,
r is het dat de links-
SVW, niet meer van de
1 zijn, wat echter niet
emt dat zij a.s. Zon-
behoorlijk partijtje voet-
n geven. Er zal waar-
veel publiek komen,
overige eerste elftallen
ugowaard allen uitspe-
schien willen diegenen
plan zijn om langs een
reg dan de ingang het
betreden bedenken dat
die de vereniging heft
nodig is om de kosten
zeer hoog zijn te kun-
len.
s-avond ten bate van
Bavo en D.W.S.V.
Op Dinsdag 16 Octo-
t er in zaal Mulder een
la-avond gegeven van
Op deze avond treedt
roemde KRO gezelschap
lo van Dijk e.a.
is staat de baten van
nd geheel vrijwillig af
ieide sportverenigingen
Bavo en RK Gymnas-
ging DWSV.
vond is alleen toegan-
or R.K. die tenminste
ige leeftijd hebben be-
AVO-NIEUWS
Afgelopen Zondag
Bavo bewezen niet met
aten sollen. Immers in
i de club van die naam
verslaan geeft te den-
a.s. komt Berkhout op
it is geen katje om zon-
choenen aan te pakken,
er zo gespeeld wordt
pen Zondag is de kans
lout op winst nog lang
Het tweede gaat naar
om de bovenste plaats
lomenteel bezet te ver-
Dok hier zal de strijd
rden.
■en welkome verrassing
et 20 jarig bestaan als
illen die spelen met 4
t de bus kwamen. Als
van de jubileumviering
ndagavond een groot
georganiseerd in zaal
met het voor Ursem
aken nieuwe dans en
est „de Moodmakers".
's-GRAVENHAGE. De mi
nister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid heeft besloten
het ontwerp Ziekenfondswet te
publiceren, dat o.a. ten doel heeft
bezettingsrecht te vervangen en
het ziekenfondswezen een nieuwe
wettelijke grondslag te geven.
Het geldende recht vertoont aller
lei onvolkomenheden en boven
dien zou het, zonder nadere rege-
Al verschillende keren hebben
de pharizeeërs geprobeerd, Jezus
in zijn eigen woorden te vangen;
Ze hebben vragen gesteld; ze
hebben aanmerkingen gemaakt
op bet onderhouden van de Sab
bath; ze hebben gezegd, dat Jezus
door de duivel de duivel uitdreef;
ze hebben om tekens gevraagd.
Telkens heeft de Meester ze te
recht gewezen.
Nu sturen ze hun leerlingen
naar Hem toe met een werkelijk
moeilijk probleem. De inleiding
moesten ze van buiten leren.
„Meester, we weten dat U op
recht bent, en de weg Gods naar
waarheid leert U kijkt niemand
naar de ogen, want U kent geen
aanziens des persoons." En dan
komen ze met de kwestie: „Wat
dunkt U? Is het geoorloofd de
keizer schatting te betalen of
niet?"
'n Boos opzet. Jezus doorziet ze;
Hij laat hen een geldstuk voor de
dag halen. „Van wie is dat de
beeltenis?" „Van de keizer".
„Geef dan aan de keizer wat
van de keizer is, en aan God wat
van God is". Toen dropen ze af.
De verhouding Kerk - Staat
wordt hier aangeraakt Een moei
lijk probleem, dat heel het be
staan van het Christendom door
de mensen heeft bezig gehouden.
De Middeleeuwen zo goed als
onze tijd kenden het Christus
geeft hier het hoofdprinciep.
De katholiek is lid van twee
gemeenschappen; elk gemeen
schap op zijn terrein onafhanke
lijk: De Kerk zorgt voor het gees
telijk welzijn; de Staat voor het
tijdelijk. De kerk bemoeit zich
niet met wegenaanleg, de Staat
zich niet met het toedienen van
de Sacramenten. Het grondprin-
ciep is eenvoudig. Maar er zijn
een aantal gevallen die beide ra
ken. Nemen we het huwelijk. Het
is een Sacrament, waardoor het
samenleven van twee mensen ge
heiligd wordt. Het dient tot de
voortplanting van het menselijk
geslacht, maar evengoed tot groei
van het mystiek lichaam van
Christus. Zowel de Kerk als de
Staat zijn dus bij het huwelijk ge
ïnteresseerd. En dan gaat 't van
zelf niet aan, het kan de bedoe
ling van Christus niet zijn, dat de
Kerk zegt; het huwelijk is onont
bindbaar, terwijl de staat door
haar wetgeving te kennen geeft;
scheiden, en opnieuw met een
ander trouwen, is goed mogelijk.
Omdat de Kerk een zoveel noger
en belangrijker doel nastreeft, is
het voor ons, katholieken, van
zelfsprekend dat de Staat zich
richt naar de Kerk, en niet tegen
haar ingaat.
De absolute scheiding van
Kerk en Staat kan daarom onmo
gelijk ideaal zijn. Juist omdat de
katholieke beginselen, waarheid
zijn en waarheid is één en on
verdeeld zal een staat die zich
daardoor laat leiden 't algemeen
welzijn in de ruimste mate na
streven. Zij zal ook God geven,
wat van God is.
Feestdagen in de komende week:
Woensdag 17 Oct. H. Marga-
retha Maria Alaguoque.
Donderdag 18 Oct. H. Evange
list Lucas.
Zondag 21 Oct. Missie-Zondag.
P. C. de Haas O.F.M.
ling in de aanvang van 1953 ko
men te vervallen.
Het ontwerp geeft voorts een
nieuwe grondslag aan de vele ge
detailleerde regelingen voor de
ziekenfondsen en de verzekerden.
Deze uitvoeringsvoorschriften zijn
tot dusver veelal in de vorm van
circulaires gegoten.
Volgens het ontwerp blijft het
bestaande verschil tussen ver
plichte en vrijwillige verzekering
gehandhaafd.
De kring der verplicht-verze
kerden wordt, behoudens enkele
kleine correcties, niet verder uit
gebreid. Over de vraag, of amb
tenaren onder de verplichte zie
kenfondsverzekering zullen val
len, is nog geen definitieve beslis
sing genomen.
Uitdrukkelijk is in het ontwerp
tot uiting gebracht, dat de basis
van de ziekenfondsverzekering
wordt gevormd door een privaat
rechtelijke overeenkomst.
Door bepalingen, krachtens wel
ke de ziekenfondsen eventuele
overschotten geheel of gedeelte
lijk ten bate van de verzekerden
kunnen aanwenden, is voorts aan
de ziekenfóndsbesturen een prik
kel tot zuinig beheer gegeven,
terwijl daardoor mede een stap
in de richting van autonomie der
ziekenfondsen is gedaan.
De loongrens, welke in het ont
werp voor de verplichte verzeke
ring gelijk is aan de thans gel
dende, is in de wet zelve opge
nomen. Hierdoor komt deze in
afwijking van de thans geldende
regeling, los te staan van de loon
grens in de Ziektewet. De inko
mensgrens voor de vrijwillige
verzekering is gesteld op f4000
per jaar.
Nieuw is de mogelijkheid, per
sonen wier totale inkomen uit
loon en andere bronnen samen
boven de loongrens komt, doch
wier loon alléén verplichte ver
zekering met zich zou brengen,
op hun verzoek van die verzeke
ring vrij te stellen.
Het systeem, dat de zieken
fondsverzekering wordt uitge
voerd door daartoe erkende alge
mene ziekenfondsen, blijft ge
handhaafd, doch ziekenfondsen op
commerciële basis zullen niet
meer voor erkenning in aanmer
king komen.
Aan de in bepaalde kringen
levende wensen om ziekenfondsen
ook dan tot werkzaamheid in be
paalde gebieden toe te laten, wan
neer een voldoende aantal ver
zekerden zulks wenst, is tege
moetgekomen. Hierbij is met
name gedacht aan de ziekenfond-
Nederlandse Associatie
voor Practijkexamens
De a.s. examens in boekhouden,
moderne bedrijfsadministratie en
handelscorrespondentie in Neder
lands, Frans, Duits, Engels en
Spaans zullen worden afgenomen
op 11 en 12 December '51 overdag
en 7, 8 en 9 Januari 1952 des
avonds.
De practijkexamens Kantoor
stenograaf Nederlands worden
fehouden in de eerste week van
anuari 1952. Alle examens staan
onder toezicht van de Rijksgecom
mitteerde, dr. H. F. J. Westerveld,
inspecteur van het Middelbaar en
Gymnasiaal onderwijs.
Grote diamant gevonden
De Star Diamond Mines hebben
Woensdag een smetteloze diamant
van 50 karaat gevonden te The-
ron op 7 mijl afstand van Theu-
nissen (Zuid-Afrika). De waarde
van de steen wordt geraamd op
10.000 a 15.000 pond sterling.
DE ROZENKRANS in het gezin brengt daar nieuw
leven, brengt nieuw leven in de parochie, in het gewest,
in de staat. Niet de springstof, maar de Rozenkrans kan
het aanschijn dér aarde vernieuwen! Mgr. dr. Ariëns
zag het zo: „Waar de Rozenkrans aan de haard gebeden
wordt, zal het godsdienstige, het maatschappelijke, het
persoonlijke, het huiselijke, het politieke, het kerkelijke
leven zich omzetten in en ópufekken tot een nooit ge
droomde volkomendheid"En geen wonder dan ook, dat
onze tegenwoordige Paus vervuld is van de hoop, dat
de Rozenkrans, door millioenen geregeld en goed gebe
den, het kwaad zal herstellen, dat aan onze tijd wordt
aangedaan!
sen op levensbeschouwelijke
basis.
Het toezicht op de uitvoering
van de wet blijft opgedragen aan
de Ziekenfondsraad, welke thans
36 leden telt, en volgens het ont
werp zal worden uitgebreid tot
47 leden, met de mogelijkheid van
delegatie van onderdelen van zijn
taak aan daartoe in te stellen
colleges.
Ter bevordering van de samen
werking tussen de ziekenfondsen
welke in dezelfde streek werk
zaam zijn, worden districts
raden ingesteld, welker taak
overigens uitsluitend van advi
serende aard is.
Het ontwerp bevat geen bepa
lingen ten aanzien van zieken-
huisverplegingsfondsen.
(Van onze weerkundige
1 medewerker)
Nu het fraaie, zonnige
weer al twee weken aan
houdt zullen velen zich on
getwijfeld hebben afge
vraagd of het ook nog dit
weekend zo zal zijn. Aan
vankelijk waren de vooruit
zichten niet zo gunstig daar
gisteren nog een vrij actie
ve storing ten Z.W. van Ier
land een -poging deed om het
hogedruk-gebied boven Eu
ropa aan te tasten. Overi
gens werd dit de afgelopen
week reeds vaker gepro
beerd, doch steeds zonder
succes. En ook deze storing
vult nu al weer op. Het ziet
er dus naar uit dat voor het
weekend weer gerekend
mag worden op het mooie
weer van de laatste dagen.
Doordat het max. nu danig
in de verdediging is geko
men, is overigens de situatie
onzekerder geworden. Ook
in de afgelopen dagen kon
weer nachtvorst voorkomen.
Zo meldde Gilze-Rijen gis
teren op 10 cm. hoogte een
temp. van 3 gr.
Advertentie
(Vervolg van pag. 1)
betreffende bedrijven met een
zodanige apparatuur werken, dat
metterdaad een grote productivi
teitsverhoging kan worden be
reikt". (blz. 25).
De regering ziet de bezwaren
van zedelijke en religieuze aard
als de meest zwaar wegende. De
belemmering van het gezinsleven
en de verstoring van de Zondags
rust zijn ernstige consequenties
van de vierploegenarbeid, waar
voor de samenstellers van de nota
„in genen dele de ogen sluiten".
Wij hadden hier nog wel graag
meer de nadruk gelegd gezien op
het nadeel voor de heiliging
van de Zondag ook. De Overheid
heeft daarvoor niet direct te zor
gen, maar zij moet wel de voor
waarde scheppen, om Zondagshei
liging mogelijk te maken, althans
deze niet te belemmeren, tenzij
dit haar, terwille van een groter
kwaad, onmogelijk zou zijn. Hier
zouden wij meer direct het ter
rein van de moraal-theologische
adviezen betreden, waar wij ons
vooralsnog onbevoegd verklaren,
terwijl het overleg met de Kerk
op dit punt voldoende veiligheid
biedt.
De ministers zijn echter nu al
van oordeel, dat in verschillende
gevallen een groot euvel, zij het
van andere orde, optreden zal,
indien niet tot z.g. (volledige)
continu-arbeid wordt overgegaan.
„Te bedenken is, zegt zij
dat sommige exportindustrieën
zich alleen zullen kunnen hand
haven, indien tot een intensievere
kapitaalsaanwending in de aan
gegeven zin (dus tot Zondag-
arbeid) wordt besloten"... Houdt
dit, zo vragen wij, verband met
de verhoogde militaire inspan
ning? Is het hier geschetste ge
vaar pas van de laatste tijd, zo
dat het terecht kan worden opge
voerd als een argument, om tot
invoering van Zondagsarbeid over
te gaan?
Tenslotte zegt de Regering, dat,
indien terwille van het zedelijke
en religieuze bezwaar wordt be
sloten, tot opoffering van het eco
nomische voordeel, dus van in
voering van de Zondagsarbeid
wordt afgezien, het toch „uit
overwegingen van productiviteit"
red.) gewenst is te ach
ten, zich duidelijk rekenschap te
geven „van de omvang en de ge
volgen der daarmede gebrachte
offers".
Het kan natuurlijk zijn nut heb
ben, dit te weten. De betekenis
van die offers kan dan worden
afgewogen tegen de grote waar
den welke op het spel gezet zou
den worden, indien onverhoopt
tot invoering van Zondagsarbeid
zou worden overgegaan. Wij ge
loven, dat heel wat sterker argu
menten, dan tot nog toe zijn ver
nomen, zullen moeten worden
aangevoerd, om dit onverwachte
denkbeeld van de regering voor
ons christelijk volk aanvaardbaar
te maken!
C 33
In het tweede gedeelte van 't
rapport der Cotnmissie-Egger-
mont betreffende de wettelijke
regeling van net kleuteronder
wijs wijdt de commissie speciale
aandacht aan de opleiding der
leidsters.
Door een goede opleiding der
leidsters te bevorderen en zo no
dig voor het openbaar onderwijs
zelf ter hand te nemen kan de
staat bewerken, dat de scholen
de beschikking krijgen over een
voldoend aantal góede leidsters,
waardoor zal kunnen worden vol
daan aan de eisen, welke een
subsidiëringsstelsel t.a.v. het per
soneel der scholen zal moeten
stellen.
De commissie acht het behou
dens enige beperkingen noodza
kelijk. dat slechts wettelijk be
voegde hoofden en leidsters tot
de gesubsidieerde scholen worden
toegelaten. Zij zou twee diploma's
willen zien ingesteld, één voor
leidsters en één voor hoofdleid
sters.
Vervolgens ontvouwt de com
missie haar denkbeelden over de
organisatie van de opleidingsin
richtingen, de duur van de oplei
ding, de vooropleiding en toela
ting, het leerplan, de bevoegdhe
den der docenten aan de oplei-
dingsinriohtingen en de examens.
Een wettelijke regeling zou zich
t.a.v. hèt leerplan kunnen beper
ken tot: a- het aangeven van de
verplichte en facultatieve vakken
b. het vaststellen van een uren -
tabel; c. het geven van richtlijnen
voor de practische oefening. Bo -
vendien zijn er enige opmerkin
gen over de financiering van de
opleiding.
In het derde hoofdstuk behan
delt de commissie twee bijzondere
onderwerpen: de leeftijdsgrenzen
en de leerplicht. De toelatings
leeftijd kan men stellen op onge
veer 3% jaar, de leeftijd voor
overgang naar de school voor ge
woon lager onderwijs op 6 a 7
jaar. De laatste begrenzing komt
overeen met de huidige practijk
van de Lager-Onderwjjswet.
Hoewel de commissie de leer
plicht voor het kleuteronderwijs
niet onder alle omstandigheden
verwerpelijk acht, is zij eenstem
mig in haar afwijzing van een
wettelijke verplichting bij de te
genwoordige stand van zaken.
De commissie wijst er op, dat
tal van practische bezwaren zich
tegen invoering van leerplicht
op dit ogenblik en in de nabije
toekomst zouden verzetten.
Er zijn in ons laqd nog altijd
een aantal mensen, die werkelijk
menen, dat wanneer de Neder
landse regering in de na-oorlogse
jaren maar een krachtiger hou
ding had aangenomen, wij er wel
in geslaagd zouden zijn ons im
periaal koloniaal rijk te behou
den. Misschien dat de gebeurte
nissen van de laatste maanden,
die aan het eenmaal zo machtige
Britse imperium nieuwe zware
verliezen hebben toegebracht,
.deze mensen overtuigen, dat men,
zelfs niet met de meest sterke
arm, de wielen van de tijd kan
terugdraaien. De ontwikkeling
van de gebeurtenissen langs, wat
eenmaal genoemd werd, de Britse
imperiale zeeweg toont wel heel
duidelijk aan, dat zich in het
Midden- en Verre Oosten een
historische ontwikkeling aan het
voltrekken is, welke zeker een
klein land ais Nederland nim
mer had kunnen tegenhouden,
hoe krachtig we ook waren op
getreden.
In de afgelopen week heeft dit
afbrokkelingsproces van wat
eeuwenlang de Europese hege
monie geweest is, zich weer ver
der doorgezet, niet alleen door
het verrassende optreden van
Egypte, dat overigens door een
gevaarlijke nationalistische eigen
waan verblindt, wel ver over 't
bereikbare doel schiet, maar ook
door de verklaringen van de
regering van Irak, welke Londen
heeft laten weten, dat het tot
een andere verhouding met Enge
land wenst te komen. Tegelijk
heeft Syrië, dat zoals men weet
een soort Frans protectoraatsge-
bied is, Parijs laten weten, dat
'het Marokko steunt in zijn ver
langens tot grotere onafhankelijk
heid t.a.v. Frankrijk.
Zo rolt de sneeuwbal steeds
verder en Winston Churchill was
deze week in zijn verkiezings-
tournée wel zozeer realist, dat
hij duidelijk te verstaan gaf, dat
ook een conservatieve regering
deze sneeuwbal niet kan tegen
houden, al kon hij wel de ver
zekering geven, dat in deze niet
te weerhouden ontwikkeling een
conservatieve regering niet zo
veel blunders zal maken als de
labourregering heeft gedaan.
Voor welke stelling hij in elk
geval het bewijs nog altijd zal
hebben te leveren. Wie intussen
de wereldkaart voor zich neemt
en de Britse imperiale zeeweg
volgt, welke eens de grote en
sterke band was, die West-Euro
pa met het Midden- en Verre
Oosten verbond, ziet wel heel
duidelijk hoe deze zeeweg aan
het afbrokkelen is en de sterke
positie van Engeland heeft onder
mijnd.
Eigenlijk is dit reeds begon
nen na de eerste wereldoorlog,
toen deze positie werd verzwakt
door de enorme ontwikkeling van
het luchtverkeer, waardoor Oost
en West niet alleen dichter tot
elkander werden gebracht, maar
waardoor ook de monopolistische
positie van Engeland werd onder-
Advertentie)
„Dal nooit meer,"zeqt
de Heer Kebtipqrqker.
Jk rook tiu OStoU,
de ideale combinatie
van rijke Virqinia-
smaak en perfacte
mi ld heid."
;:v
Een grote zandzuiger van de firma van Hat turn en Blankenvoort is met hoogwater als
eerste vaartuig van de oude in de nieuwe haven van Den Helder geschut. Hiertoe was
het noodzakelijk de strekdam, die tot voor kort het Nieuwediep van de Waddenzee
scheidde, tijdelijk te doorbreken. De bouw van het nieuwe Helderse havencomplex is
thans zover gevorderd, dat met het uitdiepen van de in de eerste bouwput geprojecteerde
kleine haventjes een begin kan worden gemaakt.
Dato 19 September hebben de ministers
Albregts en Drees, de eerste als minister
voor productiviteitsverhoging, en de laatste
als minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid-
ad-interim, een boekje opengedaan over de moge
lijkheden der verhoging van de productiviteit. Hier
in worden, men is geneigd te zeggen, eindelijk,
een aantal practische en concrete mogelijkheden tot
verhoging van de productiviteit aangegeven. Een
van de belangrijkste daarvan is het denkbeeld, om
in bepaalde gevallen tot de invoering van Zondags
arbeid over te gaan. Dit zal een moeilijke kwestie
worden, waarover de Regering gelukkig niet over
één nacht ijs wil gaan. Zij zal over deze zaak breed
overleg voeren, ook met de Kerkelijke autoriteiten.
Dit kan ons aanvankelijk oordeel matigen, al kan
het nooit de bedoeling zijn, door deze wijze van
behandeling de critiek-vooraf, mits deze gefundeerd
is, te onderdrukken. Wij hopen, dat deze kwestie
tijdig van alle kanten zal worden belicht. Het is
een aangelegenheid, welke ons volk diep zal tref
fen. Dat men in andere landen, met name ook in
de Verenigde Staten, tot volledige „continu-arbeid"
in vele industrieën is overgegaan, mag voor ons
geen doorslaand argument zijn. Er wordt in andere
landen wel meer gedaan, wat het „Nederlandse
klimaat" niet ligt.
De persvrijheid is de laatste maanden nogal
si; eens in het geding. Er zijn hierover gevaar-
lijke meningen in omloop, en daarom is het
van groot belang, dat men de zaken hier zo zuiver
mogelijk stelt. Wij zijn het bijv. met de „Maasbode"
eens, dat het verkeerd is, een streven gelijk dat
in Amerika tot uiting is gekomen naar aanleiding
van een klacht van president Truman, om mili
taire en andere zaken, welke geheim moeten blij
ven, niet meer vertrouwelijk aan de pers te ver
tellen, als deze zulke geheimen niet kan bewaren,
met de eis van persvrijheid in verband te brengen.
Het wezen van het recht der vrije meningsuiting
is hier niet in het geding. Inderdaad is dit wel het
geval met de internationale verdeling van de grond
stof papier. Deze is van doorslaand belang voor de
verwezenlijking van de persvrijheid. Evengoed als
men in sommige landen de godsdienstvrijheid zegt
aan te hangen, maar door bepaalde hoge belastin
gen op kerkelijke plechtigheden, door het uitvaar
digen van allerlei andere beperkende maatregelen,
de doorvoering van dit beginsel tot een aanfluiting
maakt, evenzo is het fout, de persvrijheid te aan
bidden, maar voor de pers niet voldoende papier
beschikbaar te stellen. En op dit punt is er iets
niet in orde: de Verenigde Staten hebben 6 pro
cent van de wereldbevolking, maar slokken 60
procent van het papierverbruik op....
Op dit gebied is een meer billijke en voor
de practische doorvoering van het beginsel
der persvrijheid meer doelmatige verdeling
van de grondstoffen wel dringend gewenst. Ver
keerde denkbeelden bestaan ook in ons eigen land,
zelfs bij mensen, die door hun geregelde arbeid
voor de pers beter moesten weten. Zo heeft de
nogal befaamde professor Gerretson, die o.a. gere
geld aan de „Telegraaf' medewerkt, voor een ge
zelschap studerende gereformeerden e.d. gesproken
over het leven en werken van dr. Colijn. Het was
bij gelegenheid van het achtste lustrum van dat
gezelschap, dat deze rede gehouden werd. Er waren
Kamerleden en oud-ministers aanwezig. De heer
Gerretson, die elke week volkomen vrij is, in zijn
blad kolommen en kolommen te schrijven en
daarbij nooit een „blad voor de mond" neemt, had
er geen bezwaar tegen, dat de pers deze bijeen
komst bezocht, maar de journalisten mochten er
geen verslag van maken! Zij moesten zich houden
aan een samenvatting van het gesprokene, die
Zijne Hooggeleerdheid ter beschikking zou stellen!
Wat een wonder dat de pers toen voor de eer
bedankte!
Naar aanleiding van enige artikelen van de
gemeentesecretaris van Tilburg, over de
goede verhouding tussen de vaak voor aller
lei zaken subsidiërende gemeente en het particulier
initiatief, schrijft het „Vrije Volk", dat het 't met
de stelling van deze katholieke gemeentesecretaris
zózeer eens is, dat het er niets over te zeggen heeft.
De stelling luidt: als algemeen beginsel heeft het
particuliere ondernemen voorrang. De gemeente
geeft steun, en doet dit onder bepaalde voorwaar
den. De gemeente houdt toezicht ook op de nale
ving van de subsidievoorwaarden, en daarin zit als
het ware een stukje leiding. Het moet niet zo zijn,
dat de gemeente alleen te betalen krijgt, en in
feite niets te zeggen heeft. Mooi zo, zegt het „Vrije
Volk", maar „wij horen in K.V.P.-kringen wel
eens andere opvattingen". Waarop w ij wel iets
te zeggen hebben: die andere opvattingen horen
wij in K.V.P.-kringen ook wel eens, maar dan
daar, waar gemeenten met de mond misschien
wel, maar in wezen niet de. door het „V.V."
gesteunde stelling aanvaarden. De practijk is dik
wijls zo, dat de gemeente, die „alles" betaald,
ook alles te zeggen wil hebben, en er voor de vrije
verenigingen en instellingen „slechts formele en
onbelangrijke zeggenschap overblijft". Wij vrezen,
dat dit laatste méér voorkomt
mijnd. Na de tweede wereldoor
log is dit proces versneld, door
dat tijdens de oorlogsjaren de
vroegere koloniale gebieden en
protectoraten een ontwikkeling
hebben doorgemaakt, welke de
onafhankelijkheid van Europa
daar sterk heeft gestimuleerd.
India en Pakistan verkregen een
bijna volkomen onafhankelijk
heid, zij het in het kader van
het Britse gemenebest, een soort
Unieverband dat weinig sterker
is dan dat tussen Nederland en
Indonesië. Ceylon kreeg een do
minion status en Malakka vecht
op dit ogenblik fel voor een on
afhankelijkheid van Engeland en
in deze strijd heeft de Britse
Gouverneur Generaal nog dezer
dagen zijn leven verloren, door
dat hij viel in handen van sluip
moordenaars. Hongkong 't laat
ste steunpunt van Engeland in
China is nog altiid fel omstre
den bezit. Merkwaardig laat
Soekarno Brits Malakka. hoewel
gelegen midden in het Indone
sisch gebied, nog met rust. om
dat hij blijkbaar meent eerst
met het kleinere Nederland de
finitief te moeten afrekenen,
wat nog steeds niet het geval is,
zolang Nieuw Guinea nog Ne
derlands bezit is. Maar dit is
een kwestie van tactiek en men
kan er op rekenen, dat vandaag
of morgen Soekarno ook Sera-
wak van Engeland zal opeisen,
om bij Indonesië te worden ge
voegd.
De spanningen aan deze En
gelse imperiale zeeweg in het
Midden Oosten zijn zeker niet
geringer. Perzië en Egypte vor
men hier nieuwe en zeer ernsti
ge bedreigingen.. Perzië door de
Britten te verdringen van de
olievelden», die ook strategisch
voor deze Britse zeeweg van ge
weldige betekenis zijn; Egypte,
dat de Engelsen uit de Kanaal
zone wil wegdringen, zowel in
Egypte als in de Soedan, waar
door Engeland in zijn levensader
zou worden aangetast. En nu
begint ook Noord-Afrika zich te
roeren en tracht Europa te ver
dringen, althans wat de Afri
kaanse kust betreft van wat
Kuyper eens noemde de oude
wereldzee. En bij dit alles komt
nu ook, dat Cyprus dit Britse
bastion in het Oosten van de
Middellandse Zee, zich los wil
maken van Engeland en naar
Griekenland terug wil. omdat
deze bevolking zich veel meer
Grieks dan Engels voelt. Het
proces gaat snei en met Enge-
lands wereldhegemonie gaat het
snel bergafwaarts! Vandaar, dat
er momenteel in Engeland zulk
een grote ongerustheid heerst
over de aantasting van het En
gelse prestige, want het behoeft
wel geen nader betoog, dat juist
dit laatste funeste gevolgen
heeft. Want al de volkeren» langs
deze impsgiale Engelse zeeweg
gelegen, menen, dat zij nu ook
hun slag kunnen slaan. Ameri
ka heeft een tiid lang gemeend,
dat al deze beroeringen het
noodzakelijk en logisch gevolg
waren» van het t.en einde lopen
van het koloniale tijdperk en
dat Washington dit krachtens
de vrijheidsbeginselen van de
Amerikaanse republiek eerder
moest steunen dan afremmen.
De gevolgen van deze politiek
hebben ook wij in Indonesië
moeten ondervinden.
Maar nu men deze week in
Washington zag. welke gevaar
lijke wendingen deze steun kan
aannemen, zoals duidelijk bleek
uit de arrogante en strategisch
voor het Westen zo gevaarlijke
Egyptische eisen, slaat ook
Washington enigszins de schrik
om het hart en schaart het. zich
krachtig achter Engeland, om
dit nieuwe Aziatische imperia
lisme wat te temperen. En ook
Frankrijk, dat nu ziet hoe ook
in Afrika de afbrokkelingsbe
weging toeneemt en Frankrijk
bedreigt, heeft Egypte laten we
ten, dat het in deze Engeland
krachtig ter zijde zal staan.
Zo wordt eindelijk een ge
meenschappelijk front gevormd
tegen een te snel en gevaarlijk
optreden van het ontwakende,
maar nog lang niet volgroeide
Oosten en zien de Westerse de
mocratieën in, dat men hier niet
te maken had met moeilijkhe
den van één land, maar met een
gevaarlijke stroming voor geheel
West-Europa. Het is echter de
vraag of dit inzicht niet wat a]
te laat is doorgebroken.
AMBTSAANVAARDING VAN
PROF. DR. J. VAN DER PLOEG
Bij de aanvaarding van het
hoogleraarsambt in de exegese
van het Oude Testament en het
Hebreeuws aan de R. K. Univer
siteit te Nijmegen door magister
dr. J. van der Ploeg O.P. in de
aula der Universiteit was er gis
teren grote belangstelling. Bij de
aanwezigen merkten wij o.a. op
mgr. dr. B. Alfrink, de voorgan
ger van prof. van der Ploeg, ver
der mgr. prof. dr. Koppens uit
Leuven, prof. David en prof. A.
de Boer van de Rijksuniversiteit
te Leiden en prof. dr. A. de
Bondt en dr. Koopmans van de
Theologische Hogeschool te Kam
pen.
15 OCTOBER:
H. Theresia
Inwendige zielen moeten
een oprechte eerbied en be
wondering koesteren voor de
Spaanse Carmelites Theresia
van Avila, die ondanks haar
drukke werkzaamheid voor
de hervorming van haar
kloosterorde, altijd gekeerd
was in God en daardoor de
grootste leermeesteres was
voor het inwendige en mys
tieke leven. De onvergete
lijke prof. Brandsma vond
in haar leven kracht om de
martelingen van de bezetters
te doorstaan en in de nauwe
beslotenheid van zijn doden
cel voltooide hij zijn boek
over deze heilige als een
lofzang op het inwendige
leven. Wij bidden vandaag
dat allen die troost in There
sia mogen vinden, zodat zij
innig gelukkig met haar kun
nen verklaren: Mijn leven,
hoe hard en bitter het soms
ook moge zijn, is verborgen
in God.
IN DESERTO
