Prof. Dr. TITUS BRANDSMA O.Carm.
Groot Nederlander, wiens groots leven
tot de dood door de Liefde werd gericht
Trieste, maar schone dood in een
Duits concentratiekamp
WILLIAM LEVER:
in zeep en suikerbroden
K.V.P. als kwartiermaker
van internationale gedachte
BANDJIR OVER JAVA
RADIO
De dichter spreekt
Martelaar voor
de journalistiek
Ontsporing had
botsing tot gevolg
Naar wij vernemen:
VIJFTIG JAAR SUNLIGHTZEEP
Zeepfabriekje werd tot wereldconcern
-heepsberichten
Uit de secties van het K.V.P.-congres
door Leo Broeksmit
MAANDAG 22 OCTOBER 1951
PAGINA 7
Dezer dagen is bij de uitgever Paul Brand te Bussum, van de
hand van Pater Brocardus Meijer O. Carm. een biografie ver
schenen over de befaamde Nederlandse Carmelïet Prof. Dr.
Titus Brandsrra, die tijdens de laatste wereldoorlog in het con
centratiekamp Dachau het leven liet, nadat hij, vooral in de
laatste moeilijke maanden van zijn groots leven, aan hen, die
rondom en met hem gaan moesten door het bitterste der bitter
heden. had laten zien hoe hij uit zijn eenheid met de Zalig
maker de kracht putte tot de verwerkelijking van zijn heilig
ideaal: de waarachtige navolging van Christus. Dit boek van
Pater Meijer behelst geen populair levensverhaal van de
grote Fries en de heldhaftige Nederlander Anno Sjoerd Brands-
ma van Ugeklooster in de gemeente WonseradeeL De auteur
heeft niet geschroomd alle aspecten van Pater Titus' buitenge
woon veelzijdig leven in zijn boek recht te doen. Deze biografie,
die op de lezer onvermijdelijk de indruk maakt van een hagio
grafie, is niettemin een doorwerkt, onopgesïerd, historisch en
objectief levensverhaal geworden, dat niets weg heeft van de
klakkeloze verheerlijking van een grote Carmeliet door een
zijner ordebroeders. Dat deze levensbeschrijving toch de allure
heeft van een hagiografie, kan dan ook alleen maar zijn oorzaak
vinden in de groot-menselijke, diep-religieuze, voorbeeldig-katho-
lieke figuur van Titus Brandsma, zoals die oprijst uit de onop
gesmukte historie van zijn leven en zijn activiteit.
Ook aan het menselijke in het
leven van deze begenadigde
mens en hoeveel al te mense
lijks valt daarin op te merken
wordt de aandacht besteed die
de objectiviteit vereist.
Wij beleven Anno Sjoerd's
jeugd op het wijde Friese land,
zijn gymnasiumtijd in Megen,
PROGRAMMA
DINSDAG 23 OCTOBER
HILVERSUM H, 402 M.
7.00—24.00 KRO
7.00 Nieuws; 7.15 Gramofoon
muziek; 7.45 Morgengebed en
Missiegedachten; 8.00 Nieuws en
weerberichten; 8.15 Gramofoon
muziek; 9.00 Voor de huisvrouw;
9.30 Waterstanden; 9.35 .Licht
baken"; 10.00 Voor de kleuters;
10.15 Gramofoonmuziek; 10.40
Schoolradio; 11.00 Voor de
vrouw; 11.30 Schoolradio; 12.00
Angelus; 12.03 Gramofoonmu
ziek (12.3012.33 Land- en
tuinbouwmededelingen)12.55
Zonnewijzer; 13.00 Nieuws en
katholiek nieuws; 13.20 Causerie
over de Nationale Reserve: 13.25
Amusementsmuziek; 14.00 Geva
rieerd programma; 14.53 Kamer
orkest en solist; 15.30 „Ben je
zestig?"; 16.00 Voor de zieken;
16.30 Ziekenilof; 17.00 Voor de
jeugd; 17.45 Pianospel; 18.00
Nieuws; 18.15 Actualiteiten;
18.20 Sportpraatje; 18.30 Gramo
foonmuziek; 18.45 Cursus voor
lekenspelers; 19.00 „Hier is
Euopa": Vaudeville-programma;
19.30 Voor de jeugd; 19.40 „Dit
is leven", causerie; 19.50 Gramo
foonmuziek; 20.00 Nieuws en
weerberichten; 20.08 De gewone
man zegt er 't ziine van; 20.15
Strijkorkest en soliste (In de
pauze: ca. 20.40 „Australische
levenswijze", causerie); 21.05
Orgelconcert; 21.25 De Radio
dokter: 21.35 Bariton en piano;
22.00 Klein koor. Kon. Militaire
Kapel en solisten; 22.35 Gesprek
met miin zoon; 22.45 Avondgebed
en Missiegedachten: 23.00 Het
Nieuws; 23.15 „Gezond gezin",
causerie; 23.2524.00 Gramo
foonmuziek.
HILVERSUM n 298 M.
7.00 AVRO 7.50 VPRO
8.00—24.00 AVRO
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgym
nastiek; 7.30 Gramofoonmuziek;
7.50 Dagopening; 8.00 Nieuws;
8.15 Gramofoonmuziek; 9.00
Morgenwijding; 9.15 Gramofoon
muziek: 9.25 De Groenteman;
9.30 Gramofoonmuziek; 10.50
Voor de kleuters; 11.00 Voor de
zieken: 11.30 Pianorecital; 12.00
Orkestconcert; 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen; 12.33
Voor ons platteland; 12.40 Piano
duo; 13.00 Nieuws; 13.15 Mede
delingen of gramofoonmuziek:
13.20 Promenade-orkest: 14.00
Voor de huisvrouw; 14.30 Gra
mofoonmuziek; 14.40 School
radio; 15.00 Gramofoonmuziek;
15.30 Onze Amerikaanse Buren:
16.00 Orgel, cello en viool; 16.30
„De Avonturen van Pinkeltje",
hoorspel voor de jeugd: 16.50
Kinderkoor; 17.15 Dansmuziek:
17.45 Regeringsuitzending: Dr. J.
C. Noorlander: „Nieuw Guinea
en de Zuid-Pacific-Commissie";
18.00 Nieuws; 18.15 Amuse-
kinderen; 19.00 Pianospel; 19.15
„Huizinga's Verzamelde werken"
causerie; 20.00 Nieuws: 20.05 Ac
tualiteiten; 20.15 Gevarieerd pro
gramma; 21.15 Reportage of
gramofoonmuziek: 21.30 AVRO-
Allerlei: 21.35 Orkestconcert:
22.00 „Dit is Uw land. Uw volk"
klankbeeld; 22.45 Buitenlands
overzicht: 23.00 Nieuws; 23.15
Jazzmuziek; 23.4524.00 Gramo
foonmuziek.
NEDERLANDSE
TELEVISIE
STICHTING
Postbus 100Hilversum. Tel 5645
DINSDAG 23 OCTOBER 1951
VARA 20.15—21.45:
1. Televisie-forum;
2. „Zierikzee", film;
3. Actualiteiten;
4. Het maken van poppen;
PAUZE
5. Gevarieerd programma.
zijn noviciaat in de Carmel. Wij
maken kennis met het zwakke
lichaam van Titus, waarin een
fel levende ziel huisde. Wij zien
hem naar Rome gaan, waar hij
promoveert in de wijsbegeerte.
Wij zijn getuigen van zijn publi
cistische werkzaamheid, van zijn
apostolaat van de wetenschap.
Wij bewonderen de stuwer van
de Friese katholieke beweging,
de journalist, de hoogleraar in
wijsbegeerte en mystiek aan de
nieuwe katholieke Nijmeegse
Universiteit. Daar in Nijmegen
zien wij hem samen met zijn col
lega's, met zijn studenten, met
zijn confraters, als architect van
de eigen Alma Mater, als wijs
geer, die de metaphysiek van de
liefde belangrijker acht dan de
metaphysiek van de kennis, als
pionier van de studie der Neder
landse mystiek. En veel foto
materiaal illustreert deze gang
door Titus Brandma's leven.
Men heeft van wetenschappe
lijke zijde tegen de docent prof.
Brandsma zjjn bezwaren ge
maakt. De auteur van dit boek
gaat deze bezwaren niet uit de
weg. Het is mogelijk, zo conclu
deert hij en Titus zelf zou de
eerste zijn geweest om het te
bekennen dat prof. Brandsma
in zijn wetenschappelijk werk op
het gebied van de wijsbegeerte
niet heeft geschonken wat hij
had kunnen geven, maar voor dè
eigen katholieke universiteit heeft
hij niettemin zoveel verdiensten,
dat men hem unaniem als een
der grootsten van Nijmegen er
kent. Op wijsgerig terrein mag
dan zijnerzijds misschien niet
naar voren zijn gekomen wat ve
len hadden verwacht op het
gebied van de mystiek is hij een
baanbreker geweest, die de stu
die ervan krachtig heeft bevor
derd.
Een harmonisch mens.
Pater Titus had een homogene
natuur. Hij was een eenlijnig
mens en aan zijn leven lag een
stevige structuur ten grondslag.
Hij was overtuigd kloosterling,
al heeft hij in zijn werkzaam
leven de kloosterlijke eenzaam
heid nauwelijks gekend.
Naar overal in de wereld trok
hij uit, maar op de eerste plaats
was en bleef hij: werkman van
Onze Lieve Heer.
Hij had zich sterk ingeleefd in
de geschiedenis en de geest van
de Carmel en het adagium van
de H. Theresia van Avila had hij
tot het zijne gemaakt: Alles is
van belang om het motief.
Ziin ambities waren uiterst
verdeeld, en die verdeeldheid
heeft wellicht zim wetenschap -
neliike arbeid geschaad. maar
diezelfde verdeelde ambities wer
den saameebundeld en Broeiden
tot een eenheid door hun ge-
meenschanneliike stuwkracht, die
eeen andere was dan de christe
lijke caritas.
Deze Liefde in Christus' Naam
trad vooral op de voorgrond in
de laatste, droeve, maar voor
hem zo gelukkige maanden van
Pater Titus' leven. Wat hij deed,
wat hij door zijn voorbeeld be
tekend heeft, voor zijn mede
slachtoffers van de Duitse ter
reur valt slechts te gissen uit de
getuigenissen van hen die hem
in gevangenschap overleefden.
En onder die getuigenissen, die in
een bijlage aan dit boek zijn
toegevoegd, vinden wij er van
niet-katholieke intellectuelen als
prof. dr. Jan Romein en dr. Gun-
ning.
Wars van de preektoon wist hij
zijn medegevangenen moed in te
spreken in Amersfoort, in Sche-
veningen, in Dachau, waar hij
tenslotte, meer dood dan levend,
tot het bitter-schone einde een
toonbeeld was van offervaardig
heid en deemoedige overgave.
De woordspeling die Titus
Brandsma maakte op de initialen
van het Polizeiliohes Durchgangs-
lager Amersfoort: „Probamur
Dum Amamur", juist omdat wij
worden bemind worden we be
proefd tekent Titus en zijn
prachtige mentaliteit ten voeten
uit. Zijn harmonisch leven vond
een harmonisch einde in zijn
dood. Van St. Willibrord en de
H. Bonifacius placht Titus
Brandsma te zeggen: Niet omdat
zij martelaars zijn, zijn ze groot,
maar omdat ze zó gaaf hebben
geleefd, dat de marteldood daar
natuurlijkerwijs op aansloot. Dat
zelfde geldt ook van hem.
Verzetsheld en martelaar.
Want een martelaar is hij ge
worden een martelaar voor de
Nederlandse journalistiek.
Wij journalisten eisen Titus
voor ons op. Als hij van iemand
is, dan van de katholieke jour
nalisten, wier geestelijke advi
seur hij was en voor de verbete
ring van wier maatschappelijke
rechtspositie hij onophoudelijk op
de bres heeft gestaan.
Titus Brandsma. ..onze Profes
sor". is eestorven voor de eoede
zaak van de katholieke journa
listiek. Hii is het slachtoffer ge-
worden van ziin vriiwillieers-
diensten.
Toen de Duitsers de kranten
dwongen, propaganda te maken
voor de N.S.B., heeft hij zich,
mèt Kardinaal de Jong, op het
standpunt gesteld, dat dit niet
meer te aanvaarden was. Vrij
willig bood hij de Kardinaal aan,
persoonlijk contact op te nemen
over deze zaak met de leiders
der katholieke kranten. Hij werd
dan ook door de Duitsers ge
arresteerd en tenslotte naar Da
chau gevoerd op het argument
hopige uitgever, volkomen ont
wapend, maar weer besloot te
wachten.
Een der allerbesten.
Op 26 Juli 1942 stierf deze
grote mens, 61 jaar en 5 maanden
oud, in het concentratiekamp
Dachau, vermagerd en afgemar
teld. Als van iemand geldt dat
hij in de Heer is overleden, dan
van Titus Brandsma.
„Is het conventionele lofspraak,
goedkope bidprentjes-wijsheid,
wanneer wij met zijn medestrij
ders, die Scheveningen, Amers
foort, Kleef en Dachau hebben
overleefd, de nagedachtenis van
Titus Brandsma eren als een van
de allerbesten onder ons?
Staat ziin eeesteliik nortret niet
zuiver Betekend in de Galaten-
brief. waar Sint Paulus een op
somming geeft van de karakte
ristieken van het in God gebor
gen leven, die hii de vruchten
van de geest noemt? Liefde,
bliidschan en vrede: lankmoedig
heid, welwillendheid en goed
hartigheid en gematigdheid:
Pater Titus had ze alle negen.
En in een haast bovenmenselijke
graad.
Hij is gestorven zoals hij heeft
geleefd. Het op Christus gb-
inspireerde leven van professor
dr. Titus Brandsma had waarlijk
niet overtuigender bezegeld kun
nen zijn dan met de dood achter
prikkeldraad en stenen wallen."
dat hij door zijn activiteit onder Zo eindigt Pater Brocardus Meijer
de journalisten een gevaar be
tekende voor het Nazi-bewind.
De oudere journalisten, die hun
adviseur, Pater Titus, persoonlijk
hebben gekend, getuigen een
stemmig van zijn beminnelijke
persoonlijkheid. Niets was hem
te veel. Hij was een man, die
ieder, die met hem in aanraking
kwam, de indruk wist te geven,
dat hij en hij alleen Titus' enige
en meest intieme vriend was.
Een beminnelijk man was hij
ook voor zijn uitgever, maar een
lastig man bovendien. Als auteur
beloofde hij gouden bergen, maar
nimmer zag de uitgever een ma
nuscript. Stuurde de laatste hem
een brandbrief 1 om kopij, dan
wist Titus zó vriendelijk te ant
woorden in een briefje met zó
schone beloften, dat de wan-
zijn levensverhaal.
En Nederland, dat ziin verzets
helden gedenkt. moge Titus
Brandsma niet vergeten: katho
liek- Nederland een van ziin
grootste mannen niet.
Het boek „Titus Brandsma",
dat Paul Brand uitgaf, moge ve
len leren, hoe schoon het is,
Christus te volgen op de Thabor
èn op Golgotha. Titus Brandsma
deed dat en hij bewijst ons dat
het mogelijk is heilig te worden
door de gewone dingen van alle
dag terdege goed te doen.
Voor wie hem ooit hebben ont
moet is Titus Brandsma onver
getelijk. Hij zal het evenzeer zijn
voor wie het verhaal van zijn
leven hebben gelezen.
DRIE GEWONDEN
DOETINCHEM. Op het
spoorwegemplacement van Doe-
tinchem is Zaterdag een wagen
van een dieselelectrische driewa-
genstel uit de rails gelopen en
tegen een stilstaande stoomtrein
gebotst.
Vermoedelijk werd een wissel
verzet toen een binnenkomende
trein de kruising nog passeerde,
zodat hieraan het ongeluk wordt
toegeschreven. De stilstaande
locomotief werd aan de voorkant
beschadigd. Van de treinreizigers
werd een tweetal licht gewond.
Doordat de stoomtrein achter
uit werd gedrukt -greep de laat
ste wagen een juist achter deze
trein lopende scholier. Deze ge
raakte onder de wagen doch liep
slechts lichte verwondingen op
doordat hij tussen dè rails ging
liggen.
REORCANISATIE
KATHOLIEK THUISFRONT
DEN HAAG (K.N.P.). De
interne reorganisatie in het Natio
naal Katholiek Thuisfront heeft
het bestuur meer rechtstreeks in
de. lopende zaken betrokken, daar
het hoofdbestuur is omgevorród
tot een secretariaat. Daardoor is
de directeursfunctie overbodig ge
worden en heeft Vice-Admiraal
L. A. C. M. Doorman per 15 Oc
tober zijn functie als directeur
neergelegd. De heer Doorman
heeft vier jaar lang zijn krachten
aan het werk van Katholiek
Thuisfront gegeven. De organisa
tie dankt aan hem haar tegen
woordige vorm en hechtheid.
wordt de spoorbrug over de Waal
bij Zaltbommel vandaag weer
dubbelsporig
keerde Mr. Djumhana, wnd. Hoge
Commissaris van Indonesië in
ons land terug om het overleg
over de herziening van het Unie
statuut weer op te vatten
zijn er in de afgelopen dagen
landbouwbesprekingen gevoerd
tussen Nederland en Denemar
ken.
woedt de pseudo-vogelpest in toe
nemende mate op de Veluwe....
richtten de K.V.P., de C.H.U. en
de A.R. een vriendschapsbood-
schap aan het congres der West-
Duitse Christ. Democratische Unie
te Karlsruhe.
Op 19 September 1851 was er vreugde in het gezin van de
Lever's: het was de geboortedag van William Hesketh. Of zijn
moeder hem nu met heel goede, of juist met heel slechte zeep
gewassen heeft, niemand weet het maar een feit is dat
William zijn leven lang een hobby voor zeep hield. Dat bleek
wel toen hij later in de kruidenierswinkel van zijn vader suiker
broden en zeep verkocht zeep die in zijn tijd met grote blok
ken tegelijk in de handel werd gebracht.
Misschien indachtig aan het feit
dat ook de suikerbroden zich
prettiger lieten consumeren, wan
neer je ze in stukken sneed,
kwam William op het idee om
met de zeep hetzelfde te doen
en om ze dan bovendien aantrek
kelijk te verpakken. Hoe het met
Wll'iams ideetje afliep is bekend.
Lever Brothers is thans een van
de grootste wereldconcerns, met
een eigen hoofdstad, Port Sun
light, waar vandaan draden lopen
naar 42 landen. Ook naar Neder
land, waar 15 October 1901 de
Levers zeepmaatschappij N.V.
werd opgericht. Dat is dus vijf
tig jaar geleden.
In 1885 begon William samen
met zijn broer James een zeep
fabriekje. Al in 1886 konden de
broers Lever adverteren, dat
Sunlightzeep de grootste verkoop
ter wereld had, die naam Sunlight
was overigens een aardige vondst:
in die tijd lieten de huisvrouwen
hun was vaak in het zonlicht
bleken. Omdat de nieuwe zeep
die taak van de zon overnam,
fungeerde ze dus eigenlijk als
zonlicht, als sunlight.
Met een hondenkar
De broers stelden in 1889 een
handelsagent aan in Nederland.
Met een hondenkarretje werd de
zeep in Rotterdam door de agent
zelf uit het schip gehaald. Acht
mannen gingen er daarna hier en
daar in Nederland met handkar
retjes mee langs de huizen. On
danks het feit dat sommigen van
de verkopers meer in de olie dan
in de zeep waren, maakte de zeep
grote opgang, zodat men in 1901
over kon gaan tot oprichting van
een Nederlandse dochteronderne
ming, die zelf zou gaan produce
ren. Pas in 1917, terwijl men nog
bezig was met de bouw van de
Sunlightfabrieken in Vlaardingen
kwam het zover. Maar toen ging
het hard, zo hard, dat de fabriek
thans 23 verschillende artikelen
in 44 verpakkingen maakt, dat
zij bijv. verleden jaar 500.000 do
zen zeep afleverde, kortom thans
verreweg de grootste zeepfabriek
in Nederland is.
Toen dit concern in 1929 samen
smolt met de margarine unie (Jur-
gens en v.d. Berg) werd ook een
aantal kleinere zeepfabrieken
overal in den lande binnen deze
fusie getrokken-
Zijn wij éen helder volk?
De grote getallen van de pro
ductie lezend, moet men wel de
indruk krijgen, dat het Neder
landse volk een bijzonder fris
volk is. Maar.... Voor de oorlog
was ons volk met een zeepver-
bruik van 10.8 kg per hoofd en
per jaar het helderste land van
de wereld wanneer men daar
voor tenminste de zeep als maat
staf neemt. Thans spant Argen
tinië de kroon, met een verbruik
van 10.6 kg zeep per hoofd per
jaar. De V.S. volgen met 10.4 kg,
Engeland en Denemarken beiden
met 9.9 kg en België met 9.8 kg.
Nederland komt pas op de zesde
plaats met 9.1 kg. En de buiten
landers maar zeggen, dat het hier
zo helder is.
Mr. J. Heusdens, burgemeester
van Vlaardingen, deelde tijdens
de receptie bij de viering van
het jubileum mede, dat het H.M.
de Koningin behaagd heeft de
heer P. H. A. Hofkamp, de oudste
directeur, te benoemen tot Offi
cier in de Orde van Oranje-
Nassau.
Aludra 19 v. Philadelphia-Ne-
derlandHestia 19 v. Tampa-
R'dam; Kieldrecht 19 te Genua;
Laertes 18 te Makassar; Laurens-
kerk 19 v. R'dam te Basrah; Po
ly dorus 18 te Surabaja; Poseidan
18 te Demerara; Teucer 19 te
ColomboWillemstad 19 te Cura
sao; Winsum p. 19 Dover; Abbe-
aijk 18 v. Havanna te Veracruz;
Amsteldijk 19 v. R'dam te New
YorkArkeldijk 18 te Bronsville;
Averdijk 19 te Hamburg; Duiven-
dijk 19 v. Seattle; Overijsel 19 v.
Suez; Volendam 22 11 u. v.m.
Hoek v. Holl. verw. v. Quebec;
Alhena 21 v. Buenos Aires te
R'dam verw.; Alnati verm. 20 v.
Buenos Aires-R 'dam; Aldabi
R'dam-Buenos Aires 21 Rio de
Janeiro verw.; Bonaire 27 v. Ge
orgetown te A'dam verw.; Cot-
tica 27 Paramaribo verw.; Groote
Beer 2 Nov. te A'dam v. Tj.Priok;
Indrapoera verm. 22 v. Surabaja-
Tj.Priok-R'dam; Nieuw Amster
dam 23 v. New York te R'dam
verw.; Noordam vertr. 20 v. New
York-R'dam; Rijndam 22 van
R'dam te New York verw.; Si-
bajak 22 Pt. Said verw. 8 Nov.
Tj. Priok verw.; Veendam 22
R'dam verw. v. New York; Wil
lem Ruys vertr. 20 v. Tj. Priok-
R 'dam; Zuiderkruis 9 Nov. te
A'dam verw. v. Tj. Priok.
Opening Incasso-bank
EMMELOORD De datum
van de feestelijke opening van
de Incassotoank te Emmeloord is
thans definitief vastgesteld op
Vrijdag 26 October a.s. Van 5 u.
tot 7 uur 's middags wordt het
gebouw ter bezichtiging voor het
publiek open gesteld.
(Vervolg van pag. 1
Het element dat in de internationale politiek van deze tijd het
meest de aandacht trekt is wel de poging om voor het eerst
in de historie via een rechtsorde en niet door geweld te komen
tot een grotere eenheid der volkeren. In de sectie „Onze
Europese taak" kwam men met als basis de knappe inleiding
van prof. mr. L. Schlichting tot de conclusie, dat een vérstrek
kende Europese integratie voorwaarde is voor veiligheid en
economische welstand in Nederland. Voorts dat snelle ontwik
keling van de Europese en nog wijdere internationale samen
werking, ook op federale basis, dringend nodig is voor de
wereldvrede en een redelijke levensstandaard in alle delen der
internationale samenleving.
Prof. Schlichting, die in zijn
causerie zedelijke verantwoording
en een beproeving in het poli
tieke denken genoemd had als de
factoren, welke in de momentele
crises een belangrijke rol spelen,
ging aan de hand hiervan na, wat
er door de politieke partijen in
deze gedaan kan worden en be
nadrukte dat de nieuwe vormen
van de wereld niet goed kunnen
zijn, als ze niet door de christe
lijke gedachte doordrongen zijn.
Uit actuele voorbeelden
Europees leger, Benelux, uitbrei
ding van Atlantisch Pact is
gebleken, dat Europa nog maar
moeilijk tot de nieuwe denkvor
men kan komen, een bijdrage
hiertoe te leveren is de plicht van
de K.V.P., die krachtens haar
roeping moet fungeren als kwar
tiermaker van de nieuwe interna
tionale gedachte.
Naar aanleiding van deze ge
dachtegang werd in de desbetref
fende resolutie het partijbestuur
dan ook uitgenodigd om zijn be
leid duidelijk op zulk een opbouw
van de internationale orde te
richten in nauwe samenwerking
met christen-democratische par
tijen in andere landen. De invloed
van de K.V.P. in het landsbestuur
dient aangewend te worden om
het ideaal van de nieuwe inter
nationale orde te verwezenlijken,
zeer in het bijzonder wat betreft
de samenwerking met de andere
Beneluxlanden. In partijverband
dient men op het bureau in de
jongeren organisatie, en bij de
kadervorming speciaal aan dit
werk aandacht te schenken.
Is onze emancipatie
voltooid?
Over de mate waarin Katholiek
Nederland thans geëmancipeerd is
sloeg de Limburgse hoofdaalmoe
zenier van de Arbeid, K. Ron-
cken de gedachten in een vierde
sectievergadering los.
Op de vraag „Is onze emanci
patie voltooid?" antwoordde de
spreker voor het merendeel in
bevestigende zin. Een nauwer
contact en betere samenwerking
tussen alle katholieke instellingen
en organisaties zou echter nood
zakelijk zijn om het bouwwerk
te voltooien.
Onder meer zijn nog niet ge
heel geslaagd de opbouw van een
eigen levensstijl, en een gezonde
structuur voor onze katholieke
gemeenschap. In de resolutie van
deze sectie wordt gesteld dat er
bijzondere aandacht moet worden
gewijd aan de aanpassing van het
onderwijs aan het maatschappe
lijk streven, aan de vorming van
de jeugd en van hen die een
leidende taak hebben op cultureel
terrein, en aan het tekort aan
intellectuelen.
Problemen welke bijzonder de
aandacht blijven vragen zijn
daarnaast de juiste beoefening van
de naastenliefde, behoud en her
stel van gezond gezinsleven (wo-
ningpolitiek), vernieuwing van
maatschappelijk en sociaal chari
tatief werk, (primair het particu
lier initiatief), de „a-socialen" en
tenslotte het practisch verwezen
lijken van de christelijke begin
selen in het sociaal economische
vlak, speciaal wat betreft het be
drijfsleven.
Deze merkwaardige foto werd genomen van het Amerikaanse
slagschip „New Jersey". Zij toont ons het vuur uit de stukken
geschut, de zich ontwikkelende rook en de met het schot
gepaard gaande luchtdruk (op de oppervlakte van de oceaan)
op het moment, dat zes stukken geschut van 16 inches los
barstten bij een beschieting van vijandelijke troepenconcen
traties nabij Kansong in Korea. Het slagschip, dat met de
bijnaam „Big Jay" aangeduid wordt, neemt deel aan dag
en nachtbombardementen in deze streek.
LUISTER VANDAAG eens naar de altijd prachtige vers
regels van Guido Gezelle, een vurige minnaar van het
Rozenkransgebed:
Rozenkrans! De blaren vallen,
laat ons zo 't de Paus vermaant
beevaart doen en boeten allen:
't is de kranke October maand!
Rozenkrans! 't Onwinbaar wapen
wint des vijands volk en stee:
mannen, meiskes, vrouwen, knapen,
brengt des Heren bidsnoer mee!
Rozenkrans! Bij duizendtallen,
onder 't biddend stemgeroer,
valt, alzo de blaren vallen,
beiers van mijn bedesruoer!
FEUILLETON
49. Hij hoor
de niet eens, dat de ander de
deur dichtgrendelde en hem al
leen achterliet. Alleen! Voor de
tweede maal in zijn leven voelde
hij zich in de wereld alleen staan.
De eerste maal was na het be
slissende gesprek met Hetty. Toen
was hij het avonddrukke Batavia
ingelopen en temidden van hon
derden voorbijgangers had hij
zich eenzaam gevoeld, alleen.
Maar in het diepst van zijn ver
driet had hij aan zijn chef ge
dacht, zoals hij in het diepst van
zijn ellende hier aan Verhagen
had gedacht.
Van de ontvangst bij de chef
was hij niet zeker geweest, maar
die had hem niet teruggewezen,
toen hii hijgend en vol onrust
bij hem kwam. Aan Verhagens
vriendschap had hij niet getwij
feld, maar die keerde zich van
hem af, nu hij niemand anders
meer had en in de ellendigste
machteloosheid diens medeleven
inriep. Hoe kon hij zo handelen!
Oemar had hem geschreven, dat
hij afhankelijk was van wat an:
deren voor hem wilden doen. Hij
was immers opgesloten en mach
teloos? Maar in deze ellende liet
Verhagen hem in de steek.
Oemar staarde met brandende
ogen in de ruimte. Vóór hem
verscheen het beeld van toean
Van der Graaf. „Jullie God Allah
en z'n negerhemel!" Langzaam
veranderden de vormen van het
visioen. Vaag kwamen de trek
ken van Verhagen door die van
de ander, zonder het eerste ge
zicht uit te wissen. Dit dubbel
beeld scheen Oemar een symbool
van de vijandschap tussen zijn
volk en de Nederlanders, wiens
beste mensen tenslotte toch te
genvielen.
De zware voetstappen van de
agent, dia in ziin richting kwam,
rukten hem uit de halve verdo
ving, waarin hii iag. Hii be
merkte plotseling, dat het zweet
van ziin voorhoofd droop en wis
te het af met de rug van ziin
hand. Deze laatste beproeving
had hem zwaar getroffen, maar
hem ook bescherming tegen vol
gend verdriet gegeven. Het ver
lies van de man, die hij als ziin
beste vriend had beschouwd,
had de laatste kwetsbare gevoe
lens in hem gedood. Voortaan
wilde hij geen liefde, geen
vriendschap meer kennen, maar
slechts haat er» vijandschap. Hii
vóelde dit als een genezing, die
hem de kracht zou schenken om
vérder te leven, verder te strij
den.
DP voetstappen gingen zun cel
voorbij. Naast hem bii nummer
zestien, werden de grendels
weggeschoven.
„U kunt het best uw goed mee
nemen". hoorde Oemar dp agent
zeggen. „U zult straks vrij zijn".
Oemar ging weer op ziin krib
liggen.
„Jammer dat ik afzonderlijk
gelucht ber»", bedacht hii pein
zend. „Anders had ik die kerel
hiernaast kunnen vragen om
miin koffer te halen. Voor een
medegevangene zou hii dat wel
willen doen".
Toen Verhagen een half uur
later een taxi aanriep, om zich
van het hoofdbureau naar huis
te laten brengen, had hij nog
steeds moeite om te beseffen.
dat hii nu vrij was. Het. was hem
alsof hij droomde. Daarstraks
had hii nog in een cel opgeslo
ten gezeten diep neerslachtig
omdat de dag voorbij ging. zon
der dat hii was verhoord. Een
lange, verloren dag. En plotse
ling bood de commissaris hem
excuus aan en deelde hem mede
dat hii vrii was. Vrij! In ziin
verbouwereerdheid had hii zelfs
vergeten om uitleg -te vragen.
Hii meende dat de ander iets
had gezegd van een brief, die
een verkeerde opvatting had
veroorzaakt, maar Verhagen had
er niet naar kunnen luisteren,
omdat hii alleen hoorde: „U bent
vrij". Deze drie woorden echo
den nog door ziin hoofd, toer» hij
in de taxi stapte. De nachtmerrie
was geëindigd. Hii wilde er niet
meer aan denken. Hij was vrii.
Vrij!
De taxi hield stil en Verhagen
greep in z'n zak om de chauf
feur te betalen. Het eerste geld
stuk, dat hij tussen ziin vingers
voelde, was het doorboorde zil
veren muntje. Een glimlach
gleed over zijn gezicht Toen
hoorde hii het grint knersen on
der lichte, vlugge passen en
voelde hii twep armen om ziin
hals. De taxichauffeur gonsde
twee riien blikkerend witte tan
den bloot er» toonde ziin mensen
kennis. door op z'n gemak de
voorruit te gaan zemen. De fooi
was naar verwachting en toen hii
tevreden achter het stuur schoof,
keek hij nog eens om. Als twee
verliefde jongelui, met de armen
om elkaar gestrengeld wandel
den de twee gelukkige mensen
het tuinpad af.
Toen Verhagen die avond op
de ealerii zat en achter de bloei
ende angsokabomen dp gouden
zonneschijf zag ondergaan, keek
hii dankbaar naar ziin vrouw en
dochter, die allebei hun best de
den om hem te verwennen. Het
kabar angin van ziin vrijlating
,iao "Batavia al doorkruist en in
de loop van de avond was hii
door verschillende vrienden op
gebeld. Hun gelukwensen en de
luchtige spot, waarmede ze hun
vertrouwen in hem lieten blij
ken», hadden hem goed gedaan.
Met een zucht van voldoening
stak hii een sigaar op en staarde
bedachtzaam de opkrinkelende
rookwolkjes na. Buiten daalde
de tropennacht. Uit de richting
van het Hotel des Indes klonken
de weemoedige tonen van een
gamelan orkestje. Het rietgras
boog suizelend voor de zachte
avondkoelte.
Hetty staarde in het opkomen
de duister, waartegen de grote
witte bloemen van dp kembodja-
boom schemerig afstaken.
(Wordt vervolgd
